Evaluatierapport "De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse"

Evaluatierapport "De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse" Resultaten kalenderjaar 2011

Dit is een uitgave van Evaluatiebureau Publieke Gezondheid Onderdeel van GGD Gelre-IJssel / Academische Werkplaats AGORA

Auteurs: Petra Boluijt en Sofieke van Oord-Jansen Datum: Maart 2012 © GGD Gelre-IJssel. Overname van gegevens is toegestaan, mits voorzien van bronvermelding.

Inhoudsopgave Samenvatting

3

1. De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse in het kort

4

2. Evaluatieplan 2.1 Cursusdoelen 2.2 Evaluatie-opzet en methode

5 5

3. Resultaten 3.1 Kinderen 3.2 Ouders 3.3 Leerkrachten

6 10 12

4. Conclusie en aanbevelingen 4.1 Conclusie 4.2 Aanbevelingen

13 13

Bronnen

14

Bijlage 1 open antwoorden ouders

15

Bijlage 2 open antwoorden leerkrachten

21

Bijlage 3 vragenlijsten

22

2

Samenvatting In de periode maart t/m november 2011 is De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse uitgevoerd op 20 scholen in Apeldoorn, Epe, Heerde en Brummen onder leiding van thuiszorgorganisatie Vérian. De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse heeft tot doel de bewustwording, kennis en attitude van kinderen en hun ouders ten opzichte van gezonde voeding en voldoende beweging te verbeteren. Dit was de vierde keer dat De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse werd aangeboden in deze gemeenten. In totaal 402 kinderen, 403 ouders en 20 leerkrachten hebben evaluatieformulieren ingevuld. Uit de procesevaluatie blijkt dat de Gezonde HAP&STAP Vierdaagse zeer goed gewaardeerd wordt door zowel kinderen, ouders als leerkrachten. Dat de Gezonde HAP&STAP Vierdaagse nu voor de vierde keer zo positief ontvangen is, is een mooie prestatie. Uit de effectevaluatie blijkt dat er net als in eerdere jaren, een forse kennistoename bij kinderen te zien is over gezond eten en voldoende bewegen. Deze kennistoename beklijft ook 3 maanden na afloop van De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse. Aanbevolen wordt om De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse voort te zetten vanwege de positieve resultaten. Onlangs is De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse door het Centrum Gezond Leven erkend als theoretisch goed onderbouwd. Een volgende stap kan zijn om een erkenning als ‘waarschijnlijk effectief’ te behalen. Met een dergelijke erkenning wordt het in de toekomst gemakkelijker om financiering voor De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse te vinden.

3

1

De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse in het kort

Wat De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse is een overgewichtpreventie programma voor kinderen uit groep 5 van de basisschool en hun ouders. De doelstelling van De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse is het verbeteren van bewustwording, kennis en attitude van kinderen en hun ouders ten opzichte van gezonde voeding en voldoende beweging van kinderen. Een belangrijk kenmerk van De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse is dat de boodschap die overgebracht wordt van positieve aard is en de nadruk niet teveel op overgewicht wordt gelegd. Wie De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse is ontwikkeld door GGD IJsselland en is – met toestemming – enkele jaren geleden overgenomen en verder ontwikkeld door Thuiszorgorganisatie Vérian. Hierbij ligt de projectleiding in handen van Vérian en de daadwerkelijke uitvoering ligt bij de basisscholen. GGD Gelre-IJssel is betrokken bij de uitvoering van de follow-up lessen en bij de evaluatie. Hoe De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse vindt plaats op de basisschool en duurt één week. De week begint met een gastles van een diëtist, op de tweede dag wordt een dansles gegeven door een dansleraar, op de derde dag verzorgt de school een culinaire wandeltocht en op de vierde dag wordt er door een kok een smaakles gegeven. De week wordt op vrijdag afgesloten met een bijeenkomst waarbij alle docenten aanwezig zijn en alle ouders worden uitgenodigd. Tijdens deze ouderafsluiting is er een dansuitvoering van de kinderen en worden er zelfgemaakte hapjes uitgedeeld. Daarnaast ontvangen de ouders informatie over gezonde voeding en beweging van een diëtist, dansdocent en kok. Na 3 maanden wordt een follow-up les in de klas georganiseerd door de GGD verpleegkundige waarin de besproken thema’s worden herhaald en een spel wordt gedaan. Wanneer De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse is uitgevoerd in de periode maart t/m november 2011. De uitvoering werd zoveel mogelijk gespreid gepland, ongeveer één school per 1-2 weken. De follow-up lessen vonden plaats in de periode juni 2011 t/m maart 2012. Dit was de vierde keer dat Vérian De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse aanbood aan scholen in haar regio. De eerste keer was schooljaar 2007/2008 en de tweede keer was kalenderjaar 2009. Beide keren zijn geëvalueerd [van Oord-Jansen, 2008; Fries en van Oord-Jansen, 2010]. De derde keer was kalenderjaar 2010. Waar De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse werd in 2011 aangeboden in de gemeenten Apeldoorn, Brummen, Heerde, Epe en Voorst. Alle scholen ontvingen informatie en een aanmeldingsformulier ter attentie van de leerkracht van groep 5. Er was plaats voor maximaal 25 groepen (maximum vastgesteld op basis van subsidiegelden). De aanmeldingen werden aangenomen op volgorde van binnenkomst. Uiteindelijk hebben 24 groepen (20 scholen) meegedaan uit de gemeenten Apeldoorn, Brummen, Heerde en Epe. Uit Voorst hebben zich geen scholen aangemeld. Meer informatie • projectmap De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse (op te vragen bij Vérian) • website www.hapenstapvierdaagse.nl • erkenning CGL www.loketgezondleven.nl/i-database/interventies/d/13381

4

2

Evaluatieplan

Thuiszorgorganisatie Vérian heeft het Evaluatiebureau Publieke Gezondheid, onderdeel van GGD Gelre-IJssel / Academische werkplaats AGORA, benaderd om De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse te evalueren. Hiervoor was een klein budget beschikbaar. Deze evaluatie moest voortbouwen op de evaluatieresultaten van schooljaar 2007/2008 en kalenderjaar 2009. 2.1

Cursusdoelen

Om goed te kunnen evalueren, is het belangrijk dat er duidelijke en realistische cursusdoelen zijn beschreven die de inhoud van de cursus dekken. In de periode tussen 2008 en 2012 heeft een groeiend contact plaatsgevonden tussen Vérian en GGD Gelre-IJssel. Samen hebben zij gezocht naar een zo goed mogelijke aansluiting tussen de inhoud/werkwijze van De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse, de doelen en de evaluatie. In dit proces werden de cursusdoelen een aantal keren bijgesteld. De definitieve doelen zijn als volgt geformuleerd: Hoofddoel: Het verbeteren van bewustwording, kennis en attitude van kinderen en hun ouders ten opzichte van gezonde voeding en voldoende beweging van kinderen. Dit hoofddoel is uitgewerkt in de volgende subdoelen voor de kinderen: - Bewustwording: Kinderen zijn zich bewust van hun voedings- en beweeggedrag. - Kennis: Kinderen kennen de normen voor gezonde voeding en voldoende beweging. - Attitude: Kinderen vinden het lekker en belangrijk om gezond te eten en leuk en belangrijk om voldoende te bewegen. Voor de ouders zijn de volgende subdoelen geformuleerd: - Bewustwording: Ouders zijn zich bewust van het voedings- en beweeggedrag van hun kind. - Kennis: Ouders kennen de normen voor gezonde voeding en voldoende beweging voor hun kind. - Attitude: Ouders vinden het belangrijk dat hun kind gezond eet en voldoende beweegt. Onder gezonde voeding wordt in dit project verstaan: dagelijks ontbijten, dagelijks 2 stuks fruit eten, dagelijks groente eten, dagelijks maximaal 4 tussendoortjes eten en dagelijks maximaal 2 zoete drankjes drinken. Onder voldoende bewegen wordt verstaan: dagelijks minimaal 1 uur bewegen door buiten te spelen, te sporten en/of lopend/fietsend naar te gaan school & dagelijks maximaal 2 uur Tvkijken/computeren.

