VZW Grijkoort Stationsstraat 3 9690 Kluisbergen
ERVAREN FYSIEKE EN MENTALE BELASTING Samenvattend verslag van de vragenlijst van 16 werknemers (vzw Grijkoort-Werkplaats)
Beste, Deze vragenlijst werd opgesteld en ingevuld in het kader van het ergonomisch project van het ervaringsfonds (SST), rond volgende taken: -
Maaien
-
Scheren van hagen/struiken + opkuis
-
Zagen en verhandelen van hout
-
Planten
-
Constructies maken
-
Grondbewerking
Het is de bedoeling van het project om te onderzoeken in welke mate specifieke opdrachten en taken kunnen aangepast worden aan de ouder wordende werknemer. Het is hierbij van groot belang dat we weten wat de werknemers zelf ‘belastende of zware’ taken vinden en hoe men denkt dat dit misschien kan opgelost worden. Deze kennis gecombineerd met de kennis en de ervaring van de ergonomen is de enige manier om samen naar mogelijke oplossingen van bepaalde probleemsituaties te zoeken.
Gelieve hierna het samenvattend verslag te vinden van de 16 werknemers die allen een leeftijd van boven de 45 jaar hebben. De adviezen werden bij de deeltaken per rubriek geformuleerd en op het einde aangevuld met algemene adviezen ter verlichting van de fysieke en mentale belasting.
Matthias Dewaele Ergonoom Departement Ergonomie, Interleuvenlaan 58, 3001 Leuven, Tel: 016/390 503
1
IDEWE, Zwijnaarde
Enkele persoonsgebonden factoren Geslacht
Alle 16 bevraagde personen waren mannen
Lichaamslengte
Tussen 1.51m en 1.86m
Leeftijd
Tussen 46 en 59 jaar
Hoelang werkt u reeds op deze werkplaats? Hoeveel uren werkt u per dag op deze werkplaats? Hoeveel uren werkt u per week op deze werkplaats?
Welke taken voert u uit? Omcirkel de taken die u uitvoert.
Werkt u ook nog op andere werkplaatsen?
Tussen 7 maand en 8 jaar in dienst +/- 8 uur 40 uur per week 1. Maaien 2. Zagen en verhandelen van hout 3. Scheren van hagen/struiken + opkuisen 4. Planten 5. Constructies maken 6. Grondbewerking Geen van de bevraagde personen heeft een job naast de SWP
2
VZW Grijkoort Stationsstraat 3 9690 Kluisbergen
Rubriek 1: Klachten
Duid op onderstaande tekening aan met een kruisje (x) welk lichaamsdelen of welke –zones het meest belast worden op deze werkplaats.
Ogen Nek Schoude
Lage rug
Elleboge Polsen & handen
Benen
Vul het schema op de volgende pagina in door kruisjes te zetten wanneer het gevraagde van toepassing is. Bij de 16 personen (mannen) maken melding zijn volgende fysieke klachten al voorgekomen tijdens hun te werkstelling bij vzw Grijkoort : -
13 met lage rugklachten (3 voor in behandeling geweest)
-
3 met elleboogklachten
-
2 met polsklachten
-
5 met beenklachten
-
6 met schouderklachten
-
1 met oogklachten (niet gerelateerd aan het werk)
8 personen melden dat deze klachten verergerd zijn door het werk bij vzw Grijkoort. 2 van deze personen vermelden dat zij deze klachten ook al ervaarden bij vorige werkgevers.
Departement Ergonomie, Interleuvenlaan 58, 3001 Leuven, Tel: 016/390 503
3
9 personen zijn werden medisch of therapeutisch opgevolgd voor hun klachten
7 personen hebben al ziekteverlof gehad door hun problematiek
4
VZW Grijkoort Stationsstraat 3 9690 Kluisbergen
Rubriek 2: Handelingen & houdingen
Bij de 6 taakrubrieken werden deeltaken besproken. Deze werden gescoord op een waardeschaal van 1 tot 4 (1. Gemakkelijk, 2. Tamelijk moeilijk, 3. Behoorlijk moeilijk, 4. Zo goed als onmogelijk). De taken die gemiddeld 3 of hoger scoorden heb ik vermeld.
