FFI MODEGIDS
WERKEN OF STARTEN IN DE MODE
FLANDERS FASHION INSTITUTE
UPDATE 2015
INHOUD INLEIDING
1
1_OPLEIDINGEN & STAGES Studiemogelijkheden
2 Het vinden van een geschikte fabrikant als 2 startende ontwerper
36
Stages
3
Communicatie
37
Technische fiches
37
2_JOBS
4 4 5 6 6
Planning
39
8_PRODUCTIE Algemene werking
Een job zoeken Salaris Contracten Vakbonden
3_SOLLICITEREN Sollicitatiebrief Curriculum vitae (cv) Solliciteren via het internet Sollicitatiegesprek
4_PORTFOLIO & PRESENTATIE
36 36
9_ WETTELIJKE BESCHERMING
40 Soorten ‘intellectueel eigendom’ 40 Merknaam 42 Tekeningen- en modellenrecht 42 7 Copyright/auteursrecht 43 7 Persoonlijkheidsrechten 43 7 Exploitatie 43 8 Website 44 9 Tips&tricks voor de bescherming van je creaties 44
Een eigen bedrijf opstarten
10 10_FINANCIERING & FINANCIEEL BEHEER 45 10 Opstart 45 12 Eigen middelen 46 Externe financiële mogelijkheden 47 13 Tegemoetkomingen en subsidies 48 13 Overige maatregelen 49
Het ondernemingsplan
13
Starten maar: een stappenplan
14
11_INTERNATIONAAL ONDERNEMEN
Btw-vrij ondernemen
21
Flanders Investment & Trade (FIT)
50 50
Alternatieven op vast personeel in dienst
21
Valkuilen bij het starten van een onderneming
22
VAKLITERATUUR & BRONNEN
52
6_MARKETING & COMMUNICATIE
23
BIJLAGEN
54
Markt en concurrentie analyse
23
1_Voorbeeld sollicitatiebrief
55
Communicatie
25
2_Curriculum vitae
56
Public Relations (PR)
27
3_Formaliteiten - starten van een onderneming 57
Portfolio opbouwen Online presentatiemethoden
5_EEN ZAAK STARTEN & RUNNEN
4_Overzicht van ondernemingsloketten
58
7_VERKOOP
30
5_Voorbeeld van een freelance overeenkomst
59
Prijsberekening en verkoopsstrategie
30
6_Tips & tricks voor freelancers
60
Business to Business (B2B)
31
7_Lijst sociale bureaus voor kunstenaars
61
Business to Consumer (B2C)
32
8_Checklist communicatie
62
Stock
35
9_Voorbeeld van een persbericht
63
10_Voorbeeld kostprijsberekening
64
11_Voorbeeld orderbon en verkoopscondities
65
DISCLAIMER Flanders Fashion Institute (FFI) besteedt veel zorg aan de samenstelling van deze modegids maar kan de correctheid van de informatie niet garanderen. De gebruiker is zich er eveneens van bewust dat de informatie kan veranderen zonder dat hij daarvan van tevoren op de hoogte wordt gebracht. FFI kan noch aansprakelijk worden gesteld voor fouten in adressen van websites of domeinnamen op deze site, noch voor de inhoud van dit document of voor het gebruik dat hiervan wordt gemaakt.
Dank bij voorbaat om eventuele fouten of onvolledigheden te signaleren aan
[email protected] Flanders Fashion Institute (www.ffi.be) is onderdeel van Flanders District of Creativity (www.flandersdc.be) en stimuleert ondernemerschap in de mode-‐industrie in Vlaanderen. FFI informeert over Belgische mode, adviseert modeontwerpers en -‐labels op zakelijk vlak, promoot hen in het buitenland en coacht een selectie van jonge modeontwerpers met hoog potentieel.
INLEIDING ‘Mode’. We associëren het woord vaak met prachtige shows, stralende modellen, bekende ontwerpers en glossy magazines. Hoewel deze glitter and glamour onlosmakelijk aan de modewereld verbonden is, behelst de sector zo veel meer dan dat. Mode is even goed een ‘business’ met eigen valkuilen en moeilijkheden. Ambitie en doorzettingsvermogen zijn een noodzaak om te overleven. Indien dat je niet afschrikt, ben je met deze gids alvast aan het juiste adres. Deze handleiding geeft je informatie en tips om aan de slag te gaan in de sector of een eigen onderneming op te starten. De gids gelezen en nog vragen onbeantwoord gebleven? Op www.ffi.be vind je: -‐
een uitgebreid kennisluik met extra info, tools en templates;
-‐
de data van de eerstvolgende spreekuren, infodagen en Fashion Labs (seminaries waarin we dieper ingaan op enkele specifieke topics);
-‐
de mogelijkheid om je in te schrijven op onze nieuwsbrief om zo niets uit het oog te verliezen!
Tip: op de FFI website vind je nog meer informatie, tools, templates en interessante links. Aan de hand van het !-‐icoon tonen we aan wanneer je extra info op het online kennisluik kan raadplegen.
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
1
1_OPLEIDINGEN & STAGES STUDIEMOGELIJKHEDEN Er zijn heel wat verschillende opleidingen die je voorbereiden op een carrière in de mode. Zowel in het secundair als in het hoger onderwijs zijn er een aantal opties. Op de website www.modeonderwijs.be vind je een overzicht van de studiemogelijkheden in Vlaanderen, met de focus op productontwikkeling en ontwerp. Je vindt hier zowel opleidingen binnen het secundair onderwijs als een overzicht van de mode-‐academies en beroepsopleidingen. Indien je meer geïnteresseerd bent in een modegerichte management-‐opleiding, kan je terecht bij o.a.: •
Amsterdam Fashion Institute (Amsterdam)
•
Antwerp Management School – Summer School in Fashion Management (Antwerpen/Parijs)
•
IFM (Parijs)
•
London College of Fashion (Londen)
•
Marangoni (Milaan, Londen, Parijs & Shanghai)
•
Modesign Academy (Brussel)
Er zijn ook een aantal nuttige bijscholingen voor professionals. Zo bieden IVOC en Centexbel een aantal sectorspecifieke opleidingen aan. FFI organiseert eveneens infomomenten rond mode-‐gerelateerde onderwerpen. Je vindt de upcoming Fashion Labs en een samenvatting van de voorbije seminaries op onze website. Voor opleidingen die als doel hebben het functioneren van het bedrijf te verbeteren, (strategisch) advies, advies over internationaal ondernemen en technologieverkenning kan je gebruik maken van de KMO-‐portefeuille via dewelke een onderneming tot 15,000 euro subsidies kan krijgen bij een erkende dienstverlener. ! Je vindt een meer uitgebreide lijst en websites online [Kennis>Opleidingen>Studiemogelijkheden].
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
2
STAGES Praktijkervaring is een vereiste voor veel jobs. Stage lopen kan je dan ook beschouwen als een soort investering in je toekomst. Stages “verrijken” je cv. De meeste bekende modehuizen nemen met regelmaat stagiaires aan en geven ze op deze manier de kans om die gewenste ervaring op te doen. Voor de werkgever is een stagiair(e) een goedkope kracht, die daarnaast innovatief en op de hoogte van de laatste ontwikkelingen is. Stages kan je op verschillende manieren vinden. In eerste instantie is het verstandig om je netwerk te raadplegen. Daarnaast kan je open sollicitaties verzenden naar bedrijven waar je graag stage zou willen lopen, of je kan surfen naar websites die stages in de mode aanbieden. Zo plaatsen o.a. FFI, Fashion United en Career Styler stages op hun website. ! Je vindt een lijst met interessante websites op onze website [Kennis>Stages]. Je kan er ook voor kiezen een stage te lopen in het buitenland, dit is niet alleen een avontuur, het is een manier om een bredere kijk op de wereld te krijgen. Je leert een andere cultuur kennen en deze ervaring kan een pluspunt zijn op je cv. Er bestaan verschillende beurzen om stages in het buitenland betaalbaar te maken. De Erasmusbeurs voor studenten: De Erasmusbeurs is een tegemoetkoming in de extra reis-‐ en verblijfkosten bij studie in het buitenland. De omvang van de beurs is afhankelijk van factoren zoals de duur van de buitenlandse studieperiode, het gezinsinkomen en het land van bestemming. Deze beurs wordt samengesteld door enerzijds de Europese Unie en anderzijds door Vlaanderen. Het bedrag wordt berekend op basis van het inkomen en bedraagt tussen 300 en 370 euro per maand. Wie eerder al eens een Erasmusbeurs kreeg, komt niet opnieuw in aanmerking. De Erasmusbeurs voor jonge ondernemers: Erasmus for Young Entrepreneurs is een uitwisselingsprogramma binnen Europa waar jonge ondernemers de kans krijgen om ervaring op te doen in een klein bedrijf in één van de 37 deelnemende landen. Ervaren ondernemers helpen de jonge ondernemers de nodige vaardigheden te verwerven om een klein bedrijf te runnen. Het deelnemende bedrijf krijgt op die manier nieuwe perspectieven en de kans om met buitenlandse partners samen te werken. Het traject is niet enkel voor nieuwe ondernemers die de plannen voor hun toekomstig bedrijf nog aan het finetunen zijn. Ook ondernemers die in de afgelopen 3 jaar een eigen bedrijf hebben opgestart, kunnen deelnemen om uit te breiden naar nieuwe markten of nieuwe inzichten te verkrijgen. Het programma is er om ieders bedrijf sterker te maken en toegevoegde waarde te bieden. Netwerken, kennis en ervaring uitwisselen, nieuwe commerciële relaties opbouwen en buitenlandse markten verkennen, zijn enkele voordelen die je uit dit programma kan halen. Het doel is deelnemers te wijzen op de talloze mogelijkheden die de interne Europese markt biedt, alsook het overwinnen van zakelijke obstakels. Het verblijf van de nieuwe ondernemers in het buitenland wordt gedeeltelijk vergoed door de Europese Unie.
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
3
2_JOBS EEN JOB ZOEKEN Je kan via verschillende kanalen naar werk zoeken. Hier volgen een aantal tips. Ben je net afgestudeerd en heb je nog geen werk? Schrijf je dan in bij de VDAB. Dit is de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding. Als publieke dienstverlener doet de VDAB aan arbeidsbemiddeling, training, opleiding en loopbaanbegeleiding. Eens je bent ingeschreven, begint je wachttijd te lopen. Als je na die wachttijd nog steeds geen job hebt gevonden, heb je recht op een wachtuitkering. Jobaanbiedingen vind je in verschillende gespecialiseerde magazines en kranten. Je kan je ook inschrijven bij een wervings-‐ en selectiebureau of interimkantoor. Deze zijn gespecialiseerd in het bemiddelen tussen kandidaten/werkzoekenden en werkgevers. Een overzicht van de Belgische kantoren vind je op de website van van Federgon. Een aantal bureaus die gespecialiseerd zijn in mode en lifestyle: België: -‐
RS Recruitment (Antwerpen)
-‐
Corstiaens, Marcussen & Geers Work in Fashion (Brussel)
-‐
Sterling Conseil (Brussel, ook actief in Italië en NY)
-‐
Style Counsel (Hasselt en Lier)
Nederland: -‐
HTKN Fashion Recruitment & consultancy (Amsterdam)
Frankrijk: -‐
People to people (Parijs)
-‐
Florian de Saint Pierre et Associés (Parijs, ook actief in Italië)
-‐
Sterling -‐ Michael Boroian & Associates (Parijs, ook actief in Italië en NY)
-‐
Chantal Baudron s.a.s. (Parijs)
-‐
Agnès Barret (Parijs)
Verenigd Koninkrijk: -‐
Denze Limited (Londen)
-‐
Freedom Recruit (London)
-‐
Moda Research (Venetië)
-‐
Between Design Research (Milaan)
-‐
Sterling (New York, ook actief in Italië en België)
Italië
VSA: Veel vacatures worden online gepubliceerd, zowel op eigen websites van designbedrijven als op online vacatureplatformen zoals de FFI vacature databank, Fashion United, Branded Careers, Fashion Solutions en RS Recruitment.
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
4
Vergeet bovendien niet om je netwerk te laten weten dat je op zoek bent naar een job. Misschien weet iemand wel een geschikte baan voor je. Een makkelijke hulp hierbij is je professionele status op LinkedIn hiernaar aan te passen. ! Je vindt een lijst met verwijzingen naar interessante vacatureplatformenen online [Kennis>Jobs> Een job zoeken].
SALARIS Als je in dienstverband werkt, krijg je maandelijks een vast salaris. Dat bestaat uit twee delen, zijnde de primaire-‐ en secundaire arbeidsvoorwaarden. De primaire arbeidsvoorwaarden zijn de belangrijkste. Het gaat om je maandelijks brutoloon en het aantal werkuren dat daar tegenover staat. Ook de werkzaamheden die uitgevoerd moeten worden, zijn primaire arbeidsvoorwaarden. Secundaire arbeidsvoorwaarden kunnen je job aantrekkelijk maken. Het gaat om bijvoorbeeld pensioenregeling, reisvergoeding, vakantiegeld, extra uitkering of een bedrijfsauto. Het is belangrijk om met je werkgever te onderhandelen over de primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden. Hieronder volgt het wettelijke minimumloon van het Paritair Comité 215 -‐ kleding-‐ en confectiebedrijf (geraadpleegd op 20/07/2015). Het is een minimumbedrag dat je moet ontvangen voor het werk dat je verricht, maar houd er rekening mee dat dit absoluut lager is dan het gemiddelde salaris voor een designer of stylist. Dienstgraad Categorie III
Omschrijving dienstgraad
1
2114,21
Functionele ervaring tijdens de eerste drie jaren van de uitoefening.
2
2473,10
Functionele ervaring in het vierde tot en met het zevende jaar.
3
2592,77
Gespecialiseerde ervaring in het achtste tot en met het twaalfde jaar.
4
2675,36
Professionele ervaring in het dertiende tot het drieëntwintigste jaar.
5
2760,88
Vanaf het vierentwintigste jaar waarin de functie wordt uitgeoefend.
(Uurstel op weekbasis: 37.30u. Categorie III bevat o.a. bediende verkoop, stylist-‐modellist, handelsvertegenwoordiger en marketing-‐assistent. Een overzicht van alle categorieën, de functies die hieronder vallen (functieclassificaties) en de meest recente minimumlonen hieraan gekoppeld vind je op www.minimumlonen.be.)
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
5
CONTRACTEN Als je werkzaam bent bij een bedrijf krijg je een arbeidscontract. Niet elk contract is echter hetzelfde. Het is goed je rechten als werknemer te kennen. Laat in ieder geval je contract nalezen door een derde persoon die verstand heeft van arbeidscontracten. Er bestaan twee vormen van arbeidscontracten: een contract voor onbepaalde duur en een contract voor bepaalde duur. Voorheen was er een wettelijke proefperiode. Deze werd afgeschaft vanaf 1 januari 2014. Dit wil zeggen dat er geen proefperiode meer kan opgenomen worden in de arbeidsovereenkomst. Als er toch een proefperiode wordt opgenomen in het contract, wordt dit wettelijk als ongeldig beschouwd. Meer informatie en enkele uitzonderingen hierop vind je op werk.belgie.be.
Arbeidscontracten onbepaalde duur Als je een arbeidscontract aangaat waarin geen duur is afgesproken, heb je een arbeidscontract voor onbepaalde tijd. Dit soort contract wordt als standaard gezien: als de partijen niets opnemen in het contract over de duur ervan, wordt de overeenkomst automatisch voor onbepaalde tijd gesloten.
Arbeidscontracten bepaalde duur Als je een arbeidscontract hebt voor bepaalde tijd, staat in je contract de tijdsduur voor de periode van de arbeid. Het kan zijn dat het voor een kalenderperiode is, voor de duur van een bepaald project of voor de duur van de afwezigheid van een andere werknemer. Er bestaat geen minimale of maximale tijdsduur voor een contract voor bepaalde tijd.
VAKBONDEN Een vakbond of syndicaat is een organisatie die de rechten van werknemers en werkzoekenden verdedigt. Lid worden van een vakbond is geen verplichting. Het staat je vrij om te beslissen of je je wenst aan te sluiten bij een vakbond. Om lid te worden van een vakbond, moet je lidgeld betalen. De vakbond kan je helpen bij problemen met de werkgever en/of bij de betaling van je werkloosheidsuitkering. In Vlaanderen zijn er drie vakbonden : ABVV (socialistisch), ACV (christelijk) en ACLVB (liberaal). Je kiest zelf van welke vakbond je lid wil worden. Voor meer informatie over de opdracht van de vakbonden en een overzicht van vakbonden in België kan je terecht op de website van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg.
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
6
3_SOLLICITEREN SOLLICITATIEBRIEF Je sollicitatiebrief is meer dan een begeleidend boodschapje bij je cv. Met een goede brief kan je indruk maken op je toekomstige werkgever. Licht daarom in je brief toe waarom je jouw cv precies naar dit bedrijf stuurt. Zorg er hierbij voor dat je interesse wekt, zodat de eerste lezer je brief niet meteen op een hoop gooit. Gebruik de volgende indeling: -‐
Inleiding: trek de aandacht en omschrijf je motivatie
-‐
Midden: beschrijf je ervaring en je persoonlijkheidskenmerken die relevant zijn voor de functie
-‐
Slot: vraag om een ontmoeting, stel voor om een afspraak te maken. Verwijs naar de documenten als bijlagen: jouw cv, een kopie van je diploma…
! Achteraan deze gids vind je een voorbeeld van een sollicitatiebrief. Je kan deze brief ook downloaden als Word-‐bestand op onze website [Kennis>Tools&Templates>Solliciteren&Werk Zoeken].
CURRICULUM VITAE (CV) In een curriculum vitae schets je een beeld van jezelf voor je toekomstige werkgever. Beperk je wel tot de dingen die relevant zijn voor de job waarvoor je solliciteert.
Verplicht: -‐
Pasfoto of een andere formele foto
-‐
Persoonlijke gegevens: naam en voornaam, woonplaats, telefoonnummer, e-‐mailadres, geboorteplaats, geboortedatum, burgerlijke stand, nationaliteit
-‐
Studies: schoolloopbaan, opleidingen, stages, getuigenschriften, attesten,… Schrijf bij elke opleiding het instituut en de periode waarin je de opleiding hebt gevolgd. Geef deze chronologisch weer met de recentste opleiding bovenaan
-‐
Technische vaardigheden: welke softwarepakketten beheers je en in welke mate, zoals bijvoorbeeld Illustrator, Photoshop,…
-‐
Talenkennis: vermeld wat je moedertaal is en hoe het is gesteld met jouw kennis van andere talen
-‐
Ervaring: stages, jobs,…
-‐
Hobby´s, interesses,...
Optioneel: -‐
Andere vaardigheden zoals hoe je functioneert in een groep, of je goed kan organiseren en communiceren etc.
-‐
Referenties: aanbevelingen en referenties worden door sommige werkgevers nog steeds op prijs gesteld
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
7
Tips: -‐
Een cv is standaard 1 pagina lang
-‐
Zorg dat de lay-‐out overzichtelijk is
-‐
Vermijd grote blokken doorlopende tekst en werk met opsommingstekens
-‐
Probeer vaardigheden te linken met concrete voorbeelden (een vakantiejob, een opleiding, een hobby,…)
-‐
Vermijd informeel en te populair taalgebruik en taalfouten
-‐
Vermijd rare e-‐mailadressen. Mails van
[email protected] belanden gemakkelijker in een spam-‐folder dan die van
[email protected]
-‐
Verstuur geen e-‐mail via professionele e-‐mailadressen. Het komt niet professioneel over en er bestaat een kans dat het antwoord bij je collega´s of baas terechtkomt
! Achteraan deze gids vind je een voorbeeld van een cv. Je kan de template ook downloaden als Word-‐ bestand op onze website [Kennis>Tools&Templates>Solliciteren&Werk Zoeken].
SOLLICITEREN VIA HET INTERNET Internet is in deze tijd niet meer weg te denken uit het dagelijkse leven. Het biedt dan ook veel mogelijkheden om je werk te presenteren en interessant werk te vinden. Social networks zoals Facebook, Twitter en LinkedIn worden dan ook steeds belangrijker voor het verspreiden van vacatures, het vinden van referenties en het online solliciteren.
