Europees actieplan. om kansen beter te benutten. Fotis Karamitsos:

Magazine voor vervoer over water – nr. 26 – februari 2006

Magazine voor ver voer over w ater

Fotis Karamitsos:

‘Europees actieplan

om kansen beter te benutten’ Farmaciereus Baxter kiest voluit voor binnenvaartcontainers Veertiger ontdekt binnenvaart: de verkorte matrozenopleiding

www.binnenvaart.be

REDACTIONEEL

Najadenplan: nieuwe kansen

Filip Martens,

In de Griekse mythologie waren de Najaden de nimfen van het stromende water, van rivieren, bronnen, fonteinen en meren. Dikwijls voorgesteld als een bevallig meisje, stonden ze bekend om hun schoonheid, hun opgewektheid en hun weldadigheid. Hoewel niet onsterfelijk genoten zij, zoals trouwens de andere nimfen, van een uitzonderlijk lang leven.

Als het Europees vrachtvervoer binnen de tien jaar met nog eens een derde toeneemt, zoals de EC schrijft, dan zal een groot deel van die groei moeten komen van de binnenvaart – en nog wel op korte termijn. Met een capaciteit die gelijk is aan 10.000 treinen of 440.000 vrachtwagens kan de binnenvaart het vervoer in Europa efficiënter, betrouwbaarder en milieuvriendelijker maken.

Zou het een toeval zijn dat de Europese Commissie zich door de Najaden liet inspireren, om haar actieplan te benoemen dat ze opstelde voor de binnenvaart: Navigation And Inland Waterway Action and Development in Europe? Vast staat dat de Europese technocraten zich door meer hebben laten leiden dan door poëtische bevliegingen over dartele nimfen. Het interview in dit blad met de hoogste EC-binnenvaartambtenaar, Fotis Karamitsos, geeft alvast enkele krachtlijnen weer van wat sindsdien breedvoerig in de algemene pers is voorgesteld.

De modernisering van de vloot, betere toegang tot kapitaal, de oprichting van een fonds voor innovatie en het harmoniseren van de bemanningsregels zijn hefbomen die de binnenvaart diepgaand kunnen veranderen. Ook het verbeteren van het imago en het ondersteunen van de nationale promotie van de binnenvaart klinken veelbelovend. Onze vereniging zal actief deelnemen aan de door EC-commissaris en vice-president Jacques Barrot in het vooruitzicht gestelde consultatieronde.

De kwestie pricing

voorzitter Raad van Bestuur

Moment van bewustwording Onze vereniging verwelkomt het Najadenplan van de Europese Commissie. Zo’n actieplan kan een nieuw elan geven aan onze bedrijfssector – het is broodnodig en komt net op tijd. Zo’n meerjarenplan betekent dikwijls een mobilisatiemoment, een bundeling van krachten en initiatieven. Het is ook een moment van bewustwording, zowel bij politieke overheden als bij ondernemingen en bij de publieke opinie. Het Vlaams Binnenvaartbeleidsplan van 27 juni 1996 betekende een keerpunt voor de binnenvaart in ons land en het vertrekpunt voor een decennium van sterke groei. Mogen wij verhopen dat het Europees actieplan ook zo’n gunstige impact sorteert?

Verantwoordelijke uitgever Filip Martens vzw Promotie Binnenvaart Vlaanderen Kempische Kaai 57, 3500 Hasselt T 011 23 06 06, F 011 23 06 09 [email protected], www.binnenvaart.be Redactie en realisatie: Jansen & Janssen Uitgeverij, www.jaja.be De meningen die derden in dit magazine vertolken, vallen buiten de verantwoordelijkheid van PBV.

2

Binnenvaart februari 2006

Het actieplan roept ook vragen op en wij verwachten hierop verduidelijking in de volgende maanden. De budgettaire middelen blijven in het ongewisse, hoewel er sprake is van vier miljard euro tegen 2013. Dat de binnenvaart mee zou moeten betalen voor gebruik en onderhoud van de waterweg, zullen wij in een ruimere context plaatsen: niet alleen de binnenvaart heeft belang bij goed onderhouden waterwegen, en de kwestie van pricing kan niet beperkt worden tot één transportmodaliteit. Ook over de noodzakelijke structurele aanpassing van onze sector, over de te kleine bedrijven en de versnipperde organisatie van de logistiek, is het laatste woord nog niet gesproken. Maar met alle vragen die er blijven, staat vast dat het Najadenplan in de volgende jaren enorme kansen zal bieden – voor binnenvaartondernemers die zich willen aanpassen. Filip MARTENS Voorzitter Raad van Bestuur

RUBRIEKTITEL

In dit nummer 4 Interview Karamitsos Europa heeft een actieplan klaar om de binnenvaart te promoten. We vroegen aan de hoogste binnenvaartambtenaar van de Commissie wat dat voor ons in petto heeft

8 Klantenportret Hoe de Henegouwse farmaciereus Baxter – met dank aan de Avelgem Container Terminal – zijn transportstrategie resoluut op de binnenvaart heeft afgestemd

8

Baxter kiest voor binnenvaart

10 ICT Internetgebruik aan boord: het binnenvaartkoppel van de Picaro en de resultaten van de PBV-enquête over ICT

12 Instroom Ook volwassenen scholen zich om tot matroos: de verkorte VDAB -opleiding en de vele plannen van sectorconsulent Jacques Kerkhof

15 Kort ‘Onvergetelijke Donaureis, met dank aan de binnenvaart’

15 Uitgeladen 3500 ton bloem per week, met de groeten van Ceres

16 Een dag op pad met Hoe worden op de werkvloer van een bevrachtingskantoor alle reizen dagelijks in goede banen geleid? Een dag achter het bureau van Tony Vanden Bulcke van Safar

18 Kort Nieuw babbelkanaal op de marifoon Vlaanderen en Nederland ondertekenen 4 Scheldeverdragen Laat uw jacht registreren: voorkom diefstal Op 18 uur van Parijs naar Compiègne: Seine-Nord Binnenvaart bevestigt structurele groei in 2005 Wallonië heft geen vaartrechten meer Europees akkoord over baggeren getijdendokken Allemaal SAM, ook bij W & Z Ophaling bilgewater op Antwerpen Linkeroever V EA en BFTB ondertekenen veelbelovend binnenvaartconvenant Wijngaardnatie bouwt overdekte binnenvaartterminal

16

Op de werkvloer van een bevrachtingskantoor

20 Ondernemer aan boord De man die alle cement voor de Ring rond Antwerpen heeft geleverd: Erik Pauwels

20 Cement voor de Ring 3

INTERVIEW

Europees actieplan voor binnenvaart

‘Positieve prikkels

voor de komende zeven jaar’ Fotis Karamitsos, hoofd van het Directoraat-Generaal Maritiem transport en binnenvaart & Intermodaal vervoer bij de Europese Commissie.

Hoe is dit actieplan tot stand gekomen? FOTIS K ARAMITSOS: De Europese Unie wil transport dat energiezuiniger is, dat minder vervuilt en dat veiliger is. Dat betekent dat ze een prominente rol ziet voor zowel binnenvaart en shortsea shipping, als voor het spoor. Bovendien kampt het wegtransport met congestie en capaciteitsproblemen, terwijl binnenvaart zeer betrouwbaar is en nog flink wat extra potentieel kan benutten. De basis voor ons actieplan is de PINE-studie uit 2003. Uitgaande van die studie en na een uitgebreide consultatie heeft de Commissie een actieplan voor de bevordering van het vervoer over de binnenwateren uitgewerkt. ‘Europa ziet een prominente rol voor binnenvaart en shortsea shipping.’

De Europese Commissie heeft een actieplan uitgewerkt om de binnenvaart te promoten. Klinkt goed, maar wat mogen we van dat NAIADES-plan verwachten? We vroegen het aan de Griek Fotis Karamitsos, de hoogste binnenvaartambtenaar bij de Europese Commissie.

