Extra: leidraad voor de leerkracht

Extra: leidraad voor de leerkracht Deze lesmap staat boordevol informatie waarmee je aan de slag kan in de klas. In de eerste plaats is de lesmap een werkinstrument voor de leerling. De inhoud van deze lesmap is opgesteld in twee delen. Het eerste deel is een voorverwerking. Aan de hand van het affichebeeld, de promotekst en inhoudelijke vragen, kan je de leerling voorbereiden op het theaterbezoek. Het tweede deel is het belangrijkste deel: de naverwerking. Door middel van krantenartikels, uitdiepende vragen, informatie over regisseurs en spelers en suggesties voor nagesprekken en oefeningen, geven we de leerling een waaier aan informatie om samen met jou het theaterstuk te verwerken. Hieronder vind je nog alle informatie die jij, als leerkracht, extra kan gebruiken bij de lesmap. Leg dit blad naast de lesmap. Indien er vragen zijn die extra informatie nodig hebben, vind je deze informatie hieronder. Veel plezier ermee! DE MAAN

Pagina 2 - enkele vraagjes * Wat zie je allemaal tijdens theatervoorstellingen? Podium, decor, attributen, verschillende soorten licht, muziek… * Wie werkt allemaal mee aan een theatervoorstelling? Regisseur, scenograaf, technicus, acteurs, poppenmaker, kostumière, theatermedewerkers... Pagina 3 - Routine * Voorbeelden van routine: smetvrees, dwangmatig perfectionisme, autisme... * Ontstaan van ‘soap’: De soap ontstond als afgeleide van de Amerikaanse ‘soap opera’. Vanaf de jaren ‘30 (radio) en de jaren ‘40 (televisie) werden er korte uitzendingen gebracht die gesponsord werden door grote wasmiddelfabrikanten. Deze grote corporaties onderbraken de uitzendingen dan om reclame te maken voor zeep. Pagina 5-7 - Krantenartikel ‘Sociale media houden Arabische lente levend’ - Naar gelang welke graad, kunnen (stukjes uit) de krantenartikels misschien wat te moeilijk zijn. Indien dat het geval is, kan je opteren om stukjes uit de artikels weg te halen, of gewoon met andere artikels te werken. Andere voorbeelden van artikels zijn (er zijn natuurlijk heel veel artikels over sociale media, Facebook...): * Raytheon volgt je in sociale media - Guy Kindermans - knack.be http://datanews.knack.be/ict/nieuws/raytheon-volgt-je-in-sociale-media/article-4000248183758. htm * Politie Roemond flyert voor social media - L1Nieuws http://www.l1.nl/nieuws/205748-politie-roemond-flyert-voor-social-media#.UR5HL6Vk7ug * Facebook als schandpaal - deredactie.be http://opinie.deredactie.be/2013/02/05/facebook-als-schandpaal/

P A M S LE

DE MAAN

Credits

(dit zijn de mensen en organisaties die meegeholpen hebben aan de voorstelling) van DE MAAN regie Jan Sobrie en Peter Monsaert spel Paul Contryn en Evelien Van Hamme kostuum Valerie Le Roy decor en techniek Stéphane Vloebergh met dank aan tg. Struiken en Kopergietery leeftijd vanaf 12 jaar DE MAAN Minderbroedersgang 1 & 3 2800 Mechelen W www.DEMAAN.be E [email protected] T 015 200 200 Contactpersoon lesmateriaal: Tom Schiepers - [email protected] - 015 200 200

Inhoudstafel 1. Voor het theaterbezoek

Enkele vraagjes en theatercodes



Eerste kennismaking met RAM Affiche en promotekst Algemene vragen voor het theaterbezoek

2. Na het theaterbezoek

Uit de theatertekst: reflectie aan de hand van twee krantenartikels



Uit de theatertekst: de iFriend



Over de makers



Over de spelers



Afsluiting Zelf aan de slag Tips, links en meer informatie



Bijlage

1

1. Voor het theaterbezoek Enkele vraagjes * Welke theatervoorstellingen heb je al bezocht? * Ga je graag naar theater? * Wat vind je er leuk/niet leuk aan? * Heb je zelf al eens toneel gespeeld? * Wat zie je allemaal tijdens theatervoorstellingen? * Wie werkt allemaal mee aan een theatervoorstelling? * Wat verwacht je van deze voorstelling?

Theatercodes Naar theater gaan is op heel wat vlakken anders dan bijvoorbeeld naar de bioscoop gaan. De acteurs staan voor jou op een podium en kunnen jou ook zien en horen, net zoals jij hen ziet en hoort. Achterin de zaal staat een technicus, die het licht en het geluid bedient. Alles gebeurt live op de scène en dat vergt opperste concentratie. Om die redenen zijn er dan ook andere regels dan in de bioscoop: * te veel babbelen tijdens een voorstelling kan storend zijn, voor je medetoeschouwers, maar ook voor de acteurs, * absolute stilte is dan ook weer niet de bedoeling; reageren op het toneelstuk en lachen met de voorstelling is gezond, * eten/drinken is niet toegelaten tijdens een voorstelling, * eens de lichten uitgegaan zijn, is alle aandacht gericht op het podium, * elke keer opnieuw spelen de acteurs de hele voorstelling met volle inzet en dat verdient een applaus op het einde, * gsm’s worden steeds uitgeschakeld, * en er mogen geen opnames (foto’s of video-opnames) gemaakt worden tijdens de voorstelling.

