ondertussen op twitter.com/spoffin
Evaluatieverslag Festival Spoffin 2013 De vierde editie van Festival Spoffin, van 22 tot en met 25 augustus 2013 in Amersfoort, was om meer dan één reden memorabel: het hoogste aantal bezoekers (40.000), voorstellingen (meer dan 200) en acts (45) ooit. Van deze producties waren er 6 die op Spoffin hun première beleefden en daarnaast nog eens 10 die niet eerder in Nederland te zien waren. Maar naast mooie cijfers koesteren we vooral de fantastische sfeer, het (voor het eerst!) overwegend zonnige weer en de bijna onstilbare theaterhonger van het talrijke publiek. Spoffin heeft in 2013 een grote stap vooruit gemaakt. De voorstellingen werden bijna allemaal met veel enthousiasme ontvangen en trokken grote aantallen bezoekers. Zo veel zelfs dat we voor 2014 moeten nadenken over nog betere manieren om het publiek alles goed te laten zien, want bij sommige shows waren er te veel mensen. Ook de kleinere en meer afgelegen locaties met betaalde voorstellingen zijn goed bezocht; de meeste waren zelfs uitverkocht. Publiekslievelingen waren onder anderen Bram Graafland (NL), Sid Bowfin (GB), Compañía de Circo “eia” (ES), Broken Brass Ensemble (NL), manoAmano (AR) en Maboul Distorsion (FR). Maar ook meer complexe voorstellingen zoals die van Collectif A Part Être (FR), DudaPaiva Company (NL), Arrangement Provisoire (FR) en Ananda Puijk Company (NL) konden op een groot en zeer gefocust publiek rekenen. Als we dat als maatstaf nemen voor de groei van een festival, dan mogen we Spoffin vanaf 2013 als volwassen beschouwen. Spoffin Amuses Na drie jaar zijn de Amuses niet meer weg te denken uit het Spoffinprogramma: het openingsfeest in theater De Flint met korte voorproefjes van zo’n 15 festivalacts. Onder anderen Compañía Eia, DudaPaiva Company, Lilian Hak, Sid Bowfin, Bram Graafland en Amariszi bespeelden het volle theater moeiteloos. Daarmee was meteen de toon gezet voor de rest van het festival met een kruidige mix van amusement en meer gelaagd theater. Spoffin IN Het IN-programma van Spoffin 2013 omvatte 22 producties: ‣ Abacus Theater (NL) / Kunsttoren ‣ Amariszi (NL) / Balkan Chaotika ‣ Ananda Puijk Company (NL) / Transit ‣ Asphalt Piloten (CH) / Tape Riot ‣ Blaas of Glory (NL) / On a Highway to Hell ‣ Broken Brass Ensemble (NL) / Broken Brass Ensemble
Evaluatieverslag Festival Spoffin 2013 • pagina 1/14
karin horst @bibliothecarin Begonnen met @spoffin amuses. daarna 3 dagen lang genoten van straattheater. jammer dat je niet alles kunt zien. Dank! Paul van Heel @heelHELDER Fotoimpressie #spoffin Mooie dagen, bijzondere voorstellingen. Dank @spoffin @idaschrijft Stichting Ravelijn @Ravelijn_033 Respect voor de vrijwilligers van @Spoffin die er zo'n geslaagd festival van gemaakt hebben! Trots op! Joost Enkelaar @JoostEnkelaar De laatste 2 uur van #spoffin meegemaakt. #Straattheater op hoog niveau in #Amersfoort. Observant @Observant033 Wat een energie hebben de vrijwilligers van @Spoffin vandaag nog! Een diepe buiging voor alle vrijwilligers! grand café Vyssotski @vyssotski Bedankt @Spoffin én #publiek #033 en omstreken voor een supergezellig #festival weekend!
‣ Collectif A Part Être (FR) / Révélation ‣ Compagnie Albedo (FR) / Les Tonys ‣ Compañía de Circo “eia” (CAT/ES) / Capas ‣ DudaPaiva Company (NL) / Break a Legend ‣ Fort van de Verbeelding (NL) / Oerkest ‣ Hanke & Romir (DE) / Funky MaMa Fire Crew ‣ Lilian Hak (NL) / Lust Guns & Dust ‣ Maboul Distorsion (FR) / La Cuisine ‣ Matthias Romir (DE) / Life is... (short stories) ‣ Piepschuim (NL) / Uitverkoop! ‣ Sid Bowfin (GB) / The Sid Bowfin Show ‣ TG Sonja (NL) / Kunstenaars in Oorlog ‣ Theater Leela (AT) / Circus Wende ‣ Vespaqua (NL) / Vespaqua ‣ Wandering Orquestra (ES) / Wandering Orquestra Hoogtepunten waren de optredens van Broken Brass Ensemble, Collectif A Part Être, Compañia de Circo ‘Eia’, DudaPaiva Company, Maboul Distorsion, Sid Bowfin, Theater Leela en Wandering Orquestra. Een minder geslaagde voorstelling was die van Asphalt Piloten (onbegrepen door het publiek, door het festival qua locatie wellicht niet optimaal geplaatst). Mr. Pejo’s Wandering Dolls (RU) moest wegens een blessure van een hoofdrolspeler afzeggen, maar komt mogelijk in 2014 alsnog naar Spoffin. Spoffin OFF Anders dan het IN-programma, waar de artistiek leider alle voorstellingen persoonlijk heeft gezien en geselecteerd, geeft Spoffin met OFF veelal jonge talenten met nieuwe producties de kans te spelen en gezien te worden door een publiek bestaande uit zowel theaterliefhebbers als professionals. Groepen uit heel Europa konden zich hiervoor inschrijven door hun artistieke plan in te sturen. Uit de bijna 150 inschrijvingen heeft Spoffin 20 producties geselecteerd: ‣ Arrangement Provisoire (FR) / Abscisse ‣ Art to Go (NL/AR) / On Hold call centre ‣ Babok (NL) / Asiel (Shelter) ‣ Bad Taste Company (GB) / Faust ‣ Bram Graafland (NL) / De Gillende Keukenprins ‣ Cia. Zero en Conducta (ES) / Nymio ‣ Circus Katoen (NL) / Ex Aequo ‣ Deux Sans Trois (BE) / Typo ‣ Van Welzenis & Schellekens (NL) / Eerste Verdieping ‣ Gromic (ES) / The Magomic Show ‣ HipSick Unusual Theatre (NL) / HipSicknatus Monstrosus ‣ Katja Heitmann (NL) / kraud-fun-ding ‣ manoAmano (AR) / Kinematos ‣ NVDP Theaterproducties (NL) / Urban Constructions ‣ Stechmann & Wieger (NL/DE) / Archive of forgotten signals ‣ Stechmann & Wieger (NL/DE) / Signs Guerilla Dance ‣ Tall Tales Acrobatics (NL) / Weg ‣ Teater Polpet (SI) / Coffeetime ‣ Teatr Delikates (PL) / Head in the clouds. Dreamers. ‣ Van den Akker & Hermarij (NL) / Was XL