2.2

Evaluatie-opzet en methode

Er is zowel een proces- als effectevaluatie uitgevoerd. De evaluatie-opzet en methode zijn nagenoeg gelijk aan die in 2009 [Fries en van Oord-Jansen, 2010] en worden daarom hier niet uitgebreid beschreven. Een korte weergave van de proces- en effectevaluatie bij kinderen en ouders is te vinden in Figuur 1. Daarnaast heeft ook een procesevaluatie bij leerkrachten plaatsgevonden op de maandag na afloop van De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse. De vragenlijsten voor kinderen, ouders en leerkrachten zijn bijgevoegd in bijlage 1. Ook deze zijn nagenoeg gelijk aan die in 2009. Alleen de vragenlijst voor ouders is licht aangepast. De reden hiervoor waren twee wijzigingen in de ouderbijeenkomst. Ten eerste komt nu ook het onderwerp vetten aan bod tijdens de ouderbijeenkomst. Ten tweede zijn de folders ‘Eet 5

gezond. Schijf van vijf’ en ‘Gezond gewicht’ niet meer tijdens de ouderbijeenkomst uitgereikt, maar al aan het begin van de week meegegeven (via de kinderen). In de vragenlijst voor ouders zijn vragen hierover toegevoegd.

OUDERS Week 1 vrijdag Ouderafsluiting - kennis en houding - procesvragen

Week 0 vrijdag - kennis en houding

Week 1 ma t/m vr Uitvoering De Gezonde Hap&Stap Vierdaagse

Week 2 maandag - kennis en houding - procesvragen

3 mnd later Follow-up les - kennis en houding - procesvragen

KINDEREN Figuur 1. Planning evaluatie-onderzoek De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse 2011 bij deelnemende kinderen en ouders.

6

3

Resultaten

3.1

Resultaten kinderen

In totaal hebben 549 kinderen meegedaan aan De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse. Drie scholen zijn niet in de evaluatie meegenomen omdat de follow-up lessen nog niet waren afgerond (De Reiziger, Lugtmeijer en Willem van Oranje school). In totaal 493 kinderen zijn wel meegenomen in de evaluatie. In totaal 88 kinderen hebben de voormeting niet ingevuld en/of de vragenlijsten van de voormeting zijn (op school) kwijtgeraakt. Daarnaast waren er 3 kinderen die wel een voormeting hadden ingevuld maar geen van de nametingen. Hierdoor konden uiteindelijk de gegevens van 402 kinderen gebruikt worden voor de analyse, zie figuur 2. Hiermee komt de respons op 82%, vergelijkbaar met 2009 (83%). Alle onderstaande resultaten zijn gebaseerd op deze 402 kinderen. Aantal kinderen meegedaan 549

Aantal kinderen in evaluatie 493 Geen voormeting ingevuld 88 Voormeting ingevuld 405 1e en 2e nameting niet ingevuld 3 1e of 2e nameting ingevuld 402

Figuur 2. Stroomschema effectevaluatie bij kinderen. Procesevaluatie: bereik • Per school hebben 11 tot 51 kinderen meegedaan, in groep 4 t/m groep 6. De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse was bedoeld voor groep 5, maar door combinatieklassen 4/5 en 5/6 hebben ook kinderen in groep 4 en 6 meegedaan. • De gemiddelde leeftijd bij de voormeting was 8,4 jaar (SD 0,7 jaar). Verder was 50% meisje en 50% jongen. • Niet alle vragen zijn door alle kinderen ingevuld. Bovendien was het bij sommige vragen niet duidelijk wat het ingevulde antwoord was. Deze antwoorden zijn verwijderd. Het aantal ontbrekende antwoorden per vraag varieert van 0-13%. Procesevaluatie: waardering • Na afloop van De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse gaf 93% van de kinderen aan De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse (heel erg) leuk te vinden. Slechts 5% vond De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse (helemaal) niet leuk. • Het meest favoriet was, zoals ook bleek uit eerdere evaluaties, de smaakles door de kok: 95% vond dit (heel erg) leuk. Het minst favoriet was het invullen van de eeten beweegkalender en de gastles van de diëtist: respectievelijk 64% en 80% vond dit (heel erg) leuk. • Drie maanden na afloop van De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse kon 42-78% van de kinderen de onderdelen nog goed herinneren. De gastles van de diëtist (42%) en de 7

wandeltocht (48%) zijn onderdelen die de kinderen zich het minst goed konden herinneren. Effectevaluatie: verandering in kennis • Voorafgaand aan De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse kent eenderde van de kinderen de tussendoortjesnorm, de helft kent de fruitnorm en tweederde de ontbijtnorm (Tabel 1). Verder kent eenderde de beweegnorm en tweederde de computer/TV norm. • Er is een significante toename in kennis over gezonde voeding en beweging bij beide nametingen ten opzichte van de voormeting. o Direct na afloop van De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse weten meer kinderen dat je 2 stuks fruit per dag moet eten, dat je maximaal 4 tussendoortjes mag eten, dat ontbijten ervoor zorgt dat je op school goed kunt opletten, dat je elke dag minstens 1 uur moet bewegen en niet langer dan 1 uur mag computeren en/of TV kijken. o Deze positieve resultaten beklijven ook drie maanden na afloop van De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse. Alleen de kennis over de tussendoortjesnorm daalt van 50% terug naar het niveau van de voormeting (36%). Effectevaluatie: verandering in attitude • Er is geen verandering te zien in de attitude bij beide nametingen ten opzichte van de voormeting (Tabel 1). o Voorafgaand aan De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse vindt ongeveer de helft van de kinderen groente lekker. Bijna alle kinderen vinden fruit lekker en vinden buitenspelen en sporten leuk. Ook bijna alle kinderen vinden fruit en groente eten, buitenspelen en sporten belangrijk omdat het gezond is. o Dit blijft zo direct na afloop van De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse en drie maanden later. Een mogelijke verklaring kan zijn dat er sprake is van een plafondmeting: de score is voorafgaand aan De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse al zo hoog, dat het bijna onmogelijk is om na afloop een nog hogere score te zien. Effectevaluatie: verandering in bewustzijn tav. gedrag • Het bewustzijn ten aanzien van gezonde voeding blijft gelijk. Bijna alle kinderen (84%) geven voorafgaand aan De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse aan te letten op wat ze elke dag eten en drinken. Zie Tabel 1. Dit percentage verandert nauwelijks na afloop van De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse en drie maanden later. • Ook het bewustzijn ten opzichte van beweging verandert nauwelijks. Voorafgaand aan De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse geeft driekwart van de kinderen (72%) aan te letten op hoeveel zij elke dag bewegen. Dit percentage verandert nauwelijks na afloop van De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse en drie maanden later. • Een mogelijke verklaring kan zijn dat er sprake is van een plafondmeting: de score is voorafgaand aan De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse al zo hoog, dat het bijna onmogelijk is om na afloop een nog hogere score te zien.

8

Tabel 1: Effectevaluatie van De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse bij kinderen.

