Fier, CKM en Home of Change

WOORD VOORAF Momenteel wordt geschat dat er wereldwijd ruim 29 miljoen slaven zijn. Het gaat om mannen, vrouwen en kinderen die dag in dag uit door hun mensenhandelaren worden uitgebuit. Ook in ons eigen land, waar dagelijks duizenden mensen worden misbruikt in de prostitutie, horeca, land– en tuinbouw, de bouw, industrie en au-pairsector. Ze wonen en werken in mensonterende omstandigheden en ontvangen veel te lage salarissen. Mensenhandel is tot onze afschuw deel van onze samenleving geworden; het vindt plaats in onze achtertuin. Daarom hebben we met elkaar een verantwoordelijkheid om hier iets tegen te doen. In oktober 2014 organiseerden Centrum Kinderhandel Mensenhandel (CKM) en Home of Change samen een schrijfwedstrijd met als thema mensenhandel. Dit was onderdeel van een maandcampagne die door het nationaal platform Stop Moderne Slavernij werd gelanceerd in het kader van 18 oktober, de Europese Dag tegen Mensenhandel. Uit alle inzendingen heeft een vakkundige jury ­negen­verhalen uitgekozen voor de verhalenbundel ‘Geboeid’. Ze confronteren ons met de rauwe werkelijkheid van mensenhandel. Ook spreken de verhalen van twee slachtoffers van mensenhandel die momenteel in de opvangvoorziening van Fier verblijven van hoop. Beide kanten van het verhaal dagen ons uit om ons met elkaar in te blijven zetten voor de beëindiging van mensenhandel. Fier, CKM en Home of Change geloven dat iedereen die iets wíl doen, iets kán doen! En dat begint met bewustwording. Hoe meer mensen zich namelijk bewust zijn van het onrecht dat mensenhandel is, hoe meer mogelijkheden er ontstaan om met elkaar verandering teweeg te brengen. Jij kunt dus het begin zijn van een beweging die vrijheid brengt. We willen je daarom uitdagen om ­Ge­boeid te lezen en de bundel vervolgens door te geven aan een vriend, collega, familielid, klasgenoot, buurvrouw of kennis. Zo kun jij op een heel een2

voudige manier bewustwording in Nederland vergroten; het begin van vrijheid voor alle mannen, vrouwen en kinderen die daarnaar verlangen en daar recht op hebben. Verandering is mogelijk en daar kun jij deel van zijn! Fier, CKM en Home of Change

3

INHOUD Het meisje van Koh Phangan

5

Een vaatdoekje is voldoende

9

De handelstocht over de Yalu-rivier

14

Sterk

20

Solange

23

Liters en liters water

25

Mijn meisjes

31

Boven water

33

Kanya en Samlain

38

Verhalen uit Asja: Jessica

45

Verhalen uit Asja: Danique

49

Achtergrondinformatie

54

4

Alieke Bruins

HET MEISJE VAN KOH PHANGAN Papa heeft de propeller in het water laten zakken en stuurt staand, met zijn heup tegen het roer, de ruea hang yao de zee op. De motor van de boot brult. Met mijn armen losjes om mijn knieën leun ik tegen de houten boeg. De wind waait mijn haar als zeewier heen en weer, in en uit mijn gezicht, en plaagt papa soms door zijn hoed af te blazen. In het felle zonlicht fonkelt de pasta van de thanakaboom op zijn gezicht als goud. De boeg duwt het azuurblauwe water opzij. Af en toe wijst papa me op een school vliegende vissen in de verte. We passeren kalkstenen rotsen, waarop gekko’s rusten in de zon, watervallen en verlaten strandjes, waar niemand je kan vinden.

Een deur slaat dicht. Ze schrikt wakker en springt op van de klamme matras, volgezogen met vocht uit de stenen vloer. Als in een reflex kijkt ze paniekerig de kleine ruimte rond, omhoog, speurend naar een raam, een opening, maar die is er niet. Voetstappen klinken verderop. Angstig kijkt ze om het hoekje de gang in, die als een smalle tunnel eindigt in een streep daglicht. Daar, in die lichtstreep, ziet ze een donkere gedaante. Zijn gezicht en kleding ziet ze niet, alleen een silhouet, alsof hij slechts een schaduw heeft. Ze ziet direct dat hij klein is, en dik. Hij komt haar kant op. Als hij bijna bij de plas regenwater is, halverwege in de gang, trekt ze zich snel terug. Ze gaat op haar hurken zitten in een hoek en drukt haar handen tegen haar oren. Ze wil het geluid niet horen van zijn stappen in het water: als van handen die petsen op een kinderhuid. Plotseling staat hij voor haar. Zijn buik, ingepakt in een bloes met palmbomen, hangt over zijn kaki broek. Hijgend, alsof hij hard gerend heeft, buigt hij zich naar voren, zodat zijn gezicht vlakbij dat van haar is. Een piep in zijn ademha­ ling. Zijn oranje haar plakt aan zijn voorhoofd. Zweetdruppels rollen langs zijn slapen. Zijn woorden klinken raar, ze verstaat ze niet. Met zijn dikke vingers aait hij over haar wang. Ze draait haar hoofd weg. Hij probeert haar haar achter haar oor te klemmen, maar blijft met zijn horloge haken achter een lok. Het leren bandje ruikt naar rook. Zijn vingers gaan naar haar nek en willen daar kie­ telen, maar ze trekt haar schouders zo ver op dat zijn hand vast komt te zitten. 5

Hij grinnikt. Het klinkt als de valse geit van haar buurvrouw, thuis. Voor het huis scharrelen de geit en de kippen over de stoffige weg. Een moederhond ligt met haar jongen verhit in een zelf gegraven kuil achter het wiel van een kapotte auto. In de verte rolt de zee haar golven op het strand. Mama hoest en hoest. Een rochelende en reutelende hoest. Alsof ze zo alle narigheid in haar lichaam eruit perst. Dan is het eindelijk stil. Ik maak een doek nat en dep voorzichtig mama’s voorhoofd. Ik moet thee voor haar maken. Ze probeert haar blik op één plek op de grond te richten, maar steeds weer gaan haar ogen naar zijn tenen, die zich over de randen van zijn sandalen duwen. Roze vlees puilt uit de gespen op zijn wreef. De nagel van zijn rechter grote teen is donkerblauw, bijna zwart. Plotseling trekt hij aan haar onderbroekje. Nog voordat ze zich kan verweren is het uit. Ze probeert nog om het te pakken, het bij zich te houden, maar hij grijpt het uit haar handen en gooit het op de grond. Opnieuw die grinnik. Ze wil heel hard gillen, net als bij die andere man, maar doet het niet. Niet weer die pijn. Met beide handen op haar schouders duwt hij haar omlaag, op het matras. Verstard, met elke spier in haar lijf gespannen, maakt ze kiertjes van haar ogen, helemaal sluiten durft ze niet. Die felle kleuren van zijn overhemd … Ze wil het niet. Ze bijt zo hard als ze kan op haar lip en probeert te denken aan thuis. De linten van papa’s longtailboot, die aan de boeg dansen in de wind. Roze, geel, oranje, wit, de tinten van de orchideeën op Koh Phangan. Papa mindert vaart. De linten stoppen met dansen en hangen slap omlaag. Hij wijst naar het water, waar honderden vissen in alle kleuren van de regenboog hongerig rond de boot krioelen. Papa lacht. Uit een emmer pakt hij een homp brood, achtergelaten door de toeristen die hij heeft rondgevaren, en daarna haalt hij zijn mes uit zijn broekzak. Met snelle bewegingen snijdt hij stukjes van het harde brood, die, zodra ze in zee belanden, in enkele seconden weg gehapt zijn. Geen kruimel blijft over. Dan bergt hij zijn mes weer op. Het mes. Met een plotselinge kracht rukt ze zich van de man los en ze springt op van de matras. “Toilet!”, roept ze en ze wijst naar de gang. De man knikt verbluft. Zo snel als ze kan trekt ze zich terug in het donkere hokje met het gat in de grond en ernaast een stenen bak met water waarin een vaalgroen kommetje drijft. Een weeïge geur vreet zich in haar neus. Ze steekt haar arm in de bak. 6

Haar vingers tasten onder water de richel af, totdat ze voelen wat ze zoeken. Dat wat ze verstopt had ligt er nog. Ze pakt het uit het water; er zit al roest op. Voorzichtig laat ze het in haar handpalm heen en weer glijden: het is nog vlijmscherp. Ze rolt het in de zoom van haar jurkje en houdt de stof stevig vast. Haar hart bonkt zo hard dat ze bang is dat de man het verderop kan horen. Ze haalt even diep adem en loopt dan terug. Ze ontwijkt zijn blik, kijkt naar de plekken op de muur waar de verf is afgebladderd, naar de hoek waar ze de getelde nachten in de kalk kerfde. Nu niet aarzelen. Ik moet papa zoeken. Hij moet naar huis komen. Voor mama. Voor Suchin. Voor mij, Wanwisa. Dan komt alles goed. “Eén keer Poh Pia, vier stuks. Eén Tom Kah Kai soep met kip. Eén keer Moe Phad Priow Wan en één portie extra witte rijst, dat is dan 24 euro. Vedde alles goed? Fijne vakantie gehad?”, vraagt de eigenares van het Thaise afhaalrestaurant, vriendelijk als altijd. Met één hand probeert hij zijn portefeuille uit zijn broekzak te vissen, maar dat lukt niet meteen. “Sorry hoor”, mompelt hij ver­ontschuldigend. Zijn portemonnee valt op de grond. Als hij bukt om hem op te rapen bijt een scherpe pijnscheut in zijn arm. Zijn jack valt open. Geschrokken kijkt ze naar de mitella om zijn arm. “Ooooh, wat is gebeurd? Op vakantie in Thailand gebeurd, nee?” Ze lacht. Hij glimlacht terug. “Ja, in Thailand gebeurd…. Van een scooter gevallen. Dom, hè?” De hechtingen trekken aan zijn huid. Om de pijn te verzachten ondersteunt hij met zijn hand de ingepakte arm. “Aaaah!”, lacht ze. “Wacht, ik help jou.” Ze pakt de plastic zak met zijn bestelling en loopt om de toonbank heen. Ze opent de deur voor hem en buiten op de stoep overhandigt ze hem de zak. “Wacht”, zegt ze nog een keer, en ze snelt op haar flipflops naar binnen. Uit een rieten mand op de toonbank haalt ze een zak kroepoek. Ze legt die bovenop de bakjes in de zak en zegt: “Vo jou. Laat je ma lekke verwennen!” Lachend zwaait ze hem uit tot hij de hoek van de straat om is. Binnen gaat de telefoon. Het is haar lieve nichtje uit Koh Phangan! Er zal toch niks zijn? Ze belt anders nooit.

7

8

Annelies Haspers

EEN VAATDOEKJE IS VOLDOENDE *tududududtudedududtudedududuuuu*. Het is 2 uur ‘s nachts en uit de telefoon naast mij klinkt een bekend deuntje. Slapend neem ik op en krijg een collega aan de lijn die thuis achterwachtdienst heeft. ‘’Er komt er zo eentje aan, uit Uganda. Politiearts is haar nu nog aan het onderzoeken maar zal zo wel klaar zijn. Ze zal al wel gegeten hebben maar anders geef je haar maar wat noodles uit de noodkast ofzo.’’ Mijn antwoord bestaat enkel uit een slaperig ‘’ok’’, ‘’komt goed’’ en ‘’regel ik’’. Ik verdien dan al bijna een jaar mijn geld door het draaien van slaapdiensten in een opvang voor slachtoffers van mensenhandel. Aan de rand van een grote stad verstopt tussen een bejaardenhuis en wat winkels zitten zes kamertjes, met zes verschillende verhalen. Als de politie voor de deur staat, belt ze en waan ik mij door het donkere ge­ bouw naar de deur. Met een klein tasje in haar hand en een hele leuke lach komt ze met 2 agenten aan haar zij binnen. Ze stelt zich vrolijk en breedlachs voor. Maria is een voor Afrikaanse begrippen lange vrouw van 35 jaar, ze oogt blij en is niet bang. De politie geeft kort wat info maar morgenochtend nemen ze nog even contact op over de hele zaak. Vrij snel vertrekt de politie weer en loop ik met Maria naar een lege kamer die vanaf nu haar nieuwe plek zal zijn. Ik heb al veel vrouwen zien komen en gaan in de opvang maar zij is anders, zij is vrolijk en gezellig, eigenlijk TE vrolijk en gezellig. Ze wordt bij­na euforisch als de deur van de kamer opengaat; ze heeft een bed, een douche, bank, tafel, stoelen, tv en bovenal…vrijheid. Hoewel ze nog weinig van die vrijheid heeft kunnen proeven zo midden in de nacht in een afgesloten gebouw, lijkt ze het al te weten, hier zit ze goed. Ik vraag haar of ze honger heeft, dorst, of mis­schien wat kleding voor de nacht wil. Een T-shirt voor vannacht zou wel fijn zijn ‘maar hoeft echt niet hoor’. Het 9

