Federatienieuws. De dood is hot. Sla een willekeurige. Doodeng. Praten over de dood is wellicht gewoner, maar helaas nog niet gemakkelijker

Federatienieuws VOORZITTERSCOLUMN

Doodeng

D

e dood is ‘hot’. Sla een willekeurige krant open en de kans is groot dat u stuit op een artikel over de dood(strijd), euthanasie of palliatieve sedatie, over de eigen naderende dood of over het overlijden van een geliefde. Ook de tv doet mee, met films als Amour, Moeders springen niet van flats en de IKON-serie Dood voor Beginners. Geen zin in tv? In een Death Café kan iedereen terecht voor een ongedwongen gesprek over de dood. Er is een week van de euthanasie en een beweging ‘Van betekenis tot het einde’. En een genuanceerd en prachtig boek als Being Mortal van de Harvard-geleerde Atul Gawande.1 Ook het Medisch Contactevent De dokter en de dood is deze week afgeladen vol. Deze aandacht voor de dood maakt praten over het levenseinde wellicht gewoner, maar helaas nog niet gemakkelijker. Het onderwerp wordt vaak doodgezwegen als het erop aankomt. Dokters hebben het vaak liever over behandelopties. Ook patiënten richten zich nog al eens op vechten voor het leven en niet op het accepteren van het – uiteindelijk – onvermijdelijke einde en hoe je die laatste levensfase wilt inrichten. En dat mag natuurlijk, die keuze kan bij iemand passen. Maar daar moet wel een open gesprek aan voorafgaan over wat de patiënt werkelijk wil. Zo’n gesprek kan de patiënt initiëren, zeker, maar deze zal u vaak dankbaar zijn als u zelf over dit moeilijke onderwerp begint. Dat is voor u wellicht vragen naar een onbekende weg, maar het is belangrijk om helder te krijgen wat de patiënt echt belangrijk vindt in de laatste levensfase. Is passende zorg voor deze patiënt ‘langer leven door alle mogelijk behandelingen te ondergaan’? Of zijn er

RUTGER JAN VAN DER GAAG

andere prioriteiten dan de wens om per se langer te leven en hoeft niet alles wat kan? Waar is de patiënt bang voor? Welke begeleiding verwacht de patiënt van de dokter? Alleen als u dit weet, kunt u goede informatie geven waarover de patiënt kan nadenken en overleggen met zijn naasten. Waarna u werkelijk samen kunt beslissen over de eventuele behandelingen, of deze nu curatief, palliatief of anders van aard zijn. Dan wordt zorg ‘passende zorg’. De KNMG-handreiking ‘Tijdig spreken over het levenseinde’ biedt concrete bespreekpunten waarmee artsen en patiënten zich kunnen voorbereiden op dat gesprek.2 Passende zorg in de laatste levensfase betekent ook samen anticiperen: advance care planning. En afspraken maken met collega’s en andere hulpverleners om te zorgen voor een goede regie en overdracht. Aandacht hebben voor uw zieke patiënt en blijven vragen naar zijn of haar voorkeuren en wensen. Die kunnen immers veranderen. Met deze aanpak kunnen we samen de vaak exclusieve focus op lengte van leven verschuiven naar een focus op samen beslissen over kwaliteit van leven en sterven. En naar acceptatie, afsluiting en afscheid als de tijd daar is. Want de dood doodzwijgen is niet langer een optie.

De voetnoten vindt u bij deze column op knmg.nl

Praten over de dood is wellicht gewoner, maar helaas nog niet gemakkelijker

Rutger Jan van der Gaag voorzitter artsenfederatie KNMG

12 FEBRUARI 2015 | MEDISCH CONTACT 313

FEDERATIENIEUWS

Nieuw van de KNMG:

Wekelijks overzicht van ontwikkelingen gezondheidsrecht

Kabinet moet uitzondering Mededingingswet voor eerstelijnszorg onderzoeken

V

orige week dinsdag is in de Tweede Kamer een motie aangenomen van SP en ChristenUnie waarin het kabinet wordt verzocht te onderzoeken of er voor de eerstelijnszorg een uitzondering op de Mededingingswet mogelijk is. De LHV is verheugd met die motie. ‘De Mededingingswet is één van de grote belemmeringen in de contractering én voor het optimaliseren van zorg in de buurt’, zegt LHV-voorzitter Ella Kalsbeek. De LHV vindt dat de Mededingingswet niet aansluit bij de dagelijkse praktijk in de huisartsenzorg. ‘Om de zorg dichterbij de patiënt te kunnen organiseren, moeten zorgverleners in de eerste lijn kunnen samenwerken. De Mededingingswet

314 MEDISCH CONTACT | 12 FEBRUARI 2015

E

lke week maken de KNMGjuristen een selectie uit de officiële overheidspublicaties op het gebied van gezondheidsrecht. Makkelijk als u bijvoorbeeld wilt weten welke wetsvoorstellen, of brieven van of aan de Tweede Kamer, de afgelopen week de revue zijn gepasseerd over onderwerpen die raken aan het artsenvak. Daarnaast selecteren de KNMG-juristen wekelijks relevante rechtspraak voor artsen. Ook deze selectie wordt wekelijks ververst. Let op: tegen sommige uitspraken, bijvoorbeeld die van regionale tuchtcolleges of rechtbanken, kunnen partijen nog in beroep gaan. Tot die tijd

zijn ze niet definitief. De hele uitspraak met ook informatie over een eventuele beroepstermijn vindt u via een link onderaan de samenvatting.

Meer over tuchtrechtuitspraken Kijk op de website van Medisch Contact voor achtergrondartikelen en tuchtrechtuitspraken voorzien van commentaar door een arts en een KNMG-jurist.

Vragen? KNMG Artseninfolijn Artsen die zijn aangesloten bij de KNMG kunnen voor gezondheidsrechtelijke en medisch-ethische vragen gratis terecht bij de KNMG Artseninfolijn 030 2823 322 of [email protected]).

werpt juist allerlei drempels op voor die samenwerking en daarnaast is er een groot grijs gebied in wat er wel en niet mag. Zo werkt de Mededingingswet dus juist beperkend voor innovatie en verbetering in de eerstelijnszorg’, stelt Ella Kalsbeek, ‘het is goed dat dit nu door het Kabinet zal worden onderzocht’.

Onderhandelingspositie Ook in de contractering van de huisartsenzorg lopen huisartsen tegen de beperkingen door de Mededingingswet aan. Kalsbeek: ‘In de afgelopen periode van contractering door zorgverzekeraars zien we dat huisartsen vaak geen echt contact kunnen krijgen met de verzekeraar over de inhoud van het contract.’ Zorgverzekeraars geven aan dat ze niet met elke individuele huisarts in onderhandeling gaan. Door de Mededingingswet mogen huisartsen echter niet collectief onderhandelen. Naast de Mededingingswet is ook de opstelling van zorgver-zekeraars een heikel punt. Uit een recente peiling van de LHV onder praktijkhoudende huisartsen komt sterk naar voren dat huisartsen

ISTOCK

Wilt u snel een overzicht van recente overheidspublicaties die voor artsen relevant zijn? Of een selectie van interessante rechtspraak? De KNMG-juristen maken wekelijks voor u een selectie. U vindt het op de KNMG-website. Zo bent u snel op de hoogte van de laatste ontwikkelingen en uitspraken.

willen dat verzekeraars serieus naar hun voorstellen luisteren. Zorg dichtbij en op maat – een streven dat we allen onderschrijven – vergt ook inzet van de verzekeraars. Dat komt nu onvoldoende uit de verf. De LHV heeft dat punt onlangs aangekaart in een rondetafelgesprek in de Tweede Kamer en gaat ook met de verzekeraars zelf hierover het gesprek aan.

