Faculteitsblad Electrical Engineering. Introducing... IntroductionWeek. BachelorFinalProject. AcademischErfgoed. September

Faculteitsblad Electrical Engineering

Introducing... IntroductionWeek BachelorFinalProject AcademischErfgoed

September 2012

19

5 000 METER TRACK 150 000 KOFFERS PER DAG 1 BAS BIJKERK

Inderdaad, het zijn imposante systemen die Vanderlande Industries realiseert. Material handling systemen voor tal van nationale en internationale distributiecentra, luchthavens en sorteercentra. De ene keer betrekkelijk compact en overzichtelijk. De andere keer zeer uitgebreid, behorend tot ‘s werelds grootste installaties. Complex en opgebouwd uit de meest innovatieve en creatieve oplossingen op het gebied van elektronica, mechanica en besturingstechnologie.

Unieke systemen, die altijd weer anders zijn. Gerealiseerd door bijzondere mensen. Bas Bijkerk bijvoorbeeld. Een van onze collega’s die niet uitgesproken raakt over de projecten waarbij hij van begin tot einde betrokken is. Internationale miljoenenprojecten, waar hij in multidisciplinair teamverband aan werkt. En waar hij trots op is! Net als zijn 2 000 collega’s op onze verschillende kantoren in de wereld.

UNIEKE SYSTEMEN, BIJZONDERE MENSEN

De boeiendste technische en logistieke uitdagingen. Een creatieve omgeving met gedreven collega’s die van aanpakken weten. De afwisseling van projectenwerk. Met internationale carrièremogelijkheden. Unieke systemen. Bijzondere mensen. Je vindt het bij Vanderlande Industries. Kijk op www.vanderlande.com. WWW.VANDERLANDE.COM

I Colofon J aa rg a n g 5 n u m m e r 3 J un i 2 012 De Connecthor is een uitgave van de elektrotechnische studievereniging Thor en de Faculteit Electrical Engineering aan de Technische Universiteit Eindhoven. De Connecthor verschijnt 4 keer per jaar in een oplage van 1100 stuks en is gratis voor alle leden van Thor en medewerkers van de faculteit Electrical Engineering.

I H o o fd r e d a c tie Martijn van Beurden

Femke Verheggen

I Ein d r e d a c tie Lulu Chan

I Re d a ctie

Teun van den Biggelaar Georgios Exarchakos Jerom de Haan Pieter-Paul Luijten Elles Raaijmakers John Snoeijs

Anjo Peeters

Manon Eijsvogel Pauline van Gelder Suzanne Kuijlaars Fer Radstake Bart Smolders

I On tw e r p L a y- o u t Pieter Weterings

I Fo to O msl a g Introductie Week

I Dru k

Jafra drukwerkservice

I Re d a ctie a d r e s

Connecthor Technische Universiteit Eindhoven Potentiaal 13.35 Den Dolech 2 Postbus 513 5600 MB Eindhoven

I Co n ta ct:

Telefoon: (040) 247 3221 of (040) 247 3223 Telefax: (040) 244 8375 E-mail: [email protected]

I Vo l ge n d e e d itie : Deadline kopij:

I Redactioneel

S

eptember markeert het begin van het nieuwe collegejaar en de afsluiting van het vorige. Nieuwe eerstejaars studenten vullen de collegebanken en practicumzalen terwijl ouderejaars studenten in de zomer hebben doorgezwoegd om op tijd hun Bachelor of Master eindproject af te ronden, met de langstudeerboete als spreekwoordelijke stok achter de deur. In deze Connecthor brengen we zowel artikelen over het begin van de studie, zoals de intro en het voorstellen van de verenigingen binnen de faculteit, als over het einde van de studie in de vorm van het Bachelor eindproject. We roeren zelfs de markering van het einde der tijden aan in de context van de Noorse mythologie, met het oog op het naderende lustrum van Thor. We besteden ook aandacht aan een aantal andere activiteiten in de vorm van excursies voor studenten en natuurlijk ook aan de jaarlijkse onderwijsdag voor docenten. Uiteraard is onze onvolprezen en misschien wel populairste rubriek, de puzzel, weer aanwezig. Het verbaast ons elke keer weer hoe snel de oplossingen binnenstromen en hoe enthousiast ze wordt ontvangen. Heb je een leuk idee voor een artikel over een activiteit of wil je iemand nomineren voor een vlaai, neem dan contact op met de redactie via [email protected]. We wensen je veel plezier toe met het lezen van deze nieuwe Connecthor! De redactie

26 oktober 2012

I We b :

http://www.thor.edu http://www.tue.nl/ee

I A d ve r te e r d e r s : Binnenkant kaft: VanDerLande Pagina 6: Brunel

Buitenkant kaft: Alliander Pagina 14&15: Omron.

© Connecthor 2012 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie. De redactie houdt zich het recht voor om artikelen in te korten dan wel te wijzigen. Een in een artikel verwoorde mening is niet noodzakelijk de mening van de e.t.s.v. Thor of de faculteit Electrical Engineering aan de Technische Universiteit Eindhoven.

September 2012  | 01

IINHOUDSOPGAVE [01] [04] [05] [07] [08] [10] [11] [12] [16] [20] [21] [22] [24]

R e d a c ti o n e e l

39

Bo a r d I s s u e s Va n d e P r e s i d e n t I n Me m o r i a m : G e r t B r u s s a a r d Introducing... I n t r o d u c i n g P a u l va n de n H o f N e ws S ta r t g e s pre k n i e u w e s t u de nt e n P h d pro je c t : P e r f o rma nce Impr o v e m e nt o f P r o fe s s i o n a l P r int i ng S y s t e m s E xc u r s i e LL o yd ’s r e g i s t e r Erva r i n g e n va n e e n e e r s t e j a a r s a u t o m o t i v e

Impression of Intro

P h o to P a g e O n d e r wi js d a g E l e ct r i ca l E ng i ne e r i ng 2 0 1 2

[26] The r e n e we d Ba ch e l o r f i na l pro j e ct [27] Ba c h e lo r e i n d o p dr a ch t e n b i j E P E [28] i n t e lli g e n t a ppro a ch t o di mma b l e LEdl a mps [30] E xc u r s i e n a a r K P N [31] Er a s m u s a t e m [32] Eve n v o o r s te lle n: h e t ka ndi da a t s b e s t u u r [34] D e v e r e n i g i n g e n s t e l l e n z i ch v o o r [38] A lls e a s k r o k e t t e npro e v e r i j [39] Impre s s i o n o f I n t r o du ct i o n w e e k [40] Myt h o lo g i e : R a g n a r o k [42] TU/e xp e r i e n c e [43] A c a d e m i s c h e r fg o e d b i nne n fa cu lt e i t EE [44] P u zzle [45] Up c o m i n g a c t i v i t i e s

Facult

02 |  connecthor 

Look at page 39 for an impression of the Introduction week.

Mythologie: Ragnarok

Ragnarok is het thema voor het aankomend lustrum van Thor. Meer over de mythologische achtergrond lees je op pagina 40

40

eitsbla

d Elec

trical

Engin

eering

INHOUDSOPGAVE I

34 Onderwijsdag

Lees meer over de onderwijsdag met als thema ‘EE ingenieur van de toekomst‘ op pagina 24.

Verenigingen stellen zich voor

Er zijn verschillende verenigingen binnen de faculteit. Speciaal voor de nieuwe eerstejaars studenten stellen zij zichzelf voor vanaf pagina 34.

12

24

Startgesprek nieuwe studenten

Met de nieuwe studenten worden startgesprekken gevoerd. Meer hierover vind je op pagina 12.

September 2012  | 03

IFaculteit

Van de bestuurstafel Door: Suzanne Udo

I

eder heeft zijn eigen blik op de werkelijkheid. Voor velen is het crisis: de overheid bezuinigt en dat betekent voor overheidsinstellingen doorgaans, eufemistisch gesproken, de broekriem aanhalen en afscheid nemen van collega’s. De TU/e merkt ook duidelijk dat er in Den Haag minder geld verdeeld wordt. De faculteit Scheikundige Technologie reorganiseert en neemt afscheid van heel wat mensen. Op andere plekken van de TU wordt met zachtere hand toegewerkt naar een inkrimping van het personeelsbestand. De faculteit Electrical Engineering is er tot nu toe in geslaagd om te blijven groeien. Enerzijds door meer studenten aan te trekken (naar verwachting zullen er dit jaar 2 keer zo veel studenten aan het eerste jaar van onze bachelor beginnen dan 3 jaar geleden!), maar ook door het scoren op de markt voor contractonderzoek. Daar is de concurrentie steeds groter, maar onder andere door een goede aansluiting bij het bedrijfs¬leven in een regio met trekkers van wereldformaat als ASML, gaat het goed. Er is wel een enorme druk om telkens weer te blijven scoren met projectvoorstellen: ook het salaris van de mensen met een vaste

04 |  connecthor 

aanstelling is deels afhankelijk van de continue stroom van dit soort projecten. Daarin is Electrical Engineering de meest ondernemende faculteit. Hier zijn verschillende mensen aan het werk die het leggen van contacten met partners met het oog op contractonderzoek als hoofdtaak hebben. Op andere faculteiten is daar hooguit 1 functionaris mee belast. Tegelijkertijd is de faculteit wel heel efficiënt georganiseerd: er is in verhouding weinig personeel in andere ondersteunende functies. Uit een landelijke benchmark in opdracht van de VSNU – uitgevoerd door bureau Berenschot in 2011 – blijkt dat de TU/e van alle universiteiten relatief de kleinste overhead heeft. Technische universiteiten gaan slimmer met overhead om dan algemene universiteiten. In vergelijking met andere sectoren zijn universiteiten redelijk efficiënt. De verhouding ‘primair proces : ondersteuning’ is gunstig op de TU/e, aldus Berenschot. Met andere woorden: bij de diensten wordt met releatief weinig mensen heel veel werk verzet. Er zijn verschillen tussen faculteiten. Daarover is geen extern onderzoek gedaan, maar er zijn wel verschillende indicatoren waaruit blijkt dat voor de meeste

dienstverlenende taken (denk aan ICT, personeelszaken, financiën, portiersfunctie) EE zeer efficiënt is ingericht. De uitdaging is om het zo goed te blijven doen, terwijl er tegelijkertijd veel veranderingen gevraagd worden, zoals het werken met een nieuwe opzet van het onderwijs in de bachelor; ontwikkelen van het Automotive curriculum; met behoud van kwaliteit heel veel hogere rendementen behalen in het onderwijs en een andere structuur voor de masteropleiding hanteren opdat er een betere aansluiting met de ontwerperopleiding en de promotie¬opleidingen gaat ontstaan in de Graduate School. Daarnaast dient er veel voorbereid te worden voor de verhuizing over 2 jaar naar het nieuwe gebouw. Te denken valt aan opruimen, plannen, organiseren dat het academisch erfgoed in goede handen komt voor zover het niet mee kan verhuizen, etcetera. We zien uit naar een verrassend en leerzaam jaar. Suzanne Udo, directeur bedrijfsvoering

Vereniging I

Van de President Door: Manon Eijsvogel

D

e vakantie is een periode waar de meesten al lang van te voren naar uitkijken. Allemaal om verschillende redenen. De een gebruikt de vakantie puur om bij te komen of te feesten, de ander studeert hard door om zo nog alles te kunnen afronden voor het nieuwe collegejaar. Sommigen kunnen mooie voornemens om bijvoorbeeld te studeren waarmaken, maar vaak blijkt dit moeilijker dan gedacht. Er is afleiding genoeg tijdens de vakantie: het mooie weer, leuke uitstapjes, uitslapen en natuurlijk het Walhalla dat elke dag open is. Vorig jaar tijdens deze periode was het vaak uitgestorven op vloer 2. Rond vier uur kwamen de eerste actieve leden om nog even snel hun mail te checken alvorens zij naar het Walhalla gingen. Dit jaar is de situatie heel anders. Veel studenten gebruiken de vakantie voor het afmaken van hun bachelor om zo de langstudeerdersboete te ontlopen. Heel vervelend zo’n boete, maar voor ons als Bestuur is het toch wel veel gezelliger.

Als Bestuur gebruik je de vakantie vooral voor de afronding van het jaar. De laatste dingen, waar je nog niet aan toe bent gekomen, afmaken. Ook moeten de laatste dingen voor de intro en de ThEW nog geregeld worden, de afrekeningen gemaakt en gecontroleerd worden. Eigenlijk ben je alle mogelijke zaken aan het afronden, de algemene zaken aan het overdragen, zodat de opvolgers zo goed mogelijk kunnen beginnen. Het komende jaar kan ik weer volop aan mijn studie beginnen. Na een jaar geen vakken volgen, zal ik weer moeten wennen aan het volgen van colleges en het maken van opgaves. In plaats van een planning te maken voor onze vereniging, zal ik een planning moeten maken voor mezelf en in plaats van mensen te activeren om zich hieraan te houden, moet ik mezelf hieraan gaan houden. Mijn bestuursjaar zit er bijna op en ik heb weer zin in de uitdagingen van het komende jaar. Het afgelopen jaar is een jaar dat ik nooit meer ga vergeten. Vooral als ik terugkijk op

alle leuke activiteiten die we georganiseerd hebben en onvergetelijke momenten die we beleefd hebben. Een jaar Bestuur heeft veel voor mij betekend en ik heb er ook veel van geleerd, maar na een jaar ben ik wel toe aan nieuwe uitdagingen en studeren. Toch zal er volgend jaar heus wel een moment komen waarop ik weer verlang naar het afgelopen jaar, maar gelukkig kan ik me naast het studeren toch blijven inzetten voor verschillende commissies. Vooral de lustrumcommissie zal het eerste halfjaar een grote uitdaging zijn. De commissie, bestaande uit een flink aantal subcommissies, gaat ervoor zorgen dat de vereniging zich één maand lang geen dag zal vervelen. Van de openingsstunt tot aan het afsluitende gala, het zijn allemaal activiteiten om nooit meer te vergeten! Veel gedonder! Manon Eijsvogel President der e.t.s.v. Thor 2011-2012

September 2012  | 05

Where talent meets opportunity Brunel Engineering haalt het beste uit technische specialisten. We bieden startende specialisten echt uitdagende projecten. Bij interessante opdrachtgevers. In de bouw, civiele techniek en infrastructuur. Maar bijvoorbeeld ook in olie & gas, high tech en energie. Zo kun je steeds opnieuw kiezen wat het beste past bij je eigen ambitie. En blijf je jezelf en je marktwaarde ontwikkelen. Kom gerust eens langs en stippel met onze accountmanager een persoonlijk carrièrepad uit. Vandaag nog de eerste stap zetten? Let’s meet op brunel.nl

In Memoriam

Prof.dr.ir. Gert Brussaard O

p 22 mei jl. overleed prof.dr.ir. Gert Brussaard op 69-jarige leeftijd aan de gevolgen van een ongeneeslijke ziekte. Hij was van 1988 tot 2002 hoogleraar bij de Faculteit Elektrotechniek. Gert behaalde het ir-diploma in Elektrotechniek aan de Technische Universiteit Delft in 1966. Na het vervullen van zijn militaire dienstplicht bij de Koninklijke Luchtmacht, trad hij in 1968 in dienst bij het dr. Neherlaboratorium van PTT waar hij leider werd van de Groep Radiopropagatie en Satellietcommunicatie. In 1974 aanvaardde Gert een functie bij ESTEC, het technische centrum van het European Space Agency (ESA). Als Head Section Wave Interaction and Propagation was hij daar verantwoordelijk voor het uitvoeren van het Europees onderzoeksprogramma op het gebied van radiopropagatie en remote sensing.

