Filmdossier Norwegian Wood zonder antwoorden

Filmdossier Norwegian Wood zonder antwoorden Filmmagie 2011 Karel Deburchgrave

1


INHOUD 1 Film in de kijker 2 Voor je de film bekijkt 3 Cast A De regisseur a Filmografie en biografie van Anh Hung Tran b Interview met Anh Hung Tran B De scenarist-schrijver Haruki Murakami C Acteurs 4 Personages a Hoofdrollen b Bijrollen 5 De filmaffiche en de titel 6 Verhaallijn 7 Dialogen 8 Kijkvaardigheid (Visual Literacy) 9 Thematiek 10 Muziek 11 Pers Kritieken / Recensies A Het boek B De film 12 Opdrachten

2


1 Film in de kijker

Algemene Info Norwegian Wood (Noruwei no mori) (2010) Oorsprong: Japan Genre: Drama / Romantiek Leeftijd: geschikt vanaf 12 jaar Duur: 133 minuten Releasedatum: 11 december 2010 Regie: Anh Hung Tran Scenario: Anh Hung Tran, Haruki Murakami Gebaseerd op: het gelijknamig boek van de schrijver Haruki Murakami Cameraman: Pin Bing Lee Distributeur: Benelux Film Distributors Soundtrack : Jonny Greenwood The Beatles Prijzen en nominaties Venice international film festival Toronto international film festival Dubai international film festival Asian Film Awards

Genomineerd Genomineerd Genomineerd Beste film Winnaar Beste componist Genomineerd Beste actrice Genomineerd Beste cinematography Genomineerd Beste kostuumdesign

2. Voor je de film bekijkt 1 Waarover denk je dat de film gaat als je de titel Norwegian Wood leest?

3


4

2 Kan je meer informatie afleiden uit de affiche?

3 De eerste 10 minuten van de film kun je vermoeden waarover het precies gaat. Je moet telkens raden, hypotheses maken. Welke hypotheses maak je bij het zien van de volgende drie stills?


5

3. Cast A De regisseur a Filmografie en biografie van Anh Hung Tran

Biografie Anh Hung Tran, geboren in Vietnam in 1962, vluchtte als tiener met zijn familie naar Parijs. Daar studeerde hij filosofie en kwam hij terecht op de Louis Lumièreschool , die beroemdheden als Jean-Jacques Annaud en Michel Houellebecq tot haar alumni mag rekenen. In Anh Hung Trans films vinden we een grote fascinatie voor zijn geboorteland Vietnam, zoals blijkt in zijn films: The scent of Green Papaya, Cyclo en The vertical ray of the sun. Voor The scent of Green Papaya kreeg hij in 1994 de Gouden Camera op het festival van Cannes voor beste debuutfilm. Tran heeft al verscheidene prijzen in de wacht gesleept, onder andere op het filmfestival van Venetië. Na een lange pauze bracht hij de film I come with the rain uit en binnenkort is Norwegian Wood, de verfilming van Murakami’s bestseller, te zien in de zalen. Behalve het regiseren van de film, houdt Tran zich ook bezig met het schrijven van het scenario. Elke film is door zijn hand geschreven, uitgezonderd Norwegian Wood. Tran is gehuwd met Tran Nu Yên Khê, die vaak een hoofdrol vertolkt in zijn films. Filmografie 2010 Noruwei no mori 2008 I Come with the Rain 2000 Mua he chieu thang dung 1995 Xich lo 1993 Mùi du du xanh - L'odeur de la papaye verte 1991 La pierre de l'attente (short) 1989 La femme mariée de Nam Xuong (short)

b 1 Lees dit interview met Anh Hung Tran Anh Hung Tran is een bijzondere regisseur. Al was het alleen al omdat hij, in tegenstelling tot vele anderen, toestemming kreeg van Haruki Murakami om diens beroemde boek Norwegian Wood te verfilmen.


6

Haruki Murakami heeft veel regisseurs die dit boek wilden verfilmen, afgewezen. Waarom denk je dat hij jou wel toestemming gaf? Ik weet het niet. Misschien is het gewoon de juiste timing. Misschien ziet hij iets in mij dat de combinatie mogelijk maakt. Was het een grote uitdaging om zo’n moderne klassieker te adapteren? De uitdaging is niet het adapteren van het boek, de uitdaging is een goede film maken, een structuur vinden, de juiste taal om het publiek te laten ervaren wat ik ervoer toen ik het boek las: een gevoel van intimiteit. Dat heeft te maken met de manier waarop de emotie en de informatie het publiek bereikten: het mag niet te helder zijn, want dan is intimiteit onmogelijk. Intimiteit heeft ruimte nodig om heen en weer te gaan tussen het publiek en de film. Een belangrijk verschil tussen het boek en de film, is dat er in het boek veel meer focus ligt op het feit dat het verhaal verteld wordt door een oudere man die terugkijkt op zijn verleden. In het boek wordt het verleden gebruikt om het heden te verklaren. Ik laat inderdaad heel weinig van het heden zien. Anders heb je die structuur van flashbacks. Daar houd ik niet van. Je hebt dan een soort verplichting om de hele tijd heen en terug te gaan in de tijd. Ik laat liever de wond zien als hij vers is. Je bent bij de personages op het moment dat er dingen met ze gebeuren. Het boek creëert een melancholische sfeer doordat de oudere Watanabe terugkijkt op wat er is gebeurd. Dat heb ik er nog wel een beetje ingehouden met de voice-over. Toch zien we weinig terug van de innerlijke monologen uit het boek. Ja, als filmmaker moet je zoveel mogelijk woorden verwijderen, en beelden overhouden. Je hebt stilte nodig om met het publiek te praten. Ik heb af en toe nog voice-over gebruikt. Die dient niet om informatie te geven, maar om duidelijk te maken hoe het personage ziet wat er met hem gebeurt. In hoeverre was Murakami eigenlijk betrokken bij de film? Hij heeft mijn script gelezen en er heel veel notities bij gezet. Toen heb ik heel veel notities bij zijn notities gezet. Daarna zei hij: ‘Goed, doe maar gewoon wat je denkt dat nodig is; het boek is het boek, de film is de film. Voel je vrij om te doen wat je wil.’ We moeten het boek en de film echt zien als twee losse kunstwerken. Precies. De soundtrack is van Radiohead-lid Johnny Greenwood. Hoe kwam je bij hem terecht?


7

Ik vond zijn soundtrack voor There will be blood erg goed. Het geluid, de textuur, de kleur, het was anders dan alle andere filmmuziek. Het had een diepe, donkere kwaliteit die ik nooit eerder in filmmuziek gehoord had. Gaf je Greenwood veel vrijheid om te doen wat hij wilde? We hebben het gehad over mijn idee over muziek in film: ik gebruik muziek niet om een emotie te creëren of te vergroten, maar om een emotie te bevestigen. De emotie moet al in de scène aanwezig zijn, en de muziek gaat dan als het ware in dialoog met het publiek, en zegt: ik ben het met je eens dat het mooi is, ik ben het met je eens dat het verdrietig is. Toen Greenwood dat hoorde, kon hij daar wel iets mee. Hij stuurde me samples, zodat we zeker konden zijn van de textuur en de kleur die ik wilde, en daarna begon hij te componeren. Ik wilde er niets meer over weten tot hij klaar was, geen samples, geen ideeën, niets. Daarna kreeg ik het te horen en ging ik ermee spelen. Soms zei ik iets als: ‘Johnny, dit geluid vind ik niet mooi, zou het ook werken als we dit weglaten’, of ik zei dat ik iets donkerders of lichters wilde, en dan veranderde hij iets, zodat het beter bij mijn gevoel paste. Ik heb vrijelijk gebruik gemaakt van zijn muziek: soms kwam een stuk terecht bij een scène waar het oorspronkelijk niet voor gecomponeerd was. Maar er is één scène die erg moeilijk en belangrijk was, daar hebben we erg veel aandacht aan besteed: de scène bij de zee. De muziek is daar fantastisch. Heel moeilijk. De textuur, de sfeer, de duisternis, de kracht. De muziek lijkt te huilen met Watanabe. Ook indrukwekkend was de rol van Rinko Kuchiki als Naoko. Ik had nooit aan haar gedacht voor de rol, maar ze stond erop auditie te doen. Ze was perfect. Later had ik het geluk te ontdekken dat ze nóg getalenteerder was. Sommige scènes had ik echt niet kunnen doen zonder haar of Ken’ichi (Matsuyama, de mannelijke hoofdrol –red.). De scène waarin ze Watanabe over haar probleem vertelt bijvoorbeeld. Die heb ik opgenomen in één lang shot; dat was onmogelijk geweest zonder haar talent. De seksscène is ook heel belangrijk voor Naoko, omdat haar voornaamste probleem daar aan bod komt. Daarom moeten we dicht bij haar blijven met de camera, zodat we alles kunnen zien gebeuren op haar gezicht. En ook bij Watanabe: als ze hem wegduwt tijdens de scène, stort zijn wereld in elkaar. We moeten hier heel dicht op blijven zitten als publiek, om hun pijn te kunnen voelen. Kregen de acteurs veel vrijheid? Ja, binnen een kader. Ik creëer een kader door aanwezig te zijn. Daarbinnen praten we over de personages, over het verhaal. Op de set vraag ik ze dan om met een voorstel te komen omtrent hun speelwijze. Vanuit dat voorstel ga ik aan het werk: ik sleutel er wat aan en zo komen we vooruit. Deze film zou een belangrijke factor kunnen zijn in je internationale carrière. Daar ben ik helemaal niet mee bezig. Als je een film maakt, ligt de focus alleen op het maken van die film: de rest is een ander leven. Het kan me helemaal niets schelen. (Bron: http://www.xi-online.nl) Vragen: 1 Waarom zou je Anh Hung Tran een bijzondere regisseur kunnen noemen?


8

2 Wat was de grootste uitdaging om zo’n moderne klassieker te adapteren?

3 Wat is het belangrijkste verschil tussen het boek en de film?

4 Waarom zijn er zo weinig innerlijke monologen uit het boek in de film terug te vinden?

5 Was Murakami betrokken bij de film?

6 Hoe ziet Anh Hung Tran het gebruik van muziek in zijn film?

7 Hoe staat Anh Hung Tran tegenover zijn acteurs?

b 2 Luister naar dit interview met Anh Hung Tran (Bron: Interview met de Vietnamese regisseur Tran Anh Hung over Norwegian Wood.http://www.cinema.nl/media/7093277/interview-met-tran-anh-hungover-norwegian-wood) Welke informatie krijg je hier die je niet terugvindt in het vorige interview?