2

Eerste kennismaking met RAM Affiche

Promotekst

ROUTINE - Opstaan-plassen-tanden poetsen (exact 3 minuten!)-douchen-eten en stipt om 11u

online. ‘Routine’ is de kern van Tiene’s bestaan. Routine, en alles doen om meer Facebook-vrienden te krijgen. Ze is al twee jaar niet meer buiten geweest en leeft enkel nog op het wereld wijde web.

AZIJN - Na het rituele opstaan, ontsmet Tiene het tsjoepke van de tandpasta, ze doucht op 50 graden Celsius en ze eet enkel ontsmette groenten. Haar huis is spik en span. Ze heeft zelfs haar eigen schoonmaakkanaal met schoonmaaktips op het internet. MEEDOGENLOOS - Tiene kent geen problemen. Ze relativeert alles. Ze is meedogenloos,

onvermurwbaar en keihard voor zichzelf. En als ze dan toch met grote levensvragen zit, dan... kijkt ze op haar computer naar Mooi en Meedogenloos. Want Brooke, Ridge en de rest van de personages kennen het antwoord op elk menselijk probleem! In RAM gaan regisseurs Jan Sobrie en Peter Monsaert op hun gekende wijze aan de slag met actuele thema’s. Veel humor. Veel fantasie. En dat alles voorzien van een scherp randje!

3

Routine Het woord routine staat voor iets (een handeling, een handigheid) dat steeds opnieuw gebeurt. Het slaat op een gedrag dat je steeds opnieuw uitvoert. In RAM voert Tiene elke ochtend dezelfde routine uit: opstaan, plassen, tanden poetsen, douchen, eten en om 11u op de computer. Een routine kan echter wel uitgroeien tot dwangmatig of neurotisch gedrag. Dit is een erge vorm van routine waarbij je een vast gedrag telkens op juist dezelfde wijze uitvoert. Zo niet, voel je je heel slecht. Je gaat een bepaald soort obsessie voor dat gedrag aankweken. Voor andere mensen lijkt dat gedrag raar en onbeduidend, maar voor de persoon in kwestie is het gedrag van levensbelang.

Welke andere voorbeelden van routine ken je?

Heb je zelf bepaalde routines die je steeds doet/uitvoert? Welke?

Azijn Azijn kennen jullie waarschijnlijk allemaal. Maar wist je ook dat azijn gevormd wordt door bacteriën die een alcoholische vloeistof doen verzuren? Dit is een natuurlijk proces. Azijn wordt gebruikt als culinaire toepassing. Denk maar aan azijn in dressings voor salades. Daarnaast wordt azijn ook gebruikt om op brandnetelwonden te doen. Azijn vermindert het jeukerig gevoel ervan. In RAM wordt azijn vooral gebruikt als poetsmiddel. Azijn is immers zeer veilig, milieuvriendelijk en reinigt zeer goed! Mooi en Meedogenloos In de voorstelling is Tiene helemaal weg van haar favoriete programma: Mooi en Meedogenloos. Ze heeft alle karakters in haar computer zitten en ze kent alle karakters vanbuiten. Omdat Tiene al lang niet meer buiten is geweest, gaat ze bij hen te rade met haar problemen. Mooi en Meedogenloos ken je van naam misschien beter in de Engelse vorm: The Bold and the Beautiful. Dit is een Amerikaanse televisiesoap die voornamelijk gaat over de familie Forrester. Het is een van de best bekeken soaps ter wereld. Je kan het vergelijken met de Amerikaanse versie van Thuis of Familie.

Naar welke soaps of andere programma’s op televisie kijk jij?

Weet je hoe de naam ‘soap’ ontstond? (Vraag het aan de leerkracht!)

3

Niet enkel de affiche en de promotekst maken de voorstelling zichtbaar. Ook programmablaadjes, onze website en onze Facebookpagina maken RAM kenbaar bij het grote publiek. Surf naar www.DEMAAN.be en vind daar meer uitleg over RAM. Ga daarna op jouw Facebookprofiel op zoek naar DE MAAN op Facebook. Word fan en bekijk foto’s en tekstjes van RAM en veel andere MAANvoorstellingen online!

Algemene vragen voor het theaterbezoek Hoe vaak ruim je jouw kamer op? Heb je een kamer alleen of deel je ze met broers, zussen...? Hoe is het huishouden (afwas, kuisen, strijken, vuil wegzetten...) verdeeld in jouw gezin? Wat vind je van deze verdeling?

