en dan? Vraag het de expert Nieuwe rubriek Diagnose diabetes type 2 Wereldkampioenschap voetbal voor jongeren met diabetes

Diactueel

NR 1 2012 jaargang 5

Nieuwe rubriek

Vraag het de expert

• Wereldkampioenschap voetbal voor jongeren met diabetes • “Met Weight Watchers blijf ik gemotiveerd en houd ik het vol” • Fotowedstrijd Diabetes 24/7 De winnaars aan het woord

Diagnose diabetes type 2

en dan?

Lifestyle magazine voor mensen met diabetes

Diactueel NR1 - 2012

1

inhoud

Diactueel Leven • Wereldkampioenschap voetbal voor jongeren met diabetes

8

• Wandel type 1 diabetes de wereld uit

11

Winnen met diabetes

• Fotowedstrijd Diabetes 24/7. De winnaars aan het woord

18

Eten • “Met Weight Watchers blijf ik gemotiveerd en houd ik het vol”

12

• Zoete broodjes bakken

24

8

Boudewijn adviseert • “Ik heb het roer omgegooid voor een betere BMI”

5

• Pijnlijke voeten. Wat kan ik daaraan doen? 23 • Als u een hypo niet meer voelt aankomen

36

Jong • Leerlingen Technasium vereerd met Gluky Day spel

16

• Bob Slinger, de maker van Gluky Columns • Corien Maljaars analyseert stevia

25

• Harald Coenraads: “Drugs. Niet doen!”

33

Weten • Diagnose diabetes type 2. En dan?

26

• Voor welk naaldje kiest u?

30

• Zes vragen over hypo’s

36

Mooi • Oplossingen voor haaruitval

34

In ieder nummer • 10 x Liesanne Kloosterman

37

• Doe mee en win een bioscoopbon van € 25,-

Oproep! Diabetes en seksualiteit

2


38

39

Diagnose diabetes type 2

En dan?

26

foto: Voermans van Bree

7

Mensen willen graag zeker zijn van hun meter

Veel gezichten D

iabetes heeft veel gezichten. Er valt goed mee te leven, toch sterven er jaarlijks 10.000 mensen aan de gevolgen van deze aandoening. Er zijn goede geneesmiddelen en diabeteshulpmiddelen voorhanden, toch moet u elke dag weer rekening houden met uw voeding en beweging om uw glucosewaarden onder controle te houden. Diabetes is de meest voorkomende aandoening, toch weten heel veel Nederlanders niet wat leven met diabetes inhoudt. Mediq zorgt ervoor dat u de juiste geneesmiddelen en diabeteshulpmiddelen krijgt. Dat is onze eerste prioriteit. Daarnaast willen we ook bijdragen aan die andere gezichten van diabetes. We hechten aan goed diabetesonderzoek, want alleen dat brengt de genezing van diabetes dichterbij. Daarom zijn we een partnership aangegaan met JDRF (Juvenile Diabetes Research Foundation), een organisatie die geld bijeenbrengt voor diabetesonderzoek. Met onze participatie aan de fotowedstrijd Diabetes 24/7 vergroten we de bewustwording rondom diabetes. En het Gluky programma helpt jongeren en hun ouders bij het leren over en accepteren van diabetes.

12

“Met Weight Watchers blijf ik gemotiveerd en houd ik het vol”

In dit nummer leest u meer over deze initiatieven. Heeft u suggesties ter verbetering van de diabeteszorg. Wij horen het graag. [email protected]. Gerben Klein Nulent, apotheker en groepsdirecteur Mediq Apotheken Nederland Marco Verhofstadt, directeur Mediq Direct Diabetes

Colofon Diactueel is een uitgave van Mediq Direct Diabetes en Mediq Apotheek voor klanten en relaties.

Liesanne vraagt het de expert

29

Redactie Margot Hoeben, Geerdien Hosper-Prinsen, Irene Seignette Medische supervisie Marlies Wouters, diabetesverpleegkundige Ziekenhuis Nij Smellinghe, Drachten Ontwerp en opmaak Slinger Minded, Apeldoorn Realisatie Irene Seignette Tekst & Productie Nijmegen Advertentieacquisitie Petra Harmelink, Mediq Apotheek, Geerdien Hosper-Prinsen, Mediq Direct Diabetes, (0316) 296 961, e-mail: [email protected] Druk Senefelder Misset, Doetinchem Aan dit nummer werkten mee Anja Bemelen, Carole Seignette en Yvette Kuiper Redactieadres Mediq Direct Diabetes, t.a.v. Geerdien Hosper-Prinsen, Postbus 211, 6900 AE Zevenaar, e-mail: [email protected] Meer informatie www.mediq.nl/directdiabetes, www.mediq-apotheek.nl Voor het overnemen van artikelen uit Diactueel is vooraf toestemming nodig van de redactie.

Diactueel bevat geen persoonlijke medische adviezen. Voor (wijzigingen) in de behandeling dient u uw behandelend arts of diabetesverpleegkundige te raadplegen. Diactueel aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor enige schade als gevolg van het gebruik van informatie uit deze uitgave. U kunt te allen tijde bezwaar maken indien u geen commerciële informatie (meer) wenst te ontvangen. Wij zullen u dan niet langer informatie sturen. U hebt voorts de mogelijkheid om uw persoonsgegevens die wij hebben verwerkt om deze uitgave te verzenden in te zien en deze te verbeteren, aan te vullen, te verwijderen of af te schermen indien deze feitelijk onjuist, onvolledig, of irrelevant zijn, of in strijd met een wettelijk voorschrift worden verwerkt. Voorts heeft u onder omstandigheden het recht tegen de verwerking van uw persoonsgegevens verzet aan te tekenen. Wij beëindigen de verwerking terstond, indien wij het verzet gerechtvaardigd achten. Indien u één van de voornoemde rechten wenst uit te oefenen, of anderszins vragen of opmerkingen heeft, kunt u contact opnemen met het bovenstaand redactieadres. ISSN nummer 1877-6396 De volgende uitgave verschijnt begin juni 2012.

Diactueel NR1 -2012

3

De juiste huidverzorging? Het dermo-cosmetische merk Eau Thermale Avène heeft voor ieder huidtype een productlijn ontwikkeld die de huid weer in balans brengt. Er zijn onder andere producten voor de vochtarme huid, de droge huid, de rode huid en de huid met de eerste tekenen van rimpels. Alle producten bevatten het thermale bronwater dat kalmeert, verzacht en verzorgt.

• Aanbevolen door dermatologen • Klinisch bewezen werking Vraag advies aan uw apotheker welk Avène product het beste bij u past.

dia-weetjes “Ik heb het roer omgegooid voor een betere BMI” “Mijn BMI* is 29.7. Tussen de 25 en 30 ben je te zwaar, boven de 30 is er sprake van ernstig overgewicht. Er zit diabetes type 2 in mijn familie en de kans is groot dat ik het ook krijg als ik niets aan mijn gewicht doe. Ik ken de consequenties van diabetes type 2 en die zijn ingrijpend. Waarom heb ik het dan zover laten komen? Ik kan allerlei excuses bedenken: een drukke baan, invallen bij een tweede apotheek en een intensief gezinsleven met twee jonge kinderen. Kortom geen tijd en energie voor beweging en extra aandacht voor mijn voeding. Een vriend van mij zei laatst: ‘geen tijd bestaat niet, alleen prioriteit.’ Als je goed nadenkt, heeft hij gelijk. Wat is er nu belangrijker dan je gezondheid? Het roer moest dus om. Als eerste heb ik een crosstrainer aangeschaft. Hier train ik drie keer per week vijftien minuten op. Dat is nog niet genoeg, maar een goed begin. Dit doe ik ‘s avonds zodra de kinderen op bed liggen en mijn werk is afgerond. Al na drie weken voelde ik me energieker. Een minimale inspanning met maximaal resultaat! Die vriend had gelijk. Door bewegen prioriteit te geven, voel ik me beter.

Bovendien stimuleert dit ook om aan mijn gewicht te gaan werken. Gelukkig ben ik geen zoetekauw en stel ik mezelf niet dagelijks bloot aan een suikerbombardement, dat scheelt weer. Maar ik ben gek op hartige snacks: een worstje, kaasje of bakje chips. De komende tijd zal ik het met een stuk komkommer of een tomaatje moeten doen als ik aandrang voel om te snacken. Ik wil een betere conditie en mijn BMI moet omlaag. Niet met sprongen, maar rustig en gestaag. En u bent mijn getuige, want in het volgende nummer zal ik berichten hoe het me vergaat.”

Boudewijn van den Aarsen Mediq Apotheker

*BMI (Body Mass Index) zegt iets over uw gewicht ten opzichte van uw lengte. U kunt uw BMI berekenen op www.voedingscentrum.nl

‘Je tweede jeugd begint nu’

A

rd Schenk (1944), fysiotherapeut en voormalig schaatser en Edwin van den Dungen (1956), docent Engels, schreven een boek met de voor velen aantrekkelijke titel “Je tweede jeugd begint nu”. Van den Dungen was hiertoe geïnspireerd nadat hij zijn vader in zes maanden “tien jaar jonger” zag worden door actief te gaan bewegen en gezond te gaan eten. Ard Schenk, de zestig ruimschoots gepasseerd, realiseerde zich meer dan ooit dat hij zijn vrije en zelfstandige bestaan niet wil opgeven en dat hij hiervoor moet investeren in een gezonde levensstijl. Volgens de heren moet u drie stappen zetten om uw jeugd te hervinden. Ruil als eerste foute voeding in voor gezondere

alternatieven; zorg dat u elke dag in beweging blijft en train, tot slot, voor uithoudingsvermogen en kracht. ‘Je tweede jeugd begint nu’ laat zich lezen als een handboek voor iedereen die bewust kiest voor een gezonde oude dag. Het is praktisch opgezet en zeer motiverend, ook voor de momenten waarop het even niet lukt om gezonde keuzes te maken. www.jetweedejeugdbegintnu.nl, 122 pagina’s, € 19,95.

Buikomtrek belangrijk

O

uderen met een middelomtrek van 123 cm (mannen) of 105 cm (vrouwen) hebben twee keer zoveel kans te overlijden aan hart- en vaatziekten dan senioren met een gemiddelde middelomtrek. Dit blijkt uit onderzoek van het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) onder ruim 58.000 mensen tussen 65 en 75 jaar. Naast de middelomtrek blijft ook de BMI (Body mass index) van belang om bij ouderen het risico te bepalen. Overigens niet alleen overgewicht verhoogt het risico. Ook ondergewicht (BMI<20) gaat gepaard met twee keer zoveel kans om vroegtijdig te overlijden.


5

dia-weetjes Mogelijke link tussen slaapproblemen en diabetes en depressies

D

e combinatie diabetes en depressie komt vaak voor. Het VU medisch centrum uit Amsterdam gaat onderzoeken of slaapproblemen invloed hebben op deze combinatie. Wie depressief is, heeft meer kans op diabetes type 2. En omgekeerd heeft één op de vijf mensen met diabetes een depressie. Het hebben van een chronische aandoening, kan de kans op een depressie verhogen. Verder is nog onvoldoende bekend waardoor diabetes en depressie zoveel invloed hebben op elkaar. Mogelijk hangt het samen met slaapproblemen. Meer dan zeven van de tien mensen met een depressie slapen slecht in, of hebben moeite met doorslapen ’s nachts. Wanneer iemand chronisch slecht slaapt, raakt het hormoon cortisol ontregeld. Dat verhoogt misschien de kans op depressie, al is dat nog niet onderzocht. Een gezonde slaap is belangrijk voor een goede bloedglucosespiegel. Mensen met diabetes die slecht slapen, hebben in de ochtend een hogere glucosewaarde. Ook reageert hun lichaam minder goed op insuline, waardoor het lichaam meer moeite heeft om de bloedglucose goed te regelen. Wat ook meespeelt, is dat mensen met een depressie minder goed voor zichzelf kunnen zorgen. De onderzoeksresultaten worden over anderhalf jaar verwacht.