9

B De scenarist-schrijver Haruki Murakami

Haruki Murakami ( Kioto, 12 januari 1949) is een Japans schrijver en vertaler. Hoewel hij werd geboren in Kioto groeide hij op in Kobe. Zijn vader was de zoon van een boeddhistische priester. Zijn moeder was de dochter van een koopman uit Osaka. Beiden gaven les in Japanse literatuur. Murakami was echter altijd meer geïnteresseerd in de Amerikaanse literatuur, waardoor hij zich een westerse schrijfstijl eigen maakte en hij zich onderscheidde van zijn Japanse tijdgenoten. Murakami kreeg een opleiding toneel aan de Waseda Universiteit in Tokio. Daar ontmoette hij zijn latere vrouw Yoko. Zijn eerste baan was in een platenzaak. Na zijn studie opende hij een jazzbar "Peter Cat" in Tokio. Deze zaak leidde hij van 1974 tot 1982. Dit verklaart dat veel van zijn boeken, en met name Dans, Dans, Dans een muzikaal thema hebben. Dans, Dans, Dans is genoemd naar het lied van The Beach Boys met dezelfde titel en het boek Norwegian Wood is genoemd naar het lied van The Beatles. Murakami schreef geen fictie tot na zijn dertigste. In 1987 kwam zijn echte doorbraak bij de publicatie van Norwegian Wood, een nostalgisch verhaal over verlies en seksueel opgroeien. Van dit boek werden miljoenen exemplaren gekocht door Japanse jongeren, waarmee hij een nationale beroemdheid werd. In 1986 verliet hij Japan en reisde door Europa, waarna hij zich vestigde in de Verenigde Staten. Hij gaf daar onderwijs aan de universiteit van Princeton (New Jersey) en daarna aan de William Howard Taft University in Santa Ana (Californië). In deze periode schreef hij Dans, Dans, Dans, De Opwindvogelkronieken en Ten zuiden van de grens. Na de Hanshin-aardbeving in Kobe en de Sarin-gasaanval in de metro van Tokyo in 1995 keerde Murakami terug naar Japan, waar hij de slachtoffers van de gasaanval en de leden van de religieuze sekte Aum Shinrikyo interviewde. Hij schreef vervolgens twee non-fictieboeken, die later zijn gebundeld in de Amerikaanse editie Underground (2000). Sindsdien heeft Murakami Spoetnikliefde, Na de aardbeving en Kafka op het strand geschreven. De meest recente boeken zijn Blinde wilg, slapende vrouw, After Dark en Waarover ik praat als ik over hardlopen praat. Het slotdeel van Haruki Murakami’s magnum opus, de

10 Filmdossier Norwegian Wood zonder antwoorden Filmmagie 2011 Karel Deburchgrave meesterlijke trilogie 1q84, verscheen reeds op 17 februari 2011, een echte primeur: het is namelijk de eerste westerse vertaling die ruim voor de Engelse of andere Europese uitgaven in de boekhandel ligt. 1q84 is het ijzingwekkend spannende verhaal over Aomame en Tengo. Aomame is sportschoolinstructrice, maar pleegt daarnaast moorden in opdracht. Tengo is wiskundeonderwijzer en de heimelijke ghostwriter van een bestsellerauteur. Zij hebben op het eerste gezicht niets met elkaar te maken, maar gaandeweg wordt duidelijk dat hun paden elkaar vroeger ooit gekruist moeten hebben, en het ziet ernaar uit dat dit weer gaat gebeuren. Aomame raakt verzeild in een parallelle wereld, die ze ‘1q84’ noemt. De q staat voor question mark – vraagteken. Met een huiveringwekkende vaart voert Haruki Murakami de lezer mee langs Tokyose hotelkamers, gewelddadige sekten, nachtclubs en een geheimzinnige jonge vrouw, met een wel heel bijzondere afwijking. Haruki Murakami is nu een van de meest vooraanstaande Japanse auteurs. Zijn werk wordt wereldwijd in meer dan veertig landen vertaald. Murakami heeft als vertaler uit het Engels meerdere boeken in het Japans vertaald van onder anderen Raymond Carver, John Irving, Raymond Chandler en F. Scott Fitzgerald. Murakami gelooft dat je het beste schrijft wanneer je goed in je vel zit. Sport is hiervoor uitermate belangrijk. Zelf is de Japanner dan ook een actieve sporter: hij is zowel triatleet als marathonloper. Over zijn ervaringen als renner en de invloeden die zijn sportleven heeft,heeft Murakami Waarover ik praat, als ik over hardlopen praat geschreven dat in 2008 verscheen. Voor een exclusief interview met Murakami over zijn werk, leven en 1q84 zie de Volkskrant van zaterdag 4 september 2010. (Bron: Ezzulia.nl en Wikipedia) Vragen: 1 Is er een verklaring voor het feit dat Haruki Murakami schrijver en vertaler van litereraire werken is geworden?

2 Is er een verklaring voor het feit dat veel van zijn boeken genoemd zijn naar een lied? Geef twee voorbeelden.

3 Was Norwegian Wood in 1987 al een sukses? 4 Waarom vestigde Haruki Murakami zich na 1986 in de Verenigde Staten?

5 Waarom keerde Haruki Murakami in 1995 terug naar Japan?

11 Filmdossier Norwegian Wood zonder antwoorden Filmmagie 2011 Karel Deburchgrave 6 Het slotdeel van Haruki Murakami’s magnum opus, de meesterlijke trilogie 1q84, verscheen reeds op 17 februari 2011. wat is daar zo speciaal aan? 7 Waarover gaat 1q84 ?

8 Waarvoor staat de q in 1q84 ? 9 Hoe zie je dat Haruki Murakami erg geïnteresseerd is in Amerikaanse literatuur?

10 Wat kun je afleiden uit de titel van zijn boek Waarover ik praat, als ik over hardlopen praat dat in 2008 verscheen?

Extra: 1 Waarom was Ang Hun Tran de ideale man om deze film te regisseren?

2 Hoe komt het dat Norwegian Wood zo’n succes werd, maar tegelijkertijd zo’n controverse uitlokte?

3 Welke van de drie uitspraken over Haruki Murakami vind je het meest flaterend? 'Ik heb alles van Murakami gelezen wat ik te pakken kon krijgen en toen ik dat uit had, heb ik alles herlezen.' Tim Krabbé ‘Niet alleen onder Japanners, maar ook elders, geniet Murakami een cultstatus. Zijn even mysterieuze als hypermoderne romans zijn met geen andere te vergelijken.’ Trouw ‘Er gaat iets onweerstaanbaars uit van zijn werk, iets bedwelmends en meeslepends: val je voor hem, dan ben je gesjochten, want dan moet ineens dringend alles van hem gelezen worden.’ de Volkskrant

12 Filmdossier Norwegian Wood zonder antwoorden Filmmagie 2011 Karel Deburchgrave

“There's no such thing as perfect writing, just like there's no such thing as perfect despair.”

C Acteurs Kenichi Matsuyama Kenichi is geboren in Mutsu, Aomori, Japan in 1985. Zijn carrière begon in 2001, toen hij startte als model en zijn eerste rol als acteur kreeg in een dramaserie. Zijn filmdebuut was in de film Bright Future, maar zijn doorbraak kwam er pas in 2006, toen hij L speelde in Death Note. Voor deze performance werd hij genomineerd voor verschillende awards. Hij won er daarvan 3. Sindsdien is hij één van Japans meest begeerde acteurs en speelde hij in zéér veel films en series mee.

Rinko Kikuchi Kikuchi werd in 1981 geboren te Hadano. Ze maakte in 1997 haar filmdebuut met de televisiefilm Gakko no Kaidan. In het Westen is Kikuchi vooral bekend van de film Babel, waarvoor ze ook genomineerd werd voor een Golden Globe, een Acadamy Award en een Satellite Award. Later speelde ze ook nog mee in The Brothers Bloom.

13 Filmdossier Norwegian Wood zonder antwoorden Filmmagie 2011 Karel Deburchgrave Kiko Mizuhara Norwegian Wood is het filmdebuut voor Kiko Mizuhara. Ze is geboren op 15 oktober 1990 in Dallas, Texas. Ze is opgegroeid in Tokio en Kobe, Japan. Ze werkte eerst als exclusief model voor het blad Seventeen en voor ViVi.

Tetsuji Tamayama Tetsuji is 1980 geboren in Kyoto. Hij begon als model in wedstrijden en modemagazines. In 2001 maakte hij zijn debuut in Hyakujuu Sentai Gaoranger. Hierna speelde hij nog diverse rollen in films en tv-dramas.

14 Filmdossier Norwegian Wood zonder antwoorden Filmmagie 2011 Karel Deburchgrave Kengo Kora Over Kengo Kora is niet veel bekend. Hij is geboren in 1987 en speelde mee in een aantal Japanese films. Zijn agentschap is aprés inc.

Reika Kirishima Reika was voorheen bekend als Ayumi Yoshihara, maar ze veranderde haar naam in haar huidige artiestennaam in 2003. Ze is een Japanse actrice en ex-model en werd geboren in 1972.

4 Personages

Kenichi Matsuyama als Watanabe.


Rinko Kikuchi als Naoko

Kiko Mizuhara als Midori

Reika Kirishima als Reiko Ishida

Tetsuji Tamayama als Nagasawa


Kengo Kora als Kizuki

5 De filmaffiche en de titel A De titel van het boek en de film. Een van de vier volgende interpretaties van de titel is onjuist. Welke? A De Beatles-song Norwegian Wood doet heel wat meer dan zijn titel lenen aan deze roman. De eerste regel - 'I once had a girl, or should I say, she once had me' van Norwegian Wood (Atlas) vat het boek handig samen: een nacht zoals die waar de song over gaat, vormt het hart van het verhaal. B John Lennon van de Britse popgroep The Beatles schreef het nummer Norwegian Wood naar aanleiding van een buitenechtelijk relatie die hij erop nahield. Lennon wilde echter niet dat zijn vrouw erachter kwam dat het lied over een affaire ging, dus probeerde hij dit tussen de regels door te laten schijnen. C Hout maakt deel uit van de Noorse identiteit. Denk maar aan de Vikingschepen, de Noorse kerkjes en het schaatsstadion in Hamar, gebouwd voor de Olympische Spelen. Noors hout is niet ouderwets, maar een modern materiaal met veel potentie. Noors hout gebruikt in Japan kan zelfs aardbevingen en tsunami’s overleven. D Norwegian Wood is het lievelingsnummer van het meisje in het boek en de film, maar de titel verwijst ook naar de tekst van de Beatles-song over een jongen die wordt uitgenodigd bij een meisje maar uiteindelijk in de badkamer moet slapen. Ook Toru krijgt niet wat hij hoopt te krijgen.