Gebruik jij: Facebook Twitter Netlog Of nog andere? ... Hoe vaak zit je op Facebook, Twitter? En hoe vaak post je een boodschap? Een mama van een vriend van jou zet de volgende zin op Facebook: “Eerst nagels gelakt en nu soep maken... Het leven kan hard zijn...” - Wat vind je hiervan?

- Zet jij ook alles wat je doet op sociale media?

4

2. Na het theaterbezoek a. Uit de theatertekst TIENE (Een triomfantelijk muziekje klinkt.) (Het digitale bord met het aantal vrienden springt op 6000.) Proficiat Tiene! Dank je wel, merci, gracias, thank you, arigato, dhanyavad! 6000 vrienden online! (wijst naar het cijfer) (verspringt) 6001. Elke dag komen er gemiddeld 10 bij. Da’s zoals spaargeld. Het principe van de kritische massa: eens je een bepaald volume bereikt hebt, kan dat volume alleen maar stijgen. Da’s gelijk een sneeuwbal die altijd maar groter wordt. Pas op! Je moet er bij blijven met uw kopke... Niets is zo fragiel als een online friendship. Voor je het weet zit je met een defriending. En dat wenst je niemand toe. Zelfs uw ergste cybervijand niet. Nee, je moet er dus dag na dag voor zorgen dat uw page interessant genoeg is en blijft! In dit stukje uit de theatertekst krijg Tiene meer dan 6000 Facebookvrienden. En naarmate ze meer tijd besteedt op het internet, krijgt ze meer en meer vrienden. Ze krijgt er een kick van en ze doet er alles voor om meer vrienden te krijgen. Ze heeft een eigen kuiskanaal op internet, je kan fan van haar worden, je kan live chatten met haar... Ze is een fenomeen geworden op het wereld wijde web! Tiene bereikt heel veel mensen. Welke voorbeelden ken jij waarop Facebook, Twitter, Netlog of andere sociale media (of gewoon in het algemeen: het internet) veel mensen bereikt heeft of zelfs heeft geholpen? Deel het met de klas!

Voorbeeld: krantenartikel “Sociale media houden Arabische lente levend” dinsdag 13 september 2011 - IPS - Bron: DeWereldMorgen.be

Sociale media houden Arabische lente levend MONTRÉAL -- “Veel media, waaronder de bekende Arabische nieuwszender Al Jazeera, zwijgen Bahrein dood”, zegt de Bahreinse activist Nabeel Rajab op een conferentie in het Canadese Montréal. “Sociale media nemen het voortouw in de Arabische lente, en niet de lokale, regionale of internationale media.” Aan alle twitteraars hier aanwezig, gelieve mijn naam in hashtag te zetten. Zo weet de regering dat ik hier spreek”, zei Rajab zaterdag aan de aanwezigen van de plenaire vergadering van Civicus, de Wereldalliantie voor Burgerparticipatie. Rajab is de voorzitter van het Bahreinse Centrum voor Mensenrechten en neemt het regime in zijn land op de korrel. Hij is ook erg kritisch over de manier waarop de klassieke media verslag uitbrengen van de opstanden in Bahrein. “Aangezien zij de gebeurtenissen negeren, is het aan de sociale media om die taak op zich te nemen.” Dat lijkt aardig te lukken. Rajab schat dat 18 procent van de bevolking hem volgt op Twitter en Facebook.

5

Mobiliseren Perihan Abou-Zeid van de Egyptische zender Qabila TV sprak maandag over de rol van sociale media bij verkiezingen. “Een verhaal vertellen via sociale media raakt bij de mensen eerder een emotionele snaar dan bij traditionele vormen van politieke communicatie”, verklaarde ze. “Als de mensen zich eenmaal aangesproken voelen, is de volgende stap het mobiliseren. Ook hier komen sociale media van pas. Ze stellen de juiste vragen: wat wil je doen, wil je op straat komen?”, aldus Abou-Zeid. In Egypte heeft dit geleid tot de protesten op het Tahrirplein. De burgerjournalistiek is aan een steile opmars bezig in Egypte, merkt Abou-Zeid op. Zo kwamen er door de revolutie een miljoen nieuwe Facebookgebruikers en 65 procent meer twitteraars bij. Organisaties als Qabila TV zagen het licht als een nieuw platform van politiek bewustzijn. “Ondanks de vooruitgang die werd geboekt in de afgelopen zeven maanden, beginnen sociale media nog maar pas een echte impact op de Egyptische politiek te krijgen. Slechts 23 miljoen van de 85 miljoen Egyptenaren gebruikt internet, waarvan 5 miljoen Facebook gebruikt en amper 50.000 Twitter”, zegt Abou-Zeid. Onbetrouwbare informatie “We verwachten voor de volgende verkiezingen niet dat sociale media een grote rol zullen spelen bij de campagne van een kandidaat of politieke partij”, verklaart ze. Maar Abou-Zeid noemt de opgeleide gemeenschap die sociale media gebruiken wel “trendsetters op het vlak van politiek activisme.” Sociale media kunnen ook misbruikt worden, stellen deelnemers in Montréal vast. Volgens Abou-Zeid hebben burgers in veel gevallen al bewezen dat ze zulke onbetrouwbare bronnen eruit kunnen halen. De Egyptische krant Youm7.com die foute informatie twitterde, wordt bijvoorbeeld niet langer als een betrouwbare bron beschouwd door de Egyptenaren. “De volledige impact van sociale media sinds de val van Moebarak is niet duidelijk”, besluit Abou-Zeid. Maar zeker is dat hun rol bij het aanwakkeren van de revolutie mensen als Nabeel Rajab in Bahrein hebben geïnspireerd. -------Auteur: Portia Crowe © IPS