Tips voor online solliciteren: -‐
De kwaliteit van online sollicitaties is over het algemeen lager. Wie e-‐mailt, gaat vaak slordig, onoverzichtelijk en onnauwkeurig te werk. Let er op dat je dezelfde regels in acht neemt die je voor een papieren sollicitatiebrief zou volgen
-‐
Vermijd ook hier te populair en informeel taalgebruik. Hoewel dat eigen is aan internet en e-‐ mail, is dit niet gepast in een sollicitatie context
-‐
Door de snelheid van internet reageren veel kandidaten die daar niet voor in aanmerking komen. Kijk dus goed na of je profiel overeenstemt met de vacature
-‐
Je motivatiebrief zet je best in de body van de e-‐mail, je cv stuur je mee als bijlage (best in PDF-‐ vorm)
-‐
Vermeld als onderwerp van je mail de job waarvoor je solliciteert en eventueel het referentienummer
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
8
SOLLICITATIEGESPREK Een sollicitatiegesprek is heel belangrijk. Je hebt maar één kans om je (toekomstige) werkgever te overtuigen dat jij de beste kandidaat bent. Hieronder een aantal tips om een goede indruk achter te laten: -‐
Bereid je goed voor en verzamel zo veel mogelijk informatie over het bedrijf. Een goed inzicht in de activiteiten en visie van het bedrijf, bewijst je motivatie
-‐
Het kan geen kwaad om een exemplaar van je thesis mee te brengen of referenties van een project waaraan jij hebt meegewerkt
Oefen ook al even je sollicitatiegesprek. Tracht op voorhand een antwoord klaar te hebben op een aantal lastige vragen die zeker de revue zullen passeren: -‐
Wat zijn je sterke en zwakke punten?
-‐
Welke ambities koester je?
-‐
Wat zijn je waarden?
-‐
Wat zijn je hobby's en wat heb je eruit geleerd dat van toepassing zou kunnen zijn voor deze job?
-‐
Zorg dat je goed weet wat je wil en beter nog: wat je niet wil. Dat helpt om zelfverzekerd over te komen
-‐
Kom op tijd. Laatkomers maken een slechte indruk. Het is zelfs aan te raden om wat vroeger te zijn, dan kun je tot rust komen voor het gesprek
Etiquette voor het voeren van het gesprek: -‐
Verzorg je uiterlijk en je lichaamshygiëne
-‐
Sta met beide voeten op de grond en met je hoofd rechtop in een hoek van 90 graden
-‐
Kijk je interviewer steeds recht in de ogen, anders kom je onzeker over. Maar staren is dan ook weer niet nodig, dit laat een oncomfortabel gevoel na bij je gesprekspartner
-‐
Als je een visitekaartje hebt, geef dat meteen af bij de introductie
-‐
Memoriseer de naam van de persoon aan wie je wordt voorgesteld
-‐
Til je stoel een klein beetje op als je gaat zitten of rechtstaan. Schuiven met je stoel is niet netjes
-‐
Ga helemaal tegen de rugleuning zitten en blijf niet op het puntje van de stoel wiebelen
-‐
Glimlach, ook als je moeilijke vragen krijgt voorgeschoteld
Denk eraan dat je eerste indruk begint van het moment je de deur van het bedrijf binnenkomt. Je kleding netjes trekken of je neus proper maken, doe je dus beter voor je aankomt.
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
9
4_PORTFOLIO & PRESENTATIE PORTFOLIO OPBOUWEN Een portfolio is een dossier met ontwerpen, tekeningen en afbeeldingen. Je portfolio is bedoeld om klanten en opdrachtgevers te overtuigen van je competenties. De kernvragen die je jezelf moet stellen bij het opbouwen van een portfolio zijn: ‘Wie bekijkt mijn portfolio en waarom? Hoe kan ik met mijn portfolio/communicatools inspireren?, Gaat mijn hart sneller slaan van mijn eigen portfolio? Zullen anderen dat gevoel delen?’. Met je portfolio wil je uiteindelijk een verhaal bepalen en uitdragen dat intimiteit creëert en mensen raakt. Hieronder vind je alvast enkele tips.
AANDACHTSPUNT 1: Niets vergeten? Opbouw portfolio -‐
Openingspagina: Herkenbaarheid! Van wie is dit portfolio?
-‐
Selectie werk: zie verderop
-‐
Beknopt cv: Maximum 1 pagina, enkel relevante ervaring
-‐
Contactgegevens: Wees professioneel. Een mail van
[email protected] belandt in een spam folder of rechtstreeks in de prullenmand
-‐
Begeleidende boodschap: Waarom stuur je je portfolio naar die persoon?
AANDACHTSPUNT 2: All killer, no filler -‐
Wat je toont, is even belangrijk als wat je niét toont
-‐
Iedereen heeft slecht werk gemaakt. Als je dit echter in je porfolio opneemt, toont dit aan dat je dit zelf niet beseft
-‐
Beschouw je portfolio als een galerij waarvan je de curator bent. Een selectie maken is key
-‐
Toon enkel recent werk en hou projecten uit de bachelorjaren van je opleiding voor je eigen archief
-‐
Mix commercieel en vrij werk om je flexibiliteit qua mindset te illustreren
-‐
Toon werk dat je in groep gemaakt hebt om aan te tonen dat je een teamplayer bent
-‐
Belangrijkste selectiecriterium: ben ik trots op dit project?
AANDACHTSPUNT 3: Beeld -‐
1 beeld zegt meer dan 1000 woorden
-‐
Zorg voor neutraal beeldmateriaal (packshots) met een witte achtergrond, eventueel aangevuld met sfeerbeelden om je 'universum' te duiden
-‐
Maak heldere foto's waarop duidelijk is om welk product het gaat, welke afmetingen het heeft, of er bijzondere details zijn etc.
-‐
Toon waar mogelijk (beknopt) het proces en voeg bij complexe producten een (korte) visuele handleiding toe
-‐
Voeg in je portfolio altijd low res foto's toe om de bestandgrootte te drukken, niemand ontvangt graag mails met attachments van 25MB. Voorzie een luik op je website waar journalisten high res versies van je foto's kunnen downloaden
-‐
Als je je portfolio doormailt, zorg dan dat het een pdf-‐bestand is dat niet groter is dan 2 à 3 MB. Grotere bestanden 'verstoppen' een mailbox en openen traag. Als je toch grote bestanden moet delen, doe dit dan via Dropbox of WeTransfer
-‐
Vermeld altijd bij de foto (in je portfolio) en in de bestandsnaam (op je website) het eventuele copyright
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
10
AANDACHTSPUNT 4: Tekst -‐
Zorg dat je systematisch volgende informatie vermeldt: jaar, materialen, prijs (waar relevant), aanleiding / context en eventuele partners
-‐
Hou het kort! Niemand heeft een boodschap aan pagina's filosofische beschouwingen
-‐
Zorg dat er geen taal-‐ of schrijffouten in je portfolio staan
-‐
Het is geen overbodige luxe om je portfolio ook naar het (correct) Engels te vertalen
AANDACHTSPUNT 5: Branding -‐
Zorg dat 'je verhaal klopt'. Ontwerpers die veelvuldig opgepikt worden zijn vaak één met hun merk
-‐
Wees zelf een 'brand ambassador' voor je merk. Uitlatingen à la "ik draag mijn eigen juwelen niet omdat ik niet zo'n juwelenpersoon ben", kunnen echt niet
-‐
Een creatief portfolio met WordArt in regenboogkleuren is not done. Beschouw je portfolio als een eerste branding project: verwerk de stijl die jouw producten/projecten typeert ook in je portfolio
-‐
Kom origineel en persoonlijk uit de hoek zonder daarin te ver te gaan. Een portfolio van 2x2m valt op maar staat eigenlijk vooral in de weg
AANDACHTSPUNT 6: Maatwerk -‐
Bij een eerste bezoek aan je schoonouders trek je iets anders aan dan als je naar Tomorrowland gaat. Hetzelfde geldt voor portfolio's
-‐
Maak van elk project dat je wil tonen een fiche van 1 à 2 pagina's. Mix & match deze fiches steeds opnieuw tot een gecustomized portfolio
-‐
Pas je portfolio aan aan de persoon die je benadert en de job die je ambieert. Een portfolio voor een artistieke tentoonstelling ziet er anders uit dan een portfolio voor een freelance postie in een commercieel bedrijf
AANDACHTSPUNT 7: Varia -‐
In tegenstelling tot bezoekers van je website, kan je lezers van je portfolio vrij sterk sturen. Jij bepaalt welk project ze eerst en welk laatst te zien krijgen, hou daar rekening mee en leg er een strategie in
-‐
Mensen zijn vaak lui. Maak het daarom zo gemakkelijk mogelijk om je portfolio te downloaden en cruciale informatie terug te vinden
-‐
Zet je eigen naam of de naam van je label in de documentnaam van je portfolio, dus: Portfolio_VoornaamNaam.pdf. Dit maakt het terugvinden veel gemakkelijker
-‐
Stuur je portfolio altijd in .pdf door
-‐
Wees positief! Uitspraken in de trant van "ik wil als zelfstandig ontwerper aan de slag, maar wat ik tot hiertoe gemaakt hebt, trekt op niet veel" boezemen niet bepaald vertrouwen in
! Op het online kennisluik [Kennis>Fashion Labs>Portfolio&Presentatie] kan je ook nog enkele tips van experts lezen.
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
11
ONLINE PRESENTATIEMETHODEN Je kan je werk presenteren via volgende methoden:
E-‐portfolio: Een elektronisch portfolio biedt een volledige uitkomst. Geïnteresseerden kunnen je portfolio raadplegen zonder dat je met je boek langs hoeft te gaan. Een ander voordeel van een E-‐portfolio is dat je een veel grotere doelgroep bereikt en kan zien hoeveel bezoekers je portfolio hebben bekeken. Er zijn tools die je kunnen helpen bij het opbouwen van een e-‐portfolio, issuu is daar een voorbeeld van.
Website: Een website is een ideale manier om jezelf en je werk te presenteren. Werkgevers zoeken vandaag vaak eerst op internet naar meer informatie over een kandidaat in plaats van deze info bij de persoon in kwestie op te vragen. Een website is voor werkgevers bijgevolg een heel goede manier om meer over je te weten te komen.
Enkele tips: -‐
Zorg dat minstens je e-‐mailadres op je 'under construction' website staat
-‐
Een website die maandenlang ‘under construction’ is, wekt geen dynamische indruk. Met systemen zoals Wordpress, Carbonmade en Cargo Collective kan je in no time zelf een attractieve pagina bouwen
-‐
Je hebt geen controle over de volgorde waarop bezoekers de verschillende pagina's van je website bezoeken. Zorg dat belangrijke informatie gemakkelijk terug te vinden is en dat er een logische structuur in je site zit
-‐
Op een website kan je een wat uitgebreidere selectie van projecten tonen, maar zorg dat het geen logge database wordt
-‐
Update je website geregeld met nieuws en nieuwe projecten. Een website met als recentste werk een project uit 2007, wekt de indruk dat je niet meer actief bent in het domein in kwestie
-‐
Een website is een professioneel communicatiemiddel, een Facebookpagina of Instagramaccount kan als aanvullende tool dienen om meer 'casual' te communiceren of nieuwtjes te pushen
-‐
Zorg dat mensen zich online kunnen inschrijven op de nieuwsbrief om gegevens over je (potentiële) klanten te verzamelen en hen up to date te houden
Verder in deze gids onder ‘communicatie’ lees je nog wat meer tips over je website binnen je algmeene communicatiestrategie.
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
12
5_EEN ZAAK STARTEN & RUNNEN EEN EIGEN BEDRIJF OPSTARTEN Het opstarten van een eigen collectie en bedrijf, de belangstelling van de media, het kleden van sterren op de rode loper en collecties showen in Parijs tijdens de Fashion Week is de wens van veel designers. Het runnen van een eigen bedrijf in de modewereld is echter hard werken. Je moet de liefde voor het vak combineren met de bereidheid om dag en nacht te werken en -‐bij opstart-‐ financiële onzekerheid. Enkele algemene tips & tricks om in het achterhoofd te houden: -‐
Je kan veel voordeel halen uit het kennen van "de juiste" mensen. Een (informeel) netwerk uitbouwen is dus erg belangrijk. Ga naar evenementen waar de industrie aanwezig is, leg contact met boeiende mensen en deel je businesskaartje uit
-‐
Wees professioneel in alles wat je doet. Zorg ervoor dat al je documenten in orde zijn, een degelijke en gemeenschappelijke lay-‐out hebben, wees beleefd en geduldig (ook tijdens een conflict), en durf te onderhandelen
-‐
Informeer je bij zoveel mogelijk mensen; collegaontwerpers, Flanders Fashion Institute, een bank, … Leg je idee vooraf ook eens voor aan enkele mensen die jouw blik kunnen verruimen en neem hun feedback mee in het verfijnen van je business concept
! Je vindt op de website verwijzingen naar een aantal online tools die je helpen je kennis en vaardigheid te testen [Kennis>Een zaak starten & runnen>Een eigen bedrijf opstarten].
HET ONDERNEMINGSPLAN Het ondernemingsplan beschrijft waar je bedrijf voor staat, wat de doelen zijn en hoe je deze gaat bereiken. In het ondernemingsplan komen alle belangrijke aspecten van het bedrijf naar voren. Het doel van het ondernemingsplan is: -‐
Duidelijkheid scheppen over je vijfjarenplan, hoe je dit plan gaat realiseren en de haalbaarheid ervan
-‐
Inzicht verkrijgen in de middelen die noodzakelijk zijn om de plannen te realiseren zoals kapitaal, goederen…
-‐
Inzicht verkrijgen in de markt en de financiële situatie van het bedrijf
-‐
Overtuigen van derden, zoals banken, investeerders, fabrikanten en klanten.
Het ondernemingsplan is een belangrijk onderdeel bij het starten van een bedrijf en vormt de leidraad voor een goede voorbereiding. Het is goed om het ondernemingsplan zelf te schrijven, aangezien je op die manier over alle aspecten van je bedrijf zal nadenken en het helderheid zal scheppen over je idee of project. Voor het financiële luik van het ondernemingsplan kan je je laten bijstaan door je boekhouder. Neem genoeg tijd voor het schrijven van een realistisch plan. Bovendien is een ondernemingsplan geen statisch gegeven; het is nooit af en het is een gradueel proces dat voordurend geüpdatet moet worden.
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
13
Weet je niet waar te beginnen? Er bestaan verschillende organisaties en tools die je op weg helpen. -‐
FFI en Flanders DC ontwikkelden een checklist voor het opstellen van een businessplan
-‐
Startkompas van het Agentschap Ondernemen is een handig invuldocument om de haalbaarheid van je project in kaart te brengen
-‐
Als kandidaat-‐ondernemer kan je terecht bij UNIZO voor advies en begeleiding bij de opmaak van een haalbaarheidsstudie. De overheid subsidieert deze haalbaarheidsstudie, waardoor je slechts 100 euro in plaats van 900 euro betaalt
-‐
Met de Unizo Startsimulator kan je daarnaast gratis je ondernemingsplan en financieel plan van A tot Z uitwerken
-‐
Wie deelneemt aan de wedstrijd Bizidee werkt onder begeleiding zijn idee uit tot een haalbaarheidsstudie en vervolgens tot een ondernemingsplan
!Vind alle links naar deze tools en een template van een ondernemingsplan online op het kennisluik [Kennis>Een zaak starten&runnen>Het ondernemingsplan].
STARTEN MAAR – EEN STAPPENPLAN 1. Controleer de vestigingsvereisten Overtuigd van je eigen idee en ondernemingsplan? Vergeet dan niet ook na te gaan of je aan de voorwaarden voldoet om een eigen zaak te mogen opstarten. Je moet namelijk: -‐
Meerderjarig zijn (minstens 18 jaar)
-‐
Een bewijs van kennis van bedrijfsbeheer voorleggen (Dit kan via een diploma, getuigschrift of ervaring)
-‐
Indien je geen Belg (of EU-‐onderdaan) bent, een beroepskaart voor vreemdelingen voorleggen (Niet-‐Belgen die als zelfstandige aan de slag willen, dienen een beroepskaart aan te vragen en hun kennis te bewijzen door het eigen diploma gelijkwaardig te laten verklaren, dit kan even tijd in beslag nemen.)
-‐
Een bewijs van beroepskennis voorleggen. Dit hoef je enkel te doen voor gereglementeerde beroepen. De meeste modebedrijven zullen hier niet onder vallen. Twijfel je toch? Raadpleeg de lijst via de startersservice op unizo.be
Wanneer je je aansluit bij een ondernemingsloket (meer info verder in deze gids), kan je daar ook hulp vragen bij het bekijken of je voldoet aan de startvoorwaarden en vestigingsvereisten.
2. Kies je ondernemingsvorm De keuze van een rechtsvorm is belangrijk voor het opzetten van een handelsactiviteit. De rechtsvorm die je kiest, brengt namelijk voor-‐ en nadelen en verplichtingen met zich mee. Je kan kiezen om te starten met een eenmanszaak of om een vennootschap op te richten. Beide vormen worden hieronder toegelicht en hun specifieke voor-‐ en nadelen opgesomd. Daarnaast zijn er een aantal algemene zaken waar je rekening mee moet houden bij het kiezen van een rechtssvorm:
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
14
-‐ Personenbelasting versus vennootschapsbelasting: Je keuze kan beïnvloed worden door de belastingen die je moet betalen. De personenbelasting (van toepassing bij een eenmanszaak) werkt met snel opklimmende schalen, in tegenstelling tot de vennootschapsbelasting (van toepassing bij venootschappen) die werkt met traag opklimmende schalen. De vennootschapsbelasting is doorgaans 33% terwijl het maximum voor de personenbelasting 50% is. Hierdoor vallen de belastingen voor een vennootschap meestal lager uit dan voor een eenmanszaak. Als je echter weinig verdient, is de personenbelasting voordeliger en als je de winsten uit een vennootschap voor privéredenen wilt gebruiken, wordt er teruggevallen op de tarieven van de personenbelasting. -‐ Aansprakelijkheid: De aansprakelijkheid is van belang bij faillissement aangezien er zo bepaald wordt wie verantwoordelijk is voor openstaande schulden. De verschillende vormen van aansprakelijkheid: o
Beperkte aansprakelijkheid: er is steeds een strikte scheiding tussen het vermogen van de vennootschap enerzijds en het privévermogen van de vennoten anderzijds. In geval van een faillissement van de onderneming, zal het privévermogen van de vennoten niet worden aangesproken. Er zijn echter een aantal beperkingen verbonden aan deze beperkte aansprakelijkheid voor de bestuurders. Indien belastingen niet betaald zijn, zware fouten zijn gemaakt of de wet wordt overtreden, zal de beperkte aansprakelijkheid worden opgeheven. In deze gevallen is het privévermogen van de vennoten niet meer veilig. Indien de vennootschap failliet wordt verklaard binnen de 3 jaar na oprichting, zal de rechter op basis van het financiële plan oordelen of de vennoten hoofdelijk aansprakelijk zijn of niet, met de eventuele gevolgen van dien voor het privévermogen.
o
Onbeperkte aansprakelijkheid: Er is geen scheiding tussen het privévermogen en dat van de vennootschap. De vennoten zijn dus persoonlijk aansprakelijk voor alle schulden die de vennootschap heeft.
o
Hoofdelijke aansprakelijkheid: De betrokkenen worden afzonderlijk aangesproken voor de totale schuld. Als bijvoorbeeld twee personen aansprakelijk zijn voor een schuld, dan kan één daarvan worden aangesproken voor de volledige schuld.
2.1 De eenmanszaak
Als je kiest voor een eenmanszaak, kies je voor een rechtsvorm die geen afzonderlijke
rechtspersoonlijkheid heeft. Dit wil zeggen dat er geen splitsing is tussen je privévermogen en het vermogen van je handelszaak.
Voor-‐ en nadelen: -‐
Voordelen: o
Weinig administratieve en boekhoudkundige verplichtingen. Er is bijvoorbeeld geen minimumkapitaal, bankattest, financieel plan of oprichtingsakte vereist.
o
Het beheer gebeurt zeer onafhankelijk, aangezien jij, als natuurlijke persoon, alle beslissingsmacht hebt. Beslissingen kunnen dus erg snel gemaakt worden wat zorgt voor een grote flexibiliteit.
-‐
Nadelen: o
Je bent onbeperkt aansprakelijk. Dit wil zeggen dat bij faillissement bijvoorbeeld, je privébezittingen in beslag genomen kunnen worden om eventuele schulden te vereffenen.
o
Derden kunnen geen inbreng in de zaak doen. De investeringen moeten uit eigen vermogen of via leningen bij de bank komen.
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
15
o
Het fiscaal statuut is mogelijk minder voordelig dan dat van een vennootschap. (De winst wordt belast in de personenbelasting, waar de tarieven in enkele schalen merkelijk hoger zijn.)
o
De continuïteit van de zaak wordt niet gegarandeerd bij ziekte of overlijden van de zelfstandige.
o
Zelfstandige in bijberoep: Je kan ook kiezen om zelfstandige in bijberoep te worden. Dit wil zeggen dat er naast de zelfstandige activiteit nog een andere beroepsbezigheid wordt uitgeoefend. De beroepsbezigheid moet minstens halftime worden ondernomen, voor mensen uit het onderwijs geldt 60%. Ook studenten kunnen hierop beroep doen. Je hoofdactiviteit moet aan een aantal voorwaarden voldoen om zelfstandige in bijberoep te kunnen worden. Een zelfstandige in bijberoep betaalt, net zoals de ‘gewone’ zelfstandige, sociale bijdragen. Hiervoor moet je aangesloten zijn bij een sociaal verzekeringsfonds. Zelfstandigen in bijberoep die onderworpen zijn aan de btw-‐reglementering moeten uiteraard ook een btw-‐aangifte doen en btw-‐ bijdragen betalen. Je kan wel een vrijstelling van btw-‐verplichtingen vragen als je bruto-‐inkomsten onder een bepaald bedrag blijven. In dat laatste geval kun je de btw op aankopen natuurlijk niet aftrekken. Lees hier meer over in het deel over btw-‐vrij ondernemen. De belastingen op je inkomsten als werknemer en deze als zelfstandige in bijberoep worden in je aangifte samengevoegd. Mogelijk kom je zo in een hogere aanslagvoet terecht. Lees er meer over in het deel over btw-‐vrij ondernemen.