17 Filmdossier Norwegian Wood zonder antwoorden Filmmagie 2011 Karel Deburchgrave B Wat vertelt de affiche over de film?

6 Verhaallijn SYNOPSIS Kort Toru Watanabe is een stille en buitengewoon serieuze jonge student in Tokio. Hij is dol op Naoko, een mooie jonge vrouw, maar hun wederzijdse liefde wordt getekend door de tragische dood van hun beste vriend Kizuki jaren geleden. Toru went aan het campusleven en de eenzaamheid en afzondering die hij daar ervaart, maar Naoko kan de druk en verantwoordelijkheid van het leven niet aan. Terwijl zij zich verder terugtrekt in haar eigen wereld, vindt Toru aansluiting bij de andere studenten en voelt hij zich aangetrokken tot de jonge, onafhankelijke en seksueel geëmancipeerde Midori. SYNOPSIS Uitgebreider De film begint met het voorstellen van Naoko, Kuzuki en Watanabe. Noako en Kuzuki zijn verliefd, en Watanabe is Kuzuki’s beste vriend. Ze deden alles samen.

18 Filmdossier Norwegian Wood zonder antwoorden Filmmagie 2011 Karel Deburchgrave De introductie van de personages wordt gevolgd door Kuzuki’s zelfmoord. Watanabe besluit na de dood van zijn beste vriend te vertrekken en ergens te studeren waar hij niemand kent en hij van alle herinneringen afstand kan doen. We zien hoe Watanabe zijn leven aan de universiteit doorbrengt. Hij is er nogal een eenzaat, niemand zoekt echt contact met hem behalve Nagasawa, een oudere student die enorm populair is bij vrouwen. Nagasawa zorgt ervoor dat Watanabe contact zoekt met zijn vrouwelijke medestudenten en er ook een paar in bed krijgt. Op een dag echter ontmoet Watanabe Naoko, de vroegere vriendin van Kuzuki. Ze herontdekken hun vroegere vriendschap en spreken geregeld af om te gaan wandelen. Op Naoko’s twintigste verjaardag vrijen ze zelfs met elkaar. Maar plots is Naoko verdwenen. Ze belt niet, antwoordt niet op Watanabe’s brieven en laat niets van zich horen. Watanabe probeert verder te gaan met zijn leven en ontmoet Midori, een spontaan en vrolijk meisje met wie hij een vrienschapsband heeft. Langzaam beginnen ze wat meer voor elkaar te voelen, maar Watanabe’s hart ligt nog steeds bij Naoko. Wonder boven wonder laat Naoko van zich horen. Ze laat weten dat ze is opgenomen in een soort instelling waar ze haar innerlijke problemen probeert op te lossen. Ze nodigt Watanabe uit om haar te komen opzoeken en opnieuw wandelen ze naast elkaar. Naoko hervalt echter keer op keer in haar slechte gewoontes en beslist een einde te maken aan haar leven. Watanabe’s hart breekt en hij rouwt geruime tijd om de liefde van zijn leven. Maar hij is sterker, en pakt zijn leven met Midori terug op. Norwegian Wood is een indringend verhaal over romantiek en volwassenheid, over de onmogelijke en dappere liefde van een jonge man. Met deze prachtige en weemoedige roman brak Haruki Murakami door in Japan. Er werden miljoenen exemplaren van verkocht. De melancholische melodie van een klassieke Beatles song lijkt Watanabe voor eeuwig met zich mee te dragen.

7 Dialogen A Wie is er aan het woord in deze gesprekken en waarover gaat het? 1) ,,After Kizuki died, there was a vagua knot of air inside me. I wanted to get away from this town. I wanted to begin a life where I didn’t know a soul… and forget everything.”

2) ,,Every Sunday, we met and walked. With no destination in mind. As if walking were a religious ritual to heal our wounded spirits. We continued to avoid any mention of the past. Certainly Kizuki’s name never came up in our conversations.”

19 Filmdossier Norwegian Wood zonder antwoorden Filmmagie 2011 Karel Deburchgrave 3),, I don’t know, it’s stupid being 20. I’m just not ready, it feels weird. Like somebody’s pushing me from behind. You’re so lucky, still 19. I think that people should just go back and forth between 18 and 19. Go to 19 when 18 is over and back to 18 when 19 is over. That way…. That way… things would be easier.”

4),,What is love to you?” ,, Let’s say, I tell you I want to eat strawberry shortcake and you drop everything and run out and buy it for me and you come back out of breath and give me the strawberry shortcake. I say: “I don’t want it anymore” and I throw it out the window. That is what I’m looking for.” ,,I’m not sure that has anything to do with love.” ,,It does. I want the man to say: You’re right, it’s my fault. I have all the intelligence and sensitivity of a donkey. To apologize I’ll get you something else. What would you like? Chocolate mousse? Cheesecake?.” ,,Then what?” ,,Then I’ll love him.”

5) ,,Thank you so much for coming to see me. It makes me very happy. But if being here becomes a burden to you, you shouldn’t hesitate to tell me. I won’t be crashed.”

6),,I wanted to sleep with Kizuki. And he wanted to, too. So we tried a lot but it never worked. We couln’t do it. I didn’t know why then and I still don’t know why. I loved him. But it never worked. (…) When I slept with you. I was really wet, wasn’t I? That evening of my birthday I’d been wet since I saw you. I wanted you to hold me. I wanted you to take off my clothes and touch me. I’d never felt like that before. Why? Why? How could that happen? I mean, I really loved Kizuki.” ,,You mean, but not me?” ,,I’m sorry. But please understand, Kizuki and I had a truly special relationship. (…) after he died, I just didn’t know how to relate to other people. I didn’t even know what it means to love someone.”

20 Filmdossier Norwegian Wood zonder antwoorden Filmmagie 2011 Karel Deburchgrave 7),,I like you, from the bottom of my heart. But there’s nothing I can do right now.” ,,because of her?” ,,,,Yes.” ,,Tell me, have you slept with her?” ,,Just once, last year.” ,,Haven’t you met her since?” ,,I saw her twice, but we didn’t do anything.” ,,Why not? Isn’t she in love with you?” ,,That’s hard to say, it’s really complicated. What I do know, is I have a certain responsibility which I can’t just abandon. Even if she isn’t in love with me.” ,,Even if she isn’t in love with you?” ,,I need time. I am sorry but that’s all I can say now.” ,,All right. I’ll wait. Because I trust you. But when you take me, take only me. When you hold me, think only of me. Do you understand me?” ,,Very well.”

8) ,,I grow farther apart from the death. Kizuki remains 17 Naoko remains 21 For eternity.”

B Welke van deze acht gesprekken vind je het best? Leg uit waarom.

C In de film wordt er weinig gebruik gemaakt van uitvoerige dialogen. Wat zegt dat over de karakters?


8 Kijkvaardigheid (Visual Literacy) 1 Zet volgende beeldfragmenten in de juiste volgorde zoals ze in de film voorkomen A

B

C


D

E

F


G

H

I


J

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

2 Geef commentaar bij de volgende stills. Kijk vooral naar de details en leg uit waarom ze zo belangrijk zijn.

A

25 Filmdossier Norwegian Wood zonder antwoorden Filmmagie 2011 Karel Deburchgrave B

C

D

26 Filmdossier Norwegian Wood zonder antwoorden Filmmagie 2011 Karel Deburchgrave E

F

G

27 Filmdossier Norwegian Wood zonder antwoorden Filmmagie 2011 Karel Deburchgrave H

I

J

28 Filmdossier Norwegian Wood zonder antwoorden Filmmagie 2011 Karel Deburchgrave 3 Beschrijf het verloop van de relatie van Watanabe en Naoko aan de hand van de vier seizoenen. 1

2

3


4


9 Thematiek 1 Wat is het hoofdthema in deze film ?

2 Wat is typisch jaren Japans aan de film ?

3 Waaraan merk je dat Naoko psychische problemen heeft?

4 Waarom liegt Midori over haar vader?

5 Waarom denk je dat dit verhaal veel commotie uitlokte in Japan,?

6 De dood speelt een belangrijke rol in deze film? Geef voorbeelden.

7 Naoko was verliefd op Kizuki, en toch slaagde ze er niet in met hem te vrijen Ze kan dit echter wel met Watanabe. Maar de tweede keer slaagt ze er ook niet meer in. Wil dit zeggen dat Naoko verliefd is geworden op Watanabe? Geef je eigen mening en leg uit.

8 Kun je met iemand leven van wie je weet dat hij/zij niet van je houdt?

9 Wat vind je van de manier waarop de Japanse jongens de meisjes behandelen?

10 Vind je dat Watanabe zich moet verantwoorden tegenover Midori over het feit dat hij van Naoko houdt?


10 Muziek Norwegian Wood (This Bird Has Flown) lyrics Songwriters: Mccartney, Paul; Lennon, John; John Lennon – leadzang, akoestische gitaar Paul McCartney - zang, basgitaar George Harrison - sitar, akoestische gitaar Ringo Starr - bass drum, tamboerijn I once had a girl Or should I say she once had me She showed me her room Isn't it good Norwegian wood? She asked me to stay And she told me to sit anywhere So I looked around And I noticed there wasn't a chair I sat on the rug biding my time Drinking her wine We talked until two and then she said "It's time for bed." She told me she worked in the morning Aand started to laugh. I told her I didn't and crawled off To sleep in the bath. And when I awoke I was alone, this bird had flown. So I lit a fire, isn't it good, Norwegian wood? Norwegian Wood (This Bird Has Flown) is een lied dat werd geschreven door John Lennon met hulp van Paul McCartney. Het lied werd in 1965 uitgebracht op het album Rubber Soul van de Britse popgroep The Beatles. Lennon schreef het nummer naar aanleiding van een buitenechtelijk relatie die hij erop nahield. Op 25 januari 1965 vlogen hij en zijn vrouw Cynthia naar Zwitserland om zich daar bij Beatles-producer George Martin en zijn vrouw Judy te voegen voor een wintersportvakantie. Daar schreef Lennon Norwegian Wood. In een hotelkamer speelde Lennon het lied voor Martin, die zich geblesseerd had tijdens het skiën. De liedtekst die Lennon schreef, ging over zijn eigen buitenechtelijke affaire . Lennon wilde echter niet dat zijn vrouw erachter kwam dat het lied over een affaire ging, dus moet je tussen de regels lezen. Hierin is de invloed van Bob Dylan op John Lennon en The Beatles duidelijk merkbaar. Onder zijn invloed begonnen The Beatles meer aandacht te besteden aan de teksten van hun nummers. De liedtekst van Norwegian Wood is daarom - in navolging van de stijl van Dylan - dubbelzinnig en insinuerend.

