Ervaringen van een oud-onderdendammer in Ethiopië en Kenya

Jaargang 1

nummer 1

Jaargang 12

nummer 3

april 2000

juni 2011

Maandelijks Nieuwsblad voor Onderdendam en Omstreken

Ervaringen van een oud-Onderdendammer in Ethiopië en Kenya maag en darmen, ondervoeding bij kinderen en ziekten ten gevolge van Aids.

Sinds 11 jaar woon ik in Bologna in Italië, ik werk daar als verpleegkundige in een verpleeghuis. Ik had weer eens behoefte aan verandering en heb een half jaar onbetaald verlof opgenomen om vrijwilligerswerk te doen in Afrika. Via Italiaanse vrienden ben ik in contact gekomen met een ziekenhuis in Wolisso in Ethiopië waar ik als

'nurse counselor' heb gewerkt. Wolisso is een groot dorp met 40.000 inwoners, het ligt ruim honderd kilometer ten westen van de hoofdstad Addis Abeba. Mijn werk bestond uit het organiseren van cursussen voor verpleegkundigen, daarnaast verrichtte ik handen spandiensten voor de coördinatrice (een argentijnse non) van het ziekenhuis. Het werk was

niet bepaald opwindend, maar ik kon het daarentegen uitstekend vinden met m'n Ethiopische collega's. Er kwamen regelmatig Italiaanse en Nederlandse artsen langs om instrukties te geven aan de artsen en verpleegkundigen in het ziekenhuis. Veel voorkomende ziekten in het ziekenhuis zijn, malaria, longontsteking, tuberculose, infectieziekten aan 1

De meeste mensen in Ethiopië werken op het platteland, ze verbouwen een graansoort, tef genaamd, waarvan men een soort grijze, sponzige pannenkoek maakt dat als basis dient voor alle maaltijden. Er worden weinig andere produkten verbouwd, deels door de gebrekkige kennis van de boeren en deels omdat de grond ongeschikt is. Alle boeren hebben vee dat varieert van kippen, koeien, geiten, schapen tot paarden. Helaas geeft men er de voorkeur aan om de melk te verkopen in plaats van die aan de eigen kinderen te geven. Door gebrek aan eiwitten raken de kinderen hierdoor ondervoed en krijgen ze last van vochtophoping in buik, benen en armen. Als ze worden opgenomen in het ziekenhuis

duurt het minstens 3 maanden voordat ze weer op regel zijn. Aan de ouders die met hun kinderen overnachten in het ziekenhuis wordt voorlichting gegeven over hoe ze betere, evenwichtigere voeding aan hun kinderen moeten geven. Als een kind een ernstige ziekte heeft, raadplegen de ouders vaak voordat ze naar het ziekenhuis komen, een lokale medicijnman die vaak de situatie alleen maar verergert. Zo wordt gedacht dat het amputeren van de huig tot genezing kan leiden. Vaak zijn kinderen kaalgeschoren met aan de voorkant van het hoofd alleen een kuifje, dit plukje haar is nodig voor het geval het kind mocht sterven zodat God het kind hieraan kan omhoogtrekken de hemel in. Omdat ik na drie maanden niet langer in Ethiopië kon blijven in verband met het verlopen van het visum, ben ik voor een maand uitgeweken naar Kenya.

Daar heb ik Engelse- en aardrijkskundelessen gegeven aan een school in een sloppenwijk van Nairobi. Ik kwam op deze manier in aanraking met de laagste sociale laag van de bevolking. De sloppenwijk was aan de rand van de stad, 20 kilometer van het centrum vandaan. Ik verbleef daar in het weeshuis dat onderdeel was van de school en at en dronk samen met de tuinman en de weeskinderen. Op deze school heb ik mijn eerste onderwijservaring opgedaan, ik had er erg veel plezier in. De kinderen vinden het leuk om naar school te gaan en zijn erg gedisciplineerd. Helaas zijn er veel leerlingen die moeilijk kunnen leren, ze zouden wat extra aandacht moeten krijgen maar wegens gebrek aan leerkrachten krijgen ze die aandacht niet en hun lot is dat ze op een gegeven moment niet meer naar school gaan en hun ouders