Dit actieplan zal vervolgens ter goedkeuring worden voorgelegd aan de Raad van Ministers van de EU en het Europees Parlement. Het is de bedoeling tijdens de komende zeven jaar acties op te zetten op het vlak van regelgeving, promotie, onderzoek en ontwikkeling. Het plan wil letterlijk gunstigere voorwaarden scheppen voor binnenvaart. Wat betekent dat concreet? Karamitsos: De binnenvaart heeft nog heel wat groeipotentieel in een aantal nieuwe markten. Daarbij denk ik vooral aan het hinterlandtransport van maritieme containers, aan transport van afval- en recyclageproducten, aan gevaarlijke goederen, aan heavy-lift cargo en aan zeeriviertransport. Bovendien zorgt de industriële groei in de nieuwe lidstaten voor een fors stijgende vraag naar containertransport. Om zo goed mogelijk op die kansen in te spelen, pleiten we voor een voortdurende dialoog tussen alle marktspelers. Maar naast

organisatorische en praktische ondersteuning, is ook financiële hulp noodzakelijk om nieuwe diensten te stimuleren. We willen de financiële risico’s verminderen, en voor startende kleine en middelgrote ondernemingen (KMO’s) – dus ook voor zelfstandige binnenvaartondernemers – de kapitaaltoegang vereenvoudigen. Daarom willen we een subsidiehandboek opstellen voor binnenvaart, met een overzicht van de mogelijkheden, criteria en contactpersonen voor Europese steunprogramma’s. Het plan wil ook bijdragen tot de modernisatie en innovatie van de vloot. Hoe? K ARAMITSOS: De binnenvaart heeft nood aan meer gestructureerd onderzoek om competitief te blijven. Daarnaast remmen de lange levensduur van schepen en de financiële beperkingen KMO van zelfstandige binnenvaartondernemers de innovatie af. Tegelijk wacht er – zowel voor nieuwbouw als voor bestaande schepen – heel wat werk op het vlak van nieuwe scheepsconcepten en milieuvriendelijke verbeteringen. We willen dan ook financiële

‘We moeten de financiële risico’s verminderen voor startende ’s en binnenvaartondernemers.’

4

Binnenvaart februari 2006

middelen inschakelen van bestaande Europese programma’s voor onderzoek en ontwikkeling. Concreet denk ik onder meer aan onderzoek op het vlak van scheepswanden, emissiearme motoren, katalysatoren en filters, maar bijvoorbeeld ook aan concepten

‘Alle lidstaten met binnenvaart zouden promotiebureaus zoals PBV moeten oprichten.’ voor kleine schepen, voor zeeriviertransport en voor uitzonderlijke omstandigheden zoals ondiep water. Vanuit dit oogpunt wil de Commissie een innovatiefonds voorstellen, dat ook voor RIS (River Information Services) stimulansen moet kunnen geven. Een ander belangrijk thema is het bevorderen van de werkgelegenheid en de vaardigheden. Wat zijn daarbij de plannen? K ARAMITSOS: Het arbeidsprofiel en de leefomstandigheden aan boord zorgen ervoor dat er in West-Europese landen een tekort is aan geschoold personeel. De instroom van personeel uit Midden-Europese landen zal door de uitbreiding van de EU en het naar elkaar toegroeien van de lonen afnemen. Er is dus behoefte aan een duidelijke strategie ter bevordering van duurzame en toekomstgerichte tewerkstelling. We moeten de sociale omstandigheden verbeteren, vooral door sociaal overleg tussen werkgevers en werknemers. De EU -uitbreiding en de vrije markt voor de binnenvaart moeten hand in hand gaan met de sociale aspecten en mogen niet leiden tot sociale dumping. Zo moet de regelgeving in de verschillende landen beter op elkaar worden afgestemd. Er is een grote rol weggelegd voor de lokale werkgelegenheidsbureaus. Er moeten aanwervingcampagnes worden opgestart met financiële middelen van de EU, de lidstaten en de industrie. Daarnaast wil ik zeker ook het belang van opleiding beklemtonen. Zo moeten vormingscentra in aanmerking kunnen komen voor Europese steun, bijvoorbeeld aan de hand van de bestaande SOCRATES - en Leonardo da Vinci-programma ‘s.

Fotis Karamitsos wijst vooral op kansen voor een aantal nieuwe markten: transport van afval- en recyclageproducten, gevaarlijke goederen, heavy-lift cargo, zeeriviertransport

Wat zegt het plan over een verbetering van het imago en de samenwerking? K ARAMITSOS: Binnenvaart kampt soms nog – volledig onterecht – met een achterhaald en oubollig imago. Vooral bij de logis- >

en de afvoer van maritieme containers.

5

commissies, toetreding van de Commissie tot die riviercommissies, een nieuw op te richten pan-Europese organisatie of de uitbouw

‘Er moeten Europese middelen komen voor recrutering en vorming.’ van een nieuwe structuur voor binnenvaart binnen het gemeenschapskader. Belangrijk daarbij is dat we geen bijkomend administratief niveau willen creëren, dat we de politieke zichtbaarheid van de sector moeten verhogen en dat wij gelijke regels op het juiste niveau uitwerken en bepalen. De voorbije decennia is onvoldoende geïnvesteerd om bottlenecks weg te werken.

> tieke decisionmakers en beleidsmensen is het belangrijk om werk te maken van een beter imago. In verschillende landen hebben promotiebureaus zoals ook Promotie Binnenvaart Vlaanderen mooi werk geleverd. Eigenlijk zouden alle lidstaten gelijkaardige promotiebureaus moeten oprichten. Dat is ook belangrijk om de samenwerking te stimuleren tussen alle spelers: van havens, over verladers, bevrachters en binnenvaartondernemers, tot overheid. In de administratie zou er bovendien een nationaal aanspreekpunt moeten komen, en de promotiebureaus moeten ook op Europees niveau met elkaar blijven samenwerken. Tot slot zegt het plan dat de – vaak al bestaande – statistische data beter op elkaar moeten worden afgestemd, zodat ze een volledig beeld van de sector schetsen.

Ontwikkelingsplan op te stellen, dat ook havenprojecten omvat. In het plan kunnen bijvoorbeeld standaardafmetingen en een gecoördineerde milieuaanpak aan bod komen, om zo op langere termijn ondersteuning te bieden aan de lidstaten. In verband met financiële steun voor infrastructuurwerken kijken we zowel naar nationale als bestaande Europese steunprogramma’s zoals Interreg en TEN-T – meer bepaald het Seine-Schelde-project RIS en het Rijn/Maas-Main/Donau-project. Toch vind ik het minstens even belangrijk dat er op nationaal vlak watergebonden industriezones worden herontwikkeld en dat bedrijven worden aangemoedigd om van de binnenvaart gebruik te maken.

‘Een innovatiefonds kan ondersteuning bieden voor nieuwe scheepsconcepten en .’

Een van de belangrijkste aspecten voor binnenvaart blijft natuurlijk infrastructuur. Wat staat daarvoor op stapel? K ARAMITSOS: De voorbije decennia is onvoldoende geïnvesteerd om bottlenecks weg te werken. Infrastructuur blijft natuurlijk voor het grootste deel een nationale bevoegdheid. Maar we stellen voor om een Europees

6

Binnenvaart februari 2006

In het laatste hoofdstuk staan voorstellen om het institutionele kader te verbeteren. Hoe ziet u dat concreet? K ARAMITSOS: Het is jammer dat de binnenvaart over zo veel verschillende administratieve regimes en instanties verdeeld is. De nood aan een adequaat Europees kader is zelfs nog toegenomen door de toetreding van een aantal Donaulanden. Als oplossing daarvoor denken we aan verschillende mogelijkheden: een betere samenwerking tussen de Europese Commissie en de rivier-