32 Filmdossier Norwegian Wood zonder antwoorden Filmmagie 2011 Karel Deburchgrave “In the song, I guess I was very careful and paranoid, because I didn't want my wife at the time to know that there really was something going on outside the household. I always had some sort of affair going, so, in the song, I was trying to be sophisticated in writing about an affair, in such a smoke-screen way that you couldn't tell it was real.”John Lennon (1980) In de tekst beschrijft de verteller over een vrouw naar wiens appartement, dat met Noors hout is gedecoreerd, hij meegaat in de verwachting dat ze met elkaar naar bed zullen gaan. Deze verwachting komt echter niet uit: de vrouw slaapt in haar eigen bed en de verteller moet in het bad slapen. Wanneer de verteller 's ochtends wakker wordt, blijkt de vogel ("bird" is in het Engels straattaal voor "meisje") gevlogen. Uit wraak besluit hij daarom haar appartement in brand te steken. De tekst is dubbelzinnig omdat het bijvoorbeeld in de regel "So I lit a fire" niet duidelijk is of de verteller daadwerkelijk het appartement in brand stak, de haard aanstak of wellicht een joint opstak. John Lennon heeft zichzelf tegengesproken over Paul McCartneys bijdrage aan Norwegian Wood. In een interview uit 1972 zei hij dat McCartney hem hielp bij het schrijven van de tekst, terwijl hij in een interview uit 1980 claimde het nummer geheel zelf geschreven te hebben. McCartney zelf zegt dat toen hij het lied voor het eerst hoorde, Lennon de melodie van het nummer en de eerste regel van het nummer geschreven had ("I once had a girl, or should I say, she once had me").Volgens McCartney schreven hij en Lennon de rest van de tekst vanuit deze ene regel. McCartney claimt ook dat hij het idee had om als wraak het appartement in brand te steken. De titel van het nummer - "Norwegian Wood" - ontstond volgens McCartney doordat Peter Asher, de broer van McCartneys vriendin Jane Asher, zijn kamer had laten decoreren met houten lambrisering, iets wat in die tijd erg in de mode was. “Peter Asher had his room done out in wood, a lot of people were decorating their places in wood. Norwegian wood. It was pine really, cheap pine. But it's not as good a title, Cheap Pine, baby...” Paul McCartney (1997)

Norwegian Wood is bekend geworden vanwege het gebruik van de sitar, een snaarinstrument uit India. Het was de eerste keer dat dit instrument gebruikt werd op een popplaat. George Harrison maakte voor het eerst kennis met dit instrument tijdens de opnames van Help!, de tweede speelfilm van The Beatles.

33 Filmdossier Norwegian Wood zonder antwoorden Filmmagie 2011 Karel Deburchgrave Op 12 oktober 1965 begonnen The Beatles in de Abbey Road Studios in Londen aan de opnames voor Norwegian Wood. De titel van het nummer was op dat moment nog "This Bird Has Flown". In de studio besteedden The Beatles lange tijd aan het vinden van het juiste arrangement van het nummer. Lennon raakte hierover gefrustreerd en pas nadat hij het idee kreeg om Harrison te vragen op de sitar te spelen, was hij tevreden. Vragen 1 Welke van de volgende vijf versies vind je het best? Waarom? 1 Norwegian Wood (This Bird has Flown) http://www.youtube.com/watch?v=KkcRZSdc8us&feature=related 2 The Beatles - Norwegian Wood (very rare) http://www.youtube.com/watch?v=N3cUejOltsA&NR=1 3 Norwegian Wood http://www.youtube.com/watch?v=ixVH6WTURns&feature=related 4 The Beatles - Norwegian Wood (This bird has flown) - with Japanese subs http://www.youtube.com/watch?v=teUvq02YOuc&NR=1 5 The Beatles - Norwegian Wood http://www.youtube.com/watch?v=kvTnX-KzmTY&feature=related 2 Welke van de volgende zes interpretaties vind je het best? Waarom? 1 McCartney said the final line of the song indicates that the singer burned the home of the girl: Peter Asher [brother of McCartney's then-girlfriend Jane Asher] had his room done out in wood, a lot of people were decorating their places in wood. Norwegian wood. It was pine, really, cheap pine. But it's not as good a title, "Cheap Pine", baby. So it was a little parody really on those kind of girls who when you'd go to their flat there would be a lot of Norwegian wood. It was completely imaginary from my point of view but in John's it was based on an affair he had. This wasn't the decor of someone's house, we made that up. So she makes him sleep in the bath and then finally in the last verse I had this idea to set the Norwegian wood on fire as revenge, so we did it very tongue in cheek. She led him on, then said, "You'd better sleep in the bath." In our world the guy had to have some sort of revenge ... so it meant I burned the fucking place down ... 2 it's WEED, you clueless boobies! Just like the Doors "Light my Fire" and Jimi Hendrix's "Fire", this was another way of floating the idea of smoking marijuana back in the day. Norwegian wood was code for marijuana.. 3 Norwegian wood was about a one night stand that Lennon had, not about smoking pot. Norwegian wood is just a typical wood that was used in those days. I once had a girl or shall I say she once HAD ME! She showed me her room.... We talked until 2 then she said, it's time for bed.. where the hell did you get the drug reference? 4 So Lennon wrote this song after he had an affair with a journalist in America. It's a true story but when he relayed it to Paul they decided it would be funny if the character in the story lit her things on fire. Norwegian wood was a common type of wood in Britain that all the cheap furniture was made out of. The equivalent of our Wal-Mart Furniture if you live in the States.

34 Filmdossier Norwegian Wood zonder antwoorden Filmmagie 2011 Karel Deburchgrave 5 You guys are all stupid, listen to the song, interpret it how you will, but don't debate about it. This is almost as stupid as arguing religion, or politics... Nobody wins, but everybody thinks they're right. 6 This song could mean anything; quite possibly a lot of things they thought about while tripping balls. Either way, the Beatles have been an iconic image throughout the past few decades. These songs were meant to enjoy in whatever way you please. If people wish to find a secret meaning inside the text, they might, however, there is no real way to determine whether or not the Beatles thought the same way. You can argue as you wish, but I'm just throwing it out there: if you love the Beatles and their music, or just this song, you really have no reason to argue your point. Listen, interpret as you will, and reflect. Talk to each other and listen to points. Change your own belief based on the beliefs of others. But the main point is the Beatles longed for peace, drugs, and some amazing tunes. Keep them alive within us.

11 Pers

Kritieken / Recensies

A Het boek

1 Lees de volgende vijf boekbesprekingen. In elk van die recensies 1 onderstreep je in het blauw drie argumenten waarmee je volledig akkoord gaat en leg je uit aan je partner waarom. 2 onderstreep je in het rood een argument waarmee je totaal niet akkoord gaat en leg je uit aan je partner waarom . 3 onderstreep je in het groen een vergelijking die de recensent maakt met andere literaire werken of andere kunstvormen. 4 onderstreep je in het geel de kern van het artikel en leg je uit aan je partner waarom je die passage koos. 5 onderstreep je in het oranje een argument of een idee dat alleen in dat artikel voorkomt en niet in de zes andere .


1 De Beatles-song Norwegian Wood doet heel wat meer dan zijn titel lenen aan deze roman. De eerste regel - 'I once had a girl, or should I say, she once had me' vat Norwegian Wood (Atlas) handig samen: een nacht zoals die waar de song over gaat, vormt het hart van het verhaal. In Haruki Murakami's versie trekt Toru Watanabe zich niet terug 'to sleep in the bath', maar eindigt de nacht met ongekende lust - of wat had u gedacht? Norwegian Wood betekende in 1987 Murakami's grote doorbraak. Jonge Jappen vielen en masse voor de vele seksscènes en verwijzingen naar de popcultuur. Het boek is één lange flashback, waarin Toru als dertiger terugdenkt aan zijn studentenjaren in de woelige sixties. Op een vlucht naar Hamburg werkt het horen van de Beatles-song als een trigger die een niet te stuiten stroom herinneringen oproept. Maar geen garantie dat ' ik niet per ongeluk het meest essentiële deel van mijn herinneringen vergeten ben': de naïeve lezer weze gewaarschuwd. Als eenzame student in Tokio loopt Toru Watanabe Naoko tegen het lijf. Zij was het lief van Toru's beste vriend Kizuki, die op zijn zeventiende zelfmoord pleegde en een diep besef naliet: 'De dood is niet het tegendeel van het leven, maar omgeeft ons tijdens ons leven voortdurend.' Toru klampt zich vast aan Naoko als aan een zinkend schip. Na de Norwegian Wood -nacht stort zij in en trekt ze naar een instituut in de bergen om te herstellen. Toru bezoekt haar met De Toverberg onder de arm. Yep, Murakami knipoogt wat af, van Thomas Mann tot de door hem in het Japans vertaalde Scott Fitzgerald. Toru is van goede wil, maar het wachten op Naoko duurt lang. Intussen ontmoet hij de vrijgevochten Midori, die met elke vrouwelijke sidekick de vloer aanveegt. Ik bedoel: 'Ik zou graag een keer willen voorkomen in je seksuele fantasie of je wildste gedachten. Alsjeblieft. Omdat we vrienden zijn.' Ik bedoel: 'Wie gaat er nu met haar benen wijd voor de foto van haar overleden vader staan?' Midori is een griet die naast het sterfbed van haar vader smakelijk over pornofilms praat. Norwegian Wood geldt algemeen als Murakami's meest toegankelijke en realistische roman, maar dat doet niets af aan de bevreemdende, dromerige sfeer. Toru is een verteller met 'een wonderlijke manier van praten', die geen vat krijgt op mensen en omstandigheden. Hij voelt zich 'niet goed op de wereld aangesloten' en werkt hard om ' niet aan de holte in mijn lichaam te denken'. 'Norwegian Wood' vat wanhoop in een golf van zelfmoorden en doet je in één moeite door tintelen van leven. Pure Murakami. (Bron: http://www.humo.be/tws/boeken-reviews/3759/haruki-murakaminorwegian-wood.html)