eerste shirt dat ik pak, vindt ze gelijk prima, ondanks dat het veel te kort is voor iemand van haar lengte. Het ’gewoon maar ja- zeggen’ is er duidelijk nog niet uit. Voor de rest wilt ze echt niets hebben. Ze is heel opgewekt en vindt het zo fijn dat ze eindelijk vrij is dat ze maar lol blijft maken. Binnen drie minuten is het of ik haar al jaren ken. Ze blijft maar herhalen dat ze het zo erg vindt dat ik mijn bed uit moest door haar aankomst, ze voelt zich schuldig en wil mij snel weer laten slapen. Ze zegt zich wel te redden en met een happy ‘goodnight’ vertrekt ze naar haar nieuwe veilige thuis. Natuurlijk slaap ik niet gelijk en ben dan ook nog wakker op het moment dat er heel zachtjes op mijn deur wordt geklopt. Het was nauwelijks hoorbaar. Twij­ felend of er wel echt iemand aan de deur staat schuif ik het gordijn open en zie een lachende Maria staan. Ze heeft toch wel een verzoekje, ze wil graag iets hebben voor in haar onderbroek. Aan mijn gezicht kan ze waarschijnlijk zien dat ik niet meteen begrijp wat ze bedoelt en dus begint ze uitgebreid te vertellen: alles daar beneden is ‘kapot’. Ze bloedt, er zitten korsten en er komt vocht uit. Maria heeft HIV. Zij vertelt het zonder blikken of blozen maar ze ziet ook aan mij dat ik niet zo goed weet hoe ik daar op moet reageren. Ze geeft me een positieve duw tegen mijn schouder en maakt gelijk duidelijk dat het een verschrikkelij­ke ziekte is maar dat zij er heel open over is en niemand wil laten schrikken. Maria wil graag een maandverbandje maar helaas ligt dat nu net niet in de kast. Makkelijk als ze is ziet ze een simpel geel vaatdoekje liggen, ‘Can I have this one?’. Ik reageer verbaasd want het lijkt mij niet heel ideaal maar Maria is nog steeds in euforische stemming en met alles wat ze krijgt erg blij. Voor haar lijkt het doodnormaal om een pluizige oude vaatdoek als maandverband te gebruiken. Ik probeer nog wat mee te denken en stel voor om een oud shirt in stukken te knippen maar dat wil ze niet. Die vaatdoek is echt voldoende, ‘ik heb in ieder geval IETS!’ Ze gaat naar haar kamer en ik zie haar een week later pas weer. Als ik thuiskom zie ik hetzelfde soort vaatdoekje op mijn aanrecht liggen. Mijn collega’s hebben de hulpverlening opgestart en voorlopig blijft Maria bij ons in de opvang. Naar iedereen blijft ze gedurende haar hele verblijf open, gezellig en altijd lachen. Maar hoe komt het dat ze hier is terechtgekomen? Elke keer als ik op mijn werk ben komt er meer boven van het verhaal van Ma10

ria. Maria’s jeugd ziet er net zo uit als het beeld dat veel Nederlanders hebben van het leven in Afrika. Ze groeide op in een klein dorpje ver van de stad met haar vader, moeder en broers. Haar moeder verkocht dingen op straat terwijl haar vader verschillende baantjes had om het gezin te onderhouden. Toen haar va­der een baan aangeboden kreeg in Rwanda zijn ze met het hele gezin verhuisd. Niet veel later werden haar vader en broers vermoord door de rebellen, Maria was toen net 16 jaar oud… Op haar 19e is Maria samen met haar moeder terugverhuisd naar Uganda. Nog geen 5 jaar later verloor Maria ook haar moeder, zij was erg depressief en overleed. Maria had nu geen familie meer en moest voor zichzelf gaan zorgen. Om te overleven vertrok zij naar de hoofdstad van het land. Ze had het perfecte lichaam om model te worden dus dat had ze zichzelf als doel gesteld. Helaas bleek dit niet haalbaar en moest ze door geldgebrek veel op straat slapen. Uiteindelijk besloot ze zelf om de prostitutie in te gaan, ze moest overleven en zag geen andere keus. In die tijd had ze ook een vriend, Peter. Toen Peter na een half jaar plotseling overleed, hoorde Maria via via dat hij aan HIV leed. Zelf had hij het Maria nooit verteld dus ze wist niet of ze dit moest geloven. Ze was immens verdrietig, iedereen die ze lief had overleed. Toch besloot ze door te vechten, in de hoop dat het geluk haar ooit wel zou toelachen. Maria ging verder met haar leven en op haar 30e werd ze ziek, ze bleek malaria te hebben. Helaas was dat niet het ergste, ze vertelden haar in het zie­kenhuis dat ze hiv-positief was. Met dit bericht verdween alle hoop voor Maria. Waar ze eerst nog hoopte op een leuke man en kinderen was haar le­ven nu voor haar gevoel voorbij. In Uganda ben je niemand als je HIV hebt, je wordt dood ver­ klaard want er is geen medicatie en iedereen overlijdt. Maria raakte in een dip maar had (nog) geen last van haar ziekte dus er zat niets anders op dan weer in de overlevingsstand overgaan en te gaan werken. Met een klant van haar, Gabriel, kreeg ze een goede band en uiteindelijk zelfs een relatie. Ze vertelde hem over haar hiv-infectie en hij vertelde haar dat er in Europa goede medicijnen tegen zijn. Maria kreeg weer hoop, ze wilde alles doen voor haar gezondheid. Maria bloeide weer op en een maand later zaten zij en Gabriel in het vliegtuig 11

naar Brussel, hij had alles geregeld. Vanaf dat moment veranderde alles, Maria kwam erachter dat Gabriel een drugsdealer was. Ze zag dagelijks pillen, hasj en poeder voorbij komen maar de beloofde medicijnen voor haar hiv-infectie kreeg ze nooit. Als ze medicatie voor haar ziekte wilde hebben, moest ze die eerst maar gaan verdienen… Gabriel werd steeds agressiever en vertelde haar dat hij mannen zou brengen met wie zij seks moest hebben. Hij voegde de daad bij het woord en Maria werd elke dag opgesloten en gedwongen om seks te hebben terwijl ze ook drugs moest gebruiken. Het kwam van kwaad tot erger, Maria voelde zich een junk. Na een half jaar dacht ze bevrijd te worden maar hier bleek niets van waar, ze werd naar Amsterdam gebracht. Hier was niets beter of anders, wederom wachtte haar een leven met drugs en verplichte seks met mannen die stuk voor stuk het huis in werden gebracht. Ondertussen maakte Maria plannen om te ontsnappen, terwijl ze zat opgesloten in een kleine kamer met enkel een bijbel. Maar door alle drugs was het moeilijk om helder na te denken. Soms was ze ook blij met de drugs, het verzachtte de pijn. Haar poging om te ontsnappen mislukte en ze werd gepakt. Wat volgde was een regen van klappen, schoppen en slagen. Toen dit alles voorbij was, kreeg ze nog een plens hete olie over haar voet heen. Er was geen uitweg en ze moest wel door om te overleven. Inmiddels openbaarden zich de eerste tekenen van haar hiv-infectie, ze had veel last van haar vagina. Zodra ze hier over begon bij de mannen, werd haar de mond gesnoerd. Ze moest zich maar beter wassen. Toen ze te horen kreeg dat ze naar Frankrijk zouden vertrekken werd het haar te veel. Ze wilde absoluut niet verder leven op deze manier en ze begon weer na te denken over een ontsnapping. Het enige wat ze kon bedenken was uit de auto springen zodra deze zou stoppen. Misschien zou ze het niet overleven maar dat maakte haar niet uit; dit was ook geen leven. Maria sprong onderweg uit de auto. De mannen deden deze keer geen moeite om haar te pakken, ze reden door en een eindje verder werd haar, inmiddels leeggehaalde tas, de auto uitgegooid… Een voorbijganger heeft haar naar de politie gebracht en vervolgens kwam ze bij mij terecht, met het leeggegooide tasje, dat het enige was wat ze had… 12

Het duurt een paar dagen voordat de andere, minder vrolijke kant van haar boven komt. Door haar lach verschijnen de eerste tranen en komt haar verdriet tegelijkertijd met haar dankbaarheid naar boven. Nu ze de toegang heeft tot medische zorg blijkt dat ze nog meer lichamelijke klachten heeft. Ze heeft hartkloppingen, last van hyperventilatie en krijgt bijna elke week een nieuw medicijn erbij. Wij vertellen haar regelmatig dat we haar een heel fijne persoonlijkheid vinden, eentje die altijd positief is. Als antwoord spreekt ze dan haar dankbaarheid uit en zegt dat ze iedere dag probeert om sterk te zijn, hoop te hebben en positief te denken. Toch vertelt ze ook eerlijk dat ze vaak aan zelfmoord heeft gedacht. Ze heeft betere en mindere dagen, een lach en een traan. Gelukkig zie je bij haar de hoop groeien, ze weet dat het wel mogelijk is om een normaal bestaan te leiden als je HIV hebt. Met ons (hulpverleners) praat ze veel over de ziekte maar voor de andere vrouwen in de opvang verzint ze iets anders, het merendeel is namelijk Afrikaans en die zouden haar dan niet meer aankijken, het is een te groot taboe. Hoe ze het voor elkaar krijgt weet ik niet maar Maria blijft altijd lachen. Ondanks dat haar vader en broers zijn vermoord, zij op jonge leeftijd geen andere keus had dan de prostitutie in gaan, haar vriend is overleden, ze met HIV is besmet, ze heel hoopvol naar Europa is ‘meegelokt’ en vervolgens in de prosti­ tutie is gedwongen, verplicht aan de drugs was en mishandeld is tijdens de ontsnappingspogingen… Alleen een vaatdoekje was voldoende.

13

Casper van der Veen

DE HANDELSROUTE OVER DE YALU-RIVIER I De Zon komt op als iedere morgen: asgrauw en kolkend van kilte. Cho Aesook aanschouwt de dageraad met onverschilligheid en bereidt haar ontbijt. De opbrengst van een middag speuren rond Tongrim is mager, slechts wat gras en boomschors om de kostbare rijst en maïs mee aan te vullen. Gelukkig heeft ze nog wat goederen van Kim Sang-kyu liggen die zij binnenkort op de zwarte markt kan verpatsen. Cho voelt aan haar buik. De bolling begint pas net voorzichtig op te zetten, maar ze voelt nu al de bezieling van de vrucht die ze in zich draagt. Ze sluit haar ogen en denkt aan haar naderende moederschap met een mengeling van vrees en geluk. Cho weet dat ze een geweldige moeder zal worden en dat ze gezegend is met een energie en doorzettingsvermogen om haar kindje alles te geven wat ze het bieden kan. Tegelijkertijd hebben jaren van tegenslagen haar realistisch gemaakt en maakt ze zich geen illusies meer: Noord-Korea heeft geen geluk te bieden aan zijn inwoners. Niets wijst erop dat dit gaat veranderen. Het geloof in de maarschalk belijdt zij al jaren uitsluitend met de mond. Vroeger was ze een trots burger van de Democratische Volksrepubliek Korea, bereid te vechten en te sterven voor de Juche- en Songun-ideologie van de Grote Leider. Dit hield op toen haar bestaan steeds meer verwerd tot een overlevingsstrijd. Honderdduizenden mensen stierven tijdens de hongersnood in de jaren negentig. Dierbaren die onder haar ogen crepeerden, de stapels uitgemergelde lijken langs de wegen, het staat nog vers op haar netvlies gebrand. Een bezeten, van zenuwen doordrongen gebons op de achterdeur wekt Cho uit haar mijmeringen. Zwalkend stormt ze op het geroffel af, enigszins vrezend voor wie ze aan de andere zijde treffen zal. Nadat ze puffend de balk van de deur heeft gehaald, zwaait deze onmiddellijk open en staat Cho oog in oog met Kim. Zijn met angst vervulde ogen zijn wijd 14

open gesperd en zijn militair uniform zit onder de modder. Vergezeld door een zure stankwalm snelt hij naar binnen en ramt de deur achter zich dicht. Een rugtas en wat zakken ploffen op de vloer. ‘We hebben weinig tijd’, zegt Kim gehaast en zakelijk. ‘Ik heb rijst en peren mee, genoeg om het mee te redden tot de Yalu-rivier. En geld voor de eerste dagen in China. Hier, pak aan.’ Hij drukt haar een stapel mysterieuze bankbiljetten in handen. ‘Lief, wat…’ ‘We moeten nú gaan, Cho!’, onderbreekt Kim met een mengeling van woede en wanhoop in zijn stem. ‘Ik ben gedeserteerd, jij en ik kunnen hier niet langer blijven, er is geen toekomst voor ons hier.’ Even aait hij met zijn met modder besmeurde hand teder over Cho’s buik. Cho kijkt naar de buit die Kim ongetwij­ feld uit de legerdepots heeft ontvreemd. Ze pakt een kilozak en probeert zich te herinneren wanneer ze voor het laatst zo veel rijst bij elkaar zag. Beiden schrikken ze op door luid geklop, ditmaal op de voordeur. ‘Nu, Cho, door de achterdeur!’ schreeuwt Kim hysterisch. Direct wordt de voordeur met een legerkist opengetrapt. Vier man van het Koreaanse Volksleger kijken met een ijzeren blik de kamer in. De voorste soldaat heft een pistool. Nog voor het oorverdovende echoën van de knal rent Cho het huis uit. Buiten zichzelf zet ze het op een sprinten, door tuinen en steegjes, een enkele keer over een schutting klauterend. De zak rijst heeft ze nog altijd stevig vast. Pas aan de rand van Tongrim beseft ze dat Kim niet bij haar is. Slechts een kort moment twijfelt ze om de man die al meer dan tien jaar de hare is te hulp te schieten. Wat kan ze voor hem doen? Hoe dicht zijn militairen haar al genaderd om haar samen met Kim naar een van de beruchte strafkampen af te voeren? Hoe snel zal ze weer een kans als deze krijgen? Cho drukt haar ene hand op haar buik en veegt met de andere een traan uit haar ogen. In vier dagen tijd weet ze de Yalu-rivier te bereiken tussen de grensdorpen Ryongampo en Sinuiju. Tijdens haar zwerftocht door de bossen en bergen is ze meer bezig met schuilen en de omgeving afspeuren naar militairen dan met lopen. Nu, ze schat dat het zo’n vier uur ’s nachts is, staat ze oog in oog met het 15

