FOD SOCIALE ZEKERHEID
DIRECTIE GENERAAL PERSONEN MET EEN HANDICAP
Openbaar vervoer
http://www.handicap.fgov.be
A. Vermindering toegestaan aan de uitgebreide wigw-groep 1. Toekenningsvoorwaarden De vermindering geldt voor personen met het uitgebreide “WIGWstatuut” (weduwen, invaliden, gepensioneerden, wezen) en voor personen te hunnen laste. De W.I.G.W. categorie werd uitgebreid tot personen gerechtigd op het leefloon, tot personen die geheel of gedeeltelijk steun ontvangen van het O.C.M.W., gerechtigden op het gewaarborgd inkomen voor bejaarden, gerechtigden op de inkomensgarantie voor ouderen (IGO), gerechtigden op een tegemoetkoming aan personen met een handicap, personen met recht op verhoogde kinderbijslag wegens handicap (fysisch of geestelijk), personen van minstens 50 jaar oud die gedurende minstens één jaar volledig werkloos zijn in de zin van de werkloosheidsreglementering, alsook de personen ten laste van al deze personen). Om binnen deze groep te vallen mag het inkomen van het gezin niet hoger zijn dan een bepaald plafond: 12.732,29 EUR + 2.357,09 EUR per persoon ten laste (op 1.06.2003). Het gaat hier om het belastbaar inkomen; de tegemoetkomingen aan personen met een handicap vallen daarbuiten. Opgelet! Voor de personen gerechtigd op het leefloon, de personen die steun krijgen van een OCMW, de gerechtigden op een tegemoetkoming aan personen met een handicap en de gerechtigden op het gewaarborgd inkomen voor bejaarden, gerechtigden op de IGO of een rentebijslag geldt deze inkomensgrens niet. Het volstaat dat de persoon tot één van deze categorieën behoort. 2. Welke vermindering: NMBS: mogelijkheid tot aankoop en gebruik van een biljet 50%. Deze korting wordt enkel toegekend op vertoon van een WIGW-reductiekaart. De Lijn: mogelijkheid tot aankoop en gebruik van de lijnkaart %. B/OV - 1 -
TEC: mogelijkheid tot aankoop en gebruik van de Carte Inter %. De vermindering kan niet gecumuleerd worden met andere kortingen. 3. Hoe de WIGW-reductiekaart van de NMBS te verkrijgen: Deze kaart kan worden aangevraagd aan het loket. Aangezien de “WIGW”code niet vermeld staat op de Sociale Identiteitskaart (SIS-kaart), dient een attest van de mutualiteit te worden voorgelegd met duidelijke vermelding van het “WIGW-statuut”.
B. Nationale verminderingskaart op het gemeenschappelijk vervoer voor personen met een visuele handicap 1. Principes Deze nationale verminderingskaart geeft recht op: Kosteloos openbaar vervoer per bus, metro, tram en trein (2de klasse) in België, met inbegrip van de begeleidingshond die aan de leiband wordt gehouden; Toepassing bij SN Brussels Airlines van het laagste tarief. Dit voordeel geldt alleen indien de houder van de kaart vergezeld is van een begeleider en wordt aan beide personen toegekend; Kosteloos vervoer voor de begeleider op het internationale spoorwegnet voor zover het biljet aangekocht werd in België. Ze wordt verleend aan personen bij dewelke het gezichtsvermogen voor minstens 90% is aangetast. De persoon die voor de begeleiding instaat moet over een vervoerbewijs beschikken.
B/OV - 2 -
2. Hoe deze kaart te verkrijgen? De kaart moet bij middel van een daartoe bestemd formulier aangevraagd worden bij de FOD Sociale Zekerheid, dienst Attesten, Zwarte Lievevrouwstraat 3c, 1000 Brussel. Dit formulier is verkrijgbaar bij de gemeentebesturen. De aanvraag moet: ofwel vergezeld zijn van een attest van een administratieve of gerechtelijke overheid waaruit een ongeschiktheid van 90% blijkt die het gezichtsvermogen aantast; ofwel op de achterzijde ingevuld zijn door een geneesheer-specialist oftalmoloog.