2 Tijdens een landing in Hamburg hoort de 37-jarige Toru Watanabe het Beatles-nummer Norwegian Wood. Dit voert hem terug naar zijn studententijd: in 1969 gaat de stille en wat teruggetrokken Watanabe naar de universiteit in Tokio om theaterwetenschappen te studeren. Tijdens zijn middelbare schooltijd was hij bevriend met Kizuki en zijn vriendin Naoko. Na de totaal onverwachte dood van Kizuki drijven ze uit elkaar, maar in Tokyo komen ze elkaar weer tegen en maken gezamenlijk in stilte lange wandelingen op zondagmiddag. Naoko redt het toch niet in de grote stad en wordt uiteindelijk opgenomen in een soort

36 Filmdossier Norwegian Wood zonder antwoorden Filmmagie 2011 Karel Deburchgrave psychiatrische inrichting. Watanabe blijft Naoko in ieder geval geestelijk trouw, maar dat is niet gemakkelijk in een stad waar de jeugd de ongebreidelde seks aan het ontdekken is en waar hij ook nog de zeer aardse, open en gemakkelijke Midori ontmoet, waarmee hij een innige vriendschap opbouwt. Naoko zit ondertussen ergens op het platteland waar ze haar appartementje deelt met de fascinerende Reiko, die gitaar speelt (Norwegian Wood) en de steun en toeverlaat van Naoko wordt. Toch kan ook zij Naoko niet redden... Alle personen in het boek hebben hun eigen verhaal, staan lichtelijk buiten de maatschappij en de jongeren worstelen met volwassen worden en keuzes maken. De levensverhalen zijn boeiend en zelfs als er weinig gebeurt is dat zo mooi opgeschreven dat je blijft lezen. Murakami is een groot verteller, die ook van weinig veel weet te maken. (Bron: /boekrecensies http://www.lindaoskam.net? Iedereen heeft een verhaal (12 november 2007))

3 De Japanse schrijver Haruki Murakami brak in 1987 door met zijn roman Norwegian Wood. Het is zonder meer een schitterend en meeslepend boek. Het kan je tot tranen roeren. Het blijft aan je plakken. Niet alleen omdat het zo’n aangrijpend liefdesverhaal is. Er is ook iets met de manier waarop het verteld wordt dat je in het boek zuigt. Het hoofdpersonage Watanabe herinnert zich bij het begin van het boek via het liedje Norwegian Wood de hele geschiedenis die in het verhaal verteld wordt. Die gaat terug naar het eind van de jaren zestig en speelt zich af in het studentenmilieu van Tokio. Watanabe is een volgens zichzelf gewone student, die theater studeert. Waarom hij dat doet, weet hij zelf ook niet zo goed. Hij heeft een grote interesse voor Amerikaanse literatuur. Bijna willoos, maar ook schijnbaar zonder verzet ondergaat hij de verveling van het leven op de campus. Hij wordt omringd door een aantal merkwaardige figuren. Zo is er een kamergenoot die op het maniakale af gericht is op orde en netheid. Er is een vriend die zeer intelligent en charismatisch is, cynisch in het leven staat en als een ‘vrouwenconsument’ zou kunnen omschreven worden. Ze zijn toevallig in zijn leven omdat de dingen nu eenmaal zo gelopen zijn. Watanabe lijkt het bij hen uit te houden omdat ze anders zijn dan hij, maar misschien wel vooral omdat ze op een complexloze manier anders zijn. Maar centraal in het verhaal staan twee vrouwen, Naoko en Midori. Watanabe kent Naoko al langer. Ze hadden een gezamenlijke vriend Kizuki. Hij was zijn beste vriend en haar eerste liefde. Kizuki pleegt zelfmoord. Het brengt Watanabe en Naoko bij elkaar, en kan hen tegelijk niet echt bij elkaar brengen. Ze trekken met elkaar op, ze worden aarzelend geliefden, maar wat er gebeurd is blijft tussen hen staan. Naoko heeft ook al eerder haar zus door zelfmoord verloren. Op een bepaald moment wordt de druk van het leven te zwaar voor Naoko, en ze stort in. Ze komt terecht in een soort sanatorium in de buurt van Kyoto. Het duurt een tijd eer Watanabe weet waar Naoko is. Hij zoekt haar op daar, en merkt dat ze nog steeds worstelt met het leven en heel erg in haar eigen wereld leeft. Hij krijgt ook een band met de oudere Reiko, die samen met Naoko een huisje deelt. In de periode na zijn bezoek blijft Watanabe schrijven naar Naoko. Ondertussen heeft hij in de les Midori leren kennen. Zij lijkt zowat een tegenbeeld van Naoko. Ze is uitdagend en heftig. Hoewel ze een eigen vriendje heeft, trekt ze steeds meer op met Watanabe en voelt zich tot hem aangetrokken.

37 Filmdossier Norwegian Wood zonder antwoorden Filmmagie 2011 Karel Deburchgrave Watanabe voelt zich naar twee kanten getrokken. Aan de ene kant voelt hij een sterke en pure liefde voor Naoko. Ze zijn zielsverwanten, deels verbonden door hun dode vriend, en door een zoeken naar een heel integere liefde. Er is ook een gevoel van verantwoordelijkheid. Hij wil op haar wachten, maar voelt ook hoe zij wegglijdt in haar onvermogen om het leven aan te kunnen. Aan de andere kant is er Midori. Zij is letterlijk en figuurlijk dichterbij. In eerste instantie trekken ze gewoon veel met elkaar op. Ze is een vriendin, maar geen geliefde. Hoewel zij graag praat over haar seksuele fantasieën, lijkt het hem allemaal niet zoveel uit te maken. Zijn hart is bij Naoko. Maar langzaam aan groeien ze toch dichter naar elkaar toe. Zij wordt verliefd op hem, en hij beseft dat hij niet zonder haar kan, en gewoon niet aan zichzelf wil toegeven dat hij ook op haar verliefd aan het worden is. Hij wil trouw blijven aan Naoko. Zij weet dat zijn hart bij een ander is, een ander waarover zij nauwelijks iets weet, hij kan er immers niet over vertellen. Er komt een tijdelijke breuk tussen Watanabe en Midori. Na een tijd komen ze weer bij elkaar. Watanabe vraagt advies aan Reiko. De tragedie in het verhaal voltrekt zich. Watanabe is erg geboeid door de oude Griekse tragediën maar dan niet van die waar er een deus ex machina is die aan het einde alles ineens weer in orde brengt. Ook dit verhaal bevat een tragedie die noodlottig naar zijn afloop gaat. De personages zijn niet in staat de loop der dingen te keren. Hoewel het verhaal tragisch is, is de toon waarin het verteld wordt niet zwaar, integendeel. De personages leven als toeschouwers in een universum dat vrij leeg lijkt. De dingen gebeuren. Er is geen grotere zin te ontdekken. Mensen plegen zelfmoord. In het hier en nu sprankelt wel het leven met muziek en boeken, en is er op de achtergrond een context van studentencontestatie. Watanabe lijkt een toeschouwer, die met afstand de dingen bekijkt en ondergaat. Maar hij is daarin ook erg authentiek en vaak zeer grappig. Uiteindelijk zijn alle personages gefragmenteerd en onaf. Naoko is te gevoelig voor het gewone leven, maar heeft daardoor ook een intensiteit en integriteit die diep ontroerend is. Vergeleken met haar is Midori aardser en hoekiger. Ze is ongrijpbaar maar staat op een bepaalde manier stevig op de grond. Watanabe is een wat willoze toeschouwer die toch ook vanuit een heel sterk verantwoordelijkheids- en later ook schuldgevoel het enige wat hij lange tijd als echt ervaart in zijn leven probeert te beleven. De liefde is gedoemd om te falen, maar is ook het enige wat werkelijk telt. Watanabe kan bewegen in een wereld waar seks een leeg consumptieproduct is, maar zoekt uiteindelijk naar een heel andere seksuele omgang. Die momenten lijken de enige waarop er een echt contact mogelijk is en waarop de tijd stopt. De personages in het verhaal kunnen elk moment in zichzelf vallen. Tijdens een wandeling vertelt Naoko over een ‘veldput’. Het is een donker, diep, gapend gat, waarin je terecht kunt komen. Niemand weet waar de put is. Als je erin valt, ben je reddeloos verloren. Naoko zegt: “En zolang ik maar bij je in de buurt blijf, val ik ook niet in de put.” De ondertussen ouder geworden verteller Watanabe heeft schrik van de put in zichzelf. Hij is bang dat hij een deel van de herinneringen kwijt is. “Dan vraag ik me af of er in mijn lichaam misschien ergens een duistere uithoek van herinnering is, waar alle belangrijke herinneringen opeengepakt zitten en in zachte modder zijn veranderd.” “I once met a girl, or should I say she once met me.” Dat is de eerste regel van het

38 Filmdossier Norwegian Wood zonder antwoorden Filmmagie 2011 Karel Deburchgrave lied Norwegian Wood van The Beatles. Het is een kleine samenvatting van het boek. Of anders gezegd: Norwegian Wood is een boek over de liefde. (Bron: Jan Mertens http://janmertens.blogspot.com/2008/01/norwegianwood.html ? 24 januari 2008)

4 Een prachtige roman van deze Japanse schrijver, uit 1987, maar pas in 2007 vertaald en meteen drie herdrukken! En terecht. De ik-figuur, Watanabe, is een stille, vriendelijke en ernstige student van twintig jaar, die dol is op de vriendin, Naoko, van zijn overleden vriend Kizuki. Met Naoko gaat het niet goed, maar Watanabe probeert haar door gesprekken en brieven te helpen. Intussen wordt hij eenzamer en trekt hij zich steeds verder terug, al krijgt hij wel enkele vrienden en een vriendin. Met hen brengt hij af en toe tijd door, maar steeds weer zoekt hij de eenzaamheid. De thematiek is tijdloos, de moeizame volwassenwording en het omgaan met dood, verlies en rouw en een onmogelijke liefde. Maar de stijl! Die is in al zijn eenvoud zo mooi. Je blijft lezen. De titel verwijst naar de muziek van de zestiger jaren, op precies de juiste momenten komt die aan de orde. Zoals ook de genoemde literatuur precies klopt met dit verhaal (De Toverberg van Thomas Mann bijvoorbeeld, als hij Naoko bezoekt in haar tehuis in de bergen). Kopen of lenen, maar vooral lezen dus, dit boek. (Bron: http://www.berkaboek.nl/boek.php?id=3173)