vrije, welvarende China. Terwijl het aan haar kant van de grens aardedonker is, fonkelen aan de oever aan de overzijde talloze lichtjes. Ze voelt nog eens aan de stapel renminbi in haar binnenzak. Ze sluit haar ogen, haalt adem en sprint het ondiepe water in. II Vervuld van ongeloof tuurt Cho de bedompt belichte menigte ongure Chinese maffiosi in. Zachtjes snikkend vraagt ze zich af hoe ze in nog geen twee weken tijd haar bescheiden doch zekere bestaantje in Tongrim is verloren aan deze moderne vorm van slavernij. Wat had ze dan verwacht? Na haar dappere sprong over de Yalu – een stroompje water dat een moderne consumptiemaatschappij scheidt van een stalinistische, verpauperde schurkenstaat – belandde Cho in een haar zo onbekende omge­ ving dat ze haar net zo goed op Mars hadden kunnen droppen. Binnen enkele dagen in Yanbian, de autonome Koreaanse provincie in China, bevond ze zichzelf in heel wat benardere omstandigheden dan ze in Noord-Korea ooit had ervaren. Dandong was als de hoofdstad van het heelal voor Cho. Haar hele leven had ze in het gehucht Tongrim doorgebracht, met slechts soms een uitstapje naar Chongju of Sinuiju. Nu stond ze in een metropool van 850 duizend inwoners. Afgaande op geruchten die ze ooit had gehoord, zocht ze voor enkele nachten haar toevlucht in een kerk. Hier kreeg ze eten, een slaapplaats en verhalen over een verlosser waar ze nog nooit van gehoord had – maar uitzicht op een beter leven bleef uit. Ze wist dat dit niet zo kon doorgaan. Als de Chinese politie zou ontdekken dat ze Noord-Koreaans was, zou ze worden teruggestuurd naar het koninkrijk van Kim Jong-un – waar haar een wreed lot wachtte. Vluchtelingen, met name zij die in aanraking met christenen waren geweest, konden rekenen op flink wat jaren of levenslang in een concentratiekamp. Met die gedachten in haar hoofd lichtten Cho’s ogen op toen ze werd benaderd door Ko Hyang-wa, een goed verzorgde man in pak met uitstekende tanden en 16

manieren. Hij bood haar zijn diensten aan. Voor vijfduizend euro smokkelde hij haar linea recta van Dandong naar Thailand. Daar kon ze in de Zuid-Koreaanse ambassade asiel aanvragen, waarna ze werd overgevlogen naar Seoul. Daar aangekomen zou ze een bedrag van de Zuid-Koreaanse overheid ontvangen om een nieuw bestaan op te bouwen. Van dat geld zou ze Ko ruimschoots kunnen betalen. Cho’s hart maakte een sprongetje. Dit was haar kans en die moest ze grijpen. Zo’n persoonlijke Messias zou ze vast niet weer treffen onder die haast anderhalf miljard Chinezen. Ogenblikkelijk stemde Cho in met het plan en liep mee naar Ko’s kantoor. Ze werd totaal overvallen door de twee ondergetatoeëerde spierbonken die haar tegen de grond werkten. Binnen no time werd ze door een lege gang gesleurd, in een cel gesmeten en met een voetboei aan een muur geketend. Deze korte, intense geschiedenis schiet steeds weer opnieuw door Cho’s hoofd nu ze op een podium staat met enkele andere rillende meisjes, sommigen pas dertien jaar oud. In voor haar onverstaanbaar Chinees kwettert een ‘veilingmeester’ korte commando’s de zaal in. Ze wordt aangeschaft door een zwaarlijvige, zweterige man van een jaar of 55 die zich slechts voorstelt als Feng. Hij lacht zijn bijna tandeloze mond bloot en grijpt Cho stevig bij de pols. Die laat hij de hele busrit naar Liaoyang niet meer los. In een paar uur tijd is ze van een vleeskeuring beland in een naar etensres­ ten en zweet meurend huis. De man spreekt slechts een paar woorden Koreaans. ‘Almom, uitkleden!’, blaft hij haar toe. Cho zwijgt en kijkt de man doodsbang aan. ‘Almom!’, schreeuwt hij nogmaals en voor ze het weet knalt een vuist tegen haar ingevallen wang en ligt ze op de grond. Alsof hij het vaker heeft gedaan duwt hij haar mokkend een matras op en rukt haar broek van het lijf. ‘Je bent nu van mij’, hijgt hij dreigend in haar oor terwijl hij zijn lul naar binnen forceert. Ze kan niet herinneren zich ooit zo hulpeloos te hebben gevoeld, zo overgeleverd en verlaten. Fengs vette lijf klotst over het hare. Cho’s maag keert zich om en de wrede wereld begint voor haar te draaien. Ze weet haar maaginhoud net binnen te houden terwijl ze hem in haar voelt klaarkomen. Walgend als 17

nooit tevoren kruipt ze tegen een wand aan en zet het op een huilen. Feng trekt zijn kleren weer aan, haalt zijn schouders op en steekt onverschillig een sigaret op. Hij ploft neer op de bank, zet zijn tv aan en belt een vriend op. Aan de patserige toon van het gesprek en het veelvuldige, smerige gelach vermoedt Cho dat het over haar gaat. Ze maakt hem krijsend voor van alles en nog wat uit. Er komt geen reactie. De weken daarop trekken voorbij als een droom. Feng heeft voor een man van zijn leeftijd en postuur een onverzadigbare lust. Hij laat haar handelingen verrichten waar ze nog nooit van gehoord had en ‘leent’ haar soms zelfs aan zijn vrienden – als een gebruikte, krakkemikkige fiets. Ze voelt zich kwaad, verdrie­tig, dom, hopeloos – maar bovenal leeg. De overlevingsdrang die ze had ontwikkeld tijdens de hongersnood en haar vurige verlangen naar een vrij en rechtvaardig bestaan, ver van de tirannie van de Noord-Koreaanse pariastaat en Chinese maffia, zijn echter nog niet gedoofd. Iedere geslachtsdaad, elke stoot – het verlamt haar lichaam, maar versterkt de strijdlust die wacht te worden ontketend. Op een zondagochtend grijpt Cho haar kans, terwijl Feng na een avond bier en maotai hijsen zijn roes uitslaapt. Ze sluipt de keuken in, slaat een bierflesje stuk en steekt het glaswerk onmiddellijk in Fengs vette hals. Het moment dat ze bloed ziet, stormt Cho zo snel ze kan de deur uit, de straat op, weg uit deze slavencel, de vrijheid tegemoet. Liaoyang is ’s nachts niet zo fel verlicht als Dandong eerder was. Gelukkig is Cho wat gewend uit Noord-Korea, waar elektriciteit een eliteproduct is. Ze holt de verlaten straten door en spitst haar oren om eventueel gekerm van Feng op te vangen. Riep daar iemand? Ze zou toch zweren dat… De armen die haar beet grijpen blijken niet van maffiosi, maar van twee politieagenten. In het Chinees schreeuwen ze haar toe, tot één van de twee in slecht Koreaans ‘papieren!’ roept. Ze schudt haar hoofd, waarop de agenten elkaar toeknikken en haar geboeid een auto in duwen. 18

Alles daarna verloopt in sneltreinvaart. Na enkele dagen in een politiecel met twaalf andere Noord-Koreaanse vrouwen wordt ze naar een kantoortje ge­ bracht. De agent tegenover haar somt haastig een lijst op van alle misdaden die ze heeft begaan. Illegaal verblijf en arbeid in China. Poging tot moord. Medeplichtigheid aan desertie en diefstal in haar vaderland. Ze wordt morgen de Vriendschapsbrug tussen Noord-Korea en China overgezet, waarna ze voor een Noord-Koreaanse rechtbank wordt berecht. De agent beveelt Cho onmiddellijk terug te keren naar haar cel. Hij heeft meer te doen. Thans resteert haar nog één nacht, één laatste nacht opeengepakt met deze ten dode opgeschreven vrouwen die hopeloos een beter bestaan zochten. Op elkaar gepropt, als slachtvee, worden ze morgen de brug over gereden. Uitstappen, dead women walking, ontvangstbewijs aftekenen en klaar. Cho sluit haar rooddoorlopen ogen en maakt zich op voor de dodenmars.

III Gedraineerd van emoties staart Cho naar de grond terwijl de kampwacht haar als een dolleman toetettert. De man schreeuwt praatjes over verraad aan de partij, spionage voor de Zuid-Koreaanse geheime diensten en bezwangering met onrein Chinees bloed – een misdaad waarvoor ze boeten moet met een middeleeuws uitgevoerde abortus. In donderende, in staccato toegeblèrde commando’s krijgt ze te horen hoe de rest van haar leven eruit zal zien; een eindeloze reeks uitzichtloze 16-urige werkdagen. Een zucht naar vrijheid leidde haar hiernaartoe. Cho neemt een spade op – en steekt deze in de dorre aarde. Disclaimer Dit verhaal is vrijwel geheel gebaseerd op waargebeurde verhalen, zoals die de afgelopen jaren duizenden malen zijn voorgekomen. Tienduizenden Noord-Koreaanse vrouwen verdwijnen na hun vaderland te zijn ontvlucht in China in de mensenhandel of prostitutie. Vaak worden ze, als ze proberen te vluchten of te oud worden, aangegeven bij de Chinese autoriteiten, die ze linea recta terugsturen naar Noord-Korea – volgens de VN een land dat mensenrechten schendt op een schaal die met geen enkele andere natie te vergelijken is. 19

Frederique Bleijenberg

STERK Ik was sterk. Ik was slim. Mij zou het niet overkomen. En hier zit ik. Ver van de bewoonde Nederlandse wereld. Ik kan het niet geloven. Ik kan hém niet geloven. Ik was sterk. Ik was slim. Mij zou het niet overkomen. Hier zit ik. In een kamer, met een mooi groot bed en een eigen badkamer. Als ik niet in deze situatie had gezeten, had ik hem mooi gevonden. Van zo’n kamer droom ik al lang. Nee, ik moet mezelf verbeteren. Van zo’n kamer droomde ik al lang. Ik droom niet meer. Ik heb niet meer gedroomd sinds ik hier zit. Ik dagdroom niet meer, ik droom niet meer in mijn slaap. Het is alsof ik geen fantasie meer heb. Hij heeft al mijn fantasie uit me gezogen, samen met mijn levenslust en passie. Ik was sterk. Ik was slim. Mij zou het niet overkomen. De regen lijkt hier vierentwintig uur per dag, zeven dagen per week tegen de ruiten te tikken, uit de grauwe wolken die hij in mijn leven bracht. Hiervoor was er vooral zonneschijn. Een zorgeloze zonneschijn die in mijn leven scheen, die mijn gezicht belichtte en me liet stralen. Want ik was sterk. Ik was slim. Mij zou het niet overkomen. Er hangt een bepaalde sfeer in dit huis, bijna onbeschrijfelijk. Zodra ik er een voet binnen zette, of werd gedwongen te zetten, werd ik overspoeld door een bedroefd gevoel. Ik voel me leeg in elk deel van mijn lichaam, alsof ik in een bodemloze put ben gegooid. Een put waarin ik nog liever te pletter wil vallen dan voor altijd te blijven dalen, te blijven vallen, zonder doel en zonder einde.

In werkelijkheid zijn het de oude mannen die mijn put uitputten. Ze halen er de rijkdom uit, ze doen er wensen in, en laten me daarna leeg en arm achter. Ik probeer niet te bedenken dat deze mannen vaders zijn. Dat ze broers zijn, opa’s, zoons, echtgenoten. Voor mij zijn het wezens. Ze denken me niet te kennen, maar dat is een grote fout. Ik ben als iedereen, ik ben als een moeder, een dochter, een zus, een vriendin. Ik was sterk. Ik was slim. Mij zou het niet overkomen. Ik was sterk. Ik was slim. Mij zou het niet overkomen. Het huis is als een dool20

hof, ik kan er eeuwig blijven dwalen met het gevoel nog geen meter vooruit te zijn gekomen. Nooit vind ik de uitgang meer terug, ik trad binnen wetend dat dit mijn toekomst was, dat dit lege gevoel mijn enige gevoel zou zijn. Ik was sterk. Ik was slim. Mij zou het niet overkomen. Eerlijk gezegd had ik er nog nooit van gehoord. Wat ze allemaal met me doen. Ik wist niet dat er mensen rondliepen op deze aardbol die over zul­ke dingen nadenken, laat staan zulke dingen doen. Ze gebruiken me. Elke dag opnieuw. Dan mag ik even weg uit deze kamer, dan mag ik even naar buiten. Ik wil niet naar buiten, niet als ik dat moet gaan doen. Niet als ze me gaan gebruiken. Dan blijf ik liever heel de dag binnen. Ik was sterk. Ik was slim. Mij zou het niet overkomen. Dat dacht ik zelf. Dat dachten mijn ouders. Dat dachten mijn vriendinnen. Dat dachten mijn leraren. Iedereen dacht het. Behalve hij. Hij wist dat ik niet sterk genoeg was. Hij was sterker. Hij wist dat ik niet slim genoeg was. Hij was slimmer. Hij wist dat het mij zou kunnen overkomen. Hij liet het mij overkomen. Hij is de schuld van alles. Door hem zit ik hier nu. Door hem zit ik in deze kamer, en komen ze me er soms uithalen. Door hem word ik gebruikt. Ik weet niet meer wie hij is. Ik deelde mijn hart, mijn ziel en mijn lichaam met hem. Nu deel ik mijn lichaam met andere mannen, mannen die ik niet ken. Ik dacht hem door en door te kennen. Maar nu weet ik niet meer wie hij is. Niemand weet wie hij is. Niemand weet meer wie ik ben. In een hoekje weggedoken probeer ik elk contact met iedereen hier te vermijden. Ik ben bang, bang voor nog meer pijn en nog meer misbruik. Ik ben gevuld met tranen, maar toch voel ik me leeg. Mijn hart is sinds hem nooit meer één geweest, en breekt elke keer weer in steeds meer stukjes, als scherven van een gebroken vaas die steeds opnieuw op de grond worden gegooid. Ik slaap veel, als ze me niet nodig hebben, maar heb een gebrek aan rust. Zelfs in mijn slaap achtervolgen ze me, de geesten, schimmen van de mannen die me gebruiken, schimmen die mij geen moment vrijheid geven. Mijn gezicht ziet grauw van de vele tranen die al over mijn wangen hebben gerold sinds ik hem ken. Tranen gevuld met grief, die me leeg maken van binnen, maar me tegelijkertijd vullen met droefenis. Ik was sterk. Ik was slim. Mij zou het niet overkomen. Mijn hoop, hoop op vrijheid, werd al een tijd geleden weggegooid om nooit 21

meer teruggevonden te worden, mijn levenslust zonk weg in de diepste oceaan op aarde: mijn ongelukkige ziel. Mijn ooit zo mooi glinsterende ogen veran­ derden in donkere, glazige kijkers zonder enige diepgang, een weerspiegeling van haar binnenste. Mijn drijfkracht is nu een bodemloze wensput, een bodemloze wensput die geen wensput meer te noemen was, want er was geen enkele kans dat mijn wens nog uit zou komen als ik er een muntje in gooide. Hij heeft mijn wensput allang dichtgegooid met zijn zand, dat zwaar op me drukt. Ze drukken zwaar op me, de lome lichamen van de mannen die me gebruiken. Maar toch, probeerde ik het een aantal keer. Ik gooide een muntje in die wens­ put van mijn drijfkracht, ik wenste nieuwe spirit, een bodem; een bodem waar dat muntje op zou vallen en zo mijn wens uit zou laten komen. Dat muntje valt nog steeds, dieper en dieper in mijn moedeloze hart. Nog steeds wacht ik daar, in die donkere kamer, op iemand die dat muntje een bodem geeft om op te vallen, en zo mijn wens op nieuwe hoop uit zal laten komen. Tot die tijd zal ik niks anders doen dan daar in dat hoekje blijven wachten, moedeloos en bang. Wachten op iemand anders dan hem, iemand anders dan zijn klanten. Zo zit ik daar, zo zit ik daar al jaren, en zo zal ik daar nog jaren zitten, moedeloos en miserabel. Niemand die mij de zo nodige troost biedt, niemand die mij medeleven toont. Ik was sterk. Ik was slim. Mij zou het niet overkomen. Hoe ik ook dacht en hoopte dat het mij niet zou overkomen, dat hij mij niks maken kon, ik vergiste me. Vergis je niet. Hij is overal, hij leeft in iedereen. Hoe hard je ook wegrent voor hem, hij haalt elke vluchteling in, hij is een roofdier die zijn volgende slachtoffer achterna gaat. Hij jaagt de hoop in iemand weg, en verplaatst het met leegte en tranen. Hij is overal. Hij is bij iedereen. Hij is mijn loverboy.