6

Maar toch is het gebruik van internet en sociale media niet zonder risico. Denk maar aan fenomenen zoals cyberpesten, computer- of gameverslaving, internetvirussen... Cyberpesten in cijfers (uit “Antwerpse Hoeren-facebookpagina: 11% jongeren slachtoffer van cyberpesten” - Knack.be) Uit het DICA (Developmental Issues in Cyberbullying amongst Adolescents) onderzoeksproject van de Universiteit Antwerpen blijkt het volgende: • 11% van de onderzochte jongeren gaf aan dat ze tijdens het laatste half jaar minstens 1 keer het slachtoffer waren geworden van cyberpesten. Evenveel jongeren gaven toe zelf iemand gepest te hebben online. 35,3% was tijdens de afgelopen 6 maanden getuige van cyberpesten • Cyberpesten komt het meest voor bij jongeren tussen de 10 en 14 jaar oud • Meisjes worden in het algemeen vaker het slachtoffer van cyberpesten: 14,1% van de meisjes werd al eens gecyberpest tegenover 8,1% van de jongens. Jongens zijn dan weer vaker de dader: 12,4% van de ondervraagde jongens had al eens iemand gecyberpest, bij de meisjes was dat slechts 9,9%. • 47,6% van de jongeren die worden gecyberpest zit met hun dader op school • Van alle jongeren die online gepest werden werd 65,3% ook offline (of op de speelplaats) gepest • Cyberpesten komt het meeste voor op sociale netwerksites als Facebook (43,6%). 37,1% van het cyberpesten gebeurde via sms en slechts 15,6% via e-mail • Maar liefst 56,9% van de ondervraagde jongeren gaven toe dat ze niet ingegrepen hebben toen ze zagen dat anderen gepest werden via internet of gsm. In bijlage vind je het volledige artikel “Antwerpse Hoeren-facebookpagina: 11% jongeren slachtoffer van cyberpesten” - Knack.be - Katrin Swartenbroux

7

b. Uit de theatertekst TIENE Ik ben verliefd Ongelofelijk ‘t Is zo een knappe Zo’n schone stem En de schoonste naam die ik ooit heb gehoord: RAM! (Gelukwensen van de kijkers komt op het scherm.) Mijn grote liefde. Mijn prins. Hij heeft misschien geen paard, maar wel een groot hart. We hebben elkaar leren kennen op het dweilcongres 2012 in Japan. Hij stond daar met zijn trekker… aan een standje. Ik wist genoeg! Tiene, die mag je niet aan u voorbij laten gaan… We zijn samen sushi gaan eten op een groot bevroren meer. Het sneeuwde. Hij had een tafel gedekt, in het midden van dat meer. Alles glinsterde… De glazen, het bestek, de borden, zijn ogen… Hij had aan alles gedacht. Rozen, muziek en twee berenmutsen… Het was ijskoud, maar wij waren gelijk twee gloeilampjes. En hoe dichter we bij elkaar kwamen, hoe meer licht we gaven… En op het ijs zag je de sterren en de maan weerspiegeld. Heel dat meer werd een sterrenhemel. We zijn beginnen dansen. Met passie. We hebben de elf-sterrentocht gedaan. Van de poolster naar Cassiopeia. Van Cassiopeia naar de Kleine Beer. Van de Kleine Beer naar alle sterren van Hollywood. Alle sterren op de dansvloer hebben we gedaan. Hij nam mij… In zijn armen, en hij keek in mijn ogen… Kijk eens naar boven, Tiene. Zie je dat sterrenbeeld? Dat ben ik… Hoe bedoel je? Dat ben ik, Ram. Mijn naam is Ram. En hij haalde een zoetwatermossel uit zijn broek. Aub! Wat is dat? Een zoetwatermossel, die leven hier in dit meer. Ik ben diep gegaan om hem te vinden. Allé, dank u, Ram, schone mossel, dank u. Hij kijkt mij zo aan. Je verstaat het niet, hé? Je moet hem open doen. Je moet die mossel open doen. Ik doe hem open… En ik zie mijzelf. In die mossel zit een prachtige glansende parel… En hij zegt, Tieneke, hang dit rond uw hals en wij zullen voor altijd samen zijn. Maar er is éen ding dat je nooit mag vergeten! Je mag hem nooit kuisen … Je mag de parel nooit kuisen … Nooit …