gaan helpen, elders een baantje gaan zoeken of in veel gevallen in de goot belanden. In Kenya zijn er veel weeskinderen omdat hun ouders zijn overleden aan Aids. Als deze kinderen niet goed worden opgevangen gaan ze op straat leven en komen hierdoor vaak in het criminele circuit terecht. Nairobi kent vele sloppenwijken en in een aantal daarvan ben je je leven niet veilig, Nairobi is één van de onveiligste steden van Afrika. Eenmaal terug in Ethiopië ben ik ook daar aan een school gaan lesgeven in Wolisso, het dorp waar ik immers al in het ziekenhuis had gewerkt. De school wordt gerund door een Italiaanse en een aantal Ethiopische nonnen. Ik gaf daar voornamelijk Engels en viel in voor leerkrachten die afwezig waren. Samen met de kleuterschool bedroeg het aantal leerlingen zo ongeveer 300. Aangezien het een particuliere school betrof was het maximum aantal leerlingen per klas ongeveer 35. Op overheidsscholen zijn er gemiddeld 100 leerlingen per klas met één leraar. De leerlingen dragen een schooluniform die ze op woensdag thuis kunnen laten als deze gewassen moet worden. De meeste uniformen hebben gaten of zijn vuil. De pennen van de leerlingen zijn vaak kapot en vaak moet men de pen van de buurman lenen. De potloden vormen het grootste probleem omdat men niet over een puntenslijper beschikt en vaak schrijft men dan alleen maar met de afge2

broken punt. Kinderen hebben geen speelgoed, maar ze weten zich altijd te vermaken en hebben altijd veel plezier. Voor de school had ik een aantal voetballen gekocht, maar in het dorp zag je kinderen meestal voetballen met een bal gemaakt van lappen stof met stro erin. Ik heb zelfs 'gevolleyballed' met de kinderen met een balletje van niet eens 1 centimeter doorsnee, het was een balletje van een gebroken ketting en ik had moeite om het te zien. Meer dan 30% van de kinderen in Ethiopië gaat niet naar school omdat ze hun ouders mee moeten helpen met het vee en met het aanslepen van water dat moet worden gehaald uit een put ergens ver bij hun huis vandaan. Ondanks dat het welvaartsniveau de laatste jaren in Ethiopië wel iets is toegenomen, blijft de overgrote meerderheid van de bevolking straatarm. Zo verdient een verpleegkundige rond de 50 euro per maand, een leraar 28 en een ober 10 euro. De kosten van levensonderhoud zijn dan wel erg laag, maar van 28 euro kun je echt niet rondkomen. Ik heb een kleine zes maand doorgebracht in Afrika en ik hoop er zeker naar terug te keren. Ik vind het zinvol om een steentje te kunnen bijdragen aan het welzijn van de bevolking aldaar, ook al blijft het natuurlijk een druppel op de gloeiende plaat. Een minder prettig aspect van mijn verblijf in Afrika was de milieuver-

vuiling. Addis Abeba is dermate vervuild dat je er bijna niet fatsoenlijk kunt ademhalen. De auto's rijden op goedkope benzine uit Soedan, zodra men het gaspedaal indrukt komt er uit de uitlaat zo'n enorme zwarte rookwolk dat je de auto bijna niet meer kunt zien. Er bestaan nauwelijks vuilophaaldiensten, men is gedwongen om het afval op straat op te branden en vooral als het plastic bevat is het erg schadelijk voor de luchtwegen. Ik was erg onder de indruk van de schoonheid van de bevolking, de vrouwen in Addis Abeba zijn mooier

dan de mooiste filmsterren, ze zijn goed verzorgd en modern gekleed. De Ethiopiërs zijn een trots volk, ze beweren dat ze afstammen van de koningin van Sheba die naar Israël is afgereisd om koning Salomo te bezoeken die een kind bij haar zou hebben verwekt, de Ethiopiërs zouden nazaten van dit kind zijn.

Daar stond hun ook een picknick te wachten. Eigenlijk hadden ze daar geen tijd voor, maar toch hebben we ze allemaal zover gekregen om even te genieten van een hapje fruit en wat te drinken. Het was nog niet op of er moest er snel weer verder gespeeld worden. Het was mooi weer en de ochtend vloog voorbij. De vrijwilligers willen we nogmaals bedanken voor hun hulp en het was een geweldige ochtend voor de peuters. Uiteraard hebben ook de juf, de stagiaires en de mama’s het erg leuk gehad.

Duurt Huisman, maart 2011

De Peuterspeelzaal De jongens en meisjes zijn op schoolreisje geweest. Zoals u de vorige keer kon lezen was de planning in het water gevallen. De wolken waren zo verdrietig dat het toch echt niet door kon gaan op 17 mei. Gelukkig werd het die vrijdag wel mooi weer en met een aantal auto’s (met chauffeur) zijn de peuters toen naar het stadspark gereden. Op weg naar de kinderboerderij kwamen we eerst langs de speeltuin. Hier wilden de kinderen meteen al naar toe, maar we hebben ze overtuigd dat het verstandiger was om eerst naar de kinderboerderij te gaan. De peuters wilden naar alle dieren toe en keken geduldig toe hoe de konijnen eten kregen. Gelukkig hebben de kindertjes allemaal nog 10 vingertjes, want ze gingen met die kleine vingertjes door het gaas heen om de konijntjes te aaien. Sommige kippen aten het konijnenvoer op wat er op