Hoe groot is tot slot de kloof tussen de theorie van het plan en veranderingen in de Vlaamse praktijk? KARAMITSOS : De Vlaamse binnenvaart heeft in het voorbije decennium een opvallende groei gerealiseerd. De Europese Commissie moedigt ook heel wat Vlaamse initiatieven aan: de steunmaatregel voor publiek-private samenwerking, de steun voor de technische verbetering van schepen, researchinspanningen, enzovoort. Al deze maatregelen liggen in de lijn van het Actieplan dat we hebben uitgewerkt. Daarnaast vindt de Commissie het een goede zaak dat Promotie Binnenvaart Vlaanderen verder gaat dan enkel de promotie van het goederentransport, maar ook het watertoerisme ondersteunt en zich inzet voor natuurbehoud. De kloof tussen de theorie van het actieplan en de praktijk is dus vrij beperkt in Vlaanderen, maar dit kan uiteraard geen reden zijn om verdere initiatieven te staken. Gezien het groeiende succes van de binnenvaart in de WestEuropese regio ‘s is het uiteraard begrijpelijk dat er meer inspanningen nodig zijn op de Donau en op waterwegen van de oost-westcorridor, omdat daar een groter potentieel onbenut blijft. <

Meer weten? Surf naar http://europa.eu.int/comm/dgs/energy_transport

Nieuwe vaargids voor het land van Maas en Schelde De toeristische vaargids Toervaren in het land van Maas en Schelde is volledig bijgewerkt en opnieuw volop verkrijgbaar. In de unieke gids vindt u niet alleen alle nautische informatie over de vaargebieden tussen Schelde en Maas, maar ook bezienswaardigheden, tips over fietsmogelijkheden en andere toeristische weetjes.

Geïnteresseerd? De gids is te koop in de betere (nautische) boekhandels, in de jachthavens, bij verschillende VVV-kantoren en toeristische diensten in het vaargebied. De exacte verkoopadressen vindt u op www.landvanmaasenschelde.com.

Zowel voor beginnende als voor ervaren toervaarders is de gids een onmisbaar instrument, dat uw tocht over de grens een stuk eenvoudiger en veiliger maakt. Zo zijn de gedetailleerde vaarkaarten in vergelijking met de vorige editie nog overzichtelijker gemaakt. Bovendien biedt de gids per gebied een overzicht van onder meer de toeristische bezienswaardigheden, de voorzieningen van jachthavens, en de belangrijkste (maritieme) evenementen.

Voor de gids sloegen de volgende partners de handen in elkaar: Promotie Binnenvaart Vlaanderen, Brabants Bureau voor Toerisme, de Stichting Samenwerkende VVV’s in Limburg, Toerisme Vlaams Brabant, Toerisme Limburg, Toerisme Provincie Antwerpen en Toerisme Vlaanderen.

7

Wie is Baxter? Eén van de wereldleiders in de productie en distributie van hoogwaardige medische producten, systemen en apparatuur. In 2004 waren 48.000 medewerkers aan de slag in meer dan honderd landen. Weet u trouwens dat België het enige land ter wereld is waar ‘baxter’ een soortnaam is, zoals bic en kodak? In Nederland heeft men het altijd over ‘infuuszak’ of ‘infuusfles’.

Baxter kiest voluit voor binnenvaart

‘De beste garantie op continuïteit’ De farmaciereus Baxter uit het Henegouwse Lessen/Lessines is er stellig van overtuigd: binnenvaart is dé transportmodus van de toekomst. Sinds november is de containerterminal van Avelgem een cruciale schakel in de logistieke keten van het bedrijf. Bovendien stimuleert Baxter andere economische spelers om de kaart van de binnenvaart te trekken.

8

Binnenvaart februari 2006

Lessines is het belangrijkste distributieplatform binnen Baxters wijdvertakte Europese netwerk. Het volautomatische magazijn biedt plaats aan 50.000 pallets. Het Baxtergamma omvat meer dan 10.000 verschillende producten, die vanuit alle continenten worden aangevoerd, om in de medische behoeften te voorzien van patiënten in meer dan honderd landen. Begin 2005 zag Baxter zich evenwel genoodzaakt om de transportstrategie van Lessines te herzien. ‘Vrijwel dagelijks komen in Rotterdam en Antwerpen containers uit Azië voor ons aan,’ vertelt Replenishment & Intercompany Assistant Manager Romain

KLANTENPORTRET

Schollaert. ‘Die worden vervolgens door een transporteur tot bij ons gebracht. Maar de jongste tijd kreeg het wegvervoer vanuit de zeehavens steeds vaker met congestieproblemen af te rekenen.’ ‘Vroeger was het elke keer bang afwachten of een truck Lessines wel op tijd zou berei-

Romain Schollaert ging praten met APL , een rederij die grote volumes voor Baxter vanuit Azië transporteert: ‘Zij hadden nog nooit met Avelgem Container Terminal ( AVCT) gewerkt maar waren meteen bereid om mee in dit verhaal te stappen. We hebben dan met zijn drieën een duidelijke organisatiestructuur uitgebouwd, met AVCT als belangrijkste draaischijf. De containerterminal heeft alle praktische zaken overgenomen. We horen dagelijks wanneer we welke levering mogen verwachten. Meestal gaat het om een vracht van twee tot twaalf containers. Een groot voordeel is dat

‘Hoe meer we ons in binnenvaart verdiepten, hoe enthousiaster we werden.’ ken. Dat kan een bedrijf als Baxter natuurlijk onmogelijk accepteren: als leverancier van levensnoodzakelijk medisch materiaal moeten wij onze klanten continuïteit kunnen garanderen. Daarbij kwam ook nog dat wegtransport relatief duur is én slecht voor het milieu. Dat laatste is voor Baxter echt een heikel punt: wij vinden het belangrijk om de negatieve impact van onze activiteiten minimaal te houden. Kortom: het leek ons aangewezen om uit te kijken naar een valabel multimodaal alternatief.’

binnenbrengen het wegtransport inruilen voor de binnenvaart. Dat houdt in dat straks 1500 tot 2000 containers per jaar via AVCT Lessines zullen bereiken. Op termijn – wellicht in de loop van 2007 – wil het bedrijf de binnenvaart ook inschakelen voor de export naar andere continenten: lichters zullen dan ook in de omgekeerde richting volle Baxtercontainers vervoeren, van Avelgem naar de zeehavens dus. Kortom: met Baxter heeft de binnenvaart er een belangrijke tevreden klant bij. Het bedrijf wil zelfs nadrukkelijk een hefboom zijn om de binnenvaart in de provincie

Nachtvaart rendeert. Het spoor bleek geen optie, maar misschien kon watergebonden vervoer een oplossing bieden? Romain Schollaert: ‘Tot onze verbazing bleek nauwelijks 35 km hier vandaan een goed uitgeruste containerterminal te bestaan, aan de Bovenschelde in Avelgem. De exploitant, Alain Zielens, deed ons haarfijn uit de doeken wat de binnenvaart voor ons kon betekenen. Het volautomatische magazijn van Baxter biedt plaats aan 50.000 pallets met meer dan Ik had altijd gedacht dat dit een ouderwetse, 10.000 verschillende producten, die vanuit alle continenten worden aangevoerd. wat voorbijgestreefde transportmodus was. Maar niets bleek minder waar. Een binnen- AVCT met vaste slots werkt: viermaal per week Henegouwen te promoten. ‘Wij zijn met schip legt de afstand Rotterdam-Avelgem in vaart een binnenschip heen en weer tussen 1300 werknemers veruit het grootste bedrijf 18 uur af en doet 14 uur over het traject vanuit Avelgem en Antwerpen en Rotterdam wordt in de streek,’ zegt Romain Schollaert. ‘TelAntwerpen. Dat betekent in beide gevallen zelfs zesmaal aangedaan. Dankzij die hoge kens als wij iets nieuws ondernemen, wordt dat een container die ’s avonds overgeladen frequentie zijn wij altijd zeker van een snelle wordt de volgende ochtend al in Avelgem is. bevoorrading. Er moet alleen nog een transMet dank aan de nachtvaart die in april vorig porteur naar Avelgem worden gestuurd, om jaar op de Bovenschelde werd ingevoerd! de volle containers op te halen en de lege af Hoe meer we ons in deze materie verdiepten, te zetten. Dankzij de ruime stockagecapaci- met argusogen gekeken naar het resultaat. hoe enthousiaster we werden: binnenvaart teit bij AVCT – er is plaats voor 1200 containers Dat is nu niet anders: nu wij met succes de is flexibel, milieuvriendelijk, hooggespeci- – kunnen we daarvoor het moment uitkiezen binnenvaart geïntegreerd hebben in onze aliseerd, relatief snel en goedkoop en erg dat ons het beste uitkomt.’ transportketen, zullen anderen ons voorbetrouwbaar. En, wat voor ons essentieel is: beeld zeker volgen. Ook in de Pôle de Transvan alle transportmodi zijn aan binnenvaart Verder uitbreiden. De samenwerking ver- port et Logistique du Hainaut, een provinciale de minste sociaal-economische kosten ver- loopt zo vlot dat Baxter inmiddels al besloten werkgroep die bestudeert hoe multimodaal bonden. We zijn er rotsvast van overtuigd dat heeft om zijn hele importstrategie voortaan transport in de toekomst het best kan verlode komende jaren veel bedrijven dezelfde op Avelgem af te stemmen. Uiterlijk tegen pen, laten we geen kans onbenut om de lof analyse zullen maken.’ juni moeten ook de andere rederijen die via te zingen van deze buitengewoon veelzijdige Antwerpen en Rotterdam Baxter-containers vervoersmodus.’ <

