Examen VMBO-GL
2011 gedurende 290 minuten
CSPE GL landbouw-breed - afdelingsprogramma landbouw
Naam kandidaat _______________________________
Kandidaatnummer ______________
Bij dit examen horen bijlagen, uitwerkbijlagen en digitale bestanden.
Dit examen bestaat uit 19 opdrachten. Voor dit examen zijn maximaal 94 punten te behalen. Voor elk opdrachtnummer staat hoeveel punten met een goede uitvoering behaald kunnen worden.
PG-5018-b-11-1-o* PG-5018-b-11-1-o
Je loopt stage bij landwinkel “De Kopermolen”. Je verzamelt gegevens voor de inrichting van een dierenverblijf. Daarnaast maak je een teeltplan voor de moestuin. Verder maak en presenteer je een nieuw product voor de winkel en ga je na wat een klant van het nieuwe product vindt.
Onderdeel A
inrichten dierenverblijf
tijdsduur 30 minuten Lees dit onderdeel eerst helemaal door. Voor dit onderdeel heb je het bestand start_kinderboerderij.htm nodig. De landwinkel gaat een kleine kinderboerderij inrichten voor de kinderen van de klanten die de winkel bezoeken. Er is al een plattegrond gemaakt van het gebouw. Van sommige diersoorten is ook al een raskeuze gemaakt. Van andere diersoorten nog niet. Die keuze mag jij maken. De dieren op een kinderboerderij moeten rustig zijn en vriendelijk voor mensen. Daarnaast moeten ze gemakkelijk te verzorgen zijn. 4p
1
De juiste rassen kiezen en de aantallen dieren berekenen. Voordat je aan de opdracht begint De examinator vertelt je waar je het benodigde bestand kunt vinden. Open het bestand start_kinderboerderij.htm. Je komt op een website over gezelschapsdieren. Uitvoering van de opdracht − Hieronder staat een tabel met vier diersoorten. Kies van iedere soort het ras dat jij het best vindt passen bij een kinderboerderij. − Geef van elk ras aan, waarom jij vindt dat dit ras het best past. diersoort
raskeuze
motivatie
geit
schaap
konijn
kip
PG-5018-b-11-1-o
2
lees verder ►►►
Je zoekt ook uit hoeveel dieren van elke gekozen ras gehuisvest kunnen worden. Op de plattegrond van het gebouw is al aangegeven waar elke diersoort gehouden zal worden.
10 m
5m
3m
2,5 m
voerkamer en kantine
caviaverblijf met 16 gladharige cavia s
groepshok voor konijnen
4m
schaal is 1 op 100
1 voliere met uitloop met Barnevelders
5m 2,5 m
1 voliere met uitloop
6m
ingang
verblijf met uitloop voor schapen
10 m
groepshok met uitloop voor geiten
15 m
4m
4m
10 m
lees verder ►►►
3
PG-5018-b-11-1-o
−
Bereken met behulp van de achtergrondinformatie op de website hoeveel dieren er per gekozen ras maximaal in een hok/verblijf/volière (zonder uitloop) kunnen. Bereken voor de kippen het aantal voor één volière. Vul de tabel helemaal in.
diersoort
beschikbare oppervlakte per hok/verblijf/volière in m2
benodigde oppervlakte per dier in m2
aantal dieren mogelijk
geit schaap konijn kip
PG-5018-b-11-1-o
4
lees verder ►►►
Onderdeel B
een teeltplan maken
tijdsduur 90 minuten Lees dit onderdeel eerst helemaal door. Voor dit onderdeel heb je bijlage 1, 2 en 3 en uitwerkbijlage 1 nodig. Komend seizoen is het derde jaar dat landwinkel “De Kopermolen” een groentetuin heeft. Voor een groentetuin is elk jaar een nieuw teeltplan nodig. Het teeltplan van de tuin van vorig jaar, 2010, staat op bijlage 2. De indeling van de tuin blijft voor 2011 hetzelfde: 16 vakken, 8 vakken aan elke kant van het middenpad. Voor 2011 maak jij het teeltplan op de plattegrond van de tuin op uitwerkbijlage 1. Je vult hierop in welke gewassen op de verschillende plaatsen gezaaid of gepoot moeten worden. In het teeltplan van 2011 neem je dezelfde gewassen op als in 2010 en je zorgt dat het oppervlak per gewas gelijk blijft. Om een goed teeltplan te krijgen, houd je rekening met vruchtwisseling. Hiervoor raadpleeg je het vruchtwisselingsschema op bijlage 1. Je mag voor 2011 een gewas alleen inplannen als de beoordeling van de plaats van het gewas volgens het vruchtwisselingsschema 'goed' is.