de grond gevallen was. Dat was toch wel een beetje vreemd. Dat was toch niet voor de kippen? We hebben geprobeerd de vragende gezichtjes uit te leggen dat kippen bijna alles lusten, maar of dat gelukt is? Die mooie tracktor daar wilden ze allemaal wel even op zitten en vooral achter het stuur. Gelukkig reed de tracktor niet meer, anders waren ze waarschijnlijk wel van de weg gehaald wegens joyriden, en hadden wij ze van het politiebureau moeten halen. Sommige peuters waren ook totaal niet bang, Een moedergans was net zo groot als hun zelf maar ze stappen er zo op af. Nieuwsgierigheid overwint kennelijk alles.

En toen was het alweer bijna Vaderdag. Wat hebben de peuters lang een geheimpje moeten bewaren. Voor de pinkstervakantie kregen de peuters het Vaderdag cadeautje namelijk al mee naar huis. Dan duurt een week toch wel lang om stil te blijven over wat ze voor papa hebben gemaakt. Net als voor de mama’s bij Moederdag, zijn de kleintjes voor de papa’s ook creatief aan de gang geweest met het inpakpapier. Er zat een (hand)

In de speeltuin konden de peutets zich vervolgens helemaal uitleven. Van de glijbaan af, op de schommel en bloemetjes plukken in het gras. 3

geschilderd kistje in met foto’s van hun zoon of dochter. En toen het kistje open ging sprongen de foto’s eruit!!! Dat

was een grote verassing voor de papa’s. Er zat ook voor papa een mooi gedichtje bij: Een klapzoen, klepperdeklep, Een klapzoen, klepperdeklap, 1 op je wang en 1 voor de grap, De beste papa die ben jij, De liefste en de sterkste er ook nog eens bij, Maar dat is niet alles wat ik zeggen wou, Papa, je bent te gek en ik hou van jou!!!! Namens de ouderraad, Lydia Evenhuis

een goede sfeer. Coen: “Het is mij alleszins meegevallen. Een openbare recensie uitgevoerd door een heel peloton van lezers is natuurlijk wel een beetje beangstigend. Het is anders dan een lezing geven. Maar ik heb het erg naar mijn zin gehad”.

Coen Simon gast bij de Leeskring Dorpsgenoot Coen Simon, schrijver,filosoof en redacteur, was te gast bij de Leeskring. Het gesprek met Coen Simon richtte zich op zijn boek ' Zo begint iedere ziener. Een filosofische ontdekking van de wereld'. Het boek is een pleidooi voor het bewust ondergaan en stilstaan bij de persoonlijke ervaringen in het leven. De eigen persoonlijke ervaring van de werkelijkheid als belangrijkste drager voor het ervaren van geluk, tijd, magie of vriendschap staat volgens Coen steeds meer onder druk door “de hedendaagse gevechten om de waarheid” tussen geloof en wetenschap”. Het boek is gestructureerd rond een 13-tal eigen persoonlijke ervaringen uit de jeugd van Coen Simon. En deze persoonlijke ervaringen, die bewerkt zijn maar wel op waarheid berusten – het boek is niet een autobiografie van de jeugd– , zijn alle een bron voor persoonlijke ontdekkingen van de wereld met een filosofische lading. Leest u een stukje mee : “Een aanvaring met mijn leraar godsdienst wiens ongeïnspireerde lessen vanaf stenciltjes ik iedere week in de klas ter discussie stelde, haalde het uitzicht na jaren weer uit de vergetelheid. Het oude perspectief van de kleine ziener die ik me ooit had gevoeld kwam in een nieuwe vorm weer terug aan de oppervlakte van mijn verbeelding. Het kwam door het boek dat de leraar aan het begin

van een les aan me gaf. Ik zou tot de zomervakantie vrijgesteld zijn van zijn lessen als ik hierover een opstel schreef. Het boek met de intrigerende roze bol op het zwarte omslag was van ene Erich Fromm. Ik was nog niet zo'n lezer, maar de dagen die volgden droeg ik het boek voortdurend bij me om , zodra het even kon, weer in de betoverende blik van deze Fromm te kunnen opgaan. 'Voor de religieuze mens, of hij nu een gelovige is of niet, is het leven een probleem; het feit van geboren te worden, ter wereld te worden gebracht, werpt bij hem een vraag op waarop hij zich een antwoord verschuldigd weet'. Al begreep ik nog niet de helft van wat ik die dagen las, de ernst van de toon raakte een grondstemming die me deed denken aan het tijdloze mijmeren in de beuk (..)Eerder in het boek heeft Coen Simon uitvoerig geschreven over een beuk op het erf van het ouderlijk huis,waarin hij regelmatig klom en verbleef-(..)De blik die de tekst bood was radicaal anders dan die van alle andere vakken die ik op school kreeg. Toen ik de godsdienstleraar vroeg bij welk vak dit hoorde, kwam ik achter het bestaan van de filosofie.”