C. De kaart “kosteloze begeleider” 1. Principe en toekenningsvoorwaarden: De “kosteloze begeleider” kaart wordt afgegeven aan personen die niet alleen kunnen reizen om één van volgende redenen: een vermindering van zelfredzaamheid met tenminste 12 punten volgens de handleiding voor de evaluatie van de graad van zelfredzaamheid; een blijvende invaliditeit of een arbeidsongeschiktheid van minstens 80%; een blijvende invaliditeit die rechtstreeks toe te schrijven is aan de onderste ledematen en die tenminste 50 % bedraagt; een volledige verlamming of amputatie van de bovenste ledematen. Deze kaart maakt het mogelijk samen te reizen met een ander persoon met één enkel vervoerbewijs. B/OV - 3 -
De persoon met een handicap dient een vervoerbewijs tegen normaal tarief aan te kopen; zijn begeleider reist gratis, in dezelfde klas en op hetzelfde traject. Deze kaart is geldig op het volledige NMBS-net, maar ook op de lijnen van de regionale vervoersmaatschappijen De Lijn en TEC. Bovendien geeft ze u recht op de speciale diensten van de “Minibus” bij de MIVB. 2. Hoe deze bijzondere toelating verkrijgen? De kaart kan worden aangevraagd in om het even welk station of op het volgend adres:
NMBS - BE Reizigers Nationaal Bureau RN 021 A - Sectie 27 Frankrijkstraat 56 1060 BRUSSEL Bij deze aanvraag moet een attest gevoegd worden, afgeleverd door één van de hieronder vermelde instellingen: de Directie-generaal Personen met een handicap (dienst Attesten) van de FOD Sociale Zekerheid de rechtbanken die een invaliditeit erkend hebben de verzekeringsinstellingen die een vergoeding uitkeren op basis van erkende invaliditeitsgraad het Fonds voor Arbeidsongevallen het Fonds voor Beroepsziekten de erkende voorzorgskassen voor mijnwerkers die een vergoeding uitbetalen op basis van een erkend invaliditeitspercentage
B/OV - 4 -
de Administratie van de pensioenen van de FOD Financiën voor de personen die een pensioen genieten op basis van een erkend invaliditeitspercentage de instellingen die een verhoogde kinderbijslag uitbetalen de officiële instellingen van de lidstaten van de EU die een vergoeding uitbetalen en waarvan de gelijkwaardigheid van het getuigschrift werd erkend. Indien de reiziger niet over één van deze attesten beschikt, kan hij per gewone brief bij de FOD Sociale Zekerheid, Dienst Attesten, een gratis medisch onderzoek aanvragen om een attest te bekomen. Beantwoordt hij aan de voorwaarden, dan wordt hij uitgenodigd zijn kaart “Kosteloze begeleider” te komen afhalen in een station naar keuze. De kaart wordt overhandigd mits betaling van 2,50 EUR en afgifte van een recente pasfoto.
D. Voordelen bij “De Lijn” 1. Gratis netabonnement de lijn voor personen met een handicap 1.1. Rechthebbenden Volgende personen hebben recht op een gratis netabonnement dat geldig is op alle lijnen van De Lijn: Personen met een handicap die ingeschreven zijn bij het Vlaams Fonds voor Sociale Integratie van Personen met een Handicap; Personen met een handicap die een tegemoetkoming krijgen van de FOD Sociale Zekerheid en die in Vlaanderen wonen.
B/OV - 5 -
1.2. Hoe aanvragen? De rechthebbenden moeten in principe zelf geen stappen ondernemen. Op basis van de persoonsgegevens die door het Vlaams Fonds voor Sociale Integratie van Personen met een Handicap en de FOD Sociale Zekerheid maandelijks worden verstrekt, wordt automatisch een netabonnement verstuurd naar de rechthebbenden. Vanaf 1 januari 2003 zullen de rechthebbenden een aanvraag moeten doen bij de provinciale directies van De Lijn. De aanvraag moet begeleid zijn van een attest van één van beide bevoegde instanties. 2. Vrijkaart de lijn voor oorlogsinvaliden 2.1. Rechthebbenden Oorlogsinvaliden die houder zijn van een verminderingskaart 75% kunnen genieten van een persoonlijke “vrijkaart 75% Net De Lijn” waarmee ze gratis kunnen reizen op het ganse net van De Lijn. 2.2. Hoe aanvragen? De oorlogsinvalide die houder is van een verminderingskaart 75% moet zelf een aanvraag indienen bij één van de provinciale directies van De Lijn. De aanvraag voor deze vrijkaart moet begeleid zijn van een kopie van de identiteitskaart en een kopie van de geldige verminderingskaart 75%. Deze vrijkaarten zijn maximaal drie jaar geldig. 3. Kaart voor begeleider bij de lijn 3.1. Voordeel Een persoon met een handicap die een kaart voor begeleider bezit, kan zich bij zijn verplaatsingen met de bussen of trams van De Lijn gratis door iemand laten begeleiden. De kaart voor begeleider is strikt persoonlijk en wordt gratis uitgereikt.