LAD’s ledenraad kan aan de slag

D

e uitslag van de verkiezingen is vastgesteld en bekendgemaakt. De gekozen kandidaten zijn benoemd en komen volgende week donderdag voor het eerst bijeen. De vertegenwoordiging door afgevaardigden van ‘de bundelingen’ in de ledenvergadering is voltooid verleden tijd. Welkom ledenraad van kiesgroepen!

stenten zijn betrokken bij de gezondheidszorg, omdat we hier nu al dagelijks in werken. Als coassistent zit je in de afrondende fase van de studie en ben je dus bijna arts. Ik vind het daarom belangrijk dat coassistenten inspraak hebben in zaken die ons toekomstige werkveld en beroep mogelijk veranderen’.

Uitslag en vacatures Op 19 februari staat de bijeenkomst in het teken van een korte kennismaking, het huishoudelijk reglement en de installatie van de benoemingscommissie voor het bestuur. Uitgebreide kennismaking met de LAD en met elkaar vindt eind maart plaats.

Achterban en voorlopers In zijn felicitatie aan de ledenraadsleden schreef voorzitter Christiaan Keijzer: ‘Meer dan ooit roep ik u op de initiatieven, activiteiten en resultaten van de LAD kritisch en enthousiast te volgen. Sterker nog: hier mede richting aan te geven! Een vitale vereniging – en een levendige ledenraad – kan in mijn ogen nu eenmaal niet zonder betrokken achterban en voorlopers. Een van de benoemingen is ‘a historic first’ voor de LAD. Want voor het eerst participeert een coassistent op beleidsniveau in de vereniging. Sanne Wubbels, tot voor kort voorzitter van het KNMG Studentenplatform, zegt: ‘Ik vind het belangrijk dat coassistenten op alle vlakken goed vertegenwoordigd worden; de KNMG en de LAD-ledenraad vallen daar ook onder. Coassi-

Voor de kiesgroepen Hidha’s en Artsen Maatschappij en Gezondheid (niet zijnde jeugdartsen) zijn de zetels helaas nog niet ingevuld. Heeft u belangstelling? Surf dan naar de verkiezingspagina’s op lad.nl. Daar wordt uitgelegd hoe u zich kandidaat kunt stellen. En ook de volledige uitslag van de verkiezingen voor en de samenstelling van de ledenraad van de LAD treft u daar aan.

Wordt cao-overleg GGZ hervat? LAD en collega-werknemersorganisaties hadden onlangs weer contact met werkgeversorganisatie GGZ Nederland. Zij bespraken om op niet al te lange termijn eindelijk een nieuwe cao te sluiten. De Cao GGZ liep 31 december 2012 (!) af. Sinds oktober 2014 lagen de onderhandelingen stil. Zodra data voor dit cao-overleg zijn vastgesteld, melden we deze op lad.nl.

liggend 185 x 90 kopie.qxp_Opmaak 1 06-02-15 18:18 Pagina 1

Landelijke vereniging van Artsen in Dienstverband

12 FEBRUARI 2015 | MEDISCH CONTACT 315

FEDERATIENIEUWS

Jaarvergadering KNMG-district West-Brabant KNMG-district West-Brabant organiseert op donderdag 26 februari zijn jaarvergadering. Het bestuur zal dan verantwoording afleggen over zijn beleid en activiteiten het afgelopen jaar en over de plannen voor de toekomst, die door de wijziging van de KNMGstatuten uw speciale aandacht vergen. De agenda en stukken voor de vergadering vindt u op de website (knmgwestbrabant.nl).

Programma De avond begint met soep en broodjes in restaurant De Biecht. De jaarvergadering vindt plaats in het Zouavenmuseum. Daarna kunt u deelnemen aan een gegidste rondleiding en is er gelegenheid om na te praten. U bent van harte welkom! In verband met de catering en rondleiding horen we graag vooraf of u van plan bent te komen.

Gezocht: nieuwe bestuursleden Vanwege het vertrek van drie bestuursleden zijn we naarstig op zoek naar nieuwe bestuursleden, met name vanuit LHV, LAD, KAMG, NVVG en De Geneeskundestudent i.o. datum: 26 februari ontvangst: 19.00, Restaurant De Biecht, Oudenbosch start vergadering: 19.30, Zouavenmuseum Oudenbosch aanmelden: [email protected]

Wanneer is screening preventie? Jaarvergadering en symposium Het bestuur van KNMG-district Spaarne & Amstel organiseert op 24 maart de jaarvergadering en het symposium ‘Wanneer is screening preventie?’ in het Oude Slot te Heemstede. Ook artsassistenten en studenten zijn van harte welkom.