22

René Turk

SOLANGE Tegenover mij zit een stevige vrouw. Ze lijkt ouder dan ze is. Laag voorhoofd. Kort kroeshaar. Ze oogt wat mannelijk. Bloeddoorlopen ogen. Ik lees angst. Ik voel haar angst. Ik zal haar vragen gaan stellen. Vragen over haar komaf. Vragen over haar vluchtverhaal. De tolk zal mijn vragen en haar antwoorden vertalen. Zij en de tolk spreken Fon. Ze komen beiden uit Benin. Hij heeft het geluk in Nederland gevonden. Voor haar is dat nog maar de vraag. Ik ben vrijwilliger bij Vluchtelingenwerk Oost Nederland. Ik zal haar zo goed mogelijk proberen voor te bereiden op het alles beslissende nader gehoor bij de IND. Zal haar erop wijzen niet te liegen. Dat er geen gaten mogen zitten in haar verhaal. Ik bel de tolk. Solange vraagt zich af waar de prettige stem van de tolk vandaan komt. Zichtbaar blij met de herkenning van bekende klanken. Verwonderd over zoveel techniek. Via de intercom van de telefoon wisselen Solange en de tolk beleefdheden met elkaar uit. Ze kruipt bijna in de telefoon. Alsof ze vermoedt dat hij erin zit. De eerste en de derde wereld komen samen. Ik heb even gevoelens van schaamte. Solange komt uit Hewe, een klein dorpje in het uiterste zuiden van Benin. De tolk komt uit de grote stad. Ze begrijpen elkaar. Tenminste, zo lijkt het. Solange is nogal kort in haar antwoorden. Na drie jaar ‘lagere school’ was ze thuis harder nodig. Op een klein marktje moest ze haar moeder helpen in de verkoop. Iets met limonade en lokaal etenswaar. Ik zie lemen hutten voor me. Licht riet als daken. Een geluk dat ik twee jaar eerder in Malawi was. Het maakt inleven zoveel makkelijker. Ik weet echter ook dat er typisch westerse vragen in Zevenaar op haar afgevuurd zullen gaan worden. Geboortedocumenten? Nog nooit van gehoord. Diploma’s van school? Ze heeft wellicht onder een boom les gekregen. In het document dat twee dagen eerder is opgemaakt in Ter Apel, lees ik dat ze op 7 juli geboren is. Het had maar zo gekund dat er standaard de eerste van 23

januari zou staan, bij gebrek aan informatie. Ze komt uit een primitief stukje Afrika, het Nederland van vele eeuwen geleden. Ze is met een grote vogel gekomen en daarna met van die lange dingen. Toen was ze hier. De tolk doet zijn uiterste best. Overbodig legt hij uit dat het om een vliegtuig en treinen moet gaan. De man naast haar in de vogel had de paspoorten in zijn bezit. Ze heeft ze niet ingekeken. Ze wordt zenuwachtig als ik doorvraag over de man. Ze neemt hem en eventuele anderen in bescherming. Hoewel ik blijf hameren op het feit dat leugens keihard worden afgestraft, zwijgt ze in alle toonaarden. De voodoo heeft haar in zijn macht. Ik geef niet op. Ik wil mezelf in de spiegel aan kunnen kijken en tegen mezelf kunnen zeggen dat ik er alles aan gedaan heb. Volgens haar was de man gewoon aardig en deed hij dit voor haar. Ze heeft geen besef van geld. Of acteert ze erg goed? Hoe kan Solange me uitleggen door welke landen ze gereisd is? Eigenlijk wordt het mij nu pas pijnlijk duidelijk dat ze analfabeet is. Om nog maar te zwijgen van vreemde talen onderweg. Er is weinig van dit reisverhaal te maken. Natuurlijk heeft ze geen enkel treinkaartje of ticket. Mijn gedachten gaan naar haar toekomst. Ze zal de hoge kosten terug moeten betalen aan de mensensmokkelaar. Ik zie haar maar moeilijk voor me achter de ramen. Ik vrees een luguber circuit. Ik denk aan bizarre perversiteiten op een zolderkamertje ergens in een oude woonwijk. Dat ze nauwelijks daglicht zal zien. Ik word misselijk van mijn eigen gedachten. Een collega leerde mij een paar weken geleden dat alles wat je kunt verzinnen ook bestaat. Ik schrijf de code ‘B9’ op het formulier voor in haar dossier. De code voor signalering van mogelijke mensenhandel. Ik kan niet anders dan er het beste van hopen.

24

Natasja Vermoten

LITERS EN LITERS WATER Ze werd opgeschrikt door het half blinde paard van de buren dat op nog geen tien meter afstand met zijn misvormde hoeven briesend zijn stalletje in denderde. Zuchtend bekeek ze de stofwolk die langzaam neerstreek op het ongeplaveide weggetje waaraan ze woonde. Dat paard was nog eigenzinniger en lomper dan haar kinderen en deed niets anders dan nóg meer stof laten opwaai­ en in hun toch al zo stoffige steeg. Grinnikend groette ze haar dorpsgenoot die hijgend met opgeheven stok aan kwam rennen en het miezerige stalletje indook. Net als ‘Eenoog’, zou ook zij aan het werk moeten en had er allerminst zin in. Rahayla schoof met haar blote voeten door de stugge aarde voor ze zichzelf omhoog hees van het stenen trapje voor het lemen hutje dat ze bezat. De zwarte viezigheid tussen haar tenen vertelde haar dat ze er toch echt aan moest geloven. Het was tijd om water te koken, op naar het water wat ze eerst uit de put moest hijsen en daarna moest opwarmen op de eenvoudige houtkachel in de hoek van de hut. Ze hoopte drie schone kinderen te hebben aan het eind van de dag, maar ook met haar eigen gereinigde lijf weer eens in de gratie van Calin te vallen. Met een grom trok Calin de lange groene rok naar beneden. Zijn nagels zetten zich vast in haar dijen en hij duwde haar een stuk van zich af om haar te bekij­ ken. Ze wist dat hij laat thuis was omdat haar man haar wilde doen geloven dat hij gewerkt had. Maar aan zijn ademhaling kon ze ruiken dat hij waarschijnlijk de dag had doorgebracht met een fles gestolen Palinka. Glimlachend knikte ze richting het matras op de grond achter hen waar hun drie kinderen lagen te slapen en haar man en zij net bij pasten. Ze hield ervan als Calin haar beminde, het gebeurde steeds minder vaak, maar als hij genegenheid voor haar vond, dronk ze zijn aanrakingen in met een heimwee die haar hart deed bonken.

25

Het was makkelijk hem te vergeven dat hij dronk, ze begreep hem. Ze kon alleen niet begrijpen waarom hij steeds vaker langer wegbleef, agressiever op haar reageerde, afstand leek te nemen en de jongens niet langer toejuichte te werken, maar aanspoorde te stelen. ‘Je bent Frumos...’ Calin trok haar naar zich toe en kuste haar ruw. Hij noemde haar vaker ‘mooi’, maar dit keer klonk het anders. Zijn woorden leken niet meer dan een constatering dat ze gebaad had, in plaats van de trots waarmee hij normaal met haar schoonheid pronkte. Maar mijn God, wat hield ze van haar man! Zelfs toen hij een uur later hun lemen hut uit strompelde en haar zonder iets te zeggen met hun drie kinderen op het verschoten matras achterliet. Kindergeroep wekte Rahayla en automatisch draaide ze zich naar de lege plekken op het matras. Blij verrast streek Rahayla een lok zwarte haren uit het vredige kindergezichtje van hun eenjarige dochtertje dat naast haar lag te slapen. Normaal gesproken was Calin allang de deur uit, maar vandaag zat hij naast de houtkachel op de enige stoel in hun kamer. De dampende pan kokend water op het vuur bezorgde Rahayla een vertederd gevoel. De deur van de hut stond op een kier en buiten hoorde ze haar twee lachende zonen tegen een blikje trappen. ‘Calin, ik maak ceai voor je.’ Hij keek naar haar met een donkere blik en voor het eerst zag ze hoe ver­moeid hij moest zijn. Elke dag poogde hij te werken en keer op keer stuitte hij op teleurstellingen omdat Roma’s enkel bij hoge nood ingehuurd werden. De zeven jaren dat ze nu met Calin getrouwd was, waren alle zeven moeilijke jaren, vol van drank, armoede en overleven in de gewelddadige sfeer van het dorp. Maar ze wist dat Calin van haar hield en daarom zelfs bewust gewacht had tot ze dertien jaar was én klaar om een gezin met hem te stichten. Veel van haar vroegere vriendinnetjes hadden het anders getroffen. Sommige waren nog voor hun elfde ‘geclaimd’ door oudere mannen of jongens van hun eigen leeftijd en moesten mee naar het dorp waar hun toekomstige echtgenoten vandaan kwamen. Zij niet, iedereen wist al, toen Rahayla nog maar een meisje was, dat de tien jaar oudere Calin op haar wachtte tot haar ravenzwarte haren haar kont zouden raken en zij zelf oog voor hem zou krijgen. Uiteindelijk haalde Calin haar op bij de vervallen woning van haar ou­ders en 26

haar negen broertjes en zusjes. Het was vanzelfsprekend dat ze hem, zonder ook maar één woord gewisseld te hebben, volgde naar de lemen hut die hij voor hen gebouwd had. Het was de gelukkigste dag uit haar leven. Rahayla wist dat ze, ondanks de dagen van knagende honger en van verwerping door de Roemenen, een goed leven zou hebben. En ook al bevochten de weersomstandigheden van het Roemeense platteland leven hun hutje dagelijks, ze was voor het oog gelukkig en tevreden. Glimlachend bond ze haar haren samen en keek naar haar geliefde. Hadden de Roemenen hem gister op de hoofdweg zo vernederd dat hij vandaag besloot om niet om werk te gaan bedelen? Een vreemde sensatie trok door haar middenrif. Zachtjes raakte Rahayla de schouders van Calin aan. ‘Laat me ceai voor je ma­ ken.’ ‘Nee, ik wil geen thee, baad je opnieuw,’ hij gebaarde naar de pan en trok zijn schouder terug, ‘we brengen de kinderen naar mijn Maica zodra je klaar bent.’ Verward keek ze hem aan en overdacht zijn barse toon. Hoe laat zou het zijn? De zon moest nog maar net aan de hemel staan, want het dorp was nog vrij stil en door de dauw lag er nog geen stof op de drempel van hun hut. Waarom moest ze zich opnieuw baden als ze vandaag toch weer vies zou worden op haar zoektocht naar paddenstoelen in het bos. En waarom zouden Calin en zij de kinderen naar haar schoonmoeder brengen als die maar vier huisjes verderop woonde en elke ochtend zelf verse kruidenthee kwam drinken nadat de jongens haar met hun lawaai wakker hadden gemaakt. ‘Ik wil dat je op je best bent vandaag Rahayla...En je moet me vergeven...’ Met een verdrietige trek om zijn mond stond hij op en ging voor haar staan. Zijn eeltige handen pakten haar wangen beet, maar lieten ze net zo snel weer los. De aardevloer in de hut leek zijn luide voetstappen te weergalmen terwijl hij de deur uitbeende. In de opening zag ze de kleine gestalte van schoonmoeder verstarren om de woorden die haar altijd zouden blijven opjagen. En zelfs kracht gaven om alles te doorstaan. ‘Maica, kijk niet zo naar me. Ik wilde haar omdat ze mooi was, en dat is het 27

enige wat ik nu nog over heb om ons te voeden...’ Felicia kon zich er nog net van weerhouden het oogpotlood in haar ogen te steken. Ze haatte de zwarte omrandingen die haar groene ogen moesten accen­ tueren en ze verachtte de schreeuwend blonde haren die elke dag een millimeter meer van haar ooit zo ravenzwarte schoonheid lieten zien. De man die haar dagelijks kwam halen vond de uitgroei uitdagend en zei dat het mannen zou helpen herinneren aan haar vroegere onschuld. Ze wilde niet in de spiegel kijken, ze wilde helemaal niets meer zien van de wereld die haar aan ketens had gebonden! Maar ze moest, dag in, dag uit. De gedachte aan het paard van de buren kwam zonder aandringen in haar op. Als ze zichzelf blind zou steken, zou ze misschien meer krijgen van het karakter van de rebelse Eenoog? Maar net als bij het paard leken ook haar voeten te misvormd om maar ver genoeg te kunnen komen. Uitgeput bekeek Felicia haar rode nagels, oh wat moest ze een moeite doen ze niet af te bijten! Met het potloodje nog in haar handen wendde ze zich af van de vreemde vrouw met wie ze geen enkele band meer voelde. Ooit bedekte ze haar lichaam met sierlijke lange rokken, het liefst groen. En knoopte ze haar haren in een vlecht langs haar gezicht. Ze wist hoe ze op blote voeten door haar dorp kon wandelen zonder erom bespot te worden en probeerde elke dag het beste te halen van wat de zon haar aan de hemel bracht. Tegenwoordig benauwde strakke lederen kledingstukken haar vlees en knelden hoge hakken haar smalle voeten af. Nooit zou ze op die dingen kunnen lopen en nooit hoefde ze dat ook te doen. De mooie hakken, waar ze rijen dik van had gekregen, waren een bespotting op haar verkregen weelde. Van binnen was er een deel dat haar uitlachte om de vroegere naïviteit waarmee ze Westerse vrouwen kon bewonderen, maar altijd was er die stem, die laatste woorden die haar hielpen onthouden dat elk geluk een prijs kende. Het geluk van haar kinderen, lachend, gevoed, veilig onder Maica´s vleugels en op schoenen! Dat was wat Calin haar beloofd had toch? De realiteit was dat ze geen woord meer had gehoord van haar man sinds hij 28

