Enthousiasme tijdens ANBO-nieuwjaarsdiner!

Enthousiasme tijdens ANBO-nieuwjaarsdiner! Rond de kerst bleken er al vrij veel activiteiten gepland te zijn. Hierdoor heeft het bestuur van de ANBO afdeling Texel het traditionele kerstdiner weloverwogen verplaatst naar begin januari en omgedoopt tot nieuwjaarsdiner. De animo was er niet minder om. Het beoogde aantal deelnemers werd ruimschoots behaald. Op zaterdag 3 januari jl. heeft dan ook in de sfeervolle ambiance van het dorpshuis De Hof in De Koog het jaarlijkse diner van de ANBO plaatsgevonden. Het bestuur kon zo’n 100 gasten verwelkomen, die in een feestelijke en gezellige sfeer een viergangendiner kregen voorgeschoteld, waarmee de kok, René Remmers van restaurant Topido, veel lof oogstte. Voor het opdienen en uitserveren van het diner waren dertig vrijwilligers beschikbaar, die volop hebben kunnen genieten van het enthousiasme en de complimenten van de gasten over het eten en over de verschillende programmaonderdelen. Gerard Kuip bracht een aantal gedichten “op sien Tessels”, waaronder een Texelse bewerking van een gedicht van Annie M.G. Schmidt. Verrassend was het optreden van het “Koor achter de Rugediek” onder leiding van Rinus Kuiper. Dit gemengde koor uit De Cocksdorp werd door het publiek op een warm applaus onthaald. Marian Zegers droeg een ontroerend gedicht voor, dat was gebaseerd op een songtekst van Guus Meeuwis. Overigens kon Lydia Blok bij haar welkomstwoord meedelen, dat de Afdeling Texel door de ANBO in 2014 tot de beste afdeling van de Regio Noordwest is uitgeroepen. Iets waarop bestuur en leden trots kunnen zijn. Bij het afscheid spraken veel gasten hun waardering uit over de fijne avond. Ook het bestuur en de vrijwilligers denken met veel plezier aan deze mooie en smakelijke start van het nieuwe jaar terug. Een avond, die overigens mede is mogelijk gemaakt door de ondersteuning van Restaurant Topido, Slagerij & Eetwinkel Moormann & de Boer en Timmer De Echte Bakker.

Tekst: Rob van Damme, foto’s: Rob Blok

Wat is er veranderd in 2015? 2015 is een jaar met veel veranderingen; op financieel vlak maar ook op het gebied van gezondheid, werk en wonen. Hieronder een aantal voorbeelden van de belangrijkste veranderingen.

Financiële veranderingen Komend jaar kan er voor u iets wijzigen in uw inkomenssituatie, uw pensioen of in de belastingen en toeslagen. Wellicht vraagt u zich daarnaast af wat de stand van zaken is op het gebied van schenken en erven. Vele senioren hebben te maken met de verhoging van de AOW-leeftijd en het aanpassen van enkele toeslagen die specifiek voor ouderen bestaan. Zo wordt de Koopkrachttegemoetkoming Ouderen Belastingplichtigen (KOB) bijvoorbeeld omgevormd tot de 'inkomensondersteuning AOW'. De kostendelersnorm gaat vanaf begin dit jaar gelden voor mensen met bijvoorbeeld een bijstandsuitkering of een WWB, AIO, IOAW en IOAZ. Voorbeelden: De AOW-leeftijd stijgt verder. Wordt u vóór 1 oktober 2015 65 jaar, dan gaat uw AOW drie maanden na uw 65e verjaardag in. 65 jaar op of jarig na september 2015, maar vóór 1 juli 2016? Uw AOW gaat dan zes maanden na uw 65e in. AOW-gerechtigden betalen over de eerste € 19.822 inkomsten 18,6% inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen (was 18,35%), het tarief voor de tweede belastingschijf blijft gelijk op 24,1 procent. Ook de derde en vierde schijf veranderen niet (42, respectievelijk 52%). AOW-gerechtigden hebben bovenop de algemene heffingskorting recht op een ouderenkorting. Deze is in 2015 € 1.042 als het verzamelinkomen minder is dan € 35.770. Is het inkomen hoger, dan is de ouderenkorting € 152. AOW-gerechtigden die alleengaand zijn, hebben ook nog recht op een extra heffingskorting van € 433. Vrijstelling schenkbelasting: voor kinderen is de vrijstelling jaarlijks € 5.277. Daarnaast is er de mogelijkheid om kinderen tussen 18 en 40 jaar eenmalig een vrijgesteld bedrag van € 25.322 te schenken. Wendt het kind (tussen 18 en 40) de schenking voor de eigen woning of voor een dure studie aan, dan is de vrijstelling € 52.752.

Wijzigingen in de zorg Vanaf januari gaat de langdurige zorg op de schop en valt de AWBZ uiteen in drie andere wetten. Mensen die 24 uur per dag intensieve zorg nodig hebben vallen onder de Wet langdurige zorg (Wlz). Zij die thuis kunnen blijven maar medische hulp nodig hebben krijgen die uit de Zorgverzekeringswet (Zvw) en mensen die huishoudelijke hulp of andere vormen van lichte, niet-medische zorg nodig hebben krijgen dit uit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) via de gemeente. Voorbeelden: Vanaf 1 januari wordt de wijkverpleging door uw zorgverzekeraar vergoed. Er is geen eigen risico en geen eigen bijdrage verschuldigd. De gemeenten zijn vanaf 2015 verantwoordelijk voor huishoudelijke hulp, dagbesteding, begeleiding, woningaanpassing, GGZ-verblijf en mantelzorgondersteuning. De tegemoetkoming Eigen Risico en de Wet Tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg) zijn in 2015 vervallen. De gemeenten worden verantwoordelijk voor het met maatwerk ondersteunen van deze groepen. De zorgtoeslag vervalt in 2015 als het inkomen van een alleenstaande meer is dan € 26.316. Hebt u een toeslagpartner, dan vervalt de zorgtoeslag als uw gezamenlijke inkomen hoger is dan € 32.655

Werken en ontslag De ontslagvergoeding wordt gewijzigd in een transitievergoeding. Tijdelijke contracten mogen vanaf 1 juli 2015 nog slechts tot maximaal twee jaar worden verlengd, daarna is er sprake van een vast contract. Een bekende truc van werkgevers; het 3 maanden ontslaan en dan weer op tijdelijke contracten aannemen van werknemers om te

voorkomen dat ze een vast contract krijgen, wordt moeilijker gemaakt. Nu moeten er zes maanden tussen de contracten zitten.

Wonen Voor zowel mensen met een koopwoning als huurders veranderen een aantal zaken in 2015. Eigenaars krijgen bijvoorbeeld te maken met aanpassingen in de hypotheekrenteaftrek en het eigenwoningforfait. Huurders met huurverhogingen en de vaststelling van de inkomensgrens voor sociale huur. Voorbeelden: De aftrek van hypotheekrente gaat met 0,5 procent omlaag tot maximaal 51 procent. De BTW die u betaalt over arbeidsloon bij een verbouwing van uw woning die twee jaar of ouder is, is tot 1 juli 2015 6 procent. Daarna vervalt de tijdelijke verlaging van het tarief. De inkomensgrens voor een sociale huurwoning (huur lager dan € 710,67 per maand) is € 34.911 bruto per jaar. De maximale huur om voor huurtoeslag in aanmerking te komen is in 2015 € 710,67 per maand Eigen woning forfait: dit is het bedrag dat bij uw inkomen wordt geteld bij uw aangifte inkomstenbelasting. Dit forfait gaat met 0,05 procentpunt omhoog naar 0,75% voor woningen met een WOZ-waarde van € 75.000 tot € 1.000.000. *Wij hebben hier slechts een paar voorbeelden kunnen geven. Voor een compleet overzicht verwijzen wij u naar onze website (www.anbo.nl)

ANBO leden krijgen op vertoon van hun ledenpas korting bij de volgende bedrijven*:               

Oosterhof Wonen in Den Burg geeft op alle artikelen 5% korting Het Texelse Schoonmaakbedrijf Dennis in De Cocksdorp geeft op alle diensten 5% korting Wiersma Meubelen in Den Burg geeft op alle artikelen 5% korting De firma Graaf in De Cocksdorp geeft 30% korting op Texelse dekbedden (op = op) Mediamiek Masseur Lia de Bruin in Eierland geeft 5 euro korting per behandeling Voeten op Texel in Eierland geeft op alle voetverzorgingproducten 50 eurocent korting De Kookwinkel van Keukencentrum Texel in Den Burg geeft 5% korting Stiehl Audio Video, De Waal, geeft op alle aankopen 5% korting Voetreflextherapie Thalia Houwing in Den Burg geeft 5% korting per behandeling Restaurant Topido in De Cocksdorp geeft bij een kopje heerlijke DE koffie naar keuze een tweede kopje gratis. Aanbod geldt voor ANBO leden en hun gasten Garage Dros in Eierland geeft op alle reparaties 10% korting Zegel Modes in Den Burg geeft 10% korting VTI Oudeschild geeft 10% korting op alle materialen Computer Texel, Keesomlaan, geeft 5% korting op de eerstvolgende bestelling. Gebruik hiervoor kortingscode CT2013 (1 x per gezin). TCA aan de Maricoweg geeft bij aankoop van minimaal € 30,- aan inkt/toner een gratis pak A4 papier t.w.v. € 3,-

In de komende periode zal de ANBO doorgaan met het benaderen van bedrijven voor korting voor de leden. Bedrijven die mee willen doen aan dit initiatief kunnen contact opnemen met Tom Steenvoorden, tel. 316656 of [email protected] *) De korting geldt niet voor aanbiedingen

Gerepareerde heeringkuul In de 50-er en 60-er jaren, van half oktober tot en met half maart, werd er bijna of geheel door de Urker- en Texelse vloot op heering gevist in de Zuielijke Noordzee en het Kanaal. De heering die wij vingen, werd meestal in Breskens aangeland. Soms ook in Oostende. Breskens was in die maanden onze tuushaven. Het was zelfs zo dat veul gezinnen van de visserlui die maanden daar gingen weunen. Enkele jonge vissermannen kregen er verkering en zijn zelfs later getrouwd met Bresciaanse schónen. Dat kwam goed uut want Oost en Oosterend kampten met een gigantisch overschot aan mannen. Dat kwam omdat op plaatsen waar veel vis gegeten wordt, meer jongens dan meisjes worden geboren. Het vissen in de Zuielijke Noordzee was niet zo eenvoudig door de ongelieke bodem, banken en de sterke stroming. Wij visten met een heeringkuul. Dat is een heeringnet dat door twie kotters getrokken wordt. Zo’n heeringkuul was erg kwetsbaar en te gróót om aan boord gerepareerd te worden. Zo hadden wij, de Texel 33, met de Texel 9 een net stuk getrokken en naar Urk gebracht om te repareren. Dat was in november van de zestiger jaren. Wij kregen bericht, dat de heeringkuul gerepareerd was en opgehaald kon worden. Miên dochter Annie was vrij van school en vond het wel leuk om met mij mee te gaan. En zo geschiedde. Wij hadden pas een nieuwe aanhangwagen. Naar Urk was alles nog twiebaansweg. Je moest vanaf Sneek dwars door de Lemmer naar Urk. Op Urk aangekomen werd de kar afgekoppeld, want ik was nog niet zo bedreven in het achteruutrijen met zo’n kar. De gerepareerde heeringkuul hebben we opgeladen en gesjord en de Urkers hielpen om de kar weer aan te koppelen. Het was een “hele huiterdewuiter”. En rijen maar! Halfweg Urk en de Lemmer, een hoop geraas en vuurwerk achteruut en daar vliegt het linkerwiel van de kar met een noodgang voorbij. Ik heb de zaak in de berm uut laten rollen. Daar sta je dan midden in de voormalige Zuierzee met een gerepareerde heeringkuul in de berm, daar waar mijn vader, gróótvader, overgróótvader en betovergróótvader plenty heering en ansjovis vingen. Nu aan weerskanten suukerbieten, mais, éérdappels, wortelen en uien. Geen gelul, alle hens aan dek, die kar moet van de knop af. Krik uut de kofferbak, maar wat we ook probeerden, het lukte niet. In de vaorte, op zo’n anderhalve mijl schat ik, zagen we een boerderij. Daar liep ik heen. Daar mocht ik Urk bellen: “Kom alsjeblieft met een lege aanhangwagen.” En dat gebeurde. De kuul werd overgeladen. Het wiel hadden we teruggevonden en de moeren zaten nog achter de wieldop. We hebben het wiel weer aan de kar gemonteerd. Ik durfde de kuul niet meer mee te nemen dus die ging mee terug naar Urk. De Urkers zeiden: “rijen maar.” “Barst”…. waar zijn mijn sleutels? Ja hoor, in de kofferbak. Maar helaas hadden we vanwege de regen de kofferbak dichtgeklapt. Natuurlijk met de sleutels er in. Iên van de Urkers wist in de polder wel een monteur. Die werd opgehaald. De rugleuning van de achterbank werd met gereedschap losgekoppeld en de sleutels met iezerdrééd opgevist. Nogmaals “rijen maar.” Maar het was inmiddels al aardedonker geworden. Zijn we in de Lemmer, hoekie om nog een hoekie om, waren we bijna de Lemmer al uut zeg ik tegen Annie: “kiek er eens achteruut, ik hoor het wagentje niet meer.” “Nee pa, ik zie geen wagentje.” Salamanders, ben ik de hele wagen gestrooid. Als de bliksem omgedraaid en wij vonden het wagentje terug tegen een Simca 1000. De chauffeur zat er nog in. Die zat klem, net als de Simca. Aan de ene kant het wagentje en aan de áre kant een dikke kerkmuur. We hebben de man bevrijd. Hij had geen schrammetje. Hij was dubbel blied: blied dat hij uut zijn Simca 1000 was en blied dat de Simca 1000 total los was. Inmiddels was ook de politie gearriveerd. We werden met z’n alle ondervraagd. Ook de chauffeur van de Simca 1000, maar die kon er hillegaar niks aan doen. Hij had zelfs nog een prop gas gegeven om de kar te ontwijken….. maar vergeefs. Ik vertelde de politie dat het karretje er op Urk af geweest was en dat de Urkers hem er weer achter gekoppeld hadden. Ik zei: “schijnbaar is daar wat misgegaan.”