Kennis gezonde voeding Hoeveel stuks fruit moet je per dag eten? Antwoord: 2 stuks Hoeveel keer mag je naast je ontbijt, lunch en avondeten iets eten of drinken? Antwoord: maximaal 4 keer Het ontbijt zorgt ervoor dat je je beter kunt concentreren tijdens de les. Antwoord: ja Kennis voldoende beweging Hoelang moet je elke dag bewegen? Antwoord: 1 uur Als je computert beweeg je niet, want je zit stil. Hoelang mag je per dag computeren? Antwoord: 1 uur Attitude gezonde voeding Ik vind groente lekker. Antwoord: ja Ik vind fruit lekker. Antwoord: ja Groente is goed voor mij omdat het gezond is. Antwoord: ja Fruit is goed voor mij omdat het gezond is. Antwoord: ja Attitude beweging Ik vind het leuk om te sporten. Antwoord: ja. Ik vind het leuk om buiten te spelen. Antwoord: ja. Sporten is goed voor mij omdat het gezond is. Antwoord: ja Buitenspelen is goed voor mij omdat het gezond is. Antwoord: ja Bewustzijn van gedrag Let je op wat je elke dag eet en drinkt? Antwoord: ja. Let je op hoeveel je elke dag beweegt? Antwoord: ja.

e

e

Voormeting

1 nameting (p-waarde) * = significant verschillend tov. voormeting

2 nameting (p-waarde) * = significant verschillend tov. voormeting

47%

71% (0,000)* 50% (0,000)*

68% (0,000)* 36% (0,020)*

66%

86% (0,000)*

82% (0,000)*

37%

69% (0,015)* 75% (0,000)*

53% (0,001)* 70% (0,002)*

49% (0,446) 85% (0,371) 89% (0,504)

48% (0,782) 87% (0,061) 90% (0,934)

95%

93% (0,074)

93% (0,012)*

92%

91% (0,206) 89% (0,467) 92% (0,861)

91% (0,337) 87% (0,379) 91% (1,000)

80%

83% (0,499)

83% (0,135)

84%

83% (0,000)* 76% (0,000)*

80% (0,000)* 73% (0,000)*

33%

64%

48% 83% 90%

88% 92%

72%

9

3.2

Resultaten ouders

De ouderafsluiting vond plaats in een interactieve vorm, waarbij in groepjes informatie werd uitgewisseld tussen ouders onder leiding van de diëtist. Daarnaast kregen de ouders extra informatie over de beweegnorm van de dansdocent en over het bereiden van gezonde hapjes van de kok. Er is gekozen voor een meer interactieve vorm in plaats van éénrichtingsverkeer, omdat de evaluatieresultaten van 2009 lieten zien dat ouders deze positiever waardeerden en vaker aangaven nieuwe informatie te hebben gehoord [Fries en van Oord-Jansen, 2010]. Verder werd in de ouderbijeenkomst nu meer aandacht besteed aan de beweegnorm, dit was ook één van de aanbevelingen uit eerdere evaluaties. De vragenlijsten voor ouders zijn afgenomen in de laatste 10 minuten van de ouderafsluiting. Procesevaluatie: bereik • In totaal hebben 403 ouders de vragenlijst ingevuld; 5-53 ouders per school. Dit is iets meer dan in 2009, toen hebben 368 ouders de vragenlijst ingevuld. • Hiervan is 20% ingevuld door de vader, 73% door de moeder en 7% door iemand anders zoals de oma, zus, oppas of verzorger. • Niet alle vragen zijn door alle ouders ingevuld. Bovendien was het bij sommige vragen niet duidelijk wat het ingevulde antwoord was. Deze antwoorden zijn verwijderd. Het aantal ontbrekende antwoorden per vraag varieert van 0-6%. Procesevaluatie: waardering • 99% van de ouders vond De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse (heel) goed. • 3-11% van de ouders geeft bij één of meerdere onderdelen van De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse aan niet te weten of het kind het leuk vond. • Volgens de ouders waren de ouderafsluiting en de dansvoorstelling favoriet bij de kinderen: 93% van de ouders dacht dat de kinderen dit (heel) leuk vonden. Volgens de ouders waren de gastles van de diëtist en de eeten beweegkalender het minst favoriet: respectievelijk 82% en 85% van de ouders dacht dat de kinderen dit (heel) leuk vonden. Dit komt grotendeels overeen met de waardering van de kinderen zelf. • 96% van de aanwezige ouders waardeert de ouderafsluiting als (heel) goed. In totaal 77% tot 80% van de ouders geeft aan dat zij nieuwe dingen hebben gehoord over vetten, tussendoortjes of zoete drankjes. • 66% van de ouders heeft de folder ‘Eet gezond. Schijf van vijf’ gelezen en 59% van de ouders heeft de folder ‘Gezond gewicht’ gelezen. 2-3% is helemaal niet van plan deze folders te gaan lezen en 8-9% heeft ze niet gekregen. Het lijkt dus een succes te zijn dat de folders nu aan het begin van de week worden meegegeven (via de kinderen). • 261 ouders hebben ingevuld wat ze goed vonden aan de ouderafsluiting. Deze opmerkingen zijn bijgevoegd in bijlage 1. Kenmerkende woorden zijn: informatief, gezellig, leerzaam, leuk. • 39 ouders geven aan iets te hebben gemist bij de ouderafsluiting (bijlage 1). De dingen die men mist variëren van informatie over avondeten, informatie over welke producten wel gezond zijn, aandacht voor te dunne kinderen, en variatie voor ouders die met hun tweede kind meedoen aan De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse. In 2009 was één van de dingen die men miste ‘meer tijd voor discussie’; dat is nu niet meer genoemd. Effectevaluatie: kennis, attitude en intentie tot gedrag • Het merendeel van de ouders bleek na de ouderafsluiting op de hoogte te zijn van wat gezonde voeding en beweging voor hun kind inhoudt. Bijna alle ouders kennen de fruitnorm, de ontbijtnorm, de beweegnorm en de computer/TV norm. De tussendoortjesnorm is iets minder bekend. Zie voor de resultaten tabel 2. o Hierbij valt op dat de kennis over de beweegnorm duidelijk verbeterd is ten opzichte van 2009. Factoren die hierin een rol kunnen hebben gespeeld, zijn onder andere: tijdens de ouderafsluiting wordt nu meer aandacht aan de beweegnorm besteed. Ook wordt de beweegnorm uitgelegd in de twee folders 10

•

•

die hierboven genoemd staan, ouders hebben deze folders nu al aan het begin van de week meegekregen. (Bijna) de helft van de ouders gaf na de ouderbijeenkomst aan meer op de voeding van hun kind (groente en fruit, tussendoortjes, vetten en zoete drankjes) te gaan letten. Tweederde tot de helft van de ouders gaat er niet meer op letten, omdat zij vinden dat zij dit al genoeg doen. Tot slot gaf een kwart van de ouders aan meer op de hoeveelheid beweging en het computer/TV-gedrag van hun kind te gaan letten. Bijna driekwart van de ouders vindt dat zij hier al voldoende op letten.

Tabel 2: Effectevaluatie van De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse bij ouders Totaal N=403 Kennis gezonde voeding Hoeveel stuks fruit moet een kind per dag eten? Antwoord: 2 stuks Hoeveel keer mag een kind naast ontbijt, lunch en avondeten iets eten of drinken? Antwoord: maximaal 4 keer Kennis voldoende beweging Hoelang moet een kind minimaal per dag bewegen volgens de Norm Gezond Bewegen? Antwoord: 1 uur Hoe lang mag een kind maximaal per dag achter een beeldscherm zitten (computer, TV, DVD, spelcomputer, etc.)? Antwoord: 1 uur Gedragsintentie gezonde voeding Bent u van plan meer te letten op hoeveel groente en fruit uw kind elke dag eet en drinkt? Antwoord: ja. Bent u van plan meer te letten op de hoeveelheid en het soort tussendoortjes dat uw kind elke dag eet? Antwoord: ja. Bent u van plan meer te letten op de hoeveelheid en het soort vetten dat uw kind elke dag eet? Antwoord: ja. Bent u van plan meer te letten op de hoeveelheid en het soort zoete drankjes dat uw kind elke dag drinkt? Antwoord: ja. Gedragsintentie voldoende beweging Bent u van plan meer te letten op hoeveel uw kind elke dag beweegt? Antwoord: ja Bent u van plan meer te letten op hoe lang uw kind elke dag achter een beeldscherm zit (computer, TV, DVD, spelcomputer, etc.)? Antwoord: ja.