haar bij een vreemde vrachtwagenchauffeur achterliet en beloofde dat alles goed zou komen. Goed? Voor wie? Voor de dikke chauffeur die had gelachen om Calin’s woorden voordat hij ze met kracht teniet deed? Of voor de bleke man aan wie ze drie dagen later meegegeven werd en die haar nu dagelijks uitleende aan ontelbaar veel gezichten die haar vernederden? Misschien had Calin gelijk. En was haar schoonheid het enige wat de schone schijn nog op kon houden. Maar zijn beeld vervaagde, werd vager met de dag, had hij echt op haar gewacht omdat hij haar voor zichzelf wilde hebben of had hij... Felicia stompte zichzelf met een vuist in haar slanke romp, dit hielp haar altijd wanneer ze wilde huilen, maar óók als ze de vraagtekens uit haar hoofd wilde bannen. Zou hij echt hebben geloofd dat ze goed verzorgd zou worden? Dat ze als rijke Westerling zou leven en als een ster aan de hemel zou stralen? Dat was immers wat de chaffeur hem had beloofd, niet? Het spleet haar doormidden. Gelukkig was het gezicht van de chaffeur aan wie ze verkocht was inmiddels vervaagd te midden van de velen anderen. Hoelang had het geduurd voordat ze besefte dat ze verraden was? Was ze eigenlijk wel verraden? Wist Calin wat er van haar was geworden? En hoe oud waren haar kinderen nu? Waarom werden de dagen steeds waziger? Ze sloeg bijna dubbel door de klap die ze zichzelf in haar maag gaf. Vurig hoopte ze dat de tranen die in haar ogen sprongen niet de make-up zouden bederven. Gefrustreerd draaide ze zich weer naar de spiegel. Felicia wilde douchen, ge­ bruik maken van de liters en liters water, rijkelijk stromend uit de luxe douchecabine die in staat was haar schoner te krijgen dan ze ooit in haar jeugd was geweest. Wat miste ze het waterputten. Liters en liters water had ze geput uit de bron naast hun armzalige huisje. Maar datzelfde water, wat ze nu moeiteloos verkreeg, was niet bekwaam haar geweten te reinigen of om de beelden uit te wissen die zich dagelijks hernieuwden, laat staan dat het de hongerige herinneringen aan vroeger kon afspoelen. Calin zou haar nooit meer willen beminnen. En opeens besefte ze zich dat hij de laatste was die haar naam had gefluisterd... Met een klik opende zich de deur achter haar. ‘’Felicia, ben je zover?’’ De bleke man met zijn berekende, koele krul in het gezicht observeerde haar. 29

Behoedzaam legde ze het oogpotlood op het smalle randje onder de spiegel. Het was goed. Het paard van de buren was waarschijnlijk allang dood. Calin zou haar weer in zijn armen willen nemen. Haar kinderen zouden te eten krij­ gen. Fier stapte ze op de bleke man af, het riempje van haar hakken losjes gehaakt aan haar wijsvinger. Zichzelf ziende in de reflectie van zijn zonnebril knipoogde ze. Met een lachje gelijk aan de zijne ontving ze grootmoedig zijn goedkeuring. Haar maag protesteerde: verdrong dat ze ooit honger had gehad...

30

Jolanda Oudijk

MIJN MEISJES Het is een kwestie van toeval dat ik in een Hongaars dorp ben beland. Vanaf Amsterdam Centraal heb ik drie dagen geleden de eerste de beste trein richting Wenen genomen en daarna een paar bussen. Uiteindelijk ben ik zomaar ergens uitgestapt en heb ik aan een oude man gevraagd of hij een hotel wist. Met zijn knokige vinger wees hij naar het einde van de weg. In de badkamer bekijk ik mezelf in de spiegel. Ik herken mezelf amper. Mijn blonde haar met uitgroei heb ik laten veranderen in een koperkleurige coupe en in plaats van een strak jurkje draag ik nu een roze mantelpakje dat Hillary Clinton niet zou misstaan. Uit mijn handtas haal ik een dikke envelop met bankbiljetten en vier polaroids. Mijn meisjes. Ze kijken me met verschrikte ogen aan. Ik moest ze wel achterlaten. Het was Sergej geweest die de voordeur opendeed, toen ik in mijn kantoortje aan de Prinsengracht was. Zodra ik het woord ‘politie’ hoorde, griste ik de envelop van mijn bureau, stak hem in mijn tas, opende de achterdeur, rende naar buiten en kwam via de tuin in een steegje. Even later liep ik hijgend een kapsalon binnen. Daar zouden ze me niet zoeken. Vier uur later zat ik in de trein. Ik schop mijn bemodderde pumps uit, schuif de gordijnen opzij, ga op de venster­bank zitten en steek een sigaret op. De kleine kamer ruikt muf. Het is verre van ideaal, maar voorlopig kan ik hier blijven. Ik kijk uit op de dorpsstraat. Ik zie twee boerenmeisjes bij een huis met een doorgezakt rieten dak. Het ene meisje zit naast een krat met pompoenen, het andere meisje voert kippen. Ik zou ze een spannender leven kunnen bieden. Ik zou ze in ieder geval mooiere kleding kunnen geven, want die vale overgooiers lijken uit de jaren zestig te komen. Misschien moet ik eens met de hoteleigenaar van beneden over een samenwerking gaan praten. Die man doet me aan de Korte denken. Net als de Kale was hij een vaste klant. De Korte wilde variatie, de Kale vroeg altijd naar Tasha. Elk meisje minstens zes klanten per dag, dat was altijd mijn streven.

31

‘This time they are from Russia. They are good. I tried them,’ zei Sergej drie maanden geleden. ‘I’ll give you the money next time,’ beloofde ik. De Koreaanse meisjes bevielen niet goed, ze lagen er als poppen bij. Boven­ dien was Hea-Jung, ondanks mijn voorzorgsmaatregelen, zwanger geworden. Sergej had haar en de drie andere Koreaanse meisjes weer meegenomen. Ik zou niet weten waarheen. Het verbaasde me altijd hoe snel hij andere meisjes kon regelen, hoewel hij natuurlijk een charmante glimlach had en een mooie toekomst wist voor te spiegelen. Ik maak mijn parelketting los en gooi hem met een zwaai op de sprei. Ik blaas rook door mijn neusgaten en kijk naar de grote ogen van de meisjes op de polaroids. Lena, Svetlana, Tasha en Mikhaila. Mijn meisjes. Zou Sergej nu vastzitten? Zou hij me verraden hebben? Heeft de politie de meisjes gevonden of zitten ze nog steeds in het afgesloten souterrain? Wie geeft ze dan eten? Ik strijk een lucifer af en houd hem onder de polaroids. Ik leg de brandende foto’s in de asbak. Ze maken een zacht sissend geluid. Ik kijk hoe de gezichtjes vervormen in duivelse grimassen tot er niets meer overblijft dan zwarte, broze propjes.

32

Jacco Hogeweg

BOVEN WATER ‘Alles komt op tijd voor wie wachten kan.’ Dat zei mijn leraar Frans altijd. Dat had hij niet van zichzelf. Hij citeerde graag dooie schrijvers en filosofen. Maar ik herinner me eigenlijk alleen dit zinnetje. ‘Alles komt op tijd voor wie wach­ ten kan.’ Vannacht heb ik van wachten een kunst gemaakt. Ik lig in mijn slaapkamer, niet onder maar op mijn roze meisjesdekbed. Met mijn nieuwe spijkerbroek en bloes aan, van teennagel tot wimpers opgemaakt. Ik lig erbij als een omgevallen etalagepop. Met van die starende ogen. Bewegingsloos. Verkrampt. Bang dat het krakende bed mij verraadt. Over krampen gesproken. De laatste uren kwamen ze opzetten als plotselinge angsten. Ik moest ze wegmasseren. Zachtjes, want het krakende bed onder me verlinkt me bij de kleinste beweging. Maar ik heb me goed gehouden en ben niet op mijn zij in slaap gevallen. Stel je voor. Kon ik meteen weer aan de slag met rouge en lipstick. Zodra ik het licht in de badkamer aan zou doen, zou Mika het op een krijsen zetten. Ik zweer het je. Kutkind. Hem zal ik zeker niet missen. Nee, vanochtend moet ik er perfect uitzien. Voor hem, voor Yannick. Hij verdient het. Dit moment verdient het. Want vandaag neem ik afscheid van een vorig leven. Een leven dat mij onwaardig is. Zeg nou zelf. Sinds ik Yannick in zijn gitzwarte ogen heb gekeken weet ik dat er meer is, dat ik meer kan. En tegelijkertijd is het een oude boodschap. Diep van binnen wist ik al jaren dat mijn leven zo’n wending zou nemen. Daarom voelen de momenten met hem zo vertrouwd. Yannick lost een oude belofte in.

Eindelijk komt de wijzer van mijn wekker in de buurt van waar ik ’m hebben wil. Het gordijn licht op, de duisternis verbrokkelt. Kleine kans dat mama nog roet in het eten gooit. Hoor het snurken hiernaast maar. Ik weet niet wat ik erger­ vind: dat geronk de hele nacht of het bonken van het bed vlak voordat die alcoholist van haar klaarkomt. Gadver, wat een varken.

33

‘Alles komt op tijd voor wie wachten kan.’ Geen idee wat mijn leraar nog meer zei. Opvallend eigenlijk hoe meedogenloos je geheugen je verleden wist. Van sommigen blijft niet meer dan één zin over. Als ze geluk hebben. Het zijn de eenzinnigen. Zo noem ik ze. De overgrote meerderheid zijn onzinnigen. Snap je? Die zijn totaal vergeten, zoals de meeste leraren in dit sneue dorp. Mika huilt. Verdomme. Een schelle trompet die zonder waarschuwing begint te tetteren. Keihard, alsof er geen muur tussen ons zit. Ik grijp me vast aan het dekbed met beide handen. Ik zie even niets. Mijn blik keert zich naar binnen en ik beeld me in hoe Mika ligt te woelen in de wieg. Hij snikt, zet nog eens aan en valt dan net zo abrupt weer stil. Het is een waarschuwing. Nacht of niet, ik sta op, voor het te laat is. Ik hijs mijn benen uit bed. Alles in slow motion. Ik ben een ballerina. Moet zwe­ ven­, als een stille geest dit huis verlaten. Het bed kraakt zijn afscheidsgroet. Dit was onze laatste nacht samen. Ik sta op. Het versleten vloerkleed prikkelt mijn voetzolen. Hoe vaak heb ik mijn blote voeten hier niet neergezet. Opstaan, naar school. Opstaan, naar school. Opstaan. Steeds hetzelfde liedje. Waarvoor eigenlijk? De schemer is korrelig. Niets dan kleurloze contouren om me heen. Maar meer heb ik niet nodig om in de waterige schemering de spullen in mijn kamer te vinden. Zoals Konijn. Hij kijkt me aan. Verwijtend, volgens mij. Hij is de enige die ik het verteld heb. Maar ik moet sterk zijn. ‘Geen pluche beesten meenemen’, zei Yannick. ‘Dan slaan je ouders alarm.’