Het karretje werd door de politie in beslag genomen. Aan het karretje mankeerde overigens niets. Maar de elektrische kabel was afgebroken. En daardoor was er kortsluiting ontstaan en door die kortsluiting was de verlichting van de auto niet goed meer. Dus mocht ik niet met de auto rijen. Maar ieder nadeel heeft zijn voordeel… De chauffeur van de Simca was automonteur en heeft gratis en voor niks mien verlichting weer in orde gekregen. Zo konden we toch nog naar huus. Halfweg de Afsluutdiek zeg ik tegen dochter Annie: “we hebben de Urkers de schuld geven maar we hebben het zelf déén met het martelen om het wagentje los te krijgen, zijn we vergeten de hendel er weer op te doen. Misschien kwam het wel door de donkerte.” We hebben de leste bóót kunnen halen. Na een week werden we opgebeld. De aanhangwagen kon opgehaald worden. Ik heb hem hillegaar allien op moeten halen. Gien mens wilde met me mee! Cees Drijver – Oosterend

Help, ik ben mijn wachtwoord kwijt! Het onthouden van een wachtwoord is erg lastig en dan moet het nog een veilig wachtwoord zijn ook. Op de website van SeniorWeb zijn handige tips en trucs plus een filmpje te vinden die u helpen het kwaadwilligen zo moeilijk mogelijk te maken. Hieronder een paar tips, met dank aan www.seniorweb.nl. - Voor de hand liggende wachtwoorden zijn makkelijk te kraken. Een cijferreeks (123456), een woord (Geheim) of een combinatie van uw voornaam en geboortedatum (Rita1957) is door hackers met behulp van een computerprogramma snel geraden. - Een handige truc voor een veilig basiswachtwoord is om een zin te kiezen die u makkelijk kunt onthouden. Daarvan pakt u dan de eerste letter van elk woord. Denk bijvoorbeeld aan de zin ‘in de winter is het koud, in de zomer is het warm’. Het wachtwoord wordt dan: idwihkidzihw. - Vaak bent u verplicht ook cijfers, hoofdletters en leestekens in een wachtwoord te gebruiken. Begin het wachtwoord met uw favoriete cijfer, maak van de laatste letter een hoofdletter, en vervang een ‘i’ bijvoorbeeld door een uitroepteken. Het wachtwoord wordt dan: 4!dw!hk!dz!hW - Gebruik niet overal hetzelfde wachtwoord. De veiligheid van de gegevens die u invoert bij verschillende internetdiensten is niet 100 procent gegarandeerd. Wordt het wachtwoord dat u nauwkeurig hebt samengesteld bij een van de diensten gehackt, dan moet u overal uw wachtwoord veranderen voordat er misbruik van wordt gemaakt. Voeg dus voor elke dienst die u gebruikt nog iets unieks toe aan uw basiswachtwoord. Probeer daar een kort zinnetje voor te bedenken waar u ook weer de eerste letter van elk woord gebruikt. Bijvoorbeeld de zin ‘Gmail is handig’ bij Gmail of ‘Facebook is gezellig’ bij Facebook. Bij Gmail wordt uw uiteindelijke wachtwoord dan: 4!dw!hk!dz!hWGih - Hoe langer het wachtwoord, hoe minder makkelijk het te kraken is. Vandaar dat u het advies om de hele zin te gebruiken ook tegen kunt komen. Maar op veel websites zit u aan een maximaal aantal tekens vast en is de zin al snel te lang. - Test uw wachtwoord eens met de wachtwoordtester http://www.testjewachtwoord.nl).

De Friese staartklok Hoe zou ik de blik moeten omschrijven waarmee hij naar de antieke Friese staartklok kijkt? Genegenheid, verwondering, een zekere weemoed, ingetogen blijdschap om het leven? Het speelt allemaal mee. Want deze klok, ergens rond 1850 door zijn overgrootvader op een boelhuis gekocht, heeft onbedoeld zijn geboorte bepaald. ‘Ja,’ zegt de 58-jarige Marco Ellen uit Oosterend, ‘als deze klok niet op het juiste moment had geslagen, was ik er niet geweest. Ga zitten, dan zal ik het je vertellen.’ ‘’t Was in de Russenoorlog. Je weet hoe die is afgelopen. Heel slecht voor de Russen. De Duitsers, tot het uiterste getergd en vastbesloten tot wraak, hadden een grootscheepse razzia over het eiland gehouden. Iedere gevonden Georgiër werd zonder pardon neergeschoten, vóórdat ze zelf neergeschoten zouden worden, want de Georgiërs waren scherpschutters die niets meer te verliezen hadden dan hun leven. Twee van hen, Melikia en Koerkenidze hadden zich een tijdlang schuilgehouden in de boerderij van Piet Dekker aan de IJsdijk bij Oudeschild. Ook de boerderij van Dekker ontkwam niet aan een grondige doorzoeking en de mannen waren het land in gevlucht en hadden zich in een sloot verborgen. Ze hebben een paar dagen in dat koude, smerige slootwater moeten staan, voordat de kust veilig genoeg was om verder te vluchten.’ ‘Dekker, die het niet aandurfde ze weer in de boerderij onder te brengen, bracht ze naar Oosterend. Eerst maar eens langs kapper Winkelman om de mannen wat op te knappen. Na de onvrijwillige dagen in het slootwater zagen ze er uit als zwijnen en stonken minstens zo erg. Via Winkelman kwamen ze bij mijn grootouders terecht. Hun benen waren door het lange staan in het water zo opgezwollen dat ze de laarzen van hun benen hebben moeten afsnijden. Volgens de overleveringen heeft mijn oma ze in vette schapenvachten gewikkeld om het vocht af te voeren. Een beproefd huismiddeltje.’ ‘Waren mijn opa en oma bang? Het waren vissersmensen, die het gevaar op zee al zo vaak in de ogen hadden gekeken. Doeners, die deden wat gedaan moest worden. Terwijl ze wisten dat ze er zelf ook aan zou gaan als ze die Russen zouden vinden. Zij en hun drie kinderen. Maar verhalen over angst heb ik nooit gehoord. De twee Georgiërs sliepen gewoon boven in een van de slaapkamertjes bij ons gezin. Het was een paar dagen rustig en even leek het gevaar geweken. Maar de Duitsers, die zelf ook hun leven niet zeker waren, zolang er nog één gewapende ‘Rus’ rondliep, begonnen nu met een grondige doorzoeking van alle huizen in de dorpen op het eiland. Kamer voor kamer, vertrek voor vertrek.’ ‘Nu moet je weten dat bij ons de trap naar boven in de winter met een luik afgesloten was, om de warmte beneden te houden. Centrale verwarming bestond nog niet, je moest het doen met die ene kachel in de keuken of de kamer. Onze Russen, zo zal ik ze maar noemen, lagen op de zolder vlak bij het luik. Mitrailleur en handgranaten in de aanslag. De twee Duitse soldaten, jonge jongens nog, die ons huis moesten doorzoeken, waren er niet happig op om ook echt Russen te vinden. Schijtbenauwd, volgens mijn opa. Terwijl de een onderaan de trap bleef wachten, liep de ander voorzichtig naar boven, bajonet in de aanslag en tilde voorzichtig met de punt het luik op een kier. Vlakbij de trap hing onze Friese staartklok en net op het moment dat hij het luik optilde, begon die klok te slaan. Moet je horen wat voor geluid dat is.’ Marco staat op en draait de klok even naar het hele uur. Een geluid alsof er schoten vallen klinkt door de huiskamer. ‘Hoor je? Die vent schrok zo, dat-ie temet van de trap afdonderde en ook zijn kameraad had het even niet meer. Toen zij zich realiseerden dat het maar een klok was, barstten ze in lachen uit. Van schrik en zeker ook van opluchting. Ze lieten verdere doorzoeking voor wat het was. En zo heeft deze klok het leven gered van twee Georgische soldaten en het gezin van mijn opa en oma. En indirect van mij, want als mijn familie uit wraak zou zijn gedood, was ik nooit geboren.’ En dan kijkt hij nog eens dankbaar naar de klok. Corrie Timmer – Oosterend (Foto: familie Ellen)

Pittig mens gezocht! Ik ben op bezoek bij De Stichting Broodnodig Texel, oftewel De Voedselbank Texel. Het doel van de stichting is mensen in nood een tijdelijke handreiking in de vorm van levensmiddelen bieden. En niet onbelangrijk; verspilling van goed voedsel te voorkomen. De stichting tracht haar doel onder meer te verwezenlijken door het verzamelen bij producenten en distributeurs van levensmiddelen en producten die om een of andere reden niet verkocht kunnen worden maar wel kwalitatief 100 procent goed zijn. We zitten aan de koffie , het is lunchpauze in de Jonkerstraat voor Jose, Dwight en Mariëlle, drie van de acht vrijwilligers van de voedselbank. Het kleine gebouw staat vol levensmiddelen en verzorgingsproducten. Het is een supermarkt in het piepklein. Het is een drukke tijd voor de vrijwilligers , Sinterklaas is net geweest en de Kerst komt eraan. De deelnemers aan de voedselbank krijgen daaraan gerelateerde pakketten. Op dit moment heeft de stichting 18 huishoudens die een maal in de week een pakket krijgen. Naast het voedsel dat de voedselbank krijgt vanuit het distributiepunt Voedselbanken Noord-Holland in Amsterdam worden er regelmatig donaties gedaan door Texelaars, soms in de vorm van vis, groenten, en aardappels of geld, opgehaald via collectes. Op dit moment ruikt het op de Jonkerstraat heerlijk naar gebakken visjes. Ze staan af te koelen op een van de grote vriezers. Hoe komen jullie deelnemers bij de voedselbank terecht? Josje vertelt dat de deelnemers via maatschappelijk aangemeld worden. Soms melden mensen zich bij een van de vrijwilligers aan, maar ook dan moet er eerst een indicatie van het maatschappelijk werk worden afgegeven. Lastig misschien voor de mensen maar als we het niet zo zouden doen, moeten wij de situatie van de mensen beoordelen en dat willen we niet. We hoeven niet alles te weten, een naam, een gezicht, een adres, meer hoeven we niet te weten. Privacy van de klanten is heilig. Maar waarom zit ik hier? Er is al aardig wat geschreven over de voedselbank en zijn vrijwilligers. We drinken koffie en hebben een praatje omdat Josje van den Berk, als secretaris en coördinator, nu ze 70 is, wil stoppen met dit werk. Ze heeft het 7 jaar met veel liefde en plezier gedaan. Waaraan moet iemand voldoen om Josjes taak over te nemen? Dwight, Mariëlle en Josje maken samen een profielschets: Hij of zij moet stevig in de schoenen staan, zelfstandig en doortastend en empatisch zijn. Hij of zij moet ook flexibel en een echte regelaar zijn en over veel vrije tijd beschikken. Josje benadrukt dat vrijwilliger zijn niet vrijblijvend is. Je taak is je taak , de deelnemers en de andere vrijwilligers moeten op je kunnen rekenen. Om het werken bij de voedselbank zo goed en zo strak mogelijk te laten verlopen is er een draaiboek. Dat is voor een vervanger van Josje wel zo prettig, het wiel hoeft niet meer uitgevonden te worden. Heeft u zin, tijd en energie om Josje’s plaats in te nemen, neem dan contact op met de stichting . Het telefoonnummer is 06 191 79 598 of loop eens binnen bij Jonkerstraat 13 in Den Burg. De voedselbank heeft u broodnodig! Bron: Voedselbanken.nl/Texel

Judy Weggelaar

Alsnog met ANBO Texel en Texeltours naar de Tweede Kamer en Panorama Mesdag Verleden jaar kon het door omstandigheden niet doorgaan, 23 april aanstaande gaat het wel richting Den Haag. Texeltours en ANBO Texel organiseren die dag een tocht naar de hoofdstad, inclusief een rondleiding door de Tweede Kamer en een bezoek aan de Ridderzaal. In de middag staat een bezoek aan Panorama Mesdag gepland en de dag wordt afgesloten met een drie gangen diner in restaurant ‘De Zoete Inval’. Het programma: 08.30 uur: vertrek vanaf de achterzijde van het gemeentehuis. (boot 9 uur) Na de rondleiding door de Tweede Kamer en de Ridderzaal is er voldoende vrije tijd om te lunchen (zelf lunchpakket meenemen). Om 14.30 uur vertrekken we naar Panorama Mesdag. Na het diner gaat het met de boot van half negen weer richting Texel. De prijs van deze reis: 50 euro (minimum deelname: 40 personen) Dit bedrag kunt u na aanmelding overmaken op bankrekening NL17RABO 03625288 10, ten name van ANBO Texel. Zet er even bij: Tweede Kamer. Deze reis staat ook open voor iedereen, dus ook voor niet-ANBOleden! Voor deelname belt u naar Guusje Witte, telefoon 314171. Graag voor 16 februari

Uitnodiging Algemene Ledenvergadering ANBO Beste ANBO leden, Namens het bestuur van ANBO afd. Texel mag ik u uitnodigen voor de Algemene Ledenvergadering op 18 maart a.s. in het Eierlandsche Huis te De Cocksdorp. De vergadering staat in het teken van DE ZORG en onze gastspreker is wethouder Hennie Huisman. Zij zal eventuele vragen van u beantwoorden. Aansluitend aan deze ochtend zal u een lunch worden aangeboden. De ochtend begint om 10.00 uur en zal eindigen om 13.30. U kunt zich opgeven bij Guusje Witte tel. 0222 314171. Ook kunt u bij haar melden of u vervoer nodig heeft. De jaarstukken komen eind februari op de site te staan of kunnen worden afgehaald aan de Vloedlijn 46, bij ondergetekende. Rest mij nog u mede te delen dat er die dag ook verkiezingen plaatsvinden voor de Provinciale Staten. Als u die dag naar de jaarvergadering van de ANBO komt, en u neemt uw stemkaart en legitimatiebewijs mee, dan kunt u in het Eierlandsche Huis uw stem uitbrengen . Het stembureau is in een aparte ruimte gevestigd en zo kunt u het nuttige met het aangename verenigen. Wij hopen dat u allemaal komt. Lydia Blok

Café Doodgewoon Texel is een ontmoetingsplaats voor mensen met kanker, hun familie en andere naasten. Natuurlijk zijn ook zorgverleners en andere belangstellenden van harte welkom. De gasten van Café Doodgewoon praten met een gastspreker én met elkaar over een thema en hun eigen ervaringen hiermee. Maar ook delen ze informatie en mogelijke tips. Zo kunnen alle gasten leren en profiteren van elkaars ervaringen, kennis en kunde. En dat allemaal in een gemoedelijke sfeer, net als in een gewoon café. Iedereen is welkom. Aanmelden is niet nodig en de toegang is gratis.