5 De jonge student Watanabe, Murakami’s hoofdpersoon, leeft in een eerder bedrukte dan opgewekte wereld. Zijn hartsvriend heeft zelfmoord gepleegd, diens vriendin – vervolgens Watanabe’s grote liefde – zal dezelfde uitweg kiezen. Tegen de wispelturige Midori, die tijdelijk haar plaats inneemt, blijkt de serieuze Watanabe niet op te kunnen. Voor de cynische lessen van zijn rijke studievriend, de levensgenieter Nagasawa, is hij te moreel. Met Norwegian Wood moet Murakami de ziel hebben geraakt van de generatie waartoe ook hijzelf behoorde. Alles was nieuw en tegelijk stelde de realiteit haar harde regels. Dood en zelfmoord zijn in deze wereld alomtegenwoordig, terwijl de hypercorrecte, zelfs lieve omgangsvormen van de Japanse alledaagsheid scherp contrasteren met die van het Westen. Dat maakt het lezen van dit boek tot een vreemde ervaring. Is het, ondanks het dreigende onheil, niet wat te zoetelijk wat Murakami vertelt? Het leven in de kliniek waarin Watanabe’s vriendin wordt opgenomen, wordt zonder merkbare ironie beschreven in de utopische termen van de toenmalige antipsychiatrie. Het tienerleed weegt precies zo zwaar als het voor een tiener doet, maar de volwassen lezer of schrijver (de hoofdpersoon kijkt 18 jaar later terug) moet daarvan de betrekkelijkheid hebben ingezien. Opvallend is vooral de naïviteit waarin Norwegian Wood gedrenkt is. Dat geldt voor de gedachten en belevenissen van de hoofdpersoon, maar ook voor zijn taal, waarin met een ongefilterd realisme een soms wat gênant ernstige jeugdigheid wordt getekend. Anders dan in zijn latere romans wordt dat niet verzacht door de surrealistische fantasie die zijn werk zo onbestemd maakt. Een groot stilist is Murakami nergens, maar juist door de ongewone, bijna magische sfeer van zijn boeken weet hij vaak te intrigeren. Niets daarvan in Norwegian Wood , dat zich dan ook het beste laat lezen als een moderne Japanse Bildungsroman met een moraliserende inslag. Misschien is het

39 Filmdossier Norwegian Wood zonder antwoorden Filmmagie 2011 Karel Deburchgrave dát wat jonge lezers – onder wie Murakami populair is – in Wanatabe herkennen. ‘Jij bent inmiddels volwassen, dus je moet de verantwoordelijkheid voor je eigen keuzes nemen. Anders gaat alles mis’, zegt een oudere vriendin tegen het eind van het boek tegen hem. Dat vat, in zijn ongecompliceerdheid, Norwegian Wood aardig samen. (Bron:Literatuur http://www.boekbesprekingen.nl/index.php?pilih=boeken&mod=yes&boek=14 98844) 2 Hier zijn zeven uitspraken van critici over Norwegian Wood. Vier positieve en drie negatieve. Welke uitspraak sluit het meest aan bij jouw mening? Met welke uitspraak ga je volledig / totaal niet akkoord ? 1 Dit debuut uit 1987 is in feite bijna een klassieke Bildungsroman (coming-of – age roman). Dit klinkt misschien zwaar op de hand, maar Murakami laat de figuren zo knap tot leven komen en hun gesprekken zijn zo vol van ideeën en energie en levenslust dat het boek als geheel een prachtige lichte toon heeft, waardoor het redelijk optimistische en verzoenende slot absoluut niet als onecht overkomt. Een prachtige, warme, wijze roman, uitstekend geschreven en vertaald. 2 It happens to be a neat summary of Murakami's basic plot: boy falls for complicated girl and is changed forever. But the song, like the book, is not so easily described. An apparently simple lyric shifts upon closer reading; an oddly haunting snatch of melody repeats in the mind. Norwegian Wood is no idle choice for a title: it creates a subliminal background, both aural and symbolic, for a masterly novel of late-60's love. 3 Het is een trieste boel daar in Japan met een onzeker student die na de zelfmoord van zijn vriend blijft hangen aan de liefde van de vriendin van zijn vriend. En natuurlijk is er veel regen, wat alle mensen erg triest maakt. 4 Het boek is inderdaad een pareltje. Murakami is niet voor niets populair bij de jeugd, en waarschijnlijk ook bij volwassenen. Hij is in staat om alles zo perfect te beschrijven dat je inleven in Watanabe’s leefdwereld helemaal niet moeilijk is. De dialogen zijn zo zorgvuldig gekozen en bevatten allemaal een diepere betekenis. 5 Het is niet moeilijk sympathie te gaan voelen voor de hoofdpersoon. Hij is serieus, worstelt aanzienlijk met thema's als liefde en eenzaamheid, gaat op een bepaalde manier haast onzichtbaar door het leven en probeert zich zo integer mogelijk te gedragen. Maar toch vond ik het ongeloofwaardig en vergezocht en moeilijk om er in te komen: Midori die zich ontkleedt bij het altaar van haar overleden vader om zichzelf wijdbeens aan Watanabe te tonen ! 6 Norwegian Wood bears the unmistakable marks of Murakami's hand. Set against the upheaval of the student movement, it is more firmly rooted in Japan (and in Murakami's own experience) than his other work, but this is, nevertheless, a strikingly Westernized Japan, one where people listen to Bill Evans, read Thomas Mann, drink too much coffee and sound like refugees from a Raymond Carver story. Here also is another of Murakami's low-key narrators,

40 Filmdossier Norwegian Wood zonder antwoorden Filmmagie 2011 Karel Deburchgrave 37-year-old Toru Watanabe, who recalls the emotional turmoil of his college years with dispassionate detachment. 7 In 1968 Toru is 18, new to Tokyo and living in a private dormitory complex. The buildings give ''the impression of being either apartment houses that had been converted into jails or jails that had been converted into apartment houses.” In some ways, the landscape of Norwegian Wood is as disconcerting as that of Murakami's weirdest work. There are no real homes here, only more or less humane institutions: schools, universities, hospitals. Safe havens don't exist, and love is never truly unconditional. (Bronnen: NBD|Biblion recensie, C.C. Oliemans) en Janice P. Nimura in The New York Times )

B De film

1 Lees de volgende vijf filmbesprekingen. Welke filmkritiek sluit het meest aan bij jouw mening? Is die filmkritiek positief of negatief voor de film? Groepswerk: Wanneer je een positieve en een negatieve kritiek gekozen heb dan 1 onderstreep je in het blauw drie argumenten waarmee je volledig akkoord gaat en leg je uit aan je partner waarom. 2 onderstreep je in het rood twee argumenten waarmee je totaal niet akkoord gaat en leg je uit aan je partner waarom . 3 onderstreep je in het groen een vergelijking met een ander kunstmedium. 4 onderstreep jein het geel de kern van het artikel en leg je uit aan je partner waarom je die passage koos. 5 onderstreep je in het oranje een argument of een idee dat alleen in dat artikel voorkomt en niet in de zes andere .

1 Het zal iedereen opvallen die Norwegian Wood van de populaire Japanse schrijver Haruki Murakami - zijn doorbraak uit 1987 - leest: dit is wat we een onverfilmbaar boek mogen noemen. Na het zien van de gelijknamige film van de in Vietnam geboren filmmaker Tran Ahn Hung hebben we nog steeds het idee dat de roman zich eigenlijk maar slecht

41 Filmdossier Norwegian Wood zonder antwoorden Filmmagie 2011 Karel Deburchgrave leent voor een verfilming. Maar als Norwegian Wood een mislukking is, dan wel een van het schitterende soort. De roman, door miljoenen Japanse jongeren gelezen, is het verhaal van Toru Watanabe, een jonge student aan de universiteit van Tokio, eind jaren zestig. Tegen de achtergrond van het studentenprotest bewandelt Watanabe zijn eigen weg, die hem langs tragische liefdes naar de volwassenheid leidt. Voornaamste probleem voor de filmmaker zit hem in de vorm van het boek dat grotendeels is opgebouwd uit urenlange gesprekken en lange brieven. Murakami baseerde het verhaal van Watanabe gedeeltelijk op zijn eigen herinneringen aan zijn studietijd en we lezen Norwegian Wood ook als een roman over een schrijver die zijn stem en zijn thema vindt. Als je eenmaal de roman hebt gelezen, zoals deze recensent heeft gedaan, is het lastig om de film als een op zichzelf staand kunstwerk te beoordelen. Als je niet bekend bent met de personages die de roman bevolken is het maar de vraag of de film niet te fragmentarisch is. De verteller van boek en film is de volwassen Watanabe die terugkijkt op zijn jonge jaren, gemarkeerd door de onverwachte zelfmoord van zijn jeugdvriend Kizuki. In Tokio ontmoet hij Naoko, de vriendin van Kizuki, die maar moeilijk kan leven met de nagedachtenis aan haar vriend en langzaam in een diepe depressie wegzakt. Haar tegenpool is de levendige en avontuurlijke Midori die weer op een hele andere manier het wereldbeeld van de jonge Watanabe door elkaar rammelt. Regisseur Tran Anh Hung, vooral bekend van zijn Vietnamese trilogie, waarvan Cyclo (1995) het meesterwerk was, heeft de woordenvloed van de personages in de roman vervangen door schitterende beelden, die vooral de contrasten tussen de stad en de natuur benadrukken. Naoko wordt in een sanatorium annex psychiatrische inrichting in de bergen opgenomen, een typisch Murakami-oord, dat buiten tijd en ruimte lijkt te liggen. De scènes waarin Watanabe haar opzoekt in de verschillende seizoenen, behoren tot de mooiste in de film, waarbij Tran Anh Hung er ook het best in is geslaagd om die mysterieuze echo uit het proza van Murakami te vangen. Als centraal personage is Kenichi Matsuyama als Watanabe enigszins aan de bleke kant, maar Rinko Kikuchi (Naoko), die we al kenden als het dove meisje uit Babel van Alejandro González Iñárritu, maakt diepe indruk. Bij de aftiteling horen we de originele versie van het prachtige Norwegian Wood van de Beatles, muzikale rode draad in de roman. En opeens valt op hoe de tekst van Lennon en McCartney aansluit bij de film die we net hebben gezien: I once had a girl. En dat kan een film dan weer beter dan een boek.