Decafeïne gunstig voor bloedglucose

A

l eerder schreven we over de positieve effecten van koffie op de bloedglucosewaarden. Studies toonden aan dat vier of meer kopjes koffie per dag kunnen zorgen voor 50% minder kans op diabetes type 2. Aan de Chinese universiteit van Huazhong zagen ze dat het niet alleen cafeïne is die een positief effect heeft op de glucosewaarden, maar ook cafeïnezuur en chlorogeenzuur. Dit betekent dat ook decafeïne gunstig is voor mensen met diabetes. Leidinggevend onderzoeker Kun Huang zegt: “We verwachten dat cafeïnevrije koffie minstens evenveel, of zelfs meer voordelen biedt in vergelijking tot gewone koffie omdat de hoeveelheden chlorogeen- en cafeïnezuur hoger liggen bij decaf.” Een kanttekening: de concentratie koffie gebruikt in het onderzoek, ligt beduidend hoger dan in koffie die wij drinken. Meer onderzoek is dus nodig.

Korte sprintjes verkleinen kans op diabetes type 2

V

olgens Brits onderzoek kun je de kans op diabetes type 2 verkleinen door drie keer per week kort op een fiets te sprinten. Aan de universiteit van Bath lieten ze vrijwilligers die een inactief bestaan leiden, drie keer per week, twee keer twintig seconden sprinten op een hometrainer. Na zes weken was de functie van hun insuline met 28% verbeterd. Ze warmden zich wel op en hielden een ‘cooling down’, waardoor elke sportsessie ongeveer tien minuten duurde. Door deze vorm van activiteit valt iemand niet af, maar verbetert wel de glucosehuishouding. Professor Niels Vollaard van de Universiteit van Bath zegt in een radio-interview met de BBC: “We gebruiken spieren niet alleen om te bewegen, maar ook om glucose uit het bloed op te nemen voor de spieren. Door regelmatig kortdurend zeer intensieve inspanning te leveren, worden de spieren hiertoe gestimuleerd.” Er is dus nog hoop voor mensen met weinig tijd of een hekel aan sport.

6


foto’s: Chiel van Diest Fotografie Apothekersassistente Mathilda Moelker test de glucosemeter van een klant

“Mensen willen graag zeker zijn van hun meter”

“W

e zien veel mensen die de vingerprik doen op de top van de vinger, terwijl ze beter in de zijkant kunnen prikken omdat daar minder gevoelszenuwen zitten”, begint apothekersassistente Tessa Bon. “Ook zijn er mensen die hun lancetje meerdere malen gebruiken. Wij adviseren altijd om deze bij iedere controle te vervangen, want de naaldjes worden door het prikken minder scherp en veroorzaken grotere wondjes als ze vaker worden gebruikt.” Tessa Bon testte vorig jaar november samen met twee collega’s van Mediq Apotheek Thamer in Uithoorn ruim vijftig bloedglucosemeters van mensen met diabetes. Tijdens de tests werd gecontroleerd of de meter de correcte meetresultaten gaf. Daarnaast keken de assistentes of de mensen de meting op de juiste manier uitvoerden. “Mensen willen graag zeker zijn van hun meter”, zegt Tessa. “Ze baseren de insuline die ze toedienen op de glucosewaarde die ze meten. Het is dus belangrijk dat het resultaat klopt. We testen dit met een referentiemeter. Het verschil tussen de twee meters mag niet meer zijn dan vijftien procent. Bij zeven meters was het verschil groter. Deze hebben we vervangen. Een metercontrole plannen we altijd in, want het is goed om hiervoor de tijd te nemen. Tijdens de gesprekken komen vaak veel vragen naar boven.”

Tips voor het meten van uw glucosewaarde • Was uw handen met water en zeep voor het meten. Droog ze goed af • Gebruik warm water als u koude handen heeft. Dit bevordert de bloeddoorstroming • Neem voor iedere meting een nieuw lancetje • Sluit het potje met de teststrips direct nadat u een strip heeft gepakt • Let op de houdbaarheidsdatum van de strips • Neem voor iedere meting een andere vinger • Stel de prikpen in op de gewenste diepte en prik in de zijkant van een vingertop

Ieder jaar worden de metercontroledagen georganiseerd in november. Wilt u uw meter eerder laten controleren? Maak hiervoor dan een afspraak met uw Mediq Apotheek.


7

Leven

Even was Yoran van Buiten (12) een beroemdheid. Samen met dertien andere jonge voetballers won hij de Medtronic Junior Cup Diabetes 2011, het officieuze wereldkampioenschap voetbal voor jongeren met diabetes. Tussen 26 en 28 augustus liet Yoran in Genève zien dat diabetes type 1 en topsport heel goed samen kunnen gaan.

8


tekst: Anja Bemelen foto’s: Bram Petraeus

Winnen met diabetes

T

huis in Nijkerk liggen nog verschillende bladen en krantenknipsels waarop Yoran – toen nog met lange krullen – in actie prijkt. Yoran sport veel, ook op het VMBO waar hij in een sportklas zit en naast de reguliere vakken negen uur sportles krijgt. Daarnaast speelt hij tennis en doet aan streetdance, maar voetbal staat met stip op nummer één: “Alles bij elkaar sport ik zo’n veertien uur per week. Ik voetbal bij Sparta Nijkerk in de D3-klasse. We zijn nog ongeslagen. Hopelijk is dat na de twee laatste wedstrijden nog steeds zo. Ik ben meestal middenveldspeler en heb een goed schot. Ik kijk goed om me heen en zie wie er vrij staat.” Voetbal is alles voor hem. ”Maar ik hoef niet per se alle wedstrijden op tv te zien, zeker niet als ik met een vriend zit te chillen”, aldus de jonge sporter. Ajax is zijn lievelingsclub, Messie en Ronaldo zijn voorbeelden en de Junior Cup Diabetes 2011 zijn persoonlijke hoogtepunt. Spannend - Yoran mocht samen met 150 andere jongens - en meisjes - met diabetes op één van de Cruyff Courts* laten zien wat ze voetbaltechnisch waard waren. Een scout beoordeelde kritisch hun kwaliteiten en voetbaltechniek en selecteerde uiteindelijk veertien spelers die dóór mochten naar Zwitserland. “Het was erg spannend”, zegt de twaalfjarige. “Toen mijn moeder en ik tijdens een persconferentie mijn naam hoorden, hadden we allebei zoiets van ‘Wauw!

Waar is de camera!’ Ik was supertrots.” Na de selectie moesten de deelnemers drie keer trainen in het Olympisch Stadion in Amsterdam. Ook dat was indrukwekkend. “Je loopt door een lange gang waar je alle foto’s van beroemde sporters ziet”, zegt Yoran die de hele happening zowel mooi als ontspannend vond. “De deelnemers hebben allemaal diabetes, dus we hoefden niets aan elkaar uit te leggen. Op school is dat wel even anders. Daar krijg ik vaak vragen over of het spuiten pijn doet en of ik geen suiker mag hebben.” Diabetes - Toen Yoran diabetes kreeg was hij acht. Hij weet nog goed hoe hij voelde dat er iets niet klopte. ”Ik keek tv en ging naar de koelkast voor een glas frisdrank die ik helemaal leegdronk. Meteen daarna moest ik naar het toilet. Ik zat nog niet voor de tv of ik had alweer dorst. Zo ging het de hele avond door. Mama is toen op internet gaan zoeken.” Met Yoran ging moeder Gerda via de huisartsenpost naar het ziekenhuis. Yoran had inderdaad diabetes. ”Ik dacht dat ik daar wel overheen zou groeien”, vertelt Yoran. “Pas toen ze zeiden dat het een aandoening was die nooit meer over zou gaan, dat ik mijn héle leven lang diabetes zou houden en altijd insuline moest toedienen dacht ik ‘shit!’.” ’Hyperboos’ - Hypo’s, hypers, een schommelend HbA1c**; Yoran kent het allemaal. Van de tien keer heeft hij drie hypo’s, de

“De deelnemers hebben allemaal diabetes, dus we hoefden niets aan elkaar uit te leggen. Op school is dat wel anders” rest zijn hypers. “Soms wel een paar keer op een dag. Iedereen is wel eens boos, maar ik word ’hyperboos’. Eerst word ik rood en dan duw ik iemand weg; het maakt niet uit wie er voor me staat. Op school is dat wel eens lastig. Het verschil tussen gewoon boos en hyperboos zijn voel ik goed aan. Moet ik plassen en krijg ik zweetdruppels, dan weet ik dat ik een hyper heb en dat ik daarom ook bozer ben.” Yoran heeft een boekje met schema’s waarin staat hoeveel insuline hij bij welke waarde moet spuiten. Heeft hij een waarde van 15 mmol/l, dan spuit hij 3 eenheden insuline. “Als mijn waarde 20 is, spuit ik 4. Zit ik op 24 dan 4 tot 5 eenheden. Als ik gespoten heb, heb ik tijd nodig om rustig te worden. Ook in de klas heb ik wel eens een hyper, maar dan wacht ik met spuiten tot er pauze is.


9

Leven

“Ik werd om half één ‘s nachts wakker en zag een teamgenoot rondlopen. Ik dacht eerst ben ik nou duizelig of staat hij te zwabberen”

Dan kan ik in alle rust in het zorglokaal insuline toedienen. Ook weet ik dat als mijn HbA1c 75 mmol/mol (9%) is, ik elke maand naar de diabetesverpleegkundige moet. Is het 86 mmol/mol (10%), dan moet ik worden opgenomen in het ziekenhuis. Dat wil ik niet, dus ik probeer mijn waardes goed te houden. Stiekem snoepen is er niet meer bij, behalve als ik in bad ga.” Raar, slap en duizelig - Na het sporten neemt Yoran vaker een bad en schiet hij dikwijls in een hypo. ”Altijd als ik in bad lig, voel ik het. Pats! Te laag! Daarom heb ik nu snoepjes bij het bad liggen, want zo’n hypo is echt niet fijn.” Yoran trekt dan helemaal wit weg, praat raar, wordt slap en duizelig en krijgt kramp in zijn benen. Volgens Yorans moeder Gerda is het soms lastig om haar puberzoon nog te adviseren. ”Yoran voelt wanneer hij niet goed zit, maar hij leeft er niet altijd naar. Behalve met sport.” Als Yoran tijdens een wedstrijd voelt dat hij te laag zit, gaat hij naar de kant en drinkt hij een sportdrank: ”Ik drink liever, dan dat ik bijvoorbeeld een banaan eet. Na tien minuten wachten kan ik weer het veld op. Zit ik te hoog dan moet ik spuiten, iets wat ik heel vervelend vind. Soms raak ik een ader en dat is behoorlijk pijnlijk. Een pomp zou misschien een goed idee zijn.” Omdat Yoran vaak te hoog of te laag zit, zou

10


hij in aanmerking komen voor een insulinepomp. Gerda: “Mogelijk dat Yoran binnenkort een proefpomp krijgt. Opvallend was dat van de veertien deelnemers in Zwitserland er twaalf een pomp droegen.”

noot rondlopen. Ik dacht eerst ben ík nou duizelig of staat híj te zwabberen? Op de hypokamer was niemand op dat moment, dus toen ben ik samen met nog een jongen naar beneden gegaan en heb ik in het Engels om een fles cola gevraagd.”