‘Andere bedrijven zullen zeker ons voorbeeld volgen.’

9

UITGELADEN

De spits Picaro ook aan de spits van ICT-gebruik

‘We varen soms speciaal om naar hotspots’

gratis

Thijs Hitters en Annemarie van Oers van de Nederlandse spits Picaro startten al in 1998 met een meermaals bekroonde website. Op hun schip kwamen verschillende binnenvaartprogramma’s tot stand en ze testten RIS mee uit. Hoe zien deze voortrekkers de ICT-mogelijkheden voor de binnenvaart?

10

Binnenvaart februari 2006

‘Onze site is heel geleidelijk gegroeid’, vertelt Annemarie. ‘Telkens weer ondervonden we hoe weinig buitenstaanders afweten van het leven aan boord van een hedendaags binnenschip. De meeste officiële binnenvaartsites hebben dan ook alleen maar oog voor het economische aspect. Onze website probeert om het grote publiek een antwoord te geven op de huis-, tuin- en keukenvragen die ons het vaakst worden gesteld, maar ook om vooroorde-

len over het leven aan boord weg te nemen, bijvoorbeeld dat het in de winter wel erg koud moet zijn aan boord. Als een vraag ons meerdere keren wordt gesteld, verwerken we het antwoord in de site.’ Dure factuur. Naast de gangbare scheepstypes en vaarroutes vinden we op de website in het hoofdstukje Boordcomputers ook een aantal gratis downloadbare binnenvaartprogramma’s, en een uitvoerige beschrijving van de diverse ICT-toepassingen die vandaag

‘Uit de tests bleken heel wat mogelijkheden voor de toekomst.’

Thijs en Annemarie: ‘We gebruiken éénweg-internet via satelliet: je vraagt een pagina aan per GPRS en krijgt die dan via schotelantenne binnen op je pc.’

in de binnenvaart beschikbaar zijn. Annemarie: ‘Scheepvaartberichten en informatie over waterstanden raadplegen we vandaag het liefst via het internet. Zelf gebruiken we éénweg-internet via satelliet, wat betekent dat je een pagina aanvraagt per GPRS en die dan via schotelantenne binnenkrijgt op je pc. Helaas kan dat alleen als we stilliggen. Je moet je schotelantenne namelijk goed kunnen richten. Bovendien is surfen nog altijd erg duur. Als je zoals wij constant heen en weer reist tussen Nederland, België, Frankrijk en Duitsland, heb je verschillende abonnementen nodig van-

‘Officiële binnenvaartsites hebben alleen oog voor het economische.’

wege de hoge roamingkosten. Gelukkig worden de jongste tijd her en der, onder meer aan bepaalde sluizen, WiFi-hotspots aangelegd: daar kun je gratis en supersnel surfen zonder dat je de hele tijd de klok in het oog moet houden. Ik moet toegeven dat we daarvoor wel al eens speciaal zijn omgevaren.’ En hoe schat Annemarie tot slot de ontwikkeling van RIS (River Information Services) in? ‘We hebben aan verschillende Nederlandse en Franse tests deelgenomen, bijvoorbeeld voor WIFI en tracking and tracing. Hoewel uit de tests heel wat mogelijkheden bleken, hebben we toch een bedenking: we vinden dat je als schipper altijd zelf moet kunnen blijven bepalen of je je positie-informatie doorgeeft, aan wie, wanneer, en met hoeveel details. Net zoals we dat op onze site nu ook al doen. Daarnaast zijn er natuurlijk heel wat verbeteringen: van elektronische vaarkaarten, over het elektronisch melden tot de routegebonden scheepvaartberichten en waterstanden.’ <

Meer weten? www.picaro.nl Enkele andere voorbeelden van interessante websites van binnenvaartondernemers: www.weredi.be ,http://users.skynet. be/albatros , www.datashipping.be ,www. floratransshipping.be en http://users.pandora.be/binnenvaart/ Suzy.htm. Heel wat binnenvaartondernemers maken ook gebruik van de mogelijkheid om hun schip gratis voor te stellen in de schependatabank van Promotie Binnenvaart Vlaanderen. Die is bereikbaar via www.binnenvaart.be/nl_html/ contactgids/index. asp?schependatabank.a

ICT aan boord: de grote PBV-enquête Promotie Binnenvaart Vlaanderen hield onlangs een enquête over computer- en internetgebruik aan boord van de Vlaamse binnenschepen. We overlopen de opvallendste resultaten.

Thijs en Annemarie Hitters-van Oers op

Op basis van de 148 teruggestuurde enquêteformulieren blijkt dat amper 12% van die binnenschepen nog geen computer aan boord heeft. De gemiddelde tonnenmaat van de schepen van pc-gebruikers (1607,41 ton) is bijna dubbel zo groot als van de niet-gebruikers (879,75 ton). Ruim een derde van de niet-gebruikers wil in de toekomst op hun beurt een ICT-koers varen. Meer dan 80% van de huidige ICT’ers gebruikt de computer vooral om professionele redenen, maar ook communicatie en diverse softwareprogramma’s blijken populair. 70% zet de computer elke dag aan en 57% heeft een modem of data-gsm aan zijn pc gekoppeld. Amper

de helft heeft de geneugten van de virtuele snelweg al ontdekt. De schepen van de internetgebruikers hebben een grotere gemiddelde tonnenmaat (1776,52 ton) dan de niet-internetgebruikers (1380,35 ton). GPRS is veruit de meest gebruikte technologie om op het net te gaan. De kostprijs van internet en e-mail blijkt heel erg te variëren: de grootste groep – ongeveer een derde – betaalt elke maand tussen de € 50 en de € 75 maar ongeveer evenveel binnenvaartondernemers zitten daar duidelijk boven. Van de binnenvaartondernemers hebben 68 % al gehoord over RIS, en iets minder dan de helft zegt RIS zonder meer als een stap voorwaarts te ervaren. Hoewel maar 34% aanzienlijke voordelen ziet voor zichzelf, wil bijna iedereen uitgebreid geïnformeerd worden over de gevolgen van de RIS-richtlijn.

hun spits de Picaro.