Evaluatieverslag Festival Spoffin 2013 • pagina 2/14
Ruud Schulten @ruudschulten Dat was leuk vermaak in 033 dankzij @Spoffin. En dat leverde ook meteen de eerste geslaagde koopzondag van deze zomer op. Gezelligheid troef! Piepschuim @Lacheraar En wij danken het fantastische publiek van @Spoffin dat we al ons nieuwe materiaal op jullie mochten uitproberen! Dank! siem eikelenboom @sieboom Al met al was het een prachtige editie van #spoffin dit jaar. Hulde voor de organisatie! Hopelijk volgend jaar weer. Adriaan Holsappel @A3aanHolsappel Het was te gek @Spoffin Volg. jaar weer! Festival de la Cité @Festivalcite Bilan #Spoffin : 23 spectacles vus, 3 coups de cœur, 1 couple surpris en flagrant délit, 1L de gin, 11 burgers, 7mm de pluie, 3 fous rires Nienke Gorter @Enzofoort 40 duizend bezoekers voor #spoffin! Gelukkig zat ik er ook bij. Echt genoten! wp.me/p2qfT8-AM via @wordpressdotco m
Hoogtepunten in Spoffin OFF waren Arrangement Provisoire compagnie / Jordi Galí, Bad Taste Company, Bram Graafland, Circus Katoen, Eva van Welzenis & Willemijn Schellekens en manoAmano. Tegenvallers waren Art to Go (weinig tot de verbeelding sprekende installatie) en Theater Polpet (zwak verhaal, matige spelkwaliteit). Overige programmaonderdelen ‣ Spoffin Amuses ‣ Effe Twee Mannetjes (NL) / De Verhuizers ‣ Spoffin PRO workshop en Pitch of Plans Spoffin Residentie Spoffin Residentie omvat een intensieve werkperiode van ongeveer een maand in theaterstudio De Laswerkplaats en in de openbare ruimte van Amersfoort. Spoffin biedt een jonge theatergroep met deze residentie de mogelijkheid te werken aan de eindmontage van een nieuwe productie, die vervolgens tijdens het festival in première gaat. Helaas heeft de Stichting Kunst in Amersfoort noodgedwongen de beschikbaarstelling van een kunstenaarswoning moeten staken. Hierdoor moest Spoffin zelf op zoek naar tijdelijke woonruimte, hetgeen veel voeten in de aarde had. De artistiek leider heeft voor deze residentie uit bijna 40 aanmeldingen van over de hele wereld kunnen kiezen. Het meest bijzondere en best uitgewerkte artistieke plan kwam van de Zweedse performer Sandrina Lindgren en de Israëlische poppenspeler Ishmael Falke. Andere inzendingen kwamen uit landen als Cyprus, Denemarken, Duitsland, Egypte, Frankrijk, Groot-Brittannië, Israël, Italië, Maleisië, Nederland, Polen, Portugal, Roemenië, Rusland, Spanje, Thailand, Verenigde Staten en Venezuela. Lindgren en Falke wilden hun locatievoorstelling Dead Ends uitontwikkelen en presenteren: een citytour aan de hand van verkeersborden die tot leven komen. Ze werkten drie weken lang zo’n beetje dag en nacht aan hun productie; op elk uur van de dag kon je ze tegenkomen ergens in de straten van de Amersfoortse binnenstad. Het resulteerde in een theatrale wandeling door de Amersfoortse binnenstad, door zowel publiek als professionals zeer hoog gewaardeerd. De Amersfoortse première krijgt zeker een vervolg op andere festivals elders in Europa. Behalve Dead Ends speelden Lindgren en Falke ook traFika, een voorstelling met dezelfde thematiek – verkeersborden – maar een heel andere uitwerking. Spoffin PRO Ruim 45 theaterprofessionals (zie bijlage) hebben deelgenomen aan het Spoffin PRO-onderdeel. Opvallend was het hoge niveau van de deelnemers, onder wie vertegenwoordigers van veel grote en toonaangevende festivals in Nederland, België, Duitsland, Finland, Frankrijk, Groot-Brittannië, Hongarije, Polen, Rusland, Slovenië, Spanje, Roemenië en Zwitserland. Zo waren o.a. de festivals Sziget uit Boedapest, La Strada uit Bremen, Perm uit Rusland, MiramirO uit Gent, Manchester International Arts en Stockton Riverside aanwezig. Steeds meer pro’s blijken de voorkeur te geven aan middelgrote en compacte festivals als Spoffin boven megagrote evenementen, omdat
Evaluatieverslag Festival Spoffin 2013 • pagina 3/14
Valentijn producties @valentijnproduc Dit weekend gerepeteerd en @Spoffin bezocht! Bruisend festival #aanrader Geert Groeneveld @GeertAmersfoort #033pp mag blij zijn met de organisatoren en vrijwilligers van #spoffin. Wat een feest. Dank. Volgend jaar ben ik weer van de partij. Maartje Wikkerink @MaartjeWik Gister @Spoffin prachtige voorstellingen gezien @dudapaivacom en #deeersteverdiepin g. En sjonge, wat een leuk festival! #Amersfoort Els Douma @Els_Douma Gezelligheid in Amersfoort met #spoffin Geweldige artiesten, goed straattheater! Tineke Hoogendijk @tinushoog Wat is @Spoffin toch een heerlijk festival. Er hangt een geweldige sfeer in #Amersfoort. Trots op 'mijn' stad! René van de Schuur @feestacteur ondanks de regen een topavond gehad.@Spoffin.