Toen hij in 1988 het aanbod kreeg om aan de TU/e hoogleraar ‘Telecommunicatie i.h.b. Radiocommunicatie’ te worden, ging hij daar direct op in. De Radiogroep had net een grote subsidie gekregen van STW in het kader van het door Gert bij ESA opgezette Olympusproject. In de jaren daarna werd het radiopropagatie onderzoek voor satellietcommunicatie verder uitgebouwd met projecten in samenwerking met universiteiten in Indonesië en Afrika en aangevuld met troposferisch remote sensing onderzoek samen met TUDelft, ESA, KNMI, RIVM en ECN. Aan het eind van de jaren negentig verschoof de focus van het onderzoek van satellietcommunicatie naar mobiele communicatie. Via de basiscolleges Telecommunicatie had Gert een uitstekend contact met de studenten. Hij was dan ook een inspirerend docent. Vele studenten besloten bij hem te gaan afstuderen en promoveren. In de 15 jaar dat Gert hoogleraar was, had de radiogroep 120 afstudeerders. Vanwege zijn brede kennis, uitgebreide ervaring en prettige manier van leidinggeven was hij geliefd bij zijn studenten en medewerkers. Naast de werkzaamheden als hoogleraar aan de TU/e, bekleedde Gert vele leidinggevende functies in internationale organisaties, zoals voorzitter van de ‘Domain Committee ICT’ van de Europese onderzoek organisatie COST, voorzitter van Working Party 3J van de International Telecommunications Union (ITU) en President van de International Union of Radio Science (URSI). Met het overlijden van Gert verliest de TU/e en de internationale radiopropagatie gemeenschap een prominent onderzoeker. Nog groter is het verlies voor zijn echtgenote Virginia, (klein)kinderen en naaste familie en vrienden. Wij wensen hen heel veel sterkte toe. Matti Herben EM-groep

September 2012  | 07

IFaculteit

Introducing... H

ello, I am Bram Vonk and since June 2012 I am working as a guest via Enexis, a few days per week at the EES group of the Department of Electrical Engineering. I was raised in the rural area just out of Uden, a cozy village in Brabant, where I lived with my parents until I finished high school and started the study Electrical Engineering at the TU/e in Eindhoven, where I also live nowadays. After quiet a long study period with secondary activities such as the board of study association Thor and student squash association Quatsh, I graduated on the topic of load-forecasting by neural networks last June at the Electrical Energy Systems group. This load-forecasting was needed to efficiently operate a battery unit in an electricity grid including photo voltaic generation. This battery unit is now deployed in the town of Etten-Leur to investigate this Smart Grid solution for a high penetration of distributed generation in electricity distribution networks. Currently, I am working for the research project DAME, an E-Mobility+ project of the Technical University of Aachen (RWTH) in Germany, distribution grid operator Enexis and the TU/e. The general idea of the project is: Firstly, to model the charge demand of electrical vehicles (EV) in a distribution grid using local properties such as demographic statistics, traffic density, amount of distributed generation, etc. Secondly, to develop optimal EV-charging strategies out of those local charge demands with regard to the distribution grid. In that way, investments can be reduced (by being postponed or partly prevented) in the transition towards a more sustainable society with more EV’s and distributed and renewable generation. In my spare time, I normally play squash and rugby, but due to an anterior cruciate ligament injury and reconstruction I am currently bound to a period of rest.

08 |  connecthor 

Faculteit I

H

ello my name is Florian Wahl and I was born near Stuttgart, Germany. During my Bachelor in Computer Engineering, I spent a total of 12 months working in Silicon Valley for a large automobile manufacturer. This experience made me decided to continue my studies abroad, which brought me to Eindhoven for my Master’s degree in Embedded Systems. I completed this program in May 2012. I conducted my master thesis at the ACTLab, which is part of the Signal Processing Systems Group (EE/SPS) faculty within the GreenerBuildings project. My PhD research started in May and is being carried out in the same group. My research project is called OnTime and looks into measuring the circadian rhythm and what influences this rhythm. We especially want to investigate the differences between three groups of people: People living in a normal day/night rhythm, people working on shifts, and people suffering from social jetlag. Social jetlag describes the behaviour where a person follows a regular day/night rhythm during the week but then reverses it towards the weekend for social reasons (e.g. going out with friends). Aside from work, I enjoy driving and working on cars, playing with the latest technology, and cooking.

H

i! My name is Angeliki Douvali and I am currently working as a researcher at the Electromechanics and Power Electronics group of the Department of Electrical Engineering. I come from Greece where I received my Master’s Degree in Electrical and Computer Engineering. From November 2011 until May 2012 I was working in Gent, Belgium, as an interim in a company there. On 15th May I came to Eindhoven for a short-term project at the EPE group. My field of expertise is related to Electrical Machines and simulations. The subject I am dealing with right now is optimization of conductors for high-speed machines. So far, I have a very good time in the Netherlands and I really enjoy taking my bicycle in order to explore the city or the suburbs. Also, whenever I find free time, especially during the weekends, I try to organize daytrips with my friends, to visit other cities near here. All the best, Angeliki

September 2012  | 09

IFaculteit

Introducing...

By: Paul van den Hof

M

y name is Paul Van den Hof, and I have started effectively on 1 March of this year as the new chair of the group Control Systems at the EE department. In this capacity I am taking over the role that my colleague Paul van den Bosch has played over the past 20 years. I am not completely new to the department, although it has been some time ago that I graduated here and after a few years of research moved to an academic positon in TU Delft, back in 1986. Since that time I have been a full-time academic working in the field of systems and control engineering in different departmental environments. First as an assistant and associate professor in mechanical engineering and from 1999 onwards as a full professor in applied physics. As of 2003 I have been involved in the merging of three different systems and control groups from different faculties of TU Delft into the Delft Center for Systems and Control that is part of the department of Mechanical, Maritime and Materials Engineering.

10 |  connecthor 

Ever since my graduation project, I consider the field of systems and control as a perfect and highly challenging blend of solid mathematical theory and exciting engineering applications. I still find it very remarkable that researchers can share one domain that ranges from nano-positioning control systems to optimized strategies in water-injected oil reservoirs with typical sizes of tens of kilometers. That is a spatial range of 1013 and the researchers involved still share the paradigm and expertise of model-based control and optimization of the dynamics involved. This kind of generic character of the field, together with its apparent ubiquitous role in modern technology (energy networks, automotive systems, high-tech systems, industrial processes) makes it a very attractive environment for people to work in, and for students to study… This has also motivated me to promote the introduction of the (3TU) MSc programme in Systems and Control. Introduced by the late professor Pieter Eykhoff, I was educated at TU/e in the subject of system identification, or data-driven modeling, and this is a subject that I still cherish and actively work on.

For me, working as an academic is very much focused on working with people, both locally with students, colleagues from different departments, industrial partners, as well as internationally with colleagues worldwide. I am proud of the strong connections that we have in the Netherlands among the systems and control groups at the different universities, and on the joint PhD programme that we are offering in the scope of our national research school DISC; since 2005 I am serving as a scientific director of this school. After 25 years of working and living in “De Randstad” we were up for a new challenge, and the offer of returning to my alma mater group appeared to be a very attractive one. I am married to Irma, who is an educational coach (intern begeleider) in primary education, and our two children (twins of 24 years old) have moved out some time ago already. We recently moved to Eindhoven and I very much enjoy the short distance to university now. In my rather scarce spare time I enjoy travelling and reading.

Nieuws I Tapauto Thor Ook dit jaar wordt de traditie van de tapauto bij Thor in leven gehouden. Echter dit jaar is hij niet gebouwd door het Bestuur, zoals gebruikelijk is, maar is er een heuse commissie in het leven geroepen om dit te bewerkstelligen. Na een aantal weken op dinsdagavond bij de Fontys gewerkt te hebben was hij woensdag 13 juni klaar om onthuld te worden. Wat ons betreft is hij zeker geslaagd en gaat hij zeker weer een waardevolle toevoeging zijn aan de Introductieweek en het Thor Eerstejaars Weekend dit jaar. De TaCo

Farewell reception Ad Aarts On 31 May 2012, Ad Aarts officially retired after 30 years of service and said goodbye to his colleagues. The photo of Ad with his grandson Tim was taken at his farewell reception in the PVOC. Ad would like to thank everyone who attended the reception with the following message: Dear colleagues I would like to thank you all for joining me at my retirement reception, and also for all the flowers and presents I received. It was a wonderful afternoon. Thank you very much. Kind regards Ad

Aanmeldingen nieuwe studenten 128 nieuwe eerstejaars studenten hebben zich aangemeld voor een studie aan onze Faculteit. Hiervan zijn er 83 nieuwe studenten voor de bachelor Electrical Engineering en 45 voor de bachelor Automotive.

September 2012  | 11

IFaculteit

Startgesprek nieuwe studenten Door: Rob Mestrom

A

ankomende eerstejaars studenten aan de TU/e starten in een nieuwe structuur, het Bachelor College. Via diverse mailings heb je daarover al het een en ander kunnen lezen. Naast basisvakken en een major – bij ons Electrical Engineering of Automotive – heeft een student 45 studiepunten aan individuele keuzevrijheid. Studenten worden daarom gestimuleerd om uit te zoeken wat voor soort ingenieur ze willen worden en om keuzes te maken in hun studiepad die aansluiten bij hun individuele motivatie en interesses. Wanneer ze in september in kwartiel 1 beginnen moet al vrij snel een keuzevak gekozen worden voor kwartiel 2. Natuurlijk worden studenten hierbij niet in het diepe gegooid, maar wordt het keuzeproces ondersteund door een coaching-traject dat door de hele bacheloropleiding heen loopt. De startgesprekken vormen de aftrap van het coaching-traject. Deze vinden plaats nog voordat de studenten officieel begonnen zijn met de opleiding, namelijk voor de introweek. De eerste twee dagen met startgesprekken voor de nieuwe studenten Electrical Engineering en Automotive hebben plaatsgevonden op 5 en 26 juni en werden goed bezocht. Een derde sessie zal plaatsvinden

op 17 augustus. Hierbij zullen ook een aantal buitenlandse studenten hun opwachting maken. Per faculteit mag er een invulling gekozen worden voor de vorm van het startgesprek, zolang er een aantal basispunten in terugkomt, zoals kennismaking met de coach

en uitleg over keuzemogelijkheden in het Bachelor College. Het team van coaches aan onze faculteit bestaat uit Bart Smolders, Tjalling Tjalkens, Jan Vleeshouwers, Sjoerd Hulshof en mijzelf, Rob Mestrom. Bij onze faculteit verliep het programma van het startgesprek (halve dag) als volgt. Allereerst kregen de aankomend studenten een korte introductie van opleidingsdirecteur Bart Smolders over het Bachelor College en de majoren Electrical Engineering en Automotive. Daarbij kwam de keuzevrijheid in het Bachelor College uitgebreid aan bod. Via draadloze stemkastjes, die sommigen van jullie misschien al kennen uit colleges, werden ze meteen al geactiveerd via enkele korte quizzen. Vervolgens gaf Sjoerd Hulshof een korte introductie over Experience Mathness en de daaraan verbonden wiskundetoets die ze in de eerste collegeweek moeten maken. Via een quiz werd de parate wiskundekennis van de studenten getest. Dit bleek een behoorlijke uitdaging, want de meeste studenten, net klaar met hun eindexamen, hadden hun hersenen al in vakantie-modus staan. Hoewel de quiz anoniem plaatsvond, klonk er

12 |  connecthor 

Faculteit I regelmatig afkeurend gemor wanneer vragen fout beantwoord bleken te zijn. Dit confronterende stukje van het programma resulteerde dan ook precies in wat we voor ogen hadden: de studenten wakker schudden met betrekking tot wat er op wiskundig gebied van hen verwacht wordt, zodat ze gaan oefenen met online materiaal (www.wistue.nl). Na een korte koffiepauze werden de studenten ingedeeld bij één van de vijf coaches en volgde een stuk uitleg over het coaching-traject. In een eerste voorstelrondje probeerden de coaches al wat gevoel te krijgen voor redenen waarom de studenten de major Electrical Engineering of Automotive gekozen hadden. Verder hebben we hen verteld over de gewenste studiehouding en motivatie aan de TU/e, vooral omdat deze vaak flink verschilt van hun studiehouding op het VWO. De rol van de coach bij het keuzetraject is nog nader toegelicht. Om de activerende insteek van het programma vast te houden, zijn de studenten daarna als groepje aan de slag gegaan met hun toekomstbeeld van de ingenieur. De opdracht: ontwerp een voorpagina van een krant (over 15 jaar) waarin jullie (innoverende) bijdrage aan de maatschappij breed uitgemeten staat. Na een half uur hebben we de groepjes weer opgehaald en samengevoegd zodat ze de posters met voorpagina’s aan elkaar en aan de coaches konden presenteren. Hier lieten ze zich van hun beste kant zien en zorgden regelmatig voor hilariteit met hun innovaties.

Een greep uit hun bijdragen: • Philips demonstreert prototype draadloos stroomtransport • Grondstoffen voor kabels niet meer nodig • Boom getroffen door draadloze elektriciteit • Teleportmachine mogelijk alternatief voor intercontinentale katapult na vele ongevallen • Medici ontwikkelen oogimplantaat • Energie wordt via satellieten getransporteerd naar verschillende regio’s in de wereld • Zonnepanelen 95% rendement • Apple lanceert iCar, de autonome auto • Nieuwe processor maakt deeltjestransport naar Mars mogelijk • Krant vanaf volgende week holografisch beschikbaar

• • • •

GroenLinks stelt Kamervragen elektronisch wegdek Nieuwbouw faculteit EE eindelijk af Tekort personeel in de zorg opgelost – eerste onbemande ziekenwagen KNMI eindelijk betrouwbaar door nieuwe superweercomputer W3000

Tot slot kregen de studenten een boekje uitgereikt met daarin onder andere informatie over het inschrijfformulier, de introweek, begeleiding en ondersteuning bij de studie en voorzieningen op de TU/e. Met deze invulling van de startgesprekken hebben zowel de studenten als de coaches wij een enerverende en succesvolle eerste kennismaking gehad als aftrap van het coaching-traject.

September 2012  | 13

to create something you never had, start with something you never did

Omron invests in enthusiastic and ambitious students. There are special opportunities for academics to work on challenging and interesting internship or graduation projects both at home and abroad. And with positions in electronics, product development, sales, manufacturing or product marketing, there are always relevant technical jobs that match your background. Are you curious and do you want to create something? Are you studying Electronics or Industrial Engineering, Industrial Design, Applied Physics, Mechanical Engineering, Mathematics or Computer Science? If so, send your resume! For more information contact Nicole van Oers (HR Advisor).

Inform if we have opportunities for you in

• BARCELONA • SOUTHAMPTON • STUTTGART • ’s-HERTOGENBOSCH

Omron Europe B.V. E-mail: [email protected] www.industrial.omron.eu

ITechniek

Performance Improvement of Professional Printing Systems By: Mohamed Ezzeldin Mahdy

\\ From t h eo r y to pr a c ti ce

1. Introduction Faster, higher quality, and lower costs of ownership are the main challenges for the development of professional printing systems. Recent advances in printing technology over the past few decades have made printing systems commercially available for home and office environments, with industry constantly pushing the limits in terms of productivity, accuracy, resolution, minimizing disturbance levels, reliability, and finding new applications. The fundamental requirement in all industrial printing applications is disposing and precise positioning of very small volumes of ink, typically 1-100 picoliters, on a printing medium. Nowadays, inkjet technology is not only used for document printing, the production of posters, and CAD drawings but it is also applied in the electronics industry for the production of polyLED displays and the production of biochips for medical research, see Figure 1. During the jetting process several operational issues are encountered in the printhead, namely, residual vibrations and crosstalk. These operational issues result in large variations in the jetted drop properties, drop

Figure 2: Schematic representation of single channel (a) and overview of a piezoelectric inkjet printhead (b). velocity and drop volume. Obviously, these variations limit the printhead performance. To improve the printhead performance with respect to drop velocity and drop volume, the actuation input for the printhead has to be

properly designed. Successful design for the actuation input requires understanding of the basic physics of drop formation and how the actuation input influences this jetting performance. The interactions between individual drops and the printing media as well as between adjacent drops are important in defining the resolution and accuracy of printed objects.