(Bron: Mark Moorman in Parool)


2 Dit weekend heb ik de film Norwegian Wood gezien. Het is een verfilming van het boek Noruwei no mori van de hand van schrijver Haruki Murakami, en geregisseerd door de Frans-Vietnamese Anh Hung Tran — overigens zou het hem vier jaar hebben gekost om zijn toestemming te krijgen om het boek te verfilmen. Norwegian Wood is ook een nummer van the Beatles, en niet toevallig speelt het verhaal zich ook in de zestiger jaren af, in Japan. Het gaat over een stille, schuchtere en serieuze jongeman genaamd Toru Watanabe die bevriend is met de jongen Kizuki en zijn mooie, introspectieve vriendinnetje Naoko. Vele jaren trok hij op met hen, maar geleidelijk wordt ook hij verliefd op Naoko. Hun prille liefde wordt echter getekend door de zelfdoding van de dan 17 jarige leeftijd Kizuki. De reden hiervoor wordt niet expliciet vermeld, maar in het verhaal wordt duidelijk dat Naoko en Kizuki geen seks konden hebben. Naoko geraakt echter niet over de dood van Kizuki, en op haar 20ste verjaardag, wanneer Toru Naoko ontmaagd, vraagt hij waarom ze nooit met Kizuki heeft geslapen. Ze barst in tranen uit en vertrekt naar een oord in Kyoto om te genezen. Beide gaan op een andere manier om met verdriet. Naoko voelt alsof ze een wezenlijk deel van haar leven is verloren en kan het eigenlijk allemaal niet verdragen. Op haar eenentwintigste hangt ze haar zelf op. Toru daarentegen, nog student, lijdt al boeken lezend een eenzijdig bestaan op de campus in Tokyo. Dit in tegenstelling tot zijn vriend Nagasawa die een losbandig leven heeft en mensen die met zichzelf medelijden hebben sukkels vindt. Toru wijdt zich helemaal toe aan zijn eerste echte liefde Naoko, maar het is niet eenvoudig voor hem. Hoewel Toru nog twee keer afgezonderde Naoko gaat bezoeken, één keer in de zomer, en één keer wanneer het gaat sneeuwen, wordt hij ook deel van het studentenleven en ontmoet hij er Midori, die heel onafhankelijk, zelfverzekerd en zelfbewust is en alles in huis heeft wat Naoko niet bezat. Toru weet niet goed hoe hij met die relaties moet omgaan, maar nadat de afstand tussen hem en de doden groter wordt kiest hij uiteindelijk voor Midori, die voor hem haar relatie ook heeft beëindigt. Ik heb het boek niet gelezen, maar de verfilming is ronduit prachtig. Het weerspiegelt volgens mij zeer goed de tijdsgeest van de jaren zestig en de sfeer die er toen heerste: studentenactivisten, losbandigheid en onzekerheid. Het is een tragisch liefdesverhaal waarin jonge mensen geconfronteerd worden met de onzekerheden en waarheden van het leven, evenals het opnemen van verantwoordelijkheden en volwassen worden. Het gaat over het omgaan met verlies, gevoelens en verdriet: Toru doet dat door zich terug te trekken en te rusten, Naoko doet dat door te lijden, en dat is bijzonder goed weergegeven in de film. Filmmaker Anh Hung Trang heeft seizoenen en de natuur als symbool gebruikt voor verandering. De achtergrond-geluiden spreken boekdelen, en er is muziek van The Doors en The Beatles. Ook de aparte cultuur van Japan spraken me enorm aan! Kortom, absolute aanrader en niet de typische Hollywood blockbuster.


(Bron: http://krisvandenbergh.be/2011/02/20/norwegian-wood/)

3 Maak er een zo mooi mogelijke film van, zei de Japanse schrijver Haruki Murakami tegen regisseur Tran Anh Hung, toen deze aan de bewerking van Murakami’s bestseller Norwegian Wood begon.

Tran volgde het advies op: al gaat de jonge student Watanabe gebukt onder de zelfmoord van zijn boezemvriend Kizuki en zijn gevoelens voor diens vriendinnetje Naoko, al is het 1968 en verandert de campus van Tokio in een slagveld; Norwegian Wood ziet er ravissant uit. Ondanks alle triestheid blijft het een film vol sierlijk waaiende gordijnen, zachte regenruis en doezelig makend zonlicht, gekleurd door het gelige schijnsel van schemerlampjes, en het groen van bladeren en gras. Norwegian Wood is de eerste speelfilm naar een roman van de wereldwijd razend populaire Murakami (1949). Tot nu toe werden enkel enige korte verhalen verfilmd met Wong Kar-Wai’s Chungking Express (1994), losjes gebaseerd op On seeing the 100% perfect girl one beautiful April morning als beroemdste voorbeeld. Dat Murakami’s romans bleven liggen, heeft onder meer te maken met ‘s mans beruchte onwil om aan verfilmingen mee te werken; Tran en zijn producers moesten vier jaar touwtrekken om met Norwegian Wood aan de slag te mogen gaan. Maar het ligt ongetwijfeld ook aan het werk zelf. Murakami schrijft van ingeving

44 Filmdossier Norwegian Wood zonder antwoorden Filmmagie 2011 Karel Deburchgrave naar ingeving, zonder de structuur van een boek compleet in gedachte te hebben. Dat levert dikke, onvoorspelbare romans op die na verloop van tijd soms zo beginnen te zwabberen, dat je het gevoel krijgt dat de schrijver zelf behoorlijk verdwaald is geraakt. Die grilligheid is een van de karakteristieken die boeken als Kafka op het strand (2002) zo bijzonder maakt, maar eenvoudig te verfilmen worden ze er niet van. Geen wonder dat alle eerdere Murakami-verfilmingen op korte verhalen teruggrepen. En dat net Murakami’s meest realistische, meest compacte roman het als eerste tot speelfilm heeft geschopt. Natuurlijk zijn er cineasten die iets van Murakami’s universum delen of een minstens zo intuïtieve methode hanteren, en die je Murakami’s grote, meanderende romans graag zou toevertrouwen. ‘Als Woody Allen Na de aardbeving zou verfilmen, of David Lynch zijn versie van de Opwindvogelkronieken zou maken, ging ik waarschijnlijk wel kijken’, zei Murakami zelf in een interview uit 2004 met WBQ Magazine, daarbij twee van zijn drie favoriete regisseurs noemend – de derde is de Fin Aki Kaurismäki. Maar van een samenwerking tussen deze westerse meesters en Murakami zal het waarschijnlijk niet zo snel komen. Al barst Murakami’s oeuvre van de verwijzingen naar westerse boeken, muziek en films, wie het wil verfilmen zal wat Murakami betreft een typisch Aziatische sensibiliteit moeten hebben. Aziatische regisseurs gaan heel anders om met tijd dan Europeanen of Amerikanen, zei Murakami in 2009 in een interview; ze hebben een heel andere mate van geduld, ‘en aandacht voor geluid, voor stiltes’. Je hoeft maar naar de films van Wong Kar-Wai te kijken, naar die van Tsai Mingliang of Apichatpong Weerasethakul, om te snappen wat Murakami bedoelt. En ook Trans L’odeur de papaye verte (1993), A la verticale de l’été (2000) én Norwegian Wood zijn perfect illustratiemateriaal. Tran is in Norwegian Wood op zijn best wanneer hij het kader met twee gezichten vult, met blikken die in lange close-ups heen en weer schieten als de personages niets weten te zeggen, of elkaar turend proberen te doorgronden. De vrijscènes zijn in alle stilte soms zo intens en pijnlijk dat je adem er van stokt, de camera langzaam kantelend, de huid van de personages schemerig-blauw afstekend tegen de groene jaren zeventig-gordijnen. De visuele schoonheid en sereniteit waarin de heftige gebeurtenissen worden ondergedompeld, doet hun zwaarte alleen maar beter uitkomen; het sorteert ook maximaal effect dat de wereld, de natuur, dat alles zijn gang blijft gaan terwijl de levens van de personages in brokken uiteen vallen. Zo wordt Norwegian Wood in alle schoonheid toch ook een ontroerende, bij vlagen zelfs hartverscheurende ervaring. Waarschijnlijk precies wat Murakami voor ogen stond, toen hij om een zo mooi mogelijke film vroeg. (Bron: http://www.cinema.nl/artikelen/7092973/een-bij-vlagenhartverscheurende-ervaring do 06 januari 2011 cinema.nl Filmrecensie Kevin Toma ) 4 De Vietnamese filmmaker Anh Hung Tran werd in de jaren negentig opgehemeld als een van de grootste nieuwe arthousetalenten. Zeker met het prachtige Cyclo, dat in 1995 de Gouden Leeuw won op het Filmfestival van Venetië, maakte Tran naam voor zichzelf. In de vijftien jaar die daarop volgden maakte Tran echter nog maar twee films, waarbij de laatste, I Come with the Rain (zijn Engelstalige debuut), door maar heel weinig mensen is gezien. Met het

45 Filmdossier Norwegian Wood zonder antwoorden Filmmagie 2011 Karel Deburchgrave prestigieuze Norwegian Wood, een verfilming van het bekendste boek van Hariko Murakami, moet zijn comeback gestalte krijgen.

Norwegian Wood geniet, evenals het gehele oeuvre van Murakami, een cultstatus onder de grote schare fans, wat onvermijdelijk het gevaar met zich meebrengt dat de regisseur van de verfilming zich te gedienstig aan het boek opstelt. Het verhaal speelt zich af eind jaren zestig in Japan, een periode waarin over de hele wereld studentenprotesten uitbraken tegen de gevestigde orde. In deze turbulente tijden is de jonge Watanabe meer bezig met meisjes dan met de politiek. Hij wordt verliefd op de mysterieuze Naoko, die hij nog van jaren terug kende uit zijn geboortedorp. Het contact tussen hen is echter verwaterd na de zelfmoord van Kizuki, de beste vriend van Watanabe en de vroegere partner van Naoko. Naoko wordt dan ook geplaagd door schuldgevoel als ze een relatie met Watanabe begint. Dat gaat zelfs zover dat ze vlucht naar een psychiatrische inrichting om haar problemen onder ogen te zien. In de tussentijd leert Watanabe ook nog eens de avontuurlijke Midori kennen en moet hij voor zichzelf uitmaken bij welke vrouw zijn hart ligt. De impressionistische stijl die Tran in Norwegian Wood hanteert, werkt in het begin van de film nog uitstekend. De film is dan prettig desoriënterend en probeert vooral een nostalgisch en melancholisch gevoel bij de kijker op te wekken, iets wat versterkt wordt door het schitterende camerawerk. Gaandeweg begint deze aanpak echter op steeds meer problemen te stuiten. Het dramatische liefdesverhaal, dat bijna episch is in aanpak, blijft dan te afstandelijk waardoor de 133 minuten lange film nogal saai wordt. Dat neemt echter niet weg dat Norwegian Wood voor de filmliefhebber een feest voor het oog is. Er zitten werkelijk schitterende scènes in deze film, zoals een minuten durend gesprek tussen Naoko en Watanobe die in één lange take is opgenomen in de wijde Japanse natuur. Maar ook een zeldzaam fraai gefilmde seksscène maakt veel indruk. Het is jammer dat de film op thematisch niveau die kracht mist, want als dat wel zo was geweest, zou Norwegian Wood een onvergetelijke film zijn geworden. Nu is het een zeldzaam voorbeeld van een mislukking die toch de moeite waard is. (Bron: http://www.filmtotaal.nl/recensie.php?id=20342) 2 Extra vragen 1 Waar is regisseur Anh Hung Tran gefaald in zijn adaptatie?