ze hier in korte tijd veel kwalitatief hoogwaardige voorstellingen kunnen zien én zowel collega’s als artiesten kunnen ontmoeten. Naast een druk festivalschema stonden voor de pro’s ook een workshop (over de waarde van kunst in het algemeen en de prijs van straatvoorstellingen in het bijzonder), pitches van artiesten en speeddates op het programma. De workshop werd ingeleid door een lezing van de bekende Duitse kunstkenner en curator Roland Nachtigäller. Het was een buitengewoon interessante en erudiete verhandeling, die echter voor sommige niet native-speaking gasten wellicht wat te hoog gegrepen was. De samenvatting die we na afloop hebben verspreid vond veel aftrek en leidde tot boeiende discussies. Onder leiding van Gabriele Koch (La Strada, Bremen) vond vervolgens een levendige paneldiscussie plaats met onder anderen programmeur Angus MacKechnie (National Theatre en festival Watch this Space, Londen), impresario Pilar Gutierrez (United Arts, Barcelona) en theatermaker Rutger Bergboer (Prins te Paard) plaats over de wereld achter de uitkoopsom. Artistieke leiding De artistiek leider heeft voor Spoffin 2013 de keuze gemaakt om geen megagrote producties te programmeren, maar te focussen op een breder programma met kwalitatief hoogwaardige middelgrote en kleine voorstellingen. Die keuze heeft heel goed uitgepakt. Toch zijn er nog enkele voorstellingen die sluipenderwijs tot productionele grootheden uitgroeien en eigenlijk in een schouwburg thuishoren, zoals Compañia Eia. Er kan veel op techniek en podia bespaard worden door dit soort voorstellingen te mijden. Bijkomend effect is dat er dan bij (dreigende) regen waarschijnlijk minder snel afgelast hoeft te worden. Ook de keuze om de pleinen met een vrijwel aaneengesloten rooster ‘vol’ te programmeren met echte publieksvoorstellingen heeft heel goed gewerkt. Zeker in combinatie met iets verder weg gelegen locaties met een bijzondere voorstellingen voor een wat kleiner publiek. Hier kan het tempo van het rooster ook wat lager liggen. Het hoge tempo op de pleinen vergt extra publieksvoorzieningen in 2014, bijvoorbeeld dubbele sets verrijdbare tribunes zodat die al klaar staan voor de volgende voorstelling. Ook moeten de schaarse tribunes niet meer als pleinafscheiding worden gebruikt, zoals nu soms het geval was. Zakelijke leiding Artistiek leider Alfred Konijnenbelt combineert zijn functie al sinds de start van Spoffin met die van directeur en zakelijk leider, en dat botst met een groeiend festival hoe langer hoe meer meer qua tijd en energie. De ontwikkeling van het festival op zowel artistiek als zakelijk gebied dreigt hieronder te gaan leiden. Extreme werktijden (6 dagen per week werken, waarvan er 4 betaald worden) hebben tot nog toe voorkomen dat dit daadwerkelijk gebeurt. Als gevolg hiervan is Spoffin in de lokale netwerken minder zichtbaar dan wenselijk. Ook de contacten met potentiële partners worden niet ten volle benut door de hoge werkdruk en – vooral in tijd – conflicterende belangen: als Alfred op een buitenlands festival is om voorstellingen te scouten, kan hij niet gelijktijdig een lokale bijeenkomst bezoeken, hoewel dat voor het netwerk goed zou zijn.
Evaluatieverslag Festival Spoffin 2013 • pagina 4/14
JanHenk Bouman @JanHenkB Heerlijk middagje #Spoffin. Amersfoort op zijn mooist (@ Lieve Vrouwekerkhof) michiel rovers @michielrovers Goed effect van social media op potentiële bezoekers door @Spoffin: krijg door alle tweets erg veel zin om een kijkje te komen nemen Feikje Meeuwsen @FeikjeM Sluit ik me bij aan! "@barbaraspeel: Trots op m'n stad amersfoort, trots op zo'n prachtig festival als @Spoffin" Sandra Sijbrandij @SSijbrandij Een beetje regen mocht de pret niet drukken. #Spoffin 033 helemaal top. 1d barbara oppelaar @barbaraspeel Trots op m'n stad amersfoort, trots op zo'n prachtig festival als @Spoffin Geert Groeneveld @GeertAmersfoort #Spoffin is een festival waar mijn hart harder gaat kloppen. Een festival voor jong, oud, rijk en minder rijk. Anders dan #proef033 en #jazz