Programma Café Doodgewoon Texel dinsdagavond 3 februari 2015 19.15 uur

Inloop met koffie/thee

19.30 uur

Dinsdag 3 februari:

‘In gesprek met huisarts Marlies Uithoven’ Marlies is huisarts op Texel en zal deze avond met de gasten van Café Doodgewoon in gesprek gaan over de rol en mogelijkheden van een huisarts vanaf het moment dat iemand geconfronteerd wordt met kanker. En natuurlijk is er ook alle ruimte voor eigen vragen. 20.30 uur

Gelegenheid om na te praten onder het genot van een hapje en drankje.

Waar: Informatie:

De Buureton, Texels Welzijn, Beatrixlaan 43, Den Burg Texels Welzijn, tel. 312696 of email [email protected]

De andere café-avonden vinden dit voorjaar plaats op de dinsdagavonden 3 maart en 7 april. Het programma van deze avonden wordt bekend gemaakt via de Texelse media en www.texelswelzijn.nl

Programma Alzheimer Café Het Alzheimer Café vindt plaats in De Buureton. Belangstellenden zijn van harte welkom. De toegang is gratis. Aanvang: 19.30 uur, sluiting om 21.30 uur. 27 januari: De zorg verandert, weet u waar u aan toe bent? Uitleg over het sociaal domein en het sociaal wijkteam. Mevr. Agnes Glas is aanwezig als vertegenwoordiger van de Gollards en het verpleeghuis. 24 februari: Mantelzorgers vertellen over hun kracht en hun valkuilen bij het zorgen voor een naaste met dementie. Wat houdt hen op de been? Wat zijn de knelpunten en waardoor voelen zij zich gesteund? 31 maart: Wat u altijd al wilde weten over dementie. Hoe wordt de diagnose gesteld? Wat zijn de risicofactoren? Is het erfelijk? Dokter Carla Sluijter, specialist ouderengeneeskunde van Geriant, geeft antwoord op uw vragen.

Toen en Nu De keuken uit mijn kindertijd was altijd vol met mensen. er stond 'n warme kachel in, wat had je meer te wensen? de was hing er te drogen en de worst aan een spijker. de koffie stond te pruttelen, waar was het leven rijker? We zaten in ons keukentje met negen man te eten met soep vooraf en pudding toe, ik zal 't nooit vergeten. de afwas was het ergste niet, dan stonden we te zingen. 'n grote zinken teil, dat was ons bad, er waren ergere dingen.

De keukenmat werd opgerold, want vader kwam uit d'n hof met armen vol met groenten, we hadden weer te eten. brood was er altijd op de plank en een varken in de kelder. was 't vuil dan ging de dweil erdoor en alles was weer helder. De keuken van onze kinderen, staat vol met apparaten. het nieuwste van het nieuwste, maar je kunt er niet mee praten. de was zit in de droger, in de vriezer zit het eten. het is ongekende luxe, als ik niet beter had geweten. Ze eten in het keukentje, ja met wie dat toch verzon? 'n twee minuten maaltijd, zo uit de magnetron. de afwas die gaat in 't machien, daar zitten ze niet mee. en zingen dat hoeft ook al niet meer, ze draaien een cd. Geen teil meer, maar een bubbelbad, 'n auto voor de deur wie nou niet tevreden is, dat is een ouwe zeur. wij hadden al die dingen niet, maar toch wel ietsje meer. 'n kostbaarheid in‘t leven, gezelligheid en sfeer.

Ingestuurd door Hanna van den Berg

Ria van der Vis komt op voor de minderbedeelden in Oost-Europa Op 17 december bezocht ik, zoals iedere woensdag, Dorpshuis De Wielewaal. Er was al lang van tevoren aangekondigd door Gea van Gijssel, werkzaam bij de Stichting Texels Welzijn, dat Ria van der Vis die dag zou komen vertellen over haar activiteiten voor Moldavië. Het werd een lezing met dia's. Hierbij kregen wij een goede indruk over het werk van Ria van der Vis voor de mensen in Moldavië. Ook was er aandacht voor haar Moldaviese contactpersoon Louda, een vrouw onmisbaar voor de organisatie. Louda is zelfs een keer op Texel geweest om te kijken hoe de inzameling hier plaats vindt.

De inzameling

Kerstpakketjes

Alle goederen worden ingebracht in een grote loods waar ze worden gesorteerd door circa vijftien vrijwilligers. Deze verpakken de in goede staat verkerende goederen in bananendozen. Deze zijn stapelbaar. Dan gaat alles in een vijftien meter lange vrachtwagen. Ook bedden en matrassen gaan daarin mee. Als de auto vol is, wordt het tijd voor het transport.

Louda verzorgt ook wel eens een heel goede maaltijd in de tehuizen van het voedsel dat hier ingezameld wordt. Ook worden kerstpakketjes uitgedeeld aan kindertjes, die nooit iets krijgen. Op de dia’s zagen we de blijde gezichtjes.

Douane Alles moet opgeschreven worden voor de douane, anders mag het transport niet door. Bij de grens duurt de controle altijd lang. De inhoud van de vrachtwagen wordt nauwkeurig gecontroleerd of er volgen steekproeven. Daarna mag er pas worden doorgereden.

Louda Louda heeft in Moldavië ook een grote loods om alles in op te slaan waarna zij alles, met behulp van vele anderen, eerlijk verdeelt. Wat een geweldige vrouw! Vele oude mensen hebben niets en zijn ziek en liggen in bed, want de winters zijn heel koud. Moldavië heeft een landklimaat.

Helpen? In 2014 waren er vier transporten waarvan één met onder andere voedsel voor Syrische vluchtelingen. Maar die transporten zijn heel duur….. We kunnen het goede werk van Ria van der Vis financieel steunen door een bijdrage te storten op de bankrekening van de Stichting Hulp Oost Europa Texel: NL 18 RABO 0362521905. (Dit bedrag is eventueel aftrekbaar bij het invullen van uw belastingaangifte.) De Stichting Hulp Oost Europa doet heel goed werk en verdient onze steun zeker! Riny Wielinga

Dorpshuis In het dorpshuis zijn wij ook op een bescheiden manier bezig met het breien van wollen vierkantjes, die dan weer door andere dames aan elkaar gehaakt of gebreid worden. Die arme mensen in Moldavië zijn zo blij met een warme plaid of omslagdoek en heel dankbaar met hetgeen ze in het "Westen" voor hun breien en aan hun schenken.

Heeft u bruikbare goederen voor Oost- Europa? Elke maandag en donderdag bent u van 14.00 tot 17.00 uur van harte welkom aan de Maricoweg 5 te Den Burg. Op andere tijden kunt u goederen inleveren op Maricoweg 17 bij Dries en Mary Veltkamp.

Texelse mantelzorgers in beeld Onderzoek naar de ondersteuningsbehoefte van mantelzorgers op Texel Op donderdagmiddag 27 november werd op Texel de ‘Dag van de vrijwilliger en mantelzorger 2014’ gevierd. Op deze jaarlijks terugkerende dag bedanken we onze Texelse vrijwilligers en mantelzorgers voor hun grote inzet binnen onze samenleving. Want zonder deze inzet zouden welzijn, zorg, cultuur, toerisme, kunst, sport, natuur, musea, onderwijs, recreatie, muziek, media, politiek, … er op Texel heel anders uitzien! Dit jaar stond de Texelse mantelzorger centraal, mede omdat de verwachting is dat de druk op mantelzorgers de komende jaren groter zal worden. Een belangrijke reden hiervoor is de toenemende vergrijzing waar ook Texel mee te maken heeft. Meer ouderen, maar minder jongeren die hen kunnen bijstaan. Tegelijk willen mensen zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen. En meestal kan dat ook, mits ze daarbij de benodigde ondersteuning en zorg kunnen krijgen. Mantelzorgers zijn hierbij onmisbaar. Maar de druk op hen neemt toe, omdat bezuinigingen en hervormingen in de zorg ertoe leiden dat steeds meer zorgtaken overgeheveld worden naar mensen zelf en hun directe omgeving. Gelukkig zijn mantelzorgers in hoge mate bereid zich in te zetten voor hun zieke partner, (schoon)ouder, kind, buur of vriend. Tegelijk moeten we ons realiseren dat die vrijwillige inzet een grens kent. En die grens heeft vaak te maken met overbelasting. Dat mantelzorgers gewend zijn niet zichzelf maar juist de ander centraal te stellen, vormt daarbij een risico. Want mantelzorgers vinden de zorg die zij geven meestal vanzelfsprekend. Maar soms komen zij zelf tekort. En soms krijgen zij niet voldoende ondersteuning op de momenten dat zij zelf even iets nodig hebben. Dus als de overheid en maatschappelijke organisaties een beroep willen doen op meer vrijwillige inzet, dienen zij de eigen aard van deze inzet wel te respecteren en te ondersteunen.

Maar wie zijn onze Texels mantelzorgers eigenlijk en hoe gaat het met hen? Deze vragen zijn het uitgangspunt geweest voor het onderzoek dat Texels Welzijn, Omring en Geriant in de afgelopen maanden gehouden hebben onder onze Texelse mantelzorgers. Deze organisaties wilden weten hoe het nu met hen gaat: wat hebben zij nodig, waar lopen zij tegenaan, welke zorgen en vragen hebben zij richting toekomst én vinden zij voldoende ondersteuning op die momenten dat zij zelf even iets nodig hebben? Over deze, en andere vragen, zijn er in de afgelopen tijd persoonlijke gesprekken gevoerd met een honderdtal Texelse mantelzorgers. En natuurlijk zijn er meer mantelzorgers op Texel, maar het was niet altijd makkelijk om met hen in gesprek te komen. Want soms herkenden ze zich zelf niet als mantelzorger, omdat het bieden van zorg aan hun naasten voelt als vanzelfsprekend, omdat je het toch doet uit liefde… Het kunnen geven van zorg aan je naaste geeft ook voldoening en praten over jouw eigen zorgen als mantelzorger voelt als ongemakkelijk ten opzichte van degene voor wie je zorgt, alsof je zit te klagen. En soms was er gewoon geen tijd vrij te maken voor een gesprek, met name voor degenen die de mantelzorg combineren met nog een betaalde baan. Toch waren een honderdtal Texelse mantelzorgers bereid deel te nemen aan ons onderzoek. En dat was niet altijd makkelijk. Soms bleken onze vragen confronterend te zijn, groeide tijdens het gesprek het besef hoe ingrijpend het eigen leven eigenlijk veranderd was en hoe groot de zorgen en onzekerheid richting toekomst zijn. Maar ondanks deze kwetsbaarheid waren zij bereid hun verhaal in alle openheid met ons te delen. En daarmee hebben deze mantelzorgers het mogelijk gemaakt dat op 27 november 2014 Dr. Maaike Dautzenberg van het onderzoeksbureau Research & Advice ons wat meer kon vertellen over hoe het nu eigenlijk met onze Texelse mantelzorgers gaat. De conclusies en aanbevelingen van haar rapport bieden Texels Welzijn, Omring en Geriant een stevig handvat om op basis van de eigen wensen en behoeftes van onze mantelzorgers het ondersteuningsaanbod op Texel richting toekomst verder ‘op maat’ te ontwikkelen en te verbeteren.

Resultaten van het onderzoek ‘Texelse mantelzorgers in beeld’ Vier kernvragen Wat kenmerkt Texelse mantelzorgers en welke zorg geven ze? Hoe gaat het deze mantelzorgers: zijn ze overbelast en wat ervaren ze als belastend? Aan welk soort ondersteuning hebben Texelse mantelzorgers behoefte? Wat betekent dit voor het huidige ondersteuningsaanbod op Texel?

Onderzoekmethode Mantelzorgers zijn geworven via lokale media en vrijwilligers en professionals van Texels Welzijn, Omring en Geriant. Voor het onderzoek is gebruik gemaakt van schriftelijke vragenlijsten met hoofdzakelijk gesloten antwoordcategorieën. Deze vragen werden in een persoonlijk gesprek doorgenomen met hiervoor getrainde vrijwilligers en professionals van de bovengenoemde organisaties.

Definitie mantelzorg Mantelzorg is zorg, gegeven aan iemand met fysieke en/of psychische gezondheidsproblemen, gegeven door iemand uit de directe omgeving, waarbij de zorg direct voortvloeit uit de al aanwezige sociale relatie. Mantelzorg is dus iets anders dan zorg of hulp door vrijwilligers of een beroepskracht.

.

Kenmerken Van de geïnterviewde mantelzorgers is 80% vrouw. Mannen die zorg geven zijn gemiddeld ouder (72 jaar) dan de vrouwen (63 jaar). Mannen zorgen vooral voor hun partner. Zorg wordt gegeven aan de eigen partner (32%), (schoon)ouders (32%) of meer naasten waaronder een kind met een beperking of buren en vrienden.

10% . . .

.

Vrouwen geven vaker hulp aan 2, 3 of 4 verschillende naasten zoals partner, een kind of (schoon)ouders (31% van de vrouwen en van de mannen). Vooral de vrouwelijke mantelzorgers hebben ook een betaalde baan (39% van de vrouwen 16% van de mannen).