1p
2
Na andijvie, de zogenoemde voorvrucht, wil je prei of tuinbonen plaatsen. Kijk op het vruchtwisselingsschema op bijlage 1 welk van deze twee gewassen geschikt is. Schrijf dit gewas op de juiste plaats in het teeltplan van 2011 op uitwerkbijlage 1.
PG-5018-b-11-1-o
5
lees verder ►►►
5p
3
Je gaat de rest van het teeltplan invullen. Houd rekening met de volgende punten: −
− −
− −
−
De gewassen in de halve vakken blijven twee aan twee bij elkaar in één vak: • sperzieboon bij koolraap; • bloemkool bij boerenkool; • spruitkool bij wittekool. De aardbeien zijn in 2010 geplant; die blijven staan. Aardappelen mag je alleen poten op plaatsen waarop langer geen aardappels geteeld zijn. Op het teeltplan van 2010 staat ook waar in 2009 aardappelen stonden. De aardappelveldjes moeten zo dicht mogelijk bij elkaar liggen en aan één kant van het middenpad. In twee vakken bij elkaar aan één kant van het middenpad komt een combinatieteelt van de uien én wortelen. Dit wil zeggen: rijen wortelen en rijen uien wisselen elkaar in de vakken af. Knolselderij wordt later geplant en is al op de juiste plaats ingevuld in het teeltplan voor 2011.
Vul de namen van de gewassen op de juiste plaatsen in op het teeltplan van 2011 op uitwerkbijlage 1. Begin met het inplannen van aardappelen voor 2011. Plan daarna de veldjes in waarop in 2010 aardappelen groeiden. Vraag de examinator uitwerkbijlage 1 te beoordelen. 1p
4
Voor 2010 was het teeltplan niet zorgvuldig gemaakt. De groei van uien, knolselderij en tuinbonen was toen niet optimaal. Leg uit waardoor het teeltplan voor deze gewassen in 2010 niet goed was. ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................
PG-5018-b-11-1-o
6
lees verder ►►►
2p
5
De gewassen in de tuin moeten in 2011 zo vroeg mogelijk worden gezaaid of gepoot in de volle grond. Kruis in onderstaande tabel de eerst mogelijke maand aan voor zaaien of poten. Gebruik hiervoor bijlage 3. gewassen jan.
maand zaaien/poten feb. mrt. apr. mei jun.
jul.
aardappel andijvie rode biet bloemkool boerenkool koolraap knolselderij prei sperzieboon spruitkool suikermaïs tuinboon ui wittekool wortel 1p
6
Door vroeg te zaaien of te poten kan er vroeg geoogst worden. Noem nog een manier om de teelt te vervroegen. ............................................................................................................................
1p
7
Welke twee gewassen uit de tabel bij opdracht 5 zijn bij kieming en eerste groei het gevoeligst voor kou? ............................................................................................................................
PG-5018-b-11-1-o
7
lees verder ►►►
De baas van Landwinkel "De Kopermolen" wil weten hoeveel de tuin gaat kosten aan poot- en zaaigoed. Deze kosten ga jij uitrekenen.
Voor deze opdracht heb je nodig: − bestand kostenberekening.xls − ingevulde uitwerkbijlage 1 (teeltplan 2011) − bijlage 3 4p
8
Voordat je aan de opdracht begint De examinator vertelt je waar je het benodigde bestand kunt vinden. Uitvoering van de opdracht − Open het bestand kostenberekening.xls. kostenberekening.xls is een rekenblad om de kosten van het poot- en zaaigoed uit te rekenen. − Sla het bestand niet op. − Vul het werkblad volledig in.
1p
9
Welk btw-tarief is berekend? ...................... % Als je klaar bent met de opdracht Maak een afdruk en lever deze in bij de examinator.
19p
10
Maak de minitoets bij opdracht 10.
PG-5018-b-11-1-o
8
lees verder ►►►
Onderdeel C
een presentatie van een nieuw product
tijdsduur 135 minuten Lees dit onderdeel eerst helemaal door. Voor dit onderdeel heb je bijlage 4 nodig. Landwinkel “De Kopermolen” wil zijn assortiment uitbreiden met kant-en-klare salades. Aan jou wordt gevraagd om uit te zoeken welke salades klanten aantrekkelijk vinden. Je gaat één salade zelf klaarmaken en drie salades in de winkel aan klanten presenteren. Je maakt een korte folder (flyer) over de salades. In de winkel maak je een uitstalling (presentatie). Je laat ook een klant van de salades proeven (keuring) en je vraagt zijn/haar mening over de salades. De salades moeten betaalbaar zijn en winst opleveren. Om daar zicht op te krijgen, bereken je de kostprijs en de verkoopprijs van de door jou gemaakte salade.