De oplossing is minder gemakkelijk dan het lijkt. Het blijkt allerminst eenvoudig om een zakelijk leider te vinden die de kwaliteiten in huis heeft om de financiële fundamenten onder het festival te verstevigen én goed thuis is in Midden-Nederland én affiniteit heeft met straattheater én bereid is om tegen een relatief laag honorarium op freelance-basis aan de slag te gaan. In 2013 is geëxperimenteerd met een assistent-zakelijk leider, die vooral uitvoerende taken uit handen werden genomen. Dit heeft zeker verlichting gebracht, maar vergt ook extra overleg en afstemming; het niveau van uitvoering liet ook nogal eens te wensen over. Daarom is de zoektocht naar een zakelijk leider opnieuw gestart, dit keer vanuit de premisse dat de persoon in kwestie niet meteen alle zakelijke taken van de directeur hoeft over te nemen, maar zich vooral richt op de zaken die noodgedwongen teveel blijven liggen, zoals sponsorwerving en het lokale netwerk. Met dit uitgangspunt is in het najaar Coen Molenveld aangetrokken. In eerste instantie richt hij zich volledig op sponsorwerving; hij heeft hiervoor al een aantal interessante ideeën ontwikkeld en veel gesprekken gevoerd. Aan de hand van de eerste resultaten wordt besloten om zijn opdracht ook in 2014 voort te zetten. Marketing en communicatie De marketing van Spoffin bouwde in 2013, onder leiding van Mariska Jacobi, voort op de succesvolle activiteiten in voorgaande jaren. Naast de gebruikelijke pr-uitingen (website, flyers, posters, nieuwsbrieven, persberichten en programmaboekjes) zijn nieuwe acties in gang gezet: ‣ Vanaf het late voorjaar zijn duizenden Spoffin-flyers verspreid bij culturele evenementen in Amersfoort en daarbuiten. Om de ‘bewaarwaarde’ van de flyer te verhogen hebben we er een aanbieding op geplaatst: tegen inlevering van de flyer en bij aankoop van een programmaboekje zou je een leuke Spoffin-gadget (een paars led-lampje om in het donker je programma te kunnen lezen) ontvangen. Deze actie heeft maar weinig respons gekregen en daarmee in beperkte mate bijgedragen aan (extra ) verkoop van programma’s. ‣ Het programmaboekje zag er beter uit dan ooit tevoren. Verbeteringen zijn nog het vermelden van de taal en speelduur van voorstellingen, en (met een symbool) aangeven of ze geschikt zijn voor kinderen. De toevoeging van een aantal aantrekkelijke kortingsbonnen met aanbiedingen van horeca, VVV en musea verhoogt de aantrekkelijkheid van het programma, maar de meerwaarde kan nog beter worden gecommuniceerd. ‣ Om het mansen te stimuleren maakten we een speciale festivalkit (programmaboekje en een portemonneetje met € 9 mansgeld) die bezoekers voor € 10 konden kopen; dit om het mansen te stimuleren. Ook hiervan zijn er slechts enkele tientallen verkocht. Hetzelfde geldt voor de kartonnen Spoffin-krukjes. Mogelijk is er te weinig aandacht geweest voor het promoten van deze producten. ‣ Spoffin heeft in de sociale media vooral succes op Twitter: een stijging van 50% naar 1.500 volgers. Verschillende stafleden plaatsen met enige regelmaat tweets over het festival. Minder aandacht is er voor Facebook, dat mede hierdoor ook niet zoveel likes krijgt (800). Daaraan kan nog veel verbeterd worden. De
Evaluatieverslag Festival Spoffin 2013 • pagina 5/14
Femke van de kolk @femkevandekolk Was absoluut de moeite waard het festival @Spoffin. Een mooi festival vol cultuur en kunst in de mooie binnenstad van Amersfoort Susanne Pieterse @Susivic Een leuke avond gehad bij @Spoffin in Amersfoort. Dans, muziek, acrobatiek op de pleinen; fantastisch om je stad zo te zien! René van de Schuur @feestacteur @RicksWeekend in Amersfoort is @spoffin. Een te gek theaterfestival en een hoop leuke kroegen. Heleen van Tilburg @ CommunicatieVT Amersfoort in de ban van #spoffin, kinderen in badkuipen door de binnenstad, dansverhalen en daklozen die wel bij het decor lijken te horen Gert-Jan Polman @GJP245 Niet zeuren over regen! #spoffin gaat gewoon door en op de #Hof is het droog. #fantastisch #festival #straattheater #amersfoort
dagelijkse aankondiging van één specifieke artiest vanaf anderhalve maand voor het festival werkte heel goed. ‣ De VivaFestival-app voor iPhone, die Spoffin in samenwerking met een externe vormgever en programmeur heeft ontwikkeld, kreeg een kleine update waardoor deze geschikt is voor iOS 7 en iPhone 5/c/s. Ook zijn nieuwsitems en Twitterfeed van Spoffin gescheiden in verschillende tabs. De app is nu klaar voor gebruik door andere festivals. ‣ Op schermen in de stationshal van Amersfoort CS werd, net als in 2012, in de tweede helft van augustus met grote regelmaat een 40 seconden durende trailer van Spoffin vertoond. Dezelfde trailer gebruikten we ook voor onze website. ‣ De groei van Spoffin wordt ook duidelijk weerspiegeld door de statistieken van de website www.spoffin.nl: het aantal unieke bezoekers steeg met 31,5% naar ruim 20.000 (stand: medio november 2013). Precies eenderde van de websitebezoekers komt uit Amersfoort, 7,5% uit Amsterdam en nog eens 7,5% uit Utrecht. Opvallend is verder de grote stijging van het aantal mobiele apparaten zoals telefoons (+221%) en tablets (+98%), terwijl het aantal ‘gewone’ computers ook nog met 3,8% steeg.