Freelance werken als zelfstandige: In de modewereld hoor je te pas en te onpas over designers die als ‘freelancer’ aan de slag zijn. Maar wat betekent dit eigenlijk? Werken als freelancer wil zeggen dat je gevestigd bent als zelfstandige, maar dat je aan verschillende projecten en voor verschillende opdrachtgevers werkt. Je kan dus behalve werken aan een eigen collectie, ook als freelance-‐patroonmaker bij een groter modelabel aan de slag om financiële ruimte te creëren voor je eigen label. Je doet bovendien ervaring op en de flexibele werktijden zijn gemakkelijk te combineren met het runnen van je eigen bedrijf. Als je in België een eigen professionele activiteit start, word je meteen als zelfstandige beschouwd. Zorg er echter voor dat je je diensten aan meer dan één opdrachtgever aanbiedt om het schijnzelfstandigenstatuut te vermijden. Als je als freelancer gaat werken, is het verstandig om een groot netwerk uit te bouwen en met iedereen die iets voor je kan betekenen gegevens uit te wisselen. Het is in het belang van beide partijen om een duidelijk contract op te stellen. Daarin worden de opdrachten van de freelancer en de omkadering beschreven. Wat moet er in het contract opgenomen worden en waar moet je op letten: -‐
Naam van de partijen die de overeenkomst aangaan
-‐
Gedetailleerde projectomschrijving, doelen en opdracht
-‐
Tijdsduur van het project
-‐
Periode planning: wat moet wanneer af zijn
-‐
Vergoeding voor de freelancer per dag (of per project)
-‐
Wie er verantwoordelijk is voor de materiaalkosten
-‐
Wie er verantwoordelijk is voor de logistieke kosten
-‐
Wie er verantwoordelijk is voor alle andere bijkomstigheden
Het opstellen van een duidelijk contract is belangrijk voor beide partijen. Het is al vaker voorgekomen dat een overeenkomst niet schriftelijk is vastgelegd. Bij eventuele problemen zijn de freelancers meestal de gedupeerden. Zie bijlage 5: Voorbeeld van een freelance overeenkomst. In bijlage 6 vind je ook nog enkele tips & tricks voor freelancers.
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
16
Alternatief op het zelfstandigenstatuut: freelance werken via een sociaal bureau voor kunstenaars Een alternatief om freelance opdrachten te aanvaarden zonder zelfstandige te worden, is via een sociaal bureau voor kunstenaars. Wanneer je als designer, visagist, model of andere actief in een tak van de modesector een manier zoekt om freelance opdrachten te laten verlonen zonder zelfstandige te worden, dan kan je een beroep doen op een sociaal bureau voor kunstenaars. Als freelancer in de modesector werk je wellicht vaak voor verschillende opdrachtgevers, wat voor een ingewikkelde administratie zorgt. Werken via een sociaal bureau voor kunstenaars betekent dat je maar één werkgever hebt. Zij nemen jou in dienst voor het met jouw opdrachtgever overeengekomen bedrag en sturen je opdrachtgever de factuur. Het bureau betaalt jou uit, zelfs al heeft de opdrachtgever nog niet betaald. Het sociaal bureau voor kunstenaars brengt als juridische werkgever alle administratie, sociale documenten en wettelijke aanbetalingen in orde en jij geniet dus van het comfortabele statuut van werknemer zonder al het papierwerk. Wil jij genieten van deze persoonlijke ondersteuning? Heb je nog meer vragen over de werking? Kijk dan op www.kunstenloket.be of contacteer het dichtsbijzijnde kantoor. Zie bijlage 7: Lijst sociale bureaus voor kunstenaars.
2.2 De vennootschap
Wanneer je met twee of meer personen een zaak opricht, moet dit onder de vorm van een
vennootschap. Er zijn verschillende vormen van vennootschappen die later worden toeglicht.
Voor-‐ en nadelen: -‐
Voordelen: o
Afhankelijk van de soort vennotschap is de aansprakelijkheid beperkt tot de inbreng van de vennoten in de zaak, waardoor je meer financiële zekerheid hebt.
o
Er kunnen verschillende personen investeren in de zaak.
o
Stapt er een bestuurder of vennoot uit de vennootschap betekent dit niet de stopzetting van de zaak.
o
Fiscaal: gunstigere tarieven in de venootschapsbelasting.
-‐
Nadelen: o
Veel formaliteiten. Zo moet er (meestal) een minimumkapitaal zijn, een financieel plan en moet de authentieke akte en een bankattest voorgelegd worden.
o
Er is minder vrijheid in het bestuur mogelijk, aangezien alle beslissingen verdeeld moeten worden over verschillende personen.
Vennootschapsvormen: Indien je gekozen hebt om een vennootschap op te richten, is de tweede stap kiezen welke vennootschapsvorm. De meest voorkomende vormen worden in de tabel hieronder toegelicht. Nog even een woordje uitleg bij de Starters-‐BVBA of S-‐BVBA die in 2010 in het leven geroepen werd om het oprichten van een onderneming aan te moedigen. Beginnende ondernemers kunnen beperkte aansprakelijkheid (bij volstorting van het kapitaal) combineren met een klein startkapitaal. Er zijn echter strenge voorwaarden aan verbonden. De belangrijkste voorwaarde is dat een financieel plan opgesteld moet worden door een financieel expert. De expert moet goedkeuren dat je startkapitaal voldoende is om de komende twee jaar zaken te doen. Je kan slechts gedurende 5 jaar gebruik maken van deze Starters-‐ BVBA. Na 5 jaar moet de vennootschap omgevormd worden tot een (E)BVBA en zal er dus een kapitaalsverhoging moeten gebeuren tot 18.550 euro.
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
17
S-‐BVBA
E-‐BVBA
Starters BVBA Eénpersoons-‐ BVBA
BVBA
NV
VOF
CVBA
Besloten
Naamloze
Vennootschap
Coöperatieve
Vennootschap
Vennootschap
Onder
Vennootschap
met Beperkte
Firma
met
Aansprakelijkheid
Beperkte Aansprakelijkheid
Vennoten
Te plaatsen
Min. 1 vennoot
1 vennoot
Min. 2 vennoten
Min. 2
Min. 2
vennoten
vennoten
Min. 3 vennoten
1 euro
18.550 euro
18.550 euro
61.500 euro
Geen
18.550 euro
Min. 1 euro
Min. 12.400
6.200 euro en
Min. 61.500
n.v.t.
6.200 euro (bij
(mits
euro
minstens 1/5 per
euro en
hoger kapitaal:
aandeel
minstens 1/4
1/4 per aandeel)
kapitaal*
Te volstorten verantwoording kapitaal**
financieel plan)
per aandeel
en max. 18.549 euro Aandelen op
Aandelen op
Aandelen op
Aandelen op
Aandelen op
Aandelen op
naam
naam
naam
naam of aan
naam, geen
naam, met of
toonder, met of verhandeling zonder stemrecht
Aandelen
zonder
zonder akkoord
stemrecht
van medevennoten
Notariële akte Notariële akte
Notariële akte
Notariële akte
Notariële of
Akte
Notariële akte
onderhandse akte
Beheer
Eén of meerdere
Eén of
zaakvoerders
meerdere
Eén of meerdere
Raad van
De bestuurders De bestuurders
zaakvoerders
bestuur in
benoemd in de zaakvoerders
benoemd in de
principe
statuten of door benoemd in
statuten of door vastgesteld op 3 de statuten.
algemene vergadering.
de statuten of
algemene
door
vergadering.
worden vrij
worden vrij
bepaald door bepaald door de
bestuurders.
statuten.
Kan
algemene
uitzonderlijk
vergadering.
beperkt worden tot 2.
Aansprakelijk-‐ heid
Beperkt tot de Beperkt tot de inbreng
inbreng
Beperkt tot de inbreng
Beperkt tot de Onbeperkt of inbreng
hoofdelijk
Beperkt tot de inbreng
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
18
* Minimum te plaatsen kapitaal: het bedrag dat op termijn effectief in handen moet zijn, alsook het kapitaal dat de vennoten aangegeven hebben te zullen betalen. Slechts een deel van dit bedrag moet op de dag van de oprichting gestort (= volstort**) worden op de rekening van de onderneming. ** Te volstorten kapitaal: het bedrag dat de aandeelhouders effectief op de rekening storten en/of de waarde van de goederen die worden ingebracht. Er gebeurt dus een inbreng in geld en/of in natura. Voor de meest volledige en laatste informatie, neem een kijkje op www.belgium.be (onder economie>onderneming>oprichting>vennootschapsvormen).
3. Formaliteiten Voor je kan starten als zelfstandige (in hoofd-‐ of bijberoep) of met activiteiten voor je eigen vennootschap zijn er enkele formaliteiten die in orde moeten zijn. De ondernemingsloketten fungeren als centraal aanspreekpunt voor wie als zelfstandige wil beginnen. Je kan er dus terecht met vragen over administratieve formaliteiten, over het bekomen van een btw-‐ nummer, de aansluiting bij een sociaal verzekeringsfonds en ziekenfonds, enzovoort. Op de website van FOD Economie vind je een lijst van de erkende ondernemingsloketten. Heel wat organisaties bieden gratis advies aan startende zelfstandigen aan. Op de website van Start Your Business en de website van de startersservice van Unizo vind je bijvoorbeeld aardig wat antwoorden op de vragen die je jezelf ongetwijfeld stelt. ! Bijlage 3 bevat een checklist voor het starten van een onderneming. Zo kan je makkelijk nagaan welke formaliteiten je (in chronologische volgorde) in orde moet brengen. In bijlage 4 vind je een overzicht van de ondernemingsloketten.
4. Oprichting en kosten
4.1. Vennootschappen met onbeperkte aansprakelijkheid Voor de oprichting van vennootschappen met onbeperkte aansprakelijkheid (VOF) volstaat het dat de oprichting gebeurt via een onderhandse akte. Dat is een oprichtingsakte die je zelf kan opstellen en waarvan je een verkorte versie moet neerleggen bij de griffie van de Rechtbank van Koophandel. Er moet eveneens een uittreksel gepubliceerd worden in het Belgisch Staatsblad. Volgende zaken moeten zeker in de akte worden opgenomen: -‐
de rechtsvorm en de naam van de vennootschap
-‐
de zetel, het doel en de duur van de vennootschap
-‐
de identiteit van de oprichters en vennoten
-‐
het kapitaal van de aandelen
-‐
het bestuur en de algemene vergadering
Let er op dat de akte binnen de vier maanden moet geregistreerd worden in een registratiekantoor van FOD Financiën. Voor die registratie betaal je een registratierecht van 25 euro.
4.2. Vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid Heb je gekozen voor een vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (NV, BVBA, S-‐BVBA, E-‐BVBA, CVBA), dan moet er een akte worden opgesteld door de notaris. Ook hieraan zijn kosten verbonden (variërend tussen de 1000-‐1200 euro). Houd er rekening mee dat je een financieel plan moet voorleggen aan de notaris. Daarvoor zal een boekhouder ongeveer 500 euro aanrekenen.
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
19
Deze oprichtingsakte moet door de notaris geregistreerd worden en dit, zoals bij een onderhandse akte, in een registratiekantoor van de FOD Financiën. Via www.notaris.be kan je gemakkelijk een notaris vinden in je buurt. Jouw notaris weet wat er in de akte moet opgenomen worden.
4.3. Eénmanszaken Wil je een éénmanszaak starten, dan is een oprichtingsakte niet vereist.
4.4. Algemene kosten bij oprichting Verder moet je rekening houden met volgende tarieven wanneer je een onderneming opricht: Nieuwe inschrijving in de KBO (zowel voor éénmanszaak als vennootschap)
€82,50
Opmaken en neerleggen van documenten voor publicatie oprichting in Belgisch Staatsblad
€150
Publicatiekosten Griffie
€262,21
Registratie oprichtingsakte
€50
Aanvraag btw
€55
Aanraag uittreksel van een onderneming uit de KBO
€9,92
Tabel tarieven ondernemingsloket (Xerius, 2015)
5. Sociaal Statuut “Het sociaal statuut is van toepassing op zelfstandigen en helpers, voor elke activiteit die zij in België in hoofd-‐ en in bijberoep uitoefenen.” Als je een onderneming gaat oprichten of een eenmanszaak start, ben je verplicht je aan te sluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Dit moet je doen binnen een termijn van 6 maanden voor de oprichting tot 90 dagen na de oprichting. Een wijziging van je gegevens moet je binnen de 14 dagen melden. Elk kwartaal ben je verplicht sociale bijdragen te betalen. Deze sociale bijdragen zijn ondeelbaar en dus integraal verschuldigd voor ieder kwartaal waarin een activiteit is uitgeoefend, ook al was dat maar gedurende één dag. Het sociaal verzekeringsfonds stuurt je per kwartaal een afrekening die dan voor het einde van dat kwartaal betaald moet worden. In geval van laattijdige betaling zal de bijdrage, of het gedeelte ervan dat niet betaald blijft, vermeerderd worden met 3%. Naast drie maandelijkse vermeerderingen van 3%, is er ook nog een jaarlijkse vermeerdering van 7%. Te laat betalen kan de factuur dus aardig doen oplopen. De sociale bijdragen zijn aanzienlijk lager voor zelfstandigen in bijberoep. In ruil voor de sociale bijdragen die je betaalt, heb je recht op volgende sociale voordelen: -‐
Gezinsvergoedingen
-‐
Ziekte-‐ en invaliditeitsvergoedingen
-‐
Gezondheidszorgen
-‐
Uitkeringen voor arbeidsongeschiktheid
-‐
Rust-‐ en overlevingspensioen
-‐
Faillissementsuitkering
-‐
Moederschapshulp
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
20
BTW-VRIJ ONDERNEMEN In de creatieve sector kan je er als startende ondernemer voor kiezen (onder bepaalde omstandigheden) om te werken onder het stelsel van btw-‐vrijstelling. Ondernemingen die minder dan 15.000 euro omzet genereren, kunnen vrijgesteld worden van btw! Dit zorgt ervoor dat de administratieve en fiscale verplichten aanzienlijk verminderen. Dat komt omdat je geen btw meer moet aanrekenen aan je klanten en je dus ook geen periodieke btw-‐aangifte meer moet indienen. Dit houdt ook wel in dat de btw die jij betaalde aan je leveranciers, niet langer aftrekbaar is. Als je een starter bent, kan je meteen voor deze optie kiezen. Wanneer je al een btw-‐plichtige activiteit hebt en wil overschakelen op het systeem van de btw-‐vrijstelling, moet je er rekening mee houden dat de btw die in de voorbije 5 jaar werd afgetrokken op de aankoop van roerende goederen en de voorbije 15 jaar op de onroerende goederen opnieuw wordt bekeken. Alle details over de btw-‐vrijstelling kan je terugvinden op de website van de FOD Financiën.
ALTERNATIEVEN OP VAST PERSONEEL IN DIENST Het is niet altijd mogelijk voor startende bedrijven om direct een baan aan te kunnen bieden aan potentiële werknemers. Dus zijn alternatieven op vast personeel vaak een oplossing om beide partijen tegemoet te komen. Nota bene: vaak zijn beide partijen bereid om met elkaar in zee te gaan, maar zit de wet in de weg. Er zijn een aantal work-‐arounds voor dit probleem. -‐
Stages: Ook wel de schoolstage. Het bedrijf heeft er, over het algemeen, een gemotiveerde werkkracht bij. Dit in ruil voor een gematigde investering van tijd in de stagiaire. Deze laatste partij doet op zijn beurt professionele ervaring op. Iedereen happy, maar… Een schoolstage zou geen schoolstage heten als dit niet inhield dat de desbetreffende stagiair(e) nog leerling aan een universiteit of hogeschool moet zijn. Er is een schoolcontract tussen instelling en het host-‐ bedrijf nodig om wettelijk in orde te zijn.
-‐
Vrijwilligers: Deze relatie werknemer – werkgever zou bij instemming van beide partijen ideaal zijn, maar is echter slechts in bijzondere gevallen mogelijk. Een belangrijke voorwaarde is dat de instelling, organisatie of vereniging voor wie de vrijwilliger zich inzet, geen winstgevend doel nastreeft, maar zich inzet ten behoeve van derden of van de samenleving (vzw).
-‐
Individuele Beroepsopleiding (IBO): Het bedrijf in kwestie leidt een werkzoekende zelf op in het bedrijf. Het voordeel hiervan is dat tijdens deze opleidingsperiode, loonkosten voor de rekening van de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) zijn. Wat wel bij de deal hoort, is dat de IBO-‐er na afloop van het opleidingstraject een baan bij het bedrijf aangeboden krijgt. Toch blijft de IBO een waardevolle oplossing voor bedrijven met weinig ruimte voor werknemers. Tijdens de IBO wordt het bedrijf ondersteund en begeleid, terwijl loonkosten tijdelijk fors worden uitgespaard. Het resultaat is een werknemer die op een efficiënte manier gevormd is door het bedrijf zelf.
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
21
-‐
Beroepsinlevingsovereenkomst (BIO): Dit traject is in het leven geroepen om meer leerwerkplekken te creëren voor jongeren in het deeltijds beroepssecundair onderwijs (DBSO). Vergelijkbaar met de IBO (om het verwarrend te houden), gaat het hier om een leerervaring, ofwel “leerwerk”, in dit geval wel betaald. In het geval van de BIO-‐baan, wordt er een schriftelijke overeenkomst getekend tussen bedrijf en ‘leerling’. Een leervergoeding is verplicht, het aanbieden van een baan na afloop van het leerproces niet.
VALKUILEN BIJ HET STARTEN VAN EEN ONDERNEMING Uiteraard willen we je alleen maar aanmoedigen om zelf aan de slag te gaan, maar dit liefst met een portie realiteitszin. Let daarom op voor volgende valkuilen bij het opstarten van je onderneming: -‐
Het is niet iedereen gegeven een zaakvoerder te zijn: evalueer kritisch je leiderscapaciteiten, je stressbestendigheid, je doorzettingsvermogen,… en beslis eventueel om een zakelijke partner onder de arm te nemen
-‐
Een onzorgvuldige voorbereiding: reken erop dat een (succesvolle) zaak opstarten gemiddeld 3 tot 12 maanden vraagt
-‐
Te weinig startkapitaal: o
Zorg voor een gezonde balans tussen eigen vermogen (= eigen middelen) en vreemd vermogen (= door anderen ingebrachte middelen). Een verhouding van 1/3 versus 2/3 is algemeen genomen een gezonde mix
o
Maak een duidelijke en realistische raming van alle kosten en de verwachte opbrengsten. Algemeen genomen worden de kosten onderschat en de verwachte opbrengsten ruim overschat. Bij modeontwerpers duurt het gemiddeld 3 seizoenen voor de eerste (bescheiden) omzet wordt gegenereerd
o -‐
Houd rekening met verschillende scenario's (weinig succesvol tot heel succesvol)
Te weinig klanten: zorg voor een divers klantenbestand, zodat jouw omzet niet te sterk afhankelijk is van één klant. Een vuistregel is dat 1 klant niet verantwoordelijk mag zijn voor méér dan 20% van de omzet
-‐
Administratieve rompslomp: zorg voor orde in je papieren en hou ze chronologisch bij
-‐
Te weinig begeleiding: gebruik de verschillende instanties en hulpmiddelen die beschikbaar zijn
-‐
Gebrek aan een sociaal leven: zorg dat jouw naasten achter de beslissing staan en houd rekening met lange werkdagen
-‐
Te hoge vaste kosten: vermijd hoge terugkerende kosten in het begin (huur, auto,..) en tracht creatief te zijn met de beperkte middelen voorhanden
-‐
Wees realistisch en niet té enthousiast over jouw eigen project: praat met mensen die een neutrale visie hebben, tracht je eigen project te bekijken vanuit een ander standpunt en evalueer of het succesvol zal zijn
-‐
Actief zijn in een sector of markt die niet de jouwe is: tenzij je uitgebreid research hebt gedaan of een partner hebt gevonden die hier wel in thuis is, kan je beter bij je core business blijven
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
22
6_MARKETING & COMMUNICATIE MARKT-& CONCURRENTIEANALYSE Je plaats vinden tussen de bestaande labels en een manier vinden om je van hen te differentiëren, is cruciaal voor elk modemerk. Op basis van een analyse van de markt en je concurrenten, kan je een sterke visie uitbouwen op basis waarvan je beslissingen neemt. 1.