De Leeskring hervat de bijeenkomsten na de zomer op donderdag 15 september. Besproken wordt In het huis van de dichter (1) geschreven door Jan Brokken. Het boek is een ode aan de zeer jong gestorven pianist Youri Egorov, waarmee Jan Brokken een hechte vriendschap had. Egorov ontvluchtte op 22 jarige leeftijd de Sovjet Unie en vestigde zich in Amster dam. Youri Egorov werd

Het werd een goede gesprek, waarin Coen veel waardering kreeg voor zijn boek, maar ook een aantal pittige vragen moest beantwoorden. Een geslaagde avond in 4

door zijn bijzondere , prachtige eigen stijl van pianospel beschouwd als de dichter onder de meesterpianisten. Jan 't Mannetje (1) Jan Brokken, In het huis van de dichter, Eerste druk, september 2008. Uitgeverij Atlas.

Dorpsfeest Onderdendam 09 juli 2011 Beste dorpsgenoten, Na meer dan een jaar ziet het eruit dat de wegwerkzaamheden afgerond zijn. Het heeft in Onderdendam nogal wat stof doen opwaaien en onderhand zijn de “oneffenheden” gladgestreken. Het resultaat mag er zijn! De gemeente Bedum en Provincie Groningen zijn zich ervan bewust dat de werkzaamheden voor de Onderdendammers vaak ongewenste en ongemakkelijke momenten heeft opgeleverd. Om alle inwoners van Onderdendam te bedanken voor hun flexibiliteit en uithoudingsvermogen heeft het bestuur van de gemeente Bedum en de Provincie Groningen voorgesteld een feestelijke opening van de weg te organiseren voor alle inwoners van Onderdendam. Op zaterdag 09 juli kan Onderdendam zich de Bedumerweg eigen maken en zijn er van 13:00 tot 21:00 diverse activiteiten op- en rond de Bedumerweg georganiseerd. Molen Hunsingo en het Dorpshuis hebben de handen ineen geslagen en hebben onderstaande festiviteiten voor u georganiseerd: 13:00

Stoepkrijt wedstrijd op de Bedumerweg voor de allerkleinsten.

13.00

Aanvang van de dorpsfair, een gezellige markt voor en door de (kleine) bedrijven uit Onderden dam. Je kunt je voor een gratis kraam opgeven bij de organisatoren. De markt wordtaangevuld met diverse winkeliers en (voedsel)producenten uit de omgeving. Daarnaast staat er een suiker spinkraam en sneltekenaar Kees Willemen legt u vast op papier. Bij het dorpshuis staat een zeephelling voor de jeugd, die kan daar naar hartelust glijden en spelen!

13:45

Is de aanvang van de steprace. Het parcours slingert van Uiterdijk naar Van Rooyenstraat en via de Stadsweg weer naar de Uiterdijk. De steprace is er voor 3 leeftijdscategorien: van 6 t/m 9 jaar, 10 t/m 12 jaar en van 13 t/m 16 jaar. Je kunt je opgeven bij Bert.

17:00

Aanvang van een grootse barbecue! De tafelopstelling is op de Bedumerweg en slingert zich van de brug in Onderdendam richting Kids2B. Er staan twee barbecues met vleesspecialisten klaar voor een heerlijke maaltijd. Daarbij zijn er twee barren waar u drankjes kunt halen. Het is van belang dat u zich tevoren op geeft via de organisatoren voor de barbecue.

Dit kan tot uiterlijk donderdag 07 juli tot 20.00 uur. U krijgt bij aanmelding voor de barbecue op de zaterdag 2 consumptiemunten per persoon. De drankjes daarna zijn voor eigen rekening en tegen prettige prijzen verkrijgbaar bij onze barren. Tijdens het eetfeest is er een DJ die de maaltijd met gezellige muziek gaat opluisteren. Voor later op de avond is er voor de zangtalenten onder u de mogelijkheid om middels karaoke te laten horen wat je in huis hebt. Bovenstaande festiviteiten worden u aangeboden door de gemeente Bedum en de Provincie Groningen. Voor opgave marktkraam en steprace: Bert Helmholt: 050-3049441 of 0633091381 of via de mail: [email protected] Voor opgave deelname aan de barbecue: Molen Hunsingo: 050-3049100 of via de mail: [email protected] of loop even binnen op woensdag t/m zondag tussen 11.00 en 21.00 uur.