Hoewel verschillende nieuwe marketingacties zijn uitgeprobeerd, hebben deze geen van allen tot opmerkelijke resultaten geleid. Het bleef allemaal een beetje hangen in goede bedoelingen. De samenwerking met de coördinator wordt dan ook niet gecontinueerd. In 2014 moet de marketing absoluut weer een nieuwe boost krijgen. PR en communicatie Communicatiemedewerker van het eerste uur, Ida Bromberg, bracht in 2013 meer dan 30 landelijk en regionaal verspreide persberichten uit over Spoffin. Ook schreef ze de teksten voor de website (in Nederlands en Engels) en voor het programmaboekje. Daarnaast maakte ze 10 interviews voor het Festivalmagazine dat het festival in samenwerking met Koninklijke BDU/DeStadAmersfoort uitbracht. Het Festivalmagazine geeft de gelegenheid het publiek verdiepende en duidende achtergrondinformatie over de Spoffin-voorstellingen te geven en draagt zo bij aan een betere festivalbeleving. Het 32 pagina’s dikke blad werd in een oplage van 75.000 exemplaren als bijlage van DeStadAmersfoort.nl huis-aan-huis verspreid in Amersfoort, daarnaast waren er enkele duizenden overdrukken beschikbaar die via Spoffin zijn verspreid onder cafés en Evaluatieverslag Festival Spoffin 2013 • pagina 6/14
Eric van der Velden @EricvdVelden Sinds lange tijd weer eens genoten van straatartiesten in de Langestraat. #Spoffin Elise v. Plateringen @Elise033 Kom naar #Amersfoort! Geniet vanavond en morgen nog van het #gratis straatfestival #Spoffin en nog veel meer ♕Believe. @leiraaxx @lauraxsb @Mrsxprimary jaaaa festival spoffin haha. Er zijn in totaal 200 optredens dit weekend. Met streetart enzo! Super leuk. :) Henk van Tilburg @HWvTilburg Het regent hoogtepunten bij @Spoffin. Vanmiddag oa kraud-fun-ding van Katja Heitmann gezien. Slapstick met tapdans! Bertien Houwing @BertienHouwing Spoffin zet Amersfoort op stelten! Franje erbij maakt van één en één minstens drie. Festivalorganisatie dank, maar vooral ook vrijwillgers! Marc van Lint (pers) @MarcvanLint @Spoffin allemaal blije gezichten! Mooi Amersfoort.
via de Festivalbalie. De bijlage had in 2013 voor het eerst het A4 magazineformaat en werd in eigen beheer (onder supervisie van vormgeefster Anita Simons) gelayout, hetgeen tot een aanzienlijke kwaliteitsverhoging heeft geleid. Het nieuwe formaat leidde er wel toe dat de artikelen van 1 pagina erg beknopt moesten worden, waardoor de nagestreefde verdieping niet altijd bereikt werd. In 2014 mikken we op een bijlage van 36 pagina’s waardoor de interviews beter tot hun recht kunnen komen. Verder moet de publiciteit volgend jaar nadrukkelijk gericht zijn op het bereiken van nationale en internationale media. Uitvoerende productie Hetzelfde duo als in 2012, Maaike Boersma en Colin Kassies, vormde ook in 2013 het uitvoerende productieteam. Mede hierdoor verliepen de voorbereidingen van de afgelopen editie doorgaans zeer soepel. Op basis van de eerdere ervaringen werd in april, direct na de selectie van het OFF-programma, al een voorproductieweek ingepland waarin zaken als locaties, techniek, pleinindelingen en vergunningen in grote lijnen worden voorbereid. Dit is een heel goede zet gebleken, temeer daar het gemeentelijk vergunningentraject voortaan 4 weken langer duurt en dus een maand eerder moet beginnen. Daarom plannen we ook in 2014, als de concept-vergunningaanvraag al begin mei klaar moet zijn, in de tweede week van april een voorproductieweek. Op het gebied van veiligheid heeft het productieteam steken laten vallen, zo blijkt uit hun eigen observaties én uit de evaluatie met politie, brandweer, GGD en gemeente. Zo waren de producenten niet altijd bereikbaar voor de diensten en ook konden ze afspraken over het fietsvrij houden van stegen en andere vluchtroutes onvoldoende nakomen. Verklaarbaar is dat alleszins: Maaike en Colin hebben hun handen vol aan het produceren van de meer dan 200 voorstellingen en het aansturen van locatiecoördinatoren en vrijwilligers. Maar dat maakt de situatie niet minder ernstig. De instanties hebben geadviseerd om los van het productieteam een veiligheidscoördinator aan te stellen, die tijdens het festival steeds op straat is, aanspreekbaar voor de handhaving en hulpdiensten, om zaken in goede banen te leiden. Dat advies wordt overgenomen. Technische productie Technisch producent Tim Vleugel, voor het tweede jaar in deze functie bij Spoffin, is in 2013 veel nauwer bij de voorbereidingen van het festival betrokken geweest. Dat heeft ertoe geleid dat de technische inzet beter gedoseerd was en er met minder stress is gewerkt. Toch is niet alles vlekkeloos verlopen. Een misser was bijvoorbeeld de plaatsing van een hoge techniektoren op korte afstand van het podium op de Hof. Voor het publiek betekende dit een beperkte ruimte en slechte zichtlijnen; voor de artiesten dat ze tegenover een groot ‘monster’ moesten spelen. Het continu doorlopende programma op de pleinen trok een zware wissel op de kleine techniekploeg, die hierdoor nauwelijks aan rust en maaltijden toekwam. Dit is op te lossen door rond 18.00 uur een lowtech programmering aan te houden, of door de techniekgroep uit te breiden. Het werken met vrijwilligers liep over het algemeen goed, maar leverde een enkele keer op minder gecoördineerde acties op.
Evaluatieverslag Festival Spoffin 2013 • pagina 7/14
Jasper Fastl @JasperFastl Wandering Orquestra op #Spoffin was geniaal. #Amersfoort bruist. En nu: Blaas of Glory! Erna van den Hooff @Erna033 Wat is het weer genieten bij @Spoffin met sid bowfin de kunsttoren en wasXL Adriaan Holsappel @A3aanHolsappel #koffie op thuisbasis @Vyssotski bij te gekke editie @spoffin :-) Geert Groeneveld @GeertAmersfoort Amersfoort #033pp verdient #Spoffin Wat een mooi festival. Gisteren genoten. En met mij velen.. Marta Herford @martamuseum #RN_ Very interesting discussion on the value and the price of art @spoffin in #Amersfoort Dirk-Joost @DJvanHamersvel d Terug in het dorp na een bijzondere avond @Spoffin Dus gaan we morgen weer !