11

INSTROOM

‘Water, werkzekerheid en doorgroeimogelijkheden’ Nieuwe matrozen liggen nog altijd niet voor het rapen. Maar sinds de VDAB de verkorte matrozenopleiding opstartte, vinden geleidelijk meer en meer nieuwelingen hun weg. ‘Water, werkzekerheid en doorgroeimogelijkheden: meer had ik niet nodig,’ zegt Frank Van Trier, die in december 2004 afstudeerde bij de VDAB. Het leverde hem meteen een job op op het bunkerschip Trafico. Toen Frank Van Trier uit Wijnegem zich in september 2004 inschreef voor de verkorte opleiding binnenvaartmatroos was hij 41 jaar oud. Vandaag is de voormalige mecanicien al meer dan een jaar in dienst als matroos bij bij achtereenvolgens het bunkerbedrijf Beltra B en GBS. Waarom koos hij eigenlijk voor een matrozenopleiding? ‘Door omstandigheden was ik zonder werk gevallen,’ zegt Frank. ‘Ik ben inderdaad niet in een binnenvaartfamilie

12

Binnenvaart februari 2006

VDAB heeft gevolgd. Zoals bij de meeste VDAB-

geboren, maar ik heb wel vrienden in de sector. Zij vertelden me dat je via de VDAB ook als volwassene voor matroos kon studeren. Dat sprak me meteen aan: water, werkzekerheid en doorgroeimogelijkheden. Ik heb er nog geen seconde spijt van gehad.’

opleidingen bleek de achtergrond van de kandidaten zeer verschillend. ‘Ik was de oudste van de 16 ingeschrevenen,’ zegt Frank. ‘Daarvan zijn er 5 om diverse redenen gestopt, zodat we met 11 zijn afgestudeerd. In ieder geval waren zowel jong als oud zeer tevreden over de lessen. Er was een mooi evenwicht tussen praktijk en theorie. En na een jaar werken heb ik nog geen nieuwe zaken ontdekt die we hadden moeten leren. Bovendien bleken de lesgevers van Cenflumarin heel begeesterd, en de VDAB heeft ons achteraf voluit gesteund om werk te vinden.’

Transport of bunkeren? Frank en zijn opleidingsgenoten behoren tot de vierde lichting die de verkorte matrozenopleiding van de

Net als bij de andere edities van de matrozenoplei- >

‘Praktijk en theorie waren mooi in evenwicht.’

Van binnenvaartondernemer tot instructeur en sectorconsulent Sinds 1 september heeft ex-binnenvaartondernemer Jacques Tijdens de opleiding krijgen de kandidaat-matrozen zowel sociKerkhof er een opdracht bij: voortaan coördineert hij als sec- ale ondersteuning van een jobcoach, als theorie- en praktijklestorconsulent initiatieven die de instroom in de sector moeten sen van technisch instructeur Jacques. Die kan voor de lessen verbeteren. ‘Eind 2002 heeft de Vlaamse Regering een samen- zelfs gebruikmaken van een eigen opleidingsschip: de Merdok, werkingsprotocol afgesloten met de sociale partners van de bin- een vrachtschip van 42 op 6,3 meter. Jacques: ‘Dat is eigenlijk nenscheepvaart,’ zegt Jacques. ‘Sindsdien is de sectorconsulent het hart van onze opleiding. Daardoor leren de kandidaat-maeen van de aanspreekpunten in verband met instroom. Ik onder- trozen om alles wat er bij scheepsonderhoud komt kijken zelf te zoek bijvoorbeeld welke praktische zaken dringend moeten wor- doen. Daarnaast vind ik het belangrijk om tweemaal per jaar het den aangepakt. Of ik probeer om mensen bij elkaar te brengen hele traject af te leggen, van laden tot lossen. Je kunt toch geen die samen iets willen en kunnen veranderen.’ matroos worden als je nog niet gevoeld hebt hoe je een geladen schip afstopt?’ Daarnaast is Jacques al bijna twee jaar technisch instructeur van een matrozenopleiding voor langdurig werklozen in en om Ant- Niet alle starters doen een heel jaar over werpen. Jacques: ‘Het zogenaamde BOM-project is in mei 2003 de opleiding: ook na acht maanden stromen opgestart onder de koepel van de Buurtontwikkelingsmaat- al flink wat matrozen door naar een vaste schappij ( BOM ), die sinds kort is omgedoopt tot Levanto. Het pro- job. ‘We hebben al twee jaar achter de rug, ject wil mensen die minstens twee jaar werkloos zijn of die één met telkens een twaalftal starters,’ zegt jaar van het leefloon leven, de stap naar het arbeidscircuit laten Jacques. ‘Intussen zijn daarvan toch al zestien deelnemers gezetten. Om zowel opleiding als werkervaring aan te bieden, be- slaagd voor het federale examen en voor de proef van april zijn geleiden we hen een heel jaar, terwijl ze iedere maand een loon er nog eens zes ingeschreven. Ik vind dat allesbehalve een slecht krijgen uitbetaald.’ cijfer, zeker als je weet dat een tiental daarvan daadwerkelijk in de sector werkt, terwijl enkele anderen in andere sectoren actief zijn.’

‘De Merdok is het hart van onze opleiding.’

Meer weten? Jacques Kerkhof: 03 224 34 12 of 0473 42 30 74

13

INSTROOM

> ding hadden de pas afgestudeerden die in de sector wilden werken, weinig moeite om aan de bak te komen. Zo koos de meerderheid van Franks lichting voor een job in het goederentransport, maar verschillende anderen kozen ook heel bewust voor een carrière bij bunkeraars. Frank: ‘Na de opleiding weet je wel hoe de sector in elkaar zit, en voor mij was het duidelijk dat ik het liefst van al bij een bunkerbedrijf aan de slag wilde. Ik zit er totaal niet mee in om veel en hard te werken. Maar ik vind het een groot voordeel dat ik geregeld een avondje thuis kan zijn.’

‘Ik heb heel bewust een bunkerbedrijf gezocht.’

Verkorte opleiding binnenvaartmatroos? De VDAB organiseert sinds 2003 een verkorte opleiding waardoor volwassenen zich in vier maanden tot binnenvaartmatroos kunnen omscholen. Verantwoordelijke Rozemie Lommez van de VDAB : ‘In 2005 is de zesde lichting matrozen afgestudeerd. Per editie levert dat gemiddeld twaalf kandidaat-matrozen op, waarvan ongeveer zestig procent een jaar later nog altijd in de sector actief is. In vergelijking met andere VDABopleidingen is dat best een mooi resultaat. Vanzelfsprekend is daarmee het probleem van instroom in de sector niet opgelost, maar onze opleiding is dan ook maar een van de vele initiatieven.’ De verkorte opleiding werd in het leven geroepen nadat de job van binnenvaartmatroos drie jaar geleden als knelpuntberoep werd erkend. ‘In de praktijk bleek het veel te moeilijk om je als volwassene om te scholen tot matroos,’ zegt Rozemie Lommez. ‘Vroeger kon je wel al lichtmatroos of scheepsjongen worden. Maar in de praktijk bleek dat voor binnenvaartondernemers geen oplossing. Bovendien biedt deze opleiding het voordeel dat werklozen zich snel kunnen omscholen naar een sector die flink wat werkzekerheid biedt.’ Merkwaardig is op dat vlak wel dat – ondanks het tekort aan matrozen op het terrein – het aantal openstaande vacatures bij de VDAB eerder beperkt is. Rozemie: ‘Heel wat binnenvaartondernemers willen blijkbaar hun vacatures niet aangeven omdat ze, volkomen onterecht, schrik hebben dat ze daardoor extra sociale inspectie zouden krijgen. Maar zonder voldoende openstaande vacatures kunnen we niet motiveren waarom matroos een knelpuntberoep is. Hetzelfde geldt voor de job van stuurman: zonder voldoende openstaande vacatures kunnen we moeilijk motiveren dat de overheid structurele acties moet opzetten. Daarom wil ik iedereen alvast oproepen om vacatures zo vaak mogelijk aan ons door te geven.’

Praktisch De VDAB-opleiding duurt vier maanden, waarvan drie maanden theorie- en praktijklessen, gevolgd door één maand stage aan boord van een schip. De lessen worden gegeven in het Cenflumarin in Zwijndrecht en omvatten zowel machineonderhoud als reglementen, algemeen nautisch onderricht en dekwerk. Voor de kandidaten gelden geen studievereisten, maar ze moeten als werkloos zijn ingeschreven. De cursus is gratis en de deelnemers behouden hun uitkering tijdens de cursus. Voor meer info: www.vdab.be of Rozemie Lommez 0497 51 89 85

14

Binnenvaart februari 2006

Tevreden en ambitieus. Intussen is Frank na ongeveer een jaar werkervaring overgestapt naar GBS en hij is duidelijk tevreden dat hij zijn leven over een andere boeg heeft gegooid. ‘Ik vind de job van matroos op een bunkerschip heel interessant en zeer gevarieerd,’ vertelt hij. ‘Tanks vullen, motoren nakijken, een tankinhoud uitrekenen, het schip klaarmaken, noem maar op. Bovendien ontmoet je bij elke levering nieuwe mensen. Dat je flexibel moet zijn, vind ik alleen maar logisch: je kunt een grote tanker toch niet laten wachten? Het enige wat ik wel lastig vind, is dat je soms lang moet wachten voor sluizen of omdat er nog aan een schip wordt gewerkt.’