5

Programma VVO seizoen 2011/2012 De VVO-activiteiten zijn op onderstaande data gepland. Activiteiten worden vooraf in het Nijsjoagertje en eventueel op posters op school en/of het dorpshuis aangekondigd. Wijzigingen of extra ingelaste activiteiten worden eveneens via het Nijsjoagertje bekendgemaakt. Veel plezier! Data Activiteiten

15 september 2011 23 september 2011 8 oktober 2011 20 oktober 2011 28 oktober 2011 19 november 2011 25 november 2011 17 december 2011

Leeskring (1 keer per 6 weken) Kaarten en sjoelen (1e van 6 avonden) Kinderexcursie Jaarvergadering VVO Kaarten en sjoelen (2e van 6 avonden) Sinterklaasintocht Kaarten en sjoelen (3e van 6 avonden) Kerstfair

20 januari 2012 24 februari 2012 3 maart 2012 23 maart 2012 30 april 2012 11 mei 2012 31 aug/1 september 2012

Kaarten en sjoelen (4e van 6 avonden) Kaarten en sjoelen (5e van 6 avonden) Karaoke en kinderdisco Kaarten en sjoelen (6e van 6 avonden) Koninginnedag Bloemenactie Scheepsjoagen

Jaarvergadering Voor alle vragen, opmerkingen en suggesties m.b.t. de activiteiten en organisatie ervan door VVO kunt u de jaarvergadering bijwonen. Het afgelopen seizoen wordt geëvalueerd en we kijken vooruit naar het komende seizoen. Aanvang: 20.00 uur. Locatie: Dorpshuis. Kaarten en sjoelen Ook dit seizoen vinden de kaart- en sjoelavonden gezamenlijk plaats. Als je meedoet met de competitie kaarten of sjoelen, betaal je €3,= per avond en ontvang je aan het einde van het seizoen een boodschappen- of vleespakket. Je mag dan maximaal twee avonden missen. Maar je kunt ook gewoon voor de gezelligheid aanschuiven wanneer het eens uitkomt. Jong en oud is van harte welkom! Aanvang van de avonden: 20.00 uur. Locatie: Dorpshuis. Leeskring De Leeskring komt op donderdagavond bijeen in het Dorpshuis met een frequentie van eens per 6 weken. Voor informatie kunt u contact opnemen met Jan ’t Mannetje op nummer 06 2856 2559.

6

Onder de wieken slapen mensen... Het is zomaar een vroege zaterdagochtend. Mijn loopje naar de molen is zonnig en stil. Het dorp is van vogels en mensen met honden. Achter ramen zie ik anderen met ochtendkranten en mokken. Het is een prettig loopje zo naar mijn werk. Op zo'n ochtend als deze voelt de molen een beetje van mij. Ik kom dan eigenlijk een beetje thuis. Zo gauw de sleutel in het slot gaat beginnen vaste rituelen. Vlag in de houder. Krant uit de brievenbus en óp de stamtafel. Lampen, radio en kaarsen aan. Ik scharrel wat heen en weer met boter en borden. Het vuur gaat aan voor eieren en ik pers een kan vol verse sinaasappelen. Geuren van koffie en brood verspreiden zich door de molen en boven mijn hoofd hoor ik vloeren kraken. En dan denk ik even: "Ze zijn wakker"

Het is altijd weer een nieuw begin als je de gasten ontmoet. Ieder bezoek is anders. Ieder mens is anders. Iedere keer een nieuw verhaal. Langzaam kwamen ze naar beneden. Al wat op leeftijd. Met z'n twee. Ze stelden zich voor en keken wat onwennig, maar genietend om zich heen. Ik bracht hun koffie en verder nog een hele tafel vol. Ze zaten bij het raampje. Recht tegenover elkaar. Voorzichtig begon ik over hun zoon, die hun deze overnachting had geschonken. De ogen van de oude moeder straalden me toe. Ja. Hun zoon. Zo attent. Zo fijn dat hij dit had bedacht ook. Het feit dat hij had gezocht naar deze plek. De moeder had de eerste dertien jaar van haar

7

leven doorgebracht in een molen. Ergens in NoordHolland. Midden tussen water en weilanden. Ze vertelde van een tijd dat molenaars tevens rietdekkers waren en banenvegers in de winter. Dat het vaak hele families waren en dat men onderling nog wel eens van molen ruilde. Ze schetste mij de hongerwinter. Dat ze boven in haar molen stond en keek naar het veld. Dat daar een jongetje liep in vodden en lompen. Vies en hongerig. Zoekend in stroompjes water naar kleine visjes. Dat ze naar het jongetje keek en dat hij terug keek naar haar. Twee Hollandse kinderen. Dat moment. Ze was het nooit vergeten.