Back-up - De Junior Cup in Zwitserland was over drie dagen verdeeld. Yoran zag direct dat Italië en Spanje sterke teams hadden. Engeland was zelfs nog sterker. “Daar speelden we de finale tegen. We wonnen met 4 - 1.” De drie dagen in Zwitserland waren wat diabetes betreft een ware verademing. Ouders, trainers, Bas van de Goor, Nicole Timmermans van sponsor Medtronic waren erbij. “Ook een arts en twee diabetesverpleegkundigen gingen mee naar Genève. Als back-up voor de deelnemers met diabetes.”

Andere kinderen - Vlucht, hotel, eten én een mooi trainingspak werden door hoofdsponsor Medtronic en de Bas van de Goor Foundation gefinancierd. Voor iedereen, inclusief Yoran, was het een gebeurtenis om nooit meer te vergeten. “Het heeft veel indruk gemaakt. En dat we wonnen was natuurlijk super! Toen we terugkwamen op Schiphol stonden onze fans ons al op te wachten. Ook dat was geweldig!” Volgend jaar is er weer een Junior Cup, maar daar doet Yoran niet aan mee, weet hij nu al: “In 2013 zou ik misschien wel weer mogen meedoen, maar in 2012 krijgen eerst andere kinderen met diabetes een kans.”

Hypokamer Diabetesverpleegkundigen en arts zaten bovenop de glucosewaarden van de spelers. “Als die te hoog of te laag waren mochten we niet meespelen”, vertelt Yoran. “Dus we zorgden er wel voor dat we tussen de 10 en 14 zaten om te kunnen voetballen. Er waren ook wat diabetes betrof spelregels. Als iemand een hypo zou krijgen, dan moest je eerst elkaar helpen. Als dat niet lukte moest je naar de leiding in de hypokamer. Ik werd om half één ‘s nachts wakker en zag een teamge-

*

E en Cruyff Court, een initiatief van de Johan Cruyff Foundation, is een voetbalveldje van kunstgras waarmee kinderen uit de buurt weer een goede, veilige plek hebben om te sporten ** H bA1c is een meting in het bloed die zicht geeft op de gemiddelde bloedglucosewaarde van de voorgaande acht tot twaalf weken

Leven

de gaten: Ho u d het in oek tesonderz vo or d iabe lk a W F R JD

Wandel type 1 diabetes de wereld uit Gaat diabetes u aan het hart? Dan is dit uw kans. Vorm een team met familie, vrienden en/of collega’s en doe binnenkort mee aan de JDRF Walk. Alle deelnemende teams kunnen geld bijeenbrengen voor diabetesonderzoek. De opbrengst wordt direct geïnvesteerd in het voorkomen, genezen en behandelen van type 1 diabetes.

J

DRF staat voor Juvenile Diabetes Research Foundation. Dit fonds is ruim veertig jaar geleden in de Verenigde Staten opgericht door een groep ouders van kinderen met type 1 diabetes. Sindsdien heeft JDRF al meer dan 1,6 miljard dollar beschikbaar gesteld aan diabetesonderzoek. De focus ligt op drie gebieden: preventie, genezing en behandeling van type 1 diabetes. Jaarlijks krijgen wereldwijd 30.000 mensen de diagnose type 1 diabetes, een aandoening waarvoor nog geen genezing bestaat. Wel is er afgelopen twintig jaar enorm veel bereikt. In tegenstelling tot veel nationaal georiënteerde onderzoeksfondsen, heeft JDRF een wereldwijd netwerk. Initiatiefnemer van JDRF Nederland Maarten de Groot zegt: “Het doel is alleen onderzoek te financieren dat elders in de wereld nog niet is gedaan. JDRF investeert in baanbrekend onderzoek en brengt topwetenschappers met elkaar in contact. De ontwikkelingen gaan snel, dankzij diabetesonderzoek. Er is nu veel meer mogelijk dan tien, twintig jaar geleden.” Als vader van een zoon met diabetes heeft De Groot er alle vertrouwen in

dat zijn zoon Merijn (14) later niet zal hoeven te leven met de complicaties van type 1 diabetes. De JDRF Walk wordt jaarlijks op meerdere plekken in de wereld georganiseerd. Al de deelnemende teams hebben al miljoenen dollars en euro’s bijeengebracht. De JDRF Walk is het snelst groeiende wandelevenement wereldwijd. De Groot: “Dit jaar organiseren we de eerste JDRF in Nederland. Iedereen is welkom en kan een team vormen met vrienden en/of familie en geld bijeenbrengen. Het is geen prestatieloop maar een wandeltocht met veel activiteiten, informatie en vertier. Op deze manier vergroten we het bewustzijn over type 1 diabetes en brengen we de genezing een stapje dichterbij.“ Help JDRF - Stichting JDRF Nederland is op zoek naar mensen die de organisatie helpen haar doelen te bereiken. Wilt u doneren, helpen als vrijwilliger of evenementen organiseren? Kijk dan op www.jdrf.nl. Houd deze site ook in de gaten voor alle informatie over de JDRF Walk.

Merijn de Groot (14), hier op het midden van de foto, kreeg ruim vier jaar geleden type 1 diabetes. “Deze diagnose was een enorme schok voor ons gezin”, zegt Maarten de Groot, ondernemer en vermogensbeheerder. “Als ouder ga je dan op zoek naar informatie. Wat is de beste behandeling, waar kan ik deze vinden en wat betekent deze aandoening voor de toekomst van Merijn? Op deze manier kwam ik bij JDRF terecht.” Inmiddels hebben Merijn en zijn vader een actieve rol binnen dit internationale fonds. Merijn als internationaal woordvoerder en jeugdambassadeur en zijn vader als voorzitter van Stichting JDRF Nederland.

Mediq voelt zich betrokken bij kinderen met diabetes en heeft als maatschappelijk doel deze groep te ondersteunen. In het kader hiervan ondersteunen ze ook de Stichting JDRF Nederland.


11

Eten

“Met Weight Watchers

blijf ik gemotiveerd

en houd ik het vol”

“Sinds maart vorig jaar volg ik de afslankmethode van Weight Watchers”, vertelt Janine Lazo (55). “Door naar de bijeenkomsten van Weight Watchers te gaan, blijf ik gemotiveerd en kan ik het volhouden. Het is een stok achter de deur.”

12


The Lancet: “Het werkt echt” Een studie, gepubliceerd in het Britse

tekst: Carole Seignette foto’s: Ed Kooreman

medisch-wetenschappelijke tijdschrift The Lancet (september 2011), toont aan dat mensen met overgewicht of obesitas veel betere afslankresultaten behalen wanneer ze door hun arts worden doorverwezen naar een afslankprogramma in groepsverband zoals Weight Watchers. Meer dan 61% van de deelnemers aan het Weight Watchers programma verloor meer dan 5% van hun startgewicht tegenover 31% die aan andere programma’s meedeed. Meer dan 3,5 keer

“I

k heb overgewicht en ben eigenlijk altijd met lijnen bezig. Ook voor mijn gezondheid is het belangrijk dat ik mijn gewicht in de gaten houd, want ik heb diabetes type 2, hoge bloeddruk en een verhoogd cholesterol. Voor mijn diabetes slik ik metformine maar ik wil voorkomen dat ik op een dag insuline moet gaan spuiten. Ik heb in het verleden al van alles geprobeerd, van allerlei soorten diëten tot het drinken van shakes. Mijn probleem is dat ik na een tijdje altijd weer terugval en vervolgens weer aankom. De Weight Watchers is een methode waarbij ik een normaal leven kan blijven leiden. Je bent niet alleen bezig met kilo’s kwijtraken, je leert ook om je leefstijl aan te passen zodat je er mee door kunt gaan.” Vaste coach - “Toen ik begon met Weight Watchers kreeg ik een introductiegesprek met mijn coach. Mijn streefgewicht werd vastgesteld aan de hand van onder andere mijn BMI*. Ik kreeg het cursusmateriaal mee en er werd uitleg gegeven over de cursus. Ik heb gekozen voor begeleiding via een wekelijkse meeting. Dit zijn bijeenkomsten die overal in het land gegeven worden, zowel overdag als ’s avonds. Ik ga meestal op dinsdagochtend samen met een vriendin. Tijdens de bijeenkomst krijg je eerst een persoonlijk gesprek met je coach over de voorafgaande week en wordt je gewogen. Ook bespreek je je doelstelling voor de komende week. Daarna is er een groepsbijeenkomst van een halfuur waarin een thema wordt besproken. Er is veel aandacht voor leefstijladviezen zoals beweging, goede voeding, recepten, de

meer mensen uit de Weight Watchers groep valkuilen enzovoort. Bij de bijeenkomst zitten mensen die net begonnen zijn, maar ook mensen die al hun streefgewicht bereikt hebben en die komen om op gewicht te blijven. De bijeenkomsten werken voor mij heel goed, het stimuleert je om door te gaan en het is prettig om er met anderen over te kunnen praten. Als je niet naar de bijeenkomsten wilt of kunt komen, kun je ook kiezen voor online begeleiding.”

behaalden een gewichtsverlies van 10%. Eerdere studies hebben uitgewezen dat een gewichtsverlies van 5 tot 10% al een grote gezondheidswinst oplevert.

Kosten Cursusprogramma met deelname aan groepsmeetings van Weight Watchers: €39,- per maand (Combi Pas). Als u niet wekelijks wilt

Puntensysteem - “Weight Watchers werkt met een puntensysteem, het Pro Points systeem. Per dag mag ik bijvoorbeeld voor 29 punten eten en drinken en daarnaast mag ik in een week tijd nog 42 extra punten opmaken. Die extra punten kun je over de week verdelen of bijvoorbeeld opmaken als je een keer uit gaat eten. Je hoeft ze niet op te maken. Elk voedingsmiddel heeft een vastgesteld aantal punten. De hele lijst met alle merken zijn terug te vinden in de boodschappenwijzer die je meekrijgt. Als je bijvoorbeeld gaat sporten, mag je een aantal punten aftrekken. De coach helpt je ook bij het samenstellen van je maaltijden. Ik kook tegenwoordig bijna altijd Weight Watchers recepten. Ik haal ze uit de kookboekjes die je meekrijgt en er staan ook recepten op de website. Het is gewoon lekker en gezond. Voor de andere gezinsleden hoef je dus niet apart te koken. Je kunt de dingen blijven eten die jij lekker vindt zolang je je maar aan het puntenaantal houdt. Als je dit consequent doet, val je ongeveer een kilo per week af. Ik heb mijn streefgewicht nog niet bereikt, maar ben op de goede weg!”

*BMI (Body Mass Index) zegt iets over uw gewicht ten opzichte van uw lengte. U kunt uw BMI berekenen op www.voedingscentrum.nl

gaan, betaalt u €11,- per bijeenkomst. Het online cursusprogramma kost €14,95 per maand. Daarnaast betaalt u eenmalig aanmeldkosten. De bedragen zijn inclusief cursusmateriaal. Een aantal zorgverzekeraars, waaronder Agis, Ohra, Zorg en Zekerheid, vergoedt (gedeeltelijk) de cursus vanuit de aanvullende verzekering. Kijk voor meer informatie op: www.weightwatchers.nl

Diakonessenhuis Utrecht Het ziekenhuis Diakonessenhuis in Utrecht startte juni vorig jaar een proef met een programma waarin hartrevalidatiepatiënten werden doorverwezen naar Weight Watchers. Afvallen en een gezonde leefstijl verminderen de kans op een nieuw hartinfarct en andere hart- en vaataandoeningen. De door cardioloog dr. Jeroen Bucx getrainde Weight Watchers coaches organiseren wekelijks meetings in het ziekenhuis.