85%

57%

94%

81%

41%

49%

42%

52%

25%

25%

11

3.3

Resultaten leerkrachten

Procesevaluatie: bereik • Er zijn gegevens beschikbaar van 17 van de 20 scholen. • In totaal hebben 20 leerkrachten de vragenlijst ingevuld; 1-2 leerkrachten per school. Procesevaluatie: waardering • Op de open vraag hoe De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse is verlopen, komen bijna allemaal lovende reacties. De reacties zijn bijgevoegd in bijlage 2. Kenmerkende woorden zijn: goed, gezellig, prima, de kinderen waren erg enthousiast. • Volgens de leerkrachten was de dansvoorstelling favoriet bij de kinderen: 100% van de leerkrachten dacht dat de kinderen dit onderdeel (heel) positief beoordeelden. Volgens de leerkrachten was de eeten beweegkalender het minst favoriet. Dit komt overeen met de mening van de kinderen zelf. • 100% van de leerkrachten dacht dat de ouders de ouderafsluiting (heel) positief beoordeelden. Dit komt overeen met de mening van de ouders zelf. • De leerkrachten zijn tevreden over de opkomst tijdens de ouderafsluiting. Volgens 12 leerkrachten waren er op de ouderafsluiting meer ouders aanwezig dan normaal, volgens de andere leerkrachten waren er evenveel ouders als normaal. 13 leerkrachten vonden dat op de ouderafsluiting ook ouders aanwezig waren die normaal bij schoolactiviteiten afwezig zijn, de andere leerkrachten hadden hierover geen mening of vonden van niet. Procesevaluatie: uitvoering • Op de vraag of alle onderdelen van De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse zijn uitgevoerd volgens het draaiboek, antwoorden 15 van de 20 leerkrachten positief (dit zijn 12 van de 17 scholen). Op 5 scholen is dus van het draaiboek afgeweken: o Op alle 5 scholen is de wandeltocht wat aangepast (dwz. er is een alternatief gekozen uit het draaiboek of van de website). De belangrijkste reden was dat het regende of dat er te weinig ouders beschikbaar waren om te helpen. o Daarnaast is op 1 school de smaakles wat ingekort • Alle 20 leerkrachten vonden dat de organisatie door Vérian naar wens was en dat het contact met hen goed verliep. Er zijn dan ook geen opmerkingen hierover gemaakt. • Enkele leerkrachten noemden knelpunten bij één of meerdere onderdelen: o 13 leerkrachten hebben knelpunten ervaren bij de eeten beweegkalender. De meest genoemde knelpunten waren ‘er is geen zicht op of de kinderen het thuis invulden’ en ‘kinderen vergaten de kalender weer mee naar school te nemen’. o 4 leerkrachten hebben knelpunten ervaren bij de culinaire wandeltocht, vooral dat er te weinig ouders waren om te helpen. o 3 leerkrachten hebben knelpunten ervaren bij de gastles door de diëtist. Genoemde knelpunten zijn dat de les rommelig verliep, dat er niks is gedaan met de eetverpakkingen die kinderen hadden bewaard, en dat het uitdelen van stapels suikerklontjes niet handig was. o 3 leerkrachten hebben knelpunten ervaren bij de smaakles door de kok. Genoemde knelpunten zijn dat de kok onduidelijk praatte (met een accent), dat de les onrustig verliep en dat Turkse kinderen geen spekjes mogen eten. • 4 leerkrachten hebben suggesties gegeven om De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse te verbeteren, bijvoorbeeld: ‘geef concrete voorbeelden/adressen voor de culinaire wandeltocht’. Echter de meeste leerkrachten zeggen ronduit: ga zo door! Zie bijlage 2.

12

4

Conclusie en aanbevelingen

4.1

Conclusie

In 2011 hebben in totaal 20 scholen (24 groepen) uit Apeldoorn, Brummen, Heerde en Epe meegedaan aan De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse. Er was een klein budget beschikbaar voor evaluatie-onderzoek, waarbij werd voortgebouwd op de evaluatieresultaten en aanbevelingen van 2007/2008 en 2009. Van 402 kinderen, 403 ouders en 20 leerkrachten waren gegevens beschikbaar uit de proces- en effectevaluatie. Op basis van de procesevaluatie kunnen we het volgende concluderen. De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse wordt zeer goed gewaardeerd door kinderen, ouders en leerkrachten. Ouders hebben tijdens de ouderafsluiting (veel) nieuwe informatie gehoord. Het lijkt een succes te zijn dat de folders nu aan het begin van de week worden meegegeven, bijna alle ouders hebben de folders ontvangen en gelezen. Ook leerkrachten zijn bijzonder tevreden over de organisatie door Vérian. Wel zorgt de werkwijze met de eeten beweegkalender voor knelpunten, het blijkt niet handig te zijn dat kinderen deze mee naar huis nemen. Op basis van de effectevaluatie kunnen we concluderen, dat de cursusdoelen van De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse (paragraaf 2.2) grotendeels zijn behaald. Er is opnieuw een forse kennistoename te zien bij kinderen over gezond eten en voldoende bewegen. Deze kennistoename beklijft ook 3 maanden na afloop van De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse. Ouders hebben na afloop van De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse een redelijke kennis over gezonde voeding en voldoende bewegen. De kennis over de beweegnorm is ten opzichte van 2009 verbeterd, mogelijk omdat hier nu meer aandacht aan besteed wordt in De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse. De tussendoortjesnorm is net als in 2009, zowel bij ouders als bij kinderen het minst bekend. Samenvattend, is het meest opvallend dat: • De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse opnieuw zeer goed gewaardeerd wordt door zowel kinderen, ouders als leerkrachten. • Er opnieuw een forse kennistoename bij kinderen is geconstateerd, die ook 3 maanden na afloop van De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse beklijft. • In vergelijking met 2009, een verbetering te zien is in de kennis van ouders over de beweegnorm, mogelijk omdat hier nu meer aandacht aan besteed wordt. • Net als in 2009 de tussendoortjesnorm het minst bekend is, zowel bij kinderen als bij ouders. 4.2

Aanbevelingen

Aanbevolen wordt om De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse voort te zetten vanwege de positieve resultaten. Het project is nu voor het vierde jaar enthousiast ontvangen, dat is een heel mooie prestatie. Enkele kleine verbeteringen zijn mogelijk, zoals meer aandacht voor de tussendoortjesnorm en een andere werkwijze voor de eeten beweegkalender. De evaluatieresultaten van De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse zijn tot nu toe veelbelovend. Onlangs is De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse door het Centrum Gezond Leven erkend als theoretisch goed onderbouwd. Een volgende stap kan zijn om een erkenning als ‘waarschijnlijk effectief’ te behalen. Met een dergelijke erkenning wordt het in de toekomst gemakkelijker om financiering voor De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse te vinden.

13

Bronnen Sofieke van Oord-Jansen. Evaluatierapport "De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse". Resultaten schooljaar 2007/2008. GGD Gelre-IJssel, Kennis- en expertisecentrum, september 2008. Fries, M., & Oord-Jansen, S. van (2010). Evaluatierapport “De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse”, resultaten kalenderjaar 2009. Apeldoorn: Academische Werkplaats AGORA, consortium van GGD Gelre-IJssel en Wageningen Universiteit.

14

Bijlage 1: antwoorden op de open vragen van ouders Wat vond u goed aan deze ouderafsluiting? 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51

Actief / betrokken / geen moeilijke termen Activiteit met de kinderen; uitleg diëtiste Afwisselend Afwisselend, leuk gebracht, nieuwe info Algehele informatie en samen met de kinderen Hap en Stap gevolgd Algemene en toch volledig onbekende informatie. Ik denk veel te weten, maar wist vooraf niet veel Alles Alles duidelijk Alles was overzichtelijk en duidelijk Alles, info, plezier Als ouder bewust gemaakt te worden op het feit wat men de kinderen meegeeft en voorschotelt Betrekken vd ouders | kind + ouders samen in gesprek Betrokken worden bij 't project. Betrokkenheid bij Betrokkenheid tonen met project waar onze kinderen op school mee bezig zijn. Bewust laten worden water eigenlijk allemaal in eten zit Bewust maken van Bewust worden gemaakt van inhoud producten Bewust worden van eten, bewegen doen ze genoeg Bewust worden van tussendoortjes veel caloriën, de dans van de kinderen leuk gedaan! Bewustwording Bewustwording + kan beter plaatsen wat het kind thuis vertelt Bewustwording met voeding Bewustwording van eten en bewegen Bewustwording van wat je allemaal eet en wat je je kind meegeeft Bewustwording wat je kind allemaal extra toe zich neemt Bewustwording, preventief doel Bewustzijn creëren Bewustzijn kweken Combinatie Dans actie om het ijs te breken, dieet info is goed Dat alles besproken werd wat met de kinderen werd gedaan Dat de ouders / broers ook te weten komen hoe het werkt met vetten / suikers Dat de ouders en kinderen goed bezig zijn met gezond eten en goede beweging Dat de ouders er bij betrokken worden Dat de ouders ook intensief betrokken worden bij voeding en beweging en wat kinderen daarmee gedaan hebben Dat het je weer een spiegel voor houdt Dat het samen met de ouders en de kinderen werd gehouden. Nu denken de kinderen zelf ook mee Dat je samen met je kind dit volgt Dat je weer even bewust wordt gemaakt wat er allemaal in eten en drinken zit Dat ouders erbij betrokken worden dmv dans bijv. Dat we hebben gezien waar de kinderen deze week mee bezig zijn geweest! De activiteiten met de kinderen waren leuk De afsluiting leek veel op die van 2 jaar geleden! Weinig nieuws! De afwisseling en de theorie De afwisseling in activiteiten De betrokkenheid ouder + kind De bewustwording De bewustwording en samen delen De bewustwording van kind en ouder De bewustwording van suikers / vetten e.d.