‘Over twee jaar wil ik stuurman zijn.’

Dat Frank het erg naar zijn zin heeft in de bunkerwereld, blijkt tot slot overduidelijk uit de carrièreplannen van de voormalige mecanicien. Terwijl hij de voorbije maanden al zijn ADNRattest heeft behaald, zit Frank momenteel alweer over boeken gebogen om straks aan het marifoonexamen deel te nemen. Frank: ‘En daarna volgt uiteraard het radarbrevet, zodat ik over twee jaar stuurman kan worden. Dat was van meet af aan mijn ambitie. Neen, het is niet mijn bedoeling om daarna ook met een eigen schip te gaan varen: die investering lijkt me toch wat te groot.’ <

Meer weten over watergebonden opleidingen en jobs? Surf naar www.areyouwaterproof.be

UITGELADEN

PLEZIERVAART

Pleziervaarders kiezen voor

binnenvaart Met een jacht de Donau bevaren, dat was de droom die twaalf pleziervaarders de voor-

bije zomer hebben gerealiseerd. Maar hoe vaar je zo snel mogelijk met een jacht van Antwerpen naar de Donau – zodat je op twee maanden ook nog een groot deel ervan kunt bevaren? Antwoord: plaats de jachten in een binnenschip tot je de Donau opvaart. Dat is ook wat zes van de twaalf pleziervaarders hebben gedaan: ‘Onze jachten zijn eind mei vertrokken met de Stadt Wurzburg, een binnenschip van 110 bij 11 meter dat nog voldoende laadruimte over had,’ zegt reisorganisator Paul Denayer van de Vlaamse Vereniging voor watersport ( VVW ). Zeven dagen later werden de jachten al ongeschonden in Kelheim afgeleverd. Nadat ook alle pleziervaarders er gearriveerd waren, maakte het gezelschap er een reis langs Donausteden als Wenen, Bratislava en Boedapest. Paul Denayer: ‘Het was echt een fantastisch avontuur, langs mooie natuur, en pareltjes van steden. Vooral Bratislava heeft op ons een diepe indruk nagelaten. Daarnaast kom je ook op minder toeristische plaatsen, waar ze nog nooit twaalf jachten achter elkaar hadden zien varen. We zijn heel vaak door de lokale pers opgewacht. In een drietal landen hebben we zelfs de nationale televisie gehaald.’ Goed vijf weken later bereikte de groep de Iron Gate-sluis in Roemenië, het eindpunt van de reis op zowat 860 kilometer voor de Zwarte Zee. ‘Vandaar moesten we nog tegen de sterke stroming in terug zien te geraken,’ zegt Paul Denayer. ‘Maar dankzij een schip van een Roemeense rederij dat ons langszij heeft genomen, stonden we zes dagen later al in Wenen terug. Het lastigste van de reis was zonder twijfel de revision aan elke grensovergang: administratieve rompslomp die ook de beroepsvaarders wel kennen. Gelukkig volgde Donauexpert Pierre Verberght ons met de wagen, zodat we nooit voor onoverkomelijke problemen hebben gestaan.

Uitgeladen: bloem In deze rubriek stellen we telkens een van de vele producten voor die met binnenschepen worden vervoerd. Dit keer viel ons oog op bloem van vermaalder Ceres. Wist u dat Ceres niet alleen tarwe maar ook heel wat bloem per binnenschip vervoert? De bloemproducent – die naar eigen zeggen meer dan de helft van de Belgische bakkers bevoorraadt – is al vele jaren een trouwe binnenvaartklant. Serge Romelart, verantwoordelijke aankoop bij Ceres: ‘Jaarlijks vermalen we zowat 600.000 ton tarwe, waarvan driekwart per binnenschip wordt aangevoerd. Daarnaast exporteren we jaarlijks iets minder dan 200.000 ton bloem via de haven van Antwerpen. Ook daarvoor doen we een beroep op de binnenvaart: die bloem wordt door duwbakken van Brussel naar Antwerpen getransporteerd. De bloem wordt verpakt in slings. Als ik het snel even uitreken, schat ik dat binnenschepen hier per week zowat 3500 ton bloem afvoeren.’

<

15

EEN DAG OP PAD MET

Bevrachter Tony Vandenbulcke

‘Vaak hectisch, altijd bo Ze zijn de contactpersoon van zowel verladers als binnenvaartondernemers. Maar weet u ook hoe bevrachters hun dagelijkse vrachten precies in goede banen leiden? We keken een werkdag mee over de schouder van Tony Vanden Bulcke van het Antwerpse bevrachtingskantoor Safar.

08 :37

Van klinker tot cement. Het is buiten nog donker als we bijschuiven achter het bureau van onze gastheer Tony Vanden Bulcke. Op zijn computerscherm zien we dat hij net zijn e-mails aan het lezen was: nog drieëntwintig berichten te gaan. ‘De meeste mails komen van vaste contactpersonen,’ zegt Tony. ‘Enerzijds onze lokale agenten van De Grave Antverpia en Maxx Thiebaut, maar vooral ook de medewerkers van onze vaste fabrieken: zo-

dertigtal vaste binnenvaartondernemers zowat 1 miljoen ton klinker uit Doornik af naar de fabrieken in Gent en Nederland,’ zegt Tony ‘Daarnaast werken we ook voor onze klanten uit de cementindustrie op de spotmarkt voor slakkenzand en vliegas: twee afvalproducten uit hoogovens en elektriciteitscentrales.’ wel de leveranciers van grondstoffen, als de Het ligt voor de hand dat de CBR-groep als verwerkende bedrijven. In ons geval zijn dat hoofdaandeelhouder van Safar de belangvooral filialen van de CBR-groep, van de kalk- rijkste opdrachtgever is. Maar volgens Tony steengroeves waar de grondstof voor klinker worden net zo goed reizen voor Holcim bewordt gewonnen, tot de fabrieken die van die vracht, als voor opdrachtgevers uit compleet andere sectoren. klinker cement maken.’

Nadat alle mails zijn beantwoord of afgedrukt, vertelt Tony wat voor Safar de belangrijkste binnenvaartvrachten zijn. ‘Jaarlijks voeren een

‘We voeren per jaar zowat 1 miljoen ton klinker af uit Doornik.’

16

Binnenvaart februari 2006

09 :42

Dolle Mina? Een medewerker van rederij De Grave belt op Tony’s gsm over een partij klinker die via de haven van Antwerpen naar Afrika moet worden geëxporteerd. ‘Volgende week staat het exportschip

Tony, die op zichzelf de binnenvaartunit vormt, bemannen in totaal nog dertien andere werkkrachten de units import, export en shipping. Terwijl Tony ons een vers kopje koffie aanbiedt, stelt hij ons voor aan zijn collega Ria Vanberghen, die hem halftijds ondersteunt door een aantal administratieve taken over te nemen. ‘Hoofdzakelijk facturatie naar opdrachtgevers, maar ook de vrachtafrekeningen aan binnenvaartondernemers,’ verduidelijkt Ria enthousiast.

