Energieke gedachten voor studenten (door Stefan Sigwarth)

LECTORAAT NIEUWE ENERGIE: NIEUWSBRIEF VOOR STUDENTEN maart 2010

Energieke gedachten voor studenten (door Stefan Sigwarth) Voor deze nieuwsbrief werd ik gevraagd om de energieke gedachten te schrijven. Er is al erg veel aan bod gekomen en alles is al gezegd wat gezegd kan worden over de economische en energetische crisis waar wij op dit moment inzitten; respectievelijk een die we niet kunnen voorkomen. In deze energieke gedachten wil ik graag het broodje aap uit de regio halen waarbij men zegt dat duurzaamheid geen rendement heeft. We weten allemaal dat de zon enorme hoeveelheden energie elke seconde richting aarde stuurt en dat we slechts een fractie daarvan gebruiken. Als we namelijk alle zonenergie die in een seconde op het aardoppervlak valt, zouden kunnen opvangen en opslaan, dan zouden we voor enkele honderden jaren genoeg hebben om de gehele wereldpopulatie te voorzien van energie. Planten hebben miljoenen jaren geleden al een deel van deze energie weten te benutten voor hun eigen doel met fotosynthese. Dit rendement is echter voor de mens niet genoeg. Zo probeert de technologische mens met het photovoltaische effect dankzij Einstein dit rendement te verhogen. In het lab bereikt men al rendementen van rond de 40%. De commerciële varianten zitten rond de 15% en kunnen in principe voldoende energie leveren voor een goede prijs. Het nadeel is dat mensen alleen op korte termijn denken, zodat ze niet inzien dat een terugverdientijd van 10 tot 15 jaar op zonnepanelen een betere terugverdientijd is dan wanneer ze geen zonnepanelen hebben. Het stopcontact heeft namelijk geen terugverdientijd. Het is daarnaast minstens net zo verstandig om huishoudelijke apparaten na te gaan op stroomverbruik. De computer hoeft geen 200W te verbruiken als hij alleen gebruikt wordt voor tekstverwerken en internet. Zo ook is er geen excuus meer om geen A++ koelkost/vriezer te hebben. Schaf een stroommeter aan en ga alle apparaten na op verbruik. Laat lampen niet de hele dag branden, koop spaarlampen of LED-lampen als slechts een klein deel van een kamer verlicht hoeft te worden. Op deze manier bespaar je direct al op de energierekening met vrij weinig moeite. Het zal je verbazen hoeveel stroom sommige apparaten verbruiken wanneer ze niet worden gebruikt. Hierna is het goedkoper om de “nuttig” gebruikte stroom door zonnepanelen te laten opwekken. Over goedkoper te spreken, wist je dat dertig procent van de prijs van elektriciteit zich uit in belastingen? En dat je rond de honderd euro betaalt om een aansluiting te hebben op het elektriciteitsnet? Een concept dat hierbij kan helpen is een lokaal net. Hierbij slaan huiseigenaren de handen ineen om bijvoorbeeld in een woonblok een stroomnet te maken voorzien van energieopslag, zonnepanelen en wellicht een windturbine. Deze investering zou de elektriciteitsprijs direct halveren waarbij na 20 jaar de stroom in feite gratis is. Dus waarom doet niemand dit? De investering is groot, dat is zeker, maar als het nu al rendeert, stel je eens voor hoe groot dat rendement is met alle ontwikkelingen die op dit moment gaande zijn. De toekomst ziet er zonnig uit, met grote rendementen.