8

In dit stukje van de theatertekst wordt Tiene verliefd op haar iFriend, Ram. De iFriend is een robot ontwikkeld door Andy. Andy is een van de vaste chatters op Tiene’s kuiskanaal en hij is helemaal weg van Tiene... Daarom maakte hij Ram, om Tiene stiekem te kunnen bespieden vanuit de camera’s die geïnstalleerd zijn in Ram. Tiene is al twee jaar niet meer buiten geweest en Ram is de eerste fysieke ‘persoon’ die in al die tijd bij haar is. Hij zorgt voor haar en probeert alles voor haar te doen. Daarom wordt Tiene dan ook stapelverliefd op Ram... Hieronder zie je het ontwerp voor het kostuum van de iFriend, Ram. Valerie Le Roy maakte het ontwerp en al de kostuums die je in de voorstelling ziet.

9

Hoe zie jij de toekomst?

Denk je dat robots zoals Ram echt zullen bestaan en een mens zouden kunnen vervangen?

Zou jij ooit verliefd kunnen worden op een robot?

10

Over de makers Jan Sobrie - regie De Gentenaar Jan Sobrie (°1979) studeerde Dramatische Kunst aan het Rits. Sinds 2002 is hij actief in de Vlaamse theaterwereld als regisseur, auteur en acteur. Jan schreef meerdere succesrijke voorstellingen. Zo was de productie Zolderling (Bronks) genomineerd voor het theaterfestival 2003 en won ze de derde prijs op het schrijffestival in Duisburd. Fimosis (Theater Antigone), dat hij samen schreef met Peter Monsaert, en Titus (Kopergietery) werden genomineerd voor het theaterfestival 2006. Meerdere van zijn producties verschenen ook in boekvorm. Jan schreef daarnaast ook nog Pübermensch (samen met Joris Van Den Brande), Smolders en Sobrie (Bronks), Het verdriet aan de overkant (Kopergietery) en speelde mee in Hamlet (HET PALEIS), Enkele reis (Theater Antigone en Bronks), Hola que tal (Theater Antigone)... Jan weet steeds de gevoeligheden en problemen waarmee jongvolwassenen worden geconfronteerd op een treffende manier weer te geven. Zijn voorstellingen zijn gevoelig, energetisch en pijnlijk echt. De zware en geladen thema’s wel steeds afgewisseld met een vette knipoog en heel wat humor. Dit zorgt steeds voor een evenwichtige en pakkende combinatie. Peter Monsaert - regie Ook Peter Monsaert (°1975) is afkomstig uit Gent. Peter studeerde eerst Germaanse talen en daarna audiovisuele kunst aan het K.A.S.K. Hij is betrokken bij verschillende artistieke projecten. Naast theaterinstallaties, acteerprestaties en videokunst, heeft Peter net ook zijn eerste langspeelfilm uit: Offline. Deze film werd in de media zeer positief onthaald en plaatste hem definitief op de kaart als regisseur. Op het Internationaal Filmfestival van Amiens viel de film zelfs een paar keer in de prijzen: beste film (de zogenaamde “Gouden Eenhoorn”), beste actrice en beste acteur. Daarnaast werkte Peter samen met Jan Sobrie aan Fimosis en Hola que tal van Theater Antigone. Net als Jan Sobrie, zoekt Peter steeds de lijn tussen zware thema’s en komische aspecten. Offline is daar trouwens een duidelijk voorbeeld van. Humor en tragiek hand in hand laten gaan, dat is waar Peter goed in is. Jan Sobrie en Peter Monsaert Jan en Peter studeerden samen aan het Sint-Jan Berchmanscollege in Gent. Vanaf deze periode geraakten ze bevriend. Naar eigen zeggen zitten ze vaak op dezelfde golflengte en ligt de basis van hun creatieve samenwerking daar. “Iemand komt met een goed idee. Door er samen over te brainstormen en het proces vaak te evalueren, wordt dit idee alsmaar verfijnder, beter, krachtiger... copyright: Ellen Goeghebuer

11

We zijn heel open tegenover elkaar. Als we een tekst of idee niet goed vinden, wordt er niet lang bij stilgestaan. We kunnen elkaars kritiek goed verdragen en dat is belangrijk als creatieve tandem.” DE MAAN en Jan Sobrie In 2002 ging Willem Verheyden, de artistiek leider van DE MAAN, op zoek naar twee geschikte acteurs voor de productie Neuze Neuze. Na overtuigd te zijn over het vlotte en energieke spel van Jan Sobrie, werd Jan ingeschakeld voor de productie. In 2006, toen de productie hernomen werd, nam Stéphane Croughs de rol van Jan Sobrie over. Toch volgde Willem de artistieke stappen van Jan op de voet. En dat bleef hij doen tot er zich de kans voordeed om in 2010 een figurentheatervoorstelling op poten te zetten. Jan nam deze uitdaging aan en wilde er heel graag Peter Monsaert, Paul Contryn en Evelien Van Hamme mee in betrekken. Vandaag staat de productie RAM in de startblokken en is de samenwerking tussen DE MAAN en Jan Sobrie een feit.