Ze stonden te wachten op gevangen Stekelbaarsjes uit de vaart. In hun monden gepropt zo gauw ze het kregen. Zo weinig. Zo'n honger. Het pannetje overbodig in hun grauwe vingers geklemd.

En van de lange rij hongerigen bij de molen van haar vader. Kilometers gelopen vanuit druk bevolkte en verwoeste steden. Met een gedeukt emaillen pannetje in hun magere handen.

Het is altijd weer een nieuw begin als je de gasten ontmoet. Ieder bezoek is anders. Ieder mens is anders. Iedere keer een nieuw verhaal.

De twee gasten staan voor de oude foto's in de molen. Herinneringen komen boven. Verhalen komen los. Over geluiden van vogels. Van stilte. Als ze gaan schudden we elkaar de handen. We kijken in elkaars ogen. Ik ben geraakt door hun verhalen. Uit een andere tijd. Geraakt door hun samenzijn. Door hun bezoek. De man zegt : "we voelden ons familie, geen gasten".

Inge Zwerver

derdag 23 juni buiten keihard stroomde van de regen, zagen Louise en ik door het achterraam van onze woonkamer een opvallend groen gekleed vogeltje ter grootte van een dikke mus heel behendig omgekeerd aan een tak van een chrysantenstruik hangen. Bladoksel voor bladoksel werd zorgvuldig geïnspecteerd op aanwezige spinnetjes en andere insecten. Een groenling! En daarmee was ook het raadsel uit het begin van de vorige aflevering opgelost, toen ik schreef dat ik heel vroeg in de ochtend een zeer langdurig hoog vogelg e l u i d hoorde. Want juist Drie reeën de groenling blijkt de producent van het lang aangehouden dwsèèèèh. Ik schreef toen ook over de koekoek die Jan Dijkema had gezien en gehoord. De hele maand juni heeft de vogel ’s ochtends heel vroeg van zich laten horen maar een paar weken geleden zag

Nr. 69 Nog maar enkele dagen geleden was het al weer de langste dag. En de kortste nacht. Zo’n nacht waar het maar niet donker wil worden en om kwart over drie de ochtendschemering al aanbreekt. Toch , vanaf nu zullen de dagen heel voorzichtig , bijna onmerkbaar, weer korter worden. Tot eind november wanneer ik ’ s ochtends en ’s avonds mijn honden uitlaat, het zo donker is dat de lampjes op hun halsbanden weer aan moeten. Het is nu nog nauwelijks voor te stellen, zo’n snelle verandering van het beschikbare daglicht. Toch is dat, vind ik, een van de grootste verrukkingen van het buiten wonen. Je maakt nog echt het enorme verschil tussen de diverse seizoenen mee. Toch was het dit jaar heel moeilijk om het lenteseizoen goed af te grenzen. Vooral door de hoge tem peraturen van april en mei leken we toen al hoog en breed in de zomer beland. En nu we de laatste dagen zeer donker weer beleven met heel dikke Grutto eieren plensb uien, doet het op het eerste gezicht sterk denken aan een herfstdag eind september. Natuurlijk is dit allemaal maar schijn. Altijd, zo half juni gaat het hard regenen en duikelen de temperaturen even naar beneden.

’Schapenscheerdersweer ‘wordt het weer van die dagen wel genoemd. En

de vogels? Wat moeten die met zo’n instabiel weerpatroon. Ze lijken er beter tegen te kunnen dan wij mensen. Het regenachtige weer lijkt ze meer dan welkom. Terwijl het afgelopen don-

Grote Bonte Specht 8

ik hem voor het eerst van mijn leven zelf. Niet zo’n grote vogel met een opvallende lange staart die het Boterdiep richting Fraamklap overvloog , luid koekoek!koekoek! roepend. Jammer genoeg net weer geen fototoestel bij me. Zoiets overkomt Sieb Klaas Iwema aan het jaagpad naar Fraamklap niet maar die neemt voor het fotograferen van vogels dan ook uitgebreid de tijd. En het is natuurlijk

ook een eindeloos geduldwerkje. De meeste mensen hebben wel eens van de Grote Bonte Specht gehoord, maar Sieb Klaas had in een boom bij zijn boerderij een broedende specht met een jong. En hij slaagde erin de oudervogel en het jong te fotogra-