46 Filmdossier Norwegian Wood zonder antwoorden Filmmagie 2011 Karel Deburchgrave 2 Sommige reviews noemen de verfilming van Norwegian wood een goed geslaagde flop. Waarom?

3 Was Murakami’s keuze om Anh Hung Tran het boek te laten verfilmen een goede keuze? Zou een andere regisseur het beter gedaan hebben?

12 Opdrachten A Als je het boek (niet) gelezen hebt: kies zes van de twaalf uitspraken die het boek het best omschrijven (opdat je het zou lezen). Leg uit waarom. 1 Magisch tienerleed. Vanaf de titel gedrenkt in de muziek en liedteksten van de Beatles, ademt Norwegian Wood de sfeer van die tijd, de late jaren zestig, waarin jongeren hunkerden naar een beloftevolle toekomst en zich intussen beklemd afvroegen hoe dat gaat: volwassen worden? (Literatuur http://www.boekbesprekingen.nl/index.php?pilih=boeken&mod=yes&boek=14 98844) 2 Murakami vertelt dit verhaal alsof hij eindeloos zo’n slijmerig popliedje als Norwegian Wood op een luchtgitaar zit te tokkelen. Het scheert langs de sentimentaliteit, maar er rijst een diepe weemoed uit op: zen én modern.' (Volkskrant) 3 Murakami’s minst vervreemdende en toegankelijke werk heeft grote emotionele zeggingskracht.’ (Auke Hulst in NRC Handelsblad) 4 Om te beweren dat mijn leven voortaan nooit meer hetzelfde zal zijn, zou hysterisch zijn, maar ik houd wel van een potje hysterie op zijn tijd. […] Schrijven is, leert Murakami mij: je neerleggen bij willekeur en onvolledigheid. En daar de perfecte vorm en toon voor vinden.’ ( Marja Pruis in De Groene Amsterdammer) 5 Norwegian Wood tekent heel mooi de overgang naar de volwassenheid en de kennismaking met de liefde van een sensibele jongeman: eenvoudig (soms zelfs, maar gelukkig nooit lang, op het simpele af), eerlijk, zonder tierelantijnen maar ook nooit grof, zelfs met tederheid.’ ( Knack) 6 Alle vaste ingrediënten van het wonderlijke Murakami-universum zijn al aanwezig: inspiratie uit westerse jazz en popmuziek (Beatles-song Norwegian Wood ), bier drinkende mannen, liefde, eenzaamheid, weemoed. (Trouw)

47 Filmdossier Norwegian Wood zonder antwoorden Filmmagie 2011 Karel Deburchgrave 7 Murakami zit zijn personages in dit boek erg dicht op de huid. Zijn surrealisme maakt hier plaats voor hyperrealisme. Toch is deze nostalgische trip niet vrij van het escapisme dat zijn andere romans zo verleidelijk maakt. (De Standaard) 8 Een prachtige, warme, wijze roman, uitstekend geschreven en vertaald. ( Biblion) 9 Norwegian Wood vat wanhoop in een golf van zelfmoorden en doet je één moeite door tintelen van leven. Pure Murakami. (Humo) 10 Murakami schrijft virtuoos, zit nooit verlegen om een beeldspraak, verkent alle hoeken van de Japanse samenleving. Hij schaamt zich niet voor kitsch. Een recept voor wereldwijd succes. (Wordt Vervolgd) 11 De stille Watanabe is student in Tokio. Hij is verliefd op Naoko, maar de tragische dood van hun beste schoolvriend overschaduwt hun liefde. Ondertussen probeert Watanabe zijn draai te vinden in het soms eenzame bestaan van het campusleven. Ik houd van het adolescententhema. De karakterontwikkeling en zoektocht die daarbij horen, vind ik fascinerend. Murakami weet als geen ander de eenzaamheid en de hoop prachtig te verwoorden. Een ontroerend boek, waarin ik volledig opging. Vooral tijdens de vakantie is niets heerlijker dan dat. (Mind Magazine) 12 Een meesterlijke roman . Norwegian Wood heeft de onmiskenbare kenmerken van Murakami ’s hand.’ The New York Times Book Review B Verschillen tussen boek en film Slechts één van de zeven volgende gegevens uit het boek komt ook voor in de film. Welk? 1 Toru Watanabe stapt uit een enorme 747 in Hamburg en uit de luidsppreker klinkt Norwegian Wood van The Beatles. Dit liedje doet hem terug denken aan zijn studentenjaren 20 jaar eerder. 2 De eerste herinnering van Watanabe is de volgende: hij loopt samen met Naoko rond in een weide en zij vertelt hem een verhaal over een metersdiepe put, net op die plek, die niemand weet te situeren, tenzij je erin valt natuurlijk. 3 Watanabe gaat studeren in Tokio. Hij bouwt hier zijn leven op samen met zijn kamergenoot ‘De Marinier’ (Storm Trooper) en zijn vriend Nagasawa . De overdreven netheid en zindelijkheid van Storm Trooper zorgen voor de komische noot. 4 Met Reiko ontwikkelt Watanabe ook een hechte vriendschap. Ze vertelt hem waarom zei al jaren in de kliniek zit: ze heeft namelijk een erg tumultueus leven. 5 Er zijn drie zelfmoorden in het verhaal: Kizuki, Naoko en Hatsumi.

48 Filmdossier Norwegian Wood zonder antwoorden Filmmagie 2011 Karel Deburchgrave 6 Watanabe is erg geboeid door de oude Griekse tragediën maar dan niet van die waar er een deus ex machina is die aan het einde alles ineens weer in orde brengt. 7 Watanabe kijkt naar het licht in de kamer van Naoko zoals Jay Gatsby keek naar het lichtje van Daisy (in The Great Gatsby) aan de overkant.

C Verwijzingen naar literatuur Haruki Murakami laat heel wat grote literaire werken opdraven in Norwegian Wood. Catcher in the Rye van J.D. Salinger, The Great Gatsby van F. Scott Fitzgerald en De Toverberg van Thomas Mann zijn Toru Watanabe’s favoriete boeken. Waarom komen net deze boeken voor in Norwegian Wood? Zoek de antwoorden op het internet.


D Zelfmoorden in Japan Kranten en dan voornamelijk buitenlandse kranten, maken steeds vaker melding van zelfdodingen in Japan en steeds vaker vermeldt het verhaal dat het internet gebruikt is om gezamenlijk tot een soort groepsgewijze zelfdodingsactie te komen. Recent meldden internetproviders in Japan dat zij de politie zouden inlichten als berichten zouden wijzen op serieuze plannen tot zelfdoding. Men kent er inmiddels een soort 'zelfdodingsbos', een groot bos bij de berg Fuji, Aokigahara, dat daarvoor geschikt schijnt te zijn. In 2002 hebben zich daar 78 mensen aan de bomen opgehangen en inmiddels loopt dat elk jaar zo tegen de honderd. Ook de jaarlijkse publicaties van het Japanse NPA (National Police Agency) tonen de laatste jaren een sterk stijgende lijn v.w.b. het aantal zelfdodingen. In 2003 heeft men alweer ruim 2000 zelfdodingen meer geteld dan in het jaar er voor, n.l. 34.427. Dit zijn er bijna 100 per dag. Het aantal zelfdodingen per 100.000 inwoners bedraagt in Japan 27 en ter vergelijking, in Nederland is dit 9,5. De Verenigde Staten komen op 13,5. 1 Kun jij een verklaring vinden voor het feit dat Japan de griezelige reputatie heeft de grootste zelfmoordnatie ter wereld te zijn?

2 Vind je nog ander verklaringen op de volgende sites? 1 http://www.uchiyama.nl/ngzelfdoding.htm 2http://www.waarmaarraar.nl/pages/re/24643/Elke_15_minuten_een_zelfmoo rd_in_Japan.html 3http://www.telegraaf.nl/buitenland/6711854/__Weer_duizenden_zelfmoorde n_Japan.html 4 http://www.goeievraag.nl/vraag/plegen-mensen-zelfmoord-japan.69480


E Welk leesniveau is Norwegian Wood? Theo Witte http://janien.wordpress.com/2009/11/11/theo-witte-nieuwegoeroe-van-het-literatuuronderwijs/ Menig leraar/docent Nederlands en literatuur prijst zich gelukkig: eindelijk kwam er een wetenschappelijk gefundeerd antwoord op de vraag naar de competentieontwikkeling van jongeren in het secundair/voortgezet onderwijs wat het literaire lezen betreft. Dat kreeg van dr. Theo Witte een concretisering in zes leesniveaus. Elk niveau wordt getypeerd als een bepaalde manier van lezen: (1) belevend lezen,(2) herkennend lezen, (3) reflecterend lezen, (4) interpreterend lezen, (5) letterkundig lezen en (6) academisch lezen (niveau 6). Een manier van lezen wordt vooral bepaald door een literatuuropvatting en een leesmotief. In de beginfase heeft de leerling een nihilistische, schoolpragmatische literatuuropvatting: literatuur moet omdat het van school moet. In de daarop volgende ontwikkelingsfasen kan de leerling ontdekken dat het lezen van literatuur verscheidene functies heeft en tegemoet komt aan verschillende behoeftes: (1) je kunt je ermee vermaken (2) je eigen leefwereld erin herkennen, zelfbevestiging vinden (3) je horizon ermee verbreden (4) er diepere betekenissen in ontdekken en esthetisch van genieten (5) je er letterkundig en cultuurhistorisch in verdiepen (6) je er intellectueel mee voeden. (Theo Witte, Het oog van de meester, Naar zes niveaus van literaire competentie, hand-out, 21 april 2009, p. 4.) Welk leesniveau is nu Norwegian Wood?

Karel Deburchgrave met dank aan Julie Mistiaen en Tysha Coenegracht

Filmdossier Norwegian Wood zonder antwoorden

Recommend Documents