De zorg is nodig vanwege lichamelijke problemen (50%), dementie (26%), meervoudige problematiek (21%) of psychische problemen van de naasten (3%). De leeftijd van de zorgontvanger is gemiddeld 76 jaar. 85% van zorgontvangers woont nog zelfstandig. 84% van de mantelzorgers woont op minder dan 10 minuten reisafstand. De hulp varieert van boodschappen doen (86%), huis schoonmaken (64%), eten maken/geven (56%), wassen en aankleden (23%) en de toiletgang (13%). Ze geven die zorg gemiddeld al 9,5 jaar en 25% al langer dan 10 jaar. Bij 67% is ook thuiszorg ingeschakeld en 22% maakt gebruik van dagopvang (3-5 dagdelen).

Belasting De meeste mantelzorgers (59%) voelden zich gezond, 35% matig gezond en 6% ongezond. Uren mantelzorg zijn moeilijk te schatten: gemiddeld circa 25 uur per week. Ruim de helft (55%) van de mantelzorgers voelt zich (nog) niet overbelast, een derde wel (34%) en 11% is zwaar overbelast. Bij een derde van de mantelzorgers verstoort de zorg de eigen nachtrust.

Het zwaarst belast zijn degenen die veel uren hulp geven, bij wie de nachtrust wordt verstoord, weinig uren dagopvang hebben, zelf tobben met hun gezondheid en waarbij de zorg zo intensief is dat zij moeten helpen met wassen, aankleden en het eten van de maaltijden. Zwaar belaste mantelzorgers voelen zich door de zorg beperkt in hun doen en laten en ervaren mede hierdoor dat de relatie met hun naaste verstoord raakt. Er is hierbij geen verschil tussen mannen en vrouwen, hun leeftijd of het aantal uren dat men ernaast werkt in een betaalde baan.

Ondersteuning Bijzonder was dat, ondanks alle zorg, 62% van de mantelzorgers aangaf dat de zorg ook voldoening gaf. Zij vinden het fijn hun naaste te kunnen helpen, zijn blij dat hun vader of moeder kon blijven wonen zoals hij of zij dat ‘het liefst wil’ en zijn dankbaar voor de liefde en waardering die ze terugkrijgen. Maar bovenal vinden velen de zorg heel vanzelfsprekend en iets wat je ‘gewoon doet’ voor je partner, kind of (schoon)ouder. Een kwart van de mantelzorgers ervoer onvoldoende steun uit de omgeving, waarbij de zwaarst belaste mantelzorgers vooral behoefte hadden aan een luisterend oor, advies en begeleiding, cursussen en af en toe wat vervangende zorg (dagopvang). Hoe meer steun ze ervoeren, hoe lager de ervaren belasting.

Conclusies en aanbevelingen Mantelzorgers blijken niet zozeer behoefte te hebben aan allerlei praktische zaken (bv. hulp bij formulieren invullen of hulpmiddelen) maar vooral aan emotionele ondersteuning die hen het gevoel geeft er niet alleen voor te staan. Kortom, het gaat er om te faciliteren dat mantelzorgers de zorg die ze graag willen geven, zoveel mogelijk kunnen blijven geven.

Een ondersteuningsaanbod moet dan ook vooral het volgende bieden: (1) Begeleiding en advies en mantelzorgers vooral stimuleren om goed voor zichzelf te zorgen, om dingen voor zichzelf te blijven doen. (2) Een ruim cursusaanbod over het omgaan met ziektes als een CVA of dementie, waarbinnen de mantelzorgers tevens lotgenoten ontmoeten, elkaar tips kunnen geven en kennis en kunde met elkaar kunnen delen. (3) Voldoende dagopvang. (4) Financiële steun voor degenen die dat nodig hebben (9%).

En meer specifiek: 1. Texels Welzijn: biedt een luisterend oor, advies en begeleiding, vrijwilligers als maatje, ondersteunende cursussen én mogelijkheden voor lotgenotencontact. 2. Thuiszorg: versterk de zelfredzaamheid van cliënten, werk samen met de mantelzorger in de zorg, signaleer (over)belasting. 3. Gemeente: zorg voor goede dagopvang, speciale aandacht voor minder draagkrachtigen (financiële regelingen) en geschoolde huishoudelijke hulpen (signaleringsfunctie). 4. Alle partijen: samenwerken om overbelasting en mantelzorgers die niet om ondersteuning (durven te) vragen tijdig te signaleren. 5. Texelse mantelzorgers: vraag (op tijd) om ondersteuning als je zelf iets nodig hebt én blijf ondanks alle zorg ook dingen voor jezelf doen! Voor verdere vragen over dit onderzoek, reacties óf vragen over mantelzorgondersteuning: neem contact op met Texels Welzijn 312696 of mail [email protected] Brigitte Hollands

Workshop/lezing Klein Geluk in de bibliotheek Wellicht is klein geluk het grootste van allemaal: van die gewone, fijne, kleine dingen die je zo makkelijk over het hoofd ziet en waarvan je eventjes helemaal gelukkig wordt mits je ervoor openstaat. Wie heeft er nu geen behoefte aan vrolijkheid, rust, kracht of passie? Maria Grijpma biedt dit allemaal aan in een sprankelende verwenworkshop in de bibliotheek, op maandagmiddag 9 februari van 14.00 tot 16.00 uur. Zij schreef samen met Inge Jager het Handboek voor klein geluk. De schrijfsters zijn op zoek gegaan naar allerlei vormen van klein geluk. Ze hebben daarbij een flink aantal ideeën ontwikkeld en uitgeprobeerd. Aan de hand van een lijst met behoeftes wordt de lezer uitgenodigd inspiratie te zoeken om in haar leven klein geluk te brengen, op een manier die simpel en doeltreffend is. De workshop Klein Geluk is voor iedereen geschikt, maar vooral voor vrouwen / mantelzorgers / vrijwilligers die nu eerst zelf eens aan de beurt zijn, voordat ze weer klaar staan voor iedereen. De inhoud van het programma is vrolijk en inspirerend. Er wordt korte toegankelijke informatie over geluk en geluksbeleving gegeven. Met elkaar worden er een paar recepten uit het Handboek uitgeprobeerd, zodat je direct kunt ervaren wat een oefening met je doet. Grijpma geeft een toelichting op het ontstaan van het boek en hoe de auteurs hun droom hebben verwezenlijkt. Na afloop is het boek te koop voor € 14,95, eventueel gesigneerd door de schrijfster. De uitgever is BBNC in Amersfoort. Een deel van de opbrengst gaat naar Mama Cash. Mama Cash steunt elk jaar ongeveer 100 moedige groepen, organisaties, netwerken en vrouwenfondsen die geleid worden door vrouwen wereldwijd. Uit de pers: ‘Handboek voor klein geluk’ helpt om goed voor jezelf te zorgen en daarna heb je weer bakken energie voor een ander.’ Waar: Bibliotheek Texel, Drijverstraat 7, Den Burg Wanneer: maandag 9 februari 2015 Tijd: van 14.00 – 16.00 uur Wie geeft de verwenworkshop: Maria Grijpma, www.mooiemorgen.nl Kosten: € 3.50 voor bibliotheekleden, € 5.00 niet leden Opgeven: in de bibliotheek of via www.kopgroepbibliotheken.nl/activiteit

ANBO-Belastingservice Het duurt niet zo lang meer of u krijgt bericht van de belastingdienst dat u aangifte inkomstenbelasting 2014 mag doen. Vrijwilligers van de ANBO helpen u desgewenst met het invullen van de aangifte. Deze service is alleen voor leden van de ANBO. We mogen in maart voor het invullen van uw belastingaangifte nog één keer gebruik maken van het zaaltje van Woontij in de Thijsselaan in Den Burg. Wilt u gebruik maken van de ANBO-belastingservice dan kunt u na 20 februari bellen voor een afspraak met Marijke Otten, telefoon 327010; Eveline Keijzer, telefoon 365969; Hans de Ruiter, telefoon 316359 of Martien Baars telefoon 317716. Het is handig als u een(geldige) DIGD-code heeft, deze gebruiken we bij de aangifte inkomstenbelasting.

'Mantelzorgers zijn mensen die voor een naaste zorgen, intensief en onbetaald'

Uitnodiging Mantelzorgpodium Texel: 26 februari 2015 Op donderdagmorgen 26 februari 2015 organiseert Texels Welzijn weer een Mantelzorgpodium in De Buureton Een Mantelzorgpodium als ontmoetingsplaats voor Texelse mantelzorgers. Maar natuurlijk zijn ook familie, vrienden, zorgverleners en andere belangstellenden van harte welkom! Mantelzorgers geven aan graag anderen te willen ontmoeten, behoefte te hebben aan ontspanning en informatie te wensen over de diverse onderwerpen die met mantelzorg te maken hebben. Ze hebben de behoefte om hun kennis, kunde en tips met elkaar te delen. Deze wensen zullen dan ook ieder podium centraal staan. Iedereen is welkom! Aanmelden is niet nodig en de toegang is gratis. Het programma op 26 februari ziet er als volgt uit: 09.45 uur

Inloop met koffie/thee.

10.00 uur

‘In gesprek met huisarts Frank Haasdijk’ Een op de vijf patiënten in een huisartsenpraktijk is mantelzorger. Voor een huisarts zijn mantelzorgers ‘partners in de zorg’ voor zieke of gehandicapte patiënten. Deze mantelzorgers zijn van grote waarde, maar lopen ook het risico overbelast te raken. Een huisarts kan dat vroegtijdig signaleren en mogelijk voorkomen. Daarom zal huisarts Frank Haasdijk deze ochtend met de gasten van het Mantelzorgpodium in gesprek gaan over vragen als: hoe signaleert een huisarts overbelasting, wat kan een huisarts voor een mantelzorger betekenen, hoe kan een goede samenwerking tussen mantelzorger en huisarts eruit zien, … En natuurlijk is er ook alle ruimte voor eigen vragen van onze gasten.

11.00 uur

Informeel samenzijn, met koffie/thee.

12.00 uur

Sluiting.

Ook dit mantelzorgpodium zal weer omlijst worden met livemuziek. Voor meer informatie: Brigitte Hollands en Maaike Schoo, Texels Welzijn, tel. 312696, of [email protected]

Even er tussenuit met Texeltours Op tweeëntwintig maart organiseert Texeltours een bezoek aan Sonneveld de Musical Onder de titel Sonneveld in DeLaMar wordt de oorspronkelijke productie verrijkt met het verhaal over Wim Sonneveld en zijn historie met het DeLaMar Theater. Met bekende liedjes als “Het Dorp”, “Lieveling” en “Dat wij verschillen van elkaar” is Sonneveld in DeLaMar een middag vol nostalgie. Een compleet arrangement, inclusief busvervoer vanaf Texel, entree 2e rang en reserveringskosten komt voor deze voorstelling op € 64,50 per persoon (andere rangen op aanvraag).

Op twintig september gaat de bus van Texeltours ook naar het vaste land. Ditmaal om een bezoek te brengen aan de musical Soldaat van Oranje De musical is gebaseerd op het waargebeurde verhaal van één van de grootste verzetshelden uit onze vaderlandse geschiedenis: Erik Hazelhoff Roelfzema. Een aangrijpend verhaal dat niet verloren mag gaan. Een compleet arrangement, inclusief busvervoer vanaf Texel, entree 2e rang en reserveringskosten komt voor deze voorstelling op € 95,- per persoon (andere rangen op aanvraag).