15

52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106

De dansles, het samen bewegen, de lol v/d kinderen De duidelijkheid De gekregen informatie De gezelligheid De info die werd gegeven De info over tussendoortjes en drinken De informatie De informatie -> bewustwording De informatie over de voeding, de sfeer is goed en gezellig De kinderen bewust laten worden van wat ze eten. De opzet en sfeer De uitleg De uitleg over eten en drinken en tussendoortjes en het samen bewegen / dansen met mijn kind De vergelijking met de boterhammen en de suikerklontjes -> duidelijk te begrijpen Duidelijk Duidelijk verhaal Duidelijk, helder & confronterend Duidelijk, herkenbaar Duidelijk, vermakelijk Duidelijke en plezierige uitleg; nieuwe inzichten voor tussendoortjes Duidelijke informatie Duidelijke text en uitleg Duidelijke uitleg en leuk samen gedanst en geproeft Duidelijkheid over gezond groeien Een leuk maar interessante bijeenkomst Een leuke leerzame middag Een leuke, leerzame afsluiting Enthousiaste presentaties Erg goed om alle info nog een keer te horen, de kinderen vonden het ook leuk Erg leerzaam Erg leerzaam + voldoende afwisselend Erg leuk en leerzaam Erg leuk, positief Even geconfronteerd met hoeveel suikers en vetten overal in zitte, met de neus op de feiten gedrukt Even weer bewust worden van eten Geslaagd Gezamelijk met gezonde voeding bezig en bewegen Gezellig Gezellig en leerzaam Gezellig met de ouders praten hoe andere ouders het aanpakken Gezellig om het met het kind samen te doen Gezellig samen met elkaar, duidelijk, goede info Gezellig, informatief, lekkere hapjes, bewustwording Gezellig; betrokkenheid; bewegen; info goed Goed Goed gedaan! Goed georganiseerd en gezellig aangekleed, leuke dans Goed geregeld, duidelijk, leuk leerzaam Goed idee, zo worden ouders betrokken wat de kinderen op school doen met zo'n 4daagse Goed informatie, duidelijk/ concrete info, zoetstoffen niet per definitie goed Goed om samen met je kind bewust te zijn over gezonde voeding Goed, let al wel veel op goede voeding maar goed om er weer even de aandacht op te vestigen Goed. Complete informatie op een leuke manier gebracht. En lekker gedanst! Goede en duidelijke informatie en erg leuk dansles

16

107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160

Goede info over eten/ drinken. Weet wat je geeft Goede informatie Goede informatie naar ouders, maar ook de kinderen bewuster maken van de voeding Goede informatie waar in de toekomst op gelet kan worden Goede informatie waar je thuis iets mee kunt Goede tips! Goede uitleg Goede, duidelijke uitleg, leuk gedaan met kinderen en ouders Heel goed Heel goed en leerzaam Heel leuk en informatief Heel toegankelijk voor de ouders Helder Heldere uitleg, leuk interactief! Afwisselend! Het beweegdeel -> dans Het bewust worden v.d. Hoeveelheid vet en suiker in producten waarvan je het niet zou verwachten Het bewust worden van de eeten drinkgewoontes van je kind Het bewust worden wat een kind per dag 'binnen' krijgt Het bewuster gemaakt worden wat je kind eigenlijk eet en drinkt Het dansen van de kinderen, de hapjes die de kinderen zelf gemaakt hebben Het hele plaatje Het hele verhaaltje Het informatieve karakter! Het is altijd goed om er nogmaals bij stil te staan hoeveel calorieën kinderen ongemerkt binnen krijgen Het ouders erbij betrekken Het samen met het kind bewust zijn van het eten en drinken Het was goed Het was heel gevarieëerd en zinvol Het was leuk + interessant Iedereen wordt zich wat meer bewust van goede & gezonde voeding Ik heb informatie gekregen over voeding die ik nog niet wist of weinig over wist Ik heb niet alles meegekregen, was te laat i.v.m. Werken Ik heb weer wat geleerd Ik vind goed dat ik nieuwe informatie krijg over gezond eten en drinken, voor mijn kinderen en mijzelf Ik vind heel leuk Ik vind het goed dat er aandacht wordt besteed aan gezond eten / bewegen Ik vond het erg lang duren, info folder is ook voldoende Ik wist niet dat dit de ouderafsluiting inhield. Ik dacht een half uurtje proeven van wat de kinds hebben gemaakt. Duurt te lang Info Info die werd gegeven Informatie Informatie (bewustwording) en het enthousiasme van de begeleiding Informatie + betrokkenheid kinderen Informatie die ontv. Is Informatie goed en kort Informatie over bepaalde producten Informatie; bewustwording; actief Informatief Informatief en gezellig Informatief geduidt op gezondheid, kind + ouders samen Informatief op een interactieve manier, variërend programma Informatief, betrokkenheid en duidelijkheid voor alle leeftijden van de deelnemers (kind + ouders) Informatief, bewust Informatief, enthousiast, inspirerend

17

161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214

Interactie met de kinderen en hun enthousiasme Interactie met diëtiste, nuttige info Interactie, afwisseling actie/ informatie geven Interactie, vragenlijst heel goed Interactief Interactief opgezet, goed voor bewustwording Interessant en aantal nieuwe dingen gehoord Interessant! Inzicht in wat kind mee naar school neemt / tussendoor eet, en wat dat aan suiker / vet etc. Bevat Je werd toch even met de neus op de feiten gedrukt, sommige dingen waren gewoon Je wordt betrokken bij een belangrijk item Je wordt weer bewust van de dagelijkse zaken die de kinderen mee naar school nemen. Voor sommige ouders erg nuttig Je wordt weer eens met je neus op de feiten gedrukt Kinderen worden bewust van hetgeen ze eten / drinken Koppeling dans aan voorlichting; Veel ouders! Goede opkomst Leerzaam Leerzaam en leuk voor de kinderen Leerzaam en weer bewust bezig zijn Leuk & duidelijk uitgelegd Leuk combinatie, bewegen + info Leuk en afwisselend programma Leuk en leerzaam Leuk gebracht Leuk met al die gemaakte hapjes Leuk om even bewust bezig te zijn met eten en bewegen Leuk om samen te dansen; kinderen hebben lekkere hapjes gemaakt Leuk om te horen/ zien wat er gedaan is met de kinderen en de betrokkenheid v/d ouders te stimuleren Leuk opgezet en interessant (heel goed dat er aandacht aan wordt besteedt) Leuk, informatief Leuk, informatief en compleet. Zeer goed voor de kinderen Leuke combinatie kids- + ouderdeel Leuke manier om informatie door te geven. Leuke mix informatie en activiteit kinderen Leuke sfeer gecombineerd met veel nuttige info Levendig en goede informatie Meepraten over voeding en met hoe het op school ging Meer bewust worden wat je kind eet en drinkt Meer informatie gekregen over bepaalde producten o.a. De suikers in dranken heeft me aan het denken gezet Met de neus op de feiten gedrukt Mix van informatie en de dans/hapjes v.d. Kids Mogelijkheid voor interactie; leuke dansactie Naast de kinderen is het belangrijk ouders laten weten wat je kind in feite echt eet Niet alleen de kinderen uitleg, maar ouders moeten het tenslotte doen! Zonder ouders geen gezondere leefomgeving Niet veel nieuwe dingen gehoord. Wel leuk opgezet. Nieuwe informatie over eten en bewegen Nieuwe informatie over tussendoortjes en drankjes Nogmaals duidelijke uitleg over gezonde en niet gezonde dingen Nuttige info Nvt Op een leuke manier overgebracht Opfriscursus Ouders betrekken bij datgene wat de kinderen geleerd hebben. Ze zijn zelf nu wellicht ook bewuster van voeding Ouders betrekken bij het geheel Ouders meebewegen, lekkere hapjes, nuttige, heldere info