Marktanalyse: SWOT-‐analyse
Een belangrijke analyse bij de opstart van een bedrijf (maar eveneens zinvol bij het maken van grote beslissingen onderweg) is de SWOT-‐analyse. SWOT staat voor strengths, weaknesses, opportunities en threats. Hou bij je analyse rekening met zowel jezelf als designer, je bedrijf als de markt. Sterktes en zwaktes zijn intern, je kan ze controleren en -‐waar nodig-‐ bijsturen. Met andere woorden: zwaktes kan je aanpakken of afstoten en sterktes hebben het potentieel om nog belangrijker te worden. Kansen en bedreigingen zijn externe factoren waarover je weinig of geen controle hebt. Het gaat bijvoorbeeld om concurrenten, reguleringen etc.
Sterktes (intern)
Zwaktes (intern)
Kansen (extern)
Hoe maak ik gebruik van sterkte x om
Hoe versterk ik zwakte x om in te
in te spelen op kans btw?
spelen op kans btw?
Hoe maak ik gebruik van sterkte x om
Hoe versterk ik zwakte x om
bedreiging btw af te weren?
bedreiging btw af te weren?
Bedreigingen (extern)
Nadat je je concept of bedrijf op basis van de SWOT-‐topics geanalyseerd hebt, is het zinvol om de belangrijkste kwesties te vertalen naar strategische vragen. De antwoorden op deze vragen vormen de basis van je toekomstige bedrijfsstrategie. -‐
Kans + Sterkte: Wanneer er sprake is van zowel een kans als een sterkte, hoort daar een offensieve actie bij. De kansen en sterktes worden in dit geval uitgebuit
-‐
Bedreiging + Sterkte: De bijbehorende strategie is hier het defensief. De sterktes worden benadrukt en de concurrentie wordt nauwlettend in de gaten gehouden
-‐
Kans + Zwakte: Hier is de te volgen strategie schoon schip te maken. Zwaktes moeten worden omgebogen en verbeterd
-‐
Bedreiging + Zwakte: Overleven is hier het scenario. Er is mogelijk een situatie van crisis waarin een ommekeer bewerkstelligd moet worden om eruit te komen. Hier worden confrontaties aangegaan
2. Marktanalyse: STP-‐model Het STP-‐model is een goed hulpmiddel om de markt waarin je zal opereren, onder de loep te nemen. STP staat voor segmentatie, targeting en positionering, en focust op vier stappen om je marktpositie te bepalen.
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
23
-‐
Stap 1 – Bepaal de criteria waarmee je je markt zal opdelen in verschillende marktsegmenten: Je kan de markt bijvoorbeeld indelen op basis van stijl, locatie, leeftijd, geslacht, aankoopgedrag...
-‐
Stap 2 – Stel het profiel op van de verschillende segmenten: Op basis van de verschillende profielen bepaal je welk marksegment voor jou het aantrekkelijkst is en op wie je je wil richten. Een aantrekkelijk marktsegment is: o
Rendabel
o
Meetbaar aan de hand van de beschikbare informatie
o
Groot genoeg
o
Toegankelijk
o
Realistisch (hou steeds rekening met je eigen middelen en doelstellingen)
-‐
Stap 3 – Bepaal de doelgroep waarop je je zal focussen: Hierbij is het belangrijk om een heel volledig beeld van je doelpubliek te krijgen. Denk hierbij verder dan alleen aan leeftijd en budget, maar denk ook aan vrijetijdsbesteding, gezinssamenstelling, werk,…
-‐
Stap 4 – Bedenk een marketingmix (prijs, product, promotie, plaats) voor jouw doelgroep: Hoe zal je je doelgroep aanspreken en hun interesse prikkelen? Gebruik de vier P’s van de marketingmix als leidraad voor je communicatie: o
Product: Welke meerwaarde kan je collectie bieden aan je doelgroep? Welke kenmerken typeren je collectie?
o
Prijs: Wat is het budget van je doelpubliek? Wat is je eigen productieprijs en de bijhorende marge? Welke prijzen hanteren andere labels/ concurrenten?
o
Plaats: Via welk kanaal (on-‐ of offline) wil je je product aan de man brengen?
o
Promotie: Hoe ga je je doelgroep bereiken en op welke manier? Welk budget ga je hieraan besteden?
Als je de stappen van het STP-‐proces hebt doorlopen, heb je een duidelijk profiel van je eindklant op basis waarvan je je strategie kan verfijnen, een communicatieplan uitwerken en een verkoopsstrategie ontwikkelen
3. Concurrentieanalyse Om een zicht te krijgen op het marktsegement dat je wil aanboren, is het belangrijk om een mapping te maken van het bestaande landschap en je directe concurrenten te identificeren. Concurrenten zijn merken die een gelijkaardige stijl aan dezelfde prijs aanbieden met hetzelfde doelpubliek in gedachten. Van je concurrenten kan je veel leren: bestudeer hen niet enkel bij de opstart van je label maar hou hen constant in de gaten. De lijst met verkooppunten van je concurrenten kan bijvoorbeeld als inspiratiebron dienen voor jouw eigen wishlist van verkooppunten. Het is interessant om per concurrent een aantal elementen op te lijsten en deze geregeld te vergelijken met de jouwe: prijzen, verkooppunten, communicatiekanalen, social media acties etc.
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
24
COMMUNICATIE Communicatie gaat om hetvolgende: Hoe vertaal ik het verhaal achter mijn collectie en via welke kanalen deel ik dit, zowel naar mijn klanten als naar de eindconsument? Belangrijk: one-‐size-‐fits all communicatie werkt niet! Maak een onderscheid tussen je B2B (aankopers van winkels en journalisten) en B2C contacten (eindconsument). Ontwikkel voor elke doelgroep een eigen boodschap en specifieke tools.
1. B2B (business to business) COMMUNICATIE: Hoe vertel je je verhaal aan de aankopers die je collectie in hun winkel verdelen? En aan journalisten?
LOOKBOOK: -‐
WAT? Ontwikkel voor elke collectie een lookbook met professionele foto's van de verschillende looks in je collectie
-‐
WAAROM? o
Ga je naar een beurs of op prospectieronde? Geef een papieren lookbook aan potentiële klanten opdat ze je achteraf herinneren
o
Schrijf je journalisten aan met een persbericht? Voeg een lookbook toe
o
Update je je website met beelden van het nieuwe seizoen? Gebruik de beelden die je voor je lookbook hebt laten maken
o
Heb je een bestand van goede klanten/fans van het eerste uur? Bezorg hen aan het begin van elk seizoen een lookbook met jouw groeten
-‐
BEELD? Laat foto's maken in lijn met de look & feel die je voor je merk in gedachten hebt: o
Kies een model in lijn met je doelgroep en pas hair & make-‐up en styling aan aan je doelpubliek. DUS: Gebruik geen model van 16 met gothic make-‐up als je een collectie voor vrouwen van middelbare leeftijd ontwerpt
o
De sfeer van de foto's mag aansluiten bij de inspiratiebronnen van je collectie, maar ga hierin niet te extreem, je wil geen 'love it or hate it' effect hebben
o
Laat packshots (= beelden tegen een witte achtergrond) maken als je budget dat toelaat. Sommige magazines vereisen packshots voor reportages
-‐
TEKST? o
Vergeet niet om je contactgegevens duidelijk voor-‐ of achteraan te vermelden: website, naam contactpersoon, e-‐mailadres, gsm-‐ nummer. Heb je een sales-‐ en/of perscontact? Vermeld dan zeker de gegevens van deze persoon
o
Vermeld bij de foto's de naam of code van de stukken die worden afgebeeld of maak achteraan een pagina met een kleine versie van de verschillende foto's en daarbij de legende. Je kan op deze pagina ook aangeven in welke maten en kleuren het stuk beschikbaar is. Beperk de info, dit is een lookbook, geen
PERSBERICHT: zie paragraaf over PR verderop
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
25
2. B2C (business to consumer) COMMUNICATIE: Hoe vertel je je verhaal aan de eindconsument?
WEBSITE: -‐
WAAROM? De naam van een merk googelen wordt steeds meer een reflex bij consumenten. Het is dan ook zinvol om te sturen wat ze als eerste te zien krijgen en een eenvoudige webpagina te voorzien. Dit kan prima met eenvoudige en goedkope systemen zoals Wordpress.
-‐
INHOUD? Zorg dat op je website minstens volgende elementen getoond worden: o
Overzicht in beelden van voorbije collecties. Zorg dat ook steeds beelden online staan van de collectie die momenteel in de winkel hangt
-‐
o
About: een korte sectie over het concept van het merk
o
Verkooppunten
o
Contactgegevens
o
Links naar de social media die je gebruikt
AANDACHTSPUNTEN? o
Een eerste stap is de registratie van je url. Via DNS kan je nagaan of je domeinnaam nog beschikbaar is. Een logische keuze is .be, maar afhankelijk van je (internationale) toekomstplannen kan je ook .eu, .com,… laten reserveren door de registratieagent. Varianten van je naam laten registreren is slim want zo komen klanten toch bij de juiste site terecht als ze een verkeerde URL intypen
o
Registreer je via Google Analytics of een ander systeem en bekijk regelmatig de statistieken van je website. Hierin kan je erg nuttige informatie over je klanten vinden
o
Het is handig als je website snel te vinden is via verschillende zoeksites, ga dus na welke woorden jouw doelgroep zou intypen en gebruik er zo veel mogelijk van in je teksten
!Lees zeker ook nog de samenvattingen van de voorbije Fashion Labs over e-‐commerce op de website. Hier vind je een heleboel extra tips van de pro’s! [Kennis>Fashion Labs]
SOCIAL MEDIA: -‐
WAAROM? Consumenten vinden het steeds belangrijker en interessanter om een kijkje achter de schermen van een merk te nemen
-‐
WANNEER? Social media moet leven. Probeer minstens een paar keer per week een update te posten. Merk je dat je niet aan twitteren toekomst? Sluit je account af of schakel hulp in. Niets zo triest als een dode fanpagina
-‐
INHOUD? o
Facebook en Instagram zijn perfecte tools om een 'community' te creëren. Twitter is dan weer heel geschikt om nieuwtjes de wereld in te sturen
o
Hou het casual! Deel work-‐in-‐progress info en link deze zoveel mogelijk met beelden
o
Ga je naar Parijs voor een stoffenbeurs of ben je on the road met je eerste collectie in een camionette? Deel snapshots van je ervaring en post deze met een leuke caption
o -‐
Geef je fans de kans om foto's te delen van zichzelf in stukken van jouw hand
PROMO? Met Facebook kan je heel gemakkelijk en goedkoop je pagina of een bepaalde post promoten via de 'Ads manager'. Zo kan je heel gericht (op leeftijd, stad, interesse, etc.) nieuwe mensen bereiken
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
26
NIEUWSBRIEF: -‐
WAAROM? Een nieuwsbrief dient om traffic naar je website te genereren en om je volgers aan je bestaan te herinneren
-‐
WANNEER? Enkel wanneer je echt iets zinnigs te melden hebt, mensen beschouwen nieuwsbrieven al snel als spam
-‐
WIE? o
Voorzie op je website een 'Schrijf je in op de nieuwsbrief' knop en leg zo een database aan
o
Grijp elke gelegenheid aan om de contactgegevens van je fans of doelpubliek te verzamelen: Vermeld duidelijk je website in je labels, wees aanwezig op shoppingevents van je belangrijke klanten en voeg nieuwe contacten systematisch toe aan je database
-‐
INHOUD? o
Hangt je nieuwe collectie in de rekken? Is je website geüpdatet? Houdt een van je belangrijke winkels een shoppingevent? Deel dit met je netwerk!
o -‐
Hou de tekst kort en zorg dat alle praktische elementen duidelijk zijn
VORM? Mailchimp (zie persbericht) is eveneens een perfecte tool om nieuwsbrieven mee te maken
! Gebruik de checklist in bijlage 8 om geen belangrijke communicatie-‐acties uit het oog te verliezen. De checklist kan je ook downloaden via het kennisluik [Kennis>Tools&Templates>Marketing&Communicatie].
PUBLIC RELATIONS (PR) PR is een belangrijke component in het uitbouwen van je modelabel. Zowel aankopers van boetieks als eindconsumenten worden beïnvloed door online en print artikels. PR – public relations – gaat over de kunst van verhalen vertellen. Het is belangrijk dat het verhaal dat je wil vertellen over een zekere nieuwswaarde beschikt: een nieuwe collectielancering, samenwerking, verjaardag, winkelopening, expo,… Je kan opteren om met een persbureau samen te werken of om je eigen PR te doen. Sinds een aantal jaar richt PR zich niet enkel op journalisten maar ook op influentials, vaak BV's die heel actief zijn op social media of veel in de media verschijnen en zo hun favoriete merken in the picture kunnen zetten.
Persbureau Voor je PR-‐activiteiten kan je beroep doen op een persbureau. Een persbureau biedt verschillende services (afhankelijk van het contract met de klant): -‐
Persberichten: Opstellen en uitsturen van persberichten naar een database van (meestal nationale) journalisten, bloggers, stylisten en influentials
-‐
Beeldendatabank: Verzamelen van beeldmateriaal van alle klanten op een online beeldbank zodat journalisten het onmiddellijk kunnen downloaden
-‐
Showroom: Verzamelen van de collecties van alle klanten in een showroom waar stylisten en influentials kunnen komen uitlenen voor shoots, actes de présence etc.
-‐
Sampling: Indien gewenst of relevant, sturen persbureaus samples van je product naar een selectie van contacten om uit te testen
-‐
Persdagen: Twee maal per jaar (april en november) organiseren alle Brusselse en Antwerpse persbureaus twee persdagen waarop ze de collecties van het volgende seizoen aan hun perscontacten tonen. Sommige bureaus organiseren tussendoor ook blogger days waarop ze op een bijzondere manier (meestal via experiences) een aantal van hun merken in de kijker zetten
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
27
-‐
Events: Om een collectie of project extra in de kijker te zetten, kunnen persbureaus events organiseren
Reken op een maandelijkse fee van 800 euro tot 7000 euro (voor een internationaal bureau), afhankelijk van het pakket. Durf te onderhandelen als jonge ontwerper, veel bureaus voegen graag nieuwe merken aan hun portfolio toe omdat die de dynamiek erin houden. Zorg voor een goede match met het bureau waarmee je wil samenwerken. Een persbureau moet jouw naam en label vertegenwoordigen, het is dus belangrijk dat de andere labels in het portfolio van het bureau niet haaks staan op wat jij doet en dat je elkaar vlot begrijpt en vertrouwt.
Zelf je PR doen Gezien een samenwerking met een persbureau vaak financieel niet haalbaar is, doen veel merken hun eigen PR.
Persbericht -‐
WAT? Communiceer systematisch naar de pers wanneer je een nieuwe collectie of project lanceert. Probeer 2 tot 4 keer per jaar een bericht uit te sturen of een persgerichte actie te ondernemen
-‐
WAAROM? Pers en sales gaan hand in hand. Aankopers willen persaandacht zien, journalisten geven graag aandacht aan labels die ook effectief ergens verkocht worden
-‐
WIE? o
Zo goed als alle media vermelden de contactgegevens van hun modejournalisten op de website. Blokkeer een namiddag in de agenda en leg een database aan
o
Probeer een persoonlijke band op te bouwen met journalisten van media die jouw doelpubliek leest. Opgepast: wees niet pushy!
o
Beslis je om een nieuwe markt aan te boren via bijvoorbeeld een agent? Zorg dat je je persdatabase eveneens aanvult met de relevante journalisten in dit land
-‐
TEKST? o
Vermeld bovenaan steeds PERSBERICHT en de datum waarop je het verstuurt, zo is voor elke journalist met een slordig bureau meteen duidelijk of je bericht nog actueel is
o
Bedenk een catchy titel die de kern vat van de rest van het bericht. Bijvoorbeeld: FFI organiseert modejobbeurs om modebedrijven en businessprofielen te matchen
o
Schrijf een inleiding van 1 paragraaf die de belangrijkste elementen van de rest van het persbericht samenvat
o
Vervolg met een uitgebreidere beschrijving van hetgeen je wil vertellen
o
Als je nog maar net begonnen bent, is het zinvol om als laatste paragraaf in je persbericht telkens enkele zinnen over jezelf te formuleren die kernachtig weergeven wie je bent en wat je doet. Het kan nooit kwaad om je belangrijkste verkooppunten kort op te sommen
o
Gaat je persbericht over een event? Vermeld dan zeker onderaan alle praktische gegevens: datum, openingsuren, adres
o
Geef duidelijk aan waar high-‐res beeldmateriaal verkregen kan worden (zie volgende punt) en of er een copyright vermeld moet worden voor de beelden
o
Sluit je persbericht af met je contactgegevens. Bijvoorbeeld: Voor meer info en high-‐ res beelden, contacteer XXX: e-‐mailadres, gsm-‐ nummer
o
Vermeld je website
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
28
-‐
BEELD? o
Persberichten met beelden worden veel gemakkelijker opgepikt
o
Algemeen: Keep It Simple! Maak het voor journalisten zo gemakkelijk mogelijk om het nodige beeldmateriaal in de juiste
o
Het ontwerp en layout van de website is -‐ zeker in een designomgeving -‐ uitermate belangrijk. De website moet duidelijk en aantrekkelijk zijn en de nodige informatie zoals contactgegevens, verkoopspunten, openingsuren, adres van de winkel,... moeten eenvoudig terug te vinden zijn.
! In bijlage 9 vind je een voorbeeld van een persbericht. Je kan deze file ook downloaden als Word-‐ document via het kennisluik [Kennis>Tools&Templates>Marketing&Communicatie].
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
29
7_VERKOOP PRIJSBEREKENING & VERKOOPSSTRATEGIE Sterke creaties neerzetten is niet voldoende om een modebedrijf tot een succes te maken, je moet de collecties uiteraard ook kunnen verkopen. Denk eraan dat de prijs die consumenten betalen niet de winst is die jij als modebedrijf opstrijkt. Om rendabel te zijn, zal jij als ontwerper een marge van minstens x2 moeten hanteren bovenop je kostprijs wanneer je je kledingstuks verkoopt aan winkels/retailers. Daarbovenop zal een high-‐end fashion winkel nog een marge van 2.6 doorrekenen aan de consument. Het is dus duidelijk dat je de kostprijs van je collectie sterk in het oog zal moeten houden. Elke euro die je product duurder wordt in productie, zal je eindprijs maar liefst met 5.2 euro doen stijgen! Uiteraard zijn dit richtlijnen en zal je op sommige stuks meer marge kunnen nemen dan op andere. Hieronder vind je een voorbeeld van een berekening van kostprijs tot retailprijs. Kostprijs product
25 euro
Jouw verkoopprijs (= wholesale prijs)
50 euro (marge van 2)
Eindprijs voor consument (= retail prijs)
130 euro (marge van 2,6)
Enkele tips voor prijsberekening en verkoopsstrategie: -‐
Hou tijdens het ontwerpproces en bij het bepalen van de kostprijs steeds je ideale eindconsument in het achterhoofd. Denk na of je – nadat alle marges gerekend zijn – nog een redelijke prijs aan je eindconsumenten kan aanrekenen.
-‐
Vergelijk je eindprijzen met het consumptiepatroon van jouw ideale eindconsument en stuur bij waar nodig. Dit kan door de productieprijs te verlagen door grotere kwantiteiten te produceren of je ontwerp te vereenvoudigen.
-‐
Het is ook altijd nuttig de retailprijs van belangrijke concurrenten in kaart te brengen, zodat je duidelijk kan zien waar jij je positioneert binnen de markt.
-‐
Denk een goede verkoopsstrategie uit en kies zorgvuldig de partners waarmee je zal samenwerken.
-‐
Verkopen kan je via verschillende kanalen maar dit vergt telkens een andere aanpak. Het grootste verschil is of je uitgaat van een verkoop naar klanten/winkels/bedrijven (B2B) toe of dat je beslist om rechtstreeks te verkopen aan je eindconsument (B2C).
-‐
Om de gemiddelde prijzen (per productcategorie/per stuk of van de hele collectie) in de gaten te houden, kan je makkelijk een tabel bijhouden, bijvoorbeeld:
Productieprijs
Wholesale prijs=
Retail prijs = showroomprijs x 2
productieprijs x 2
Prijs concurenten
Broek
Jas
…
! Bekijk online ook de Lessons Learned van het Fashion Lab omtrent retail voor tips van experts [Kennis>Fashion Labs]. In bijlage 10 vind je eveneens een voorbeeld van een kostprijsberekening voor een kledingstuk.