Over de spelers Paul Contryn - scenografie, figuren en spel

copyright: Rudy Gadeyne

Paul Contryn (°1961) is de huisscenograaf en poppenmaker van DE MAAN. Met zijn jarenlange expertise in figurentheater maakte hij bij veel MAANproducties prachtige figuren. Steeds met een eigen touch weet Paul diverse figuren een subtiele vorm van leven mee te geven. Dit kwam ondermeer tot uiting in de producties Nimmermeer, Gek van liefde, Peter en de wolf, De jongen... Met de productie RAM wordt Paul uitgedaagd om figuren te creëren die in staat zijn om de diverse wereld van televisie, internet, film... weer te geven.

Paul maakt niet enkel de figuren voor RAM. Hij acteert ook in de productie. Paul was als acteur ondermeer al te zien in de MAANproducties De sneeuwkoningin, Peter en de wolf, De piano... Paul weet als geen ander hoe hij figuren kan manipuleren en welke technieken hierbij komen kijken. Evelien Van Hamme - spel Evelien Van Hamme studeerde Dramatische Kunsten aan het RITS. Tijdens haar opleiding speelde ze al mee in Het moment waarop we niets van elkaar wisten van Ruud Gielens, Singhet ende weset vro van KVS, Zilke van Walpurgis en stond ze solo op het Batârd festival in de Beursschouwburg. Het eerste stuk waarin ze meedeed als afgestudeerde actrice was PUIN van ‘t Arsenaal. Evelien heeft naast haar acteerprestaties ook een eigen collectief ‘tg. Struiken’, samen met Geert Vandyck, Jan Sobrie en Thaïs Scholiers, waarmee ze twee producties uitbracht: BYLA NE BYLA (once upon a time) en The only good woman is a dead woman, waarmee ze onder andere in KC nOna stond. copyright: Peggy Schillemans

12

Afsluiting Zelf aan de slag 1. Op het internet rondneuzen en een klasgesprek De voorstelling gaat vooral over een meisje dat onthecht geraakt met de fysieke wereld. Ze leeft op zichzelf en gaat de confrontatie met de buitenwereld enkel via haar computerscherm aan. Nu is het aan jou! Ga in kleine groepjes 15 minuten neuzen op het internet en zoek zoveel mogelijk voorbeelden van de gevolgen van computer-, internetgebruik en sociale media op mensen. (Enkele voorbeelden om je op weg te helpen: gameverslaafden, cyberpesten, goede doelen die zich profileren via internet...) Bespreek de resultaten even in de klas en ga met je klasgenoten na wie wat gevonden heeft. Zijn het vooral positieve of negatieve onderwerpen die aan bod komen? 2. Kringgesprek Ga met de klas in een kring zitten. De bedoeling is dat jullie in een gesprek wat meer te weten komen over elkaar en over jouw internetgebruik. Volgende vragen kunnen een richtlijn vormen bij het gesprek: * Wat is jouw favoriete website? * Waarom is dit je favoriete website? * Hoeveel surf je per week/per dag? * Wat doe je vooral op internet: gamen, sociale media, muziek opzoeken...? * Zit je in een jeugdvereniging, muziekschool, of andere hobby’s en hebben zij al een website of pagina op het internet? 3. Oefening rond privacy Ga achter een computerscherm zitten en ga naar Google. Daar kan je via Google Maps of Google Earth jouw huis en straat opzoeken! Zie je op de foto’s bekenden rondlopen in jouw buurt? Zoek nu op Google Maps of Google Earth jouw droomvakantie op! Geef een stad, plek, gebied... op waar je graag eens naartoe zou gaan en zoek in de buurt naar opvallende en leuke zaken om te bezoeken. Een schip op zee, een groot standbeeld, een voetbalstadion... Ga even na in de klas wat jullie allemaal gevonden hebben. Vinden jullie het leuk om zoveel op internet te kunnen bekijken? Stel dat je net voor het raam staat van jouw huis als ze de foto kwamen nemen die op Google Maps of Google Earth terecht kwam. Zou je dit leuk vinden? Ken je nog voorbeelden over het schenden van privacy op internet?

13

Tips, links en meer informatie * www.ikbeslis.be Op deze website kan je jezelf bewust maken over verschillende vormen van privacy. Per doelgroep (jongere, ouder, leraar of directeur) vind je er verschillende informatie over. Men heeft op de site ruimte gemaakt voor sociale media, tips en tricks. * www.clicksafe.be Deze website is een intitatief van Child Focus en geeft informatie over veilig internetten. Wil je weten welke risico’s er verbonden zijn aan internetgebruik, chatten...? Je vind er hier vele tips en informatie. *www.veiligonline.be Ook deze website is gericht op veilig internetgebruik, maar is veleer bestemd voor leerkrachten, directies en ICT-coördinatoren. Het biedt informatie en concrete tips. • www.sensoa.be Sensoa geeft educatief materiaal over onder andere internetgebruik, Facebook, maar ook over veilig relationeel en seksueel gedrag online. • www.ambrosiastafel.be Deze vzw werkt rond kunst- en cultuureducatie en mediawijsheid. Er zijn op deze website verschillende voorbeelden van jongeren die rond media werken. * www.cyberpesten.be Deze website richt zich de gevolgen en de oorzaken van cyberpesten. Je kan er meer informatie vinden over hoe je met dergelijk pestgedrag kan omgaan, er wordt educatief materiaal aangeboden... *www.saferinternet.be Safer Internet is een grote Europese campagne rond veilig internetgebruik. Je kan er zien hoe je om kan gaan met cyberpesten en verscheidene vormen van preventie tegen foutief internetgebruik.