11 :14

Een spannend draaiboek. Tony klasseert een aantal mails die hij heeft afgeprint in dikke mappen: een draaiboek waarin we data, tonnages en de scheepsnamen Bounty, Claudia en Rubicon herkennen; en een afroep van de fabriek van Rotterdam met de noden voor een volledige maand. Volgens Tony is dat uitzonderlijk: normaal wordt maar een week vooruit gepland. Maar in het najaar is er een productiestop geweest nadat er in Antoing bij Doornik een transportband van CBR was ingestort. Hoewel de ergste pieken toen zijn opvangen met vervoer naar de Belgische en Nederlandse vestigingen, blijkt het leveringsproces zelfs zoveel maanden later nog niet helemaal in zijn plooi te liggen.

oeiend’

Terwijl we in de keuken van het kantoor onze boterhammen opeten, vertelt Tony uitgebreid over zijn lange carrière bij Safar: zijn eerste en enige werkgever, die dit jaar trouwens

‘We werken bijna nooit op de spotmarkt. Enkel voor vliegas.’ tachtig jaar bestaat. ‘Ik ben in 1975 begonnen als hulpexpediteur. Daarna ben ik een tijdje expediteur geweest, maar intussen zit ik al meer dan twintig jaar in de bevrachting. Neen, ik was niet uit de sector afkomstig, maar na al die jaren ken ik het reilen en zeilen wel. Al kun je vandaag niet vergelijken met de tijd van de beurs, toen we veel meer contact hadden met de binnenvaartondernemers. Nu is het veel hectischer, maar mijn job is nog altijd enorm boeiend.’

15:11

Aluminium en contacten. De telefoon rinkelt. Uit de antwoorden van Tony leiden we af dat een binnenvaartondernemer een lading zoekt voor volgende week, maar dat hij niet kan worden geholpen. Daarna maakt Tony nog tijd om een infovraag te beantwoorden die via Promotie Binnenvaart Vlaanderen is binnengekomen. Een bedrijf overweegt blijkbaar om aluminiumpartijen van 500 tot 1000 ton te transporteren van Rotterdam naar een tijgebonden kade in Hemiksem. Tony: ‘Dat wordt niet zo makkelijk, maar het is altijd interessant om nieuwe mogelijkheden te onderzoeken. Je weet nooit bij welke mensen je terechtkomt, en wat dat eventueel oplevert.’ <

‘Voor een exportschip moet er 10.000 ton worden gelost op 24 uur.’ Mina Oldendorf op de planning,’ legt Tony uit. ‘Dat betekent dat er een vijftiental duwbakken nodig zijn om in totaal 43.000 ton klinker van CBR Lixhe bij Luik naar Antwerpen te vervoeren. Als we beginnen te laden, moeten de schepen perfect op elkaar aansluiten. We laden een zevental dagen, waarbij via het overslagbedrijf ABT zowat 10.000 ton per 24 uur wordt gelost. Weet je dat ik, tussen al het andere werk door, meer dan twee weken in de weer ben met alles wat daarbij komt kijken?’ Voor het exportschip werken de verschillende Safar-afdelingen nauw samen. Naast

17

KORT

ondertekening werd beklemtoond dat de basis

VHF 72

is gelegd voor een langetermijnbeleid voor de Schelde. Kris Peeters, Vlaams minister van Openbare Werken, Energie, Leefmilieu en Natuur, die voor Vlaanderen zijn handtekening zette: ‘Vlaanderen en Nederland zetten belangrijke stappen naar elkaar. Nederland onderschrijft het belang van een optimale vaarwegfunctie voor Antwerpen en voor het Vlaamse achterland, terwijl Vlaanderen het uit-

Nieuw babbelkanaal op kanaal 72 Zin in een collegiale babbel? In België is er een nieuw babbelkanaal op de marifoon: naast kanaal 77 kunt u voortaan ook ongestoord bijpraten op 72. Daarnaast geldt overigens in de omgeving van de sluis van Kallo, het Deurganckdok en Lillo sinds kort kanaal 28 in plaats van drie.

gangspunt onderschrijft dat de vaarwegfunctie niet ten koste van de veiligheid en de natuur kan

4 Scheldeverdragen ondertekend Op 21 december hebben Vlaanderen en Nederland vier verdragen over het Scheldegebied ondertekend. De verdragen zijn het sluitstuk van zes jaar onderhandelen en maken de weg vrij voor de uitdieping van de Schelde. Bij de

worden uitgebouwd. Concreet staan enkele gerichte maatregelen op stapel: van de verdieping van de vaargeul naar Antwerpen tot de aanleg van estuaire natuur. Voorts werd afgesproken om de bestaande samenwerking op nautisch gebied te intensiveren, en om ruimte te bieden aan een onafhankelijk tariefbeleid voor de loodsdiensten.’

SeineNordverbinding 15 tot 18 uur varen Het Franse Seine-Nordkanaal wordt alsmaar concreter: de voorbije maanden is ook het referentietracé vastgelegd. Volgens dat tracé wordt de nieuwe verbinding tussen Parijs en Compiègne aan de Oise 106 kilometer lang en krijgt ze zeven sluizen met een verval van zes tot dertig meter. Het dossier van de Voies Navigables de France gaat uit van een schutcyclus van ongeveer een half uur. Op basis daarvan ligt de geschatte vaartijd tussen

Pleziervaart: registratie voorkomt diefstal Wist u dat u uw jacht of pleziervaartuig kunt van de romp, over de tuigage, tot zo veel molaten registreren als preventie tegen diefstal? gelijk serienummers van onderdelen. De scheepvaartpolitie houdt namelijk een databank bij om gestolen vaartuigen makkelijker Meer weten? terug te vinden. Om opgenomen te worden in Neem contact op met de Federale politie de databank vult u gratis een registratiekaart – Scheepvaartpolitie: [email protected] of in waardoor de politie een nauwkeuriger beeld met het VIPP: tel. 058 22 40 30 van uw vaartuig krijgt. Zo vindt die op de regi- Of breng een bezoek aan de stand van PBV stratiekaart niet alleen het immatriculatienummer terug, maar ook een gedetailleerde beschrijving van het vaartuig: van het uitzicht

18

Binnenvaart februari 2006

of de Scheepvaartpolitie op de Belgian Boat Show van 11 tot 19 februari in Gent

de vijftien en de achttien uur, afhankelijk van de drukte op het kanaal. Het is nog niet duidelijk of er ook dubbelsluizen komen, maar men rekent op een passage van tachtig tot honderd schepen per dag, en de sluizen zullen 363 dagen per jaar de klok rond worden bediend. Wat er precies met de oude vaarwegen zal gebeuren, ligt nog niet vast. Zeker is dat de silo’s van Marquion bereikbaar blijven. Ook blijft het stuk tussen Moislains en Béthencourt open als verbinding met het Canal de la Somme, maar voor de rest van het oude traject is de keuze tussen dempen of alternatieve route voor kleinere schepen nog niet gemaakt.

Wallonië heft geen vaartrechten meer

Binnenvaart bevestigt structurele groei in 2005

500000000

In 2005 heeft de Vlaamse binnenvaart een trafiek gerealiseerd van 4,6 miljard tonkilometer en het aantal ladingen en lossingen is ook vorig jaar verder gestegen. Los van het aangekondigde verdwijnen van de trafiek van en naar de hoogovens in Luik bestendigt de sector de groei van de voorbije tien jaar: het totaal van 2005 ligt maar liefst 57 procent hoger dan dat van 1995. In vergelijking met 2004 is het aantal tonkilometer – het vervoer van één ton over een afstand van één kilometer – door de weggevallen hoogoventrafiek gedaald met 2,89 procent. Daarnaast blijft de containertrafiek fors groeien en ook het gestegen aantal ladingen en

400000000

Europees akkoord baggeren in tijgebonden dokken

Ophaling bilgewater op Antwerpen Linkeroever

De Europese Commissie heeft er geen bezwaar tegen dat de Vlaamse Regering het baggeren in de vaargeulen van getijdendokken blijft financieren. Dat maakte Europees Commissaris Barrot bekend nadat eerder onduidelijkheid was gerezen over de definitie van ‘maritieme toegangswegen’ die voor overheidssteun in aanmerking komen. Doordat de Commissie de argumentatie van Vlaams minister Kris Peeters volgt, verdwijnt de onzekerheid over wie de baggerwerken voor het Deurganckdok voor zijn rekening gaat nemen. Bovendien biedt de beslissing perspectieven voor de toekomst van onze andere zeehavens.