18

215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261

Ouders worden betrokken, door te dansen met de kids en info over drinken en eten Overleg met andere ouders Persoonlijk contact, mogelijkheid tot vragen stellen, de hoeveelheidslijst -> bewust verpakking lezen Presentatie vd kinderen leuk, verhaal diëtiste te lang Prettig + informatief Prettig om hier wat info over gehad te hebben Prikkelen van bewustzijn ouder + kind Prima informatie en erg leerzaam Prima, goed om te kijken of je het juist doet. Prima, veel informatie Ruimte voor vragen Samen met de kinderen Samen met kinderen dansen Samen met mijn kind dansen, enthousiasme v/d voorlichters Samen ouder/ kind nieuwe info Sommige etenswaren lijken gezonder dan ze zijn Speelse manier van uitleggen Spontane actie / kinderen worden meer bewust van eten en drinken Toch nieuwe informatie gehoord Toch verbazing over de suikers en vetten Uitleg, "optreden" kinderen Variatie in onderwerpen: eten; bewegen; doen. En doe-activiteit Variatie: bewegen-informatie - en lekkere (gezonde) hapjes Variërend / afwisselend; interessant Veel info Veel informatie Veel nieuwe dingen gehoord waar ik wat mee kan Veel nuttige info Veel wist ik al maar toch is het leuk Vloeiend en informatief, leuke sfeer Voor alle ouders om eens te leren dat 2 ligas niet normaal is Voor de kinderen goed om het samen te doen Voorbeeldgedrag van ouders Voorlichting is altijd goed, kind vint het leuk als ouder komt Vorm en inhoud -> met enthousiasme gebracht Was echt informatief. Veel dingen weten mensen niet. Wat er allemaal in het eten (verpakking) en drinken zit Was informatief We hebben weer wat bij geleerd Weer bewust gemaakt over het drinken (sluipt er in) Weer een keer bewustwording Weer even bewust worden Weer wat geleerd Weer wat geleerd, waar je normaal niet bij stil staat, drank, tussendoortjes Werd goed uitgelegd Wordt leuk gebracht: samen iets doen, wat informatie en daarna zelf gemaakte hapjes Zeer interessant Zelf bezig zijn om uit te zoeken hoeveel suikers, vetten in bep. Producten zitten

19

Wat hebt u gemist in deze ouderafsluiting? 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39

Aandacht voor te dikke kinderen Agenda, verwachtingspatroon aan de ouders balans: te veel vs. Te weinig Dat we het niet over de groente en aardappels hebben gehad De benadrukking dat we ook allemaal vet + suiker nodig hebben, want bijv. Kaas wordt vrij negatief neergezet de kinderen Er zijn ook kinderen die te dun zijn!! Het aanreiken van gezonde alternatieven Het dansen, nieuwe info over voeding Het gedeelte v.d. Diëtiste was te lang Het warm eten komt niet aan bod. Hoeveel energie een kind nodig heeft Hoeveel vetten/ koolhydraten/ caloriën een kind per dag mag hebben (bij een bep. Lengte + gewicht) Iets meer inhoudelijke informatie Ik heb niet gehoord of school hier nu vervolg aan zal geven Info over slechte (snelle) en goede (langzame) koolhydraten. Bijv. Evergreen beter dan sultana (volkoren biscuitje beter dan gewoon -> minder snel weer honger Informatie over avondeten informatie voor te dunne kinderen Interacties diëtist-ouders Invloed van goede vetten op het lichaam Meer actuele dingen bv. MacDonalds / vele soorten snacks Meer samen met de kinderen Oproep om gezond te trakteren bij een verjaardag op school Over warm eten en de hoeveelheid Probleem eters. Leuk onderwerp Ranja informatie te lang Variatie met die van 2 jr. Geleden toen m'n zoon in groep 5 zat Veel gehoord Wat niet goed is maar wat koop ik dan wel? Vetten: verschil verzadigd en onverzadigd. Suiker verschil tussen natuurlijke suiker -> appelstroop ; en onnatuurlijke suiker visie v/d school zelf Voor 2e kind is er minder variatie Waarom suiker slecht is Wat concrete tips met eten en drinken, zonder exact op de inhoud van alle voedingsmiddelen te hoeven weten Wat er totaal geschikt is aan voeding Wat is de slechtste onder slecht en de beste onder goede voeding Wat nou als je kind niet genoeg eet? Welke producten zijn wel goed Zoeken op verpakking is niet nodig

20

Bijlage 2: antwoorden op de open vragen van leerkrachten Hoe is De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse op uw school verlopen? 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

De informatie was duidelijk van te voren, zodat we ook wisten hoe de week zou verlopen. Het verliep leuk, gezellig en gestructureerd De leerlingen vonden het leuk en interessant Georganiseerd, duidelijk, vol enthousiasme zowel van de leerlingen als van de begeleiders Goed, gezellig, kinderen erg enthousiast! Goed! Organisatie top, leuke enthousiaste gastdocenten! Goed. De kinderen vonden het luek om met voeding bezig te zijn, omdat we dan weinig bespreken op school. De afwisseling diëtist-dans-kok was erg geslaagd. Zo werd er een gevarieerd programma aangeboden. Goed. Deze groep 5 is een drukke groep. De kinderen vonden het leuk Goed. Prettige docenten die duidelijk waren naar de kinderen. Er was een gezellige, betrokken sfeer van beide kanten. Goed. Wandeltocht is een wandeling over 't schoolplein geworden met 7 bewegingsopdrachten en 7 vragen over voeding Heel erg goed! Heel erg leuk, de kinderen hebben heel veel geleerd Heel goed! Heel positief Leuk, kinderen waren enthousiast! De week is goed verlopen. Zeker voor herhaling vatbaar! Na wat moeizaam de ouders betrekken bij de speurtocht is alles super verlopen. Vooral de vrijdagmiddag was een groot succes! Net als voorgaande jaren: heel goed. Prima verlopen. De kinderen vonden het leuk en waren enthousiast Prima, goed voorbereid en ook goed uitgevoerd Prima; enthousiaste kinderen én ouders. Leuke informatieve lessen Prima! Zowel de kinderen als ouders waren zeer enthousiast. Total

Heeft u nog suggesties om De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse te verbeteren? 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

Ga door met dit project. Kinderen en ouders zijn erg enthousiast Hap en stap net als vorig jaar, een succes formule! Het geven van concrete voorbeelden/ adressen voor de culinaire wandeltocht Leuk projekt! Misschien afwisseling in de oudervoorlichting Nee prima zo!! Nee, het was geweldig! Nee, het was super. Volgend jaar doe ik weer mee als het kan Nee, zoals voorgaande jaren was deze Hap en Stapvierdaagse prima georganiseerd. Ik hoop dat er een vervolg zal zijn. Mochten scholen een aanbevelingsbrief moeten schrijven (om subsidie te krijgen) dan houd ik mij aanbevolen Nee! Het project is super! Terug evaluatie eeten beweegkalender Vooral doorgaan! Zie vraag *12: dan blijven de hapjes ook koel

21

Bijlage 3: Vragenlijsten voor de evaluatie van De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse 2011