13

Weten

Begeleiding medicijngebruik flink verbeterd dankzij Mijnmedicijnkompas

D

e afgelopen jaren is bij meer dan 240 Mediq Apotheken een online programma ingevoerd voor mensen die chronisch medicijnen gebruiken. ‘Mijnmedicijnkompas’ begeleidt mensen bij geneesmiddelengebruik. Uit onderzoek blijkt dat klanten zeer tevreden zijn over deze online service. Recent onderzoek van het Pharmo Instituut toont aan dat Mijnmedicijnkompas ook de therapietrouw verbetert. Bijwerkingen - Therapietrouw wil zeggen dat mensen hun medicijnen innemen volgens voorschrift van de (huis)arts. Dit lijkt simpeler dan het is. In de praktijk blijken veel mensen het moeilijk te vinden om hun medicijnen goed in te nemen. Dit kan meerdere oorzaken hebben. Zo geven een hoge bloeddruk, een te hoog cholesterol of een beginnende diabetes type 2 doorgaans niet zoveel klachten. Dan is het moeilijk om hiervoor medicijnen te slikken, zeker als deze ook nog eens bijwerkingen hebben. Daarbij komt dat veel mensen niet goed weten wat de consequenties zijn van het niet nauwkeurig innemen van hun medicijnen. Ze realiseren zich niet dat het risico op het krijgen van hart- en vaatziekten, of aandoeningen aan ogen, nieren of zenuwen hierdoor enorm toeneemt. Onnodig duur - Het niet goed innemen van medicijnen gaat ten koste van de gezondheid van de patiënt. Bovendien maakt het de totale gezondheidszorg onnodig duur. Volgens de World Health Organisation (WHO) valt er meer gezondheidswinst te halen uit het verbeteren van het medicijngebruik, dan uit het verbeteren van specifieke medische behandelingen (zoals nieuwe geneesmiddelen).

Overzicht - Mijnmedciijnkompas is ontwikkeld met het doel mensen te ondersteunen bij hun geneesmiddelengebruik. Na aanmelding bij deze online service, krijgen klanten overzicht over de medicijnen die ze gebruiken. Ze leren precies waarom ze een bepaald geneesmiddel krijgen voorgeschreven, hoe ze het moeten innemen en of ze eventuele bijwerkingen kunnen verwachten. Effectief - Uit onderzoek van het Pharmo Instituut blijkt dat mensen daadwerkelijk baat hebben bij deze service. Van de mensen die voor het eerst starten met medicijnen en daarbij Mijnmedicijnkompas gebruiken is 68% therapietrouw, tegenover 42% van de mensen die de online service niet gebruikt. Bij bestaande medicijngebruikers is de therapietrouw voor deelnemers 80% tegenover 67% voor niet deelnemers. Hiermee is voor het eerst aangetoond dat online begeleiding, als aanvulling op persoonlijke contacten in de apotheek, het goede gebruik van geneesmiddelen effectief ondersteunt. Herhaalgemak - Naast Mijnmedicijnkompas kunnen mensen ook gratis gebruikmaken van ‘Herhaalgemak’. Deze service zorgt ervoor dat mensen automatisch bericht krijgen als de medicijnen bijna op zijn en er nieuwe voor ze klaarliggen bij de apotheek. Ook voor u - Wilt u meer zicht op de medicijnen die u krijgt voorgeschreven of ondersteuning bij het gebruik? Meldt u dan gratis aan voor ‘Mijjnmedicijnkompas’ en ‘Herhaalgemak’ door u in te schrijven bij Mijn Mediq op www.mediq-apotheek.nl. Of loop eens binnen bij uw Mediq Apotheek en vraag hoe zij u kunnen helpen bij het goed innemen van uw medicijnen.


15

Jong foto: Agnes Booijink

Gluky educatief

T

Mariska Strijtveen en Bob Sons van Mediq Direct Diabetes tussen de leerlingen die aan de wieg stonden van het Gluky Day spel

wee jaar geleden startte Mediq Direct Diabetes met het Glukyspaarprogramma. Met dit programma kunnen kinderen en jongeren met diabetes sparen voor leuke cadeaus. Onlangs is het programma uitgebreid met drie educatieve producten: ‘Gluky’s dagelijkse kost’, ‘Gluky Pop’ en het ‘Gluky Day spel’. Lees hier meer over Gluky educatief. Op www.mediq.nl/directdiabetes lees je alles over het spaarprogramma. Er is net een nieuwe Gluky spaarfolder uit. Vraag hiernaar bij je volgende bestelling.

Leerlingen Technasium vereerd met Gluky Day spel

moppen tappen voor €25,-

O

p 9 december 2011 werd het eerste Gluky Day spel gepresenteerd aan de leerlingen van het Technasium De Waerdenborch in Goor. Zij stonden aan de wieg van dit gezelschapsspel voor kinderen met diabetes. Ze waren zeer vereerd dat hun idee daadwerkelijk in productie was genomen. Het project werd begeleid door Mariska Strijtveen, diabetesverpleegkundige in het Diabetescentrum Isala in Zwolle. Mediq Direct Diabetes gebruikte de ideeën van de leerlingen voor het Gluky Day spel. Mariska: “Het eindresultaat is fantastisch geworden. In Isala gaan we het spel inzetten tijdens groepsconsulten van kinderen en tieners met diabetes. Ook leen ik het wel eens uit aan families waar bij één van de kinderen recentelijk diabetes is gediagnosticeerd. Het is een leuke en gezellige manier om meer over diabetes te leren.” Bij de totstandkoming van Gluky Day bordspel was ook de EKDV, Expertisegroep KinderDiabetesVerpleegkundigen, betrokken. Ontvangen? Mediq Direct Diabetes verspreidt het Gluky Day bordspel onder poliklinieken voor kinderen met diabetes. Jij kunt ook sparen voor het Gluky Day spel. Achttien Glucoins, ofwel drie volle spaarkaarten, kun je inruilen voor één spel.

Gluky krijgt warme douche bij Tros Radar

M

ediq Direct Diabetes ontving vorig jaar oktober een warme douche van het televisieprogramma Tros Radar. Het bedrijf was opgegeven door de ouders van Mika Wijnands (5). Mika heeft diabetes en doet mee aan het Gluky spaarprogramma. In de zomer had hij een hoofdlamp bij elkaar gespaard. De bezorger van Mediq Direct Diabetes trof echter een dichte deur toen hij het cadeau wilde afleveren. De familie Wijnands bleek met vakantie, reden voor medewerker Folkert van Scheijen het cadeau op het vakantieadres van Mika te laten bezorgen. Deze service en verrassing vond de familie Wijnands reden voor een warme douche.

16


>> Er liggen twee eieren in een pannetje. Het ene ei zegt tegen het andere; ‘Ik heb het zo warm.” “Zeur niet zo”, is het antwoord van het andere ei. “Daar word je hard van.”

Winnaar van vorige uitgave

>> Amber: “Mama, kijk eens naar die mijnheer. Die heeft helemaal geen haar. Moeder: “Stil toch, meisje. Straks hoort hij het nog.” Amber: “Weet hij het dan zelf nog niet?” Alex Francis (11), Nijmegen

Jouw mop in Diactueel? Bedenk je eigen mop en mail deze naar [email protected]. Vergeet niet je naam, adres en leeftijd erbij te zetten. Onder de inzendingen verloten we een cadeaubon t.w.v. €25,-.

Realiseer je dromen, ondanks diabetes

“H

et kwam voor ons precies op het goede moment. We waren wel toe aan iets positiefs rondom diabetes”, zegt Carla Hegener, fotografe. Zij won samen met haar dochter Chelsea (10) de derde prijs in de categorie ‘jeugd en diabetes’ bij de fotowedstrijd Diabetes 24/7. “Het gegeven dat diabetes nooit meer overgaat, bracht ons op het idee Chelsea te fotograferen met de barcode DIABETES”, legt Carla uit. “We hebben het idee en de styling helemaal samen bedacht. De verrassing was dan ook groot toen we werden uitgenodigd voor de prijsuitreiking op 14 november in Den Haag.“ Voor Chelsea was de ontmoeting met Anne Hoogendoorn een hoogtepunt. Carla: “Anne heeft ook diabetes type 1 en zat in de jury van Diabetes 24/7. In 2010 kwam ze heel ver in The Voice of Holland. Zingen is ook de passie van Chelsea, dus ze hebben samen gepraat over hoe Anne dit allemaal heeft aangepakt. Voor haar was het heel goed om te zien dat diabetes geen belemmering hoeft te zijn bij het realiseren van je dromen.” De foto van Chelsea werd gebruikt op een poster. Diabetes 24/7 is een initiatief van Platform Wereld Diabetes Dag in samenwerking met Mediq. Ook in 2012 wordt de fotowedstrijd weer georganiseerd. Dan is het ook mogelijk om filmpjes in te zenden.

foto: Studio-kleur

Bob Slinger, de maker van

I

n 2007 kreeg grafisch ontwerper Bob Slinger de opdracht een figuur voor kinderen met diabetes te ontwerpen. Een vriend die weet wat het is om diabetes te hebben en die kinderen opvrolijkt. Inmiddels is Gluky voor veel kinderen met diabetes een begrip. Er is een broodtrommel, een pet en een rugzak met Gluky er op. Ook heeft Gluky een eigen stripboek en het boek ‘Gluky’s dagelijkse kost’ waarin allemaal tips staan over gezond eten. Vorig jaar verscheen Gluky ook in ‘3D’ in de vorm van een Gluky Pop en Gluky pionnen bij het bordspel Gluky Day. Bob Slinger zegt: “Kinderen met diabetes voelen zich vaak anders dan hun leeftijdsgenootjes. Met de producten van Gluky willen we ze de mogelijkheid geven, zich op een positieve manier anders te voelen.”

Boek voor kinderen met diabetes en hun ouders

E

en kind met diabetes moet al op jonge leeftijd veel over voeding weten. Als ouder probeer je je kind daar zo goed mogelijk bij te begeleiden. Maar hoe houd je dit leuk en waar vind je de juiste informatie? Het boek ‘Gluky’s dagelijkse kost’ is hierbij een prima hulpmiddel. Op een simpele manier worden alle maaltijden onder de loep genomen en komen feestjes, tussendoortjes en op vakantie gaan uitgebreid aan bod. Spelenderwijs leren kinderen over het belang van juiste voeding, koolhydraten tellen en het effect van bijvoorbeeld sporten. Gluky’s dagelijkse kost is een compleet en onmisbaar naslagwerk voor ouders met een kind met diabetes. Het is geschreven door diëtist en journalist Corien Maljaars en telt 120 pagina’s. Ook jij kunt voor dit boek sparen. Achttien Glucoins, ofwel drie volle spaarkaarten, kun je inruilen voor één boek.

Gluky Pop met spuitplekken

© NDF Diabetes 24/7

D

eze zachte Gluky Pop heeft spuitplekken waarop kinderen met diabetes type 1 kunnen oefenen met het toedienen van insuline of het aanbrengen van een insulinepomp. De Gluky Pop heeft meerdere spuitplekken, zodat ze direct leren hoe ze kunnen wisselen van spuitplek. De Gluky Pop wordt uitgegeven door diabetesverpleegkundigen aan nieuwe klanten van Mediq Direct Diabetes.


17

Diabetes 24/7

And the winners are … Breng diabetes in beeld en geef de aandoening daarmee een gezicht. Dat was de opdracht voor de fotowedstrijd Diabetes 24/7. Mensen konden foto’s inzenden binnen twee thema’s: ‘Algemeen’, waarbij alle facetten van diabetes in beeld werden gebracht, en ‘Jongeren met Diabetes’, waarbij de combinatie van jongeren en diabetes centraal stond. Uit ruim vijfhonderd inzendingen werden op 14 november 2011 de winnaars bekend gemaakt tijdens het congres van het Nationaal Actieprogramma Diabetes in het World Forum te Den Haag. Diactueel was erbij.