2. Drop-on-Demand Professional Inkjet Printer

Figure 1: Various applications of Inkjet printing.

16 |  connecthor 

Drop-on-demand (DoD) inkjet printing is an efficient technology for depositing picoliter drops on various printing surfaces. DoD technology is compatible with various liquids and does not require contacting the printing media. DoD professional and industrial inkjet printers use a piezoelectric actuator in an inkfilled chamber behind each nozzle instead of a heating element. By applying a voltage, the piezoelectric material changes its shape or size, which generates a pressure pulse in the fluid forcing a drop of ink to form.

Techniek I Here, we focus on a DoD piezoelectric inkjet printhead, which consists of ink channels with a high integration density. Each channel is equipped with its own piezoelectric actuator. The ink in the channel is supplied from a reservoir, which is located above the channels. Filters ensure that no unwanted particles enter the ink channels. An actuator foil covers the ink channels in the channel block. The foil is connected to the actuator plate with piezoelectric elements and substrate. The nozzle plate, which contains the nozzles, is mounted to the bottom of the head. The part of the head between a channel and a nozzle is called the connection. In Figure 2, an exploded view of the piezoelectric inkjet printhead is shown together with a schematic representation of a single channel.

2.1 Jetting mechanism A trapezoidal pulse is applied to the piezoelectric actuator to fire a drop, as shown in Figure 3. Then, ideally, the following occurs. First, a pressure distribution is generated in the channel by enlarging the volume in the channel. The initial pressure profile splits and propagates in both directions. These pressure waves are reflected at the reservoir that acts as an open end and at the nozzle that acts as a closed end. A negative pressure profile reflects at the nozzle and causes the meniscus to retract. The meniscus is the curve in the upper surface of the ink close to the surface of the nozzle. Next, by decreasing the channel’s volume to its original value, a positive pressure profile is superimposed on the reflected waves when these waves are located exactly in the middle of the channel. Consequently,

Figure 3: Drop jetting mechanism

Figure 4: Simulated time response of the meniscus the wave traveling toward the reservoir is canceled, whereas the wave traveling toward the nozzle is amplified such that the pressure is large enough to result in a drop.

Therefore, the disturbance effects, such as variations in the printhead to printing media distance, are reduced, thus the dot position errors are smaller.

2.2 Printhead performance

Consistency of drop velocity is a crucial issue for the printing quality. The variations in the drop velocity between successive drops and between the nozzles must stay within 1m/s, to avoid irregularities and shadow effects in the printed object. The productivity of a printhead is mainly determined by the number of nozzles per inch and the jetting frequency.

Although the performance requirements imposed by the current applications are tight, future performance requirements are expected to be even more challenging. Several requirements are related to the drop -velocity, -volume, -velocity consistency, productivity, and reliability. The drops are required to have a certain velocity, typically around 5-10 m/s. A high drop velocity results in a short time of flight.

2.3 Operational issues After a drop is jetted, the fluid mechanics within an ink channel are not at rest immediately. Traveling pressure waves remain present. Figure 4 shows the time trajectory of the meniscus velocity when a standard trapezoidal actuation pulse is applied to the piezoelectric actuator. Usually, the fixed actuation pulse is designed under the assumption that a channel is at rest. This assumption is not satisfied for about 100 μs, see Figure 4, after the actuation pulse. The time needed for the residual vibrations to damp out is substantially larger than the short actuation time. The presence of residual vibrations highly affects the volume and the velocity of the subsequent drops being fired. Since the initial values of meniscus position and meniscus velocity play a crucial role in determining the velocity of the jetted drop, the residual vibrations result in a different initial meniscus position and velocity for the subsequent drops. To obtain acceptable drop characteristics with this fixed actuation pulse, the fixed actuation pulse is designed for a specific basic jetting frequency with a small range of frequencies

September 2012  | 17

ITechniek 3 Experimental-Based Control for a DoD Inkjet Printhead An experimental-based control strategy has been developed to reduce the drop velocity variations due to the residual vibrations in case that a single channel is jetting. A new input pulse is presented, see Figure 6, which consists of two trapezoidal pulses, namely, a jetting pulse and a quenching pulse.

Figure 5a: Drop-on-demand velocity curve of the standard pulse around this basic frequency. To be more flexible and robust, the printhead must jet drops over a wider frequency range with the same or even improved drop properties. For a continuous jetting nozzle, the DoD frequency curve for the velocity, as shown in Figure 5(a), is obtained. The DoD curve describes the relation between the jetting frequency and the drop velocity. This curve demonstrates that, depending on the jetting frequency, positive or negative interference of the pressure waves results in a higher or lower drop velocity. As depicted in the figure, considerable velocity fluctuations result from the presence of the residual vibrations. A second phenomenon that is encountered in jetting is the interaction between different channels, this phenomenon is known as

crosstalk. Acoustic crosstalk originates from the fact that the pressure waves within one channel influence the neighboring channels. Another source of the crosstalk is the deformation of the channel. Since all piezoelectric fingers are connected to a substrate, a deformation of one piezoelectric actuator induces a deformation of the neighboring units. Consequently, the volume of the neighboring channels changes too, which induces pressure waves in the neighboring channels. The influence on the drop velocity of the center channel of an array of channels when neighboring channels are active is shown in Figure 5(b). When the direct neighbor, channel 1 or -1, in particular, becomes active, the drop velocity of channel zero drops from 6 to 5 m/s. As shown, the effect of crosstalk on the drop velocity is substantial. Note that for channels located further away, the influence of crosstalk decreases.

Figure 5b: Influence on the drop velocity of channel 0 (center)

18 |  connecthor 

The positive jetting pulse is used to form and jet the drop, however this pulse cannot damp the residual vibrations generated after jetting of the ink drop. Therefore, a negative quenching pulse is added to damp the residual vibrations. The optimal pulse parameters are obtained by solving an optimization problem, which minimizes the error between the actual drop velocity and a desired drop velocity. The drop properties depend on the bitmap to be printed. Therefore, based on the bitmap the input pulse is updated. The 0-pixel in the pattern will result in succeeding drops with different properties. The input pulse has to be updated based on the number of preceding 0-pixels in the pattern. Thus an optimization problem is formulated for several jetting patterns. This optimization problem results in a set of pulses, which reduces the drop velocity variations for a random bitmap.

3.1 Experimental-based optimization for one channel An optimization-based approach is used to obtain the optimal parameters of the input pulse, see Figure 6. In this approach, the optimization is carried out on a real setup instead of using a printhead model. A schematic diagram of the approach is illustrated in Figure 7. We will be concerned with improving the drop properties, mainly the drop velocity. Therefore, we optimize the input pulse based on the drop velocity. In our approach, a high-speed camera is used to record the time history of the drops traveling from the nozzle plate to the printing media. An image processing technique is developed to retrieve the actual velocity of each drop. Two different samples of the time history of 5 drops and the reconstructed image are shown in Figure 8. These images illustrate the measured positions of drops with respect to the nozzle of the printhead as function of time. Both the jetted drops and small satellite drops are shown. The image processing algorithm extracts only information of the jetted drops. Once the image is reconstructed, the velocity of each drop is computed based on a linear fit of the drop position and the traveling time.

Techniek I

Figure 6: Parametrized input pulse Experimental-based optimization adopts experimental measurements as function evaluations for optimization. Points are iteratively generated by a proper algorithm

Figure 7: Experimental-based optimization feedforward control approach.

Figure 8: Input and output of the image processing algorithm. that provides the direction of improvement for the decision variables. An optimization algorithm, which reduces the number of test experiments, is desirable to solve the optimization problem.

3.2 Experimental-based optimization for multi-channels The inkjet printhead consists of an array of piezoelectric actuators, each of which may rapidly change the volume of an ink chamber. The objective is to minimize the crosstalk between the piezoelectric actuators.

Figure 9: The bitmap to be printed. In this bitmap, we consider 8 nozzles jetting different number of drops at a DoD frequency of 48 kHz.

Towards this objective, an optimized time delay is included between the firing instant of the channels. In other words, the piezoelectric actuators are divided into groups and a time delay is applied between the inputs of these groups. Since no precise model is available to describe the dynamics of the crosstalk between the channels, the optimization problem is formulated based on the measured data that are provided by the high-speed camera. This optimization problem is a constrained nonlinear optimization, which is solved using a standard optimization solver. The optimization problem is solved with the printhead in loop.

4 Experimental results The optimized pulse with the optimized time delay is used to jet several bitmaps, a sample of these bitmaps is shown in Figure 9. The

time history of the drops traveling from the nozzle plate to the printing media is collected to analyze the performance of the printhead. The overall improvement in the drop velocity consistency achieved using the optimized pulse has a considerable influence on the print quality as depicted in Figures 10(a)-10(b). Figure 10(a) shows the printed bitmap, which has a regular pattern when compared with Figure 10(b). The improvement in the drop velocity consistency, which is achieved using the optimized pulse, has a positive influence on the print quality. On the other hand, the large variations in the drop velocity, in case of the standard pulse, result in an unacceptable poor printing quality. Figure 10(b) shows that the first drop is faster than the subsequent drops and several drops are merged together and form drops with large volume. The original pattern cannot be retrieved from the printed bitmap.

Figure 10: Printed bitmaps

September 2012  | 19

IVereniging

Excursie Lloyd’s Register Door: Maarten Slenter

O

p 18 juni rond 12:30 vertrokken de lopers, met kort daarna de fietsers, richting de NedTrain werkplaats in Eindhoven. Na ongeveer een kwartiertje fietsen of een klein half uurtje lopen werden we ontvangen in het kantoor op het terrein, met koffie en warme chocolademelk. Daar hebben we even kennis gemaakt met de organisator van de excursie aan Lloyd’s Registers kant en konden de lopers even bijkomen van hun lange wandeltocht. Hierna gingen we naar de vergaderzaal waar we een aantal presentaties zouden krijgen. De eerste set was een introductie van de drie organisaties die meededen aan deze excursie: Lloyd’s Register, NedTrain en NS HiSpeed. De volgende presentatie ging over bedrijfszekerheid. Hierin werd verteld hoe de 3 organisaties samenwerken om ervoor te zorgen dat er genoeg treinen beschikbaar zijn, maar ook dat alle treinen op tijd onderhouden worden. De presentatie daarna ging over het European Train Control System (ETCS), een systeem dat uiteindelijk alle nationale treinbeveiligingssystemen moet gaan vervangen. Hierbij ging het voornamelijk over hoe het systeem in elkaar zat en welke niveaus van beveiliging erin zaten. Toen was het even tijd voor een korte pauze, zodat we uitgerust naar de laatste presentatie konden kijken. Ook die presentatie, over de aandrijving van treinen, was erg interessant, alhoewel deze voor de eerstejaars wat minder goed te volgen was.

Zij hadden namelijk nog geen colleges over vermogenselektronica gehad, wat toch wel nuttige stof was voor deze presentatie. Gelukkig was het stuk over locomotieven die te snel wilden versnellen, en daardoor van de rails af stuiterden, meer dan voldoende om ook de aandacht van de eerstejaars er bij te houden. Na de presentaties was het tijd om de locomotieven en de werkplaatsen te bezoeken. Eerst kregen we uiteraard een kleine instructie over wat we wel en niet mochten doen in de werkplaatsen. Hier kregen we ook te horen dat van de twee locomotieven die voor ons zouden komen, er slechts een uiteindelijk gekomen was. Dit was echter ook de eerste locomotief die door Utrecht was gekomen na de grote stroomstoring van die ochtend. De veiligheidshesjes werden uitgedeeld en vervolgens konden we naar de werkplaats. Hier werden we opgedeeld in 3 groepen en kregen we helmen aangereikt welke tijdens de rondleiding erg handig bleken te zijn. Als eerste stop gingen we langs een paar locomotieven om de interessante delen een keer van dichtbij te kunnen zien. Zo hebben we de onderkant van een treinstel gezien - een zeer nuttig moment voor de helmen - en zijn we

20 |  connecthor 

in de cabine geweest, maar het mooist was toch alle elektronica achter de cabine van een losse locomotief. Helaas was het al snel tijd om weer verder te gaan naar de slijpbank om te zien hoe ervoor gezorgd wordt dat de wielen mooi rond blijven. Om ons een idee te geven van hoe heet het metaal wordt tijdens het slijpen, werd er buiten ook nog even stilgestaan bij de bak met de slijpresten die een blauwe kleur hadden gekregen. Als laatste maakten we nog een rondje door de werkplaats in het algemeen. Het grote materieel dat ze daar gebruikten was ook best indrukwekkend om te zien. Een hefbrug die een compleet treinstel in één keer op kon tillen, grote pneumatische boren en gigantische steeksleutels die om iemands nek heen passen maakten deel uit van wat we gezien hebben. Na deze rondleiding was de excursie afgelopen. De helmen werden ingeleverd en we vertrokken met z’n allen naar de ontvangstruimte van de tennisvereniging van Lloyd’s register die naast het terrein lag. Daar werd het gebruikelijke bedankje uitgereikt en hebben we allemaal genoten van een gratis borrel alvorens weer voldaan naar huis te gaan.

Faculteit I

Ervaring van een eerstejaars Automotive Door: Joost van der Woerd

M

ijn naam is Joost van der Woerd en ik begin dit jaar aan mijn tweede jaar Automotive. Ik kom uit Nijmegen en heb daar zonder al te veel moeite de middelbare afgesloten. Het kiezen van een vervolgstudie was echter een stuk lastiger. Na verschillende universiteiten bezocht te hebben merkte ik dat ik de sfeer op de TU/e het beste vond. De studies spraken me ook aan, maar desondanks had ik veel moeite om de studie te vinden die écht bij me paste. Tijdens de laatste open dag van dat jaar zag ik opeens een nieuwe studie, Automotive. Het sprak me enorm aan en paste helemaal bij mijn interesses. Zonder enige aarzeling heb ik toen de keuze voor Automotive gemaakt. Pas tijdens de intro maakte ik kennis met de overkoepelende studie, Elektrotechniek. In de sfeer van de intro zorgde dit voor een prima kennismaking, ik voelde me er direct goed op mijn plek. Doordat de groep Automotive studenten zo klein was, leerde ik iedereen ook snel kennen wat voor een hechte band heeft gezorgd. Het is me heel erg meegevallen om een onderdeel te zijn van een nieuwe studiegroep. Uiteindelijk heeft het alleen maar leuke ervaringen opgeleverd! Het helpen bij de open dagen en het karten met zijn allen bijvoorbeeld. Waar ik wat meer moeite mee heb gehad is de overstap van de middelbare naar de universiteit. Op de VWO heb

ik nooit echt mijn best gedaan om een vak goed bij te houden, maar hier is me dat duur komen te staan. Dit betekent echter niet dat het begin heel zwaar was. Het eerste project zorgde bijvoorbeeld voor de nodige afleiding, doordat het veel praktijkgerichter was. Daarbij zorgde het werken in een grote groep er voor dat je elkaar beter leerde kennen. Wat

me wel tegenviel was mijn reistijd iedere dag, terwijl ik dicht bij het station in Nijmegen woon. Halverwege het jaar heb ik daarom een kamer genomen in Eindhoven. Sinds dat moment heb ik wat meer van het studentenleven genoten. Zo ging ik vaker naar Stratum en het Walhalla. Het was altijd gezellig en ik leerde er veel mensen van Thor kennen. Al met al voelt het goed om bezig te zijn met deze studie en alles er om heen. Feedback leveren over de studie bij de eerstejaarraad bijvoorbeeld, of samen met andere eerstejaars een barbecue en dropping organiseren via de Ivaldi. Het was ook leuk om op een ongeremde manier contact te hebben met de organisatie achter Automotive. Zoals bij de borrel na afloop van een open dag. Door zo divers betrokken te kunnen zijn bij de studie heb ik meer motivatie gekregen om het uiteindelijk te gaan halen. Dit jaar ga ik er dan ook voor om mijn studiepuntenaantal flink te verbeteren, aangezien ik slechts mijn BSA heb gehaald. Toch kijk ik terug op een geweldig en leerzaam jaar, ik heb er vertrouwen in dat dit het komende jaar net zo zal zijn.