HANDELINGEN & HOUDINGEN
SCORE
1. Maaien Handeling 1: Maaien met mes (zware vegetatie)
1
2
3
4
Handeling 2: Maaien op helling
1
2
3
4
Handeling 3: Maaien in beken
1
2
3
4
Handeling 1: In stukken zagen op de grond (opzagen)
1
2
3
4
Handeling 2: Tillen en dragen van hout
1
2
3
4
Handeling 3: Zagen van op ladder
1
2
3
4
1
2
3
4
Handeling 1: Plaatsen van bomen in de sleuf
1
2
3
4
Handeling 2: Plaatsen van paal met slagbuis
1
2
3
4
Handeling 3: plantput maken met spade
1
2
3
4
Handeling 4: Planten van waterplanten
1
2
3
4
Handeling 5: Planten op helling
1
2
3
4
2. Zagen en verhandelen van hout
3. Scheren hagen/struiken + opkuis Bovenkant snoeien zonder stelling, vanuit boom of met telescopische haagschaar
4. Planten
Departement Ergonomie, Interleuvenlaan 58, 3001 Leuven, Tel: 016/390 503
5
5. Constructies maken Handeling 1: Aandragen materiaal
1
2
3
4
Handeling 2: Gebruik grondboor
1
2
3
4
Handeling 3: Afrollen draad
1
2
3
4
Handeling 3: Wieden (manueel bij de grond)
1
2
3
4
Handeling 4: Hakken (met hulpmiddel onkruid kappen)
1
2
3
4
6. Grondbewerking
Rubriek 3: Gebruikte gereedschappen op de werkplaats
De meest belastende gereedschappen werden vermeld. 1.
Is verreikende (telescopische) heggeschaar handig om mee te werken?
ο Ja
X Nee
ο Ja
X Nee
ο Ja
X Nee
Wat scheelt er aan? Grote hefboom Voorstel ter verbetering: jobdifferentiatie/-rotatie
2.
Is de grondboor handig om mee te werken? Wat scheelt er aan? Moeilijk hanteerbaar op schuine oppervlakken of voor schuine putten mee te maken, rugbelastend! Voorstel ter verbetering: zoeken naar andere (gemechaniseerde) en ergonomisch vriendelijkere hulpmiddelen
3.
Is de bosmaaier handig om mee te werken? Wat scheelt er aan? Asymmetrische houding Voorstel ter verbetering: Goede instructie, aandacht voor bevestigen van het harnas (geen tilbeweging met armen, enkel begeleiding van de bosmaaier!). Afwisselen op helling (linkervoet hoog na 15 min rechtervoet hoog). Na 1 uur oprakelen van snoeiafval. Jobdifferentiatie en –rotatie
Op schuine hellingen is dit zeer belastend werk
6
VZW Grijkoort Stationsstraat 3 9690 Kluisbergen
4.
Hebt u soms last van koude of warmte ?
XJa
ο Nee
X Ja
ο Nee
Waar of wanneer? Eigen aan buitenwerk, er is wel voldoende aandacht voor werkkledij en in extreme omstandigheden wordt er niet gewerkt Voorstel ter verbetering: Blijven experimenteren met nieuwe materialen, kniebescherming moet meer gebruikt worden!! Zeker bij het wieden!!
5.
Hebt u soms last van lawaai? Waar of wanneer? Kettingzaag, bosmaaier, 2-takt-heggeschaar Voorstel ter verbetering: Gehoorbescherming, waar het kan elektrische gereedschappen gebruiken (lichter, minder geur- en lawaaihinder)
Rubriek 4: Ervaring van de arbeidsbelasting
In deze rubriek is het de bedoeling dat u de hinder scoort die u bij het uitoefenen van uw taak ervaart. Bijvoorbeeld vermoeidheid: u moet niet de vermoeidheid op zich scoren, maar wel de hinder die u ervaart ten gevolge van deze vermoeidheid.