Horeca Spoffin heeft in 2013 voor het eerst zelf een deel van de horecavoorziening verzorgd op de Hof. Dit was het gevolg van het feit dat de Hof-horeca weigerde mee te betalen aan het festival; men wilde alle beschikbare middelen reserveren voor het eigen Plazas Latinasfestival (als alternatief voor het door financiële problemen uitgevallen Dias Latinos). De hierdoor wegvallende sponsorbijdrage heeft Spoffin gecompenseerd met eigen horeca-exploitatie, waarvoor Coen Molenveld als coördinator is aangetrokken. Het gevolg hiervan was dat de cafés en restaurants aan dit plein hun terras slechts zeer beperkt konden gebruiken. De fraaie Fontijnbar met een groot terras rondom op de Hof werkte sfeerverhogend; bovendien kon het festival hierdoor veel meer de kwalitatieve uitstraling bereiken die bij de eerdere samenwerking met de omliggende horeca nogal eens ontbrak. Mede dankzij de prettige samenwerking met bierbrouwer Duvel-Moortgat, koffieleverancier TikTak en drankengroothandel Scheerder is het horeca-avontuur zeer geslaagd en voor herhaling vatbaar. Financieel heeft deze move het festival ongeveer hetzelfde opgeleverd als aan sponsorinkomsten was begroot. De verhouding met de lokale horeca lijkt, ondanks dreigende geluiden vooraf, niet te zijn getroubleerd. Een uitnodiging van het festival aan de horeca om zelf een plan voor toekomstige samenwerking, te beginnen in 2014, uit te stippelen werd helaas beantwoord met een passieve houding: men wacht onze plannen af. Op het Lieve Vrouwekerkhof werkte, na enige druk, wél alle horeca mee aan ondersteuning van het festival waardoor hier de terrassen door de omringende bedrijven werden geëxploiteerd. Vrijwilligerscoördinatie In 2014 had Spoffin bijna 150 actieve vrijwilligers die vooral vlak voor, tijdens en direct na het festival hard aan het werk zijn. Een aantal van hen speelt ook in de maanden voorafgaand aan het festival al een belangrijke rol bij promotieactiviteiten. Petje af voor Joris Postulart, die drie weken vóór het festival de vrijwilligerscoördinatie van Sijmen Stronks overnam wegens grote drukte bij andere projecten. Joris heeft zich in extreem korte tijd ingewerkt en heeft uiteindelijk een goed uitgewerkt werkrooster weten te realiseren dat voor alle vrijwilligers duidelijk was en nauwelijks hiaten kende. De samenwerking met hem binnen de staf was bovendien heel helder en plezierig. Festivalbalie en kassa Spoffin had een grote Festivalbalie op het Lieve Vrouwekerkhof en een klein informatiepunt op de Hof. Door het uitgebreide programma en de toenemende kaartverkoop was vooral de Festivalbalie een bijenkorf. Na wat opstartproblemen als gevolg van een defecte internetkabel heeft het kaartverkoopsysteem goed gefunctioneerd. De speciaal gehuurde losse kassa heeft echter niet automatisch geleid tot een helder overzicht van de verkopen; dat moest achteraf alsnog met de hand worden samengesteld. De kassahandelingen namen te veel tijd in beslag, waardoor zich soms lange rijen vormden. Terecht pleit de kassacoördinator voor aanschaf of huur van een geïntegreerd
Evaluatieverslag Festival Spoffin 2013 • pagina 8/14
Arjen van der Linden @ArjenvdLinden ...Eindelijk weer n volwaardig festival in #033! En dat met dit weer. Mediterraan sfeertje. Super! @Spoffin Eduard Hoogendijk @EDHOOG5 Samen met @tinushoog naar @Spoffin festival geweest in @Gem_Amersfoort , een onvergetelijke avond van hoog niveau, TOP. Laura Bommezijn @Laurabommezijn Wat een heerlijke sfeer in de Amersfoortse binnenstad op @lvp033. Straattheater voor iedereen! #liefhebber #Spoffin Martin Lindelauf @MartinLindelauf Wat een heerlijk begin van het weekend! Spoffin in Amersfoort is nu al een succes. Tineke Hoogendijk @tinushoog Komt dat zien; dans op stelten bij @Spoffin . Grandioos!!! Pieter Aalbers @pieter_aalbers Mooi weekend @HetBerghotel volle bak! Dank #spoffin #wheremindsmeet
systeem dat online- en kassa-kaartverkoop combineert met artikelen zoals programmaboekjes en andere merchandise. Voor 2014 wordt o.a. het Sweebr kassasysteem onderzocht, dat een dergelijke koppeling mogelijk moet maken. Verder verdient het aanbeveling om de informatie- en kassagroep een aparte training te geven tijdens een bijeenkomst vlak voor het festival. Hospitality Om 135 artiesten, 25 buitenlandse professionals en enkele medewerkers van buiten Amersfoort goed onder te brengen en van goede maaltijden en drankjes te voorzien is een apart hospitality-team ingesteld onder leiding van Marleen Kunst en Mandy Ouendag. Voor de overnachtingen hebben we samengewerkt met de internationale ketens NH Hotels en Mercure en het stadshotel De Gaaper. Helemaal zonder slag of stoot liep dit niet. De kamercapaciteit van NH bleek te klein, waardoor op het laatste moment naar het pas geopende Mercure moest worden uitgeweken. De kamers van Mercure waren uitstekend, maar het ontbijt beviel de gasten minder goed. Het hospitality-team heeft de vele wijzigingen goed kunnen opvangen waardoor de artiesten en professionals er geen hinder van hebben ondervonden. Voor het eerst maakten we gebruik van De Observant als centrale locatie voor ontvangst, lunches, diners en afterparty’s voor artiesten, professionals en medewerkers. Hier vonden ook de workshops en pitches voor de pro’s plaats. De keuze voor deze locatie heeft heel goed uitgepakt: niet eerder was er backstage zo’n feestelijke sfeer en intensief contact tussen artiesten, professionals en festivalmedewerkers. Voor de catering hebben we samengewerkt met De Observant (lunch) en cateraar Butifarra (diner), beiden bijgestaan door een