Allemaal SAM: ook bij W&Z Het Allemaal SAM -project van de VRT wil de Vlamingen dichter bij elkaar brengen. Daarvoor zet het projecten als cliniclowns in de kijker, maar de tv-ploegen van één hadden net zo goed interesse voor het grote fusiefeest van de waterwegbeheerder W&Z. Tijdens een spannende kanotocht en een sfeervolle avond leerden de verschillende W&Z-afdelingen elkaar namelijk opnieuw wat beter kennen. En zoals u ziet, levert dat ook op papier mooie beelden op.

450000000

350000000 300000000 250000000 200000000 150000000 100000000 50000000 0

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005

lossingen bewijst dat de kaaimurenpolitiek van de voorbije jaren vruchten afwerpt. Meer weten? www.binnenvaart.be

Voortaan kunt u ook op Antwerpen Linkeroever uw bilgewater kwijt. Het schip Flandria 5 vaart namelijk op bestelling uit om in het gebied afvalolie op te halen. Omdat het schip onbemand is, maakt u het best een dag op voorhand een afspraak. Bel naar Charel Verstappen van de firma Vlamo: 0497 52 82 41.

Overdekte shortseabinnenvaartterminal De groep Wijngaardnatie is in Antwerpen begonnen met de voorbereidingen voor een dedicated shortsea- en binnenvaartterminal voor conventionele lading. Langs de kaaien 101 tot 123 komt er een aangepaste kaaimuur van 1,3 kilometer met een overkapping die 27 meter over het wateroppervlak uitsteekt en 90 meter lang is. De diepgang langs de kaaimuur van de all weather terminal varieert van 11,5 tot 11,7 meter en aanvankelijk zal Wijngaardnatie er vooral staal behandelen: van uitsorteren en snijden tot distributie. In eerste instantie rekent het bedrijf op een aanvoer van 2000 à 3000 ton per week met shortsea, waarbij zo veel mogelijk een beroep zal worden gedaan op binnenvaart voor de verdere distributie. De terminal zou operationeel moeten zijn tegen de herfst van dit jaar.

Sinds 1 januari moet u ook op Waalse waterwegen geen vaartrechten meer betalen. Dat is een gevolg van het Marshallplan dat de Waalse regering heeft uitgewerkt om de lokale economie nieuw leven in te blazen. Net als zes jaar geleden in Vlaanderen hoopt de overheid dat het wegvallen van de vergoeding van 0,0025 euro per tonkilometer zal leiden tot een hoger trafiekvolume. Daarnaast belooft de Waalse overheid in het plan zowel steun voor containervaart, als voor vlootmodernisering en voor bedrijven die in watergebonden overslagfaciliteiten investeren. Meer weten? www.opvn.be

BFTB en VEA ondertekenen veelbelovend convenant Eind vorig jaar hebben de BFTB en de VEA – voluit de Belgische Federatie van Transportorganisatoren in Binnenvaart en de Vereniging voor Expeditie, Logistiek en Goederenbelangen van Antwerpen – een convenant ondertekend dat expediteurs moet stimuleren om vaker voor binnenvaart te kiezen. Het is de bedoeling dat de VEA-leden de mogelijkheden en de voordelen van binnenvaart beter leren kennen, zodat ze makkelijker een modal shift kunnen realiseren. De twee organisaties benadrukken dat het convenant een win-winsituatie creëert voor beide partijen, en dat het de basis legt voor een duurzame vertrouwensrelatie. Zo zijn de expediteurs tevreden dat ze door het convenant een beter inzicht zullen krijgen in de voorwaarden en details van offertes. Bovendien gaat de BFTB voortaan vrachtaanvragen van VEA-leden op een neutrale wijze doorsturen naar haar leden, zodat de leden van beide organisaties wel varen bij het nieuwe kader. Het convenant volgt op de introductielessen binnenvaart die Promotie Binnenvaart Vlaanderen in oktober heeft georganiseerd met en voor VEA-leden. Tijdens die lessen maakten 36 leden kennis met de voordelen van binnenvaart en met het reilen en zeilen in de sector. Voor de VEA is de ondertekening van het convenant een veelbelovende afsluiter van het jaar waarin de vereniging haar honderdjarige bestaan vierde.

19

ONDERNEMER RUBRIEKTITELAAN BOORD

Erik Pauwels

In de ban van

de Ring

Veertien jaar geleden nam Erik Pauwels het siloschip van zijn vader over. Vandaag leidt hij een transportbedrijf met acht schepen. Dat leverde hem tijdens de werken in Antwerpen een mooie uitdaging op: zijn schepen mochten alle cement voor de heraanleg van de Antwerpse Ring aanleveren.

Erik Pauwels is afkomstig uit een echte binnenvaartfamilie. Zowel zijn vader als zijn grootvader stonden al op een siloschip of cementtanker achter het roer. Terwijl zijn vader zich tot één schip beperkte, koos Erik zoals zijn grootvader voor meerdere schepen. ‘Ik heb er altijd heel bewust voor gekozen om strategisch in mijn onderneming te blijven investeren. Zo kwam ik bij andere schepen, maar ook bij andere transportfacetten zoals de overslag van gips. Als binnenvaartondernemer beschik je namelijk over heel wat terreinkennis die je toch ook op andere activiteiten kunt toepassen? Ik wil de klant een totaaloplossing bieden, zodat die voor zijn transport maar één aanspreekpunt heeft.’

Siloduwschip Aviso Capaciteit: 760 ton Lengte x breedte: 70 x 8,20 meter Motor: 750 pk Losvermogen tot 150 ton/uur Bouwjaar 1970 Contact: [email protected]

20

Binnenvaart februari 2006

Inspelen op de klant. Het transportbedrijf van Erik Pauwels vaart intussen met acht binnenschepen, voornamelijk in opdracht van CBR : één siloduwschip, drie siloduwbakken, twee bulkschepen die gelost worden met een pompboot, en twee duwboten. ‘Ik probeer altijd zo goed mogelijk tegemoet te komen aan de wensen van mijn klanten en vanuit mijn ervaring in deze technische nichemarkt denk ik op alle niveaus met hen mee,’ zegt Erik. ‘Door die contacten kan ik geregeld inspelen op andere bedrijven uit de Etex-groep. Zo verzorg ik onder meer ook het transport en de overslag van RO -gips voor Promat International, met een eigen hydraulische overslagkraan.’

Via cementproducent CBR werd Erik Pauwels ook ingeschakeld bij het heraanleggen van de Antwerpse Ring. Erik: ‘Voor die werken was er tot 1500 ton cement per dag nodig. Dat betekent dat binnenvaart tot aan Petroleumpier-Zuid veruit de beste oplossing was, vanwaar een silovrachtwagen van het water naar de nabije betoncentrales reed. Maar de opdracht was logistiek allesbehalve makkelijk. Er waren zware boeteclausules voor vertragingen, en je mag ook je vaste opdrachten niet verwaarlozen. Onder meer dankzij logistieke ondersteuning binnen CBR , en met de hulp van RCT, de Nederlandse CBR-cementvloot, is alles uiteindelijk heel vlot verlopen. En ja, als ik nu over de Ring rijd ben ik best fier dat we al die leveringen hebben gedaan.’ Oost-Europese kansen. Het typeert Erik Pauwels echter dat hij nog veel liever aan de toekomst denkt: ‘Intussen zit ik alweer met nieuwe plannen in het hoofd om ook in Oost-Europa actief te worden. Langs de Donau liggen nog heel wat mogelijkheden om zelflossende siloschepen te introduceren. Maar de moeilijkheid is dat je lokale mensen naar hier zou moeten halen om ze op te leiden en dat blijkt niet zo eenvoudig. Of ik me eigenlijk nog wel een binnenvaartondernemer voel? Ik vaar zelf nog erg regelmatig en dat is zeker een van de leuke facetten van mijn transportonderneming.’ <

‘Waarom je terreinkennis ook niet op andere activiteiten toepassen?’