Alles wat ik nodig heb zit in mijn trolley. Ik buk en vind hem op de tast onder mijn bed. Van Yannick gekregen, net als mijn suède veterlaarsjes. Elegant en toch comfortabel genoeg voor een flinke ochtendwandeling, zei hij. O, die glimlach van hem, omlijst door een gepenseeld ringbaardje. De schittering van het kaarslicht in priemende ogen. Hij onthulde het perfecte plan in het restaurant van zijn vriend. De serveersters liepen net wat harder voor ons. We fluisterden als een koppel in een misdaadfilm. Ik volgde het maar half, hij moest woorden herhalen. ‘Kom op schatje, concentreer je.’ Ik wilde hem eigenlijk alleen maar bespringen. Sorry Konijn, jij blijft hier. Ik geef hem een kus, trek mijn schoenen aan en mijn 34

nieuwe leren jas. Knalblauw is die, hoewel je dat nu niet goed ziet in de sche­ mering. Voor mij geen zwart meer, de grauwheid schud ik van me af. Ik ben een toverbal. Nee, een regenboog. Nee, een paradijsvogel. Open het kooitje maar. De trolley is licht. Je hoeft niet veel mee te nemen, zei Yannick. Ik trek de kamerdeur open. Links de badkamer, rechts het comateuze geronk van mijn stiefva­ der. Eén keer vergat ik de deur op slot te doen toen ik ging douchen. Stapte hij binnen, naakt. Ik zag zijn stijve. Schreeuwen had geen zin. Op m’n lichtvoetigst trippel ik naar de woonkamer. Mijn goudkleurige handtas van Gucci, niet eens nep, ligt er nog. Ik haak ’m in mijn elleboog, open de voordeur en sta op de galerij. Ik zuig mijn longen vol ochtendlucht. Alsof ik heel lang onder water ben geweest in een zwembad en me ophijs aan de betegelde wand. Het is geen chloor dat in mijn ogen prikt, maar slaap. Geeft niet, ingecalculeerd leed. Ik wandel me wel wakker. De rustigste weg naar de rand van het dorp kronkelt mee met de rivier. Om er te komen moet ik door twee straten verbrokkeld asfalt. Mijn trolley hotst en botst door de kuilen. Ik trek een ratelend spoor achter me aan. Niet slim, want daar slaat de hond van de familie Barbu al aan. Een bulderende dobermann. Zijn specialisme is zwerfkatten. Er is in de hele buurt geen te bekennen. Wel bruine waterratten. Dat komt ervan. Ik zal de trolley tot aan de rivier moeten tillen om geen mensen wakker te ma­ ken. Langs deze weg liggen ze in hun in zichzelf gekeerde huizen. Ze slapen een gat in hun leven en als ze wakker zijn, begint het slaapwandelen. Als zombies leggen ze vaste routes af. Naar werk, naar school, als mieren in gelid. Eng, eigenlijk. Niet dat het onmogelijk is om te ontsnappen. Ze durven gewoon niet. Ook de lichten van nummer 24 zijn uit. Alexandra slaapt. Ik geef haar een luchtkus terwijl ik de trolley ook voorbij dit huis til. Haar zal ik nog wel schrijven. Niet nu, later. Ze begrijpt mijn keuze toch niet. Zij zal ook nooit weggaan. Ons weekend aan de kust van Mamaia was voor haar al een avontuur op zich. En geen bijster succesvolle, zeg nou zelf. We zetten allebei dezelfde tatoeage, een roze vlinder op ons schouderblad. Dezelfde avond belandden we in een bar die van Yannick bleek te zijn. De klik was er meteen maar ik zag ook hoe Alexandra aan ons tafeltje verpieterde. 35

Ik ben nog vaak naar Mamaia gegaan, je snapt waarom. Maar zonder Alexandra. Die was voorgoed genezen. Over 10 jaar is ze getrouwd met Boris, de elektricien, die twee straten verderop boven zijn eigen winkel woont. Let op mijn woorden, ze zijn tot elkaar veroordeeld. Hij is de enige die oog voor haar heeft. De rivier kondigt zich aan. Geruis. Links ligt het karrespoor dat uiteindelijk leidt tot de rand van het bos. De lucht is vederlicht en tilt me haast op. De hemel is het westen is zo donker als een diep en spannend geheim. Een staalblauwe magneet met onweerstaanbare aantrekkingskracht. Hoe vaak heb ik niet langs de oever gezeten met papa? Precies hier, in deze bocht. Achter manshoog maïs visten we forellen. Het waren de enige mo­menten dat ik als kind stil kon zitten. De onrust heb ik van mama. Niets dan ellende van haar. Met uitzondering van haar grote ogen, lange wimpers en gave huid. Daar ben ik haar dankbaar voor. Wij beiden hoeven niet veel te boetseren voor de spiegel om er goed uit te zien. Arme Alexandra. Ik sta stil en kijk op mijn horloge. Nog een kwartier en zo’n 500 meter tot de rand van het bos, schat ik zo. Yannick rijdt een cabrio, ik herken ’m uit duizenden. We stuiven ermee de snelweg over en ergens langs de kust van Kroatië gaat de kap eraf. Zo stel ik me dat voor. Yannick heeft daar vast een adresje waar we kunnen overnachten. Hij regelt echt alles voor ons. Ik wilde hem de eerste nacht ook niet teleurstellen. Daarom zei ik dat ik maagd was. Een koude bries steekt op van de rivier en kruipt mijn jas in. Ik ril en loop snel verder. Gekwetter van een vogel verderop in het veld. Eenzaam klinkt het, een beetje paniekerig. Het pad steekt hier het veld in. Donkere plekken wijzen op plassen in het midden. Ik probeer ze te ontwijken, sleep mijn trolley half langs de kant, maar stap dan met mijn rechterschoen middenin het water. Het vocht trekt snel naar binnen, mijn tenen worden nat. Weer dat gekwetter, nu links van me en akelig dichtbij. Van Yannick mocht ik geen extra schoenen of kleding meenemen. Wel een bee­ tje­streng van hem. Wat moet ik, tot we in zijn huis aan de Franse Rivièra zijn, met mijn doorweekte schoen? Er klinkt geritsel achter me. Volgt iemand me? Een zwerfhond misschien? Ik draai me om. De horizon licht op. Achter golven van maïs ligt het dorp. Een verzopen herinnering. Nog even en de ochtendzon 36

verlicht de kerktorens, het gemeentehuis, de appartementen, de varkensstallen. Maar mijn gordijn blijft gesloten. Het pad gaat omhoog. Een steil stuk, ik ken het. In de winter, als het flink ­sneeuwt, glijden de jongens van het dorp met zelfgemaakte sleetjes hier de heuvel af. Ik klim en het bos op de heuvel doemt als een donkere muur op. Eerst de stekelige kruinen, dan hun mysterieuze stammen. Ze willen me iets vertellen, maar ik weet niet wat. Even blaas ik uit van de klim. Mijn hart bonkt, niet alleen van de inspanning. Eerlijk gezegd voel ik me behoorlijk misselijk. Een zure spanning vreet een gat in mijn lege maag. Ik buk, strijk met mijn hand over de punt van mijn rechter schoen en voel een dikke plak modder. Er klinkt gefluit. Een dwingende toon. Komt het van de parkeerplaats, daar achter de struiken? Het is het begin van de bosweg, onze vluchtroute. Weer wordt er gefloten. Tegelijkertijd schieten koplampen aan, dwars door de strui­ ken. Aan de vorm te zien zijn ze van Yannicks BMW. Dit moet het zijn, ik laat mijn trolley vallen en begin te zwaaien, maak me zo lang mogelijk. ‘Yannick!’, fluister ik. Een schreeuw die ik niet durf te schreeuwen. Een portier slaat dicht. En snel daarna nog een. Vreemd. Heeft hij iemand meegenomen? Ik loop naar de koplampen toe die me al snel helemaal omvatten. Ik laat me vangen in zijn blikveld. Hier ben ik, kom me maar halen. Beam me up! Even later zie ik hem hetzelfde doen. Zijn slanke silhouet steekt scherp af in het tegenlicht. Dan voegt zich een schaduw toe aan zijn zijde. Een bredere, zeker een kop groter. Wie is dat? Hier had Yannick niets over verteld. ‘Dag schatje’, zegt Yannick. ‘Klaar om te vertrekken?’ Hij lacht. De andere man blijft schuin achter hem staan. Een kale gorilla, die me van top tot teen bekijkt. Keurt. Yannick loopt op me af, kust me op de wangen. Meer niet. Ik voel nu pas de gebroken nacht en draai me om. Het dorp in de vallei, de eerste zonne­ stralen. Een ansichtkaart uit een ver verleden.

37

Petra Zegveld

KANYA EN SAMLAIN Met haar veertien jaar is ze eigenlijk een beetje te oud voor hem. Maar ze kan niet zonder hem. Hij is al tien jaar bij haar. Bijna dag en nacht. Hij is haar beste vriend. Ook al is hij vies en ziet hij er verfomfaaid uit. Ze weet nog precies wanneer ze hem kreeg. En dat is bijzonder, want de enkele mooie herinneringen die ze had, zijn verdwenen. Verdrongen door akelige gebeurtenissen. Met uitzondering van die dag. Die zit nog in haar geheugen gegrift. Tot in detail kan ze de beelden oproepen. Ook al was ze pas vier jaar. ‘Waar is het dan?’ Nieuwsgierig keek ze naar oma. Oma lachte. Ze zat op haar vertrouwde plek buiten in de schaduw onder de mangoboom. Een paar meter van het kleine houten huis waar ze samen met oma en haar vader woonde. Oma was pas 63 jaar maar zag er veel ouder uit. Het zware leven had haar getekend. Haar brons gekleurde huid zag er doorleefd uit met scherpe lijnen en diepe groeven. ‘Oké,’ zei oma, ‘ik zal je niet langer laten wachten, maar eerst je ogen dicht doen.’ Kanya kneep haar ogen stevig dicht. ‘Niet stiekem kijken,’ zei oma. Ze schudde haar hoofd. ‘Oké, kijk maar.’ Voorzichtig deed Kanya haar ogen open. ‘Oooh! Is hij voor mij?’ jubelde ze. Oma knikte. Vol bewondering pakte Kanya het cadeau van oma aan. Het was een knuffel­ dier. Een hond. Gehaakt van restjes wol. Oma had hem zelf gemaakt, ondanks haar door reuma aangetaste vingers. Ze was er maanden mee bezig geweest. Zijn ogen had ze gemaakt van knopen van haar eigen vest. Voor Kanya waren het de liefste ogen die ze ooit had gezien. Ze kroop bij oma op schoot en gaf haar een dikke zoen op haar wang. Oma glimlachte. ‘Hij heet Samlain. Dat betekent vriend. Hij zal er voor je zijn 38

als je zorgen hebt.’ Kanya drukte Samlain stevig tegen haar borst en nestelde zich op oma’s schoot. Zacht neuriënd wiegde oma haar in slaap. Liefdevol maar ook zorgelijk keek ze naar het kleine slapende meisje in haar armen. Wat voor leven stond dit kind te wachten? Zonder moeder, zonder school en met een vader die amper naar haar omkeek. Ongeacht haar jonge leeftijd moest Kanya meehelpen op de rijstvelden. Oma nam haar onder haar hoede. Ze mocht de rijstplantjes aangeven, zodat oma ze kon planten. ‘Zij moet ook planten,’ zei haar vader bars, ‘anders leert ze het nooit.’ ‘Maar ze is nog zo jong,’ zei oma. ‘Je weet toch waarom ze mee moet werken?’ De vrouw knikte. Natuurlijk wist ze het. Ze waren arm en iedere helpende hand was meegenomen. Voor haar werd het werk te zwaar. De reuma had haar vingers vervormd. Haar rug was krom gegroeid door de vele jaren op het rijstveld. Ze kon het werk niet meer aan en moest af en toe een dag overslaan. Kanya ging dan alleen naar de velden. ’s Ochtends zwaaide ze net zolang tot oma uit haar zicht verdween. Aan het einde van de dag snelde ze richting huis. Naar oma die op haar vaste plek zat, onder de mangoboom. Ze vertelde hoe haar dag was ge­ weest en speelde met Samlain. Kanya groeide op. Ze was vroegrijp en kreeg haar vrouwelijke vormen al op haar elfde. Met haar donkere rode krullen en lichtgroene ogen was ze van een uitzonderlijke schoonheid. Dat zagen de mannen in het dorp ook. De oude vrouw verafschuwde de blikken van sommige mannen. ‘Je moet morgen weer alleen naar het veld,’ zei oma op een avond tegen haar, ‘Mijn vingers willen niet meer.’ Kanya keek naar oma’s handen. Van beide handen waren haar vingers naar buiten gegroeid en zaten krampachtig op een kluitje tegen elkaar aan gedrukt. Bovenop haar handen zaten grote bulten. In oma’s armen liggen ging niet meer, maar gelukkig kon ze nog wel lekker tegen haar aankruipen. 39

De volgende dag was Kanya druk aan het werk op het rijstveld. Het was een bloedhete dag. De zon scheen fel in het water. Ze moest haar ogen dichtknij­ pen om niet verblind te worden. Het werk was zwaar die dag. Halverwege de middag merkte ze dat ze lang niet zoveel rijstplanten had geplant dan normaal gesproken. Gelukkig was haar vader eerder vertrokken. Anders was hij woest geworden. Vermoeid liep ze aan het einde van de dag naar huis. Ze kon bijna niet wachten om bij oma te zitten. Het laatste stukje versnelde ze haar pas. Nog even de bocht om en dan was ze er. ‘Oma!’ riep ze toen ze de mangoboom zag. Maar de plek onder de mangoboom was leeg. Voor het huis stond haar vader te praten met een vreemde man. ‘Waar is oma?!’ riep ze naar haar vader. ‘Nu even niet,’ zei hij, ‘ik sta te praten.’ Ze rende het huis in. Ook daar was ze niet. Haar vader kwam binnen. ‘Oma is er niet meer,’ zei hij zonder haar aan te kijken. Tranen brandden achter haar ogen. ‘Hoe bedoel je?’ ‘Wat ik zeg. Oma is er niet meer.’ ‘Ik wil oma,’ huilde ze. Geïrriteerd keek hij haar aan. ‘Hou op met dat gejammer en ga eten koken.’ Ze gehoorzaamde haar vader. De dagen daarna werd niet meer over oma gesproken. ‘Je hoeft vandaag niet naar het rijstveld,’ zei haar vader een week later. Verbaasd keek ze hem aan. ‘Je moet je spullen inpakken. Je gaat een tijdje weg.’ Een tijdje weg? Ze begreep er niets van. Hoefde ze niet meer te werken op het veld? En wat ging ze doen? Ze durfde niets te vragen. Stilzwijgend pakte ze haar spullen in. Met haar plastic tas in haar ene hand en Samlain in haar andere stond ze even later in de kamer. Haar vader keek naar de speelgoedknuffel. ‘Ben je daar niet een beetje te oud voor?’ 40