Brigitte Bardot, Doris Day en Josefien Op de boerderij van mijn opa en oma, Arie Pieter en Marie Dalmeijer, was het altijd een komen en gaan van mensen. Buren, familie, verre familie, vrienden van familie en verre familie, veel kinderen en werkmensen. Er was altijd reuring. Bijzonder was dat iedereen zich welkom voelde op de ‘De Zwaluw’, waar het ook krioelde van de dieren. In het voorjaar liepen de schapen met lampies in de wei voor de boerderij. Er waren altijd wel een paar soggies, die in de woonkamer bij de kachel lagen. Er waren ganzen en kippen met kukeltjes, die af en toe via de openstaande deur de bijkeuken en daarna de eetkeuken inglipten. Koeien, kalfjes, geiten, pauwen, een paard, een hond, kalkoenen, konijnen en katten. Geen wonder dat de Ouweskilder jeugd graag op ‘De Zwaluw’ kwam: altoos wat te beleve deer! Er waren ook drie zeugen, die alle drie een mooie naam hadden. De drie dochters van opa Arie Pieter en oma Marie, Geertje, Jannie en Paula, waren - geheel volgens de traditie van die tijd - vernoemd naar de grootmoeders Geertruida, Jannetje en grootvader Paulus. Daar was niet veel fantasie voor nodig. Daarom hadden opa en oma voor de varkens hele andere, mooie namen bedacht: Brigitte Bardot en Doris Day waren leuke namen voor de twee dartele roze biggetjes, het leken wel fotomodellen! De derde hadden ze Josefien genoemd, naar de bekende revuedanseres en activiste, Josephine Baker. De zeugen waren heel alert, ze kwamen direct naar mijn opa en oma toe als die zich op het erf vertoonden. Etensresten, oud brood, als het er was, en groenteafval werden naar de varkens gebracht. Als de zeugen bij hun naam geroepen werden, kwamen ze meteen aandraven. Omdat de zeugen van het erf een prutzooi maakten, had opa een hok voor ze getimmerd. Het modderbad ervoor maakten de zeugen zelf. Daarom heen kwamen hekken met een poort. Die poort bleken ze zelf te kunnen openen. Dat had de knecht nooit kunnen bedenken. Hij zei ‘ik zou willen dat ìk zo slim was….’ Als oma Marie riep ‘Brigitte, kom!’ dan kwam Brigitte Bardot aan waggelen. ‘Josefientje, kom je ok?’ riep Geertje en daar kwam ze aanschommelen, met d’r steertje in de krul omhoog, ‘Doris Day!’ riepen Jannie en Paula. En daar stond nummer drie parmantig met de voorpoten tegen het hek op, knipperend met haar glimmende oogjes, wachtend op een aai van de meiden. Op een keer toen de meiden vroegen ‘deuze lieve varrekes hoeve toch nooit naar de slager?’ stelde opa ze gerust en zei ‘welnee, deer bouwe we een rusthuus voor, vanzellef!’ Maar dat was natuurlijk grootspraak. Want een tijdje later brak de dag aan dat de zeugen weg moesten. ’s Ochtends om een uur of negen, de meiden waren naar skool, zou de veewagen ze komen ophalen. Die ochtend verdween Arie Pieter, hij moest zogenaamd skeepe telle op het are land achter het boetje, dus hij stapte op de Solex en verdween uut het zicht. Oma Marie maakte zich ook uit de voeten, moest zo nodig opeens bonen plukken in de tuun. De knecht, Hans Hemelrijk, moest de klus met de zeugen maar klaren. De veewagen kwam en Aris van Leen gooide de klep uit. Ze probeerden de varkens de klep op te jagen de wagen in. Maar daar hadden de dames geen zin in, ze voelden al nattigheid…. En ze vlogen alle kanten op, maar niet de bak in. Ze hadden Josefien zowat op de klep, de knecht ging er wiedbiens voor staan, maar ze glipte net tussen zijn benen door ’t hok weer in. Ze waren al een uur aan de gang, zonder dat ze één varken in de wagen hadden. De chauffeur was het goed zat en greep naar een riek, ‘ik kreg jullie wel, krenge!….’ Toen kwam oma uut de tuun voor de koffie en zag de chauffeur net uithalen naar Doris Day. ‘Hééée’, riep ze, ‘kenne jullie wel? Hou deer mee op!’ De mannen foeterden ‘Ja, maar die dinge willen alle kanten op behalve de goeie!’ Oma zei niks meer, ze stapte kordaat op haar klompen de vrachtwagen in en riep ‘Doris Day, kom!’ En…. ze kwam, ze waggelde onwennig de klep op de vrachtwagen in. ‘Brigitte Bardot, kom!’ en Brigitte kwam direct vol vertrouwen naar haar toe. En tot slot ‘Josefien, kom!’ En Josefien, die helemaal nog geen zin had, kwam toch ook de wagen op schommelen. Alle drie kregen een klapje op de rug en een aai over de kop van oma. Zonder nog om te kijken stapte zij van de wagen af. De mannen bleven sprakeloos achter. Zonder een woord uit te kunnen brengen liep oma Marie weg, de tuun weer in. De koffie bleef op tafel staan….Toen opa bij het middageten vroeg ‘Benne ze weg? Is ’t goed gaan?’….viel er een lange stilte, waarna ze ‘vanzellef’ mompelde. Daarna kwamen er nooit meer varkens in het varkenshok op het erf van ‘De Zwaluw’. Het werd de ‘stal’ van de goggomobil, die er precies inpaste. Liesbeth Rijk

Ode aan de rollator O, rollator, mijn steun en toeverlaat. Heerlijke wagen, die steeds naast mij staat. Waar ik loop of ga, je bent in de buurt. Of het nu lang of kort duurt.

Rollator, je helpt mij bij mijn onzekerheid. In jou heb ik vertrouwen, altijd. Rollator, van ’s morgens vroeg tot ‘s avonds laat bied jij mij steun. Jij onvermoeibaar apparaat. Zonder jou zat ik op een stoel, en miste ik een heleboel.

Voor velen ben je een ‘sta-in-de-weg’ Voor mij ben je onmisbaar, zeg. Ik leun, ik steun, ik zit op jou. Jij bent diegenen die ik het meest vertrouw.

Rollator, ’s morgens sta je bij het opstaan naast mijn bed. En onze eerste wandeling maken we samen naar het toilet. Rollator, zonder jou was ik uitgeteld, heel gauw.

Een standbeeld voor de uitvinder, die in stilte werkend achter de schermen, zich over de slechte lopers wist te ontfermen.

Van Gisteren is op zoek naar honderdjarigen! Van Gisteren, werkplaats voor historische projecten, maakt een documentaire over Nederlanders die jong waren in het interbellum (1920-1940). Wat kunnen zij zich herinneren van deze tijd? Van Gisteren is benieuwd naar verhalen over hun eerste radio en bioscoopbezoek, de tijdschriften die zij lazen, het dansen van de Charleston en/of hoe zij de verschillende veranderingen op gebied van mode, moraal en omgang beleefden. Bent u of kent u iemand die voor 1925 geboren is en aan deze documentaire wilt meewerken? Meld u aan bij Van Gisteren via [email protected].

Achtergrond De periode 1920 -1940 wordt vaak vergeten en overschaduwd door de grote Wereldoorlogen. Natuurlijk was de generatie van toen getuige van een sterk veranderende en turbulente wereld die voor ons nu vreemd aandoet. Toch waren zij ook gewoon jong. De jaren twintig waren voor de eerste helft van de twintigste eeuw wat de jaren zestig voor de tweede helft zouden worden. Revolutionair en bevrijdend, maar wel in elk land verschillend. Wat veranderde er en wat juist niet? Door middel van interviews wil Van Gisteren de jeugd van toen aan het woord laten: Hoe hebben zij deze tijd beleefd?

Contact Heeft u zelf de periode bewust meegemaakt of kent u iemand in uw omgeving die hierover kan vertellen? Neem contact op met Van Gisteren via [email protected]. Meer informatie vindt u op de website www.vangisteren.nu. Van Gisteren is erg benieuwd naar uw verhaal!

Nieuwe verhalenwedstrijd Texelfonds Het Texelfonds gaat ook in 2015 op zoek naar verhalen. Net zoals in voorgaande jaren is het de bedoeling ze te verzamelen en vast te leggen, zodat ze niet verloren gaan. De beste inzendingen worden zondagmiddag 15 november voorgelezen in de grote zaal van De Buureton. Hebt u mooie, sterke, weemoedige of grappige Texelse verhalen en/of anekdotes uit het verleden of heden in uw hoofd? Schrijf ze dan op. De maximale lengte graag bij voorkeur beperken tot twee getypte A-viertjes. Liefst digitaal aanleveren bij [email protected] of inleveren bij De Buureton. We zien uw bijdrage graag tegemoet

Dolce far niénte (Het zalige nietsdoen) Een speelse voorstelling door Hans Holtslag en Angela de Rooij over droefheid en blijheid, over moedeloosheid en acceptatie, over trouw en alles overheersende liefde. Basale gevoelens bij de voortschrijdende dementie bij een geliefde partner voor het leven. Het was op 16 december in de Buureton bij het Alzheimercafé een warme belevenis voor ons als publiek, bij de voorstelling waarbij Hans en Angela ons volop betrokken. Mooie teksten, prachtige zang en muziek, vaak inspelend op de reacties van de toehoorders. Een man schrijft in zijn ‘lief’ dagboek over zijn geliefde vrouw. Hoe het dementieproces begint met alles op briefjes schrijven. Over geheugensteuntjes en woordspelletjes als geheugentraining ‘Het begint te sneeuwen in haar hoofd’. Het proces gaat door, zij raakt letterlijk de weg kwijt. De man leert het accepteren van de situatie. Tenslotte bereikt zijn geliefde de basis. Voor haar gevoel komt ze terug bij de bron, de baarmoeder, veilig en warm. Het zalige nietsdoen. Wat een prachtige vondst aan het eind van de voorstelling. Een speeldoosje geplaatst op de klankkast van de gitaar van Angela speelt ‘Sur le pont d’Avignon’. De brug die zomaar ophoudt. Geen verbinding maakt. Geen enkele economische waarde vertegenwoordigt. Maar op de brug dansen de mensen. Het knappe van de voorstelling is dat je er niet triest vandaan komt. Er viel veel te lachen om de soms komische situaties die tijdens het dementieproces ontstaan. Het overheersende gevoel na de mooie voorstelling was warme betrokkenheid. Fridtjof

Republiek Jaren geleden lanceerde Harry de Graaf een plan: Republiek Texel. Inspelend op de actualiteit waren speulers op 12 december er als de kippen bij. Hun act was getiteld: Harry for president. Onder die grap zat en zit een veel gedeeld gevoel. Lekker onder elkaar blijven, de boze buitenwereld ver houden en niet bang hoeven te zijn voor van buitenaf opgelegde regels. Het gekrakeel over zogenaamd beter openbaar vervoer is er een voorbeeld van dat wij Texelaars niet aan dat soort regelingen kunnen ontkomen. Het heeft allemaal niets te maken met een democratische gang van zaken waarbij echte inspraak aan de belanghebbenden, de gebruikers van het openbaar vervoer, wordt gegund. Een bestuurslaagje hoger met een gedeputeerde die haar zinnetje wil doordrijven en de belanghebbenden worden uitgewuifd. De Gemeenteraad, enerzijds gepaaid met een flinke som geld, anderzijds bang gemaakt met eventueel wegsaneren van het openbaar vervoer op een flink stuk van het eiland knikt braaf en gaat akkoord met een idioot plan. Een particuliere ondernemer die de meerderheid van zijn klanten per 14-12-2014 zou confronteren met een prijsverhoging van meer dan honderd procent zou wel heel snel failliet gaan . Maar de gedeputeerde is teruggefloten door staatssecretaris Mansveld. Welke verhalen moet onze wethouder nu weer verzinnen?

Het kan ook anders! Positieve ontwikkelingen Het blijkt maar weer dat Texelaars op eigen kracht tot grote daden ten bate van de gemeenschap in staat zijn. Denk bijvoorbeeld aan de plannen voor zelfvoorziening op het gebied van energie. Op het terrein van zorg zijn plannen in volle ontwikkeling en deels al in uitvoering. Het Hospice, de zorgcoöperatie en de polikliniek. En dan het Texelfonds dat dit soort initiatieven krachtig ondersteunt. Stuk voor stuk geweldig goede zaken voor Texel. Eng nationalisme is een zielige vertoning, maar als een soort nestwarmte de motor kan zijn voor zulke goede ontwikkelingen, kunnen we daar heel blij mee zijn. Fridtjof

Computercursussen Texels Welzijn in 2015 Ook in 2015 biedt Texels Welzijn weer verschillende computercursussen aan ‘op maat’. Want iedere cursus heeft maar twee deelnemers. U krijgt dus eigenlijk privéles waardoor de lesstof direct op uw kennis kan worden afgestemd.

Computercursus voor beginners (ook herhalingslessen mogelijk!) Wilt u meer weten over het bedienen van de muis en het toetsenbord, e-mailen, een bijlage meesturen, een map maken of op de computer iets op te slaan, op internet dingen opzoeken, internetbankieren, iets bestellen bij een webwinkel ..., u leert het allemaal op deze cursus. En natuurlijk is er ook een herhalingscursus als u het een en ander bent vergeten of er nog meer van wilt weten.

Computercursus voor tablet Heeft u een tablet aangeschaft (een tablet is een computer die in de hand kan worden gebruikt, zoals bijvoorbeeld de iPad) en wilt u er (beter) mee leren werken? Dan kunt u terecht bij deze ‘computercursussen voor tablet’. Met een tablet kunt u mailen, foto’s maken, foto’s kijken, kranten lezen met letters zo groot als u nodig heeft, gratis sms-en en chatten, googelen op het internet, internetbankieren, puzzelen en andere spelletjes doen, scrabbelen met bekenden (Wordfeud) en nog veel meer. Ook kunnen er zogenaamde “apps” (ook Texelse!) naar eigen keuze op geïnstalleerd worden en gebruikt. De eenvoudige bediening van een tablet maakt het tot een voor ieder zeer toegankelijk apparaat. Een gewone laptop of vaste computer is vaak niet meer nodig. En door zijn afmeting kan hij altijd makkelijk mee op reis.

Computercursus ‘Fotografie’ Deze cursus Fotografie en Computer is er voor u als u wilt leren hoe u de foto’s van uw digitale camera op de computer zet en ze daar opbergt in mappen. Als u veel foto’s hebt is het belangrijk dat u het overzicht houdt en ze steeds gemakkelijk kunt vinden. Eenvoudige fotobewerking zoals een deel (bijv. een persoon, gezicht of een detail) uit de foto halen en vergroten, foto verbeteren, rode ogen weghalen: u leert het allemaal. Ook het maken van een fotoalbum bij bijvoorbeeld de HEMA kunt u straks zelf. Uw docent is Jeroen Nauta. Bovenstaande cursussen bestaan uit vijf lessen van ieder 2 uur. De kosten voor een cursus bedragen € 50. En als u meer lessen wilt of nodig heeft kan de cursus verlengd worden. De cursussen worden gegeven, op maandagmiddag of woensdagmorgen, in De Buureton (Beatrixlaan 43 Den Burg). Wilt u zich aanmelden en/of meer informatie: Neem dan contact op met Texels Welzijn, tel.no 312696 of mail [email protected]

Als de wind aanwakkert, begint het bloed van de jutter sneller te stromen. Dan wil hij naar het strand. Ligt er nog wat? Spoelt er wat aan? Is hij er eerder dan de andere jutters. En is hij de strandvonder te snel af?