22

naam school:……………… jouw naam:……………… groep:………………

Leerlingen - 1

1. Hoe oud ben je? o 7 jaar o 8 jaar o 9 jaar o 10 jaar 2. Ben je een jongen of een meisje? o Jongen o Meisje Nu komen er 8 vragen over eten en drinken 1. Hoeveel stuks fruit moet je per dag eten? o 1 stuk fruit o 2 stuks fruit o 3 stuks fruit o Weet ik niet 2. Hoeveel keer mag je naast je ontbijt, lunch en avondeten iets eten of drinken? o Maximaal 2 keer per dag o Maximaal 4 keer per dag o Maximaal 6 keer per dag o Weet ik niet 3. Het ontbijt zorgt ervoor dat je beter kunt opletten tijdens de les. o Ja dit klopt o Nee dit klopt niet o Weet ik niet 4. Ik o o o

vind groente lekker. Ja Een beetje Nee

5. Ik o o o

vind fruit lekker. Ja Een beetje Nee

6. Groente is goed voor mij omdat het gezond is. o Ja o Een beetje o Nee o Weet ik niet

23

7. Fruit is goed voor mij omdat het gezond is. o Ja o Een beetje o Nee o Weet ik niet 8. Let je op wat je elke dag eet en drinkt? o Ja o Een beetje o Nee o Weet ik niet

Nu komen er 7 vragen over bewegen. Met bewegen wordt bedoeld buiten spelen (bijv. fietsen, tikkertje doen, touwtje springen, hinkelen) en sporten (bijv. voetballen, zwemmen, tennissen, gymmen). 1. Hoelang moet je elke dag bewegen? o Een half uur o Een uur o Twee uur o Weet ik niet 2. Als je computert beweeg je niet, want je zit stil. Hoelang mag je per dag computeren? o Een uur o Twee uur o Drie uur o Weet ik niet 3. Ik o o o

vind het leuk om te sporten Ja Een beetje Nee

4. Ik o o o

vind het leuk om buiten te spelen Ja Een beetje Nee

5. Sporten is goed voor mij omdat het gezond is. o Ja o Een beetje o Nee o Weet ik niet 6. Buitenspelen is goed voor mij omdat het gezond is. o Ja o Een beetje o Nee o Weet ik niet 7. Let je op hoeveel je elke dag beweegt? o Ja o Een beetje o Nee o Weet ik niet

24

naam school:………………………………….............

-2 jouwleerlingen naam:……..………………………………………. groep:………………………………………….........

Leerlingen - 2

1. Hoe oud ben je? o 7 jaar o 8 jaar o 9 jaar o 10 jaar 2. Ben je een jongen of een meisje? o jongen o meisje 3. Hoe vond je de ‘Gezonde HAP&STAP Vierdaagse’? o Heel erg leuk o Leuk o Weet ik niet o Niet zo leuk o Helemaal niet leuk 4. Kruis aan wat je van de onderdelen van de ‘Gezonde HAP&STAP Vierdaagse’ vond. Heel leuk

Leuk

Neutraal

Niet leuk

Gastles door een diëtist

o

o

o

o

Helemaal niet leuk o

Eet- en beweegkalender invullen

o

o

o

o

o

Dansvoorstelling

o

o

o

o

o

Culinaire wandeltocht

o

o

o

o

o

Smaakles door een kok

o

o

o

o

o

Afsluiting met de ouders

o

o

o

o

o

Nu komen er 8 vragen over eten en drinken 1. Hoeveel stuks fruit moet je per dag eten? o 1 stuk fruit o 2 stuks fruit o 3 stuks fruit o Weet ik niet 2. Hoeveel keer mag je naast je ontbijt, lunch en avondeten iets eten of drinken? o Maximaal 2 keer per dag o Maximaal 4 keer per dag o Maximaal 6 keer per dag o Weet ik niet

25

3. Het ontbijt zorgt ervoor dat je beter kunt opletten tijdens de les. o Ja dit klopt o Nee dit klopt niet o Weet ik niet 4. Ik o o o


5. Ik o o o


6. Groente is goed voor mij omdat het gezond is. o Ja o Een beetje o Nee o Weet ik niet 7. Fruit is goed voor mij omdat het gezond is. o Ja o Een beetje o Nee o Weet ik niet 8. Let je op wat je elke dag eet en drinkt? o Ja o Een beetje o Nee o Weet ik niet Nu komen er 7 vragen over bewegen. Met bewegen wordt bedoeld buiten spelen (bijv. fietsen, tikkertje doen, touwtje springen, hinkelen) en sporten (bijv. voetballen, zwemmen, tennissen, gymmen). 1. Hoelang moet je elke dag bewegen? o Een half uur o Een uur o Twee uur o Weet ik niet 2. Als je computert beweeg je niet, want je zit stil. Hoelang mag je per dag computeren? o Een uur o Twee uur o Drie uur o Weet ik niet 3. Ik o o o


26

4. Ik o o o



27

naam school:…………………………………............. jouw naam:……..………………………………………. groep:………………………………………….........

Leerlingen - 3

1. Hoe oud ben je? o 7 jaar o 8 jaar o 9 jaar o 10 jaar 2. Ben je een jongen of een meisje? o Jongen o Meisje 3. Een tijdje geleden was het ‘Gezonde HAP&STAP Vierdaagse’ op school. Weet je nog wat jullie allemaal gedaan hebben?


Ja, ik weet het nog goed o

Eet- en beweegkalender invullen

o

Voorbereiden van een

o

Ik weet het nog een beetje o

Nee, dat weet ik niet meer o

o

o

o

o

dansvoorstelling Culinaire wandeltocht

o

o

o


o

o

o


o

o

o

Nu komen er 8 vragen over eten en drinken 1. Hoeveel stuks fruit moet je per dag eten? o 1 stuk fruit o 2 stuks fruit o 3 stuks fruit o Weet ik niet 2. Hoeveel keer mag je naast je ontbijt, lunch en avondeten iets eten of drinken? o Maximaal 2 keer per dag o Maximaal 4 keer per dag o Maximaal 6 keer per dag o Weet ik niet 3. Het ontbijt zorgt ervoor dat je beter kunt opletten tijdens de les. o Ja dit klopt o Nee dit klopt niet o Weet ik niet

28

4. Ik o o o


5. Ik o o o


6. Groente is goed voor mij omdat het gezond is. o Ja o Een beetje o Nee o Weet ik niet 7. Fruit is goed voor mij omdat het gezond is. o Ja o Een beetje o Nee o Weet ik niet 8. Let je op wat je elke dag eet en drinkt? o Ja o Een beetje o Nee o Weet ik niet

Nu komen er 7 vragen over bewegen. Met bewegen wordt bedoeld buiten spelen (bijv. fietsen, tikkertje doen, touwtje springen, hinkelen) en sporten (bijv. voetballen, zwemmen, tennissen, gymmen). 1. Hoelang moet je elke dag bewegen? o Een half uur o Een uur o Twee uur o Weet ik niet 2. Als je computert beweeg je niet, want je zit stil. Hoelang mag je per dag computeren? o Een uur o Twee uur o Drie uur o Weet ik niet 3. Ik o o o


4. Ik o o o


29


30

Evaluatie ‘Gezonde HAP&STAP Vierdaagse’ -

Ouders

1. Wat is de naam van de school waar uw kind(eren) naar toe gaat(n)? ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. Kruis aan wat van toepassing is: a. Ik ben de vader b. Ik ben de moeder c. Anders, namelijk (bv. verzorger, opa/oma) ………………………………………………….. 3. Wat vond u van de ‘Gezonde HAP&STAP Vierdaagse’? o Heel goed o Goed o Neutraal o Niet goed o Helemaal niet goed 4. Heeft uw kind thuis verteld over de activiteiten van de Vierdaagse? Zo ja, wat vond uw kind van de verschillende activiteiten? Heel leuk

Leuk

Neutraal

Niet leuk

Helemaal niet leuk 6.

Weet ik niet 7.


2.

3.

4.

5.

Eet- en beweegkalender

8.

9.

10.

11.

12.

13.

Dansles

14.

15.

16.

17.

18.

19.

Activiteit van de school

20.

21.

22.

23.

24.

25.


26.

27.

28.

29.

30.

31.


32.

33.

34.

35.