Ze sloeg haar ogen neer. Hij griste haar knuffel uit haar handen. ‘Nee!’ riep ze paniekerig. Minachtend keek hij naar de in elkaar geknutselde hond. ‘Wil je hem hebben?’ vroeg hij. Ze knikte. ‘Vooruit dan. Pak hem maar.’ Hij hield de knuffel hoog in de lucht. Ze kon er niet bij komen. Lachend zwaai­ de hij het beestje heen en weer. Haar ogen volgden zijn bewegingen. ‘Pak dan! Pak dan!’ lachte hij. Ze sprong en probeerde Samlain te pakken. Het lukte niet. Haar vader schaterde het uit. Hij schudde het beestje nog een paar keer door elkaar en smeet hem vervolgens in de hoek van de kamer. Kanya vloog de hoek in en raapte Samlain op. Snel stopte ze hem bij haar kleren in de plastic tas. Haar vader pakte haar hand en liep samen met haar naar buiten. Ze had nog nooit hand in hand met hem gelopen. Het voelde akelig. Stevig maar afstandelijk. Ze liepen over het pad tussen de houten huizen door. Net buiten het dorp bleef hij staan. Er kwam een auto aan. Een magere man met een nors gezicht en een spitse neus stapte uit. Hij droeg een overhemd met felle kleuren. Zijn zwarte haren waren strak achterover gekamd. De man en haar vader praatten. Toen pakte de man een envelop uit zijn achterzak en gaf het aan haar vader. ‘Je gaat even een tijdje met deze meneer mee,’ zei hij. Ze snapte er niets van. Wat moest ze bij deze man doen? Pas toen ze instapte zag ze dat er nog twee meisjes in de auto zaten. De man startte de auto. Langzaam reden ze over het zandpad. Het pad dat ze iedere dag liep als ze naar de rijstvelden ging. Vanuit het achterraam zag ze haar vader in stevige pas weglopen. Ze zwaaide, maar hij keek niet achterom. De twee meisjes in de auto waren van ongeveer dezelfde leeftijd als zij. Al schatte ze het ene meisje iets jonger. Ze droeg een groene jurk. Haar lange steile haren waren in een vlecht gevlochten. Het andere meisje had kort krullend haar. Ze droeg een korte broek met een hemdje. De drie meisjes zeiden niets tegen elkaar. Het was stil in de auto. De man zette de radio aan. Er was een 41

slechte ontvangst. Af en toe klonken er flarden muziek uit de boxen. Na twee uur rijden kwamen ze aan in een grote stad. Kanya keek haar ogen uit. Ze had nog nooit grote gebouwen gezien en al helemaal niet zoveel bij elkaar. Bij een oud gebouw middenin het centrum stopte de auto. De meisjes stapten uit. De broeierige klamme hitte en het lawaai benauwde Kanya. De uitlaatgassen sloegen op haar keel. De man liep voor de meisjes uit het gebouw in. Hij beval ze een smalle trap op te gaan. In de eerstvolgende kamer werden ze opgesloten. Het was klein en smerig. Er hing een weeïge lucht van zweet en urine. In de hoek lagen een paar dekens. Ze waren vies. Daar moesten ze op slapen. De dagen daarna kwamen er meer meisjes. Het was propvol in de kamer. Zo­ wel gedurende de dag als de nacht werden er meisjes opgehaald. Een paar uur later kwamen ze weer terug. Sommige meisjes huilden, andere waren juist stil en zaten met hun rug tegen de muur voor zich uit te staren. Kanya wist niet wat er aan de hand was. Totdat ze zelf werd opgehaald. Ze werd naar een andere kamer gestuurd. Deze was nog smeriger dan de kamer waar ze met de andere meisjes verbleef. Er stond een bed. Het matras zat vol met vlekken. Ze hoorde het slot van de deur. Een oudere man liep de kamer binnen. Hij trok zijn broek uit. Grijnzend liep hij naar haar toe. Hij gebaarde haar op het bed te gaan zitten en ging vlak voor haar staan. Ze huiverde. Hij zette zijn hand op haar hoofd en stopte zijn geslachtsdeel in haar mond. Ze moest kokhalzen. ‘Wat is dat nou?’ Hij pakte haar paardenstaart en trok haar hoofd ruw naar achteren. ‘Vind je het niet lekker?’ Ze reageerde niet. ‘Kijk me aan!’ schreeuwde hij. Hardhandig duwde hij haar achterover op het bed. Snel schoof hij haar rok omhoog, rukte haar slip van haar lichaam en ging bovenop haar liggen. Ze voelde zijn hete adem in haar nek. Hij stonk naar drank en tabak. Zijn gewicht drukte zwaar op haar borstkas. Ze kon bijna geen adem meer halen. Toen voelde ze ineens een vlammende pijn. Wat gebeurde er? Om het niet uit te gillen drukte ze haar lippen stijf op elkaar. De pijn was ondraaglijk. Een scherpe snijdende pijn op een plek waar ze nog nooit pijn had gehad. De man bewoog zich op en neer. Het bed kraakte. Het duurde een eeuwigheid. Zijn lichaam schokte. Hij 42

gromde. Eindelijk kwam hij van haar af. Hij boerde en spuwde op de vloer. Zonder haar een blik waardig te gunnen trok hij zijn broek weer aan en liep hij de kamer uit. De man met het norse gezicht bracht haar terug naar de kamer. De meisjes ke­ ken­naar haar. Ze zei niets. Ze ging op haar eigen plek zitten, pakte Samlain en drukte hem stevig tegen zich aan. Ontelbare keren had ze door de gang gelopen naar de kamer met het smerige bed. Nu is ze moe. Ze is op. Haar benen voelen loodzwaar. Alles doet zeer. Haar lichaam doet zeer. Van onderen doet het pijn. Een venijnige scherpe pijn. Haar huid is dof en vaal. De blik in haar groene ogen is leeg. Ze wil niet meer. Ze kan niet meer. Ze kijkt naar het plastic zakje met het witte poeder. Als ze maar ge­noeg neemt dan komt het allemaal goed, had één van de meisjes gezegd. Samlain ligt op haar schoot. Hij is ook op. Zijn vacht is groezelig. Draadjes wol hangen los. Het oog dat hij nog overheeft bungelt aan een draadje garen langs zijn neus. Ze pakt het zakje en gebruikt de hele inhoud. Dan sluit ze haar ogen, drukt Samlain tegen haar borst en begraaft haar hoofd in zijn vacht met losse draadjes. Met haar veertien jaar was ze eigenlijk een beetje te oud voor hem.

43

VERHALEN UIT ASJA De twee verhalen die nu volgen van Jessica en Danique zijn geschreven door twee meiden die bij Fier verblijven in een specialistische opvang- en behandelsetting voor slachtoffers van binnenlandse mensenhandel/loverboys. Deze opvangvoorziening heet Asja.

44

Verhalen uit Asja

JESSICA VERTELT Ik was pas net geboren toen ik al veel dingen heb meegemaakt. Ik woonde bij mijn vader en moest in de hondenbak slapen. Mijn vader dacht dat ik zijn kind niet was, omdat mijn moeder ook met andere mannen sliep. Ook mocht ik geen melk drinken of verschoond worden. Als mijn tante de kans kreeg kwam ze mij ophalen om melk te geven en om mij schoon te maken. Toen ik vier was ging ik bij mijn moeder wonen. Met mijn moeder ging het niet goed. Ook had ik een stiefvader. Mijn stiefvader en mijn moeder maakten veel ruzie. Mijn stiefvader sloeg mijn moeder elke dag in elkaar. Ook sloeg hij mij en mijn broers en zusje. Wij moesten op karton slapen zonder deken, terwijl mijn moeder in de andere kamer wel op een bed ging slapen en een deken had.

‘Als hij en mijn moeder aan tafel zaten en waren uitgegeten gooiden zij de restjes op de vloer. Zo kregen wij te eten.’

Wij gingen niet naar school want dat kon niet betaald worden. Mijn moeder werkte niet en mijn stiefvader ook niet, dus zij hadden geen geld. Als hij en mijn moe­ der aan tafel zaten en waren uitgegeten gooiden zij de restjes op de vloer. Zo kregen wij te eten. Toen ik negen jaar was kwam ik in aanraking met drugshandel en mensenhandel. Ik moest iets doen om van te kunnen eten. Ik begon eerst met drugs dealen. Daarna moest ik op de straat staan waar vrouwen seks hadden met mannen voor geld. Ik moest opschrijven met wie ze weggingen. Als de vrouwen dan niet terugkwamen wisten we met wie ze waren weggeweest. Als mensen zich niet aan de regels hielden of afspraken niet nakwamen werden ze voor mijn ogen doodgemaakt. Op een dag ging ik heel laat, lopend naar huis. Ik kwam mijn stiefvader tegen die zei dat hij mij naar mijn moeder ging brengen. Ik geloofde hem. Maar ik had het mis. Hij bracht mij naar een heel oud huis en daar heeft hij mij verkracht. Hoe harder ik schreeuwde, hoe harder hij mij sloeg. Totdat ik niet meer kon schreeuwen. Hij zei dat hij het deed omdat mijn moeder hem had verlaten. Die avond vergeet ik nooit meer. Er was niemand die me wilde helpen. Ik ben die avond helemaal vies naar huis gegaan, waar mijn familie gelukkig al aan het 45

slapen was. Ik ging snel douchen en heb andere kleren aangetrokken. Ik ben snel in bed gekropen en stond de volgende ochtend vroeg op, voordat mijn familie wakker was. Toen ben ik weer aan het werk gegaan. Beetje bij beetje begon ik het werk steeds normaler te vinden. De mensen met wie ik werkte begonnen als mijn echte familie aan te voelen. Het voelde alsof zij wel om mij gaven. Toen ik elf was begon ik te roken, blowen en drinken. Ik ging toen wel naar school, maar ik spijbelde bijna elke dag. Ik deed alles om mijn eten te krijgen. Op een gegeven moment begon ik wapens te dealen. Ik mocht ze schoonmaken en vond het best wel gaaf.

‘Je moet hard zijn, je Op een dag moest ik bij een andemoet niet huilen, anders re “tante” gaan wonen. Zij sloeg mij ben je een mietje.’ elke dag als ik iets volgens haar niet goed deed. Soms zat mijn hele gezicht onder het bloed. Ik liep bijna elke dag van haar huis weg. Dan ging ik naar mijn “echte” familie, die er wel voor mij was als ik hulp nodig had. Sommige mensen in mijn buurt dachten dat ik gek aan het worden was, omdat ik met deze mensen omging. Maar het boeide mij niet wat ze dachten. Ik had alles wat ik wilde hebben. Maar op een dag heb ik een overdosis genomen van cocaïne, XTC, marihuana, MDMA en alcohol. Sindsdien gebruik ik niet meer, maar dealde ik alleen maar. Ik had veel mensen die mij beschermden tegen anderen die mij pijn wilden doen of dood wilden hebben. Daar ben ik heel dankbaar voor. Ik heb nooit iemand van hun verraden. Ook toonde ik mijn gevoelens niet en liet ik mijn verdriet niet zien. Dat mag niet als je in een gang zit. Je moet hard zijn, je moet niet huilen, anders ben je een mietje. Op een dag werden er twee leden dood gemaakt, die allebei als een vader voor mij waren. Ik ben toen gaan roken, blowen en drinken. Het kon me niets meer schelen. Ik ging elke dag uit en kwam niet meer thuis. Toen ik vijftien was moest ik naar Nederland komen om bij mijn vader te wonen. Ik kende hem niet, maar ik kon zelf niet beslissen of ik wilde komen. Het moest. Toen ik aankwam en hij daar stond had ik geen idee wie hij was. Het ging niet goed bij hem thuis en ik kon niet met hem opschieten. We kregen heel snel ruzie over mijn moeder. Hij praatte slecht over haar en daar kon ik 46

niet tegen. Het maakte hem niet uit dat ik dit niet leuk vond, hij ging gewoon door. Ik ben mijzelf toen gaan snijden. Ik was helemaal alleen en had niemand die om me gaf. Ik kon beter dood zijn dan levend. Dit denk ik soms nog steeds als ik op mijn bed lig. Omdat het bij mijn vader niet goed ging ben ik naar de crisisopvang gegaan. Daar ben ik samen met een ander meisje weggelopen en ben ik twee weken weggebleven. Ik ben toen weer gaan blowen en drinken. Ik heb in die twee weken dingen gezien die niet leuk waren. Het meisje met wie ik was weggelopen had voor mijn ogen seks met onbekende mannen en jongens. Er werden foto’s van haar gemaakt en zij werd op internet aangeboden als prostituee. Ik wou dit niet, maar ze hebben dat ook bij mij gedaan. Zij hadden geld nodig. Ik zag mijn vriendin met iedereen voor mijn ogen seks hebben.

‘Ik zag zijn gebit op het nachtkastje liggen. Er stond porno aan op de tv. Ik vond het heel eng.’

Op een dag was ik heel ziek en lag ik op bed. Ik had keelontsteking en was ongesteld. Er was een oude vieze man. Hij kon mijn opa zijn. Toen ik mij omdraaide zag ik hem met zijn hoofd tussen de benen van mijn vriendin. Ik zag zijn gebit op het nachtkastje liggen. Er stond porno aan op de tv. Ik vond het heel eng. Wij zijn weggerend en kwamen toen een Marokkaanse jongen tegen die vroeg of we met hem mee wilden. Hij zou een hotel betalen. Wij hadden zo’n zin om te slapen dat we dit hebben gedaan. Hij was mee naar dit hotel en had seks met mijn vriendin. Toen mijn vriendin ging douchen, zei de jongen dat zij vies was en wilde hij het ook bij mij proberen. Dit wilde ik niet. Ik ben de hele nacht wakker gebleven om te zorgen dat het niet zou gebeuren. Hij probeerde steeds aan me te zitten. Die ochtend hebben mijn vriendin en ik de trein genomen, terug naar de crisisopvang. We hadden geen geld voor een treinkaartje. Ik heb op Aruba en in Nederland nare dingen meegemaakt. Niemand wist hoe ik van binnen kapot ging. Ik had niemand om mee te praten. Bij Fier heb ik mezelf weer gevonden. Wie ik echt ben en wie ik wil zijn.

47

Mijn droom

Mijn droom is om mijn opleiding af te maken en mijn diploma te halen. Dan wil ik terug naar Aruba om in een duur en mooi restaurant te werken. Ik wil kinderen krijgen, trouwen, een huis hebben en familie die wel om mij geeft. Als deze droom niet uitkomt wil ik in het Amerikaanse leger. Daar gaan mensen van Aruba vaker heen. Ik wil dan in New York wonen en de liefde van mijn leven vinden. Ik ben wel onzeker over of dit lukt. Ik ben in mijn leven zoveel gebroken dat ik soms denk dat ik lelijk en dik ben. Ik vraag me dan af wie er wil gaan met een meisje zoals ik. Asja

Ik zit momenteel bij Asja. Ik vind het hier heel leuk en ik ben bezig om aan mezelf te werken en om te praten over mijn verleden. Ik probeer alles een plek te geven zodat, als ik groot ben, ik weet hoe ik over mijn gevoelens moet praten. Ik ben goed bezig, zodat ik zo snel mogelijk op mezelf kan gaan wonen. Als ik heel lang op een plek blijf, vind ik het moeilijk om weg te gaan. Maar tegelijkertijd is het wel goed om een veilige plek te hebben om te blijven. Als ik in de problemen zit weet ik dat hier mensen zijn die mij willen helpen en die om mij geven. Ik adviseer andere meisjes en vrouwen die in de mensenhandel zitten: er zijn wel goede mensen op de wereld. Blijf altijd hoop hebben, want voordat je het weet ben jij aan de beurt om geholpen te worden. Ik ben de mensen van Fier heel dankbaar dat ze mij hebben geholpen en dat ik weer een toekomst voor me heb. Dank jullie wel voor alles. Ik zal altijd aan jullie blijven denken. Ik weet dat jullie nooit weg zullen gaan. De naam van Jessica is om veiligheidsredenen gefingeerd.