Voor deze opdracht heb je nodig: − mes − snijplanken − lepel − garde − schaal − vergiet − weegschaal − maatbeker − huishoudfolie − watervaste stift of etiket − grondstoffen voor de salade (afhankelijk van saladerecept) − afwasmaterialen
PG-5018-b-11-1-o
9
lees verder ►►►
7p
11
Ga − − −
als volgt te werk: Vraag aan de examinator welke salade jij moet maken. Verklein de hoeveelheden van het recept (deel alles door vier). Schrijf hieronder de juiste hoeveelheden van jouw recept op.
............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ Laat het omgerekende recept controleren door de examinator. − − − −
PG-5018-b-11-1-o
Maak de salade volgens het recept. Weeg de salade en noteer het gewicht: ............................. gram Zet je naam en de naam van de salade op de schaal. Zet de salade afgedekt in de koelkast.
10
lees verder ►►►
De baas van "De Kopermolen" wil een flyer met informatie over de salades. In de winkel zal deze flyer aan klanten uitgedeeld worden. De flyer moet algemene informatie over de landwinkel bevatten en informatie (onder andere voedingswaarde en ingrediënten) over de salades. Jij gaat de flyer maken. Om de flyer een aantrekkelijk uiterlijk te geven, gebruik je één of meerdere afbeeldingen. De afbeeldingen moeten aansluiten bij de klanten van de landwinkel (middelbare leeftijd, belangstelling voor gezond en verantwoord eten). Je maakt de flyer in Word. De flyer moet verder aan de volgende eisen voldoen: − De uitstraling van de flyer past bij de doelgroep (door tekst, afbeeldingen en vormgeving). − Het formaat van de flyer is A5. − De flyer heeft twee zijden. − De flyer is in begrijpelijk en correct Nederlands geschreven. − De flyer bevat het logo van de landwinkel.
Voor opdracht 12, 13 en 14 heb je nodig: − bestand start_landwinkel.htm − papier A5-formaat − map afbeeldingen 3p
12
Bepaal de inhoud van de flyer. Voordat je aan de opdracht begint Maak een nieuw Worddocument aan. Sla het bestand op onder de bestandsnaam: voorbereiding [jouw eigen naam].doc De examinator vertelt je waar je het bestand start_landwinkel.htm, waarmee je de website over landwinkels kunt openen, en de map afbeeldingen kunt vinden. Uitvoering van de opdracht − Bedenk welke informatie en afbeeldingen over de landwinkel en de salades op de flyer (totaal één A4) moeten komen. − Noteer in het Wordbestand de onderwerpen en de namen van de afbeeldingen die in de flyer moeten komen. − Geef bij elk onderwerp in het kort de informatie die je wilt weergeven. Als je klaar bent met de opdracht Maak twee afdrukken van voorbereiding [jouw eigen naam].doc Lever één afdruk in bij de examinator. Gebruik de andere afdruk voor de volgende opdrachten.
PG-5018-b-11-1-o
11
lees verder ►►►
2p
13
Voorbereiden van de flyer. − Maak een ontwerp voor de flyer. − Pak een vel papier van A5-formaat. − Geef op het vel papier met potlood in het kort weer, waar welke informatie komt. − Zet je naam op het vel papier.
8p
14
Maken van de flyer. Voordat je aan de opdracht begint Maak een nieuw Worddocument aan. Sla het bestand op onder de bestandsnaam: flyer [jouw eigen naam].doc Uitvoering van de opdracht − Maak nu de flyer die voldoet aan alle genoemde eisen. Als je klaar bent met de opdracht Maak twee afdrukken van flyer [jouw eigen naam].doc Lever één afdruk en het ontwerp van de flyer in bij de examinator. Gebruik de andere afdruk voor de volgende opdracht. Laat je werk beoordelen door de examinator.
In de winkel maak je een aantrekkelijke uitstalling (presentatie) van de salades en van de producten waaruit ze zijn samengesteld. Je geeft daarbij ook informatie over de voedingswaarde van de salades.