flink team van vrijwilligers. De lunch was soms aan de karige kant en weinig gevarieerd. Het diner daarentegen was elke avond weer een klein feestje: mooi, smakelijk en gezond. We hebben hiervoor veel waardering ontvangen en geven die graag door aan het team van Butifarra. In 2014 streven we ernaar om ook de lunch door deze kleine regionale cateraar te laten verzorgen. De Observant bleek op zondagavond ook een uitstekende locatie voor een welverdiende afterparty met alle Spoffin-vrijwilligers, muzikaal ondersteund door het Broken Brass Ensemble. Ook veel artiesten en pro’s die nog in de stad waren te gast. Een punt van aandacht zijn de gehanteerde prijzen in De Observant. Waar je in de stad voor 2 Spoffin-munten een biertje kon krijgen, moest je er hier 3 neertellen. Dit is inmiddels met de eigenaar besproken. Financiën De editie 2013 is gerealiseerd met een budget van € 298.850; dat is 4,3% meer dan in 2012 (€ 286.258). Ten opzichte van de streefbegroting (€ 307.000) was de grootste tegenvaller de zeer beperkte stijging van de partnering in geld (sponsoring). Deze bron van inkomsten ging met 9% omhoog, maar de geplande stijging van 60% is absoluut niet gehaald. Weliswaar werd de begrote stijging van de publieksinkomsten gerealiseerd, maar het festival zelf profiteerde hiervan minder dan verwacht: verreweg de meeste mansopbrengsten
Evaluatieverslag Festival Spoffin 2013 • pagina 9/14
Gerard van Vliet @gerardvanvliet #Spoffin van start! Weekend vol theater verrassingen in #Amersfoort Circus Wende hilarisch goed Irina Solodovnikova @travelira Открытие фестиваля уличных театров Spoffin в Амерсфорте. Politie Amersfoort C @PolAfoortCentr Zojuist 1e schouw van evenement @Spoffin afgerond. Alles aanwezig voor weer een mooi evenement in #binnenstad033 Hans Vos @voshans Sommige organisaties van straatfestivals zorgen ervoor dat 'het weer' bij een evaluatie nooit een discussiepunt is. @spoffin is er zo een... Fleur Imming @fleurimming Zelfs mijn kind is besmet, na het zien van de Fonteinbar vanmiddag wil hij naar de stad, naar de muziek @spoffin #cultuurminnend Hessel @Hessel033 gillende keukenprins bij spoffin is echt awesome!!
(€ 11.000) werden in het OFF-programma behaald, en komen daarmee direct ten goede van de artiesten. Tenslotte vielen ook de opbrengsten uit culturele fondsen tegen. Aan de uitgavenkant zijn de personele en materiële activiteitenlasten zijn aanzienlijk lager uitgevallen dan begroot, dankzij het strikt doorgevoerde beleid dat er geen geld wordt uitgegeven dat nog niet is gedekt door een toezegging of realistische verwachting. Vooral op het inhuren van freelancers en techniek is fiks bezuinigd. De ondergrens is hiermee inmiddels echt wel bereikt: de verhouding tussen honoraria en het aantal gewerkte uren grenst soms aan het onfatsoenlijke. De grote uitdaging voor 2014 is om de inkomsten van Spoffin op z’n minst op peil te houden, maar vergroting is eigenlijk absolute noodzaak. Een logische redenering lijkt wellicht om het programma kwantitatief te verkleinen, maar dat is met de sterk groeiende publieksaantallen niet het juiste antwoord: in 2013 was de aanloop soms al te groot om iedereen tevreden te stellen. We moeten het echt zoeken in vergroting van de inkomsten, en wel via vier sporen: ‣ meer publieksinkomsten uit kaartverkoop, mansen en donaties; ‣ partnering met bedrijven (met een licht groeiende economie lijken de kansen in de komende jaren beter dan de afgelopen periode); ‣ streven naar een bestendiging van subsidies van gemeente, provincie en rijk, als stabiele financiële basis; ‣ internationalisering in de vorm van EU-samenwerkingsprojecten in het kader van het nieuwe programma Creative Europe, dat in maart 2014 start. Conclusie Spoffin 2013 was in veel opzichten de editie waarin alles op zijn plek viel: een sterke programmering, goede balans tussen zomers vermaak en meer complex theater, slim gebruik van buiten- en binnenlocaties, een internationaal hoog gewaardeerd professionalsprogramma, sfeerverhogende werking van eigen horecaexploitatie. Na vier jaar is Spoffin volwassen, en dat is opmerkelijk snel voor een festival dat zich tegen de economische ontwikkeling in heeft ontwikkeld. Tijd om achterover te leunen is er niet: het is alle hens aan dek om de behaalde kwaliteit en status op peil te houden en mogelijk nog een streepje hoger te halen. Er zijn nog tal van verbeterpunten en nog steeds is de begroting voor een festival van deze omvang erg krap, het verbreden van de inkomsten via publiek, partners en fondsen in binnen- en buitenland is voor 2014 onveranderd topprioriteit. Alfred Konijnenbelt, directeur/artistiek leider Festival Spoffin
Evaluatieverslag Festival Spoffin 2013 • pagina 10/14
Tineke Hoogendijk @tinushoog Mooi weer, mooie stad #Amersfoort en mooi festival @Spoffin . Het weekend kan beginnen! Margreet van Altena @0803Margreet “@NatasjaSeigers: "@Spoffin: Fontijnbar op Hof 'ontstoken' " mooi event in die andere leuke stad van provincie Utrecht Amersfoort Nieuws @_Amersfoort Recordaantal bezoekers voor festival Spoffin: Het festival Spoffin voor straattheater heeft meer b... http:// bit.ly/173eDrW #Amersfoort Lilian Hak @LilianHak Gisteren dank voor de mooie reacties! Vandaag laatste speeldag @Spoffin We spelen TWEE keer 14 en 17 uur Tickets http://bit.ly/ 155TQ0k WildeDierenDeTent Uit @WDdTU Tip voor vermaak #zonderdieren: Street arts festival @Spoffin.22-28 augustus #Amersfoort http:// www.spoffin.nl Theater Nederland @nltheater Internationaal debat tijdens Festival Spoffin over waarde en prijs van kunst...