Automotive demo op TUeXperience 2012

Geen gedonder!

September 2012  | 21

20

4

21

2

5

27

16

14

23

18

12

15

7

1

17

24

8

22

3

19

10

11

26

9

6

25

13

1. Ivaldi BBQ & dropping

15. t/m 17. Tappersopdracht Sjoerd

2. t/m 4. Dinsdagploegfeest

18. en 19. Actieve leden BBQ

5. t/m 7. Ivaldi LAN party

20. t/m 22. ACCI feest

8. en 9. ACCI whiskeyproeven

23. t/m 25. Ivaldi Highlandgames

10. t/m 12. Palm muziekquiz

26. en 27. Allseas krokettenlunch

13. en 14. 202e ALV

IFaculteit

Onderwijsdag Electrical Engineering 2012 D

Door: Rein van Asten

e jaarlijks terugkerende onderwijsdag EE is gehouden op woensdag 27 juni in De Zwarte Doos op de campus. Het thema van deze dag luidde: ‘EE ingenieur van de toekomst’. Het ochtendprogramma bestond uit de bespreking van de stand van zaken van het Bachelor College door opleidingsdirecteur prof.dr.ir. Bart Smolders en een voordracht van dr.ir Carlo van de Weijer (Director Strategic Area Mobility TU/e, Vice President Traffic Solutions TomTom). Na de lunch heeft drs. Roel Fonville (Director Strategic Area Health TU/e, and former CEO Philips Healthcare) een voordracht verzorgd gevolgd door een discussieronde in groepen over vier stellingen over het thema van de dag. De onderwijsdag is afgesloten met een borrel en een barbecue. De TU/e is gestart met een grote onderwijshervorming. De bachelor- en masteropleidingen blijven bestaan, maar worden ondergebracht in een Bachelor College en Graduate School. Studenten krijgen meer vrijheid en kunnen kiezen of ze een brede opleiding willen volgen, met maatschappelijke georiënteerde vakken, of juist een specialistische bèta-opleiding.

De opleidingsdirecteur heeft aangegeven dat het nieuwe Bachelor College met ingang van september 2012 van start gaat. Het nieuwe curriculum bestaat uit basisvakken (30 ECTS) een major deel (90 ECTS), keuzevakken (45 ECTS) en vakken op het gebied van User, Society and Enterprise (USE, 15 ECTS). De invulling van de basisvakken en van de major in het eerste jaar is nog niet afgerond. Alle vakken hebben een omvang van 5 ECTS. De verroostering van de vakken is strak ingevuld volgens vastgelegde tijdsloten. Toetsing van vakken in het nieuwe curriculum wordt meer gevarieerd ingevuld. Tijdsloten en toetsing zijn punten van discussie geweest. Ook is stil gestaan bij de invoering van intakegesprekken (doen we al twee jaar) en bij coaching van studenten. Binnen de faculteit zijn voor het komend academisch jaar 5 coaches actief, in de volgende jaren heeft de faculteit aanzienlijk meer coaches nodig. De masteropleiding, de ontwerpersopleiding en de promotieopleiding worden ingebed in de Graduate School. Deze inbedding dient de komende jaren meer structuur te krijgen. Er vindt een aantal ontwikkelingen plaats die van belang zijn voor de (her)inrichting van

24 |  connecthor 

de masteropleiding. Het betreft de invoering van het Bachelor College en meer differentiatie van de instroom in de masteropleiding vanwege de invoering van drie tracks in de bacheloropleiding. Een subgroep uit de opleidingscommissie is in het leven geroepen om een visie met betrekking tot dit onderwerp te ontwikkelen. De opleidingsdirecteur memoreerde dat de portfoliocommissie BKO dr.ir. Martijn van Beurden, dr. George Exarchakos, dr.ir. Sander Stuijk, dr. Eduward Tangdiongga en dr. Kevin Williams het afgelopen jaar BKO-waardig heeft bevonden. De universiteit heeft zijn onderzoek maatschappelijk gezien gefocusseerd op de gebieden Energie, Gezondheid en Mobiliteit. Dr.ir. Carlo van de Weijer heeft een voordracht gehouden over ontwikkelingen op het gebied van mobiliteit, drs. Roel Fonville een voordracht over de ontwikkelingen op het gebied van gezondheid. De focus van de eerste voordracht was gericht op automotive. Mobiliteit creëert vrijheid, welvaart en plezier. Negatieve effecten van

Faculteit I mobiliteit zijn echter luchtvervuiling, ongelukken en opstoppingen. De TU/e heeft het onderzoek ondergebracht in twee thema’s: Intelligente en productieve mobiliteit, en duurzaamheid zoals schone, veilige en efficiënte voertuigen. In de toekomst zal traffic management een zelf regulerend systeem zijn. Voertuigen zijn een elektronisch product geworden en lossen zelf de problemen op die ze veroorzaken. In de tweede voordracht heeft Fonville een schets gegeven van wat er bereikt is op het gebied van de medische technologie en wat de uitdagingen van de toekomst zijn. Uitdagingen voor Nederland zijn demografische ontwikkelingen (we worden ouder, minder jonge mensen), de groei van het aantal chronisch zieken, de groei van de kosten van de gezondheidszorg, het aantal doden en complicaties door medische fouten en de vele stakeholders met verschillende prioriteiten. Het tekort aan technici betreft het gehele scala van vmbo tot wo. Het tekort is het grootst op vmbo-niveau. Daarnaast is tet imago van de ingenieur niet al te best. Fonville heeft stil gestaan bij het zogenaamde pushpin model, specialistische technici met een brede achtergrond. Het is van belang om gespecialiseerde expertise samen te brengen. Wederzijds begrip tussen zorg en technologie is vereist.

Na de voordrachten is een discussie gestart aan de hand van vier stellingen over de master EE van de toekomst en levenslang leren. Door middel van knijpertjes is de mening van de deelnemers gepeild.

niet meer studenten trekken. Basiskennis en wetenschap zijn belangrijk en het is onzin om te stellen dat de opgedane kennis van studenten al verouderd is voordat ze afgestudeerd zijn.

Hierna is in groepen gediscussieerd over deze stellingen, afgesloten met een plenaire terugkoppeling.

Stelling 2: ‘De ontwerpvaardigheden van een ingenieur zijn belangrijker dan de onderzoekvaardigheden.’ De overgrote meerderheid was het eens dat een ingenieur geen kamergeleerde moet zijn , maar in teams moet kunnen werken. Bedrijven zitten niet te wachten op gepromoveerden, wel op bekwame ingenieurs met een goed gevulde gereedschapskoffer. Het pushpin model kan geïntroduceerd worden door het aanbieden van multidisciplinaire projecten.

Stelling 1 luidde: ‘De opleiding moet focussen op het bereiken van diepgang. De rest leer je later wel.’ Het merendeel van de deelnemers was van mening dat we met alleen diepgang

Stelling 3: ‘Onze opleiding moet levenslang leren faciliteren.’ Een baan voor het leven bestaat niet meer, je moet als ingenieur continu bijscholen. De vraag is echter wat de rol van de faculteit in deze kan zijn. Dit is mogelijk een interessante bron van inkomsten voor de faculteit. Geopperd wordt om interessante keuzevakken op een goede manier in de markt te zetten. Stelling 4: ‘Onze opleiding is onaantrekkelijk voor de breder geïnteresseerde student ( bijv. meisjes).’ Weinig meisjes binnen harde techniek is typisch Nederlands. De faculteit biedt genoeg keuzevakken aan, meer verbredende keuzevakken zouden welkom zijn. De opleidingsdirecteur heeft de discussie afgesloten met de toezegging dat de bevindingen van de subgroep uit de opleidingscommissie die in het leven geroepen is om een visie met betrekking tot de Graduate School te ontwikkelen, zullen worden terug gekoppeld naar de faculteit.

September 2012  | 25

IFaculteit

The renewed Bachelor Final Project (5AF94) By: Suzanne Kuijlaars

F

riday, June 15th, the closure of the lastyear’s Bachelor Final Project (BEP) took place. This third year’s subject has been given a facelift. Since last year, BEP projects are matched with the three tracks of our faculty, ‘Care and Cure’, ‘Connected World’, and ‘Smart and Sustainable Society’. This way, the students get more involved with the ongoing research activities in our faculty. In view of the successive later student internships and graduations this is a positive development. Another change regards the organization and planning of the BEP. Formerly the BEP was not properly scheduled and this often led to long delays. In connection with the efforts to improve the efficiency, the faculty chose for a stricter placing of the BEP in the study schedule of each student. Thus last year’s BEP started with a kick-off session, on February 8th 2012, in which the students were introduced to the present research projects in the faculty, and in which the students could indicate their preference and choose out of some fifty BEP assignments. Friday, June 15th 2012, after some four months of work in a capacity group, alone or in groups, the students presented their results. The presentation took place in the Jonkerzaal and took the whole day. Each student was given nine

minutes to present his or her work before a professional panel consisting of prof.dr.ir. Peter Baltus, dr.Ing. Guus Pemen, dr.ir. Tjalling Tjalkens, and prof.dr.ir. Bart Smolders. Also present were the coaches of the students, their fellow students and interested outsiders. Some students showed the set-ups they had made for the BEP.

The panel and the coaches assessed the papers and the presentations on various criteria after which they determined the final grades. Since the scientific panel now has the full responsibility for the assessment of all students, the procedure has become more equitable. In the week following the final presentations, the coaches have discussed the final grades with the students. From the students we received positive feedback, but also a few points for improvement. A positive issue was that having to write an English paper turned out to be very instructive. Secondly, the fact that everyone was working on the project at the same time, contributed to the exchange of knowledge and experiences. An issue that needs improvement is the short time that was available for each presentation. Most students think that 9 minutes is too short. Moreover, the presentations and questioning afterwards took more time than was planned. Therefore the event had overrun considerably. Apart from minor teething problems, the renewed BEP is seen as a significant improvement compared to the way it was organized before. The new BEP format will be continued in this setting in the forthcoming years.

26 |  connecthor 

Faculteit I

Bachelor Eindopdrachten Door: Aron Collard, Arjo van der Ham, Wouter Wessels en Jordy de Renet

\\ Twee p ro j ec ten va n stude nte n bi j EPE

E

lektrische auto’s draadloos opladen en robots die langs de muur klimmen om op moeilijk bereikbare plekken te komen; geen idee is gek genoeg tijdens de Bachelor Eindprojecten bij de Electromechanics & Power Electronics groep! Hieronder een korte impressie van beide projecten. Ben je ook op zoek naar een uitdagende stage of afstudeeropdracht op het gebied van electromechanica of vermogenselektronica, loop dan eens binnen in Impuls.

actieradius kan worden bereikt met oneindig veel primaire spoelen achter elkaar. Met een volledig opgeladen condensatorbank kan de radiobestuurbare auto zelfs een rondje rondom het EPE laboratorium rijden. Dit prototype is geschikt voor lage vermogens, daarom zien Joep en Jeroen een volgende uitdaging in het opschalen van dit systeem naar een bestaande elektrische auto. Onderzoek zal moeten uitwijzen of inductieve contactloze energieoverdracht een realistische toepassing is om de actieradius van elektrische auto’s te vergroten.

Draadloos oplaadbare elektrische auto Hedendaagse elektrische auto’s hebben te lijden onder een beperkte actieradius. Dit is te wijten aan de beperkte opslagcapaciteit van hun batterijen. Joep Roebroek en Jeroen van Dam hebben hun Bachelor Eindproject gewijd aan het realiseren van een ‘proof-ofconcept’ van inductieve contactloze energieoverdracht naar een radiografisch bestuurbare speelgoedauto. Het draadloos opladen gebeurt door middel van een transformator met een luchtkern, waarbij de primarie spoel verwerkt zit in het wegdek en de secundaire spoel in de auto zit. Om de efficiëntie en vermogensoverdracht van deze transformator te vergroten werkt het systeem op hoog frequent signaal. Voor

Fig. 2: Jordy, Arjo, Wouter en Aron bij hun Wall Climbing Robot het creëren van dit signaal hebben zij een volle brug dc/ac omzetter en een gelijkrichter ontworpen. De overgedragen energie wordt opgeslagen in een super condensatorbank en de ingangsspanning van de speelgoedauto wordt bereikt door gebruik te maken van een omlaag transformerende schakelende spanningsregelaar. Deze implementatie is succesvol verlopen, want de speelgoedauto wordt al rijdend over een primaire spoel van een halve meter opgeladen en rijdt vervolgens tweeënhalve meter zelfstandig. Een ongelimiteerde

Wall Climbing Robot Afgelopen half jaar hebben Jordy de Renet, Arjo van der Ham, Wouter Wessels en Arno Collard hard gewerkt aan het Bachelor Eindproject. Het doel: een muur-beklimmende robot die bijvoorbeeld gebruikt kan worden als inspectierobot of glazenwasser. De eerste uitdaging zit natuurlijk in het blijven hangen aan de muur, waarbij voor een ambitieuze techniek gekozen is, namelijk elektroadhesie. Een techniek die op ieder muurtype werkt. Hierbij wordt een sterk elektrisch veld aangebracht op een oppervlak wat een tegengesteld veld induceert op de muur. Hierdoor onstaat een aantrekkingskracht. Ondanks veelbelovende proeven is het niet gelukt dit systeem flexibel werkend te krijgen, waardoor de huidige robot gebruik maakt van magnetische rupsbanden. De rupsbandstructuur is gekozen om veel hechtoppervlak te creëren met een laag zwaartepunt. Voor de aandrijving is gebruik gemaakt van Brushless DC motoren van Maxon, die gevoed worden door een 8-cel LiFePO4 batterij. De robot op afstand wordt bestuurd met een joystick en een laptop, waarop draadloze camerabeelden van de robot te zien zijn. De aansturing van de robot is geïmplementeerd op een Arduino, die samenwerkt met de zelf ontwikkelde motordrives en batterij management systeem. Wat de studenten erg leuk vonden aan dit project, is dat ze alles zelf hebben kunnen doen. Van ontwerpfase tot de realisatie, die goed gelukt is, want de robot racet de muur op.