Kruis de beleving aan die het best past:
Geen hinder
Matige hinder
Vermoeidheid: Hoeveel hinder ervaart u omwille van fysieke of mentale vermoeidheid?
X
Risico’s: In welke mate ondervindt u hinder van de dreiging van een gevaar dat in schade kan resulteren voor uzelf?
X
Concentratie: In welke mate ondervindt u hinder van de aandacht die vereist is?
X
Erge last
Departement Ergonomie, Interleuvenlaan 58, 3001 Leuven, Tel: 016/390 503
Uitermate veel last
X (Herbicide )
7
Moeilijkheidsgraad: In welke mate ondervindt u hinder van de complexiteit van uw werk?
X
Arbeidsritme: In welke mate ondervindt u hinder van de werkdruk of werksnelheid?
X
Verantwoordelijkheid: In welke mate ondervindt u hinder m.b.t. de te dragen verantwoordelijkheid?
X
Omcirkel de beleving die het best past: Ervaren interesse: In welke mate voelt u zich betrokken bij uw werk en doet u uw werk graag?
Vervelend
Matig interessant
Interessant
Zeer interessant
Ervaren zelfstandigheid: In welke mate kan je zelfstandig je job uitvoeren en beschik je over regelmogelijkheden bij het uitvoeren van uw werk?
Geen zelfstandig heid
Weinig zelfstandig heid
Veel zelfstandig heid
Uitsluitend zelfstandigh eid
Heel opvallend is dat de werknemers van vzw Grijkoort verklaren overwegend weinig hinder te ondervinden van hun job en het werk als interessant ervaren met een grote autonomiteit. Er wordt door 3 personen melding gemaakt van een éénzijdige mentale belasting. Dit kan eventueel opgelost worden door een goede bevraging bij de werknemers naar interesse en verdere specialisering in andere deeltaken of hanteren van machines.
Rubriek 5: Voorstellen tot verbetering
- cfr. verschillende adviezen geformuleerd bij de verschillende deeltaken van de rubrieken - Jobdifferentiatie en eventueel jobrotatie toepassen. Vele taken worden te lang ( > dan 2 uur na elkaar uitgevoerd). Dit zorgt voor een heel éénzijdige belasting van de werknemers. Wat zowel statische als dynamische RSI en lage rug problematiek in de hand werkt. - Er is één persoon die uitdrukkelijk vermeld hinder te ondervinden van de uitlaatgassen die de verschillende toestellen produceren. Rekening houden met windrichting en evnetuele luchtwegbescherming kunnen overwogen worden. - Werken met herbiciden wordt door 3 personen ook als een extra risico aanzien. Ook hiervoor zijn de geldende regels van arbeidsveiligheid van kracht. - Voorstellen werden gedaan om tijdens de dagen dat er om weeromstandigheden niet kan gewerkt worden eventueel plantkunde te krijgen 8
VZW Grijkoort Stationsstraat 3 9690 Kluisbergen
- Het regelmatig herhalen van tiltechnieken, preventieve stretching, technische instructies onder vorm van toolboxmeetings (Max. 15 min!) zorgt ervoor dat de opleidingen gegeven door externe firma’s niet vergeten worden. Dit zorgt voor een preventieve instelling t.a.v. fysieke overbelasting. - Het sensibiliseren van gezonde voeding, leef- en
slaapgewoontes en psycho-sociale
aspecten kan ook een sterk preventief karakter hebben ter reductie van fysieke en mentale belasting. Dit werd echter niet onderzocht in deze ergonomische evaluatie.
Departement Ergonomie, Interleuvenlaan 58, 3001 Leuven, Tel: 016/390 503
9
