LECTORAAT NIEUWE ENERGIE: NIEUWSBRIEF VOOR STUDENTEN september 2010
Energieke gedachten voor studenten (door Peter Schieren) Start van een nieuw energiek collegejaar: Hogeschool Zuyd loopt voorop Deze maand is het nieuwe collegejaar 2010/2011 begonnen. De vakantie is voorbij en de treinen en bussen zitten weer vol met studenten, die beginnen aan een nieuwe lesdag. Zelf ben ik afgelopen collegejaar afgestudeerd, maar voeg ik me dagelijks bij deze sleur van studenten om naar mijn kantoor op Hogeschool Zuyd in Heerlen te komen. Mijn contract bij het Lectoraat Nieuwe Energie is met 9 maanden verlengd en dit betekent dat ik ook de komende tijd de redactievoering van de nieuwsbrief voor studenten op me zal nemen. Duurzaamheid is een van de speerpunten van Hogeschool Zuyd. Toch hoor je studenten wel eens roepen: “In welk opzicht is Hogeschool Zuyd duurzaam bezig?” Dit is een terechte vraag. Want wat doet Hogeschool Zuyd nu eigenlijk allemaal aan duurzaamheid? Voor sommige studenten is dit niet altijd even snel te zien, maar als je beter gaat kijken dan ontdek je meerdere initiatieven en zaken die goed bij het speerpunt duurzaamheid aansluiten. Het waarschijnlijk duidelijkste punt in dit kader is de inzet van lectoraten zoals Nieuwe Energie, Gebouwde Omgeving en Regionale Ontwikkeling, Innovatie Bouwproces en Techniek en Life Sciences. In deze onderzoeksinstellingen van Hogeschool Zuyd wordt onderzoek gedaan naar onderwerpen als nieuwe energie, duurzaam bouwen en nieuwe duurzame materialen. Dit onderzoek wordt gedaan met hulp van studenten, die op deze manier veel kunnen leren en praktijkervaring kunnen opdoen. Daarnaast heeft Hogeschool Zuyd talrijke andere initiatieven waarmee men zich duurzaam wil profileren. De studenten spelen hierbij steeds een belangrijke rol aangezien de Hogeschool natuurlijk ten aller eerste een onderwijsfunctie inneemt. Zo is er bijvoorbeeld de succesvolle minor “Duurzame Energie”, die door een vrij groot aantal studenten wordt gevolgd. In deze minor leren studenten alles over nieuwe energietechnieken en –toepassingen.Het Leerwerkbedrijf Solar Solutions inmiddels ook up and running en verderop in deze nieuwsbrief kunnen jullie hier meer over lezen. Een ander interessant initiatief is de Energiemonitor in de locatie Nieuwe Eyckholt in Heerlen. Deze monitor geeft informatie over zaken als het energieverbruik van het gebouw en is overzichtelijk geplaatst in de ingangshal naast de kantine. Over de Energiemonitor kunnen jullie ook meer lezen verderop in deze nieuwsbrief. De nieuwsbrief zou aardig lang worden als ik nu alle duurzame initiatieven op zou sommen en zou omschrijven. De essentie van dit verhaal is echter duidelijk: Hogeschool Zuyd doet daadwerkelijk veel aan het thema duurzaamheid, maar soms moet je gewoon verder kijken dan je neus lang is om dit allemaal mee te krijgen. Bij de studenten groeit ook langzamerhand het interesse in deze onderwerpen en dit is zeer zeker een goede zaak. Voor meer informatie kunnen jullie mij mailen:
[email protected]
LECTORAAT NIEUWE ENERGIE: NIEUWSBRIEF VOOR STUDENTEN september 2010
Energieke projecten