Jutters en Strandvonders van Texel Kort geleden kreeg ik het verzoek om aandacht te besteden aan het net verschenen boek “Jutters en strandvonders van Texel”. Nou moet je altijd heel voorzichtig zijn met het ‘Ja’ zeggen op dit soort vragen, want voor je het weet ben je verplicht elk nieuw boek In Leef-Tijd te behandelen. En dat kan nu eenmaal niet. Toch maak ik dit keer graag een uitzondering want als iets het waard is om hier even in de schijnwerpers te staan, is het Jutters en Strandvonders van Texel. Want: vol prachtige verhalen en stevig gelardeerd met een schat aan (soms unieke) foto’s. En in een schitterend, groot formaat. Voor wat meer informatie besloot ik ‘nog even’ langs te gaan bij een van de grondleggers van het boek, Klaas Uitgeest. Nou even…. ik kwam bijna niet meer weg. Bij elk verhaal wist de oud-jutter, en inmiddels ook oudstrandvonder nog wel wat interessante of pikante aanvulling. Uitgeest: ‘Jutters en strandvonders van Texel is eigenlijk een vervolg op het boek “Texelse Jutters” van Aad Schol. Met Aad heb ik daarna een boek gemaakt over de strandingen op Texel, Vlieland en Terschelling, waarna we van plan waren een uitgebreidere versie van “Texelse Jutters” te maken, dit keer aangevuld met verhalen van strandvonders, strandingen, etc. Maar Aad overleed onverwachts en alles lag stil. Toen ben ik eerst aan een ander boek “Rust Roest in Noord Amerika”, over oude trekkers begonnen.’ ‘Maar een uitgebreid Texels jutters- en strandvondersboek? Het bleef maar door mijn hoofd spoken. Ik had al best veel informatie verzameld, maar wie moest het schrijven? Pip Barnard en Joop Rommets wilden wel, maar werkten de hele week. Mijn kans kwam toen twee jaar geleden Nico Volkers een dag korter bij De Helderse Courant ging werken en Joop ook even zonder werk kwam te zitten. Ik werd door hen benaderd en we zijn meteen begonnen.’ ‘Hoe we het werk verdeelden? Ik behandelde de geschiedenis van de strandvonders en maakte een lijst van de te interviewen jutters. Nico en Joop voegden daar zelf ook personen of situaties aan toe, Joop wist bijvoorbeeld heel veel over Den Hoorn, waarna de lijst werd verdeeld. ’ ‘Er ging best een boel tijd in die interviews zitten, want soms gingen ze wel drie keer langs. En als het klaar was zocht ik de foto’s erbij. Ja, er zitten wel een paar honderd foto’s in het boek, sommige ook door de jutters en strandvonders zelf aangeleverd. En af en toe vergaderden we met zijn drieën. Bij een bakkie, en altijd zonder een onvertogen woord.’ ‘Ja, en daarna moest het ook nog worden uitgegeven…. We hebben daarvoor met zijn drieën een stichting opgericht en wat uitgevers benaderd. Uiteindelijk besloten we toch het zelf uit te geven, maar dan moet je het ook financieren. En er moest een opmaker komen. En een drukker. Zo kwamen we terecht bij Zilte Zaken en Ralph Grabowski. Die regelden de opmaak voor ons en bezorgden ons ook een drukker.’ Inmiddels is het boek er, en de verkoop ervan loopt als een trein. Uitgeest: ‘Getallen noem ik niet maar ik kan wel zeggen dat, hoewel wij al van tevoren verwachtten dat het goed zou lopen, het boek zelfs nog beter verkoopt. Ook buiten Texel. Ja, van overal komen er aanvragen.’ Klaas Uitgeest is met ingang van dit jaar strandvonder af. ‘Ik ben nu 78. Heb inmiddels ook wat lichamelijke problemen, dus ik dacht: ik kap ermee. Het boek is klaar, dus het is een mooie tijd om te stoppen. Ik heb mijn zoon voorgedragen en eind vorig jaar is het beslist: Piet wordt mijn opvolger!’ ‘Of ik blijf jutten?’ Lachend besluit hij mij geen antwoord op deze vraag te geven…….. Riet Veenendaal Omdat ik toestemming kreeg een gedeelte uit het boek Jutters en Strandvonders van Texel in deze Leef-Tijd te plaatsen, vindt u hiernaast een (heel klein) gedeelte uit het hoofdstuk over Uitgeest als jutter:

Klaas Uitgeest: ‘De eerste en enigste keer dat ik me heb laten pakken’ Samen met broer Jan en enkele collega-jutters stond hij aan de wieg van beide juttersmusea, hij heeft kasten vol archiefstukken over jutterij, strandvonderij en scheepsstrandingen, werkte mee aan tientallen artikelen en een paar boeken én is alweer dertig jaar strandvonder. Weinigen zullen in de jutterij zo hun sporen hebben nagelaten als Klaas Uitgeest. Klaas werd in 1936 geboren op de boerderij Flora. Het jutten heeft hij niet van een vreemde. ’Aan moeders kant stam ik af van de families Bruin en Lap uit Den Hoorn. Dat waren allemaal jutters. Mijn vader was bollenkweker en ging heel vaak naar het strand. Maar hij had één stelregel: het bedrijf mocht er niet onder lijden. En dus ging hij buiten werktijd: ’s avonds en in de winter ook wel overdag. Toen mijn broer Jan en ik het bedrijf van mijn vader overnamen, maakten wij dezelfde afspraak. We gingen alleen naar het strand als het werk dat toeliet. We hebben veertig jaar samengewerkt, ieder met eigen taken. Jutten deden we ook altijd samen, meestal bij paal 17. Vaak ging Jan de ene kant op, richting de Slufter, en ik naar paal 12. De eerst stranding die Uitgeest zich kan herinneren is die van de trawler Bruinvisch, die op 29 januari 1946 bij paal 19 bij De Koog aan de grond liep. ‘De bemanning sloeg alarm met de stoomfluit. Die kon je met noordwestenwind in Den Burg horen. Met mijn vader en Jaap Schrama, die bij ons werkte, gingen we erheen. Tussen paal 17 en 18 liepen we over de spoorrails die de Duitsers achter de eerste duinenrij hadden aangelegd voor de bunkerbouw. En daarna verder over het strand naar paal 19. Toen we aankwamen werd net het wippertoestel in aanslag gebracht. In twee uur tijd werden alle bemanningsleden van boord gehaald. Dat ging ontiegelijk goed, niks op aan te merken. Kogers hingen aan een dikke tros om de lijn strak te houden. De eerst die werd gered, was de kok. Hij had een scheur in z’n broek waar z’n kont uitstak. Later kwam de schipper. Zijn pet woei af. Ik was negen jaar en het maakte zo’n indruk dat ik het nu nog weet. De schipbreukelingen werden op strand opgevangen en vandaar tussen twee man in en in looppas naar De Koog gebracht, waar ze werden ondergebracht bij mensen thuis. Dat schip heeft nog anderhalf jaar op strand gezeten. Ik heb er een schilderijtje van, gemaakt door Daan Bonne uit De Koog. Met Maarten Stoepker geruild voor een bijzondere ansichtkaart van Den Burg.’ Als tienjarige ging hij voor het eerst alleen naar het strand. Dat mocht hij pas nadat hij zijn vader had beloofd alles wat hij niet kende te laten liggen. Al snel ontdekte de jonge Klaas dat met jutten geld te verdienen was. ‘Kobus Spigt kocht spullen op van jutters. Ik hoor die ouwe (hij bedoelt Uitgeest sr.) nog tegen hem zeggen: je maakt het met die jongen hoor.’ In een schriftje noteerde Klaas zijn verdiensten: een dubbeltje voor een kleine glazen drijver, een kwartje voor een groter exemplaar en een gulden voor twee ijzeren drijvers. Een aluminium drijver uit Engeland leverde een daalder op en een door Schotse vissers gebruikte teerblaas zelfs 1,75. ‘Dat was mijn eerste handel. Als je nagaat dat ik geen zakgeld kreeg , was dat een leuke verdienste.’ Als 12-jarige leerde hij dat er met het gezag niet te spotten viel. Het was in 1948 en samen met broer Jan en hun buurjongen Dirk Bakker was hij naar het strand bij paal 17 gefietst. ‘Over de weg die bij de Kogerweg begon en die gedeeltelijk door de Duitsers was aangelegd. Bij aankomst zagen ze dat het strand bezaaid was met mijnstutten. Er was geen mens. We begonnen ze meteen van het strand te slepen en verstopten ze in een schuttersputje in de duinen. Plotseling stond er een vent achter ons. Met sarcastische stem hij: 'Zo, jullie waren net sterk. Leg ze nou maar weer terug.' Het was Arnoud Daalder. Zijn vader, Reier Daalder, was toen nog strandvonder. We waren woedend en hebben alles zo van het duin naar beneden gegooid. Alle werk voor niks. Het was de eerste en de laatste keer dat ik me heb laten pakken.’ Het verhaal van Uitgeest gaat nog veel verder, over vreemde strandvondsten, scheepsrampen en strandingen, het ontstaan van het Juttersmuseum en, in een apart hoofdstuk, zijn jaren als strandvonder (in de visie van zijn vrouw en kinderen trad hij daardoor toe in het kamp van de vijand). Dit, naast de belevenissen van zo’n dertig andere jutters of strandvonders. Zo komen onder anderen Bert Koning, Klaas de Ridder, Francine Giskes en Cor Ellen, alsmede de kort geleden overleden Sil Boon en Henk Brugge aan het woord. Ten slotte schakelen we nog even ‘live’ over naar Klaas Uitgeest: ‘Na het verschijnen van het boek waren er verschillende die zeiden: “jullie hadden mij ook wel kenne interviewen.” En ook de geïnterviewden hadden achteraf soms nog andere verhalen. Waarbij het misschien helpt dat er inmiddels geen straf meer staat op alles wat jaren geleden is uitgespookt….. Dus er is nog veel meer te vertellen. Maar dat doen we dan wel in deel twee…' Het boek “Jutters en strandvonders van Texel” is bij alle Texelse boekhandels en diverse musea te koop voor € 34,50

ANBO reis 2015 naar het Teutoburgerwald Zoals in de vorige Leef-Tijd is beloofd vindt u hier wat meer informatie over de reis naar het Teutoburgerwald, gelegen tussen het Sauerland en de Harz in het Weserbergland in Duitsland. We logeren in het “gemütliche” hotel Der Jägerhof (met lift) in Willebadessen. De kamers beschikken over: douche, toilet, föhn, kluis, telefoon, televisie en er is een wekservice. Het hotel heeft ook een kegel- en midgetgolfbaan. In het gezellige stadje Willebadessen en omgeving is eeuwenoude kunst en cultuur te bewonderen. Ook zijn er prachtige natuurparken. Kortom: het is een goede uitvalsbasis voor onze mooie tochtjes. We vertrekken op zondag 17 mei met de boot van 8.00 uur. Bij de TESO-steiger in Den Helder staat onze touringcar met chauffeur voor ons klaar. In de loop van de middag komen we aan op onze bestemming. 's Avonds schuiven we aan tafel voor een eerste culinaire kennismaking met de keuken van Der Jägerhof. Er is voor elke dag een uitstapje gepland. We gaan naar Detmold, hier staat het 53,5 m hoge Hermannsdenkmal. Dinsdag gaan we naar Paderborn met zijn Gotische Dom en andere prachtige kerken en het mooie Raadhuis, maar we kunnen er ook lekker wandelen over de autovrije winkelpromenade. Na de lunch bezoeken we de Warsteiner Bierbrouwerij en liefhebbers van een pintje kunnen na afloop proeven van een lekker vers biertje. Dan is het alweer woensdag en gaan we naar het Residenzschloss Arolsen. Het prinsesje dat hier in 1858 werd geboren speelt een belangrijke rol in onze geschiedenis. Zonder Emma was het huis van Oranje al lang uitgestorven en hadden we nu geen koning Willem-Alexander. Het volgende uitstapje is naar Fürstenberg en het klooster/kasteel Corvey. Er staat ons ook een mooi boottochtje te wachten. Verder gaan we nog naar Kassel en Bad Pyrmont. We gaan een avondje kegelen en een partijtje midgetgolf spelen en heel misschien ook nog een bingo-avond houden. Ook is er nog een muziek-/dansavondje. En dan is het alweer tijd om de koffers te pakken. Deze reis kost bij deelname van minimaal dertig deelnemers € 650,00 met een toeslag van € 70,00 voor een 1 persoonskamer. Gaan er meer mensen mee dan wordt de prijs (bij elk vijftal) naar beneden aangepast. Bij de reissom is inbegrepen: vervoer per touringcar met chauffeur, de hotelverzorging op basis van alles inclusief: logies, ontbijt, lunch, diner en drankjes (van 18.00 uur – 22.00 uur), rondvaart over de Weser, entree klooster Corvey, bezoek Warsteiner Brouwerij & proeverij, bezoek Schloss Arolsen, kegelavond, 1x midgetgolf, bezoek met gids Kassel, muziekavond en afscheidsdiner. We houden op 11 februari om 10.00 uur in de Buureton een deelnemersbijeenkomst. Hier krijgt u van ons een volledig programmaoverzicht. Het belooft weer een heel gezellige vakantieweek te worden. Krijgt u er ook al zin in? U kunt zich al opgeven bij Guusje Witte, telefoon 314171/ 06 44818097 of bij Roelie Bakker, tel. 356952/ 06 22568388 (liefst voor 11 februari maar uiterlijk 28 februari).