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
30
BUSINESS TO BUSINESS (B2B) AANWEZIGHEID OP DE MODEWEKEN (WHOLESALE) Een mooie collectie samenstellen is een ding, die aan de man brengen een ander. Afhankelijk van je collectie en positionering, zijn er verschillende opties om je collectie B2B te verkopen. Tijdens de modeweken, kan je deelnemen aan een beurs of een eigen showroom huren. Ook kan je werken met een agent of zelf met je collectie bij potentiële verkooppunten langsgaan. De modeweken vinden steeds op hetzelfde moment plaats: mannen in januari en juni, vrouwen eind februari en eind september. Hou de website van Modem Online in de gaten voor de concrete data. Voor de meeste merken blijft Paris Fashion Week de belangrijkste modeweek omdat de meeste journalisten en aankopers (enkel) naar Parijs afzakken. Op modeaparis.com vind je meer details over Paris Fashion Week. -‐
Individuele showrooms: o
In een individuele showroom presenteer je als individuele ontwerper je eigen collectie en kan je je visie duidelijk en sterk overbrengen naar klanten, pers en aankopers.
o
Het nadeel van een showroom is de zware investering qua tijd, energie en voornamelijk geld. Showrooms zijn daarom beter geschikt voor een beperkte tijd, en worden meestal tijdens de modeweken georganiseerd. In deze periode huren honderden ontwerpers een showroom in Parijs. Verwacht dus niet dat aankopers en journalisten vanzelf naar je showroom zullen komen, maar bedenk een communicatiestrategie om hen te 'lokken'.
-‐
Modevakbeurs of tradeshow: o
Een modevakbeurs of -‐tradeshow is een plek waar ontwerpers en modelabels hun collectie kunnen presenteren, demonstreren en verkopen
o
Een voordeel is dat je meesurft op de communicatie-‐inspanningen van de merken die ook op de beurs staan. Zo is een aankoper die een afspraak bij een andere beursstand heeft, sneller geneigd ook even op de jouwe te kijken dan in individuele showrooms
o
Doe uitgebreid research alvorens je inschrijft voor een bepaalde beurs, aangezien de keuze ervan mede zal bepalen hoe pers en aankopers jouw label percipiëren
o
Vergeet niet dat je geselecteerd moet worden om een plaats te veroveren
o
Voor de meeste modebeurzen moet je naar het buitenland. In Parijs is er onder andere Tranoï, Who’s next, Atmosphère en Première Classe (voor accessoires). In Londen kan je naar Scoop, Pure Londen of the Exhibition at Londen Fashion Week gaan
o
Een lijst van de belangrijkste tradeshows vind je eveneens op ModemOnline
-‐
Fashion Shows: o
Behalve tradeshows en showrooms, vinden tijdens de modeweken ook alle shows plaats. Een defilé is hét communicatiemiddel bij uitstek voor de grote modelabels.
o
Het kostenplaatje is dan ook navenant en start vanaf 80 000 euro. Een show geven is dus geen haalbare kaart voor een startende ontwerper. Bouw eerst een goed netwerk van klanten en geïnteresseerde pers uit alvorens dergelijke investeringen aan te gaan
Reality check: geïnteresseerde aankopers houden ontwerpers tot drie seizoenen in het oog om te beoordelen of de ontwerper continuïteit in design kan bieden. Focus als jonge ontwerper dus op het opbouwen van naambekendheid, contacten leggen met pers en aankopers en stel je verwachtingen in deze richting bij. Tracht klanten aan te trekken met een creatief en vernieuwend idee of concept.
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
31
VERKOOPSKANALEN (RETAIL) De aanwezigheid op internationale modeweken zal van cruciaal belang zijn indien je ervoor kiest om je collecties door een externe partij te laten verkopen. Mogelijke aankopers die je daar kan ontmoeten en die dus ook als verkoopskanaal naar de consument toe fungeren: -‐
Multimerken boutiques
Multimerken boutiques zijn eerder flexibel en delen in het risico. Vaak verkopen deze shops niet enkel bekende labels en is er dus (meer) ruimte voor jong ontwerp. -‐
Department stores
Als het verkopen goed loopt, kan je in een volgende fase de zogenaamde department stores benaderen. Zeker voor de Amerikaanse markt kan dit nuttig zijn. Verkoop via department stores heeft als voordeel dat je grote hoeveelheden kan verkopen, dat je naambekendheid stijgt en dat de stores een groot deel van de marketing (en de bijhorende kosten) op zich nemen. Department stores focussen echter sterk op marges en verkopen. Daarom zijn ze niet flexibel in verkoopsvoorwaarden, laattijdige levering en het terug aankopen van een label na een slecht verkoopsseizoen. De designers staan dus ook onder druk om marges te halen en kosten te dekken. -‐
Multimerken webshops
Vooral als designer is het interessant om via online multimerken shops je collectie te verkopen omdat deze een wereldwijd bereik hebben. Zorg echter dat je goed op de hoogte bent van de condities waaraan deze werken. Sommige shops zullen ervoor opteren om de stock zelf te beheren en zodoende de shipping te verzorgen, andere shops zullen louter een platform zijn en laten stockage en shipping over aan de ontwerper. De bekendere online shops zijn Asos en NET-‐A-‐PORTER. Ook Not Just A Label verkoopt collecties van opkomend talent over de hele wereld.
BUSINESS TO CONSUMER (B2C) Je kan ook zelf rechtstreeks aan de consument verkopen. Het grote voordeel hier is dat je zelf meer controle kan houden en de 2.6 marge van de winkel zelf opstrijkt. Ook hier zijn er enkele opties mogelijk.
Opties verkoop B2C -‐
Eigen winkel
Het voordeel van het uitbaten van een eigen winkel is dat je meteen feedback krijgt van je klanten over de collectie en dat je een heel persoonlijke en eigen visie kan weergeven. De beste feedback over jouw ontwerpen krijg je namelijk van je consumenten. Zeker in een beginfase kan het verhelderend zijn om eens zelf je collectie te verkopen aan klanten. Dan zie je meteen wat er in de smaak valt en wat minder. Een nadeel is dat je als designer niet altijd de beste verkoper bent aangezien je heel dicht bij je collectie staat. Bovendien kan het wachten op de volgende klant tot frustratie leiden, aangezien dit kostbare tijd is die je kan gebruiken om creatief bezig te zijn. Vergeet ook niet dat een winkel gemanaged moet worden. Start niet halsoverkop een eigen winkel omdat je ogenschijnlijk grotere marges kan halen. Een eigen winkel starten, vergt een grote investering en goed personeel voor je winkel vinden is niet eenvoudig en niet goedkoop. Het is aan te raden eerst naamsbekendheid op te bouwen en pas nadien een eigen winkel te openen.
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
32
Een mogelijke tussenoplossing voor jonge ontwerpers is het koppelen van een kleine verkoopsruimte aan het atelier. Een andere optie is een pop-‐upstore waar je gedurende een korte periode je collectie verkoopt. Het voordeel hiervan is dat je kan uittesten of de stad of winkelbuurt in kwestie interessant voor je is zonder langetermijn commitments te doen. De eindejaarsperiode is een goed moment voor pop-‐ upstores gezien dan veel geshopt wordt voor cadeautjes. -‐
Eigen webshop
Als starter kan het interessant zijn om een eigen webshop te starten. Je vermijdt hiermee de hoge start-‐ up kosten van een eigen fysieke winkel zoals de huurkosten van een handelspand en helpt mee in de omzet. Maar de verkopen zijn vaak niet genoeg om uit de kosten te geraken. Het belangrijkste risico bij de opstart van een webshop is de stock die je moet aanleggen. Als je B2B verkoopt, start je je productie pas nadat er orders zijn binnengekomen en produceer je dus enkel wat effectief besteld is. Voor een webshop moet je zelf inschatten hoeveel klanten je stukken willen kopen en welke maat zij zullen hebben. Om dit risico zo laag mogelijk te houden, begin je best met een kleine collectie om je online publiek te leren kennen. Wees heel realistisch bij de opstart van een eigen webshop en onderschat het werk dat hierbij komt kijken niet. Je moet een uitgebreide stock voorzien, stuks moeten teruggestuurd kunnen worden (return policy), je moet je collectie presenteren met goede foto’s, stock up-‐to-‐date houden, leveringen opvolgen… Ook het onderhoud van de site wordt vaak onderschat. Probeer rekening te houden met de volgende richtlijnen: -‐
Hanteer steeds dezelfde prijzen als in de winkel
-‐
De website moet gebruiksvriendelijk en verkoopsgericht zijn. Suggesties op basis van hun vorige zoekacties, zoals gelijkaardige of bijpassende items, kunnen bijvoorbeeld tot meer verkopen leiden
-‐
Een goed werkende interne zoekmachine is van cruciaal belang. Uit onderzoek blijkt dat 40% van de bezoekers in eerste plaats de zoekmachine gebruikt
-‐
De website moet up-‐to-‐date zijn en genoeg veranderen. Dit creëert een extra impuls om steeds terug te keren
-‐
Zorg voor een gemakkelijke en vertrouwde betaalmethode. Het is aan te raden om samen te werken met erkende bedrijven zoals PayPal, Ogone of Europabank. Door garanties en een duidelijke terugkeerpolitiek te hanteren, stijgt het vertrouwen van de klanten
-‐
Vraag het e-‐mailadres van de bezoekers zodat je hen op de hoogte kunt houden van veranderingen en speciale acties
! Lees zeker ook nog de samenvattingen van de voorbije Fashion Labs over e-‐commerce (basis en gevorderd), deze zijn terug te vinden via [Kennis>Fashion Labs]. Hier vind je nog een heleboel extra tips van de pro’s! -‐
Agenten
Het kan zinvol zijn om met een agent te werken die de verkoop in een bepaalde regio in jouw plaats doet. In ruil daarvoor zal je een percentage van de verkoop moeten afstaan. Agenten hebben een portfolio van winkels waar ze een langetermijnrelatie mee hebben uitgebouwd. Winkels vertrouwen daarom op een goede agent aangezien zij uit ervaring weten welke collectie goed zal aansluiten bij het cliënteel van de winkel. Zeker indien je de regio niet goed kent en de taal niet spreekt, is het aangewezen met een agent te werken. Zorg hierbij dat de agent andere designers in portefeuille heeft die overeenstemmen met jouw visie. Opgepast: vaak brengen agenten nieuwe winkels aan en willen ze ook nadat jullie de samenwerking beëindigen een percentage op je verkoop aan deze winkels. Maak hierover duidelijke afspraken in een contract en roep eventueel de hulp in van een jurist.
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
33
-‐
Incubators
Incubators voorzien ruimte voor jonge ontwerpers om de onderneming te runnen. Meestal is het meer dan enkel de ruimte op zich, en zijn de incubators echte broedplaatsen voor jonge designers. In sommige incubatiecentra is het mogelijk de collectie te verkopen in een eigen studio en afspraken te maken met de pers.
Welke winkels? Het is van cruciaal belang dat je collectie te koop is in de juiste winkels. Deze moeten bij de visie en de boodschap van je label/collectie passen. Wees realistisch; het zijn eerder de kopers die collecties zullen kiezen in plaats van omgekeerd. Sinds de crisis moeten ook kopers duidelijke keuzes maken. Er blijft slechts een klein budget over voor nieuwe designers na de aankoop van de vaste collecties. Blijf echter kritisch als een koper een order wil plaatsen. Ga eerst na welke andere labels ze verkopen en probeer informatie in te winnen bij collega-‐designers over de betrouwbaarheid wat betaling betreft. Het gebeurt namelijk vaak dat designers door het faillissement van een winkel hun eigen label niet meer staande kunnen houden. -‐
Enkele tips bij het contact met kopers o
Zoek op internet naar alle nodige informatie over verschillende kopers. Je kunt best een bestand bijhouden met alle namen en wie je al gecontacteerd hebt. Je kan altijd naar je ‘concullega’s’ kijken voor inspiratie.
o
Als je een afspraak met een multibrand boutique probeert te maken, hou dan rekening met de modekalender. Het heeft geen zin om een afspraak te maken tijdens de fashion weeks. Het is evenwel aan te raden deze weken bij te wonen zodat je kan netwerken en je collecties daar tonen.
o
Kopers zien dagelijks meerdere ontwerpers, het is dus cruciaal om duidelijk te maken waarom jouw collectie anders is dan de anderen. Als je een afspraak tracht te maken met een winkel, trek dan de aandacht op een creatieve manier zodat mensen benieuwd zijn naar meer. Als je een mailing uitstuurt, voeg dan een opvallende titel toe. Zorg er evenwel voor dat deze niet als spam kan worden gepercipieerd. Als je iets met de post opstuurt, kan je bijvoorbeeld een staal van een stof, een lookbook, een postkaart,.. toevoegen om op te vallen tussen de vele uitnodigingen die kopers ontvangen.
o
Zorg ervoor dat de collectie goed en duidelijk gepresenteerd is. Bedenk hierbij dat een gemiddelde afspraak 15 minuten duurt en je dus op een korte tijd een sterke indruk moet achterlaten.
o
Wat kan je best meenemen naar een dergelijke afspraak? •
Prototypes van je collectie
•
Je portfolio
•
Een persbericht
•
Verschenen krantenartikels en/of artikels
-‐
Enkele richtlijnen voor het gesprek: o
Wees duidelijk en eerlijk over je collectie (o.a. over het volume, de prijs, verkoopsvoorspellingen, persberichten,...). Leugens of overdrijvingen worden vaak achterhaald en kunnen je lang achtervolgen
o
Als je niet tevreden bent met een aanbod, probeer dan te onderhandelen maar wees redelijk. Zeker indien een winkel exclusiviteit voor een bepaalde regio vraagt, kan je
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
34
over een minimumafname of verplichte afname voor het volgende seizoen onderhandelen o
De feedback van een koper of multibrand boutique op jouw collectie kan heel waardevolle informatie opleveren. Boutiques weten goed wat hun consument wil en niet wil. Luister aandachtig naar de feedback en neem de adviezen mee in je nieuwe collectie
o
Zorg dat je een goed overzicht hebt van de verschillende stukken van jouw collectie met de beschikbare maten, kleuren en materialen zodat de klant eenvoudig een bestelling kan plaatsen en er geen misverstanden ontstaan
o
Veel winkels nemen nu enkel stukken van jonge ontwerpers in consignatie. Dit wil zeggen dat ze de stukken in de winkel hangen zonder deze effectief aan te kopen. Alle onverkochte stuks krijg je dus op het einde van het seizoen terug. Deze sale-‐on-‐ return politiek is financieel nadelig voor de ontwerper, aangezien jij het risico voor jezelf neemt. Je kan deze strategie overwegen bij belangrijke winkels. Hou er echter rekening mee dat het zeer kostelijk kan uitdraaien en je dus voldoende financiële middelen ter beschikking moet hebben. Om de kosten wat te drukken, kan je sale-‐on-‐ return toepassen voor een beperkt aantal stuks
! In bijlage 11 en online kan je een voorbeeld van een bestelbon met de bijhorende terms en conditions vinden. Of online: [Kennis>Tools&Templates>Verkoop].
STOCK Stuks die niet verkocht werden tijdens het seizoen, worden vaak nog aan een lagere prijs aangeboden tijdens de ‘Belmodo Fashion Days’. Alle praktische informatie en data vind je op de website van Belmodo.tv. Verkoop je je stock tijdens deze dagen? Hou dan rekening met volgende elementen: -‐
De termen ‘stocksale’ of ‘stockverkoop’ kunnen wettelijk niet gebruikt worden omdat deze verwijzen naar ‘solden’, ‘uitverkoop’, ‘liquidatie’… Beide termen kunnen enkel aangewend worden in welbepaalde gevallen (pensioen, verbouwingswerken, faillissement…). Het gebruik van deze termen is in strijd met de Wet betreffende Marktpraktijken en Consumentenbescherming van 6 april 2010. De correcte term voor het initiatief is dan ook Belmodo Fashion Days.
-‐
Het prijskaartje aan het te verkopen item mag slechts 1 nettoprijs tonen (= de prijs waaraan het item op dat moment verkocht wordt) zonder verwijzing naar een voorgaande prijs. Er mag dus geen doorstreepte (originele prijs) met nieuwe netto prijs, ‘-‐20 %’, …. vermeld worden. Onnodig je erop attent te maken dat je niet met verlies mag verkopen!
-‐
De verkoop mag op eender welke locatie plaatsvinden maar idealiter gaat de verkoop door in je winkel of maatschappelijke zetel. Elke andere locatie moet doorgegeven worden aan de KBO. Men moet hiervoor ingeschreven zijn als detailhandelaar in de Kruispuntbank van Ondernemingen. Indien dit niet het geval is, kan je dit (tijdelijk) laten aanpassen.
-‐
Belmodo.tv verzamelt de gegevens op 1 plan.
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
35
8_PRODUCTIE ALGEMENE WERKING In de productiefase zullen al je creatieve ideeën werkelijkheid worden: de tekeningen worden tastbaar en de vlakke patroondelen zullen kledingstukken worden. Dit is doorgaans geen eenvoudige fase aangezien de creatie moet worden omgezet in technische gegevens zodat de collectie geproduceerd kan worden. De productie is echter een cruciaal proces bij het runnen van een modebedrijf; indien de collectie niet tijdig in de winkel kan geleverd worden, is de kans groot dat de bestelling geannuleerd wordt. Hou rekening met de volgende richtlijnen: -‐
Bedenk dat je veel problemen kan voorkomen door op een correcte en duidelijke manier te communiceren en goede afspraken te maken. Zorg ervoor dat je zelf jouw afspraken nakomt m.b.t. levering van grondstoffen, stalen, patronen, technische fiches, applicaties, … zodat jouw productiepartner de collectie tijdig en met de gewenste kwaliteit kan afleveren. Zolang de fabrikant niet alle componenten heeft ontvangen, zal hij niet starten met de productie.
-‐
De patronen worden meestal door de designer gemaakt en naar de fabrikant opgestuurd samen met een prototype, maar het kan ook zijn dat de fabrikant deze voor jou maakt. Indien jij zelf de patronen opstuurt naar de producent, zorg er dan voor dat de vorm overeenkomt met waar de producent normaalgezien mee werkt.
-‐
Maak bij voorkeur een contract op met jouw productiepartner over de levering van de goederen, technische fiches, patronen, betalingsvoorwaarden, kwaliteitseisen, kostprijs, ...
-‐
Durf te onderhandelen over de prijs en de voorwaarden, want ook fabrikanten hebben klanten nodig.
! Lees de samenvatting van het Fashion Lab over productie na voor zeer concrete tips van experts. Dit is terug te vinden via [Kennis>Fashion Labs >Fashion Lab productie].
HET VINDEN VAN EEN GESCHIKTE FABRIKANT ALS STARTENDE ONTWERPER De eerste stap in het productieproces is uiteraard het vinden van een geschikte fabrikant. Hieronder vind je enkele tips voor jouw zoektocht. -‐
In samenwerking met FFI en MAD Brussels, stelde Creamoda de publicatie 'Belgian Designer Partners’ samen. Hierin staan alle Belgische producenten opgelijst die bereid zijn flexibel samen te werken met jonge ontwerpers. ! De publicatie kan je vinden op de website via [Kennis>Tools&Templates>Productie>Belgian Designers Partners].
-‐
Doe research en vergelijk. Veel fabrikanten vertrouwen op mond-‐aan-‐mond reclame en hebben dus geen website. Steek je licht op bij andere designers en zoek op het internet.
-‐
Vergelijk bij voorkeur verschillende producenten vooraleer je een beslissing maakt.
-‐
Bij de keuze van de fabrikant houdt je best rekening met volgende aspecten: o
Is de fabrikant bereid om met een beginnende designer te werken?
o
Is de fabrikant bereid kleine orders te produceren? Of wordt er gewerkt met minimale orders?
o
Welke prijs wordt er gevraagd?
o
Welk soort collecties worden er doorgaans gemaakt? En met welke materialen?
o
Kan er tijdig geleverd worden?
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
36
o
Kan de fabrikant de gewenste kwaliteit afleveren en garanderen?
o
Wat zijn de betalingsvoorwaarden?
o
Verzorgen ze de producten waarmee ze werken?
o
Hebben ze de geschikte machines om jouw collectie te produceren?
o
Hebben ze genoeg bekwame naaisters?
COMMUNICATIE Om misverstanden te vermijden, hou je best volgende elementen in het achterhoofd als je communiceert met je producent: -‐
Vraag raad aan je fabrikant over de kosten van je ontwerp: Wat is de prijs van extra details (stiksels, plooien etc)? Zijn er goedkopere oplossingen voor bepaalde elementen?
-‐
Geef een naam en nummer aan elk model, zo is het gemakkelijk communiceren
-‐
Maak voor elk stuk een technische fiche met alle details (stof, model, maat, benodigdheden, kleuren, voering, etiketten, etc), zo spreken jullie over hetzelfde
-‐
Voorzie steeds voldoende stoffen, accessoires en etiketten om geen tijd te verliezen
-‐
Indien mogelijk, breng je best (geregeld) een bezoek aan de producent. Dit zal de kans op misverstanden zeker doen afnemen
-‐
Neem je portfolio mee zodat de producent weet wat jouw visie is
-‐
Probeer een langetermijnrelatie op te bouwen met je producent. Het zal jou en jouw partners helpen om efficiënt te werken, kosten te drukken en klantenwaarde te leveren
-‐
Laat zeker ook weten indien je tevreden bent met het geleverde werk en probeer geregeld te bellen of persoonlijk langs te gaan. Dit zal helpen om een positieve relatie op lange termijn op te bouwen
TECHNISCHE FICHES De technische fiche is een belangrijk element in de communicatie tussen designer en producent. Vaak is de taal een barrière, maar een nauwkeurige technische fiche beperkt de kans op fouten in de productie. Zeker indien de productie wordt gedaan in lage loonlanden, kan het belang van een goede technische fiche niet genoeg benadrukt worden. Dit is een voorbeeld van een technische tekening, het is belangrijk dat alle details zichtbaar zijn:
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
37
-‐
De technische tekening wordt verduidelijkt door naadsymbolen. Het is goed om deze per naad aan te geven, zodat de fabrikant precies weet hoe een naad afgewerkt moet worden en met welk steektype.