S

amen met gitarist Rogier Trampe opent Anne Hoogendoorn, één van de zes juryleden van Diabetes 24/7, de feestelijke bekendmaking van de winnaars met het prachtige “More to live for” van haar nieuwste album Sugary. Daarna vertelt juryvoorzitter en topfotograaf Corbino welke foto’s zijn gekozen en waarom. “We hebben niet zozeer naar techniek gekeken, maar vooral naar de kracht van het beeld zelf. Wat imponeert en raakt ons? We zijn op zoek gegaan naar originaliteit en een frisse kijk op diabetes.” Een selectie van de beste inzendingen.

18


Eerste plaats categorie algemeen, subcategorie amateurs Jury: “Uiterst originele manier om een verhaal te vertellen. Opgehangen aan een superheldin, een haast manga-achtig beeld. Fijn en goed ingeflitst. Wij geloven haar power direct!” Ed van der Schaft: “Roxanne (22) is een goede vriendin van mijn zoon Raphael. De serie van superheldin Ensue Lin (klinkt als Insulin, maar verwijst naar het Engelse ‘to ensue’) leverde het meest interessante beeld op. Ik ben relatief kort met fotografie bezig en wil na een nare periode graag een nieuwe start maken. De prijs, een masterclass van Corbino, is helemaal geweldig en ik verwacht veel inspiratie op te doen.”

Eerste plaats categorie algemeen, subcategorie tot en met 18 Jury: “Een fraai gezinstafereel. Sterk in situatie, compositie en eenvoud. Een warm beeld, geschoten vanuit de juiste hoek.” Netta van Looij: “Toen ik over de fotowedstrijd hoorde, dacht ik meteen aan deze foto die ik twee jaar geleden maakte in Euro Disney. Renee (8) had toen nét gehoord dat ze diabetes heeft, net als haar broer Menno (16). Hij helpt haar hier met prikken. Mijn zoon Koen (12) en mijn man Martin kijken toe. De foto is per ongeluk heel mooi door de intensiteit van de gezichtjes. Bij Renee de spanning, bij Menno de concentratie.”

Eerste plaats categorie algemeen, subcategorie professionals Jury: “Mooi uitgelichte opname die z’n schoonheid ook ontleent aan de compositie met de tattoo. Helder, fraai, eigentijds. Een directe, maar professionele kijk op ‘het moment’.” Natascha Nellestein: “Het idee voor de foto kwam toen ik tijdens een workshop ‘esthetisch naakt’ zelf bij moest spuiten omdat ik hoog zat. Ik wilde vooral kracht in de foto terugzien. Inge’s tatoeage van ijskristallen komt mooi uit. Vooral de compositie vind ik zelf erg sterk. Ik ben heel blij met mijn prijs. Nu kan ik eindelijk een professionele camera kopen!” www.liyanfotografie.nl

Eerste plaats categorie jongeren, subcategorie amateurs Jury: “Een mooie compositie met uiterst subtiele aandacht voor diabetes: het venster op een wereld die je nog alles te bieden heeft. Een positief en hoopvol beeld in fraai zwart/wit. Een terechte winnaar.” Ruben Vos: “Deze foto is spontaan gemaakt op vakantie met mooi uitzicht. Ons zoontje Wout (5) heeft sinds drie jaar diabetes. Toen hij zo stond, heb ik meteen mijn camera gepakt. Het licht valt mooi op het slangetje van zijn pomp, waardoor diabetes subtiel verwerkt is. Ik wilde vooral een positief beeld laten zien. De titel is ‘Levensgeluk’. Wout is jong, heeft nog een heel leven voor zich. Voor mij is dit een emotionele foto met een verhaal.”


19

Diabetes 24/7 20

Derde plaats categorie jongeren, subcategorie amateurs Wanda Lemmers: “Mijn zus Susanne heeft door haar diabetes een lange weg afgelegd voordat ze moeder werd van Tygo. Ik wilde hen samen vastleggen, tijdloos in zwart-wit. De foto is gemaakt op mijn slaapkamer, één dag voor de sluitingsdatum van de wedstrijd. Eigenlijk wilde ik ze naakt fotograferen, maar het werd iets te koud. ‘s Middags heb ik met mijn zoontje Swen (3) met de lichtinval geoefend. Het resultaat vind ik zelf erg mooi.”


Eerste plaats categorie jongeren, subcategorie professionals Jury: “De blik doet hier alles: zij beweegt ons en maakt ons onrustig. Wij vragen en zij vraagt ook. Alle grote dilemma’s verenigt in één oogopslag. De keuze voor een min of meer autonoom beeld kon de jury waarderen. Sterk, professioneel.” Mirjam Brinkhof: “Ik fotografeerde Dewi in de kleedkamer van de balletschool. Ze werd moe en chagrijnig door een hypo waarna haar moeder haar een druivensuiker heeft gegeven. Ik vind het geweldig dat ik gewonnen heb. Ik wist niet of de close-up te confronterend zou zijn, teveel ‘in your face’. De foto raakte mij en hopelijk ook anderen.” www.mirjambrinkhof.nl

Tweede prijs categorie jongeren, subcategorie professionals Jacques Jullens: “Met buurjongens Bart (rechts, 13) en Niek (links, 15) deed ik vorig jaar ook mee. Nu stonden ze weer op de stoep. Het hebben van diabetes is waardeloos en onverteerbaar. De grootste uitdaging was om de jongens er chagrijnig op te krijgen, want we hebben zoveel plezier gehad tijdens het maken van de foto. Ik wilde in één beeld vangen wat zelfs in duizend woorden niet te zeggen is. Dat is met deze foto goed gelukt.” www.jullens.biz

Diabetes 24/7 is een initiatief van Platform Wereld Diabetes Dag in samenwerking met Mediq. ©NDF Diabetes 24/7

Derde prijs categorie algemeen, subcategorie professionals Jasper Hof: “Mijn schoonvader Dirk moet nog even spuiten voordat hij bij zijn drie dochters kan aanschuiven. Terwijl hij juist het feestvarken is en de anderen alvast plezier maken. Mijn vrouw Dieuwertje (op de kop van de tafel) is het brein achter de foto, zij heeft het concept bedacht. De scène was snel geschetst: wat slingers en ballonnen ophangen, de tafel dekken en patat bakken. Technisch wist ik al wat ik wilde, dus de foto was vrij snel gemaakt.” www.jasperhof.nl

Eerste plaats categorie jongeren, subcategorie tot en met 18 Jury: “De jury kon de simpele creativiteit en grote speelsheid van het beeld enorm waarderen. Jeugdig in oplossing en simpel in vastleggen.” Donja de Ronde: “De prullenbak is symbolisch, want je wilt diabetes het liefst weggooien. Ik heb lang gespaard voor alle spullen en wilde graag laten zien wat je met het afval kunt doen. Mijn ouders en familie vonden de foto heel leuk en ik ben blij met mijn eerste plek en de iPad. Echt niet verwacht!”

Tweede prijs categorie algemeen, subcategorie amateurs Lianne Bakker: “Ik wilde een statement maken, verwarring veroorzaken. In eerste instantie zie je misschien een junk, maar niet alles is wat het lijkt. Dat blijkt ook uit deze foto. Koen, een vriend van me, gebruikt een insulinespuit. Het mooiste aan de foto vind ik het bordje exit op de achtergrond. Zie het maar heel zwart/wit, uit diabetes is geen exit. Je hebt het altijd en overal, 24 uur per dag, 7 dagen per week.”


21

Multivitaminen: een goede aanvulling Multi vitam ine

30%

n

kortin

g*

Wist u dat slechts 2% van de jongvolwassenen tot 30 jaar 150 gram groenten per dag eet terwijl 200 gram aanbevolen wordt? Van deze groep eet maar 10% dagelijks twee stuks fruit. Een multivitamine kan dan een goede aanvulling zijn.

Kom in de maand maart naar uw Mediq Apotheek en proﬁteer van deze actie! * Geldt voor alle multivitaminen van Davitamon, Centrum en Mediq eigen merk. De actie is geldig van 27 februari t/m 31 maart 2012.

AANDACHT VOOR AL JOUW GEZONDHEIDSVRAGEN

Coderen verleden tijd voor Accu-Chek Aviva meters

Krijgt u voldoende vitamine D binnen?

V

itamine D is belangrijk voor gezonde en sterke botten. Er lijkt ook een verband met diabetes te zijn. Vitamine D ondersteunt namelijk de glucosestofwisseling. Het speelt een rol bij de afgifte en werking van insuline. Vitamine D zit van nature in dierlijke bronnen zoals vette vis. In margarine en halvarine zit ook vitamine D, daaraan wordt het kunstmatig toegevoegd. Ons lichaam kan deze vitamine onder invloed van zonlicht ook zelf aanmaken in de huid. Veel mensen hebben een tekort aan vitamine D, zonder dit zelf te weten. Wilt u weten of u voldoende vitamine D binnenkrijgt? Doe dan de vitamine D zelftest op www.mediq-apotheek.nl > gezondheid > zelftesten.

A

ccu-Chek maakt betrouwbaar meten voor gebruikers van Accu-Chek Aviva meters makkelijker. Mensen die de Accu-Chek Aviva, Accu-Chek Aviva Nano of de Accu-Chek Aviva Combo bloedglucosemeter gebruiken, hoeven binnenkort hun meter niet meer te coderen. Dit wordt mogelijk gemaakt door de nieuwe zwarte activatiechip. Hiermee behoort het steeds opnieuw plaatsen van de witte codechip tot het verleden. De komende weken vinden gebruikers van AccuChek Aviva teststrips de zwarte activatiechip in een nieuwe verpakking teststrips, in plaats van de gewone witte codechip. Hoe werkt de activatiechip? - Het enige dat u hoeft te doen is het verwijderen van de huidige witte codechip uit de Accu-Chek Aviva meter (indien aanwezig) en het plaatsen van de zwarte activatiechip. De zwarte activatiechip hoeft nooit meer te worden verwijderd. Ga voor meer informatie naar www.accuchekaviva.nl.

Pijnlijke voeten. Wat kan ik daaraan doen? “Regelmatig spreek ik mensen met diabetes die last hebben van hun voeten. Bijvoorbeeld tintelende of prikkende voeten, of juist een doof gevoel of pijn. Deze klachten duiden op neuropathie, ofwel zenuwschade in de voeten, een complicatie van diabetes. Mensen met diabetes hebben vaak hoge bloedglucosewaarden en dit is schadelijk voor de bloedvaten. Als de kleine haarvaatjes in de voeten de zenuwen niet meer voorzien van voldoende bloed, kan er zenuwschade ontstaan. Gelukkig krijgt lang niet iedereen met diabetes te maken met neuropathie, maar de mensen die het wel treft, hebben er vaak veel last van. Om te voorkomen dat u neuropathie ontwikkelt, is het belangrijk te zorgen voor een goede diabetesinstelling. Nu nog wordt diabetes type 2 vaak te laat ontdekt. Mensen hebben dan al lang rondgelopen met te hoge glucosewaarden, zonder het te weten. In die tijd zijn de bloedvaten en zenuwen vaak al aangetast. Naast hoge bloedglucosewaarden, vergroten ook roken, alcoholmisbruik, onvolwaardige voeding, een te laag vitamine B12-gehalte en slecht schoeisel de kans op neuropathie. Een vitamine B12-tekort kan ontstaan door slechte voedings-

gewoontes maar ook door langdurig metforminegebruik. Helaas herstellen eenmaal beschadigde zenuwen niet meer. In Nederland is de behandeling van neuropathie vooral gericht op pijnbestrijding. In Duitsland krijgen mensen met diabetes type 2 ter voorkoming en behandeling van neuropathie vaak met goed resultaat alfa-liponzuur voorgeschreven. In Nederland valt deze antioxidant onder de voedingssupplementen en wordt niet vergoed. Neuropathie heeft veel invloed op de kwaliteit van leven. Zorg daarom voor een goede diabetesinstelling. Heeft u toch pijnlijke voeten, bespreek dit dan met uw huisarts of Mediq Apotheker.” Boudewijn van den Aarsen Mediq Apotheker