B/OV - 6 -
3.2. Voorwaarden Personen met een mentale handicap en personen met gezichtsstoornissen, met een beperkte mobiliteit van de ledematen of met ongecoördineerde bewegingen, die het zelfstandig reizen met tram of bus moeilijk maken, kunnen een aanvraag voor een kaart voor begeleider indienen als zij aan volgende voorwaarden voldoen: wonen in het Vlaams Gewest, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest of in de gemeenten Edingen, Komen, Moeskroen en Vloesberg en: ofwel getroffen zijn door een visuele handicap van meer dan 75%; ofwel getroffen zijn door een handicap aan de bovenste ledematen van meer dan 75%; ofwel getroffen zijn door een handicap aan de onderste ledematen van meer dan 50%; ofwel getroffen zijn door een mentale handicap van tenminste 66%; ofwel getroffen zijn door een vermindering van zelfredzaamheid van tenminste 12 punten wat overeenstemt met een ongeschiktheid van tenminste 80%; ofwel als oorlogsinvalide of oorlogsslachtoffer een kaart van 75% vermindering met vermelding “begeleider toegelaten” kunnen voorleggen bij het indienen van de aanvraag. Bij polio en personen met een sensomotorische handicap worden de ingediende dossiers afzonderlijk onderzocht. 3.3. Hoe aanvragen? De persoon met een handicap dient bij de aanvraag van de kaart voor begeleider volgende elementen te voegen: naam, adres en geboortedatum; een attest waaruit het percentage van de handicap blijkt:
B/OV - 7 -
Î ofwel afgeleverd door een officiële instantie (vb. een attest afgeleverd voor de vrijstelling van de belastingen op autovoertuigen, enz.) Î ofwel, een door het gemeentebestuur van zijn/haar woonplaats voor eensluidend verklaard attest van een geneesheerspecialist waaruit de handicap en het percentage blijkt en waarbij deze bevestigt dat de persoon met een handicap begeleiding nodig heeft bij op- en afstappen. Opmerking: De FOD Sociale Zekerheid richt geen apart medisch onderzoek in om dit voordeel te bekomen! De aanvraag, vergezeld van voornoemd attest of getuigschrift kan afgegeven of opgestuurd worden. Naargelang de woonplaats van de betrokkene moet ze gericht worden naar één van de provinciale centra van De Lijn. 4. Gratis netabonnement De Lijn voor 65-plussers Elk persoon van 65 jaar heeft recht op een gratis netabonnement van De Lijn. Met dit netabonnement kan de persoon eveneens gratis reizen op het net van de TEC en vice Versa 5. Provinciale centra van De Lijn
DE LIJN WEST-VLAANDEREN Nieuwpoortsesteenweg 110 8400 OOSTENDE 059/56.52.11 Info dienstregelingen, reiswegen 059/56.53.53 Fax: 059/56.52.12
[email protected]
DE LIJN OOST-VLAANDEREN Brusselsesteenweg 361 9050 GENTBRUGGE 09/210.93.11 Info dienstregelingen, reiswegen 09/210.94.91 Fax: 09/210.93.16
[email protected]
DE LIJN VLAAMS-BRABANT B/OV - 8 -
Martelarenplein 19 3000 LEUVEN Info dienstregelingen, reiswegen Fax: 016/31.37.12 Info abonnementen
[email protected]
070-22.02.00 016-31.37.20 Fax: 016/31.37.25
DE LIJN ANTWERPEN Grotehondstraat 58 2018 ANTWERPEN Info dienstregelingen, reiswegen Fax: 03/218.15.00
[email protected]
03/218.14.11 03/218.14.06
DE LIJN LIMBURG Grote Breemstraat 4 3500 HASSELT Info dienstregelingen, reiswegen Fax: 011/25.32.92
[email protected]
011/85.02.11 011/85.03.03
E. De Minibus 1. Voordeel? De M.I.V.B. verzorgt met een speciaal uitgeruste bus een "deur aan deur" bediening op verzoek van de reizigers met een handicap, die wegens hun handicap moeilijk gebruik kunnen maken van het gewone openbaar vervoer. De dienst wordt verzorgd van maandag tot vrijdag van 6.30 tot 23.00 uur. Vanaf 20.30 uur ‘s avonds is het aanbod evenwel beperkt. De voertuigen zijn geel geschilderd zoals de trams en autobussen van de M.I.V.B., en de prijs van de vervoersbewijzen voor de minibus is gelijk aan deze van de vervoersbewijzen voor tram en metro. 2. Wie heeft er recht op? B/OV - 9 -