-‐
Naast de naadsymbolen hoort bij de technische fiche ook een maatspecificatie. Dit is een tabel die alle afmetingen van de pijlen in cm weergeeft. Hierbij wordt ook de toegift (meerwaarde) aangegeven.
-‐
Bij elke technische fiche wordt ook een visuele specificatie gevoegd. Dit is voor de verduidelijking van de technische tekening. Een voorbeeld hiervan: 1. Knoopsgat in staander horizontaal in het midden 2. Knoopsgaten in voorsluiting verticaal 3. 1e knoopsgat komt 3 cm onder de staander 4. Het verschil in lengte bij gelijke naden mag niet meer dan 0,5 cm zijn 5. Het verschil tussen de kraagpunten en tussen de plaats van de zakken mag niet meer dan 0,2 cm zijn 6. Alle zichtbare steken zijn 0,25 cm lang en worden met garendikte 120 gestikt 7. De zakken worden op 0,2 cm van de rand opgestikt 8. De zoom bij de borstzakken is 2 cm. Deze wordt op 1,8 cm doorgestikt 9. De terugslag op 2,8 cm van de overslag doorstikken 10. De omslag in de mouw wordt 1cm onder de rand vastgezet 11. Mouw, pas, kraag en staander worden op 0,2 cm van de rand door gestikt 12. De zoom in het voor-‐ en achterpand wordt op 2,8 cm door gestikt 13. De tolerantie voor de doorstikte afstand van alle zichtbare stiksels is 0,2cm 14. Knopen hebben twee ogen en een doorsnede van 1,5cm 15. Er mogen geen vlekken en stoffouten in de zichtbare delen voorkomen 16. Er mag geen kleurverschil zijn tussen de diverse stofdelen.
-‐
Technische fiches worden best met de computer gemaakt. Er zijn verschillende computerprogramma´s beschikbaar die dit mogelijk maken, zoals Kaleido van Lectra, maar ook het goedkopere Illustrator kan hiervoor gebruikt worden
! Lees online ook de tips die Ann Collier van IVOC geeft over technische tekeningen [Kennis>Fashion Labs>Fashion Lab Productie].
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
38
PLANNING Ontwerpers en modehuizen werken aan verschillende seizoenen tegelijkertijd. Fabrikanten produceren voor al hun klanten op hetzelfde moment en kennen dus piek-‐ en rustigere momenten. Om de productie op tijd te laten starten en nadien tijdig te kunnen leveren, is het bijgevolg noodzakelijk goed op voorhand te plannen. ! In de template voor een algemeen operationeel plan [Kennis>Tools&Templates>Productie> General Operational Plan] vind je een overzicht van de productiestappen en doorlooptijd van een modebedrijf dat twee maal per jaar een collectie maakt. Daarnaast bevat deze file ook een kalender en een aantal ‘key milestones’ die je hierin kan invullen om een overzicht te houden. Bij het opstellen van een planning voor productie, wordt meteen duidelijk dat er ook een financiële planning nodig is. Er zullen periodes zijn waar je enkel kosten hebt en pas maanden nadien zal je daarvan de inkomsten ontvangen! Je zal reserves moeten opbouwen om deze periode te overbruggen met eigen financiële middelen en reserves of met financiële middelen van de bank, een investeerder, ... Meer informatie hierover vind je terug in het deel over Financiering en Financieel Beheer.
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
39
9_WETTELIJKE BESCHERMING SOORTEN ‘INTELLECTUEEL EIGENDOM’ Niet alleen je collectie, maar ook je merknaam, design, … zijn jouw ‘intellectueel eigendom’. Er zijn verschillende intellectuele eigendommen en de daaraan verbonden rechten verschillen qua aard, omvang en duur. De belangrijkste voor jou als ontwerper worden hieronder weergegeven. Ook op vlak van intellectuele eigendomsrechten moet je een strategie uitwerken. Hieronder worden enkele tips meegegeven, maar je kan je hiervoor ook laten bijstaan door een juridisch adviseur. Laat je echter niet verlammen door wat volgt en zoek de juiste balans tussen bescherming en openheid tegenover mensen die met jou willen samenwerken. Hou je ondernemingsplan in het achterhoofd bij het registreren en beschermen van je intellectuele eigendom. Het ondernemingsplan beschrijft waar je bedrijf voor staat, wat de doelen zijn en hoe je deze gaat bereiken. Denk bijvoorbeeld aan geplande exportacties in de toekomst, zodat je eventuele registraties voor het buitenland al kan doorvoeren. Op de volgende pagina kan je een overzicht terugvinden van merknaam, tekeningen-‐ en modellenrecht, copyright en image right of persoonlijkheidsrechten.
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
40
Merknaam
Merk, logo, naam,
kleuren,
handtekening, ...
Tekeningen-‐ en
Vorm, configuratie,
modellenrecht
...
Copyright
Decoratie, illustratie, design, tekening, foto’s, vorm, ...
Image right of
Controle over het
persoonlijkheids-‐
commercieel
rechten
gebruik van je naam, je imago of iets anders persoonlijk van je zoals een foto.
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
41
MERKNAAM Bedenk een onderscheidende naam voor je label, die niet beschrijvend of misleidend kan zijn voor de aard of voor de kwaliteit van de goederen of diensten. Ga ook na of de merknaam nog beschikbaar is via de website van het Benelux Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BBIE), het officiële bureau voor de registratie van merken, modellen en tekeningen in de Benelux. Indien de merknaam nog beschikbaar is, kan je er je merknaam registreren. De registratie van een merk is tien jaar geldig, maar deze kan oneindig vernieuwd worden. Een geregistreerd merk biedt bescherming voor de bekendheid, reputatie en goodwill van een merk in de markt en voor haar vermogen om goederen of diensten te onderscheiden van dezelfde of van soortgelijke goederen of diensten van concurrenten. Ontwerp een logo dat consistent is met je merknaam en zorg ervoor dat beide herkenbaar zijn. Denk er ook over na hoe jouw merknaam zal uitgesproken en onthaald worden in het buitenland. Pas op met het gebruik van je eigen naam als merknaam. Er zijn wellicht nog mensen met dezelfde naam en dit kan voor verwarring zorgen of schade berokkenen aan anderen. Denk er bovendien aan dat je merknaam wellicht eigendom zal worden van de vennootschap en jij misschien niet altijd de enige beslissingnemer zal blijven van je onderneming.
TEKENINGEN- EN MODELLENRECHT Het tekeningen-‐ en modellenrecht biedt bescherming voor het uiterlijk van een twee-‐ of een driedimensionaal voortbrengsel voor zover dit uiterlijk nieuw is en een eigen, individueel karakter heeft. Anders dan bij het auteursrecht dat automatisch verkregen wordt, wordt het tekening-‐ of modellenrecht verkregen door het depot en de inschrijving van het model bij de bevoegde officiële instantie. Een model is nieuw wanneer vóór de datum van het depot geen identiek model aan het publiek beschikbaar is gesteld, en twee modellen zijn identiek als hun kenmerken slechts in onbelangrijke details verschillen. Een model heeft een eigen karakter wanneer de algemene indruk die het model bij de gebruiker wekt, verschilt van de algemene indruk die bij die gebruiker gewekt wordt door modellen die publiek beschikbaar zijn gesteld vóór de datum van het depot. Een Gemeenschapsmodel is geldig voor heel het grondgebied van de EU (momenteel 27 lidstaten) en verscheidene modellen kunnen door middel van één (meervoudig) depot beschermd worden. Het recht geldt voor minimum 5 jaar en maximum 25 jaar.
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
42
COPYRIGHT/AUTEURSRECHT Het auteursrecht heeft als essentieel doel de makers van creaties te beschermen en het laat toe controle uit te oefenen op de verschillende manieren waarop de creaties gebruikt en dus gereproduceerd worden. Dit recht is onder te verdelen in twee rechtsvormen: -‐
Het morele recht: regelt de relatie tussen de kunstenaar en zijn werk. De auteur beslist of zijn werk openbaar gemaakt mag worden en als dat het geval is, of zijn naam erbij moet worden vernoemd. De auteur kan tevens verbieden dat het werk wordt aangepast.
-‐
Het vermogensrecht: stelt de auteur van een creatie in staat inkomsten te putten uit de exploitatie (reproductie of bewerking) van zijn werk. Dit meestal op basis van licentieverlening of uit de verkoop van het vermogensdeel van het auteursrecht.
Het auteursrecht beschermt jou als creator en ontstaat automatisch bij het ontwerp van je creaties. Je kan echter twisten over de datum van creatie of ontwerp, daarom kan je je ontwerpen ook laten registreren bij de FOD financiën of bij de notaris. Het recht geldt tot 70 jaar na het overlijden van de creator.
PERSOONLIJKHEIDSRECHTEN Deze rechten beschermen het individu en meer bepaald een beeld van een individu, inclusief het gezicht en de lichaamsdelen. Hoewel de draagwijdte van deze rechten heel breed is, zal de toepassing ervan in de mode-‐industrie meestal betrekking hebben op het werk van modellen voor het maken van beeldmateriaal. Indien een model (of personage) op je fotoshoot, website, … herkenbaar is, moet je hiervoor een autorisatie van deze persoon hebben. Een beeld van een fotoshoot bevat dus auteursrechten voor de fotograaf en persoonlijkheidsrechten voor het model. Deze rechten kunnen (contractueel) worden overgedragen naar jou als opdrachtgever zodat je deze vrij kan gebruiken.
EXPLOITATIE De exploitatie van deze intellectuele eigendomsrechten kan op twee manieren gebeuren: -‐
op contractuele basis (en dus met goedkeuring van de partij die de rechten bezit)
-‐
op niet-‐contractuele basis (en dus onrechtmatig gebruik).
Je kan iemand dus toestaan om jouw intellectuele rechten te exploiteren. -‐
Je kan een contract tekenen met een agentschap. Een agent zal als vertegenwoordiger in jouw naam optreden en je zal een commissie verdienen op de verkoop. De collectie blijft echter jouw eigendom.
-‐
Een distributeur zal een (deel van) de collectie kopen en deze verder verkopen.
-‐
Een licentie is een overeenkomst die de voorwaarden opsomt volgens dewelke de licentienemer de intellectuele rechten van de licentiegever mag benutten. Als designer kan je bijvoorbeeld in ruil voor een (licentie)vergoeding je ontwerpen aan een fabrikant of een winkelketen in licentie geven. Zij ‘huren’ dan als het ware jouw intellectuele rechten. Hierdoor kan je als designer inkomsten verwerven en intussen de risico’s beperken.
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
43
WEBSITE Op een website vind je veel verschillende intellectuele eigendomsrechten: design, tekst, foto, video, muziek, trademarks, software, database, domeinnaam,… zijn allemaal creaties die beschermd zijn. Zorg ervoor dat deze rechten allemaal geregistreerd zijn. Als de website bijvoorbeeld door iemand anders is ontworpen, teken dan bij voorkeur een overeenkomst waarin staat dat de rechten op jou worden overgedragen.
TIPS EN TRICKS VOOR DE BESCHERMING VAN JE CREATIES -‐
Maak een strategie voor intellectueel eigendom en de registratie van de bijhorende rechten
-‐
Stem deze strategie af op jouw langetermijnvisie en plannen. Denk dus na over de bescherming
van je creaties indien je zal exporteren naar nieuwe markten -‐
Teken niet onmiddellijk alles wat je wordt voorgelegd (zoals contracten met een agent, een distributeur of een licentiecontract)
-‐
Het is het voordeligst als je bedrijf zoveel mogelijk eigenaar is van zoveel mogelijk intellectuele eigendomsrechten
-‐
Maak afspraken over intellectuele eigendomsrechten met mensen die iets voor jou ontwerpen
-‐
Een I-‐depot kan een eerste stap zijn bij het beschermen van jouw collectie en ideeën. Je kan je
collectie of idee eenvoudig en aan een lage kostprijs registreren als ‘bewijs’ van de datum van creatie. Zo voorkom je dat iemand jouw idee uitwerkt en met de rechten gaat lopen. Een I-‐ depot is 5 jaar geldig en kan verlengd worden. Juridisch gezien is dit echter geen intellectueel eigendomsrecht, maar het is wel een bewijsstuk -‐
Voor je alle details van je een idee en je bedrijf met iemand deelt, kan je vragen een geheimhoudingsverklaring te ondertekenen. Deze verklaring is wederkerig en de andere partij is dus ook beschermd. De informatie die zal worden gedeeld is vertrouwelijk en moet geheim worden gehouden voor derden
-‐
Via de idee-‐scan kan je bekijken op welke manier je jouw idee het best beschermt. Je overloopt de verschillende stadia van jouw idee: van het idee over de ontwikkeling tot de commercialisatie ervan. Op basis van de antwoorden die je geeft, krijg je concreet advies. De idee-‐scan is toegankelijk voor iedereen en duurt slechts een 10-‐tal minuten.
-‐
Naast de online idee-‐scan waarmee je zelf aan de slag kan, biedt het Agentschap Ondernemen ook de IE-‐scan aan, die dieper ingaat op de mogelijkheden van intellectuele eigendom (IE) voor jouw bedrijf. Een afspraak maken kan via
[email protected].
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
44
10_FINANCIERING & FINANCIEEL BEHEER OPSTART Gezien de grote voorfinancieringsperiode die eigen is aan de modesector, raden we je aan het financiële luik van je plan onder de loep te nemen voor je start. Het belangrijkste onderdeel van het financiële luik is de kasplanning; wanneer komt er geld binnen in je bedrijf en wanneer moet je facturen betalen. Deze planning zal duidelijk maken hoe groot jouw financieringsbehoefte is. ! Op het online kennisluik kan je templates downloaden die je helpen bij het opstellen van een financieel plan en een businessplan [Kennis>Tools&Templates>Een zaak starten & runnen]. Starters hebben bijna altijd te weinig middelen, maar door creatief te zijn en goed na te denken waar je je geld aan besteedt, kun je al een heel eind komen. Een aan te raden boek is “Start in je eigen garage. 48 originele tips om goedkoper een eigen zaak te starten” van Hans Hermans. Enkele van zijn tips: 1.
Kies het vennootschap-‐onder-‐firmastatuut (vof), een voordelige vorm van opstarten waar geen minimumkapitaal of notaris voor nodig is
2.
Koop tweedehandse meubelen en apparatuur
3.
Let op met kortingen voor verzekeringen en software. Vaak vallen ze op lange termijn duurder uit
4.
Maak gebruik van gebruiksvriendelijke en gratis online tools voor de website, de webshop, facturen en nieuwsbrieven. Zorg er wel voor dat het resultaat professioneel oogt. Anders zoek je beter hulp
5.
Recycleer verpakkingen door er een opvallende sticker van het bedrijf op te kleven
6.
Neem een boekhouder onder de arm. Sommige uitgaven zijn op termijn besparingen
7.
Probeer te starten in je slaapkamer of garage en werk met coworkingkantoren. Zo spaar je de kosten van een vast kantoor uit
8.
Stuur meteen een factuur, want heel wat facturen worden te laat betaald. Krijg je een vraag voor maatwerk, vraag dan prefinanciering aan de klant
10. Probeer het zonder wagen als het kan. De trein en een plooifiets brengen je bijna overal 11. Doe aan ruilhandel met andere bedrijven als hun producten je interesseren Als ondernemer ben je verplicht een aantal financiële elementen bij te houden, je boekhouding. De omvang van je boekhouding hangt af van de grootte van het bedrijf. Als startende designer begin je meestal een kleine onderneming en kan je de boekhouding eenvoudig zelf doen. Het is in een beginfase bovendien erg belangrijk om zelf een goed overzicht te hebben van wat er buitengaat en weer binnenkomt om eventueel bij te sturen. Een goed hulpmiddel bij het boekhoudkundige proces is ondersteunende software die het voor beginnende designers (vb. Xero & Exact Online) Eeen stuk eenvoudiger kan maken. Als kleine onderneming voer je een vereenvoudigde boekhouding.
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
45
Concreet betekent dit: -‐
Een kasboek bijhouden voor alle ontvangsten en uitgaven in cash
-‐
Een bankboek bijhouden voor alle overschrijvingen op je bank-‐ of postrekening
-‐
Een inkoopboek bijhouden met alle facturen en creditnota’s van leveranciers
-‐
Een jaarlijkse inventaris maken van alle activa, vorderingen, schulden, rechten en verplichtingen van elke aard en van eigen middelen verbonden aan de exploitatie van je bedrijf
Het is een optie om de boekhouding uit te besteden aan derden. Een gespecialiseerd boekhoudkantoor weet precies hoe alles in zijn werk gaat. Als je een boekhouder onder de arm neemt, zorg dan wel dat je op de hoogte blijft van de stand van zaken. Het is uiteindelijk jouw verantwoordelijkheid.
Tips en tricks: -‐
Hou er rekening mee dat je alle documenten 7 jaar moet bewaren
-‐
Je moet btw aanrekenen op alle producten
-‐
Gedurende de eerste drie jaar moet je geen belastingvermeerdering betalen. Dit is het gevolg van het niet betalen van voorafbetalingen
Op basis van je kasplanning, zal je zien hoe groot je financieringsbehoefte is. Denk echter goed na waarin je je kapitaal gaat investeren bij het maken van dit plan. Geld investeren gaat namelijk vaak samen met het maken van afwegingen.
EIGEN MIDDELEN In eerste instantie kijk je hoeveel je zelf kan investeren in de onderneming. Het is altijd verstandig om zelf geld in te brengen in de onderneming om zo banken en andere instellingen te overtuigen van je plan. Dit deel wordt ‘eigen vermogen’ genoemd. Wacht niet tot je al je geld geïnvesteerd hebt in het project om financiële partners te zoeken, maar ga hier bij opstart al naar op zoek. Afhankelijk van hoe groot je financieringsbehoefte is, kan je de financiering rond krijgen met eigen middelen of externe middelen in de vorm van leningen of risicokapitaal. Mogelijkerwijs wordt duidelijk dat je je plannen niet alleen zal kunnen financieren. In dit luik kan je kennismaken met de verschillen bronnen van financiering. Bedenk hierbij dat je niet alleen startkapitaal nodig hebt, maar dat elke gezonde onderneming die sterk groeit ook kapitaal nodig heeft om deze groei te financieren. Bovendien opteer je best voor een solide financiële basis met een reserve (eventueel op basis van een lening of investering) in plaats van elke maand te moeten rekenen op inkomsten alvorens een factuur te kunnen betalen. Als je een instelling of persoon wil overtuigen om te investeren in je project is het cruciaal de juiste informatie mee te geven: -‐
Stel jezelf voor
-‐
Stel je onderneming voor
-‐
Verklaar de haalbaarheid van je project op basis van je ondernemingsplan
-‐
Leg je financiële situatie uit
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
46
EXTERNE FINANCIËLE MOGELIJKHEDEN Friends, Fools, Family: De 3 F’s Een grote bron van vermogen-‐verschaffers zijn je ‘fans van het eerste uur’; friends, fools en family. Zij zijn vaak bereid om financiële steun te bieden. Denk goed na voor je hierop ingaat. Maak duidelijke afspraken over het geld en wees eerlijk over de risico’s. Met de Winwinlening wil de Vlaamse overheid particulieren aanmoedigen om geldmiddelen ter beschikking te stellen van startende ondernemingen. Wie als vriend, kennis of familielid een Winwinlening toekent aan een startend bedrijf, krijgt jaarlijks een belastingskorting van 2,5% van het geleende bedrag. Voor jonge ondernemers wordt het dankzij de Winwinlening gemakkelijker om in de directe omgeving startkapitaal te vinden. Voor meer informatie: www.winwinlening.be
Lening Ter aanvulling op het geld dat je zelf inbrengt in de onderneming, kan je ook naar de bank gaan voor een lening. Dit zal niet eenvoudig zijn omdat een bank waarborgen vraagt alvorens een lening toe te kennen. Ze willen zeker zijn dat hun lening met interest wordt terugbetaald. Er bestaan echter enkele alternatieven voor startende ondernemingen en je kan verschillende mogelijkheden naast elkaar gebruiken. Je kan bijvoorbeeld een deel bij de bank lenen en een deel via achtergestelde leningen (zie onder) financieren. Dit principe van verschillende middelen combineren, noemt met ‘co-‐financiering’. KMO’s die geen financieringsovereenkomst kunnen afsluiten met een financiële instelling ten gevolge van een gebrek aan voldoende waarborgen, kunnen gebruik maken van de waarborgregeling (een product van Participatiemaatschappij Vlaanderen). Sommige financiële instellingen zijn erkend als waarborghouder. Een onderneming kan dan tot 75% van de verbintenissen laten waarborgen door de Vlaamse overheid. Meer informatie: www.waarborgregeling.be
Risicokapitaal/Venture Capital Indien je voor financiering niet bij een bank terecht kan omdat het risico te hoog ligt of je te weinig waarborgen kan voorleggen, kan je een beroep doen op een ‘risicokapitaalverschaffer’. Een dergelijke investering kan verschillende vormen aannemen zoals een participatie in aandelen, een achtergestelde lening* of (converteerbare*) obligatielening. Risicokapitaalverschaffers zijn traditioneel privé-‐investeerders (Business Angels) die hoge return trachten te halen uit een divers portfolio van verschillende groeibedrijven. Zij nemen het grootste risico, aangezien ze in geval van faillissement als laatste zullen worden uitbetaald. In ruil voor dit risico, hopen zij snel goede winsten te kunnen boeken. Bussines angels zijn in Vlaanderen verenigd in het Business Angels Network (BAN Vlaanderen). Zij kunnen een belangrijke financiële schakel in het groeiproces van een onderneming zijn. Business angels stellen ook hun ervaring en netwerk ter beschikking van het jonge bedrijf waarin ze investeren. Zo wordt hun groei en ontwikkeling versneld en hun toekomst op middellange en lange termijn veilig gesteld. Meer info: www.banvlaanderen.be.