14

Bijlage “Antwerpse Hoeren-facebookpagina: 11% jongeren slachtoffer van cyberpesten” donderdag 03 januari 2013 om 09u30 - knack.be - Katrin Swartenbroux

Hoewel de Antwerpse Hoeren-facebookpagina verder gaat dan cyberpesten laait de discussie rond het online wangedrag van jongeren steeds hoger op. Uit een studie van de Universiteit van Antwerpen die Knack.be kon inkijken blijkt dat elf procent van de jongeren het afgelopen half jaar het slachtoffer is geweest van cyberpesten. “Awel lelijkaard, wanneer gaat gy zelfmoord plegen?” Het is maar een van de vele haatberichten die Tim (13) dagelijks op zijn Tumblr te lezen krijgt. Net als elke jonge tiener heeft Tim een microblog gestart om foto’s, teksten en muziek te delen die hij inspirerend vindt en in contact te komen met jongeren van over de hele wereld. Toch blijft zijn publiek voorlopig dicht bij huis. “Ey wie vintge het knapste meiske vant derde?” Elf procent jongeren slachtoffer van cyberpesten “Bijna iedereen op mijn school heeft een Tumblr, dan is het ook logisch dat we bij elkaar posten”, vertelt Tim. “Sommige mensen vinden het dan leuk om zulke hatelijke berichten te posten; ik ben zeker niet de enige die zulke opmerkingen krijgt.” Dat Tim niet alleen is bewijst de grootschalige studie die de Universiteit van Antwerpen gedurende de afgelopen zes jaar heeft gevoerd. Meer dan 2000 Vlaamse jongeren van het vijfde leerjaar tot het vierde middelbaar werden twee keer per schooljaar bevraagd, en uit die resultaten blijkt nu dat elf procent van de ondervraagde jongeren het afgelopen half jaar het slachtoffer is geweest van cyberpesten. Niet zo verschillend van klassiek pesten Cyberpesten is kortweg gesteld het pesten via het internet en de gsm. De pester heeft hierbij duidelijk de bedoeling zijn slachtoffer te kwetsen via fysiek of verbaal geweld dat niet één, maar meerdere keren voorkomt. Iemand herhaaldelijk uitschelden op Tumblr bijvoorbeeld, of een haatcampagne starten op Facebook. Eigenlijk is cyberpesten niet zo verschillend van klassiek pesten, zegt professor Heidi Vandebosch van de Universiteit Antwerpen die het onderzoek mee begeleidde. “We zien inderdaad veel overlap tussen beide soorten gepest. Eigenlijk is cyberpesten vaak de online verderzetting van wat er offline gebeurt. Zij die op school gepest worden, worden in veel gevallen ook thuis getreiterd via de social media kanalen.” Cyberpesten is dus eigenlijk het (techno)logische gevolg van de ontwikkelingen van allerhande communicatieplatformen. Online geen sociale correctie Pestdeskundige Gie Deboutte van het Vlaams Netwerk Kies Kleur Tegen Pesten sluit zich daarbij aan. “Pesten is een probleem van alle tijden en komt net zo vaak voor bij jongvolwassenen omdat die leeftijdsgroep de grenzen van de maatschappij probeert af te tasten op zoek naar zichzelf. Jongeren willen koste wat kost ergens bij horen en zichzelf veiligstellen daden beseffen ze nog niet al te goed, behalve als ze daarop gewezen worden. Online is die sociale correctie er al helemaal niet”, legt Deboutte uit, “bovendien kunnen ze hun gal zo zelfs anoniem spuien. Dat maakt het voor het slachtoffer nog frustrerender.” 15