Fig 1: Joep en Joeren bij hun draadloos oplaadbare elektrische auto

September 2012  | 27

IAdvertorial

An intelligent approach to dimmable LED lamps

I

ntroducing LED technology into mainstream lighting applications has not been a smooth process. LEDs may have achieved the power levels needed to compete with incandescent lamps but challenges still exist in making them direct replacements in many applications. During his recent internship with Philips, Masters student Joost Brilman was given the opportunity to address the tricky problem of phase-angle controlled dimmability. It’s not often that an internship lets you work on something that could bring about truly meaningful innovation. Yet for Masters Electrical Engineering student Joost Brilman, his internship at Philips Lighting in the LED Platform Development Group is allowing him to do precisely that. Dimmable mains-powered LED lamps are already on the market but their performance at low power levels depends a lot on the dimmer switch to which they are connected. In order to avoid an annoying flicker at low power levels, users may have to change the dimmer switch that controls the lamp. Even then, they are unlikely to be able to dim their LED lamps down to the same power levels they could achieve with incandescent lamps. Truly meaningful innovation would be a dimmable LED lamp that performs exactly the same as an incandescent lamp while also delivering the advantages of energy-efficiency and extended lifetime that LED solutions offer. Developing such a lamp was the challenge that Joost was offered when he started his recent internship at Philips Lighting. “Typical dimmer switches chop the AC supply using a low-cost phase-angle controlled TRIAC circuit that is designed to drive the resistive load presented by an incandescent lamp,” says Joost. “However, typical LED drivers present the dimmer with a reactive load, which means that the TRIAC switch-off no longer coincides

Joost Brilman, Intern at Philips Lighting and former member of the Thor study association board with zero-crossing of the AC supply voltage. In addition, the higher efficiency and correspondingly smaller load current of LED lamps often results in the TRIAC current falling below its holding current, causing it to turn off too early in the AC cycle. Since the LED lamp’s internal driver circuit relies on proper decoding of the phase-angle to set the LED power to the right level, these effects often result in annoying lamp flicker, especially when the lamps are heavily dimmed.”

Inventing the intelligent LED lamp Several approaches have been adopted to overcome these problems, including the incorporation of bleed resistors to maintain the TRIAC’s holding current and power factor

correction circuitry in the lamp to present the dimmer with a resistive load. However, most of these solutions, which are typically implemented in the form of analog circuitry, only provide limited compatibility between LED lamps and existing dimmer switches. As a result, users may still need to change the dimmer in order to make things work. During his 9-month internship at Philips Lighting, Joost was given the challenge of seeing whether the problem could be solved in the digital domain rather than the analog domain. If he succeeds, it could open up the possibility of adaptive LED lamps that operate flawlessly by automatically adjusting to the dimmer switch they are connected to.

LED lamp Dimmer

Dimmer LED driver

Mains

28 |  connecthor 

Incandescent lamp

Mains

LEDs

Advertorial I “On the face of it the solution is straightforward,” says Joost. “You simply have to ensure that the TRIAC current remains above its holding value and is then interrupted at precisely the same moment that the AC supply voltage falls to zero. In practice however, that’s not quite as easy as it sounds.” At the moment, Joost has a prototype system built around a 32-bit DSP chip so that he can develop and test out the various algorithms required. “Clearly 32-bit digital signal processing is massive overkill for the target application, but the advantage is that it provides a very powerful development environment to validate a lot of algorithms and see what you really need. Once we have developed the necessary algorithms, we can then look at porting them to a low-cost microcontroller that would be affordable in a commercial product,” he says. “With each lamp equipped with its own intelligent controller, you could then start looking at other functions that could be built into the lamp.”

From challenging internship to rewarding career One thing is already certain. The project has provided Joost with all the material he needs to write up his Master’s degree thesis as well as a real taste of what working life could be like.

In fact, he has seen enough to make Philips his number one choice of employer after he leaves TU/e with his Master’s degree. So much so that he has already applied and been accepted for a job.

“I never wanted a job where I was stuck in one place or on one project,” he says, “so I think Philips Innovation Services will really suit me and take my career in the directions I want to go.”

“In October of this year I will be starting work as an electronics design engineer at Philips Innovation Services, where I hope to be able to apply my expertise in a range of similarly innovative applications.”

Explore the opportunities

With Philips Innovation Services’ emphasis on helping its customers to take new ideas from concept, to prototype, to small series production and beyond, it should provide plenty of opportunities for Joost to broaden and deepen his electronics design expertise and experience.

For details of current job vacancies at Philips, click on the ‘Vacatures’ option.

For more information on internships at Philips, click on the ‘Studenten’ option at www.philips.nl/carriere

Your future starts right now. Put yourself at the forefront of meaningful innovation.

“I was determined that when I left university I wanted a practical job in industry rather than staying in academia, so doing an internship at Philips was an ideal opportunity to see what industry was really like,” he says. “One of the great things at Philips is that even as an intern you’re not seen as an outsider. I am treated like a genuine member of the team and given real project responsibilities, but I’m also free enough to explore new ideas that fit in with my thesis.”

September 2012  | 29

IVereniging

Excursie naar KPN Door: Erwin Langenhuisen

O

p woensdag 7 maart vond de eerste excursie van 2012 plaats. Ditmaal zijn we met een delegatie van ODIN naar het media park in Hilversum afgereisd om een kijkje te nemen op het Network Operating Center van KPN. Na een lange treinreis en een flinke speurtocht over het media park kwamen we rond 12.30 aan bij KPN. De lunch stond al klaar dus we konden direct aanschuiven. De excursie was niet alleen bedoeld voor studenten vanuit Eindhoven, want onze collega’s van ETV uit Delft en Scintilla uit Enschede waren ook aanwezig. Om 13.00 uur begonnen we met een presentatie in het auditorium over KPN zelf en wat het Network Operating Center doet. Allereest werd verteld wat KPN vroeger deed, wat ze nu doen en waar ze zich in de toekomst op gaan richten. Gedurende ons bezoek daar krijgen we een overzicht van alle netwerken die worden beheerd en bewaakt door het KPN Network Operation Center. We krijgen in het auditorium uitleg door een deskundige van KPN NOC, die een presentatie verzorgt. In het Network Operation Center (NOC) in Hilversum

wordt dag en nacht de status van de KPN netwerken en diensten bewaakt. Aan de hand van alarmmeldingen en klantklachten worden de servicemonteurs, specialisten en leveranciers aangestuurd om problemen te voorkomen of op te lossen. Bij grote of

bijzondere verstoringen is er een calamiteiten procedure, ook wel Be-Alert genoemd. Deze procedure moet er voor zorgen dat het oplossen en de communicatie van grote verstoringen accuraat en efficiënt verloopt. Zo zal er bijvoorbeeld wat dieper in gegaan worden op een aantal specifieke calamiteiten die zich de laatste jaren hebben voorgedaan in het telefonie netwerk en hoe het NOC daarmee om is gegaan. Speciaal voor deze gelegenheid wilde KPN de excursie interactief maken onder de verschillende verenigingen middels een debat. Na een korte pauze werden de stellingen voor het debat dan ook bekend gemaakt. De stelling “Wifi of 3G” was ons toebedeeld en na een kort overleg kozen we ervoor om voor Wifi te kiezen en dit dan ook te gaan verdedigen. Na een succesvolle poging bleken wij helaas niet het sterkste team te zijn, maar is de eer naar Scintilla uit Enschede gegaan. Na een afsluitende borrel zijn we weer richting Eindhoven vertrokken. Al met al was het een zeer geslaagde en zeer interesante dag, waar we veel teweten zijn gekomen over de vroegere technieken binnen KPN en de huidige technieken en hebben we een blik in de toekomst gekregen, wat komen gaat en waar KPN naar toe wil.

30 |  connecthor 

Varia I

Erasmus at EM By: Juan Enrique López

M

y name is Juan Enrique López and I come from Madrid. I study Industrial Engineering specialized in Automatic and Electronic systems in the University Carlos III of Madrid and I came to the TU/e as an Erasmus student in August 2011 for the following 11 months. During my stay in Eindhoven, I was doing some courses of my diploma and also working during 5 months on a small project with the EM group. Since my background on Electromagnetism was not very broad, I had to learn many new things about antenna design to achieve the targets that I can use in my future career. The topic of the project was a low-cost solution for the wave transmission at 40 GHz and we targeted it achieving the transition between a waveguide and a microstrip line. In my spare time I like sport very much, especially ice hockey which is very rare for Spanish people as you can expect. I started to play this sport nine years ago in Madrid. The

idea of joining the ice hockey students’ team of Eindhoven was one of the first things that I

did when I was accepted at the TU/e. Playing in a Dutch team around the Netherlands has been an amazing experience thanks to my coach and teammates. I also very much like travelling and this year I tried to do it as much as I could. Since from Eindhoven it was quite easy to fly and travel by bus to the main capitals of Europe, I have visited many cities such as Brugge, Gent, Paris, Krakow, Gdansk, Vienna, Bratislava and Budapest. In all of them I made friends and I will try to go back in a near future. Back in my academic career, I still have to wait one more year to be graduated and I will come back to Spain in order to write my final thesis. This last year of my studies I will be in the Polytechnic University of Valencia. On the other hand, after my time in Eindhoven, I got interested in the Post-Master programs: Professional Doctorate in Engineering that the TU offers, and furthermore, in the possibility of doing a PhD after it. Thank you everyone who gave me the opportunity of studying in this University and helped me during this year. I hope we will see each other again, and who knows, maybe next year I will start my post-masters studies back in Eindhoven again.

September 2012  | 31

IVereniging

Even voorstellen: Het kandidaatsbestuur M

ijn naam is Harold Vervoort, ik ben de eerste die zich aan u voor mag stellen van het kandidaatsbestuur. Ik ben geboren op 5 december 1991 in Schijndel, waar ik al mijn hele leven woon. Sinds een half jaar zit ik nu doordeweeks op kamers in Eindhoven, om zo minder tijd met reizen bezig te zijn en ook om echt het studentenleven in te stappen. Na de basisschool en een kort avontuur van één jaar op gymnasium Beekvliet in SintMichielsgestel bleek het toch een beter idee te zijn om verder te gaan op het atheneum, op het Elde College in Schijndel. In de tweede fase kwam ik op een heel breed NT / NG-profiel uit, waarbij ik ook extra vakken volgde zoals Informatica, Economie en Management en Organisatie. Met interesse in Techniek, Management, Economie en nog veel meer, was het zeer moeilijk voor mij om een studie te kiezen. Met veel open dagen en meeloopdagen, waarvan zelfs 2 meeloopdagen bij Electrical Engineering in Eindhoven, heb ik uiteindelijk toch mijn keuze kunnen maken.

I

k ben Sjoerd van der Heide, geboren op 17 oktober 1992 te ‘s-Hertogenbosch. Ik heb bijna mijn hele leven in het Brabantse Haaren gewoond. Nadat ik daar de basisschool had afgerond ben ik naar Gymnasium Beekvliet gegaan in Sint-Michielsgestel. Daar heb ik ook Jasper leren kennen. Mijn studiekeuze was uiteindelijk niet zo moeilijk. Ik wist al snel dat ik Electrical Engineering of Technische Natuurkunde wilde gaan studeren, ik wil weten hoe de wereld in elkaar zit. Na meeloopdagen zowel in Eindhoven als in Delft was ik er vrij snel over uit dat ik in Eindhoven wilde gaan studeren, de sfeer was voor mijn gevoel hier een stuk beter.

Ik wist dat ik het mezelf niet makkelijk had gemaakt en liep ondanks mijn inzet aan het einde van het jaar toch tegen de BSA grens aan. Dit door een verkeerde manier van studeren. Ondanks dat mocht ik toch door en kreeg ik de kans om mezelf te bewijzen en dit is gelukt. Daarom mag ik nog steeds door met deze super interessante studie. Om mezelf nog meer te ontwikkelen en om even een jaartje gedeeltelijk wat anders te doen sta ik nu voor u als kandidaat President der e.t.s.v. Thor. Ik heb nooit voor de makkelijke weg gekozen, maar ik ben een vechter en zal er altijd voor de volle 100 procent voor gaan als ik ergens voor kies. Het snel oplossen van problemen en verantwoordelijkheid nemen heb ik wel geleerd met mijn baan bij Paaspop en andere kleine evenementen, alleen met plannen kan ik nog veel leren. Komend jaar zou de invoering van het Bachelor College wel eens voor obstakels kunnen zorgen en ook wij hebben nog maar weinig ervaring. Maar toch weet ik zeker dat als mijn mede-bestuursleden en ik er samen Ik heb zonder herkansingen het eerste jaar nominaal gehaald. In de zomer aan het begin van mijn tweede jaar ben ik op kamers gegaan, dat scheelt best veel reistijd. Ik ben ook actief geworden binnen Thor, met de ACCI, het Tappersgilde en de lustrumcommissie. Verderop in het jaar werd er steeds meer gesproken over wie volgend jaar de vereniging wilden gaan leiden. Elke keer dat daarover gesproken werd kreeg ik het gevoel dat dit ook wel iets voor mij kon zijn. En als je dat dan ook nog eens kunt gaan doen met een groep vrienden die je goed hebt leren kennen via de ACCI dan wordt het nog leuker. Ik ben trots dat ik me nu voor kan stellen als kandidaat-Secretaris der e.t.s.v. Thor. Geen Gedonder!

32 |  connecthor 

Harold Vervoort President onze schouders onder zetten en goed samenwerken, het een mooi lustrumjaar wordt en dat alles goed gaat komen. Veel gedonder!

Sjoerd van der Heide Secretaris

Vereniging I

I

k ben Jasper van der Zandt en ik wil me graag voorstellen als aankomend Penningmeester der e.t.s.v. Thor. Ik ben op 20 januari 1992 geboren in Den Bosch. Vervolgens ben ik opgegroeid in Vught, waar ik tot vorig jaar gewoond heb. Vorig jaar ben ik op kamers gegaan in Eindhoven, iets dat me tot nu toe goed bevalt. Na de basisschool ben ik naar Gymnasium Beekvliet in Sint-Michielsgestel gegaan. Daar bleek al snel dat ik de theoretische vakken veel leuker vond dan de andere vakken. Ik heb gekozen voor het N&T profiel. In het laatste jaar ben ik gaan kijken naar een vervolgopleiding. Na in Eindhoven, Delft en Twente te zijn gaan kijken, leek elektrotechniek in

M

ijn naam is Dennis Kofflard en ik wil mijzelf graag voorstellen als kandidaat Commissaris Externe Betrekkingen en kandidaat Vice-President.

Dennis Kofflard Vice-President Commissaris Externe Betrekkingen

L

ast, maybe even least, is het mijn beurt om me voor te stellen als aankomend Commissaris Onderwijs der e.t.s.v. Thor. Mijn naam is Pieter van den Boom, geboren en getogen in Bakel, een klein plaatsje op 30 km van Eindhoven. Sinds een jaar woon ik in de buurt van Eindhoven. Na mijn tijd op de middelbare was het al snel duidelijk welke studie ik ging doen. Om me breder te oriënteren heb ik toen nog wel andere studies bekeken, maar uiteindelijk kwam het toch neer op de studie Electrical Engineering aan de Technische Universiteit Eindhoven. Na een lange, maar drukke vakantie begon de Intro. Tijdens deze week leerde ik de vereniging Thor beter kennen en kreeg ik al een beetje interesse in een Bestuursjaar. In het eerste jaar ben ik toen actief geweest met de organisatie van de

Eindhoven mij een goed idee. Het duurde even voor ik mijn plaats gevonden had, maar het voelde gewoon goed bij Thor. Pas halverwege het tweede jaar heb ik de keuze gemaakt bestuur te gaan doen bij Thor. De groep waarmee we leiding gaan geven aan Thor is uit de ACCI ontstaan en heeft het hele jaar al goed gevoeld. Toen we om de tafel zijn gaan zitten om te kijken wat we in een bestuursjaar wilden bereiken wist ik het zeker: met deze mensen wil ik een Bestuur vormen. Ik kijk er naar uit een jaar lang met vrienden en mede-kandi’s een gaaf jaar op te zetten, en zal mij hier ook volop voor inzetten!