23

Eten

Voor 12 kaneelmuffins

Zoete broodjes bakken Dit hebt u nodig: - 200 gram volkoren tarwemeel - half zakje bakpoeder - 2 theelepels kaneelpoeder - snufje zout - 3 eieren - 150 ml magere melk - 3 eetlepels neutrale olie (bijvoorbeeld zonnebloem) - vloeibare margarine om in te vetten - 1 theelepel stevia of 6 tabletjes (opgelost in de melk) - 12 cupcakepapiertjes

Zo maakt u het klaar: Oven voorverwarmen op 200 ˚C. Zeef meel, bakpoeder, zout en kaneel boven een kom en meng alles. De vezels die op de zeef blijven liggen er ook door mengen. Het zeven is bedoeld om het luchtiger te maken. In andere kom eieren met garde kloppen. Twee eetlepels olie, melk en stevia aan eimassa toevoegen. Al roerend, in twee à drie stappen, het meelmengsel toevoegen. Vet de 12 papieren vormpjes in met vloeibare margarine en tot halverwege vullen met deeg. Op rooster in midden van de voorverwarmde oven in ongeveer twintig minuten bakken. Één kaneelmuffin bevat - 100 kcal - 4 gram eiwit - 11 gram koolhydraten - 4 gram vet waarvan 1 gram verzadigd vet

Voor de broodnodige variatie Ook bij de broodmaaltijd is het goed om te variëren. Luxe broodjes zoals croissants en worstenbroodjes bevatten meestal weinig vezels, veel verzadigd vet en zijn calorierijk. Deze muffins hebben die nadelen niet. Ze smaken niet alleen bij de broodmaaltijd goed, maar ook tussendoor bij een kopje koffie of thee. Stevia De zoetstof stevia is sinds kort in Nederland toegestaan. Stevia heeft geen invloed op uw bloedglucose en bevat geen calorieën. Het meel en de melk bevatten natuurlijk wel de gewone hoeveelheid koolhydraten, zie de voedingswaarde. Meer informatie over stevia leest u op de pagina hiernaast. Kaneel Er wordt wel beweerd dat kaneel een gunstige invloed heeft bij diabetes. Er is echter onvoldoende bewijs voor de werkzaamheid. Het wordt in dit recept gebruikt in verband met de lekkere smaak (en geur!).

24


Tip: kies voor tabletjes Stevia is 200-300x zo zoet als suiker. De poedervormige stevia is dan ook moeilijk te doseren. Tabletjes bevatten een vaste hoeveelheid stevia. Met de genoemde zes tabletjes krijgen de broodjes een lichtzoete smaak. Houdt u van zoet? Gebruik dan meer tabletjes. Als u een muffinvorm (blik of siliconen) hebt, is het handig om de cupcakepapiertjes hierin te plaatsen. De muffins blijven dan mooi in vorm.

Column “Op één van mijn buitenlandse speurtochten vond ik de zoetstof stevia. Ik had er al veel over gelezen en importeerde het illegaal naar Nederland” Corien Maljaars, diëtist en journalist

Op excursie naar stevia

Op één van mijn buitenlandse speurtochten vond ik de zoetstof stevia. Ik had er al veel over gelezen en importeerde het illegaal naar Nederland omdat het hier nog niet officieel verkrijgbaar was. In bijvoorbeeld kruidenwinkels was stevia ‘voor uitwendig gebruik’ al wel te koop omdat hiervoor andere wetgeving geldt. Stevia is nu uitgebreid onderzocht en de conclusie is dat het een veilige zoetstof is. Op 2 december 2011 kreeg stevia daarom groen licht en mag nu ook in Nederland als levensmiddel verkocht worden en als toevoeging gebruikt worden, bijvoorbeeld in dranken, ontbijtgranen en zuivel. U kunt dus in uw eigen supermarkt op excursie naar stevia. De zoetstof stevia is afkomstig uit de Stevia-plant (Stevia Rebaudiana Bertoni, ook wel Honingkruid genoemd). Stevia is de algemene benaming voor de steviolglycosiden en is 200-300 keer zo zoet als suiker. Het heeft geen invloed op de bloedglucose en bevat geen calorieën. Sommige mensen zullen het prettig vinden dat stevia een natuurlijke en plantaardige oorsprong heeft. Stevia heeft een zoethoutachtige nasmaak. Dit is één van de

redenen dat de levensmiddelindustrie suiker meestal maar gedeeltelijk door deze zoetstof vervangt. Stevia is dus veilig, maar het is wel opletten geblazen. Ook hier is het heel belangrijk om de kleine lettertjes en cijfertjes op de verpakking goed te bestuderen. De twee volgende voorbeelden laten dit zien. In frisdranken van een bekend merk die gezoet zijn met stevia wordt slechts 30% van de suiker vervangen. Dit betekent dat de frisdrank nog wel 70% van de oorspronkelijke hoeveelheid suiker, en dus ook 70% van de koolhydraten en calorieën bevat. Deze frisdranken hebben daarom, in tegenstelling tot light-frisdranken die u misschien gewend bent te gebuiken, wél invloed op uw bloedglucose en op uw gewicht. Er is heerlijke Belgische chocolade met stevia te koop. Naast stevia bevat de chocolade echter ook zoetstoffen die eindigen op –ol. Dit betekent dus ook koolhydraten en een mogelijk laxerend effect (en slechts een geringe caloriebesparing).

foto: Lex Draijer

Het is voor mij een sport om in de supermarkt nieuwe producten op te sporen. Niet alleen mijn eigen vertrouwde supermarkt moet eraan geloven, maar ook andere ketens of van die supergrote winkels tijdens buitenlandse vakanties zijn voor mij een ware toeristische attractie. Het is regelmatig gebeurd dat mijn gezinsleden me tijdens zo’n supermarktuitstapje terugvonden bij de babyvoeding (terwijl onze jongste al ruimschoots aan het puberen is).”Mam! Dat hoef ik toch niet te eten hè?”. Ik zal het zelf maar zeggen voordat u het zegt: ik ben een vakidioot. Maar gelukkig heb ik wel een heel mooi en lekker vak!


25

Weten

Diagnose diabetes type 2. En dan? Bij het krijgen van de diagnose diabetes type 2 slaat bij de één de schrik om het hart, terwijl de ander er nauwelijks acht op slaat. Maar wat betekent het om diabetes type 2 te hebben en waarom is het zo belangrijk deze aandoening serieus te nemen?

tekst: Irene Seignette foto’s: Ed Kooreman

D

iabetes type 2 wordt vaak per toeval ontdekt. Mensen lopen er soms jaren mee rond zonder er iets van te merken. Als u er nauwelijks iets van merkt, zal het ook wel niet zo ernstig zijn, is vaak de eerste gedachte. Toch is niets minder waar. Apotheker Maureen de Vos van Mediq Apotheek Nassau in Amsterdam legt uit: “Diabetes type 2 wordt wel de ‘silent killer’, ofwel de stille moordenaar genoemd. De eerste symptomen kunnen zijn vermoeidheid, dorst en vaak plassen. Omdat dit geleidelijk ontstaat, merken mensen het vaak niet. Maar ook mensen met een nog niet ontdekte diabetes type 2 hebben te veel suiker in hun bloed, ook wel hoge glucosewaarden genoemd. Deze hoge glucosewaarden zijn schadelijk voor de bloedvaten, het hart, de zenuwen, de ogen en de nieren. Niet zelden hebben mensen al complicaties als gevolg van de hoge glucosewaarden, voordat ontdekt wordt dat ze diabetes type 2 hebben. Dit is jammer, want als je het op tijd weet, kun je er nog veel aan doen.”

26


Wie krijgt het? - Iedereen kan diabetes type 2 krijgen. Toch lopen bepaalde mensen meer risico. De Vos zegt: “Diabetes type 2 is erfelijk. Komt het in de familie voor, dan is er een verhoogde kans het zelf ook te krijgen. Daarnaast is overgewicht een risicofactor, zeker het hebben van veel vet in en rondom de buik is gevaarlijk. Tot slot komt diabetes type 2 vaak voor in combinatie met een hoge bloeddruk en een verhoogd cholesterol.” Stabiliseren - Diabetes type 2 is een chronische aandoening. Dit betekent dat het nooit meer overgaat. Het wordt langzaam erger. Toch kunt u dit proces vertragen en voorkomen dat de hoge bloedglucosewaarden te veel schade aanrichten. Wat moet u hiervoor doen? “Veel mensen met diabetes type 2 hebben overgewicht”, zegt De Vos. “Doordat ze te zwaar zijn, is hun lichaam ongevoeliger geworden voor insuline. Insuline is het hormoon dat ervoor zorgt dat glucose vanuit het bloed naar de cellen in het lichaam kan. Mensen die erin

“Als je het op tijd weet, kun je er nog veel aan doen” slagen hun gewicht te optimaliseren, ofwel zorgen voor een BMI* lager dan 27, worden weer gevoeliger voor insuline. Daarnaast is het belangrijk om niet te roken. Roken is slecht voor hart- en bloedvaten, diabetes ook. Deze combinatie maakt mensen extra kwetsbaar. Bewegen is goed voor mensen met diabetes omdat dit de insulinegevoeligheid verbetert. Een halfuur bijvoorbeeld stevig wandelen of fietsen, zet al veel zoden aan de dijk. Ook kunnen mensen hun bloedglucose stabieler houden door te kiezen voor minder zoete en koolhydraatrijke producten. Mensen die erin slagen na de diagnose diabetes type 2 af te vallen, meer te gaan bewegen en gezond te eten, kunnen hun glucose-

“De eerste symptomen kunnen zijn vermoeidheid, dorst en vaak plassen”

waarden vaak voor langere tijd weer stabiliseren zonder hiervoor medicijnen te gebruiken.” Medicijnen - Lukt het niet om met leefstijlmaatregelen uw glucose te normaliseren, dan krijgt u medicijnen voorgeschreven. De Vos: “Er zal gestart worden met metformine. Is dit na verloop van tijd niet meer toereikend dan wordt hier een tweede tablet aan toegevoegd uit de groep sulfonylureumderivaten**. In een nog later stadium kan het nodig zijn insuline te gaan spuiten om de glucosewaarden onder controle te houden.” Apk-keuring - Na de diagnose diabetes, gaat u driemaandelijks naar de huisarts om ingesteld te worden op de juiste medicatie. Ook krijgt u dan veel informatie over diabetes en hoe u hiermee kunt omgaan. Als u eenmaal goed bent ingesteld, krijgt u naast het driemaandelijkse consult een uitgebreide jaarlijkse controle. “Deze controle is erg belangrijk”, aldus De Vos. “Het is een soort Apk-

keuring. Het HbA1c in het bloed wordt bepaald en dit zegt iets over de glucoseregulatie van de voorafgaande periode. Ook zullen de ogen, voeten en nieren gecontroleerd worden, om te kijken of er sprake is van beginnende diabetescomplicaties.” Een optimale behandeling - Omdat diabetes type 2 vaak voorkomt in combinatie met hoge bloeddruk en een verhoogd cholesterol, betekent dit dat mensen vaak meerdere medicijnen moeten gebruiken. Dit is niet altijd eenvoudig. Toch is het belangrijk deze medicatie nauwgezet te nemen, omdat hiermee de kans op het krijgen van een hart- of herseninfarct, of andere diabetescomplicaties, enorm afneemt. “Voor mensen met chronische medicatie heeft Mediq Apotheek ‘Herhaalgemak’ ontwikkeld. Dit is een online service die de voorraad van de medicatie van mensen bijhoudt. Wij regelen vervolgens nieuwe herhaalrecepten bij de huisarts en zetten tijdig de nieuwe medicatie voor drie

maanden klaar. Deze service bevordert de therapietrouw bij onze patiënten. Daarnaast is het mogelijk dat wij wekelijks de medicijnen van mensen per innamemoment verpakken. En sinds kort hebben we ook een zorgprogramma, waarbij we op een proactieve wijze kunnen zien of mensen de juiste medicatie in de juiste dosering krijgen voor hun aandoeningen. Mocht dit niet zo zijn, dan nemen we contact op met de huisarts om door te spreken hoe uw medicijnen geoptimaliseerd kunnen worden. Kortom er wordt veel gedaan om iemand de juiste behandeling te geven. Hebben mensen hier toch moeite mee, dan kunnen ze altijd bij hun Mediq Apotheek terecht voor advies.”