Marktonderzoek "Energiedak 2010A" Ik ben Jon Maessen, studeer Technische bedrijfskunde aan de Hogeschool Zuyd te Heerlen. Ik heb in juli mijn 1e studiejaar met het behalen van de propedeuse afgesloten. Voor de 1e helft van mijn 2e studiejaar loop ik stage bij het Leerwerkbedrijf Solar Sollutions van Hogeschool Zuyd. Solarshop Systeemhuis in Maastricht is de opdrachtgever voor het leerwerkbedrijf. Men begint langzaam tot het besef te komen dat, als wij niet snel actie ondernemen, onze toekomstige generaties niet in evenveel luxe kunnen leven als wij. Wij moeten en kunnen hen niet opzadelen met de door ons veroorzaakte milieuproblematiek. De SolarShop Systeemhuis maakt producten die zijn voorzien van zonnecellen. Zo maakt men zonnepaneelinstallaties voor het opwekken van elektriciteit, straatverlichting en parkverlichting op zonne-energie. Ook kan men er terecht voor vrijblijvende informatie, advies, subsidie aanvragen, aankoop en installatie van “turn key” zonne-energie installaties voor particulieren en bedrijven. De opdracht tijdens mijn stage is om een marktonderzoek uit te voeren naar een nieuwe te introduceren product van de SolarShop. Het product moet zowel als dak, als ook zonnepaneel dienen. In het volgende artikel vinden jullie meer informatie over het product zelf. Ik vind de opdracht erg leuk. Het sluit goed aan bij mijn opleiding en ik vind dat duurzaamheid een belangrijk onderwerp is dat meer aandacht verdient. Een project als dit is dus terecht een hele goede zaak te noemen! Voor meer informatie kunnen jullie terecht bij Jon Maessen (
[email protected])
Haalbaarheidsonderzoek "Energiedak 2010A" Vanaf september 2010 zullen de studenten, van de opleiding werktuigbouwkunde, Sander Brouwer en Tom Savelkoul zich bezig houden met een haalbaarheidsonderzoek van het Energiedak 2010A. Afgelopen week heeft de kickoff plaatsgevonden van dit project waarbij de betrokken partijen rond de tafel zijn gaan zitten om de gehele opzet betreffende de taakverdeling en planning te bespreken. Het conceptidee gaat uit van de ontwikkeling van een compleet geïntegreerd energiedaksysteem wat bestaat uit dakisolatie draagelementen waarop zonnepanelen verwerkt worden met behulp van een geautomatiseerde productielijn. Na de productie van de dakmodulen worden ze naar de bouwplaats gebracht en op de renovatie of nieuwbouw woning geplaatst. Het dak levert elektriciteit en warme lucht
LECTORAAT NIEUWE ENERGIE: NIEUWSBRIEF VOOR STUDENTEN september 2010 ter ondersteuning van het warmwater en de CV. Het eindresultaat vormt een esthetisch mooi geheel, zwart glazen dak. Met name de lage kosten en de eenvoud wijken sterk af van de huidig aangeboden systemen. Om zonder overheidsbijdrage “grid parity” nu al te bereiken is dan ook het doel gesteld om door combinaties van functies, van diverse dak-, en solaronderdelen, kosten te elimineren wat tevens resulteert in een architectonisch mooi concept wat zowel voor nieuwbouw en zeker ook voor renovatie toepasbaar is. Gezien er geen belemmeringen meer zijn zoals hoge kosten voor zonnestroom en op esthetisch vlak zal er dus meer algemene acceptatie ontstaan voor dit type dak. Tijdens het onderzoek zal gezocht worden naar de beste oplossingen om het energiedak 2010A tot een succesvol product te kunnen maken. Dit zal moeten geschieden door een nauwe samenwerking tussen de opdrachtgever dhr. René Borro van De Solarshop Systeemhuis, de betrokken studenten en het leerwerkbedrijf Solar Solutions. Het doel is om voor de kerst in 2010 zo ver te zijn dat er begin 2011 kan worden begonnen aan het maken van een prototype.