Ik ben geboren en gedeeltelijk opgegroeid in Den Bosch. Na de basisschool ben ik verhuisd naar Veldhoven waar ik VWO heb gedaan op het Sondervick college. Op het VWO heb ik mijn profielwerkstuk gedaan over elektrotechniek in combinatie met scheikunde onder begeleiding van Ton Backx. Mede hierdoor en ook een aantal interessante artikelen op het internet ben ik geïnteresseerd geraakt in elektrotechniek en ben ik dan ook wezen kijken bij de studie Electrical Engineering in Eindhoven, waar ik kennis gemaakt heb met de studie, de studenten en de bijbehorende studievereniging Thor. Al tijdens het volgen van de intro heb ik interesse gekregen in het besturen van Thor en heb toen ook bedacht dat ik dat later misschien nog wel wil doen, maar eerst kijken hoe het gaat met de studie. Na uiteindelijk met de hakken over de sloot mijn BSA te hebben

Jasper van der Zandt Penningmeester Geen Gedonder! gehaald met 31 studiepunten in de interim ben ik verder gegaan omdat ik merk dat deze studie echt heel goed bij mij past. Niet alleen de studie past bij mij, maar ook de vereniging past helemaal bij mij. Nadat ik mijn tweede jaar ben gevraagd voor de ACCI en daarin aan aantal leuke activiteiten heb georganiseerd ben ik ook gevraagd voor een bestuursinformatieavond. Al in de loop van mijn tweede jaar kreeg ik steeds meer het gevoel dat een bestuursjaar iets voor mij is en na een aantal bestuursinformatieavonden was het voor mij duidelijk dat dit iets was dat ik zou moeten doen en zodoende ben ik nu kandidaat voor het Bestuur. Ik heb er vertrouwen in dat dit een goed jaar gaat worden en dat het ook erg gezellig wordt. Geen gedonder!

Ivaldi Openhuisdag. Uiteindelijk, ondanks mijn drukke programma in mijn geboortedorp, heb ik wel mijn propedeuse in een jaar gehaald. Het tweede jaar ben ik minder tijd in mijn studie gaan steken en meer tijd in commissiewerk. In mijn tweede jaar ben ik bij Thor actief geweest in de ACCI en ben ik begonnen met de commisies LuCo – Algemeen en LuCo – BuEx. Na twee jaar studeren is het nu tijd om een jaartje Bestuur te gaan doen. Komend jaar zal ik me bezig gaan houden met het onderwijsbeleid van onze prachtige vereniging en daarnaast zal ik me natuurlijk ook inzetten om die vereniging een voortvarend jaar te gaan bezorgen.

Pieter van den Boom Commissaris Onderwijs Geen Gedonder!

September 2012  | 33

IVereniging

Elektrotechnische Studievereniging Thor \\ Ge e n G edo n d er!

D

e elektrotechnische studievereniging Thor, e.t.s.v. Thor, is de studievereniging van de faculteit Electrical Engineering. Thor is gevestigd op vloer 2 van gebouw Potentiaal aan de Technische Universiteit Eindhoven. Thor behartigt alle belangen van de studenten in de elektrotechniek en Automotive, wat wil zeggen dat zij studenten helpt tijdens hun studentenleven. Dit doet Thor door zowel studiegerelateerde als ontspannende activiteiten te organiseren en studenten te helpen bij hun persoonlijke ontwikkeling. Aan het hoofd van Thor staat het Bestuur dat de vereniging draaiende houdt en alles in goede banen leidt. Natuurlijk kunnen zij niet alléén een vereniging draaien. Thor heeft veel leden die zich vrijwillig inzetten voor de vereniging. In commissies organiseren zij allerlei kleine en grote activiteiten voor de studenten van de faculteit Electrical Engineering. Thor probeert het studeren voor de studenten Electrical Engineering en Automotive gemakkelijker te maken door allerlei services aan te bieden. Zo verkoopt Thor studieboeken aan alle Bachelorstudenten. Studenten kunnen zo goedkoop en op één adres alle benodigde boeken halen. Verder verzamelt Thor oude tentamens en bewaart deze in het digitale tentamenarchief dat via de website www. thor.edu bereikbaar is. Studenten kunnen deze downloaden om zo oude tentamens te oefenen. Verder zorgt Thor voor het opwaarderen van printtegoed, kan er contant geld opgenomen worden bij Thor en staat het Bestuur altijd klaar voor het beantwoorden van allerlei vragen over de studie of over activiteiten.

34 |  connecthor 

Maar er is meer dan studeren alleen. Een echte student wil ook regelmatig ontspannen en daarom organiseert Thor ook allerlei ontspannende activiteiten. Denk daarbij bijvoorbeeld aan avondjes uit zoals poolen, lasergamen of karten, maar ook aan een weekendje survivallen in de Ardennen of een nachtelijke dropping. Verder worden er regelmatig feesten georganiseerd in de stad en in Het Walhalla. Het Walhalla, de faculteitsborrelruimte in de kelder, staat onder beheer van Thor en is een ideale plaats om te ontspannen na een dag hard werken en/of studeren: de hemel van E-hoog. Thor organiseert ook veel andere activiteiten om studenten beter voor te bereiden op hun toekomst na het studeren. Thor organiseert bijvoorbeeld excursies naar elektrotechnische en Automotive bedrijven zodat studenten kunnen ontdekken waar ze na hun studie terecht kunnen komen. Ook worden er lunchlezingen georganiseerd waarbij een bedrijf naar de universiteit komt om een presentatie te geven over een elektrotechnisch of Automotive onderwerp. Daarnaast organiseert Thor symposia. Een symposium is een hele dag vol lezingen en presentaties over een bepaald onderwerp in de elektrotechniek of Automotive. Ten slotte organiseert Thor meerdaagse buitenlandse excursies en studiereizen. Bij deze activiteiten reist een groep studenten af naar een ander land en soms zelfs een ander continent, om de cultuur en de daar gevestigde bedrijven te ontdekken. Zo is Thor vorig jaar februari

op een drie weken durende reis door Japan geweest waarbij verschillende steden, universiteiten en bedrijven bezocht zijn. Naast al deze activiteiten worden bij Thor nog veel meer initiatieven ontplooid. Zo wordt er in samenwerking met de faculteit een professioneel verenigingsblad gemaakt, de Connecthor, welke je nu in je handen hebt. Daarnaast zijn er studenten die foto’s maken van alle activiteiten en deze online zetten en studenten die de commissiecomputers en de servers van Thor beheren. Ook probeert Thor elk jaar een jaarboek uit te brengen waarin verslag wordt gedaan van alles wat er dat jaar heeft plaatsgevonden. Thor heeft ook een speciale commissie voor de eerstejaars studenten, de Ivaldi. Deze commissie organiseert een dag op de universiteit voor de ouders van de eerstejaars studenten. Zo kunnen ook je ouders zien wat je zoal leert bij Electrical Engineering en Automotive. Ook organiseert deze commissie een feest in Het Walhalla voor alle studenten. Alle studenten, van eerstejaars- tot schakeltot masterstudenten zijn welkom bij Thor, zowel om dingen te organiseren als om aan activiteiten mee te doen. Thor is een ideale speeltuin om jezelf te ontwikkelen en om te leren hoe je dingen organiseert. Je kunt zeer veel voor je medestudenten betekenen en je leert er zelf ook ontzettend veel van. Kortom, Thor is een vereniging met een ideale combinatie van serieuze en gezellige activiteiten voor elke student van de faculteit Electrical Engineering!

Vereniging I

IEEE Student Branch Eindhoven \\ Ge t to kn ow yo u r l o c a l IEEE S tude nt B r an c h Woman In Engineering Affinity Group

P

erhaps you have already heard of IEEE, or maybe you always wondered where for example the Wi-Fi standards set IEEE 802.11 was named after. Whether you are already familiar with IEEE or you have never heard of them before, in this article we would like to present what IEEE and its local Student Branch can do for you.

IEEE The IEEE (pronounced eye-triple-e) is the Institute of Electrical and Electronics Engineers and aims to improve technological innovations. It is the world’s largest organization of engineers: the institute has over 400,000 members worldwide and operates in more than 160 countries. Amongst the members are about 100,000 student members, which are enlisted at one of the 1,800 Student Branches. You can see that IEEE forms a unique international network of professionals.

a large number of worldwide standards concerning electronics, for example the IEEE 802.11 Wi-Fi standard set.

IEEE Student Branch Eindhoven One of the Student Branches of IEEE has been founded in Eindhoven. Students can become a member of IEEE there at reduced cost, profiting early of the benefits offered by IEEE and the activities organized by the Student Branch. The IEEE membership includes the magazine Spectrum, discounts on conference fees, local events and more. It is a good way to stay informed of the developments within your technical field. The Student Branch mainly focuses on (international) Master students and PhDs, but can also be interesting for Bachelor students. They organize several technical and social activities throughout the year, such as a LaTeX mark-up language workshop, a sailing weekend with other Student Branches, a career day and both cultural and technical excursions.

The IEEE Student Brach Eindhoven also has a Women In Engineering Affinity Group (WIE AG). The purpose of this group is to promote the participation of women in engineering studies. They organize several activities throughout the year, ranging from workshops to the infamous cocktail party. If you would like to know more about the WIE AG, you can contact them at [email protected], or check the website of the IEEE Student Branch Eindhoven.

Membership If you would like to sign up for membership, you can always visit our office (PT 2.35). We will be happy to help you and answer your questions. You can become a member for only €22,-. For graduate students and PhDs from the department of Electrical Engineering, membership is even for free! Membership for these students is sponsored by the department. Besides that, PhDs can also choose one society aimed at a specific technical field to join for free. If you would like to join the IEEE Student Branch, do not hesitate to visit us in our office at PT 2.35. For more information, you can always stop by our office or check our website at www.ieee.tue.nl.

Because of its worldwide operations, IEEE is a leading authority in several engineering fields, such as aerospace technologies, computers, telecommunications, power electronics, consumer electronics, and many more. Yearly, the IEEE publishes nearly 150 magazines on the latest technologies and developments. IEEE is also responsible for

September 2012  | 35

IVereniging

Het Walhalla

Draaistroomdispuut Waldur

\\ De Hem el va n E -ho o g

\\ De een h eid van s troom is kA !

H

et Walhalla is de faculteitskroeg van de faculteit Electrical Engineering. Het Walhalla is opgericht in 1974 en is al die jaren de beste kroeg op de TU/e-campus geweest. Het Walhalla is te vinden in de kelder van Potentiaal (vroeger E-hoog) en is elke werkdag geopend van 16:30u tot 19:00u. Andere faculteitskroegen op de campus zijn alleen op donderdag geopend; met deze openingstijden hebben we dus de meeste openingsuren van de campus! In het Walhalla wordt Bavaria bier geschonken. Naast het Bavaria bier op de tap worden er verschillende speciaalbieren, speciaalbieren op de wisseltap, wijnen, sterke dranken en frisdranken geschonken. Ook zijn er voor de hongerige klant snacks te verkrijgen. Het Walhalla wordt draaiende gehouden door de Tappers onder leiding van de Commissaris Walhalla of een Walhalla Commissie. Tappers zijn studenten van de faculteit Electrical Engineering die voor de gezelligheid vrijwillig achter de bar staan. Tapper wordt je niet zomaar, hier gaat een opleiding van ongeveer 5 maanden aan vooraf. Wanneer een tapper-in-opleiding goed genoeg bevonden wordt om als Tapper achter de bar te staan, krijgt hij een Tappersopdracht. Wanneer de Tappersopdracht met succes wordt afgerond, wordt de tapper-in-opleiding benoemd tot Tapper en ontvangt hij de felbegeerde Tappersblouse. Alle Tappers samen, ongeveer 10 tot 12 man, vormen het Tappersgilde. Het Walhalla is dus de ideale plek om lekker te ontspannen na colleges of werk. Onder het genot van een drankje kunnen colleges en lopende onderzoeken worden besproken, gehaalde tentamens worden gevierd en niet-gehaalde tentamens worden verdronken. Ook wordt er vanzelfsprekend veel over typische kroegonderwerpen gesproken die heel gezellig zijn, maar niet direct een nut hebben. Ook voor de prijs hoef je het niet te laten, een bierkaart met 11 bier kost slechts € 5,-. Dit is nog geen 46 cent per biertje! Het Walhalla is er natuurlijk niet alleen voor studenten. Het oorspronkelijke doel van het Walhalla is het contact tussen medewerkers en studenten bevorderen. Medewerkers zijn dus ook van harte welkom om gezellig een drankje te komen drinken. De Tappers hopen het komende jaar weer veel eerstejaars, ouderejaars en medewerkers te verwelkomen om er weer een gezellig jaar van te maken! Tot in het Walhalla!

36 |  connecthor 

W

aldur is een vereniging, onderdeel van Thor, die zich vooral bezig houdt met studieverbredende en -verdiepende activiteiten. Deze activiteiten worden vaak in de vorm van excursies of lunchlezingen gegoten. De activiteiten van Waldur zijn vooral gericht op energietechniek, vermogenselektronica en elektrische machines (motoren, generatoren en actuatoren). Ook hebben we een groot aantal begunstigers. Dit zijn afgestudeerde leden die nog steeds met ons in contact blijven en één keer per jaar mee gaan met de begunstigersdag. Deze begunstigersdag biedt de ideale mogelijkheid om te netwerken met mensen uit de bedrijfswereld tijdens een interessante excursie met een etentje achteraf. Door deze grote achterban, een actief bestuur en veel actieve leden, kunnen wij zeer unieke excursies aanbieden die we vaak met een touringcar bezoeken. Zo hebben we onder andere met de bijbehorende pakken aan in de cleanroom van ASML gestaan, de testfaciliteiten van DNV KEMA in Arnhem bezocht (dit zijn ongeveer de grootste ter wereld) en hebben we de kerncentrale in Borssele bezocht. Ook zijn er bij Waldur teambuilding activiteiten. Zo zijn we afgelopen jaar met ODIN en IEEE gaan paintballen en zijn we met de actieve leden gaan karten en steengrillen. De samenwerking tussen Waldur, ODIN en IEEE reikt dit jaar tot in Zwitserland. Dit is één van de bestemmingen waar de buitenlandse reis van dit jaar naar toe zal gaan. Hier gaan we CERN en de halfgeleiderfabriek van ABB bezoeken. Op de agenda staat wegens groot succes onder andere opnieuw de kerncentrale van Borssele. Ook zal de beruchte lunchlezing van TenneT weer gehouden worden en er zal een lunchlezing van DNV KEMA aan toe worden gevoegd. Uiteraard wordt er ook weer een begunstigersdag georganiseerd. Daarbovenop wordt door ons iedere maandag een koffieuurtje georganiseerd met iedere tweede maandag van de maand vlaai. Iedereen die geïnteresseerd is in onze uitjes is welkom om mee te gaan, meldt je wel op tijd aan want de inschrijflijsten zijn altijd snel vol! Je kunt ons vinden in Impuls 1.05b of via de website www.waldur.nl.

Faculteit I

Welkom bij het StudentenBuro \\ Waar o n der w i j si nspr a a k o nde r ste unt Wat is het StudentenBuro?

Wat doet het StudentenBuro nog meer?

Het StudentenBuro (SB) is een orgaan van de faculteit Electrical Engineering dat de belangen van de studenten in het onderwijs behartigt. Het SB (StudentenBuro) bestaat uit drie studenten, die fungeren als aanspreekpunt voor studenten over zaken op onderwijsgebied. Door hun dagelijkse contact met studenten signaleert het StudentenBuro vaak als eerste knelpunten in het onderwijs.

Hiernaast is het StudentenBuro bij tal van andere zaken betrokken:

Hoe gaat dit in zijn werk?