Foto: Slot Neuhous, Paderborn

De reiscommissie

ANBO in klankbord Texelhopper Sinds 20 november is er een klankbordgroep Texelhopper actief. Hierin zitten afgevaardigden van ANBO-Texel, dorpscommissies, SIGT, VVV, De Krim, gebruikers van het openbaar vervoer in Oudeschild en De Cocksdorp, de Gemeente Texel, TESO en de ondernemersvereniging. Voor ANBO-Texel is Lydia Blok de afgevaardigde. Het is de bedoeling dat de groep een paar keer bij elkaar komt, in het begin wat vaker, om te bespreken wat zij van de Texelhopper vindt. Lydia: “Het is nu eenmaal een feit dat wij op Texel een nieuw soort openbaar vervoer krijgen. Het zal allemaal even wennen zijn, maar laten we het allemaal een kans geven en wie weet zijn we dan over een tijd wel blij met ons vervoer.” “De meest eenvoudige manier is om een Texelhopper-houderspas aan te schaffen. Die is gratis. Het formulier kunt u van internet halen, vul dat in en stuur hem met pasfoto op naar het antwoordnummer. U wordt dan geregistreerd bij Texelhopper en krijgt de pas thuisgestuurd. Een houderspas kan ook aangevraagd worden door uw kinderen of kleinkinderen, zodat ze altijd kunnen reizen (maar voor alle dorpen, behalve Den Burg en De Koog, moet van tevoren gebeld worden). Bij het instappen van de bus laat u uw pas zien, en pas daarna wordt € 3,-- van uw rekening afgeschreven.” “Als u in Den Helder wilt instappen kost dat € 3,--. U kunt met een kaartje betalen of met de houderspas. Een los kaartje kunt u in de gelede bus kopen of bij het loket van Texelhopper in Den Helder. Bij de boot moeten de Texelaars uitstappen en hun bootkaart laten scannen, dan op de boot weer in de bus voor Den Burg of De Koog. Moet u naar een ander dorp dat moet u in Den Helder al bellen naar de Texelhopper en kunt u in ’t Horntje in een klein busje stappen. Als u belt voor de hopper, dan kunt u het nummer opgeven van de houderspas, want daar staat u mee geregistreerd , zodat er € 3,-- van uw rekening kan worden afgehaald. Als u een los kaartje hebt kunt u het nummer van het losse kaartje opgeven, zodat ze in de centrale weten dat u al een kaartje heeft.” “Als u met eigen vervoer naar ’t Horntje gaat en als voetganger de overtocht maakt kunt u op de boot in de bus stappen en rijdt u gratis naar het station Den Helder. Wanneer u in de bus zit van Den Helder naar Texel wordt er een bandje afgespeeld waarin u informatie krijgt over de gang van zaken. De Texelhopper is bezig om de informatie voor reizigers die met het openbaar vervoer komen ook op 9292 te laten vermelden.” Om het u zo makkelijk mogelijk te maken kunnen leden van de ANBO met hun vragen en/of opmerkingen over de Texelhopper terecht bij Lydia via telefoon 0618347334, of email: [email protected]); ze staat u graag te woord en zal ook zo snel mogelijk laten weten wat haar ervaringen zijn (bezoek hiervoor ook regelmatig onze website, te vinden via www.Anbo.nl, doorklikken op afdeling Texel/ Diensten/ Texelhopper).

et was van dat LAAT.

Noord Vier ‘Petje ôf, petje ôf!! Wot die meide presteere is fontosties! Je sow toch sèège dot ‘r toch ôltóós weer meikes benne die de zorg in wille, wont ze ferdiene echt niet zó veul. Ja, en don nachs ok! Se benne d’r ôltiêd. In de nacht lieke ze wel op Florence Nightingale, je weet wel, de dame met de lamp. Hier lópe se don met ‘n zaklonteere in de rondte’. Aaf keek vragend naar Neeltje. ‘Je wow toch niet sèège dot je nag nooit fan Florence ………’. ‘Jajik kiênd, jajik, ’k sot effe te denke hoe ze doe in die ferskrikkelukke tiêd zó veul soldate nog zóvvel goêds geve konne’. De vrouwen staren naar buiten. In de verte zien ze het Marsdiep en aan de kleur van het water kunnen ze zien dat het hard waait; witte schuimkoppen. ‘Een acht zou mien oppa sèège, stormachtige wiênd’. Aaf gaat plotseling staan en haalt een pakje Texelse korstjes uit haar tas. ‘Ho, ho Aaf, wot hod je in gedachte’?, vraag ik’. ‘Nou, we gaan effe ’n bakkie doên met ‘n striêmpie taai of ’n korssie,’ en ze pakt een thermoskan uit haar tas. ‘Maar lieve Aaf, ik mag nag niks hèèwe wont ik moet nuchter bluuve tot de operasie’! ‘Wot, bei je don on de drank?’ vroeg Aaf verbaasd. ‘Welnunnik meid, maar ik mag hillegaar niks eete; ik mag olliên ’n zuupie water. Iên koppie foor de héle dag, dus doen die koek maar in me kossie en kom morrege don maar weer ferom voor ‘n bakkie met ’n stik koek’. Aaf kijkt wel wat sip; ze had zich het ziekenbezoek héél anders voorgesteld. Ze is nooit eerder bij iemand op bezoek geweest en weet dus niet hoe het er allemaal aan toegaat. ‘Affijn, zegt Aaf een ander onderwerp aansnijdend, je leit hier gôed. We kenne net over de diek de zéé siên en de Helderse vuurtoore staat ok nag flakbee’. ‘Je most d’rs wete, begon Neeltje, wot ‘r ’n doênigheid in ’t siekehuus is. Olles gaat met kepjoeters op wieltjes. De hééle dag loope de zusters en broeders en dokters in en uut. ’t Vrouwtje naast me heb teveul suker; ze komme d’r wel vijf keer op ’n dag prikke om te kieke of de medicijne wel hellepe. En, ó ja, ze skiene met ’n soort lampie in je oor en binnen drie telle wete ze hoe worrem je bent en of je soms kóórs heb, wont dat kenne se don òfleese op ’n zo’n klein skerrempie. Fanochte hod ik 36,7 en na de middag 37,3. Dus prima gewoon. Je begriept ’t ôl denk? ’t Is hier ’n héle drokte. Kiek, déér loopt Paula; se doet in d’r iêntje de héle ofdeling. Saskia en Trudie doêne dot ok in de aare dienste en met dezellefe véért worre de nuwe meide, de staziejères, opleid. Kiek déér komt ‘r net iêntje binne; die hiet Zowie, maar je skriêft Zoë’. Neeltje ziet er goed uit ondanks dat haar been in het gips is verpakt en ze niet kan lopen vanwege een afgescheurde pees. Ze voelt zich veilig en geborgen. De zusters werken snel en accuraat en zijn vol begrip en bovendien heel voorkomend en aardig. Ondanks haar angst om naar het ziekenhuis te gaan is het haar alleszins meegevallen. Ze voelt zich nu volkomen op haar gemak. Zelfs toen ze een ruggenprik kreeg had ze daar helemaal niks van gevoeld, helemaal niks! Ze heeft een besluit genomen. ‘Os ik aans weer lòòpe ken don neem ik wot lekkers foor die pittige meikes, ’n dikke Skilder of zò’!

Neeltje.”

De aantrekkingskracht van de jihad Sinds enige tijd is de jihad een sleutelbegrip geworden in het debat rond de islam. De jihad, de heilige oorlog tegen de ongelovigen, lijkt werkelijkheid geworden in Islamitische Staat (IS). IS staat onder leiding van Abu Bakr al-Baghdadi die zichzelf heeft benoemd tot kalief Ibrahim. Hiermee heeft hij zich geplaatst in de lijn van de rechtstreekse opvolgers van de profeet Mohammed. Al-Baghdadi streeft naar een kalifaat op het grondgebied van Irak en Syrië, een soort thuisland voor moslims, waarin de sharia, de islamitische wetgeving, onverkort geldt. Inmiddels is duidelijk geworden dat voor het bereiken van zijn doel alle middelen geoorloofd zijn, terreur, moord, onthoofding, verkrachting, alle geweld die maar denkbaar is. Vanuit onze landen kijken mensen met verbijstering naar het spoor van verwoesting dat IS door het Midden-Oosten trekt. En men kan zich gewoon niet voorstellen waarom Nederlandse jongeren zich als strijders willen aansluiten bij deze zo gewelddadige beweging. Voordat we wat nader ingaan op hun motieven, wil ik kort het begrip jihad wat beter definiëren.

Meerdere betekenissen Jihad heeft meerdere betekenissen. De meest letterlijke betekenis is de onvermoeibare inspanning op de weg van God, met andere woorden de jihad is een opdracht aan elke moslim om met inzet van al zijn krachten het geloof zoals geopenbaard in de Koran vorm te geven. Deze inzet kan kortweg geduid worden als het goede doen en het kwade vermijden. De heilige oorlog valt buiten deze inzet. Toch is Jihad vlag dat momenteel de meest gehoorde vertaling. Echter ook deze vertaling heeft legitieme wortels. Want net als veel andere heilige boeken is de Koran niet eenduidig. De term jihad wordt in.de Koran ook gebruikt voor de (gewapende) zelfverdediging van de moslimgemeenschap tegen aanvallen van buiten, waarbij meestal verwezen wordt naar aanvallen van ongelovigen. De meest offensieve betekenis komt naar voren in het beroemde/beruchte zwaardvers (soera 9, vers 5), waarin de volgelingen van Mohammed opgedragen wordt de veelgodendienaars te bestrijden en te doden, waar je hen maar kunt vinden, tenzij zij zich bekeren tot de islam. Let op, in het zwaardvers wordt gesproken over veelgodendienaars, dus niet over de mensen van het Boek waarmee in de Koran de joden en de christenen worden aangeduid. De mensen van het Boek hebben van oudsher een beschermde status, waarvoor zij een (overigens niet meer bestaande) speciale belasting moesten betalen. Zij zijn geen moslims, maar wel gelovigen die gerespecteerd dienen te worden. In de Islamitische Staat van al-Baghdadi komen deze nuanceringen niet voor. Iedere niet-moslim is een ongelovige die gedood mag worden. En dat geldt ook voor moslims die niet de ware leer (zoals voorgehouden door alBaghdadi) aanhouden. Zij, dus sjiieten, yezidi’s, alawieten, gematigde soennieten, eigenlijk alle moslims die niet de interpretatie van al-Baghdadi aanhangen, zijn de facto ongelovigen die eveneens vervolgd en gedood mogen worden. ISaanhangers beroepen zich graag op het zwaardvers, maar vergeten dat de Koran in tal van andere verzen het doden van onschuldige mensen, moslim of niet, categorisch verbiedt.

Islam in Nederland De strijd van IS lijkt vooral gericht tegen de eigen bevolking en heeft inmiddels al talloze doden geëist en miljoenen mensen op de vlucht gejaagd. Wat maakt die strijd dan toch aantrekkelijk? Om dat te begrijpen keren we terug naar Nederland. De eerste moslims hier waren afkomstig uit de vroegere koloniën Indonesië en Suriname. Het betrof minderheden die nauwelijks opvielen. Toen volgden de arbeidsmigranten uit vooral Marokko en Turkije. Het betrof meestal ongeletterde boeren en arbeiders die hier aanvankelijk maar tijdelijk zouden zijn, maar uiteindelijk bleven en hun vrouwen en kinderen lieten overkomen. Hoewel hun aantal sterk toenam en ze dus meer zichtbaar werden, leidden

zij toch een vrij marginaal bestaan. Later volgden nog grote groepen asielzoekers uit zeer verschillende landen zoals Somalië, Eritrea, Irak, Iran en meer recentelijk Libië en Syrië. En tenslotte is er nog de groeiende groep Nederlanders die zich bekeerd hebben tot de islam. In totaal telt Nederland momenteel een kleine miljoen moslims. De aanwezigheid van moslims werd geleidelijk meer als problematisch ervaren met het naar buiten treden van de tweede en derde generatie, waaronder een substantieel aantal jongeren die de aansluiting bij de samenleving miste. Vooral de overlast gevende Marokkaanse jeugd werd een bron van ergernis. Tegelijk kwamen ook meer zelfbewuste goed opgeleide jongeren naar voren die het niet meer pikten om gediscrimineerd te worden op de arbeidsmarkt en tal van andere sectoren in de samenleving. Krachtig keerden zij zich de steeds negatievere bejegening vanuit politiek en samenleving die zij ervoeren als een racistische vorm van buitensluiting. Naarmate de gevoelens van teleurstelling groeiden, keerden sommigen zich sterker af van de omringende samenleving. Vooral onder Turkse vaak hoogopgeleide jongeren groeide het getal dat koos voor een nieuw leven in Turkije. Maar veel meer jongeren trokken zich terug in eigen kring, begonnen zich meer te verdiepen in de islam, zochten op internet naar gelijkgezinden en kwamen daar de radicale predikers tegen die hen de taal aanreikten waarmee zij hun boosheid konden uiten. Enkelingen zoals de leden van de Hofstadgroep radicaliseerden zodanig dat zij bereid waren geweld te gebruiken. In dit klimaat kwam IS opzetten.

IS als ideale staat Al langer leefde de woede over de vernedering van de Palestijnen door Israël, de steun van het Westen aan meedogenloze dictators als Mubarak, Kaddafi en Assad, de teloorgang van de Arabische Lente en de strijd in Syrië waar het aanvankelijk geweldloze verzet door Assad wreed neergeslagen werd zonder dat het Westen iets deed. Maar toen IS naar voren kwam, werd er wel ineens ingegrepen. En veel van de toch al zwaar teleurgestelde jongeren voelden dat als de zoveelste aanval direct gericht tegen de De Arabische Lente (Boomerang Kaart) islam. In hun ogen kon IS niet anders dan zich met alle middelen verzetten tegen het regime van Assad en de machteloze regering van Irak die beide niet geïnteresseerd waren in de islam, maar slechts in het handhaven van hun eigen machtspositie. In dat verzet groeide IS, mede door de uiterst geraffineerde beelden op internet en andere sociale media, uit tot het boegbeeld van het verzet tegen het anti-islamitische Westen en tegelijk tot de ideale staat, waarin moslims hun geloof kunnen beleven zoals zij dat willen. Toen de eerste jongeren vertrokken naar Syrië, volgden er al gauw meer, op dit moment vanuit Nederland al meer dan 200 jongeren, waaronder zo’n 40 meisjes. Maar buiten een ideologisch harde kern betreft het veelal zeer jonge jongens en meisjes, vaak met een problematische achtergrond die in aansluiting bij IS de kans zagen hun onvrede over hun positie in de samenleving in daden om te zetten. De eerste jongeren zijn inmiddels al weer terug, niet in de laatste plaats omdat zij geschrokken zijn van wat zij in de werkelijkheid zagen. Op dit moment reageert men in Nederland vooral met repressieve maatregelen. Paspoorten worden ingenomen, potentiële vertrekkers worden intensief gevolgd, terugkeerders worden gevangen gezet, maar naar mijn mening is dit het paard achter de wagen spannen. Beter zou het zijn als we in Nederland meer oog krijgen voor de feitelijke discriminatie en uitsluiting waarmee te veel moslimjongeren te maken hebben. Ondanks dat velen perfect geïntegreerd zijn in de samenleving, blijven allen afgerekend worden op de minderheid die daarin niet is geslaagd. Maar integratie moet van twee kanten komen. Zolang integratie als een eenzijdige aanpassing wordt gepresenteerd, draagt zij teleurstelling en mislukking met zich mee. Het wordt hoog tijd dat Nederland ook eens naar zichzelf kijkt om te zien wat haar rol is het falende integratiebeleid en dat zij niet langer alleen de ander daarvoor verantwoordelijk stelt. Kees Dekkers