* B MI (Body Mass Index) zegt iets over uw gewicht ten opzichte van uw lengte. U kunt uw BMI berekenen op www.voedingscentrum.nl ** O nder de sulfonylureumderivaten vallen glibenclamide, gliclazide, glimepiride en tolbutamide


27

Gratis receptenboekje bij uw bestelling diabeteshulpmiddelen

Ze vergen wel wat tijd, maar zijn eenvoudig te maken, deze bijzondere wintergerechten. Wat dacht u van een kom dampende vissoep terwijl u van het maartzonnetje geniet. Of een stoofschotel uit de oven na een mooie bos- of strandwandeling?

Bestel minimaal 1 verpakking teststrips en 1 verpakking lancetten bij uw Mediq Apotheek of bij Mediq Direct Diabetes en ontvang het receptenboekje wintergerechten gratis.

www.mediq-apotheek.nl www.mediq.nl/directdiabetes

Vraag het de expert

foto: Simon van der Woude

X-pert

Liesanne:

“Ik heb dunne vezelneuropathie. Komt dit meer voor?”

“I

k werk in de gehandicaptenzorg en heb nu dertien jaar diabetes. Een jaar geleden hebben ze bij mij dunne vezelneuropathie (een vorm van neuropathie, een beschadiging van de zenuwen) vastgesteld. Dit veroorzaakt veel pijn. Er zijn goede, redelijke en slechte dagen. Ik ben benieuwd of meer jonge mensen deze complicatie hebben en wat mogelijke behandelingen zijn.” Liesanne Kloosterman (23) Volgens dr. C. Faber (neuroloog) en Rachel Slangen, werkzaam op de afdeling Neurologie en Anesthesiologie/ Pijnbestrijding van het Maastricht

Universitair Medisch Centrum, ontwikkelt een deel van de mensen met diabetes een neuropathie. Meestal gaat het dan om een combinatie van dikke en dunne vezelneuropathie. We zien niet zo veel jonge mensen met neuropathie, maar het komt wel voor. Bij een pure dunne vezelneuropathie moet ook worden gezocht naar eventuele andere onderliggende aandoeningen. Volgens de afdeling worden veel mensen met neuropathie onderbehandeld, ook omdat er nog niet veel over bekend is. Bij het MUMC wordt onderzoek gedaan naar oorzaken en de beste behandeling van dunne vezelneuropathie. Meer

informatie hierover kunt u vinden op de website www.dunnevezelneuropathie.nl. Via de pijnpoli wordt een behandelplan uitgestippeld. Er zijn verschillende medicijnen of medicijngroepen die ze dan uitproberen. Ook doen ze op dit moment, met succes, onderzoek naar het effect van ruggenmergstimulatie op dunne vezelneuropathie en pijnlijke diabetische polyneuropathie.

Heeft u ook een vraag voor een expert? Mail het naar [email protected]

Actrapid®, Mixtard® 40 en Mixtard® 50 verdwijnen van de markt

N

ovo Nordisk B.V. stopt per 30 april 2012 met de levering van de insulines Actrapid®, Mixtard® 40 en Mixtard® 50. Deze drie humane insulines worden sinds de tachtiger jaren gemaakt. Vanaf 1999 werden de insuline-analogen geïntroduceerd in Nederland, een nieuwe soort insuline die als opvolger gezien wordt van humane insulines. Insuline-analogen hebben door kleine aanpassingen meer invloed op de snelheid, de duur en de mate van werking van de insuline. Daarnaast bieden ze gebruiksgemak omdat de kortwerkende insuline-analogen kort vóór of direct na de maaltijd toegediend kunnen worden. De vraag naar humane insulines is aanzienlijk teruggelopen. Door te stoppen met de levering van Actrapid®, Mixtard® 40

en Mixtard® 50, maakt Novo Nordisk ruimte voor ontwikkelingen op het gebied van innovatieve diabetesbehandelmethoden. Met de vrijgekomen productiecapaciteit kan het bedrijf beter tegemoet komen aan de vraag naar moderne insulines. Gebruikt u één van bovengenoemde insulines? Neem dan contact op met uw behandelaar. In overleg kunt u overstappen op andere insuline.


29

foto: eigendom BD

Weten

Voor welk naaldje kiest u?

De naaldjes van nu zijn heel dun en kwetsbaar. Bij meermalig gebruik worden ze botter en kunnen ze de huid beschadigen

tekst: Yvette Kuipers

Ze zijn er in allerlei soorten en maten. Kort, lang, universeel of extra scherp. Naaldjes voor insulinepennen: de stand van zaken anno 2012.

D

e vier belangrijkste leveranciers van naalden in Nederland zijn: Becton Dickinson (BD), Medeco, Ypsomed en Novo Nordisk. Novo Nordisk heeft ook eigen insulinepennen. Hoe kiest u een naaldje? “Dat wordt mede bepaald door je insulinepen”, legt diabetesverpleegkundige Corina Vos uit. “Naaldjes van Novo Nordisk passen perfect op de eigen insulinepennen, maar zijn minder ideaal voor pennen van andere fabrikanten. Op Novopennen passen naast de eigen naaldjes ook die van de andere fabrikanten. Ook de injectietechniek en -plaats spelen een rol bij het kiezen van de naald. Spuit je met een plooi, dan heb je een langer naaldje nodig dan wanneer je loodrecht spuit. De 5 en 6 mm naaldjes zijn momenteel het meest gangbaar. Dat is doorgaans lang genoeg voor een betrouwbare opname van insuline in het onderhuids vetweefsel. In principe zou een naaldje van 4 of 4,5 mm ook voldoende kunnen zijn. Met een te lang naaldje loop je de kans dat je in de spieren spuit. Niet alleen pijnlijk, maar ook

30


lastig. Insuline wordt dan namelijk sneller opgenomen met een grotere kans op hypo’s en is dan ook sneller uitgewerkt.” Kortste naaldje - Aan het ontwerp en de productie van de naaldjes liggen veel studies en onderzoeken ten grondslag. De BD Micro-Fine™ pennaalden zijn verkrijgbaar in de lengtes 4, 5, 8 en 12,7 mm. BD heeft met de Micro-Fine 4 mm het kortste naaldje voor alle insulinepennen in de markt. Extra comfortabel door de diameter van slechts 0,23 mm. Alle BD Micro-Fine naaldjes hebben een uniek glijmiddel en een drievoudig geslepen punt. Bovendien hebben ze een ‘dunne wand technologie’, wat zorgt voor een maximale binnendiameter. Hierdoor kan insuline beter doorstromen, wat de druk vermindert en het comfort vergroot. De naaldjes van BD draai je op en af, scheef gaan is niet mogelijk. De BD Autoshield™ is een 5 mm veiligheidspennaald, onder meer ontwikkeld om de professional te beschermen tegen prikongevallen. De naald wordt namelijk automatisch afgeschermd na de injectie.

Pijnloos - Medeco, een nieuwkomer op deze markt, voert naaldjes onder de naam Klinion Diabetes Care Softfine® plus pennaalden. De naaldjes zijn facet geslepen waardoor de punt beter door de huid gaat. Een dunne wand zorgt voor een goede doorstroming van de insuline en een siliconen laagje voorkomt huidirritatie. De naaldjes zijn universeel en worden bevestigd met een schroefdraad. De Softfine plus naaldjes zijn verkrijgbaar in de lengtematen: 5, 6, 8, 10 en 12 mm. De kortste drie hebben een diameter van 0,25 mm, de langste twee 0,33 mm. Volgens Klinion Diabetes Care moet iedereen vrijwel pijnloos insuline kunnen toedienen. Lukt dit niet, dan is het zinvol om uit te zoeken waar de pijn door veroorzaakt wordt. Mogelijk biedt een andere injectietechniek of een ander naaldje verlichting. Op www.kliniondiabetescare.nl staat een video met tips en trucs over het (pijnloos) toedienen van insuline. Scherpe punt - Novo Nordisk heeft de NovoFine® naalden speciaal ontwikkeld voor de eigen insulinepennen. Verkrijgbaar in drie lengtes: 6, 8 en 12 mm. Daarnaast is er de NovoFine Tip 6 mm en de NovoFine AutoCover® 8 mm. De Tip is conisch geslepen en heeft daardoor een nog scherper puntje. De NovoFine AutoCover is de veiligheidspennaald van Novo Nordisk. De naald wordt na gebruik automatisch door een kunststof huls afgeschermd. De NovoFine naaldjes beschikken ook over een ‘dunne wand’.

De naaldjes draai je op en af. Op de site www.novonordisk.nl staan handige instructie- of demofilmpjes. Kliksysteem - De mylife Clickfine® naalden van Ypsomed zijn er in vijf lengtes: 4,5 mm, 6, 8, 10, en 12 mm. De kortste drie zijn 0,25 mm dik, de langste twee 0,33 mm. De naam zegt het al: je klikt ze op de insulinepen. Dat kan handig zijn voor bijvoorbeeld mensen met een verminderde handfunctie. Drukken is immers makkelijker dan draaien. Bovendien hoor je door de ‘klikjes’ dat de naald goed zit. Na gebruik draai je de naald er weer eenvoudig af. Omdat je hem er op hebt geklikt, kan hij nooit te vastgedraaid komen te zitten. De mylife Clickfine naalden zijn universeel en passen op alle insulinepennen. Kinderen - Volgens kinderdiabetesverpleegkundige Mirjam Schouten kunnen de meeste kinderen met diabetes uit de voeten met een 4 of 4,5 mm naaldje. Mirjam: “Hooguit een 5 mm. We neigen tegenwoordig naar steeds kortere naaldjes om het spuiten zo makkelijk en pijnloos mogelijk te maken. Dat is voor iedereen prettig, maar vooral voor kinderen. Omdat Novo Nordisk alleen naaldjes heeft vanaf 6 mm worden die bij kinderen vrijwel niet gebruikt. Alleen als er sprake is van een allergie voor het oplosmiddel van insuline. De insuline wordt dan wat dieper gespoten. Ypsomed biedt een kliknaaldje, wat in de praktijk heel handig kan zijn. Zelf ben ik erg te spreken over de naaldjes van BD. Ook vanwege het vele onderzoek dat zij doen en de bijzonder goede service en informatie die zij bieden. De keuze blijft persoonlijk. Natuurlijk kun je je diabetesverpleegkundige altijd vragen naar de mogelijkheden.”

De diameter De naalddiameter wordt aangegeven met G (Gauge). Hoe groter de G, hoe dunner de naald. 28 G = 0,36 mm 29 G = 0,33 mm 30 G = 0,30 mm 31 G = 0,25 mm 32 G = 0,23 mm Eenmalig gebruik Gebruik naaldjes slechts één keer. Dat is echt geen verkooppraatje van de fabrikanten. De naaldjes anno nu zijn heel dun en daardoor kwetsbaar. Bij meermalig gebruik worden naaldjes botter. De huid kan beschadigen en de naald verstoppen. Bovendien is eenmalig gebruik hygiënischer. beeld: Klinion Diabetes Care Softfine® plus

Omdat de naald niet zichtbaar is tijdens de injectie, kan de BD Autoshield ook uitkomst bieden voor mensen met prikangst. De naaldjes van BD zijn universeel.