36.

37.

5. Tijdens het project heeft uw kind de folder ‘Eet gezond. Schijf van vijf’ mee naar huis gekregen. Heeft u deze folder gelezen? o Ja, (bijna) helemaal o Ja, gedeeltelijk o Nee, maar dat ga ik nog wel doen o Nee, en dat ga ik ook niet doen o Nee, ik heb de folder niet gekregen 6. Tijdens het project heeft uw kind de brochure ‘Gezond gewicht’ mee naar huis gekregen. Heeft u deze folder gelezen? o Ja, (bijna) helemaal o Ja, gedeeltelijk o Nee, maar dat ga ik nog wel doen o Nee, en dat ga ik ook niet doen o Nee, ik heb de folder niet gekregen

31

Hieronder volgen 6 vragen over gezonde voeding. 9. Hoeveel stuks fruit moet een kind per dag eten? o 1 stuk fruit o 2 stuks fruit o 3 stuks fruit o Weet ik niet 10. Hoeveel keer mag een kind naast ontbijt, lunch en avondeten iets eten of drinken? o Maximaal 2 keer per dag o Maximaal 4 keer per dag o Maximaal 6 keer per dag o Weet ik niet 3. Bent u van plan meer te letten op hoeveel groente en fruit uw kind elke dag eet? o Ja o Misschien o Nee, ik vind dit niet belangrijk o Nee, ik let er al genoeg op 4. Bent u van plan meer te letten op de hoeveelheid en het soort tussendoortjes dat uw kind elke dag eet? o Ja o Misschien o Nee, ik vind dit niet belangrijk o Nee, ik let er al genoeg op 5. Bent u van plan meer te letten op de hoeveelheid en het soort vetten dat uw kind elke dag eet? o Ja o Misschien o Nee, ik vind dit niet belangrijk o Nee, ik let er al genoeg op 6. Bent u van plan meer te letten op de hoeveelheid en het soort zoete drankjes dat uw kind elke dag drinkt? o Ja o Misschien o Nee, ik vind dit niet belangrijk o Nee, ik let er al genoeg op

Hieronder volgen 4 vragen over voldoende beweging. Met bewegen wordt bedoeld buiten spelen (bijv. fietsen, tikkertje doen, touwtje springen, hinkelen) en sporten (bijv. voetballen, zwemmen, tennissen, gymmen). i.

Hoe lang moet een kind minimaal per dag bewegen volgens de Norm Gezond Bewegen? o Een half uur o Een uur o Twee uur o Weet ik niet

2. Hoe lang mag een kind maximaal per dag achter een beeldscherm zitten (computer, TV, DVD, spelcomputer, etc.)? o Een uur o Twee uur

32

o Drie uur o Weet ik niet 3. Bent u van plan meer te letten op hoeveel uw kind elke dag beweegt? o Ja o Misschien o Nee, ik vind dit niet belangrijk o Nee, ik let er al genoeg op 4. Bent u van plan meer te letten op hoe lang uw kind elke dag achter een beeldscherm zit (computer, TV, DVD, spelcomputer, etc.)? o Ja o Misschien o Nee, ik vind dit niet belangrijk o Nee, ik let er al genoeg op

Tot slot nog 6 vragen over de ouderafsluiting. 1. Heeft u tijdens de ouderafsluiting nieuwe informatie gehoord over vetten? o Ja, ik heb veel nieuwe dingen gehoord o Ja, ik heb een aantal nieuwe dingen gehoord o Nee, ik heb geen nieuwe dingen gehoord 2. Heeft u tijdens de ouderafsluiting nieuwe informatie gehoord over tussendoortjes? o Ja, ik heb veel nieuwe dingen gehoord o Ja, ik heb een aantal nieuwe dingen gehoord o Nee, ik heb geen nieuwe dingen gehoord 3. Heeft u tijdens de ouderafsluiting nieuwe informatie gehoord over zoete drankjes? o Ja, ik heb veel nieuwe dingen gehoord o Ja, ik heb een aantal nieuwe dingen gehoord o Nee, ik heb geen nieuwe dingen gehoord 4. Wat vond u van de ouderafsluiting? o Heel goed o Goed o Neutraal o Niet goed o Helemaal niet goed 5. Wat vond u goed aan deze ouderafsluiting? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… 6. Wat hebt u gemist in deze ouderafsluiting? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………

Hartelijk dank voor uw medewerking!

33

Evaluatie ‘Gezonde HAP&STAP Vierdaagse’ -

Leerkracht

1. Naam van de school: ……………………………………………………………………………………………… 2. Hoe is de ‘Gezonde HAP&STAP Vierdaagse’ op uw school verlopen? …………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………. 3. Hoe waren de reacties van de leerlingen op de activiteiten in het kader van de Vierdaagse?


Heel positief 38.

Positief

Neutraal

Negatief

39.

40.

41.

Heel negatief 42.

Eet- en beweegkalender

43.

44.

45.

46.

47.

Dansvoorstelling

48.

49.

50.

51.

52.

Culinaire wandeltocht

53.

54.

55.

56.

57.


58.

59.

60.

61.

62.

Afsluiting met ouders

63.

64.

65.

66.

67.

4. Hoe waren de reacties van de ouders op de afsluiting? o Heel positief o Positief o Neutraal o Negatief o Heel negatief 5. Wat vond u van de opkomst van ouders tijdens de afsluiting? o Er waren meer ouders dan normaal o Er waren net zoveel ouders als normaal o Er waren minder ouders dan normaal 6. Tijdens de afsluiting van de Vierdaagse waren er ouders aanwezig die bij andere schoolactiviteiten voor ouders meestal niet aanwezig zijn. o Helemaal mee eens o Mee eens o Neutraal o Niet mee eens o Helemaal niet mee eens

34

7. Zijn alle onderdelen van de Vierdaagse uitgevoerd volgens het draaiboek? a. Ja b. Nee, de volgende onderdelen weken af van het draaiboek: c. Gastles door een diëtist, OMDAT…………………………………………………………………… d. Eet- en beweegkalender, OMDAT………………………………………………………………….. e. Dansvoorstelling, OMDAT………………………………………………………………………………. f.

Culinaire wandeltocht, OMDAT……………………………………………………………………….

g. Smaakles door een kok, OMDAT……………………………………………………………………. h. Ouderafsluiting, OMDAT…………………………………………………………………………………. 8. Heeft u knelpunten ervaren bij de gastles door een diëtist? o Nee, ik heb geen knelpunten ervaren o Ja, ik heb wel knelpunten ervaren, namelijk ……………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… 9. Heeft u knelpunten ervaren bij de eeten beweegkalender? o Nee, ik heb geen knelpunten ervaren o Ja, ik heb wel knelpunten ervaren, namelijk ……………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… 10. Heeft u knelpunten ervaren bij het voorbereiden van een dansvoorstelling? o Nee, ik heb geen knelpunten ervaren o Ja, ik heb wel knelpunten ervaren, namelijk ……………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… 11. Heeft u knelpunten ervaren bij de culinaire wandeltocht? o Nee, ik heb geen knelpunten ervaren o Ja, ik heb wel knelpunten ervaren, namelijk ……………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… 12. Heeft u knelpunten ervaren bij de smaakles door een kok? o Nee, ik heb geen knelpunten ervaren o Ja, ik heb wel knelpunten ervaren, namelijk ……………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… 13. Heeft u knelpunten ervaren bij de ouderafsluiting? o Nee, ik heb geen knelpunten ervaren o Ja, ik heb wel knelpunten ervaren, namelijk ……………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………

35

14. Was de organisatie door Vérian naar wens? o Ja, de organisatie was goed o Nee, de organisatie kon op een aantal punten beter, namelijk ……………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… 15. Hoe verliep het contact met de projectleider van Vérian? o Het contact verliep goed o Nee, het contact kon op een aantal punten beter, namelijk ……………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… 16. Heeft u nog suggesties om de ‘Gezonde HAP&STAP Vierdaagse’ te verbeteren? …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………

Hartelijk dank voor uw medewerking!

36

Evaluatierapport "De Gezonde HAP&STAP Vierdaagse"

Recommend Documents