48

Verhalen uit Asja

DANIQUE VERTELT Ik was eind 10 jaar toen ik slechte mensen leerde kennen. Op de basisschool ging alles goed. Maar ik ging niet met de meisjes uit mijn klas om, buiten school. Toen ik naar de middelbare school ging, begon het allemaal. Ik had het met een jongen gedaan, hij had het gefilmd. Op een gegeven moment ging het door de hele school. ’s Ochtends als ik op school kwam, stond er elke dag wel wat op mijn kluisje, bijvoorbeeld hoer/slet en allemaal van dat soort dingen. Er werden ook dingen naar me geroepen, veel geroddeld, en op het schoolplein was heel groot geschreven ‘Danique is een hoer’. Daardoor wou ik niet meer naar school en ging ik spijbelen.

‘Op een dag vroeg hij of ik het met een van zijn vrienden wou doen, om geld te krijgen.’

Toen leerde ik een meisje kennen, dat bij mijn zus in de klas zat. Ik spijbelde veel met haar. En ik maakte veel verkeerde keuzes. Op een dag vroeg ze of ik mee ging chillen, met haar en een paar jongens. Ik zei ja; alles was beter dan naar school gaan, of thuis blijven. Die dag zijn we naar Amsterdam gegaan en gingen we naar die jongens toe. Ze waren heel chill en aardig, ik kon veel met ze lachen. Met 1 jongen (A) had ik een hele goeie klik. We wisselden onze nummers uit en whatsappten vaak met elkaar. Spraken veel af en belden vaak. (A) gaf me veel sigaretten daardoor ging ik roken, en hij leerde me blowen. Ik ging steeds meer slechte dingen doen.

Ik werd steeds closer met (A). Ik voelde me fijn en veilig bij hem. Hij kreeg mij in zijn macht. Op een dag vroeg hij of ik het met een van zijn vrienden wou doen, om geld te krijgen, hij beloofde me dat we het geld zouden delen. Ik vond het goed. Toen ik het had gedaan, vroeg ik om het geld. Maar ineens zei hij nee, het geld is voor mij. Ik voelde me zo dom en misbruikt. Maar ik hield zoveel van hem dat ik niet bij hem weg wou. Ik heb toen nog een paar keer voor hem gewerkt. 49

Hij praatte ook heel slecht over mijn ouders, zussen, mijn hele familie. Ik kreeg een hekel aan mijn familie, en dat was zijn doel. Ik bleef steeds vaker weg van huis. Ik deed ook veel dingen met Lindsey, die ik toen als vriendin zag. Ik liep vaak weg van huis samen met haar. We bleven nachten weg. Mijn familie was dan doodongerust , maar dat boeide me niet. Wat we die nachten deden, was steeds verschillend. Of we moesten pakketjes afleveren of we moesten zien hoe iemand werd gestraft. In die tijd blowden we ook vaak op straat, ’s nachts of dronken vaak drank. Ik herinner me sommige nachten niet eens meer. Thuis ging het ook steeds slechter. Ik kreeg vaak ruzie met mijn moeder. Die was meestal thuis want mijn vader was vaak in Zwitserland voor zijn werk, hij was er soms in het weekend. Mijn moeder had het moeilijk in die periode omdat ik nooit naar school en naar therapie ging. Kortom ik ging bijna nergens meer naartoe. Ik werd vaak uit huis geplaatst, crisis, gesloten, etc. Maar niets hielp.

‘Soms werd je gewoon in een elektriciteitskast opgesloten voor een paar uurtjes.’

In de crisisopvang ging ik na school altijd nog naar mijn vrienden, het domme was dat die crisisopvang dichtbij was. Met dichtbij bedoel ik dat het gewoon in Amsterdam zit. Als ik mijn taken niet deed, of niet luisterde kreeg ik een consequentie. Ik kreeg vaak een consequentie van (A) omdat ik bijv. naar een gesloten opvang ging en toen niet meer voor hem kon werken. De straffen waren bijvoorbeeld: opgesloten worden in een kast, trap in je maag, geslagen worden, klappen. Soms werd je gewoon in een elektriciteitskast opgesloten voor een paar uurtjes. Dat gebeurde bij mij niet vaak, maar ik heb het wel bij andere jongens/meisjes gezien. Lindsey kreeg bijna nooit straf, terwijl ze ook niet altijd luisterde. Geen idee waarom, dat vraag ik me nu nog steeds af. (A) zag ik later ook nog maar heel weinig. Ik zag hem vaak ook nog met andere meisjes lopen. Dat deed pijn. Maar ik besefte dat hij me gebruikte voor het geld. Een keer heb ik tegen Lindsey gezegd: ‘Ik stap uit de groep’. En toen begonnen de doodsbedreigingen, of ze kwam met een groep op me af om me te waarschuwen of ze sloegen me in elkaar. Ik werd heel bang voor haar. Dus besloot ik om bij hen te blijven en naar hen te luisteren. 50

Toen begon alles weer opnieuw. Nachten wegblijven van huis, pakketjes afleveren. Ik mocht nooit stoned thuiskomen van mijn zogenaamde vriend en Lindsey, omdat ze bang waren dat mijn ouders iets door zouden hebben. Want ik had eerst gewoon een liefdevolle familie. Er was niks mis thuis. Pas toen ik met Lindsey omging, kreeg ik zware ruzies thuis. Ik leerde ook een nieuw meisje kennen: Lisa. Lindsey en Lisa woonden allebei in hetzelfde dorp als ik. Dus ik sprak vaak af met Lisa. Maar zij hoorde ook bij Lindsey en (A). Maar ik had steun aan haar. Ik was dom, want ze fakete alles. Alles wat ze tegen me zei was nep. Ze moest op me letten van Lindsey etc. Omdat ze bang waren dat ik naar de politie ging om hen te verraden. Daar zijn ze nu nog steeds bang voor. Ik wou zo graag bij hen weg, het is heel raar om te denken dat ik het aan het begin nog leuk en gezellig vond. Ik miste de tijden die ik thuis had, die tijden dat ik samen met mijn ouders iets leuks ging doen.. De band tussen mij en mijn zussen miste ik. Maar het was heel raar, als ik dan weer die stem van (A) in mijn hoofd kreeg, miste ik ze niet meer, en kreeg ik weer haatgevoelens. Met (A) kreeg ik ineens weer contact, hij zei dat hij me miste, en dat hij nog steeds van me hield. Waarom hij dat deed, was omdat hij niet wou dat ik bij hem wegging. Tuurlijk trapte ik er nog steeds in. Maar telkens wanneer ik hem met andere meisjes zag lopen, vroeg ik me af of hij wel echt van mij hield. Ik vroeg aan Lindsey of hij van mij hield. Maar tuurlijk zei zij wel ja. Want zij hoorde er ook bij. Ik was gewoon in hun macht. Ik kon nergens meer naartoe.

‘Wanneer ik geld had voelde ik me goed. Maar ik verspilde het vaak aan onzinnige dingen, die ik niet nodig had.’

Ik heb ook geld van mijn ouders gestolen. Of ging soms werken omdat ik geld nodig had. Wanneer ik geld had voelde ik me goed. Maar ik verspilde het vaak aan onzinnige dingen, die ik niet nodig had. Als ik de volgende dag thuis kwam, kwam mijn moeder altijd huilend naar me toe, omdat ze ongerust was. Ik deed alsof het me niet raakte, maar toch raakte me het altijd diep wanneer ze huilde. Want zonder mijn moeder, stond ik niet eens op deze wereld. Het ergste was dat ze er vaak alleen voor stond thuis, omdat mijn vader doordeweeks vaak in Zwitserland was. Maar hij was vaker in Nederland dan in Zwitserland. Ik kreeg ook gewone relaties met jongens in die tijd. Voor één jongen voelde ik 51

hetzelfde als wat ik voor (A) voelde, maar hij was anders. Hij meende alles wat hij tegen me zei. Olaf heet hij. Hij was en is nog steeds mijn alles. Ik voelde me veilig bij hem. Als ik bij hem was dacht ik even niet meer aan al die dingen die ik moest doen. Maar ik besefte wel dat als Lindsey, (A) en de anderen erachter zouden komen dat ik een relatie met hem had, ze ervoor zouden zorgen dat hij geen contact meer met me zou hebben. Dat ik hem niet meer kon spreken. Dat wou ik niet laten gebeuren.

‘Het bleek dat mijn vriendin aangifte had gedaan omdat ik daar wou blijven en zij niet. Dat klopte helemaal niet.’

Op een gegeven moment was ik er echt helemaal klaar mee. Helemaal klaar met gedwongen worden, geld verdienen waar ik zelf maar een heel klein gedeelte van kreeg, opgestookt te worden tegen mijn familie. Alles begon tot mij door te dringen. Ik voelde me heel dom. Ik zocht geen contact meer op met Lindsey, Lisa en (A). Maar zo snel was ik er niet vanaf. Lindsey en Lisa woonden bij mij in het dorp. Het was een klein dorp en iedereen kende elkaar. Altijd wanneer ik naar buiten ging voelde ik me bekeken. En bedreigd door hun vrienden. Ik was heel bang voor ze dus ging ik maar weer weglopen. Samen met een meisje die ik van Transferium (gesloten instelling) heb leren kennen. Ik ging naar Heerhugowaard omdat ze daar op mij wachtte. We regelden een taxi en gingen naar Amsterdam. Ze kende iemand waar we bij konden slapen. Toen ik ’s ochtends wakker werd, was mijn vriendin opeens weg. Zelfs de jongen bij wie we hadden geslapen, wist niet waar ze was. Ik sliep daar nog een paar dagen en toen ik ’s ochtends wakker werd, werd er heel hard op de deur gebonkt. Er kwam politie binnen. Het bleek dat mijn vriendin aangifte had gedaan omdat ik daar wou blijven en zij niet. Dat klopte helemaal niet. Op het politiebureau in Amsterdam zag ik mijn ouders weer. Ze waren heel verdrietig. Ik was zo blij om ze te zien. Ik zag mijn vriendin ook weer, en ze kwam huilend naar mij toe, ze was blij om mij weer te zien, ik haar ook natuurlijk. Op het politiebureau heb ik mijn verhaal verteld aan agenten, die schrokken heel erg. En toen ze het aan mijn ouders hadden verteld, schrokken die natuurlijk nog erger. Er werd een opvang voor mij gezocht maar nergens was plek. Voor een tijdelijke opvang ging ik naar Belgie, Centrum Commanster, dat was wel leuk. Daar was ik ongeveer 2 maanden .Waar ik nu zit krijg ik goede behandelingen en de band tussen mij en mijn ouders wordt steeds sterker. 52

Mijn droom

Mijn droom is om hier goede behandeling te krijgen, en mijn verleden te verwerken, en de band te versterken tussen mij en mijn ouders, zodat ik weer normaal thuis kan wonen, zonder al die heftige ruzies. Mijn droom is ook om later hetzelfde werk te doen als de mensen die mij nu helpen met behandeling, ik wil dat doen omdat ik hetzelfde heb meegemaakt, en wil die meisjes helpen en in veiligheid brengen. En anders wil ik iets met makeup gaan doen, stylist ofzo, met beroemde mensen. Hoe het nu gaat

Ik zit nu op Asja bij Fier. Ik krijg goede behandelingen hier. Het gaat elke week een stukje beter. De band tussen mij en mijn ouders wordt steeds sterker. De groep is ook heel leuk, iedereen steunt elkaar, en begrijpt elkaars verhalen. Ik kan hier alles kwijt aan mijn mentor. Ik hoop dat ik snel naar huis mag, en dat Fier mij dan goed heeft geholpen.

De naam van Danique is om veiligheidsredenen gefingeerd.

53

ACHTERGRONDINFORMATIE Fier

Fier is hét landelijke expertise- en behandelcentrum op het terrein van geweld in afhankelijkheidsrelaties; geweld dat plaatsvindt in relaties. Fier biedt specialistische hulp aan slachtoffers van geweld in de vorm van veilige opvang, behandeling en begeleiding. De verhalen van Jessica en Danique in deze verhalenbundel zijn geschreven door twee meiden die bij Fier verblijven in Asja, een specialistische opvang- en behandelsetting voor slachtoffers van binnenlandse mensenhandel/loverboys.

CKM

Het Centrum Kinderhandel Mensenhandel (CKM) is onderdeel van Fier en zet in op de verbetering van de (rechts)positie van slachtoffers. In het gebouw van het CKM biedt Fier tevens onderdak aan buitenlandse slachtoffers van internationale mensenhandel.

Home of Change

Home of Change is een non-profitorganisatie die door middel van Safe Homes, Source Projects (werkvoorzieningen) en samenwerking met andere organisaties hulp biedt aan vrouwen en kinderen die gevangen zitten in het web van mensenhandel en hedendaagse slavernij. Home of Change werkt samen met de plaatselijke bevolking van landen en streeft naar cultureel relevante manieren om de zelfredzaamheid van vrouwen en kinderen te vergroten. Hierin streven zij naar samenwerking met Nederlandse en lokale organisaties en bedrijven.

54

COLOFON

Geboeid Korte verhalen over mensenhandel Eigen uitgave van Fier, CKM en Home of Change Korte verhalen door: Alieke Bruins, Annelies Haspers, , Casper van der Veen, Frederique Bleijenberg, René Turk, Natasja Vermoten, Jolanda Oudijk, Jacco Hogeweg, Petra Zegveld, Jessica, Danique. Vormgeving Renske de Boer Illustraties Nellie de Boer (www.enfantcroissant.com) Voor meer informatie over Fier www.fier.nl Voor meer informatie over het Centrum Kinderhandel Mensenhandel www.ckm-fier.nl Voor meer informatie over Home of Change www.homeofchange.nl

55