•

Bij het signaleren van die knelpunten spelen de jaarraden een belangrijke rol. Er zijn aparte raden voor elk jaar en voor de studenten die doorgestroomd zijn van het HBO. Het doel van deze raden is om problemen in het onderwijs van het betreffende jaar op te lossen. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat elke opinie van de betreffende jaargang bereikt kan worden via deze raden. Zo is er een hiërarchisch systeem dat ervoor zorgt dat het SB alle studenten kan representeren. De jaarraden vergaderen om de week, behalve de eerste jaarraad die elke week bijeenkomt. Daarnaast is het StudentenBuro het centrum van waaruit de studenteninspraak wordt gecoördineerd en promoot het daartoe de studenteninspraak. Bij het SB worden alle notulen en andere informatie ge-archiveerd, waardoor al deze informatie beschikbaar is voor geïntereseerden. Ook wordt het Overkoepelend Studenten Overleg gecoördineerd door het SB. Dit overleg, ook wel OSO genoemd, is een vergadering waarop alle inspraakorganen samen komen om zo gezamenlijk sterk te staan.

•

•

•

•

Evaluatieverslagen: Voor elk semester van het nieuwe curriculum maken we een evaluatieverslag. Dit verslag wordt samen met de jaarraden besproken zodat alle belangrijke plus- en minpunten erin opgenomen worden. Roosters: We controleren alle collegeen tentamenroosters van de eerste drie leerjaren op studielast, tijdconflicten en aansluiting van lesuren. Explore Your Master: We organiseren, in samenwerking met Thor, de lezingendagen over keuzevakken, stages en afstuderen. Deze verkenningsdagen zijn belangrijk zodat de studenten goed geïnformeerd zijn voordat ze keuzes maken voor hun Master. Intro: We organiseren, samen met Thor, de introductieweek voor de nuldejaars. Deze week legt de basis voor de kennismaking tussen de opkomende eerstejaars zodat er alvast vriendschappelijke banden bestaan voordat de eerste week van colleges van start gaat. Ook is deze week ervoor bedoeld om de nieuwkomers kennis te laten maken met de stad en het studentenleven. Onderwijsprijs: Het SB zorgt voor het uitdelen van de onderwijsenquête en het organiseren van een jaarlijkse uitreiking van de onderwijsprijs. Deze prijs gaat naar de beste docent van de faculteit en is ervoor bedoeld om de docenten te motiveren.

•

OSO-BBQ: Voor alle studenten die actief zijn geweest in de studenteninspraak organiseert het SB ieder jaar een “OSOBBQ”. Dit is een mooi moment om op alle ondernomen activiteiten terug te kijken en de studenten te belonen voor hun harde werk.

•

Oorkondes: Het SB zorgt voor het uitreiken van oorkondes aan studenten die actief zijn geweest in de studenteninspraak. Met het uitreiken van een

oorkonde wordt er tegen de student gezegd dat hun contributie nooit meer vergeten zal worden. •

SAO (Studenten Advies Orgaan): Het SAO dient als adviesorgaan voor de TU/e. Een lid van het SB vertegenwoordigt hierin de faculteit Electrical Engineering. Bij het SAO worden onder andere de plannen voor het Bachelor college en de verbouwingen op de campus besproken.

Hoe is het StudentenBuro te bereiken? Het belangrijkste is dat het StudentenBuro er is voor de student. Studenten kunnen altijd langskomen of mailen met klachten en wij proberen die zo goed mogelijk af te handelen: Email: [email protected] Tel: (040)-2473534 Kamer: Pt 2.33

Wie zijn de medewerkers van het StudentenBuro? Luc Denissen: [email protected] Tom Geelen: [email protected] Marno van der Maas: [email protected]

September 2012  | 37

IVereniging

Allseas krokettenproeverij Door: Linda Janssen

H

et was de dag van de Allseas krokettenlunch. Nou is lunch waarschijnlijk niet helemaal de juiste term aangezien het pas na de pauze begon en door ging tot in de late middag. De ruimte binnenlopend werd duidelijk dat er flink wat inschrijvingen waren en vrijwel alle stoelen waren dan ook bezet. Het concept was simpel. De twee uiterst vriendelijke dames en een heer van Allseas zouden zes verhaaltjes vertellen over het bedrijf waar ze werkten. Bij elk verhaaltje zou een kroket geserveerd worden, met voor ons de uitdaging om te herkennen wat voor soort en merk kroket het was. Nu is natuurlijk wel duidelijk waarom er zoveel mensen aanwezig waren. Wie wil nou niet genieten van een paar kroketten terwijl er ook nog interessante verhaaltjes verteld worden door leuk gezelschap. Iedereen zat en de eerste presentatie werd gestart. Natuurlijk ging de eerste presentatie over het bedrijf Allseas en wat ze nou ook daadwerkelijk deden. Het bleek dat Allseas een bedrijf is op het gebied van offshore pijpinstallatie voor olie- en gastransport. Het is een vrij jong bedrijf dat pas in 1985 werd opgericht. Op dit moment speelde bij mij en misschien ook wel een paar andere krokettenliefhebbers de vraag in hoeverre dit bedrijf met Electrical Engineering te maken had. Uit de verhaaltjes die nog moesten komen bleek dat dit eigenlijk veel meer was dan verwacht.

Er werd een stuk verteld over alle verschillende schepen die Allseas bezit en hoe en waar die precies worden ingezet. Er werd hier duidelijk gemaakt hoe belangrijk deze schepen wel niet zijn en dat elk schip in bezit van Allseas eigenlijk een stuk specialistisch handwerk is. Het schip in ontwikkeling is een krachtblok van 382 meter met een kracht van 95.000 kW. De volgende paar verhalen gingen over de verschillende apparatuur op de schepen. Het is nog niet zo makkelijk om pijpleidingen op een paar kilometer diepte te leggen. Aan boord van de schepen wordt er

heel wat afgelast en gecoat, wat ook nog heel precies moet gebeuren wil het de kwaliteitscontrole doorstaan. Heel geïnteresseerd werd er naar alles geluisterd met als enige grote gebeurtenis tussendoor dat in plaats van een kroket een kaassoufflé geserveerd werd! Nu is er natuurlijk niet alleen verteld over de schepen en de apparatuur. Aan bod kwam ook nog de training die de werknemers moeten doorstaan, zodat ze aan boord van een schip van kunnen werken. En ook de mogelijkheden die de werknemers krijgen geboden om een bepaalde tijd in het buitenland te werken. Daarna, tot grote verrassing van een aantal mensen, stonden bij het begin van een nieuw verhaal een paar van onze eigen studenten op om te vertellen over de studenten projecten waar zij persoonlijk bij Allseas aan werken. Zo werd er verteld over een project waarbij de Kinect van de Xbox van nut zou kunnen zijn bij het leggen van de pijpen. Wie had dat gedacht? Voor we het wisten begon de tijd al te dringen bij het laatste verhaal en moest de laatste kroket nog geserveerd worden. Al met al was het een leuke, helaas niet heel gezonde, maar wel lekkere middag. De twee dames en een heer werden bedankt voor hun tijd met een fles wijn en het jaarboek van Thor. Daarna ging iedereen goed gevuld, hoewel sommigen al een beetje misselijk, naar huis. Persoonlijk heb ik een week lang geen kroket meer kunnen zien.

38 |  connecthor 

Vereniging I

Impression Intro

September 2012  | 39

IVaria

Ragnarok Z

oals velen van jullie zullen weten is het thema van het aankomende Thorlustrum “Ragnarök.” Maar weinigen zullen echter weten wat Ragnarök precies is. Ragnarök is een zeer belangrijke gebeurtenis in de Noorse mythologie. Als een soort heidense equivalent van de christelijke apocalyps en zondvloed, is Ragnarök het einde van de wereld zoals we die kennen. Nadat de aarde in zee is gezonken zal deze echter in volle glorie weer herrijzen en onderdak bieden aan een nieuwe generatie mensen. Wat we weten van Ragnarök komt voornamelijk uit de Poëtische en Prozaïsche Edda, beide collecties van mythologische verhalen die pas opgesteld zijn toen het christendom al wijd verspreid was in de Scandinavische landen. Daardoor is het onwaarschijnlijk dat de verhalen over Ragnarök geheel ongeschonden de middeleeuwen doorgekomen zijn. Niettemin blijft de Ragnarökmythe een mooi verhaal over het einde der tijden. Het was een mooie, kalme herfstavond en de reus Eggthér had net zijn schapen naar de wei geleid. Moe maar voldaan na een dag hard werken zat hij neer op een heuvel aan de dichte bosrand. Terwijl hij wat vredige liedjes op zijn harp speelde, keek hij naar zijn boerderij in de verte. Zijn paard graasde rustig in de wei en zijn bloedrode haan Fjalar pikte wat graan terwijl hij over de kippen waakte. Och, die arme haan, die in zijn hele leven niet één keer gekraaid had! Hoe vreselijk zou het toch zijn, om niet kunnen te spreken? Terwijl de reus diep in gedachten verzonken was over zijn dieren, viel het hem niet op dat de hemel steeds donkerder werd. Pas toen de ondergaande zon achter de zwarte wolken verdween en het in de schaduw toch wel erg koud werd, keek de reus op en besloot in de beginnende stortbui toch maar snel naar huis te keren. Hij was nauwelijks opgestaan, of de regen begon te vallen en het duurde niet lang of een oorverdovende donderslag weerklonk door de natte lucht. Nog maar nauwelijks van de schrik bekomen rende hij verder terwijl voor zijn ogen iets gebeurde dat hij niet voor mogelijk had gehouden. Met een enorm gekrijs begon zijn haan Fjalar voor het eerst in zijn leven te kraaien. De aarde zou nooit meer hetzelfde zijn. Ragnarök was begonnen.

40 |  connecthor 

Tekst: Fer Radstake, Illustratie: Elles Raaijmakers

Het onweer was verschrikkelijk en duurde voort. De zon kwam niet door het dikke zwarte wolkendek, en zonder haar warmte raakte de aarde al snel in een diepe, koude winter. Drie hele jaren lang kwam de zon niet achter de wolken vandaan. Oogsten mislukten en de wereld raakte verstrikt in een verschrikkelijke hongersnood. Naarmate de voedselvoorraden kleiner werden, groeiden de spanningen tussen alle mensen. Toen er in heel Midgaard1 geen eten meer te vinden was brak er tussen de gehele mensheid al snel een grote uit honger geboren oorlog uit. Vrienden vermoordden vrienden, broeders slachtten broeders en geen levend wezen kon vertrouwen op een ander. Zo koud als de aarde was, zo heet van woede was Loki. Pure haat dreef hem. Haat voor de goden die hem hadden vastgeketend aan deze rots . Haat voor de Asen, die hij zo vaak uit de brand had geholpen. En wat had hij daarvoor terug gekregen? Hij was geboeid achtergelaten op deze koude winderige steen! Eeuwen had hij hier gelegen, eeuwen was hij bedruppeld door het bijtende gif van de slang die de god Skaði boven zijn lichaam had vastgemaakt. En terwijl hij in pure razernij zijn spieren spande, begaven de oude doorgeroeste boeien het. Loki was weer vrij en hij had nog slechts één doel in zijn leven: de complete ondergang van de goden. Het was niet veel later dat Loki bij het paleis van de koning der Jötnar kwam. Het kostte hem niet veel moeite om de koning te overtuigen hun eeuwige vijanden de Asen aan te vallen en er werd al snel begonnen met het samenstellen van een leger. Vroeg in de kille ochtend werd de god Heimdall wakker. Verheugd bedacht hij dat de muren van zijn geliefde Aasgaard nog hoog en trots stonden, ondanks de strenge winter die de aarde in zijn greep hield. Hij mocht van geluk spreken dat hij bij het ras der Asen hoorde, wier toverkrachten voor genoeg voedsel zorgden om de winter door te komen. Natuurlijk, ook de Asen hadden het in deze moeilijke tijd niet breed, maar niemand hoefde honger te hebben en er werd in overvloed gefeest en gedronken.

Zich nog een keer uitrekkend liep Heimdall naar één van de hoge wachttorens van de burcht. Zijn hoofd boven de muur uitstekend kregen zijn ogen het angstaanjagendste beeld van heel zijn leven te zien. In het westen strekte zich zover het oog reikte een enorm leger uit. In het noorden was er niets te zien dan de grote, bleke gestaltes van de reuzen uit Niflheim. In de rivier in het oosten meerde net het schip Naglfar aan met aan boord het leger van Hrym en de verraderlijke Loki. Uit het zuiden kwamen de reuzen uit Muspelheim onder leiding van de verschrikkelijke Surt al aangereden over de brug Bifröst. En terwijl de brug bezweek onder het gewicht van de duizenden krijgers, sprong Heimdall van de hoge wachttoren af en rende over zijn eigen benen struikelend naar de eik Yggdrasil alwaar hij de Gjallarhoorn uit zijn eeuwenoude bergplaats rukte. Hij nam een grote ademteug en blies een ijzingwekkend geluid uit de grote hoorn. In heel Aasgaard werden de goden wakker en allen wisten dat de eindstrijd begonnen was. Het duurde niet lang of de grootste, prachtigste stoet die de aarde ooit gekend heeft, reed door de grote poorten van de machtige godenstad de vlakte van Vígríð op. Voorop reed Odin op zijn sterke achtbenige hengst Sleipnir, een prachtige gouden helm op zijn hoofd, een sterke maliënkolder om zijn lichaam en de magische speer Gungnir in zijn hand. Hij werd gevolgd door de andere goden, de één in nog mooiere bepantsering dan de ander. Achterop kwam het enorme leger van Einherjar, de dode strijders die dankzij hun moed in het Walhalla waren toegelaten. De twee legers marcheerden op elkaar af, tot ze op enkele honderden meters van elkaar tot stilstand kwamen. Odin en de bevelvoerder van het Reuzenleger reden op elkaar af tot ze elkaar halverwege ontmoetten. Nadat de oppergod de eis van de Jötunnhertog dat Aasgaard zich zou onderwerpen aan de Reuzenheerschappij had verworpen, gooide de reus zijn speer ver over het Asenleger heen, als teken dat de strijd kon beginnen. Nog voordat de speer de grond raakte, stormde het Jötunnleger op de speerwal van de Asen af.