Blinden met een gezichtsverlies van ten minste 90% en houder van de Nationale verminderingskaart voor het gemeenschappelijk vervoer. Personen in het bezit van een kaart “kosteloze begeleider” afgeleverd door de NMBS. Opgelet! Het woord “kosteloos” wil niet zeggen dat de diensten van de MIVB gratis zijn. De houder van de kaart moet bij elke verplaatsing met onze minibussen het bedrag van 1,40 EUR betalen. Om de kaart te bekomen heeft u een attest nodig waaruit blijkt dat u getroffen bent door: een vermindering van de zelfredzaamheid met tenminste 12 punten overeenkomstig de evaluatienormen betreffende de zelfredzaamheidsgraad; een blijvende invaliditeit of een werkonbekwaamheid van ten minste 80%; een blijvende invaliditeit van de onderste ledematen en die ten minste een handicap van 50% veroorzaken; een volledige verlamming of een amputatie van de bovenste ledematen. Opmerking: Bepaalde randgemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest worden ook door de minibussen bediend. 3. Hoe aanvragen? De vervoersaanvragen kunnen ingediend worden:
M.I.V.B. Dienst Minibussen Gulden Vlieslaan, 15 1050 Brussel 515.23.65 alle werkdagen tussen 8h00 en 12h00 (fax: 02/515.23.63)
[email protected]
B/OV - 10 -
Voor het uitstippelen van de verschillende reiswegen is een termijn van minimum twee dagen vereist.
F. Andere maatregelen ten gunste van personen met een handicap Speciale voorrangskaart tot het innemen van een zitplaats in de treinen (vervangt de groene kaart) Personen die het moeilijk hebben om recht te blijven staan kunnen deze kaart aanvragen. Op vertoon van deze kaart heeft de reiziger voorrang bij het innemen van een zitplaats, in 1e of in 2e klas. De kaart kan aangevraagd worden in om het even welk station of op het volgend adres:
NMBS - BE Reizigers Nationaal Bureau RN 021 A - Sectie 27 Frankrijkstraat 56 1060 BRUSSEL De aanvraag, gestaafd door een medisch attest, zal onderzocht worden door de medische dienst. Op dit medisch attest dienen volgende zaken vermeld te zijn; een verklaring dat u niet lang recht mag staan; de medische oorzaken van die toestand; de periode waarvoor de kaart wordt aangevraagd (voor een beperkte tijd, aan te geven bij de aanvraag, met een maximum van 5 jaar). Voldoet deze persoon aan de voorwaarden, dan zal hij uitgenodigd worden zijn kaart af te halen in een station naar keuze. De kaart wordt overhandigd tegen betaling van 2,50 EUR en afgifte van een recente pasfoto. B/OV - 11 -
G. Meer informatie?
NMBS Nationale Maatschappij van de Belgische Spoorwegen Bureau RN 021 A Sectie 27 Frankrijkstraat, 56 1060 BRUSSEL Tel : 02/525.26.36 - Fax: 02/525.26.56 opmerking : Er is een “Gids voor de reiziger: met beperkte mobiliteit” beschikbaar in elk station.
DE LIJN Vlaamse Vervoermaatschappij H. Consciencestraat, 1 2800 MECHELEN Tel : 015/44.07.11 - Fax: 015/44.09.98
TEC NAMUR-LUXEMBOURG Av. de Stassart, 12 5000 NAMEN Info : reizigers (7 dagen op 7) Tel. : 081/25.35.55 (7.00 tot 19.00 u.) - Fax : 081/25.35.50 http://www.tec-namur-luxembourg.be
M.I.V.B. Maatschappij voor Intercommunaal Vervoer Brussel Gulden Vlieslaan, 15 1050 BRUSSEL Tel : 02/515.20.00 Dienst Minibussen Tel : 02/515.23.65 - Fax: 02/515.23.63
GEMEENTEBESTUREN
FOD SOCIALE ZEKERHEID B/OV - 12 -
Dienst Attesten Zwarte Lievevrouwstraat, 3c 1000 BRUSSEL Tel : 02/509.80.41
VLAAMS FONDS VOOR SOCIALE INTEGRATIE VAN PERSONEN MET EEN HANDICAP Sterrenkundelaan 30 1210 BRUSSEL 02/ 225.84.11 Fax: 02/225.84.05
[email protected] YWXZ
B/OV - 13 -