Juni 2011

De DorpsDichter Whe are the Champions Alle reden voor ( alweer ) een feest Met vuurwerk, barbecue en muziek Tot laat in de avond zuipen als een beest S.V.O. werd kampioen, mede door hun tactiek Jonge haasjes in een leger. feren. Nog net voordat het stel voorgoed uitvloog. Maar hij vond ook gruttoeieren in een van zijn graspercelen. Kwam een volwassen grutto tegen en vond eind mei een nest met jonge scholeksters en jonge kieviten. Drie juni kreeg hij de drie reeën voor de lens die al door meer mensen , zoals Willem Huizingh , zijn gezien en die voortdurend heen en weer trekken tussen het spoor en het Boterdiep richting Fraamklap. En die zo langzamerhand steeds minder schuw lijken te worden. Nog vanmorgen vroeg, zaterdag 25 juni om acht uur zagen Willem en ik het koppel van drie weer. Zich mooi aftekenend tegen de horizon. In het bezit van een diep roodbruine kleur.

De grootste verrassing kwam deze maand van Patty Venhuizen en Gerjan van der Laan uit de Beckeringhstraat. Zij fotografeerden omstreeks 10 juni in het perceel grasland tussen het voetbalveld en het kleipad naar Oudebosch een leger met jonge haasjes. Prachtig! En nu maar hopen dat de haasjes bestand zijn tegen de vraatzucht van kraaien en vossen. Alle reacties laten in ieder geval zien dat er heel wat te beleven valt aan natuur zo rond ons dorp. Altijd staat mijn adres open voor reacties: Kees Willemen Bedumerweg 48 9959 PH Onderdendam Tel.050-3049464 Mobiel: 06-18849215 E-mail: [email protected]

De paden op, de lanen in Het weekend van de “Top Vief” Menigeen ging op pad met goede zin Met ’n “ervaren” gids de elementen te lief via het nieuwe breed en hoogholt (tje) Dwars door grasland en weideveld werd ons de history van hail old ons op diverse plekjes verteld Exposities van lokale kunstenaars alhier Van schilders, keramiek tot verzamelaar werd bekeken met veel aandacht en plezier Dus zeker voor herhaling vatbaar Begeleid door het El Campo koortje weer aangeland bij het molenpandje Nagenietend van het laatste akkoordje was dit een dag met ’n gouden randje

Dodi

9

BELANGRIJKE TELEFOONNUMMERS: Huisartsen: In het weekendhulp, na 17.00 u en voor 08.00 uur ‘s morgens en gedurende feestdagen te bellen met: 0900—9229 Tandartsen: Op zaterdag en zondag is er om 11.00 uur en 17.00 uur een spreekuur. Buiten deze spreekuren is de verantwoordelijk tandarts na telefonisch overleg te consulteren. Naam + telefoonnummerdienstdoende tandarts is te beluisteren op de telefoonbeantwoorder van uw eigen tandarts. Apotheek : De Vlijt 4 te Bedum tel. 050 – 301 52 72 Zaterdag van 10.00 - 13.00 uur Zon- en feestdagen gesloten. Buiten openingstijden voor spoedgevallen contact opnemen met Apotheek Hanzeplein (Hanzeplein 122 tegenover het AZG) tel. 0900-1115020

Kerkdiensten Gereformeerde Kerk

Uitvaartvereniging De Laatste Eer: Secretaris en ledenadministratie : D.Huisman, Stitswerderweg 32, 9991XJ Stitswerd Tel 050-3049361 Uitvaartverzorger : G.J.Sikkema Gebr Gootjesstraat 39 9953 PV Baflo Tel 0595-424222

03 juli 19.00u 10 juli 19.00u 17 juli 19.00u 24 juli 19.00u 31 juli 19.00u

Dierenartsen: Dierenartsenpraktijk Van Stad tot Wad te Bedum 050-3014260 voor gezelschapsdieren, 0596-518242 voor landbouwhuisdieren en paarden. Dierenartesenpraktijk Noord West Groningen te Winsum Tel. Nr. 0595-441800

03 juli 09.30u 10 juli 10.00u 17 juli 09.30u 24 juli 19.00u 31 juli 09.30u

mw. L.G.M. Siersema dhr. H.J. Dijkstra ds. J. de Vries ds. T.J. Oldenhuis mw. L.G.M. Siersema

Kerkdiensten Ned Hervormde Kerk kand. M.A. Post ds. H. van Wingerden ds. H. van Wingerden ds. H. van Wingerden dhr. F. Verkade

BIBLIOBUS IN ONDERDENDAM Vanaf heden staat, tot nader order, de bibliobus weer elke dinsdag, van 18.15 uur tot 19.45 uur, bij Abemec Voor informatie kunt u bellen met de bibliobus: T: 06-53164047 E: [email protected]