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
47
Met CultuurInvest biedt Participatiemaatschappij Vlaanderen (PMV) een investeringsfonds voor culturele en creatieve projecten aan. Zo kunnen (onder meer) modeontwerpers beroep doen op groeifinanciering. CultuurInvest investeert in de vorm van achtergestelde leningen (eventueel converteerbaar in aandelen) of in de vorm van kapitaalverhoging via een kapitaalparticipatie en doet meestal aan co-‐financiering met een andere financiële partner. PMV biedt hierbij ook ondersteuning door middel van coaching en advies bij investeringsaanvragen en portefeuillebedrijven. De vroegere diensten van Participatiefonds Vlaanderen, vallen in de vorm van twee formules ook onder de activiteiten van PMV: -‐
De startlening+ is een achtergegestelde lening van maximaal 100.000 euro voor starters die nog niet of sinds 4 jaar actief zijn,
-‐
De KMO-‐cofinanciering biedt een achtergestelde lening van maximum 350.000 euro, bestemd voor starters en bestaande ondernemingen. (Alle informatie op de website van PMV.)
Via de Tax Shelter (van kracht sinds juli 2014) worden particulieren fiscaal aangemoedigd om risicokapitaal te verschaffen aan Belgische startende ondernemingen (nog niet langer dan 4 jaar actief). Wie investeert met kapitaal in een startend bedrijf, kan zo genieten van een belastingsvermindering van 30 of 45% in de personenbelasting. De investering kan zowel rechtstreeks als onrechtsteeks gebeuren (vb. via crowdfunding). * Ter verduidelijking: -‐
Converteerbaar wil zeggen dat de obligaties later omgeruild kunnen worden in aandelen
-‐
Een achtergestelde lening wil zeggen dat de lening bij liquidatie als één van de laatste in de rij van verplichtingen zal worden terugbetaald
Crowdfunding Crowdfunding is een financieringsmodel waarbij geld wordt opgehaald om een project te financieren door een grote groep mensen een kleine bijdrage te laten leveren via een online platform. In ruil krijgen zij vaak een primeur of klein bedankje. Het model is flink ingeburgerd in de sociale sector en heel wat creatieve disciplines (vooral muziek en film) en begint stilaan ook in de modesector een valabele financieringspiste te worden. De meest bekende platformen zijn Kickstarter en Ulule. Voka organiseert geregeld infosessies rond dit topic, volg hen dus zeker als dit onderwerp je interesseert. ! Lees zeker online alle tips & tricks van die de experts deelden tijdens het Fashion Lab Financiering [Kennis>Fashion Labs>Fashion Lab Finance].
TEGEMOETKOMINGEN EN SUBSIDIES Modeontwerpers kunnen helaas geen beroep doen op specifieke subsidies of tegemoetkomingen, aangezien zij opereren binnen een economische realiteit. De overheid voorziet echter een veelheid aan tegemoetkomingen en subsidies voor ondernemingen en KMO’s in het algemeen. Hieronder worden de belangrijkste voor jou als modeondernemer opgelijst:
Flanders Investment & Trade (FIT) FIT wil internationaal ondernemen in Vlaanderen duurzaam bevorderen. De missie is tweeledig: enerzijds het internationaal ondernemerschap van Vlaamse bedrijven stimuleren en anderzijds buitenlandse investeringen aantrekken naar Vlaanderen.
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
48
FIT voorziet begeleiding en (internationaal) advies op maat van Vlaamse (mode)ondernemers, de mogelijkheid tot deelname aan het actieprogramma van FIT, en enkele concrete financiële steunmaatregelen. Zo komt FIT meestal tussen in de kosten voor exportacties en kan je dus een deel van de kosten voor prospectiereizen, anderstalige productdocumentatie, deelname aan modebeurzen of niche-‐ evenementen recupereren. Meer info over FIT vind je in het onderdeel over Internationaal ondernemen.
Agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Technologie (IWT) Bij IWT kan je terecht voor subsidies van innovatieve projecten. Dit overheidsagentschap ondersteunt innovatie in Vlaanderen op verschillende manieren: -‐
IWT verdeelt elk jaar een groot bedrag aan subsidies voor projecten van kleine en grote bedrijven, universiteiten,…
-‐
IWT stimuleert daarnaast de overdracht van kennis tussen academische partners en de bedrijfswereld
-‐
IWT beheert een uitgebreid Vlaams InnovatieNetwerk (VIN) zodat je eenvoudig met de juiste partners in contact kan komen.
Wedstrijden Voor jonge ondernemers worden er geregeld wedstrijden georganiseerd waar er enerzijds omkadering en anderzijds een financiële vergoeding wordt voorzien. Sommige wedstrijden baseren zich op het business plan/ondernemingsidee, andere focussen eerder op de creatieve kant van je onderneming. Enkele voorbeelden zijn Bizidee, Enterprize, International Woolmark Prize, LVMH Prize & Andam. Op de FFI website worden wedstrijden gepost onder ‘Call for Designers’. Hou de site dus goed in de gaten of schrijf je in op de FFI nieuwsbrief.
OVERIGE MAATREGELEN Ondernemingen die investeringen doen, kunnen ook in aanmerking komen voor enkele maatregelen zoals het fiscaal voordeel van de investeringsaftrek en de notionele intrestaftrek (‘aftrek voor risicokapitaal’) voor vennootschappen. Daarnaast zijn er zijn verschillende formules om steun te krijgen als je mensen in dienst neemt. Vraag hierover raad bij je sociaal secretariaat. Globaal genomen zijn er steunmaatregelen bij het aanwerven van jonge of oudere werknemers, bijkomend personeel voor wetenschappelijk onderzoek en ontwikkeling, bijkomend personeel met een laag loon, langdurige werkzoekenden, personen met een handicap of een eerste werknemer voor een nieuwe werkgever. Voor opleidingen die als doel hebben het functioneren van het bedrijf te verbeteren, (strategisch) advies, advies over internationaal ondernemen en technologieverkenning kan je gebruik maken van de KMO-‐portefeuille via dewelke een onderneming tot 15,000 euro subsidies kan krijgen bij een erkende dienstverlener.
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
49
11_INTERNATIONAAL ONDERNEMEN FLANDERS INVESTMENT & TRADE (FIT) De internationale markt betreden is voor veel bedrijven een droom dan wel realiteit. Tegenwoordig is richten op thuisland of buurlanden vaak niet genoeg. De kas moet gevuld, en geldschieters zitten tegenwoordig in China, Japan en Brazilië. We weten dat het weer in deze gewesten vaak het onze overtroeft, maar wat weten we over regels voor handel, onderhandelingsetiketten en arbeidswetten? Flanders Investment & Trade (FIT) is er om je verder te helpen met deze en een heleboel andere vragen. FIT wil internationaal ondernemen in Vlaanderen duurzaam bevorderen. De missie is tweeledig: -‐
enerzijds het internationaal ondernemerschap van Vlaamse bedrijven stimuleren
-‐
en anderzijds buitenlandse investeringen aantrekken naar Vlaanderen.
Wat kan FIT voor Vlaamse modebedrijven betekenen?
FIT wil ondersteuning bieden aan Vlaamse bedrijven die exporteren of internationaliseren. Vlaamse modeondernemers kunnen in de provinciale kantoren van FIT terecht voor informatie en advies over internationaal ondernemen. Hun adviseurs Internationaal Ondernemen vormen daarbij het eerste aanspreekpunt en bieden begeleiding op maat aan. Daarnaast kan je bij FIT steeds terecht voor een uitgebreid buitenlands netwerk.
FIT wil aankopers in contact brengen met Vlaamse producenten. FIT biedt Vlaamse ondernemers een ambitieus actieprogramma met een uitgebalanceerde mix van handelsbevorderende acties. Dat kan in Vlaanderen zijn, maar ook in het buitenland, waar FIT de voorbereiding op zich neemt. FIT zelf biedt in zijn actieprogramma specifiek rond mode momenteel geen initiatieven. De multisectorale zendingen van FIT bieden evenwel tal van mogelijkheden voor modebedrijven. Op basis van het ideale profiel van je gesprekspartners stelt de Vlaamse Economische Vertegenwoordiger in het land/de regio waarnaar je kijkt een op maat gemaakt afsprakenprogramma voor.
FIT biedt hulp aan bedrijven aan de hand van een investeringsproject. De subsidies bedragen van 500 tot 55000 euro. Voor alle initiatieven kunnen subsidies worden toegekend ter waarde van maximaal 50% van de door FIT aanvaarde forfaitaire kosten. Btw komt niet in aanmerking en is dus niet subsidieerbaar. De steun van Flanders Investment & Trade kadert in de Europese 'de minimis'. Dit betekent concreet dat het totale steunbedrag dat kan worden toegekend per onderneming niet hoger mag zijn dan 200.000 euro voor een periode van drie jaar vanaf de datum van de eerste steun. -‐
De tussenkomst voor reizen is beperkt tot de reiskosten en de verblijfskosten. De reiskosten omvatten de kosten voor de verplaatsing naar het betrokken land, alsook de kosten voor binnenlandse verplaatsingen. De steun wordt toegekend voor één afgevaardigde per reis. Deze afgevaardigde dient een duurzaam contractuele band te hebben met uw onderneming.
-‐
Ondernemingen moeten vaak grote inspanningen leveren om hun producten of diensten in het buitenland voor te stellen in de taal van hun potentiële afnemers. Daarom voorziet FIT steun voor de aanmaak van productdocumentatie en commerciële vertalingen. De steun bestaat uit een bijdrage van maximaal 40% in de externe kosten voor de aanmaak van productdocumentatie, commerciële vertalingen en inlassingen in vakmedia (gespecialiseerd
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
50
vak-‐ en tijdschriften) in een andere taal dan het Nederlands. De maximale steun per onderneming voor dit initiatief bedraagt 3.000 euro op jaarbasis. -‐
Flanders Investment & Trade verleent een tussenkomst voor de uitnodiging naar Vlaanderen van aankopers en decision makers landen die niet tot de Europese Economische ruimte behoren. De subsidie bestaat uit een bijdrage in de reis-‐ en verblijfkosten.
-‐
Voor de deelname aan internationale beurzen die opgenomen zijn in de repertoria of op de website van M+A Messe Planer of Le Moci moet de aanvrager geen commercieel verslag indienen. Voor beurzen buiten de Europese Economische Ruimte (dus buiten de Europese Unie, Noorwegen, Liechtenstein en IJsland) moeten de bewijsstukken van de gemaakte reis-‐ en verblijfkosten uiterlijk 3 maanden na de reis bezorgd worden aan de centrale zetel van Flanders Investment & Trade.
-‐
Voor de actieve deelname aan (of de organisatie van) niche-‐evenementen moet het commercieel verslag, de bewijsstukken van de relevante kosten, en ook de bewijsstukken van de gemaakte reis-‐ en verblijfkosten, uiterlijk 3 maanden na afloop van het initiatief bezorgd worden aan de centrale zetel van Flanders Investment & Trade (FIT).
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
51
VAKLITERATUUR Bibliotheek: Antwerpen MOMU bibliotheek Nationalestraat 28 2000 Antwerpen Tel. +32 3 470 27 97
Websites vakgebied:
-‐
www.fashionunited.nl/vakblad
-‐
www.linkmag.nl
-‐
www.modeflash.be/nl/
-‐
www.modint.nl
-‐
www.newstylefashion.com
-‐
www.texpress.nl
-‐
www.textilia.nl
-‐
www.vakbladmannenmode.nl
-‐
www.vakbladvrouwenmode.nl
-‐
www.wwd.com
-‐
www.businessoffashion.com
-‐
www.febeltex.be
-‐
www.style.com
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
52
BRONNEN Websites: -‐
www.ffi.be
-‐
www.gatewaytojapan.org
-‐
www.creamoda.be
-‐
www.pmv.eu/nl/diensten
-‐
www.flanderstrade.be
-‐
www.belgianchambers.be
-‐
www.unizo.be
-‐
www.evetp.eu
-‐
www.economie.fgov.be
-‐
www.belgium.be/nl/werk/arbeidscontract/
-‐
www.kvk.nl
-‐
www.iwt.be
-‐
www.ivoc.be
-‐
www.rsvz-‐inasti.fgov.be
-‐
www.beangels.eu
-‐
www.agentschapondernemen.be
-‐
www.textilescommittee.gov.in/visual.htm
-‐
www.belgium.be/nl/economie/ondern
-‐
www.fonds.org
eming/oprichting/ financieel_plan
-‐
www.banvlaanderen.be
soorten_contracten -‐
www.rsvz-‐ inasti.fgov.be/nl/selfemployed/index.htm
-‐
www.vlaanderen.be
-‐
www.bizidee.be
-‐
Internetsites vakgebied: www.fashionunited.nl/vakblad
-‐
www.pmv-‐kmo.be
-‐
www.linkmag.nl
-‐
www.enterprize.be
-‐
www.modeflash.be/nl/
-‐
www.fiscus.fgov.be
-‐
www.modint.nl
-‐
www.designvlaanderen.be
-‐
www.newstylefashion.com
-‐
www.vdab.be
-‐
www.texpress.nl
-‐
www.rva.be
-‐
www.textilia.nl
-‐
www.cevora.be
-‐
www.vakbladmannenmode.nl
-‐
www.beaweb.be
-‐
www.vakbladvrouwenmode.nl
-‐
www.vito.be
-‐
www.wwd.com
-‐
www.flanderstrade.be
-‐
www.businessoffashion.com
-‐
www.prinsalbertfonds.be
-‐
www.febeltex.be
-‐
www.style.com
Andere -‐
Creamoda
-‐
www.princealbertfund.be
-‐
Jobat, Carrière maker
-‐
Valkuilen voor een startende ondernemer. Tien fouten die u absoluut moet vermijden. New business 2011
-‐
Checklist: oprichting NV/BVBA New Business 2011
-‐
A guide for start-‐up fashion businesses in the UK. Voor NESTA door Centre for Fashion Enterprise
-‐
Reader Patronen Amsterdam Fashion Institute, Gonneke Kieboom
-‐
Seminarie FFI en Olswang advocaten
Boeken -‐
The Fashion Survival Guide, Start and Run Your Own Fashion Business, Mary Gehlar, July 2008, Kaplan Publishing
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
53
BIJLAGEN
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
54
BIJLAGE 1: VOORBEELD SOLLICITATIEBRIEF Annie van Dijk Fredericqstraat 49 2000 Antwerpen De Heer Marcel Roes Product manager Maymay Bergenseweg 201 2000 Antwerpen Referentie 56.560/Jobat Geachte heer Roes Ik schrijf u naar aanleiding van de advertentie uit Jobat van 23 augustus, hierin staat verkondigd dat er bij Maymay een vacature is voor een productmanager. Tijdens mijn carrière heb ik meerdere facetten van het product managen doorgelopen. Bij Scabal ben ik als assistente van de technische directeur begonnen, zo hielp ik een systeem te ontwikkelen voor kwaliteitscontrole. Hierna heb ik promotie gemaakt als productmanager waar ik drie jaar met plezier heb gewerkt. Nu is het tijd om mijn grenzen te verleggen en om aan iets nieuws te beginnen. Deze job is mij op het lijf geschreven, ik heb vele jaren ervaring in de confectie en weet daarom welke weg het beste te kiezen als productmanager. Graag zou ik deze brief verder toelichten in een persoonlijk gesprek. Hoogachtend, Annie van Dijk
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
55
BIJLAGE 2: CURRICULUM VITAE Naam:
Annie van Dijk
Adres:
Fredericqstraat 49
Postcode en plaats:
2000 Antwerpen
E-‐mail:
[email protected]
Telefoonnummer:
056 16 16 98
Mobiel nummer:
+32 (0)471 161 191
Geboortedatum:
19 december 1979
Geboorteplaats
Gent, België
Nationaliteit
Belg
(pasfoto)
Werkervaring
2007-‐Heden
Product manager confectie bij Maymay Verantwoordelijk voor een ploeg van zes personen Organiseren/plannen/communicatie tussen creatieafdeling en technische afdeling, prototypes en collectiestukken laten realiseren, analyseren en verbeteren
2005-‐2007
Promotie tot het productmanagement bij Sophie Nog steeds dezelfde taken als voorheen met aanvulling van collectieontwikkeling, communicatie tussen productie (DE) en moederbedrijf BXL, organiseren van opdrachten in loonconfectiebedrijven
2000-‐2004
Assistente van technische directeur van Sophia Hulp bij vernieuwing systeem voor kwaliteitscontrole, ontwikkeling van het product. Behandelen en optimaliseren van retour/klachten.
Opleiding
1997-‐2000
Graduaat confectie aan de hogeschool in Gent Afgestudeerd met onderscheiding
Taalvaardigheid
Moedertaal:
Nederlands
Vloeiend:
Engels
Vloeiend:
Frans
Vloeiend:
Duits
Nevenactiviteiten &
Architectuur, verbouwen, inrichten (ik heb op mijn 20 op mijn eentje een
hobby’s
appartement helemaal verbouwd en vorig jaar verbouwde ik samen met
e
mijn vriend een herenhuis), koken, sporten: skiën, lopen, spinning en andere groepssporten, reizen met de tent, toeren op de motor, ...
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
56
BIJLAGE 3: FORMALITEITENSTARTEN VAN EEN ONDERNEMING Deze checklist geeft weer welke formaliteiten je in chronologische volgorde moet ondernemen wanneer je een eigen zaak wil starten
ZICHTREKENING -‐
Een zichtrekening openen bij een financiële instelling naar keuze
-‐
Uitsluitend te gebruiken voor je beroepsactiviteit (zo heb je een scheiding tussen werk en privé)
OPRICHTINGSAKTE (enkel voor vennootschappen) -‐
Beroep doen op een notaris (BVBA, NV, CVA, CVBA)
-‐
Akte neerleggen op de griffie van de rechtbank van koophandel
-‐
Inschrijven van de akte in de kruispuntbank voor ondernemingen (KBO) door de griffier die het ondernemingsnummer -‐ toegekend door de KBO – meedeelt
-‐
Publicatie van de akte in het Belgische Staatsblad door de notaris
REGISTRATIE (enkel voor vennootschappen) -‐
Van de oprichtingsakte bij de FOD financiering
ONDERNEMINGSLOKET (zie bijlage 4) -‐
Een onderenmingsloket brengt de wettelijke verplichtingen voor een starter in orde en geeft advies. Het fungeert als centraal aanspreekpunt voor o.a. administratieve vragen. Inschrijven bij een ondernemingsloket is verplicht.
-‐
Onderzoek van de ondernemersvaardigheden: basiskennis bedrijfsbeheer en voor gereglementeerde beroepen de beroepskennis
-‐
Onderzoek van sommige vergunningen (ambulante handel, beenhouwer, beroepskaart voor vreemdelingen)
-‐
Inschrijving in de KBO als handelaar of ambachtsman
-‐
Uitreiking van het ondernemingsnummer -‐ toegekend door de KBO -‐ aan de natuurlijke personen
BTW-‐IDENTIFICATIE -‐
Aanvragen van een btw-‐identificatienummer bij een btw-‐controlekantoor
-‐
Kan ook via het ondernemingsloket (mits betaling)
VERGUNNINGEN OP ERKENNINGEN -‐
Noodzakelijk voor bepaalde activiteiten
-‐
Bij bevoegde instanties aanvragen
AANSLUITEN BIJ EEN SOCIAAL VERZEKERINGSFONDS -‐
Vrije keuze voor één van de fondsen
-‐
Aansluiten binnen de 90 dagen die volgen op de start van de activiteit
AANSLUITEN BIJ EEN ZIEKENFONDS -‐
Om in orde te zijn met je ziekteverzekering
-‐
Als je al bent aangesloten, moet je een wijziging van je statuut melden
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
57
BIJLAGE 4: OVERZICHT VAN ONDERNEMINGSLOKETTEN Bron: http://economie.fgov.be/nl/ondernemingen/leven_onderneming/oprichting/ ondernemingsloket/ De lijst van de 8 erkende ondernemingsloketten kan je hieronder raadplegen. Deze lijst bevat enkel de gegevens van de maatschappelijke zetel van elk ondernemingsloket. Voor meer informatie kan je op de website terecht.