Sustainable Engineering: Nieuwe opleiding met oog op de toekomst Duurzaamheid speelt een steeds groter wordende rol bij gemeenten en bedrijven, en er wordt ingezien dat met het oog op de toekomst alles om ons heen duurzamer moet worden. Veel adviesbureaus, architecten, bedrijven in de bouw maar ook afvalverwerkingsbedrijven en productiebedrijven komen in aanraking met duurzaamheid. In Heerlen wil de Hogeschool Zuyd beginnen met een nieuwe bacheloropleiding: „Sustainable Engineering‟. Er wordt marktonderzoek gedaan naar de interesse van bedrijven, voor afgestudeerden van deze nieuwe opleiding. Bij bedrijven wordt onderzocht of er vacatures zijn en interesse in het onderwerp duurzaamheid. De nieuwe opleiding aan de Hogeschool Zuyd genaamd „Sustainable Engineering‟ zal de basisvakken van de opleidingen werktuigbouwkunde, technische bedrijfskunde en commerciële economie bevatten. Met specifieke vakken m.b.t. duurzaamheid als duurzaam bouwen, duurzaam leven, duurzame energie, duurzaam voedsel/agricultuur, duurzame mobiliteit, duurzaam ondernemen en cradle to cradle etc. Er is onderzocht of er vacatures zijn en wat voor eisen hier aan verbonden zijn. Zodat er een goede aansluiting plaatsvindt tussen de opleiding en de bedrijven. Er zijn diepte-interviews gedaan om te kijken wat voor capaciteiten studenten of afgestudeerden zouden moeten hebben om in het werkveld een toegevoegde waarde te kunnen leveren. Voor meer informatie kunnen jullie terecht bij Daan Beens (
[email protected])
LECTORAAT NIEUWE ENERGIE: NIEUWSBRIEF VOOR STUDENTEN september 2010 Masteropleiding FH Aken: Master of Science in Energy Systems De Fachhochschule in Aken biedt de Engelstalige masteropleiding “Energy Systems” aan. Men doet dit in samenwerking met het Research Centre Jülich, een zeer gerenommeerd onderzoeksinstituut op het gebied van energietechniek. Na het afronden van de 2 jaar durende opleiding mogen de afstudeerders de titel “Master of Science in Energy Systems” voeren. De opleiding is gestart om het wereldweide tekort aan hoog opgeleide energie ingenieurs tegen te gaan. Het curriculum omvat meerdere modules gericht op verschillende onderwerpen op het gebied van energietechniek. Hieronder volgt een overzicht van de verschillende vakken in de 2 leerjaren: Jaar 1 Fundamentals of Engineering Basics of Energy Systems Mathematical Tools and Simulation Industrial Energy Technology Modelling of Systems and Processes Business Administration and Energy Economics and Policy Jaar 2 Keuze uit 3 van de onderstaande module: Energy Efficiency Renewable Energy Systems Fossil Energy Techniques Energy Applications Advanced Modelling Techniques Plant Engineering Transformation of Energy Sustainable Energy Systems and Energy Economics Materials in Energy Techniques Communication & Computer Skills Management Skills Momenteel is er vooral een groot tekort aan ingenieurs op het gebied van energieconversie, -distributie en -besparing. Daarnaast is er veel vraag naar expertise op het gebied van brandstofcellen, biobrandstoffen, zonne-energie, waterstoftechnologie en nucleaire techniek. De volgende instroomronde start in maart 2010. Aanmelding voor deze ronde kan vanaf eind september tot 15 november op de website van de FH Aken via de volgende link: http://www.fhaachen.de/energy_systems.html?&L=#c63549. Hier vinden jullie daarnaast alle relevante informatie over deze opleiding.
LECTORAAT NIEUWE ENERGIE: NIEUWSBRIEF VOOR STUDENTEN september 2010
Energiemonitor Hogeschool Zuyd In het kader van het project “Hogeschoolzuyd op groen” heeft de locatie NE een energy mirror tot zijn beschikking gekregen. Deze mirror is geplaatst naast de toegangsdeur van het restaurant. EnergyMirror is een hoogwaardig communicatiemiddel dat de energieprestaties van de locatie nieuw eyckholt interactief en aantrekkelijk visualiseert. EnergyMirror heeft als doel het inzichtelijk maken van energiestromen en het verhogen van de bewustwording van energieverbruik en besparingen met als uiteindelijk resultaat maatschappelijk verantwoord ondernemen. De voornaamste functionaliteit van het systeem is het op een intuïtieve, flexibele en begrijpelijke manier presenteren van real-time data over energiestromen. Het dynamische display toont animaties van het energieverbruik en de –productie. Verder kan aanvullende informatie worden getoond, zoals een bedrijfspresentatie