Varia I Zwaarden ketsten tegen schilden, speren braken tegen de ijzeren helmen en overal weerklonk het geschreeuw van gewonde krijgers. Hier werd er een Einherjar na een mislukte aanval door de speer van een reuzenkrijger doorboord, iets verderop werd het schild van een Jötunnstrijder kapot geslagen en weer ergens anders werd een uit Muspel afkomstige reus op kundige wijze van zijn zwaardarm ontdaan. Overal vloeide het bloed, maar nergens was de slachtpartij zo groot als bij de Fenriswolf. De enorme wolf stormde ogenschijnlijk zonder moeite door de speermuur van de Einherjar heen. Overal waar hij maar kon verslond hij de godenkrijgers met huid en haar, terwijl hij op Odin afstormde. De godenvader zag de wolf vanuit zijn ooghoeken op hem afspringen en probeerde het dier met zijn schild af te weren terwijl hij zijn speer in steekpositie draaide. Echter, deze wanhopige daad kwam te laat en mocht niet baten. Zijn zoon Vidarr, die naast Odin op het slagveld stond, zag zijn stervende vader verslonden worden en met een enorme sprong stak hij zijn zwaard in de nek van het beest, dat met een ijselijk gehuil bezweek. Elders op het slagveld had de god Thor zijn gelijke gevonden. De enorme Midgaardslang was langzaam door het godenleger gegleden

1

en had al vele Asen en Einherjar gedood. Thor liet zich echter niet zo makkelijk verslaan en toen de slang er na een lange strijd eindelijk in slaagde zijn giftanden in het vlees van de dondergod te doen verzinken, waren zijn ogen net niet snel genoeg om de zware strijdhamer van Thor op hem af te zien komen. Nadat de schedel van de reuzenslang met een luide klap uiteen was gespat, pakte Thor zijn hamer op en strompelde weg. Het zenuwgif van de slang miste zijn uitwerking echter niet, en de god zakte na slechts 9 stappen dood ineen. De strijd duurde voort, en naarmate de tijd verstreek verschoof de balans steeds meer in de richting van de Asen. De reuzen vochten echter bitter en toen de laatste reus eindelijk gedood was stonden er nog maar enkele goden. De paar overlevende goden strompelden vermoeid over het slagveld. Gewonden werden verzorgd en doden werden begraven. Toen Thors zonen Móði en Magni bij het lichaam van hun vader kwamen, begroeven ze hem in een enorme grafheuvel passend bij Thors dapperheid en gaven hem de prachtigste grafgiften mee. De strijdhamer Mjölnir

hielden ze echter en ze zworen een eed de hamer alleen nog maar te gebruiken voor het heil van de mensheid. In Midgaard verliep de mensenoorlog net zo verwoestend als de godenstrijd. Ook de strenge winter en het gebrek aan voedsel eisten hun tol. Degenen die als overwinnaars uit de oorlog waren gekomen waren door de lange strijd en het gebrek aan voedsel te zwaar toegetakeld en overleden niet veel later. De enige twee overlevenden waren Líf en Lífþrasir, die zich lange tijd verscholen hadden in het diepe woud van Hoddmímir en al die tijd geleefd hadden op een dieet van regenwater en een enkel voorbijlopend dier. Toen even later de aarde in zee zonk zaten zij veilig in de hoge boomtoppen. Het water spoelde alle doden weg en toen het waterpeil eindelijk weer daalde kwam onder de golven een prachtig land tevoorschijn, schoner en groener dan elk land dat ooit had bestaan. De overlevende goden kwamen samen en vonden het veld waar eens de gebouwen van het machtige Aasgaard hadden gestaan. Op de ruïnes van de stad bouwden ze een nieuwe, nog mooiere hoofdstad van hun rijk. Zonder de Jötnar kon de stad zich goed ontwikkelen en naar men zegt leefden de goden tot in de eeuwigheid in vrede.

Midgaard: de mensenwereld

September 2012  | 41

IFaculteit

TU/eXperience By: Pauline van Gelder-Hoen

\\ J u n e 3 rd, 2 0 1 2 Opening for the rest of the visitors

At 12 o’clock sharp the doors opened for the rest of the visitors. Via yellow footsteps people were led by all demos. The three strategic areas were presented throughout our department (Potentiaal, Impuls and Corona). To mention a few of the many demos given………

Smart Mobility

T

oday’s dream can be tomorrow’s reality! The three strategic areas “Health”, “Smart Mobility” and “Energy” were highlighted during this yearly event. The Department of Electrical Engineering opened its doors. Being part of the smartest region of the world, of which we are very proud, TU/e decided to move the date of the TU/eXperience to an earlier timeslot to be part of The Dutch Technology Week (DTW). The DTW will take place every year, as of this year, in the first week of June. Companies, government authorities and knowledge institutes are all working together to organize a week full of technological surprises, to allow us to share this proud feeling.

Early opening for the Alumni

This year was even more special for our department as we were honored to receive 400 alumni and their family. Especially for them, we opened our doors an hour earlier. They received an exclusive tour through our building.

42 |  connecthor 

Several electric cars were demonstrated. A beautiful Fisker Karma, kindly lend to us by Ruud Koornstra (who also gave a very interesting lecture about led-lighting) a bright red Tesla Roadster and a brand new Opel Ampera were attracting a lot of interested visitors. People could see for themselves how truly sexy electric cars can be. Of course our University Racing Car was present too. Apart from the cars shown, several other smart mobility demonstrations were given, such as the radio graphic controllable model cars and the cooperative adapted cruise control.

Health

A lecture about prostate cancer detection, the first year’s project “rock your baby” and the wireless measurement of heartbeats were all given and demonstrated on Floor 0 in Potentiaal.

Energy

The strategic area Energy could be found back in lots of demos spread over the three buildings. The flying carpet, soundquality demo, robotsnake and wireless energy transfer demos in the Impuls building.

The Sustainable dancefloor and making your own electric flashlight bracelet together with the team from The Jonge Onderzoekers Eindhoven were actively visited by the younger visitors. The Tesla Coil, the HiSparc project and the other demos in Corona were like always mind-blowing Even though, we worried a bit about the change of dates from first Sunday in October to first Sunday in June , we were very pleased with the number of visitors that came to the TU/eXperience. About 5000 people found their way to our campus. Our department welcomed around 2500 visitors. Many thanks go out to all people involved in making this experience a truly TU/eXperience!

Faculteit I

Academisch Erfgoed binnen de faculteit Electrical Engineering Door: Wim van Bokhoven

V

erzamelen en opslaan is de eerste gedachte die opkomt bij de term “erfgoed” met als doel om bepaalde objecten voor het nageslacht te bewaren, maar deze ook te onderhouden en toegankelijk te maken, ondermeer door ze tentoon te stellen. Met cultuurhistorisch erfgoed zijn we redelijk goed vertrouwd omdat de betreffende objecten veelal in welbekende al of niet thematische musea ondergebracht zijn – denk bijvoorbeeld aan musea voor algemeen beeldende kunst, het Rijksmuseum, het van Gogh museum en het Kröller-Müller museum om maar eens een bekend rijtje op te sommen. Via een goed gedefinieerd beleid en vaak met direct support vanuit de overheid is de zorg voor een ruime verzameling van collecties meestal in goede handen. Het catalogiseren, bewaren en ontsluiten wordt hier met beleid en deskundigheid uitgevoerd en is dus meestal niet aan het toeval overgelaten. Geheel anders ligt dit bij “Academisch Erfgoed”, waar het bewaren van technische producten van wetenschappelijk onderzoek zoals machines, bouwwerken, documenten, foto’s, multimedia producten e.d. vaak slechts bij toeval plaats vindt. Veelal is hiervoor namelijk geen geld of mankracht beschikbaar en wetenschappers kijken liever vooruit dan achteruit, dus is er geen drijvende kracht achter dit proces.

beleidsnotitie “Verleden, heden en toekomst” opgesteld die als leidraad voor het beleid gaat fungeren. Het IEC heeft in de persoon van Eric Geelen in het recente verleden al een flinke hoeveelheid werk verzet en initiatieven ontplooid om een aantal objecten te digitaliseren en voor brede toegang te ontsluiten (o.a. de Beeldbank TU/e en de TU/e encyclopedie). Het IEC heeft ondermeer als taak het verzamelen, documenteren, beheren en presenteren van het academisch erfgoed (wat dat dan ook precies moge zijn), waarvoor de medewerking van de faculteiten van wezenlijk belang is om hierin te kunnen slagen. Hier ligt dan precies het startpunt van mijn rol in dit proces bij de faculteit Electrical Engineering waarvan het bestuur de voorgaande standpunten rond het academisch erfgoed volledig ondersteunt en daar ook mankracht voor wil inzetten. Er is echter nog een tweede reden om het academisch erfgoed in kaart te brengen en die heeft te maken met de toekomstige verhuizing van de faculteit naar een nieuwe locatie met sterk beperkte ruimte in vergelijking met de huidige huisvesting. Daarom zal nauwkeurig geïnventariseerd moeten worden wat er zo al aan academisch erfgoed in de fac. EE aanwezig is en hoe relevant en waardevol dit erfgoed voor de toekomst zal zijn.

Gelukkig is de laatste jaren in de academische wereld het besef doorgedrongen dat het bewaren en beheren van erfgoed van wetenschappelijk werk om meerdere redenen erg belangrijk is. Zo draagt het erfgoed bij aan de bevordering van het imago en de beeldvorming rond diverse vakgebieden en kan men het werk afstemmen en uitwisselen met gelijksoortige projecten elders. Recent heeft de TU/e zich in de breedte gerealiseerd dat het academisch erfgoed de volle aandacht moet krijgen en zich daartoe aangesloten bij de landelijke Stichting Academisch Erfgoed (SAE). In de afstemming met de diverse faculteiten is een centrale rol toebedeeld aan het Informatie Expertise Center (IEC) geleid door Mw. Drs. Jeanne Figdor en van welk center de TU/e bibliotheek een onderdeel is. Ten behoeve van het CVB heeft IEC de

Toen de Directeur Bedrijfsvoering van de faculteit mij vroeg of ik er iets voor voelde om dit proces te helpen uitvoeren heb ik niet lang na hoeven denken en ingestemd omdat ik het belang van die inventarisatie onderken en mee kan helpen voorkomen dat waardevolle objecten bij de verhuizing niet meegenomen kunnen worden en mogelijk voor goed verloren gaan.

Daartoe moeten de objecten en artefacten die in de faculteit op vele plekken aanwezig zijn met al hun eigenschappen geïdentificeerd, geclassificeerd en in een historische context geplaatst worden, waarbij impliciet een aantal toetsstenen voor de mate van “academisch” erfgoed ontwikkeld zullen moeten worden. Om dit proces te kunnen uitvoeren heb ik de hulp gezocht en gevonden van een aantal contactpersonen verspreid over de diverse vloeren en leerstoelen van het Potentiaalgebouw, om met deze inventarisatie laag voor laag door de faculteit te lopen. Deze contactpersonen kennen als geen ander (en vaak nog als enigen) de locale historie en de locatie van mogelijk bruikbare objecten. Met hun hulp moet het lukken om zoveel mogelijke objecten van academisch erfgoed te behouden en een onderbouwde prioriteitsstelling voor de objecten op de toekomstig beschikbare locaties aan te geven – eventueel met een overdracht naar andere faculteiten, diensten, musea of universiteiten c.q. derden. Een eerste bijeenkomst van de contactpersonen heeft inmiddels plaats gevonden, waarbij het proces van meerdere kanten toegelicht is. Ik hoop dat het ons lukt om medio augustus met het feitelijke werk te beginnen en ik zou iedere medewerker van de faculteit willen vragen om al vast eens goed in de eigen omgeving uit te kijken naar geschikte objecten, apparaten, documentatie, oorkondes, foto’s, films etc. en mij van mogelijke objecten op de hoogte te brengen. Met Uw aller medewerking moet het erfgoed ook aan onze toekomstige studenten, medewerkers en bezoekers nog te tonen zijn.

September 2012  | 43

IPuzzle

Puzzle Winner previous puzzle

Solutions puzzle edition 18

We received 12 answers for the last puzzle, but there is only one ‘vlaai.’

The correct answer for the puzzle of the last Connecthor is:

The winner of the previous puzzle is Rob Sanders. Luckily for his introgroup the ‘vlaai’ was handed over during the introduction week so they could also taste the ‘vlaai’ along with Rob!

Objective / Rules new puzzle •

•

Place one digit from 1 to 9 in each empty box so that the sum of the digits in each set of consecutive white boxes (horizontal or vertical) is the number appearing to the left of a set or above the set. No number may appear more than once in any consecutive boxes.

Good Luck!

44 |  connecthor 

7

7

7

1

8

8

8

8

1

7

7

7

7

7

3

3

7

7

1

8

8

8

8

9

9

9

7

7

8

1

3

1

7

7

2

1

4

4

4

1

9

9

9

8

8

8

5

5

2

1

2

3

3

4

1

9

9

9

1

8

8

1

5

5

2

6

6

1

3

1

8

1

6

6

6

1

8

8

1

5

1

6

6

3

1

8

8

8

6

1

6

6

4

1

7

7

6

6

1

3

3

8

8

8

1

3

1

4

4

4

7

1

9

9

9

9

9

1

8

1

3

3

8

8

1

7

7

7

9

9

9

9

1

7

1

6

1

8

8

8

5

5

7

1

1

7

1

7

7

7

6

6

6

8

8

5

5

5

6

6

7

7

7

3

7

7

7

6

6

8

1

4

4

1

6

6

7

7

7

3

3

8

8

1

5

5

5

4

4

5

5

6

1

9

9

1

8

8

8

2

1

5

5

1

5

5

5

6

9

9

9

9

8

8

1

2

3

1

4

4

4

1

4

4

9

1

4

4

1

8

5

1

3

3

2

4

1

5

5

4

9

9

1

4

4

5

5

5

5

1

2

1

5

5

5

4

Agenda I

Upcoming activities September Thor – 27 september Na-intro feest Dit feest in het Walhalla is een geweldige kans om nog eens terug te kijken op de afgelopen introductieweek.

Oktober Thor – 4 oktober Constitutieborrel

Thor – 19 oktober Excursie KP&T/CCM

Kom langs en feliciteer het nieuwe Bestuur met een borreltje.

Thor – 24 oktober Promotieactiviteit Thunder

Thor – 11 oktober Tappersopdracht Sjoerd Sjoerd zal op deze dag proberen de felbegeerde witte Tappersblouse te verdienen. Kom langs in het Walhalla en kijk of het lukt.

Thor – 18 oktober OkThorberfest Bier, Bratwurst und Schlagermusik. Meer heb je niet nodig om een geweldig feestje te bouwen.

Begin volgend jaar gaat Thor op reis naar Groot Brittannië. Om hier reclame voor te maken organiseert de buitenlandse excursiecommissie “Thunder” een leuke activiteit.

Thor – 25 oktober Generatie-2007-had-afgestudeerd-kunnen-zijn-feest De naam zegt het al: generatie 2007 had inmiddels afgestudeerd kunnen zijn. Op een enkeling na is dat niemand gelukt, en daarom organiseert deze generatie een feestje.

November Thor – 8 november Dobbel Palm

Thor – 26 november Lustrumstunt

Ga mee op kroegentocht in de Palm huifkar! Met deze wagen kom je langs enkele kroegen op de campus, waar je Palm te drinken krijgt.

Het is nog geheim wat de stunt precies is, maar vast staat dat het erg spectaculair gaat zijn.

Thor – 22 november Excursie Philips Thor – 22 november Grote 3 Feest Thor is één van de oudste drie verenigingen. Samen met de andere twee organiseren we een groot feest.

December / Januari Thor – 21 december Lustrumgala

TU/e – 18 en 19 januari 2013 Open dagen

TU/e – 24 december t/m 1 januari 2013 Kerstvakantie, TU/e gesloten

Tijdens het programma van de Open Dagen komen 3, 4, 5 en jaar VWO-ers alles te weten over de inhoud van de bacheloropleidingen en de beroepsmogelijkheden.

September 2012  | 45

Woonwijken hun eigen stroom laten opwekken

Zelf energie krijgen van duurzame innovaties

Alliander zoekt naar innovatieve oplossingen om onze samenleving duurzamer en energiezuiniger te maken. Als jij je met 6.000 collega’s wilt inzetten voor betrouwbare energiedistributie aan 3,3 miljoen klanten, krijg jij bij ons de ruimte om te groeien.

technisch trainees m/v Nieuwe ideeën leiden tot nieuwe toepassingen in de bouw. Een voorbeeld van zo’n duurzame innovatie is de warmtepomp, waarbij omgevingswarmte wordt gebruikt om huizen te verwarmen. Zeer efficiënt, maar niet zonder uitdagingen. Je hebt geen gasnet meer nodig, maar belast het elektriciteitsnet zwaarder. Als trainee werk je mee aan dit soort duurzaamheids­ vraagstukken. Ben jij een ambitieuze starter met een achtergrond in bijvoorbeeld Elektrotechniek of Energietechniek? Dan investeren wij graag in jouw ontwikkeling met een technisch traineeship, toegesneden op jouw professionele en persoonlijke groei. Goed vooruitzicht? Ontdek onze traineeships op alliander.com/werk. Of neem contact op via [email protected].

iedereen energie