Benaming
Adres van de maatschappelijke zetel
ACERTA ONDERNEMINGSLOKET vzw
Buro & Design Center, Heizel Esplanade
Postbus 65 -‐ 1020 Brussel Website: http://www.acerta.be
XERIUS ONDERNEMINGSLOKET vzw
Koningsstraat 269
1030 Brussel Website: http://www.xerius.be
EUNOMIA vzw
Kolonel Bourgstraat 113
1140 Brussel Adm. zetel: Oudenaardsesteenweg 7 -‐ 9000 Gent Website: http://www.eunomia.be
FORMALIS vzw
Lombardstraat 34-‐42
1000 Brussel Website: http://www.formalis.be/
SECUREX ONDERNEMINGSLOKET -‐ GO-‐START vzw
Tervurenlaan 43
1040 Brussel Website: http://www.go-‐start.be
PARTENA ONDERNEMINGSLOKET vzw
Kartuizersstraat 45
1000 Brussel Website: www.ondernemingsloket.partena.be
ZENITO ONDERNEMINGSLOKET vzw
Willebroekkaai 37
1000 Brussel Website: http://www.zenito.be/
U.C.M. ONDERNEMINGSLOKET vzw
Chaussée de Marche 637
5100 Wierde Website: http://www.ucm.be
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
58
BIJLAGE 5: VOORBEELD VAN EEN FREELANCE OVEREENKOMST Freelance overeenkomst De ondergetekenden:
gevestigd te hierna te noemen opdrachtgever, geboren te op wonende aan de te <woonplaats contractant2>, hierna te noemen opdrachtnemer, verklaren hierbij een freelance overeenkomst aan te gaan, op grond waarvan opdrachtnemer ten behoeve van opdrachtgever, buiten dienstbetrekking, tegen beloning werkzaamheden zal verrichten, onder de navolgende voorwaarden en bedingen. Artikel 1 Opdrachtgever verleent opdracht aan opdrachtnemer – gelijk opdrachtnemer als opdracht aanvaard van opdrachtgever – tot het verrichten van de volgende werkzaamheden: . Artikel 2 Opdrachtnemer is vrij zijn werkzaamheden naar eigen inzicht in te richten en uit te voeren. Opdrachtnemer zal met de uitvoering van de werkzaamheden beginnen op of omstreeks en er naar streven de werkzaamheden gereed te zullen hebben omstreeks <einddatum opdrachtnemer>. Artikel 3 opdrachtnemer ontvangt van opdrachtgever terzake van de verrichtte werkzaamheden een vergoeding van ƒ / € exclusief btw; Opdrachtnemer is tevens gerechtigd de volgende door hem te maken kosten in rekening te brengen, mits gestaafd door deugdelijke bescheiden: ; Declaratie van vergoeding en kosten zal geschieden na gereedkomen en aanvaarding van werkzaamheden door opdrachtgever en met afzonderlijke vermelding van omzetbelasting. Artikel 4 De eigendom van het tot stand gekomen werk blijft bij de opdrachtnemer. Opdrachtgever verkrijgt een exclusief gebruiksrecht na volledige betaling van de overeengekomen vergoeding en de gemaakte kosten. Artikel 5 Opdrachtnemer vrijwaart opdrachtgever van schending van rechten van derden bij de uitvoering en totstandkoming van het werk. Aldus overeengekomen en in tweevoud ondertekend te op . Handtekening opdrachtgever Handtekening opdrachtnemer (zet handtekening)
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
59
BIJLAGE 6: TIPS & TRICKS VOOR FREELANCERS LET OP VOOR SCHIJNZELFSTANDIGHEID -‐
-‐
Je wordt geklasseerd als schijnzelfstandige als: o
Je maar 1 opdrachtgever hebt
o
Je opdrachtgever je werkgever is
o
Je een vast bedrag per maand ontvangt
o
Er een gezagsverhouding is tussen jou als freelancer en de opdrachtgever
Je kan schijnzelfstandigheid vermijden door: o
Een contract op te stellen waarin wordt overeengekomen dat de partijen elk op zelfstandige basis samenwerken, meer bepaald een samenwerkingsovereenkomst
o
Je netwerk te verbreden om zo voor meerdere opdrachtgevers te kunnen werken
ENKELE TIPS -‐
Ook freelancers kunnen freelancers inhuren. Hou dit in gedachten als je je werklast als startende modeondernemer wil verminderen.
-‐
Zet samenwerkingsverbanden op met andere freelancers. Door te netwerken en kennis te delen met andere freelancers, kan je vast enkele valkuilen vermijden.
-‐
Zoek naar inkomsten los van uurprestaties. Zo kan je voldoende middelen bijeen krijgen om je eigen merk uit te bouwen.
-‐
Zorg dat je weet welke steun de overheid biedt. Niet alleen subsidies, maar er is ook bijvoorbeeld steun om bepaalde opleidingen te volgen waar je opleidingscheques voor kan krijgen. (Meer info onder het hoofdstuk ‘financiering’.)
-‐
Leer van anderen.
-‐
Overtuig mensen om met jou te werken als freelancer. Zorg dat het duidelijk is wat jou onderscheidt van de rest.
-‐
Werk met realistische deadlines en communiceer hier ook duidelijk over (ook wanneer deze in gedrang lijken te komen).
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
60
BIJLAGE 7: LIJST SOCIALE BUREAUS VOOR KUNSTENAARS Bron en volledige adresgegevens: http://www.werk.be/online-‐diensten/bureaus-‐private-‐ arbeidsbemiddeling/erkenning-‐van-‐uitzendbureaus/lijsten-‐erkende-‐bureaus Bureaus die beschikken over een erkenning als uitzendbureau voor artiesten Actief Interim
Manpower Belgium
Lummen
Brussel
Adecco Personnel Services
Merveille Plus Interim
Dilbeek
Chièvres
ASAP.BE
Randstad Belgium
Genk
Brussel
Deltaworx
Ritmo Interim
Antwerpen
Antwerpen
Diamant-‐A-‐Go
Passion Works !
Kortrijk
Nieuwekerken
Daoust Interim
Société Wallonne de Services de Placement Payants
Brussel
Charleroi
Flexpoint
Start People
Zonhoven
Antwerpen
Het Interim Paleis
Start People Abroad
Sint-‐Gillis
Antwerpen
Human Support
Tempo-‐Team
Charleroi
Brussel
IBC Personeelsdiensten
Tentoo Payroll Services
Veghel, Nederland
Zaventem
Interpass
T-‐Groep
Haaltert
Mechelen
Jobconnections
The Crew Flex
Leuven
Antwerpen
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
61
BIJLAGE 8: CHECKLIST COMMUNICATIE Volgende checklist geeft een duidelijk overzicht van de to do's op communicatievlak, zowel bij lancering van een nieuwe collectie of nieuw product als tussendoor. Bij de lancering van een nieuwe collectie of nieuw product: ¨ Ik beschik over professionele beelden van mijn product ¨ Ik heb een (eenvoudig) lookbook met een overzicht van alle looks/items van mijn collectie dat ik kan tonen aan potentiële kopers (zowel aan winkels als aan de consument) ¨ Mijn website is up-‐to-‐date met beelden en details van mijn nieuwe collectie en een overzicht van verkooppunten ¨ Ik heb een persbericht klaar met alle details van hetgeen ik lanceer en een downloadlink voor beelden ¨ Ik breng fans en klanten op de hoogte van mijn lancering met een nieuwsbrief met beelden en praktische details ¨ Ik deel de periode dat ik de collectie lanceer druppelsgewijs beelden van de stuks via mijn social media kanalen. De posts staan idealiter geprogrammeerd of in draft zodat de flow erin blijft. Ik gebruik consequent relevante hashtags (bijvoorbeeld #ikkoopbelgisch) Tussendoor: ¨ Ik deel beelden van 'the making of' van mijn collecties op social media en gebruik consequent relevante hashtags ¨ Ik interageer met mijn fans. Ik beantwoord tweets en Facebookposts en reageer op Instagrambeelden waarin ik vermeld word ¨ Ik onderzoek wie een relevante 'ambassadeur' voor mijn merk kan zijn. Ik benader deze persoon en bekijk of we een samenwerking kunnen uitwerken ¨ Ik hou de websites van belangrijke media in de gaten en hou mijn perslijst up-‐to-‐date ¨ Ik grijp elke gelegenheid aan om aan 'data mining' te doen en contactgegevens te verzamelen van potentiële klanten. Ik bewaar deze (e-‐mail)adressen in een overzichtelijk bestand en voeg ze toe aan mijn mailinglijst ¨ Ik probeer een persoonlijk (maar ongedwongen!) contact met relevante journalisten op te bouwen zodat ik hen kan benaderen als ik nieuws heb ¨ Ik verzamel eventuele publicaties over mijn merk en hou deze overzichtelijk bij (mogelijk op mijn website) ¨ Ik grijp relevante events aan om mijn merk extra onder de aandacht te brengen door een mailing uit te sturen, extra in te zetten op social media (bijvoorbeeld: bij vaderdag voor een strikjesmerk) ¨ Op dode momenten plaats ik een gesponsorde post op social media om visibel te blijven
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
62
BIJLAGE 9: VOORBEELD VAN EEN PERSBERICHT PERSBERICHT 17 augustus 2015
Op 4, 5 en 6 september staat Antwerpen in het teken van mode tijdens Antwerp Fashion Festival. Het jaarlijkse shoppingevenement is aan haar vierde editie toe met laatavondopeningen en verrassende evenementen in meer dan 100 winkels. Tijdens het festival zet Flanders Fashion Institute modemerken van eigen bodem extra in de kijker met een 'Ik koop Belgisch' campagne. Belgische mode wordt internationaal geassocieerd met kwalitatieve materialen, verrassend design en een eigenzinnige aanpak. De basis voor dit sterk merk werd gelegd door de Zes van Antwerpen in de jaren tachtig. Sindsdien zijn er tal van ontwerpers en merken opgestaan die de eer hoog houden. Wist je dat Antwerpen meer dan 65 winkels telt waar labels van eigen bodem verkocht worden? FFI zet tijdens AFF boetieks met Belgische vrouwen-‐, mannen-‐ en kindermerken voor ieders budget in de verf. Ambassadeurs Tiany Kiriloff van Belmodo.tv, Josje Huisman en Joy Anna Thielemans, elk met een bijzondere voorliefde voor Belgische mode, lijsten hun favoriete adresjes en mode-‐items op. En met de 'Ik koop Belgisch' button kunnen fans van Belgische modemerken hun liefde met de wereld delen. Voor meer informatie: www.antwerpfashionfestival.com Vragen of beelden? Jasmijn Verlinden -‐ [email protected] -‐ 03 226 14 47
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
63
BIJLAGE 10: VOORBEELD KOSTPRIJSBEREKENING Voorbeeld van een kostprijsberekening voor 1 kledingstuk Kolom D, E variabel, zelf aan te passen
Maat
Aantal
Prijs per
Extra
Totaal
meter/stuk bestellen -‐prijs %
Stoffen
Stof 1
per m
2
5,20
10,40
Stof 2
per m
1
0,50
0,50
Lining/voering
per m
1
1,50
1,50
per m
1
1,00
1,00
Pocketing
per m
1
4,00
4,00
Totaal Stoffen
per m
17,40
Knoop
per st
1
0,10
0,01
0,11
Rits
per st
1
0,10
0,01
0,11
Garen 1
per st
1
0,10
0,01
0,11
Garen 2
per st
1
0,10
0,01
0,11
Band
per st
2
0,10
0,01
0,22
Ceintuur
per st
1
0,10
0,01
0,11
Schouderstukken
per st
1
0,10
0,01
0,11
per st
1
0,10
0,01
0,11
Extra
per st
0
0,10
Extra
per st
0
0,50
1,05
Merklabel
per st
1
0,05
0,05
Waslabel
per st
1
0,05
0,05
Compositielabel
per st
1
0,05
0,05
Hangtags
per st
1
0,05
0,05
0,20
per st
1
30
30
Kleefstof/ Plakvoering
Kosten Grondstoffen
Fournituren
Bages, schilden, applicaties
Totaal Fournituren
Labels
Totaal labels
Productie-‐ kosten Verpakkings-‐ kosten Transport-‐ kosten Kostprijs Verkoopprijs wholesale Verkoopprijs retail
Productie en loonkosten
Verpakkingskosten
per st
1
0,20
0,20
Transport
per st
1
0,10
0,10
48,95
(kostprijs x2)
97,90
(verkoopprijs x2,7)
264,33
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
64
BIJLAGE 11: VOORBEELD ORDERBON EN VERKOOPSCONDITIES
ORDER CONFIRMATION AW 2015-‐2016 Name company Adress company Tel Fax E-‐mail Website VAT number Bank details (IBAN/BIC) CUSTOMER ADDRESS
DELIVERY ADDRESS
ACCOUNT ADDRESS
name client
name client
name client
address client
address client
address client
Confirmation date Vat no Customer reference Order reference Contact person Payment conditions Shipping terms Delivery period Confirmation approved by………………………………………….
Buyer's signature
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
65
Product ID Beschrijving Materiaal Kleur
Ref. Code
34 36 38 40 42 44
Totaal Eenheids-‐ Totale aantal prijs
prijs
Totaal
Totaal
General Sales Conditions In the present general sale conditions, the word “Company” designates: [name Company, including physical person]. Any “acceptance”,” confirmation” and similar action of the Company referred to herein is only binding on it provided that it has been issued in writing by one or several persons legally authorised to act on behalf of the Company.
Application The present general sale conditions apply to any sale or delivery made by the Company, to the exclusion of any general or specific conditions communicated at any time by the purchaser (hereafter the “Buyer”), except for any derogation accepted by the Company’s written and express consent. Such derogation will only apply to the specific sale or delivery for which it has been granted. By making any order, the Buyer acknowledges the present general sale conditions and irrevocably agrees to be bound by them. The Buyer understands that certain styles and/for sizes and/for colours may be unavailable. The Buyer will accept all available styles, sizes and colours.
Quotations and acceptance of order All the company’s quotations are non-‐binding, except if stipulated to the contrary by an express and written statement of the Company. The Company will only be bound by an order upon its written confirmation, or after it has commenced performance. Prices on an order are based on recent agreements for finished garments, fabric and supplies, and on present labour costs. Should prices for any items be increased, the prices on this order will be subject to increase.
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
66
Delivery All sales and deliveries are made [EXW (“Ex Works”)] (Incoterms 2000). The delivery times indicated are non-‐binding on the Company, and are only given as an estimate. No delay in delivery may lead to the cancellation of the sale by or payment of damages to the Buyer, except in case of willful delay. The Company is entitled to perform partial deliveries. In case of non-‐delivery of products, advances that may have been paid by the Buyer will be reimbursed by the Company, without any additional interests or other compensation.
Retention of title The products supplied by the Company remain its exclusive property until payment of the price in full by the Buyer. In case of non-‐payment upon the due date by the Buyer, the Company will automatically be entitled to claim the products back, ipso jure and at the Buyer’s expense. Furthermore, the Company will be entitled in such case, upon the giving notice by registered mail but without any other formality or judicial intervention, and without prejudice to its right to claim damages, to cancel the sale at the detriment of the Buyer. If the Buyer resells the delivered products before payment of the full price owed to the Company, the Buyer’s claim on its customer as a result of this sale will be pledged to the Company as security for the payment of the price owed to the latter.
Intellectual Property Rights The Buyer acknowledges and agrees that all existing and future Intellectual Property Rights (such as, but not limited to copyrights, design and models, trademarks, etc.) that relate to or subsist or reside in the products, are only owned by the Company. The Company’s Intellectual Property Rights shall at all time remain the property of the Company. The Buyer is not allowed to change the products delivered in total or in part or to give these a different name or packaging, unless otherwise agreed in writing. Any unauthorised use of the Company’s Intellectual Property Rights shall be punished according to the intellectual property laws in vigour.
Complaints In order to be valid, any complaint regarding a defect which was or should reasonably have been noticed at the time of delivery, must be notified within fourteen (14) days after delivery of the products. Such complaint will only be valid if the products have remained in the state they were at delivery. No products may be returned by the Buyer, without the Company’s prior express and written consent. The Company will not issue credit for any allowances, deductions, or materials returned unless Buyer obtains the Company’s written consent of same within (14) days of receipt of the products.
Warranty The Company’s warranty is limited to replacing the concerned products and, if this is not possible, restitution of the invoiced price. The Company is under no circumstances liable for indirect damages, whether general or specific, and whatever their nature, suffered by the Buyer
Force majeure The Company is not liable for any delay in the performance of or failure to perform its obligations arising from any event beyond its normal control, including, inter alia, interruptions in production, difficulties in supply, or shortages of raw material, labour, energy or transport, or delays in transportation, strikes, lock-‐ outs, work interruptions or any other collective labour disputes affecting either the Company itself or its suppliers, whether or not such events are foreseeable.
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
67
Price and payment Invoices are payable 30% on the date of the order confirmation, 70% 5 days before delivery. The Company shall be entitled to demand a surety of payment before delivery. Deviating terms and conditions can be agreed upon express and written statement of the Company. To be valid, any complaint regarding invoices will have to be notified by registered mail and formulated in detail within three (3) days after receipt of the invoice. No ground, such as e.g. the filing of a complaint regarding the delivered products, shall entitle the Buyer to withhold its payment. Any sum remaining due after the date of payment shall, ipso jure and without notice, produce an interest of one (1) percent per month from the date of issuance of the invoice, each month having commenced being regarded as a fully expired. In case of total or partial non-‐payment of an invoice upon due date, the Buyer shall, ipso jure and without notice, owe an indemnity of ten (10) percent of the amount remaining due, with a minimum of [………] EUR. If an invoice is not fully paid upon its due date or if the Buyer does not fulfil any of its obligations under the contract, the Company shall be entitled, ipso jure and without notice or other formality, to postpone performance of its obligations towards the Buyer under any agreement, to terminate any agreement concluded with the Buyer with immediate effect, to claim immediate payment of all outstanding claims, including those not yet due, or to refuse performance except against cash payment, notwithstanding any prior agreement and without prejudice to any other remedies which could be applied by the Company. Failure to take immediate action against any breach or default by the Buyer may under no circumstances be construed as a waiver by the Company of its rights to act against such breach of default at a later point in time.
Severability The fact that one of the clauses of these general conditions is declared null and void shall not affect the validity of the other clauses.
Competence and applicable law All agreements concluded with the Company are governed by Belgian Law, to the exclusion of the provisions of the United Nations Convention on the International Sale of Products. The Company and the Buyer (“the Parties”) agree to use all reasonable efforts to reach a fair settlement of any disputes relating to their agreements. In the event of any dispute, difference, controversy or claim arising out of in connection with to their agreements, the parties will first attempt to settle such dispute amicably. If the parties cannot agree on the resolution of any dispute, they agree to appoint a qualified neutral third party with expertise in the area of concern (hereinafter “Mediator”). Such Mediator shall be consulted to mediate and make recommendations as to the resolution of the matter in a timely manner. The costs of such mediation shall be divided equally between the Parties. If the Parties have not reached a settlement of such dispute, the dispute shall finally be settled by arbitration in accordance with the Rules of Arbitration of Cepani (Centre Belge d’Arbitrage et de Mediation – Belgian Center for Arbitration and Mediation) as presently in force. The place of arbitration shall be Brussels and the language to be used in the arbitral procedure shall be [English]. The Parties agree to call upon the services of the Belgian Center for Mediation and Arbitration for both mediation or arbitration (www.cepani.be). If Cepani’s decision is not satisfactory to one of the Parties, they still can submit their disputes to the Courts, provided that these disputes shall be submitted to the exclusive jurisdiction of the [Courts of Brussels].
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
68
COLOFON
Coördinatie Jasmien Wynants
Samenstelling Agnes Wené Ann Claes Anne de Veer Anneleen Salvo Anouk Lannoo Boudewijn Binst Britt Valkenborghs Edith Vervliet Jasmijn Verlinden Joke Hoeven Joyce Smet Koen Huygebaert Lien Bruyland Natalia Tjurina Nele Truyen Marie Delbeke Sarah De Meulenaer Sophie Pay
Contact Flanders Fashion Institute [email protected] 03 226 14 47 www.ffi.be
MODEGIDS | 2015 © Flanders Fashion Institute
69