LECTORAAT NIEUWE ENERGIE: NIEUWSBRIEF VOOR STUDENTEN maart 2010

Energieke projecten Bas Rijks: Nieuwste lid redactie nieuwsbrief Ik ben Bas Rijks, student aan de Hogeschool Zuyd en ben momenteel bezig aan mijn derde studiejaar. Tijdens mijn studie werktuigbouwkunde is mijn interesse in duurzame technieken enorm gestegen. Dit kwam onder andere doordat ik de minor Duurzame Energie gevolgd heb. Dit beviel me zeer goed. Nadat de minoren zijn afgesloten, is het de bedoeling dat de student werktuigbouwkunde stage gaat lopen bij een bedrijf om praktijkervaring op te doen. Ik loop op dit moment stage bij de Wijk van Morgen, een project dat zich ook bezighoudt met duurzame technieken. Het is een project waarbij een duurzame wijk ontworpen en gebouwd wordt door studenten van de Hogeschool Zuyd. Vele zullen waarschijnlijk al van dit mooie project gehoord hebben. Waarom wil ik ook meehelpen aan de redactie van deze nieuwsbrief naast een drukke stage? Veel mensen denken dat duurzaamheid tegenwoordig niet meer weg te denken is uit onze maatschappij, maar het tegendeel is waar. Het komt inderdaad meer ter sprake dan vroeger maar er moet nog veel gebeuren op het gebeid van duurzaamheid. Dat is ook de reden dat ik me heb aangemeld bij de redactie van deze nieuwsbrief. In mijn ogen is het belangrijk dat veel mensen bij duurzame projecten betrokken raken. Het is ook belangrijk dat mensen op de hoogte gehouden worden van de laatste gebeurtenissen op het gebeid van duurzaamheid. Daarnaast is het voor mij ook een mooie manier om me nog meer te verdiepen in deze wereld en om nog meer mensen te leren kennen die hierbij betrokken zijn. Ik zal de komende weken de redactie helpen waar nodig is en waarschijnlijk ook een aantal interessante stukken schrijven voor deze nieuwsbrief. Ik hoop dat ik zo mijn steentje kan bijdragen aan een nog duurzamere samenleving. Creëer je eigen duurzame toekomst op de Wij in Lemiers met permacultuur! Ontmoetingsplek voor duurzame en sociale activiteiten Mijn naam is Astrid Merkx en ik ben zelf docent aan de Hogeschool Zuyd (faculteit verloskunde) en in mijn vrije tijd houd ik me o.a. bezig met de Wij. De Wij is een voormalig weiland in het kleine dorpje Lemiers (gemeente Vaals). Ik heb dit stuk grond van ca.1 ½ ha ruim twee jaar geleden gekocht met de bedoeling dit te gebruiken voor permacultuur. Inmiddels heeft de gemeente Vaals toegezegd medewerking te verlenen aan de wijziging van het bestemmingsplan en de bouw van een bescheiden bezoekersonderkomen. Ik wil studenten de kans bieden om binnen permacultuur hun eigen ding te doen. Wat is permacultuur? De definitie van permacultuur is opgeworpen door Bill Mollison en is een designprincipe die een permanente cultuur bewerkstelligd. Dit wordt voornamelijk toegepast op het verbouwen van voedsel, maar ook op de gebouwde omgeving met al zijn facetten. Voor meer achtergrond informatie kun je kijken op http://www.permacultuurnederland.org/ of op http://en.wikipedia.org/wiki/Permaculture (Engels).

LECTORAAT NIEUWE ENERGIE: NIEUWSBRIEF VOOR STUDENTEN maart 2010 Ik wil ruimte bieden aan de studenten van de Hogeschool Zuyd om binnen het gedachtegoed van de Wij, zelf hun ding te doen. Zo kun je denken aan studenten die in de techniek zitten: het verzorgen van een energievoorziening met als bron zon, wind- of waterkracht. Studenten van de faculteit bouw kunnen nadenken over details van het bezoekersonderkomen, waarbij de welstandscommissie inmiddels in grote lijnen akkoord is gegaan met een halfonderlandaccomodatie. Studenten van de pabo kunnen er met schoolkinderen projecten uitvoeren, al dan niet in samenwerking met het Centrum voor Natuur en Milieu Educatie (CNME). Studenten van de faculteit Zorg en Maatschappij kunnen met hun doelgroepen projecten uitvoeren. Studenten van de kunstfaculteit kunnen elementen maken die te gebruiken zijn als speeltoestel, als afscheiding, als natuurkunst of op de Wij een expositie houden. Ook uitvoeringen van toneel, muziek en dans kunnen gerealiseerd worden. Studenten van management opleidingen kunnen advies uitbrengen over de managementachtige zaken die belangrijk zijn bij dit project. Dus, heb je ideeën die je wilt ontwikkelen, maar daar de ruimte of de mogelijkheid niet toe krijgt dan is de Wij een goed begin. Mocht je eerst de sfeer willen proeven van de WIj, dan ben je welkom op vrijdag en zaterdag 19 en 20 maart; dan is er op de Wij een vrijwilligersdag in het kader van de landelijk Oranjefonds campagne NLdoet! (www.nldoet.nl) Indien je interesse hebt om dan te komen, kun je je daarvoor aanmelden via het onderstaande mailadres of via de website van NLdoet. Op die dagen gaan we de permacultuur moestuin indelen en aanleggen, wilgen knotten, takkenrillen vlechten en heggen planten. Heeft dit je interesse gewekt? Stuur dan een mail naar: [email protected] Bastiaan Vlietstra: Stage GAM-Solar Gambia Mijn naam is Bastiaan Vlietstra. Ik ben 22 jaar en student in het 2e jaar van mijn opleiding Commercieel Management aan de Hogeschool Zuyd te Sittard. Aan het begin van mijn tweede jaar heb ik stage gelopen bij GAM-Solar in Gambia. GAM-Solar is opgericht in mei 1998 en is dus een relatief jong bedrijf. GAM-Solar biedt werk aan 27 mensen. Het bedrijf heeft drie hoofdactiviteiten: solaraangedreven waterpompen, zonne-energiessystemen en solarwaterverwarmingsinstallaties. Inmiddels zijn in meer dan 80 dorpen waterpompinstallaties geplaatst en zijn er meer dan 200,000 mensen afhankelijk van GAM-Solar voor hun dagelijkse watervoorziening. Zonne-energie is belangrijke energiebron in Gambia. Ten eerste reikt het electriciteitsnet vaak niet tot in de meer afgelegen dorpen, en zijn deze dorpen dus aangewezen op dieselgenerators. Met zonneenergie vermindert men de afhankelijkheid aan de dure en onbetrouwbare dieselgeneratoren. Veel van de systemen worden betaalt door ontwikkelingsorganisaties en stichtingen. Door te kiezen voor zonneenergie kiest men voor een betrouwbare en duurzame oplossing. Binnen het bedrijf werken twee Europeanen, de rest van de staf bestaat uit lokale mensen.