Voor deze opdracht heb je nodig: − 3 salades (één van jezelf, twee van je medekandidaten) − schalen/borden/bakjes − producten waaruit de salades zijn samengesteld − tafel en tafellaken − karton, viltstiften, schaar, lijm, oude tijdschriften − decoratiematerialen − flyer (afdruk flyer [jouw eigen naam].doc) − bijlage 4 3p
15
Maak een aantrekkelijke presentatie met de drie salades.
PG-5018-b-11-1-o
12
lees verder ►►►
Een keuring van een product gebeurt door te proeven, te voelen en te ruiken. Bij de keuring werk je met een proefpersoon die niet weet wat de verschillen zijn tussen de salades. De proefpersoon waardeert het uiterlijk, de geur, de kleur en de smaak met een cijfer. Bereken hierna de gemiddelde waardering.
Voor de volgende opdracht heb je nodig: − 3 verschillende salades (één die je zelf hebt gemaakt en twee van je medekandidaten) − 3 bordjes − vork − watervaste stift − servet − glas water − uitwerkbijlage 2 7p
16
Ga als volgt te werk: −
− − −
− −
Codeer met behulp van de stift de drie bordjes op de rand (1 = wittekoolsalade, 2 = Griekse salade, 3 = fruitsalade) en schep de salades op de borden. Vraag aan de examinator wie de proefpersoon is. Leg de proefpersoon uit hoe de keuring van de salades moet worden uitgevoerd. Laat de proefpersoon de salades keuren (tussen het eten van de salades water drinken) en laat de proefpersoon op uitwerkbijlage 2 zijn waardering invullen scores 1 (zeer slecht) tot 10 (zeer goed). Bereken de gemiddelde waardering. Welke salade komt als beste uit de keuring?
............................................................................................................................
PG-5018-b-11-1-o
13
lees verder ►►►
3p
17
Bereken de verkoopprijs van de salade die jij gemaakt hebt. Ga als volgt te werk: − Bereken met behulp van onderstaande gegevens de totaalkosten van de grondstoffen van jouw salade. Schrijf de berekening op. Ga uit van de berekende hoeveelheden bij opdracht 11. − Voor eventueel mosterd, zout en peper samen, neem je een post op van € 0,05. − Bereken de kosten per kg salade, schrijf de berekening op. − De salade wordt verkocht met een opslag van 150%. Bereken de verkoopprijs en schrijf de berekening op (laat de btw buiten beschouwing). grondstof wittekool gesneden ananas blik 820 g (uitlekgewicht 500 g) tropische fruitsalade blik 820 g (uitlekgewicht 500 g) augurken pot 1550 g (uitlekgewicht 800 g) appels Granny Smith (8 per kg) komkommer tomaten rode uien sinaasappels peren (7 per kg) appels Jonagold (8 per kg) witte druiven blauwe druiven bananen (6 per kg) citroen groene olijven fetakaas mayonnaise pot 500 g azijn literfles olijfolie literfles
PG-5018-b-11-1-o
inkoopprijs € 1,50 per ½ kg
14
€ 2,-
per blik
€ 1,-
per blik
€ 2,-
per pot
€ € € € € € € € € € € € € € € €
per per per per per per per per per per per per per per per per
2,1,2,3,3,1,40 1, 20 3,3,1, 50 1,3,5,1,50 0,50 5, -
kg stuk kg kg 10 stuks kg kg kg kg kg drie 500 g kg pot fles fles
lees verder ►►►
............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................
Let op: het laatste onderdeel van dit deel van het examen staat op de volgende pagina.
PG-5018-b-11-1-o
15
lees verder ►►►
Onderdeel D
reflectie
tijdsduur 35 minuten Over onderdeel C ga je een reflectieopdracht maken. 2p
18
In de tabel hieronder staan vier beoordelingspunten waarop je bent beoordeeld bij onderdeel C. − Beoordeel in welke mate je voldaan hebt aan elk punt. − Gebruik één van de volgende cijfers voor de beoordeling: 1 niet goed 2 gedeeltelijk goed 3 goed Geef een uitleg bij elke beoordeling. beoordelingspunt
cijfer
uitleg
Bij het maken van de salade is hygiënisch gewerkt. De flyer bevat alle belangrijke informatie.
De presentatie is aantrekkelijk en compleet.
De omgang met de proefpersoon is vriendelijk en beleefd.
20p
19
Maak de minitoets bij opdracht 19.
PG-5018-b-11-1-o PG-5018-b-11-1-o*
16
lees verdereinde ►►►