Programma 19.00 uur Inloop, koffie en registratie 19.30 uur Jaarvergadering. De jaarstukken staan vanaf 10 maart op knmgdistrict2.nl 20.00 uur Pauze 20.15 uur Symposium: ‘Wanneer is Screening Preventie?’ • drs. M.A. Noordzij (uroloog, stafvoorzitter Spaarne Ziekenhuis) over algemene effecten van vroegdiagnostiek en screening. pauze • Mevr. drs. A. Vehmeijer-Scherpenzeel (MDLarts, Kennemer Gasthuis) over bevolkingsonderzoek darmkanker en screeningscoloscopieën. 22.00 uur Sluiting gevolgd door een drankje. datum: 24 maart locatie: Oude Slot, Heemstede aanmelden: [email protected], vóór 20 maart info en route: knmgdistrict2.nl

Tentoonstelling Robert G. Louwe

I

n het restaurant van Domus Medica exposeert nu Robert G. Louwe, voormalig marine-arts, huisarts, tropenarts en bedrijfsarts. Robert Louwe is lid van het KNMG-gezelschap Pincet en Penseel. De tentoonstelling heet ‘Grenzeloos’ en bestaat uit olie- en acrylverfschilderijen op canvas en papier. Tot 29 mei kunt u de schilderijen bewonderen. Kijk voor meer werk van Robert Louwe op home.kpn.nl/ rglouwe.

40 jaar samen

316 MEDISCH CONTACT | 12 FEBRUARI 2015

huis Rians

KNMG Carrièrebeurs:

Maak kans op gratis kaartjes voor jouw artsencarrière!

K

om naar de KNMG Carrièrebeurs op 14 maart in Nieuwegein en maak kans op gratis toegangskaartjes voor diverse workshops en congressen voor jouw artsencarrière! Deze maand geven we cadeaubonnen weg voor een workshop Wandelcoaching en de workshop Solliciteren voor coassistenten, de themabijeenkomst Personalized Medicine, het congres Medisch Leiderschap én voor het congres Gepaste Zorg. Voor de meeste artsen in spe is het kiezen van een medische vervolgopleiding een lastige opgave. Het is dan ook belangrijk om goed geïnformeerd te worden over de mogelijkheden. De KNMG Carrièrebeurs helpt geneeskundestudenten en basisartsen bij het maken van de meest passende beroepskeuze. Schrijf je meteen in via de KNMG website knmgcarrierebeurs.nl en maak kans op één van de cadeaubonnen. Deze actie geldt tot en met 15 februari a.s.

Wat kun je winnen? Deze maand kun je, bij een inschrijving voor de KNMG Carrièrebeurs, cadeaubonnen winnen voor: • Een wandelcoachingsdag van Touch Training & Coaching. Tijdens deze workshop leer je op een plezierige en gezonde manier om ontdekkingen te doen! Het helpt om rust te vinden en behalve naar je hoofd ook te luisteren naar je hart en je lijf. Lees hier meer over deze workshop op touchcoaching.nl

• het congres Medisch Leiderschap in juli georganiseerd door MMV en het Platform Medisch Leiderschap • het Medisch Contact-congres ‘Gepaste Zorg’. Kijk op medischcontactlive.nl voor meer informatie over dit congres • de workshop solliciteren voor coassistenten op 26 mei van het KNMG Loopbaanbureau. Deze workshop is specifiek gericht op het vergroten van je kans op een opleidingsplaats en je krijgt handvatten hoe jezelf te presenteren. Lees meer over de workshop op knmg.nl • de themabijeenkomst ‘Personalized Medicine’º in samenwerking met KNPSV van De Geneeskundestudent

Meer informatie via app of website Kijk voor meer informatie op de KNMG website knmgcarrierebeurs.nl. Alle informatie en het programma vind je met de KNMG Carrièrebeurs webapp. Deze kun je downloaden op je eigen smartphone met de volgende QR-code:

12 FEBRUARI 2015 | MEDISCH CONTACT 317

FEDERATIENIEUWS

Landelijk implantatenregister van start

O

p 30 januari jongstleden werd het landelijk implantatenregister in gebruik genomen. Minister Schippers van Volksgezondheid besloot tot de bouw van dit register om de traceerbaarheid van medische implantaten te vergroten. In het landelijke implantatenregister staan de implantaten die ingebracht zijn en deze kunnen, indien nodig, getraceerd worden door de zorgverlener tot aan de patiënt. Bij implantaten kan gedacht worden aan bijvoorbeeld borstimplantaten, kunstheupen en pacemakers. Het landelijk register is een koppeling van bestaande registraties van cardiologen, orthopedisch chirurgen en de recentelijk gestarte registratie van de plastisch chirurgen. In de loop van 2015 zal ook de registratie van de gynaecologen aan het implantatenregister worden toegevoegd. Samen met de wetenschappelijke verenigingen is hard gewerkt aan de totstandkoming van het landelijke implantatenregister. ‘De start van dit register is een belangrijke stap,’ aldus Schippers. ‘Als er achteraf iets mis blijkt te zijn met een implantaat, kunnen patiënten vanaf nu veel makkelijker gevonden

worden. De arts kan patiënten zo snel informeren en nazorg verlenen. Dat is erg belangrijk om extra schade te voorkomen.’ Ook wordt gewerkt aan een medische bijsluiter voor implantaten waarop onder andere de naam van het product en het typenummer staan en websites waar info over het product upto-date kan worden gevonden.

Traceerbaarheid implantaten van belang

Federatie KNMG Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst R.J. van der Gaag, voorzitter J.W. Hingst, algemeen directeur Mercatorlaan 1200, 3528 BL Utrecht Postbus 20051, 3502 LB Utrecht tel. 030 2823 800, [email protected] knmg.nl

FEDERATIEPARTNERS Federatie Medisch Specialisten F.H.G. de Grave, algemeen voorzitter B.J. Heesen, directeur tel. 030 2823 650 [email protected] orde.nl

Er kunnen problemen met een bepaald implantaat aan het licht komen die mogelijk schadelijk zijn voor een patiënt, bijvoorbeeld in het geval van de PIP-borstimplantaten. In dat geval is het van belang zo snel en efficiënt mogelijk alle niet naar behoren functionerende implantaten te kunnen opsporen. Door het landelijke implantatenregister wordt dit nu mogelijk.

De Geneeskundestudent i.o. E.J. Duijzer, voorzitter tel. 030 28 23 827 [email protected]

Registratie verplicht

LAD Landelijke vereniging van Artsen in Dienstverband C. Keijzer, voorzitter mw. C. van den Brekel, directeur tel. 030 6702 702 [email protected], lad.nl

De komende tijd zal het register stap voor stap worden uitgebreid om uiteindelijk tot een volledig landelijk dekkend register te komen. Minister Schippers werkt aan een wet die de registratie van implantaten verplicht.

KAMG Koepel Artsen Maatschappij en Gezondheid R.A.C.L. Héman, voorzitter R. Duzijn, directeur tel. 030 3033 662 [email protected], kamg.nl

LHV Landelijke Huisartsen Vereniging mw. N.A. Kalsbeek, voorzitter L. Hennink, algemeen directeur tel. 030 2823 723 [email protected], lhv.nl NVAB Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde G.B.S. Penders, voorzitter C. van Vliet, directeur tel. 030 2040 620 [email protected] nvab-online.nl

ISTOCK

NVVG Nederlandse Vereniging voor Verzekerings­geneeskunde W.A. Faas, voorzitter mw. S. van der Burg-Vermeulen, directeur tel. 030 6868 764 [email protected], nvvg.nl

318 MEDISCH CONTACT | 12 FEBRUARI 2015

Verenso Specialisten in ouderen­geneeskunde mw. N.M. Nieuwenhuizen, voorzitter F.J. Roos, directeur tel. 030 2823 481 [email protected], verenso.nl