LECTORAAT NIEUWE ENERGIE: NIEUWSBRIEF VOOR STUDENTEN maart 2010 Mijn opdracht was tweeledig, aan de ene kant hielp ik mee binnen het bedrijf, daarnaast schreef een rapport over het bedrijf, waarin ik de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen voor de onderneming aankaart.Het was een leuke opdracht, omdat ik goede inzichten in het bedrijf heb gekregen. Daarnaast werkt het bedrijf voor toonaangevende opdrachtgevers als UNICEF en Future in Our Hands. GAM-Solar is een koploper op het gebied van duurzame ontwikkeling in West-Afrika. Daarnaast was mijn vier maanden durende verblijf in Gambia een onvergetelijke ervaring. Voor meer informatie kun je contact opnemen met Bastiaan Vlietstra: [email protected]

Patrick van de Berg: Stage Next Generation Cleanrooms Mijn naam is Patrick van de Berg en tijdens mijn afstudeerstage van de opleiding Technische Bedrijfskunde, heb ik me beziggehouden met een risico-inventarisatie van factoren die de beheerste condities van een cleanroom kunnen beïnvloeden. Mijn onderzoek is één van de zes rapporten die tot stand zijn gekomen tijdens de eerste fase van het project “Next Generation Cleanrooms” (NGC). Het doel van dit project is het verwezenlijken van een concept voor een nieuwe (flexibele) generatie cleanrooms. Een cleanroom is een speciale ruimte, die er op gericht is om een productieomgeving te creëren, waarbij zo min mogelijk stofdeeltjes en/of micro-organismen aanwezig zijn. Bepaalde producten vereisen een dergelijke productieomgeving om goed te kunnen functioneren. Een flexibele cleanroom dient sequentieel inzetbaar te zijn. Daarnaast dient een flexibele cleanroom „plug&play‟ aanpasbaar te zijn aan een nieuwe toepassing, aan nieuwe gebruikers of aan nieuwe behoeftes van bestaande gebruikers. Dit project is in het leven geroepen naar aanleiding van een sterk groeiende behoeftesignalering naar dergelijke flexibele cleanrooms. Deze behoefte komt vanuit de technische- en farmaceutische industrie en vanuit de huidige en potentiële gebruikers van cleanrooms in Zuidoost Nederland en de Euregio. Cleanrooms zijn kostbaar in bouw en exploitatie. Tevens dragen de strenge gebruikerseisen en wetgeving eraan bij dat ze bijna niet toegankelijk zijn voor het Midden- en Kleinbedrijf (MKB) en startende ondernemingen. Daarnaast verschillen de eisen die gesteld worden aan cleanrooms per marktsegment. Het rapport is geschreven om de risico‟s die van invloed zijn op de beheerste condities van een cleanroom te inventariseren. De resultaten van dit onderzoek geven een indicatie van de risico‟s waar op gelet moet worden bij het ontwerpen van een NG cleanroom. Hierbij valt op dat personen en de handelingen die ze uitvoeren in een cleanroom vaak voor de hoogste risico‟s zorgen. Omdat er steeds meer en hoogwaardigere processen plaatsvinden in de diverse marktsegmenten, die veelal een cleanroom vereisen, zal het gebruik van cleanrooms blijven stijgen. Daarnaast worden veel

LECTORAAT NIEUWE ENERGIE: NIEUWSBRIEF VOOR STUDENTEN maart 2010 producten (of onderdelen daarvan) die mensen dagelijks gebruiken in een cleanroom geproduceerd. Dit maakt het voor mij een interessant onderwerp. Voor meer informatie kun je contact opnemen met Patrick van de Berg: [email protected].

Oproep aan de lezers van de nieuwsbrief Heb je zelf nog interessante projecten m.b.t. je studie? Heb je leuke verhalen op het gebied van duurzaamheid, die je met je medestudenten wilt delen? Weet jij veel af van leuke en duurzame gadgets voor studenten? Dan is nu de perfecte gelegenheid! Ik ben namelijk altijd op zoek naar studenten die input kunnen leveren voor de nieuwsbrief. Meer weten? Stuur even een mailtje naar mij: [email protected].

Colofon De nieuwsbrief wordt uitgegeven door het Lectoraat Nieuwe Energie. Heb je vragen en/of opmerkingen neem dan contact op met Peter Schieren: [email protected] Of kijk op de website van het lectoraat. www.hszuyd.nl/nieuweenergie Hier vind je nieuwsberichten en links op het gebied van nieuwe energie etc.