Politie / Brandweer / Ambulance: Alarmnummer 112 Politie, niet dringende meldingen 0900 – 88 44

10

Peuterspeelzaal Onderdendam gaat verdwijnen Dus toch, hoor ik u allen al denken? Er was toch gezegd dat ze/we bij de Basisschool in zouden komen na de zomervakantie? Wees allen gerust, met deze titel hoopten wij uw aandacht te trekken voor het volgende. Het leek Kids2b leuk u allen te betrekken bij het bedenken van een nieuwe naam voor de peuterspeelzaal in Onderdendam. Bij een nieuwe locatie hoort, vinden wij, ook een nieuwe naam. En wie zijn er meer betrokken bij het bedenken van deze naam, dan de inwoners van Onderdendam? Graag zouden wij u willen vragen hierover mee te

Volleybal Onderdendam

denken en namen die u hebt bedacht te mailen naar [email protected] In overleg met onze leidster Alet Doesburg, zullen wij uit alle inzendingen de meest originele en pakkende naam kiezen. De bedenker van deze naam ontvangt van Kids2b natuurlijk een leuke attentie. Wij zien uw inzendingen met spanning tegemoet en uiteraard gaat de bedenker het bord met de nieuwe naam zelf onthullen!

Het volleybalseizoen zit er op. We kunnen terugkijken op een positief jaar. We zijn namelijk tweede geworden en daar zijn we erg mee blij! We trainen elke maandagavond in het dorpshuis van 19:30 uur tot 20:45 uur. We spelen ongeveer 10 wedstrijden in het jaar en elk jaar in mei hebben we het jaarlijkse volleybaltoernooi in Winsum, met de andere teams uit onze poule.

Marjan Buwalda, Coördinator Peuterspeelzalen Kids2b

Het leukste dorp van Groningen

Lijkt het jouw leuk om ook met ons mee te volleyballen, maar twijfel je nog. Kom gerust een keertje meedoen, we starten het nieuwe seizoen op maandagavond 5 september om 19:30 uur, in het dorpshuis. Is dat iets te vroeg? We hebben ook een tweede team, die elke maandagavond traint van 20:45 uur tot 22:00 uur. Namens volleybal, Hetty Slagter

Hallo dorpbewoners, U heeft het vast al wel gezien op tv Noord, het leukste dorp van Groningen en Onderdendam doet ook mee. We staan op dit moment op plaats 17 en als we door willen naar de finale, moeten we binnen de top 14 staan. Daarom zijn alle stemmen welkom. U kunt stemmen via www.hetleukstedorpvangroningen.nl en vergeet dan vervolgens niet om uw mail te bevestigen. Stemmen kan tot 22 juli. Mireille Krijgsheld 11

AGENDA JUNI 2011 Elke zaterdag en zondag in de maand juli is het dorpshuis geopend van 13.00 tot 17.00 uur. Dit om het bezoeken van de kunstexpositie van Onderdendamster amateurkunstenaars mogelijk te maken.

Foto’s: Johannes v.d. Helm, e.a. Bijdragen van: O.a. Mireille Krijgsheld, Kees Willemen, Inge Zwerver, Jan ‘t Mannetje, Dodi Eindredactie en opmaak: Dethmer Jonkhoff Email: [email protected] Of Boterdiep OZ 1 9959PM Onderdendam tel. 050-3049363

9 juli Dorpsfeest!!! Van 13.00 tot 20.00 uur!!! 21 juli 19.30 tot 21.30u

Redactie Nijsjoagertje

Breien in de Molen Hunsingo

Kopij inleveren het liefst via email

De Leeskring weer op 15 september. OUD PAPIER weer in september

LET OP! LET OP! LET OP! Kopij aanleveren uiterlijk: vrijdag 22 juli 2011!!!

(Tenzij anders vermeld alle activiteiten in het dorpshuis)

Donaties graag op girorekening 9014281 t.n.v. ‘t Nijsjoagertje

VERMIST

Wanneer er niet voldoende kopij is, verschijnt het volgende nummer in augustus. Dit i.v.m. de vakanties.

VERMIST Kenmerken Doortje: Speels, 8 maanden jonge poes; Volledig zwart, ook alle voetkussentjes; Héél dikke, zachte vacht; Lange staart en pluimpjes aan de oortjes; Nog een kale plek op haar buik van de sterilisatie; Maakt graag geluidjes/praat graag. Onze Miep is nooit teruggevonden. We hopen met Doortje meer geluk te hebben….. JP en Cindy: 06-51824868 of 0623291918, Uiterdijk 34

Doortje is 25 mei 2011, na 15.00 uur niet meer thuis gezien. Wie heeft haar hierna nog gezien, of heeft een idee wat er met haar is gebeurd?

12