Laatste acht advertenties

Colofon: Redactie: Margreet Berndsen, Fridtjof Blanken, Brigitte Hollands, Henk Snijders, Riet Veenendaal en Judy Weggelaar m.m.v. Hennie Huisman, Kees Dekkers, ‘Neeltje’, Berth Boogaard, Liesbeth Rijk, Cees Drijver, Hanna van den Berg, Rob van Damme, Riny Wielinga en Corrie Timmer. Foto voorpagina: Peter Ampt. Opmaak voorpagina en puzzel: Annie van der Heide. Eindredactie, vormgeving en opmaak: Margreet Berndsen en Riet Veenendaal. Tekstcorrectie: Lina Bruijn Distributie: Rosa Harbers, tel. 312696 en Truus Zoetelief, tel. 312890 ANBO Ledenadministratie: Annelies Joosten, tel. 313003 Advertenties: Mediabureau Langeveld & de Rooy m.m.v. Tom Steenvoorden, tel.: 316656 Websites: www.texelswelzijn.nl en www.anbotexel.nl Kopij voor de volgende krant graag uiterlijk 7 maart 2015 naar: [email protected] Leef-Tijd is een uitgave van Mediabureau Langeveld & de Rooy in samenwerking met Texels Welzijn en ANBO Texel Oplage: 2500 stuks

Bunker voor houtpelletkachel Woonstede Nesland geplaatst En daar was hij dan: de langverwachte voorraadbunker voor de inmiddels ook geplaatste houtpelletkachel die de bewoners van Woonstede Nesland binnenkort een aanzienlijke besparing op hun stookkosten moet gaan opleveren. Onder het toeziend oog van het Nesland-bestuur, vele bewoners, en onder andere ook mevrouw Marianne Minesma van Urgenda (organisatie voor duurzame en zuivere energie) werd het 22 ton wegende eerste segment door een megakraan in een kuil van 6,5 bij 4 meter geplaatst. De bunker bevat inmiddels dertig ton aan houtpellets, een voorraad waar heel Nesland een hele winter op kan stoken.

Wat is een pelletkachel? Omdat veel mensen zich afvragen wat een pelletkachel nu eigenlijk is, en vooral hoe hij werkt hier een korte uitleg: Een pelletkachel is een moderne, volautomatisch gestuurde verbrandingskachel (een soort elektronische houtkachel), waarin houtpellets verbrand worden. Door hun interne, geavanceerde techniek behalen de kachels een optimale verbranding en een zeer hoog rendement. Het woord ‘pellet’ staat voor de (biomassa) brandstof die wordt gebruikt. Pellet is een ander woord voor korrel. In feite is het dus een houtkorrel-kachel. De Pellets zijn kleine staafjes hout die onder hoge druk zijn samengeperst. Ze worden gemaakt uit zaagsel en afval van schoon resthout uit de houtindustrie en in de voorraadtank van de kachel opgeslagen. Van hieruit worden ze via een vijzel (wormschroef) naar het branderbakje vervoerd.

Voordelen Het gebruik van pellets is, in tegenstelling tot olie of gas, onafhankelijk van prijsschommelingen en, omdat pellets uit afvalhout en zaagsel worden gefabriceerd, is er altijd ruim voldoende voorraad. Dit, naast de geavanceerde interne techniek, maakt, afhankelijk van de woning, een energiebesparing tot 50% mogelijk. Tekst en foto’s: Riet Veenendaal Foto’s boven en midden: Onder het oog van vele toeschouwers wordt de eerste helft van de bunker geplaatst. Onder: Traditiegetrouw plaatst Paul Buijsman (Bouwbedrijf Duin) onder de bunker een ’geluksmunt’.

In 2015 moeten we vooral weer gaan lachen Heeft u ook meegekregen dat er steeds meer aanbieders zijn van lachcursussen? Lachclubs en lachpedagogen rijzen als paddenstoelen uit de grond. Aan zorgverzekeraars wordt met klem gevraagd om vergoeding voor lachcursussen op te nemen in de zorgverzekering opdat niemand verstoken blijft van de weldadige effecten van de lach. Lachen is gezond. Dat is wetenschappelijk aangetoond. Lachen zorgt voor een lagere bloeddruk en meer weerstand tegen ziekte. Daarnaast verhoogt het ons geluksgevoel en dat draagt bij tot een gevoel van tevredenheid met het leven. Dus hoe meer er gelachen wordt hoe beter dat is voor onze algehele gezondheid. Helaas, in de huidige tijd valt er steeds minder te lachen, zo blijkt uit onderzoek. In de jaren ’50 lachten mensen gemiddeld 18 minuten per dag. Tegenwoordig is dat nauwelijks nog 6 minuten. Dan maakt de mate waarin wij lachen ook nog verschil. Schuddebuikend lachen doet veel meer voor de gezondheid dan een enkele glimlach. Maar schuddebuiken of glimlachen, wij doen beide minder omdat we steeds minder tijd hebben, want lachen doe je nu eenmaal als je ontspannen bent. In onze prestatiesamenleving kennen we minder vrije tijd en voelen we ons gejaagd en gestrest. Dat speelt overigens al op jonge leeftijd. In de gezondheidszorg bestaat zelfs de term ‘kinderdepressie’ want ook kinderen somberen steeds meer. Kan een goede lachtraining hiervoor een remedie zijn?

Neuro Linguïstische Programmering

The Secret

Er zijn tal van onderzoeken gedaan naar de invloed van lachen en geluksmomenten op de gezondheid. Goedlachse mensen leven gemiddeld langer. Onvrede met het leven leidt tot chagrijn en dat zorgt voor activering van de stressresponse. Stress kan zich uiten in de vorm van lichamelijke klachten. Daarom pleiten psychologen voor nieuw beleid op gebied van preventieve gezondheidszorg door toepassing van positieve psychologie. Emile Ratelband heeft dat in Nederland altijd uitgedragen en was daarmee zijn tijd ver vooruit. Wat Emile Ratelband doet, valt onder NLP: Neuro Linguïstische Programmering. NLP wil mensen bewust maken van het feit dat zij keuzes hebben en daarmee invloed kunnen uitoefenen op hun levensgeluk.

Om mensen hiervan te doordringen zijn er dus trainingen als NLP. Daarnaast is de life coach in opkomst, een levensbegeleider die mensen helpt te ontdekken waar ze gelukkig van worden. Er zijn lachpedagogen en lifestyle-goeroe’s. En er zijn verschillende theorieën ontwikkeld, zoals bijvoorbeeld ‘the law of attraction’. De wet van de aantrekking die propageert dat mensen in hun leven datgene krijgen wat zij kosmisch aantrekken. Zijn het positieve mensen die er heilig in geloven dat alleen goede dingen hen ten deel vallen, dat zal dat ook gebeuren. De gedachte is dat mensen deze gevoelens uitzenden naar het universum en dat dit ook terugkomt in de vorm van voorspoed en geluk. Mensen die altijd somberen en niet geloven dat bij hen het kwartje ook eens de goede kant op zal vallen, krijgen dat ook terug. Zij zullen altijd pech aantrekken.

Energie Mensen kunnen zich in een situatie bevinden dat ze weinig voldoening ervaren. Ze hebben geen werk of ze hebben wel werk maar voelen zich niet uitgedaagd. Of er ontbreekt een liefdevolle partner of gezin. Dat kan een belangrijk gemis zijn in het leven, kijk naar Boer zoekt vrouw. Maar ook geld kan een factor zijn. We weten allemaal dat geld niet gelukkig maakt maar als je het niet hebt, kan het wel afbreuk doen aan het geluksgevoel. Het zich ongelukkig voelen is een gevoel dat hoort bij het mens zijn. Het is een signaal dat we misschien andere keuzes moeten maken. Een boom heeft niet het vermogen om zich beroerd te voelen. De natuur heeft daarin niet voorzien, want de boom kan daar niets mee. Maar mensen zijn wel in staat om veranderingen aan te brengen in hun leven. Als mensen hun leven positief kunnen veranderen, dan krijgen ze daar energie van.

Voor degenen die hierover meer willen weten: over deze filosofie is een boek en een film gemaakt, getiteld “The Secret”. Ik heb de film een paar jaar geleden gehad van een vriend en met interesse bekeken. Je moet er in geloven. Dat geldt ook voor een lachcursus. Er zijn mensen die daar baat bij hebben, maar het moet wel bij je passen. Gelukkig heb ik nog steeds meer dan voldoende redenen om te lachen in mijn leven en bezoek ik ook regelmatig ons Texels theater van de lach, Klif 12. Wat mij betreft veel effectiever dan een lachcursus. Ik wens u allen een schaterend 2015! Hennie Huisman, Wethouder Welzijn

Leef-Tijd wordt u gratis aangeboden door:

Afd. Texel

Texels Welzijn staat voor: 

Het eerste aanspreekpunt voor burgers, in ieder dorp op Texel (ieder dorp kent zijn eigen ‘dorpswerker’), bij alle vragen op het gebied van welzijn en maatschappelijke ondersteuning



Het eerste aanspreekpunt bij vragen, aanvragen én herindicaties in het kader van de Wmo (hiervoor hoeven burgers dus niet meer naar de gemeente)



Ondersteuning vanuit het maatschappelijk werk



Vragen of wensen van vrijwilligers



Vragen over vrijwilligerswerk



Vragen of wensen van mantelzorgers



WonenPlus; diensten als Tafeltje Dekje, ziekenhuisvervoer, klussen, …



55+ in beweging; wekelijkse bewegingsactiviteiten ‘op ieders maat’



Neem voor vragen of verdere informatie contact op met: Texels Welzijn tel. 0222 312696 Mail: [email protected] óf bezoek onze website www.texelswelzijn.nl Bezoek: De Buureton, Beatrixlaan 43, 1791 GA Den Burg Of bezoek de wekelijkse inloopspreekuren van onze dorpswerkers in de verschillende dorpen op Texel: maandag dinsdag woensdag woensdag woensdag donderdag

10.30 – 11.30 uur 10.30 – 11.30 uur 10.00 – 11.00 uur 10.30 – 11.30 uur 13.30 – 14.30 uur 09.30 – 10.30 uur

Secretaris: Lydia Blok Vloedlijn 46 1791 HK Den Burg tel. 0618347334 Marijke Otten Epelaan 42 1796 AT De Koog tel. 0222 327010

Ontmoeting, ontspanning en ontwikkeling; activiteiten op het gebied van cursussen, sport en spel, muziek en dans, gezamenlijke maaltijden, preventie en voorlichting, Café Doodgewoon, Mantelzorgpodium, …

De Cocksdorp Den Hoorn De Koog De Waal Oudeschild Oosterend

Penningmeester: Ineke Kuipers Beatrixlaan 21 1791 GA Den Burg Tel. 0222 315347

Eierlandsche Huis De Waldhoorn De Hof De Wielewaal ’t Skiltje De Bijenkorf

Anne van der Plas Orchismient 43 1796 AW De Koog tel. 0222 712752 Guusje Witte Schoonoordsingel 15 1791 EL Den Burg tel. 0222 314171 Tom Steenvoorden Kikkertstraat 84 1795 AE De Cocksdorp tel. 0222 316656 Rob van Damme Schilderend 124 1791 BK Den Burg tel. 0222 310725 Gonda Dijksma Oosterweg 22 1794 GL Oosterend tel. 0222 318 685

Ook verleden maand kregen wij weer veel goede puzzeloplossingen binnen. Na het wegstrepen van de gegeven woorden bleef de zin ‘waar blijft de sneeuw’ over. Als gelukkige winnares werd getrokken: mevrouw Elly Verkaik, uit Den Burg. Zij heeft twee kaartjes voor het ANBO- nieuwjaarsdiner gewonnen en heeft het zich, samen met haar dochter, op 3 januari goed laten smaken. Hieronder vindt u de nieuwe opgave, gemaakt door Annie van der Heide. Om tot de oplossing te komen streept u weer weg: van links naar rechts of van rechts naar links, en van boven naar beneden of andersom. Ook diagonaal kunt u woorden vinden. En let op: sommige woorden komen ook dit keer weer vaker voorbij. Na het wegstrepen van alle woorden houdt u nog een aantal letters over. Als u deze achter elkaar zet, ontstaat een zin. Deze zin mailt u voor 23 februari naar [email protected] of u stuurt hem per post naar: Texels Welzijn, Beatrixlaan 43, 1791 GA Den Burg. Doe uw best, want deze keer hebben we weer een leuke prijs: een stel pantoffels naar keuze, uit te zoeken bij Oosterhof Wonen Texel. Heel veel succes!

T J I R V S J I J S B A A N F

H J S I J S H O C K E Y T S R

C S S E S C H A A T S E N L I

O N N W A R M E C H O C O E E

T E E A S A R R E S L E E E S

N E E N T W A N T E N W A K E

E U U O O U T I J S M U T S D

D W W R O F U S J E W A K Z O

E B P E B S K R E S E C A O O

T A O N W I O E I Z V L W P R

S L P N O W E D O J O R S I L

F L E E N A K P N T S H I E O

L E N L S K I S K I E E N J P

E N E S L E D E H O N D E N E

I SI R E G N I V L E T N I T R

ARRESLEE, ELFSTEDENTOCHT, FRIESE DOORLOPER, IJSBAAN, IJSHOCKEY, IJSMUTS, IJSVRIJ, KOEK, NATUURIJS, NOREN, SCHAATSEN, SKIEEN, SLEDEHONDEN, SLEE, SNEEUWBALLEN, SNEEUWPOP, SNOWBOOTS, TINTELVINGERS, WAK, WANTEN, WARMECHOCO, ZOPIE