en actuele nieuwsberichten (bijvoorbeeld weersvoorspelling). Gebruikers kunnen interactief kiezen voor de meest aansprekende energievergelijkingen en inzoomen op de achterliggende actuele en historische data van de energiestromen. Energie-efficiënt display Met een gemiddeld verbruik van slechts 150W tijdens kantooruren, ofwel een derde van het verbruik van een vergelijkbaar Plasma scherm, is EnergyMirror op gebied van energieverbruik uiterst efficiënt. Bovendien schakelt het scherm buiten kantoortijden automatisch uit. Momenteel worden de cijfers van 2010 getoond maar vanaf 1 oktober worden de actuele waardes gebruikt. Afstudeerproject HMT (High Mast Turbine) Aan de Hogeschool Zuyd ben ik al enkele weken bezig met mij afstudeerstage Werktuigbouwkunde in opdracht van Euroba BV. Na de minoren ,,constructietechniek” en ,,duurzame energie” voltooid te hebben, ben ik opzoek gegaan naar een passende afstudeeropdracht. Het HMT project sluit bij beide minoren goed aan. Gedurende mijn afstudeerperiode wordt ik een dag per week begeleid door Rob Eurlings, directeur van Euroba BV. De rest van de week word ik begeleid door Stefan Sigwarth aan het Lectoraat Nieuwe Energie. Euroba BV is een nieuw bedrijf, dat opgericht is door Rob Eurlings in 2010. Het is momenteel nog steeds een eenmansbedrijf. De taken van het bedrijf zijn vooral gericht op het tijdelijk technisch
LECTORAAT NIEUWE ENERGIE: NIEUWSBRIEF VOOR STUDENTEN september 2010 ondersteunen van het bedrijfsleven, met name het MKB, door middel van technische consultancy wanneer deze bedrijven er in hun ontwikkeling behoefte aan hebben. Dit op verschillende gebieden zoals project management, productie-automatisering, productontwikkeling en het opstellen van veiligheidsanalyses en technische constructiedossiers ter verkrijging van een CE-markering. De directeur van het bedrijf heeft enige tijd geleden m.b.t. het opwekken van duurzame energie het idee gekregen om een verticale as windturbine boven een hoogspanningsmast te plaatsen. Dit gebeurt met behulp van een extra kantelbare mast waardoor de turbine indien nodig tussen de hoogspanningskabels door naar beneden gehaald kan worden. Hierop is patent aangevraagd binnen Nederland (juni 2009) en voor Europa per 1 juni 2010. De HMT biedt als voordelen dat er gebruik gemaakt kan worden van bestaande ingerichte ruimte, dus er is geen grondaankoop of onteigening noodzakelijk. Ook treed er vrijwel geen extra horizonvervuiling op. Een ander voordeel is dat er gebruik kan worden gemaakt van het fundament van de hoogspanningsmast. Mede dankzij de bovengenoemde voordelen blijft het ook vergunningstechnische eenvoudig. Voor dit innovatief project is er 1 dag per week gereserveerd om dit idee verder te ontwikkelen. Mijn afstudeeropdracht bestaat uit een onderzoek ten aanzien van de economische en technische haalbaarheid om een verticale windturbine boven een hoogspanningsmast te plaatsen. Hoofdpunten binnen deze opdracht zullen zijn: Dimensionering van de turbine Dimensionering van de mast Uitwerken van de alternatieven m.b.t. de energieomzetting Kostprijs en economische haalbaarheid Aanbevelingen Binnen dit nieuwe idee dient er nog voldoende onderzoek gedaan te worden naar de verschillende technische en financiële aspecten, voordat de HMT gerealiseerd kan worden. Deze afstudeeropdracht heeft hierdoor een zeer breed karakter, waardoor het als afwisselend en interessant ervaren wordt. Voor meer informatie kunnen jullie terecht bij Tim Hupperetz (
[email protected])
LECTORAAT NIEUWE ENERGIE: NIEUWSBRIEF VOOR STUDENTEN september 2010
Oproep aan de lezers van de nieuwsbrief Heb je zelf nog interessante projecten m.b.t. je studie? Heb je leuke verhalen op het gebied van duurzaamheid, die je met je medestudenten wilt delen? Weet jij veel af van leuke en duurzame gadgets voor studenten? Dan is nu de perfecte gelegenheid! Ik ben namelijk altijd op zoek naar studenten die input kunnen leveren voor de nieuwsbrief. Meer weten? Stuur even een mailtje naar mij:
[email protected].
Colofon De nieuwsbrief wordt uitgegeven door het Lectoraat Nieuwe Energie. Heb je vragen en/of opmerkingen neem dan contact op met Peter Schieren:
[email protected] Of kijk op de website van het lectoraat. http://www.ribuilt.nl/Onderzoeksgroepen/NieuweEnergie.aspx Hier vind je nieuwsberichten en links op het gebied van nieuwe energie etc.