stellen. Wie pest wordt verblind door het gevoel van macht dat het hen geeft, de impact van hun daden beseffen ze nog niet al te goed, behalve als ze daarop gewezen worden. Online is die sociale correctie er al helemaal niet”, legt Deboutte uit, “bovendien kunnen ze hun gal zo zelfs anoniem spuien. Dat maakt het voor het slachtoffer nog frustrerender.” Hoewel steeds meer jongeren te maken krijgen met cyberpesten, blijkt uit navraag dat de meeste jongelingen zeer negatief staan tegenover het fenomeen. “Dat komt omdat de meeste jongeren het niet altijd beseffen wanneer ze geconfronteerd worden met cyberpesten”, merkt Heidi Vandebosch op. “Zo’n kwetsende tag op een facebookfoto of een pesterige comment op een blogpost zien ze meer als grapje of een plagerij, en dat is omdat het scherm een muur vormt tussen hen en het slachtoffer. Hoewel in onze studie meer dan 75% van de gecyberpeste jongeren aangaf gekwetst te zijn door de pesterijen, zien de daders dat niet altijd in.” Meer dan de helft van de gecyberpeste jongeren zwijgt erover Een van de beste reacties op cyberpesten, zo stellen pedagogen, is er met iemand over praten. Het DICA onderzoek geeft aan dat jongeren eerder met vrienden (57%) of hun ouder (42,9%) zouden praten, dan met een leerkracht of een vertrouwenspersoon op school (11,4%). Een schokkende 65,2% van de gecyberpeste jongeren gaf zelfs aan er helemaal niet over te praten en zichzelf voor te houden dat het niet belangrijk was. Tim heeft wel zijn hart gelucht, bij twee goeie vrienden van hem. “Ik ben ook wel eens een keertje naar het CLB gegaan, maar dat heeft me niet zo geholpen. Ik had het gevoel alsof ze gewoon zeiden wat ze moesten zeggen, omdat het zo in hun boeken staat. Een goede vriendin en een vriend van mij hebben me beter kunnen opvangen, zij weten tenminste wat het allemaal inhoudt”, aldus Tim. “Het grootste struikelblok is dat scholen inderdaad de problematiek van het cyberpesten nog niet helemaal onder de knie hebben”, verklaart Vandebosch. Ze kennen de online wereld wel een beetje, maar hun leerlingen kennen die beter.” Jongeren gooien alles online Op het internet voelen jongeren zich nu eenmaal onoverwinnelijk; het is hun medium, dat ze sneller dan wie ook ontdekken. Alles gooien ze online; hun grote vreugde, hun diepgewortelde frustratie, hun allesoverheersende angst. “Maar op die manier stellen ze zich ook heel kwetsbaar op”, weet Gie Deboutte. “Iemand met slechte bedoelingen heeft zo een heel arsenaal aan wapens en achtergrondinformatie om zijn slachtoffer te pesten.” Zowel Deboutte als Vandebosch pleiten dan ook voor een lesje in e-safetyskills op school. Jongeren moeten leren wat kan en wat niet kan online, welke informatie je vrijgeeft en aan welke gevaren je je blootstelt. “Ook de technologieaanbieders kunnen helpen”, zegt Vandebosch. “Door hun gebruikers te empoweren en hen de mogelijkheid te geven om reacties te verwijderen, gebruikers 16

te blokkeren of wangedrag te melden, zend je sowieso een signaal uit dat online gedrag ook gemonitord moet worden. Zo vind ik het bijvoorbeeld heel goed dat Facebook enkel een “Vind ik leuk”- knopje heeft; de “Vind ik niet leuk” button zou anders nog meer pestgedrag uitlokken.” De “no blame” aanpak Toch valt cyberpesten niet enkel online op te lossen; de meeste gevallen van cyberpesten hebben immers een diepgewortelde oorzaak die zich offline afspeelt: die moet aangepakt worden. “Vaak pesten jongeren uit compensatie voor hun eigen onzekerheid”, aldus Deboutte. “De terreur die ze veroorzaken geeft hen een machtsgevoel die hen hun eigen onzekerheden doet vergeten. Op die manier bouwen ze een muur rond zich heen. Het is door die muur dat men moet breken.” Deboutte en Vandebosch zijn beiden voorstanders van een “no blame” aanpak, waarin de dader niet als slechterik wordt bestempeld. “Hierdoor versterk je de negatieve cirkel die hem omringt des te meer”, weet Vandebosch. “Het is een methode die gebruikt wordt voor het klassiek pesten, maar die evengoed kan werken voor het cyberpesten.” Deboutte voegt daaraan toe: “Wanneer de pestkop enkel gestraft wordt, verliezen we het meest cruciale uit het oog. Met de kwetsbaarheid en problematisch daarmee? Omgaan van de dader wordt niets gedaan, integendeel. Wie de kaart van bestraffing trekt, verkijkt zich op het harde, stoere imago van de ‘dader’. De kans dat hij of zij zijn innerlijke muur opzij durft zetten wordt er niet kleiner om. Bij de No Blame aanpak ligt de nadruk op herstelgerichte handelingen en dialoog, en stoot men wel door naar het kwetsbare stuk. Enkel zo maak je vorderingen en groeit de kans dat de dader zijn echte probleem aanpakt en empathie ontwikkelt.” Voor de jongeren die momenteel gecyberpest worden heeft Deboutte een gouden tip: “Vermijd al het contact met die pesters; blokkeer hen, gun hen de kick van een reactie niet. Er is natuurlijk geen verweer dat 100% waterdicht is, maar door voorzichtiger te zijn met het openstellen van je online vestiging bereik je al heel wat.”

17