Samenvatting verbeter- en actiepunten Spoffin 2014 ‣ Professionals: inleiding tot discussie aansprekender maken. ‣ Artistieke leiding: minder complexe voorstellingen selecteren, die ook niet zo gevoelig zijn voor regen. ‣ Zakelijke leiding: geleidelijke overheveling van directietaken naar nieuw aan te stellen zakelijk leider, te beginnen met sponsorwerving. ‣ Marketing: intensivering van aandacht voor marketing; zoeken naar nieuwe aansprekende vormen. Intensivering van gebruik Facebook. ‣ PR en communicatie: Festivalmagazine uitbreiden naar 36 pagina’s om oppervlakkigheid te voorkomen; publiciteit nadrukkelijker richten op nationale en internationale media. ‣ Uitvoerende productie: extra publieksvoorzieningen, waaronder in elk geval dubbele sets verrijdbare tribunes. Achterdoeken gebruiken om voorstellingen een rugzijde te geven. Overhevelen veiligheidstaken naar speciale veiligheidscoördinator. ‣ Technische productie: bij plaatsing technische installaties primair uitgaan van optimale publieksbeleving. ‣ Horeca: eigen exploitatie uitbreiden en optimaliseren als geen bevredigende samenwerking met gevestigde horeca mogelijk blijkt. ‣ Vrijwilligerscoördinatie: voortbouwen op vliegende start in 2013, optimalisatie van processen. ‣ Festivalbalie/kassa: zoeken naar integratie van kassa en kaartverkoop in één systeem. Vrijwilligersgroep apart trainen. ‣ Hospitality: De Observant aanhouden als locatie voor catering, ontmoeting en workshops. Lunchcatering ook in handen van Butifarra. Betere afspraken met De Observant over gebruik Spoffinmunten. ‣ Financiering: vergroten inkomsten door kaartverkoop, mansen, donaties, partnering met bedrijven, bestendiging subsidies en opstarten internationale samenwerking in EU-verband.
Evaluatieverslag Festival Spoffin 2013 • pagina 11/14
toneelblog @toneelblog Veel internationaal straattheater op Spoffin festival: Spoffin, het internationale festival voor straaten lo... http://bit.ly/ 13SWRBy atie van stijn @atievanstijn stichtingonderneme rsfondsamersfoort en citymarketing: Spoffin organisch uitbouwen tot Edinburgh festival,krijg je veel toeristen op bezoek. D. van Wijngaarden @DaanVVD Jazeker! "@Wimzegt: Hulde aan Alfred Konijnenbelt en zijn team voor deze prachtige 4e editie van @Spoffin Het waren 4 fantastische dagen"
Een van de 18 sketchnotes die Tyra van Mossevelde (Studio Mosgroen) maakte tijdens Spoffin 2013.
Evaluatieverslag Festival Spoffin 2013 • pagina 12/14
Bijlage: Lijst van deelnemers Spoffin PRO 2013
Astrid, Lavanderos
Théâtre Arsenic Lausanne
CH
Balashova, Elizaveta
Perm Feather street festival
RU
Bergboer, Rutger
Prins te Paard
NL
Bratfanof, Florentina
Romanian Association for Performing Arts
RO
Brouwer, Els
Mooi Weer Spelen, Delft
NL
Busschers, Norbert
Theater Gajes
NL
Celis, Jalina
Theater op de Markt, Neerpelt/Hasselt
NL
De Keyser, Ben
Sacred Places
NL
de Vries, Casper
De Tuin der Lusten
NL
Doherty, Jan
Stockton International Riverside Festival
GB
Eijsink, Peter
Festival op 't Eiland, Nijmegen
NL
Essen, Adrie
Kunsten Op Straat
NL
Geubel, Claudia
Theater Terras, Amersfoort
NL
Gurfinkel, Vladimir
State Theater, Perm
RU
Gutierrez, Pilar
United Arts, Barcelona
ES
Heye, Huub
HH Producties, Amsterdam
NL
Hiller, Adrienn
Sziget, Boedapest
HU
Holleman, Laura
HH Producties, Amsterdam
NL
Keijzer, Maartje
Theater Gajes
NL
Keymeulen, Kathleen
Cirk!, Aalst
BE
Koch, Gabriele
La Strada, Bremen
DE
Konijnenbelt, Alfred
Festival Spoffin, Amersfoort
NL
Krul, Henry
fotograaf
NL
Künster, Marion
Festival Ludwigshafen / Sommer Szene
DE
Lafaurie, Denis
Le Cratère Scène Nationale, Alès
FR
Lappi-Hautamäki, Anja
Anya Productions, Helsinki
FI
Maas, Prisca
Laswerk/DudaPaiva Company
NL
MacKechnie, Angus
National Theatre, London / Watch This Space
GB
Martins, Mikey
Norfolk and Norwich Festival
GE
Michael, Kinzer
Festival de la Cité, Lausanne
CH
Nachtigäller, Roland
Marta Herford
DE
Osojnik, Goro
Ana Desetnica, Ljubljana
SI
Pacewicz, Karolina
FETA, Gdańsk
PL
Philippe, Macret
Le Hangar - Fabrique des arts de la rue
FR
Evaluatieverslag Festival Spoffin 2013 • pagina 13/14
Ruppert, Nicole
kulturbüro / International Street Theatre Festival Holzminden
DE
Shine, Jeremy
Manchester International Arts
GB
Slagman, Jacob
Productiehuis Slagman
NL
te Riele, Hein
Deventer Op Stelten
NL
van Bokhoven, Corné
Stichting Zomertheater Amersfoort
NL
van den Berg, Sylvia
Fries StraatFestival, Leeuwarden
NL
van Lange, Jannet
Reuring Festival, Purmerend
NL
van Zon, Astrid
Via Vinex / De Vrijstaat
NL
Verkest, Celine
MiramirO, Gent
BE
Welling, Karen
Fonds Podiumkunsten, Den Haag
NL
Wilson, Frank
Event International Co Ltd
GB
Zavialoff, Greg
Festival de la Cité, Lausanne
CH
Evaluatieverslag Festival Spoffin 2013 • pagina 14/14