Nieuw naaldje

Naaldje 2x gebruikt

Naaldje 6x gebruikt

Het beste naaldje Denk aan uw eigen comfort. Veel mensen gebruiken al jaren dezelfde naaldjes, maar wellicht bent u beter af met een andere. Bespreek dat met uw behandelaar en probeer ze uit. Bekijk ieder jaar opnieuw wat voor u het beste werkt.

Ook met een korte naald kan de insuline goed in het onderhuids vetweefsel terechtkomen


31

soft fine® plus insulinepennaalden van Klinion Diabetes Care

Een superzachte prik Insulinepennaalden van soft fine® plus Een enkele prik kan voor veel mensen al vervelend zijn, maar stel dat je jezelf dagelijks moet injecteren. Met diabetes is dat heel normaal. Dat maakt het prikcomfort belangrijker dan ooit. Met de pennaalden van soft fine® plus van Klinion Diabetes Care zit u in één keer goed.

Medeco B.V. - Alexander Flemingstraat 2 - 3261 MA Oud-Beijerland Telefoon (0186) 63 44 00 - Fax (0186) 61 68 93 - www.medeco.nl - [email protected]

Column Door drugs, waaronder ook alcohol, ervaar je de signalen van een stijgende of dalende glucosewaarde niet goed

Drugs. Niet doen!

Soortgelijke ervaringen doen mensen ook op met drugs. Uit nieuwsgierigheid of door groepsdruk nemen vooral jongeren allerhande stoffen tot zich. Met verschillende gevolgen. We kennen allemaal de berichten over vechtpartijen, comazuipen en ziekenhuisopnames, soms ook met hele slechte afloop. Daar hebben jij en anderen veel last van. Had je dus niet moeten doen. Hoe zit het eigenlijk met drugsgebruik in combinatie met diabetes? Dit is wezenlijk anders, iets waarmee je maar beter niet kunt experimenteren. Waar praten we over als we het hebben over drugs? Het lastige is dat het er veel zijn: XTC, cocaïne, heroïne, hasj, wiet, LSD, paddo’s, GHB, ketamine, poppers, voor mijn part Rohypnol®, en laat ik alcohol en tabak niet vergeten. Ongetwijfeld is er ondertussen alweer iets nieuws waar we binnenkort van zullen horen. Waarom kun je met drugs in combinatie met diabetes beter niet experimenteren? Als eerste heb

kinderdiabetesverpleegkundige, Spaarne Ziekenhuis Hoofddorp

je natuurlijk het verslavende effect van drugs. En ja, ook hasj en wiet kunnen verslavend zijn. Voor mensen met diabetes komt daarbij dat drugs naast het drogerende effect, altijd een interactie hebben met diabetes. Het voert te ver om de wisselwerking met elke drug te beschrijven, maar mocht je interesse hebben, onder mijn column staat een link waar je deze informatie kunt vinden. Ik beperk mij tot de praktische waarschuwing dat drugs bloedglucose verhogend en/of verlagend kunnen werken. Afhankelijk van welke drug en hoe en waarmee je het hebt ingenomen. Maar er is meer. Door deze drugs, waaronder ook alcohol, ervaar je de signalen van een stijgende of dalende glucosewaarde niet goed meer, met een hypo of hyper tot gevolg. Dan heb je het over een hypo waar je het bewustzijn bij kunt verliezen of een hyper die zo erg ontregelend kan zijn dat een ziekenhuisopname nodig is. In de spreekkamer kaart ik drugsgebruik regelmatig aan. Bijna iedereen komt er vroeg of laat mee in aanraking. Ik vergeet nooit de mail van een jongedame die begint met de woorden: weet je nog wat wij laatst besproken hadden? Hierna volgt haar relaas over een totale black-out, kapotte fiets, verloren of gejatte mobiel en portemonnee. In ieder geval heeft haar verhaal mij gesterkt in de overtuiging dat drugs en diabetes niet samengaan.

foto: Lex Draijer

Sommige dingen moet je gewoon niet doen. Dat kan voor iedereen iets anders zijn, maar vaak realiseer je dit pas als het kwaad al is geschied. Ik had zo’n ervaring toen ik een tijd terug een presentatie gaf. Dat had ik echt niet moeten doen. U raadt het al, het was geen succes. Nu maakt dat niet uit, want echte schade was er niet. Ja, de aanwezigen werden geconfronteerd met mijn ‘presentatietechniek’ en ik liep een lichte deuk op in mijn eigenwaarde, maar dat heelt de tijd wel weer. Ik weet nu: niet meer doen!

Harald Coenraads,

Doe ermee wat je wilt, maar neem goede adviezen ter harte, zodat jij nooit hoeft te zeggen: “dit had ik nooit moeten doen!”

Op de site van het Trimbos instituut staat een overzicht van het effect van de meeste drugs op diabetes. www.drugsinfo.nl/index.cfm?act=matrix.tonen Diactueel NR1 - 2012

33

Mooi Allereerst: welk type haaruitval? Er zijn verschillende soorten

We verliezen dagelijks zestig tot honderd haren. Dit is normaal.

haaruitval. Voor een juiste

Verliest u meer haren of wordt uw haar steeds dunner, dan kan er

behandeling is het belangrijk te

sprake zijn van haaruitval. Gelukkig is er in veel gevallen iets aan

weten om welk type het gaat.

te doen.

- Haaruitval door stress (diffuse

B

haaruitval). De oorzaak kan lichamelijk zijn (medicatie, narcose, infecties, hoge koorts, streng dieet) of psychisch (emotionele problemen). Deze vorm van haaruitval is meestal tijdelijk van aard. - Haaruitval met erfelijke oorzaak (alopecia androgenetica). Naast de belangrijke erfelijke factor zijn ook hormonen, leeftijd, geslacht en ras van invloed. Deze vorm van haaruitval zien we het meest bij mannen, maar kan ook bij vrouwen voorkomen. - Pleksgewijze haaruitval (alopecia areata). Dit is een aandoening van het afweersysteem. - Haarverlies door andere oorzaken, zoals haaruitval in de voorste haarlijn bij vrouwen na de menopauze of haaruitval door extreem straktrekken (vlechten, haarextensions en dergelijke).

34

Oplossingen voor haaru


ij de geboorte bevat de hoofdhuid ongeveer 100.000 haarfollikels (haarzakjes). Bij het ouder worden neemt het aantal haarzakjes geleidelijk af. Eén haarfollikel produceert meerdere malen een haar. Een haargroeicyclus bestaat uit meerdere fasen: een aanmaakfase, een groeifase, een overgangsfase en een rustfase. De groeifase van een haar duurt minimaal drie jaar, daarna volgt een korte overgangsfase en een rustfase. Deze laatste fase duurt ongeveer vier maanden waarna de haar uitvalt. Op dat moment is er in de haarfollikel al weer een nieuwe haar aangemaakt en begint de cyclus opnieuw. Verharding van collageen - Haaruitval ontstaat door verharding van het collageen in het haarzakje. Het collageen van iemand zonder haaruitval is soepel. Het verharde collageen vormt een belemmering voor de haarwortel en verstoort de normale groei. De haar verstikt en kan versneld uitvallen, waardoor kaalheid kan ontstaan. Wat is er aan te doen? - Haaruitval is in veel gevallen goed te behandelen. Het is wel belangrijk om er snel bij te zijn. Hoe eerder de behandeling wordt gestart, des te beter het resultaat. Er zijn allerlei haargroeimiddelen op de markt. Van de volgende middelen is de werking wetenschappelijk aangetoond.

Erfelijke kaalheid - Erfelijke kaalheid kan beginnen na de puberteit of op latere leeftijd. Vrouwen krijgen hier vaak pas na de menopauze last van. Bij mannen begint de haaruitval doorgaans met inhammen op het voorhoofd en rond de kruin. Het hormoon dihydrotestosteron (DHT) is de grote boosdoener. Dit hormoon wordt gevormd door testosteron en haarzakjes op bepaalde plaatsen van de hoofdhuid zijn hiervoor gevoelig. Door DHT verhardt het collageen waardoor het haarzakje minder goed wordt doorbloed. De medicijnen finasteride en dutasteride kunnen hier uitkomst bieden. Ze remmen de omzetting van testosteron naar DHT waardoor de haaruitval normaliseert en er weer dikkere en langere haren gaan groeien. Deze medicijnen zijn uitsluitend op doktersrecept verkrijgbaar. Sommige gebruikers ervaren bijwerkingen. Aminozuren - Kiest u liever voor een natuurlijk alternatief? Dan kunt u een voedingssupplement proberen met aminozuren. Een aantal aminozuren is betrokken bij de aanmaak en groei van haar. Ook zink is een belangrijk bestanddeel. Voor de behandeling van haaruitval door stressfactoren of na een zwangerschap is een kuur voldoende. Voor vormen van erfelijke haaruitval wordt regelmatig gebruik aanbevolen. Bijvoorbeeld: Inneov Haarformule van L’Oréal. Uw apotheker kan u adviseren.

uitval Dercos aminexil Pro applicator met stimulerende werking Dercos aminexil Pro van Vichy stimuleert de microcirculatie van het bloed bij de haarwortel. De aanvoer van essentiële voedingsstoffen verbetert met behulp van het

“Erfelijke kaalheid kan beginnen na de puberteit of op

aminozuur arginine. De bijgevoegde ronde en zachte applicator masseert de hoofdhuid tijdens het aanbrengen waardoor de microcirculatie nog extra wordt gestimuleerd. Dercos aminexil is geschikt voor de gevoelige hoofdhuid, hypoallergeen, niet vet en plakt niet. Een verpakking met 48 ampullen kost €36,- en is verkrijgbaar bij uw Mediq Apotheek.

latere leeftijd” Aminexil - Om de haargroei van buitenaf te stimuleren, kunt u kiezen voor een product met aminexil. Deze synthetische stof gaat de verharding van het collageen van het haarzakje tegen. Het maakt het collageen weer soepel zodat de doorbloeding en de toevoer van voedingsstoffen hersteld worden. Aminexil zit verpakt in flesjes of ampullen die u op de hoofdhuid aanbrengt. Na twee weken wordt het eerste effect merkbaar en zal de haaruitval afnemen. Er zijn verschillende producten met aminexil verkrijgbaar. Een veel verkocht product is Dercos Aminexil Pro van Vichy. Van binnen en buiten - Het beste resultaat bereikt u door uw hoofdhuid en haarzakjes van binnen en buiten te voeden en te behandelen. Dus naast een voedingssupplement behandelt u ook uw hoofdhuid met aminexil.

Natuurlijk voedingssupplement tegen haaruitval Last van haaruitval of gebrek aan haarvolume? Het cosmetische voedingssupplement Inneov Haarformule op basis van taurine, zink, cathechines uit groene thee en druivenpitten, voedt de haarzakjes van binnenuit. Hierdoor wordt de haaruitval afgeremd en wordt het haar voller. Inneov Haarformule (L’Oréal) is eveneens verkrijgbaar bij uw Mediq Apotheek. Prijs: €30,- voor 60 dragees.


35

dia-weetjes Zes vragen over hypo’s Wat is een hypo? Een hypoglykemie (hypo) is een te laag bloedglucosegehalte. Volgens de richtlijnen van het NHG (Nederlands Huisartsen Genootschap) is er sprake van een hypo bij een glucosewaarde lager dan 3,5 mmol/l. Wat zijn de symptomen van een hypo? Symptomen die kunnen wijzen op een te laag bloedglucosegehalte zijn: verlies van concentratie, slap voelen, hongerig, prikkelbaar, trillen, zweten, bleek zien en/of praten met een dubbele tong. Hoe ontstaat een hypo? Een hypo kan ontstaan als u te weinig eet of drinkt, meer beweegt dan normaal of nadat u veel alcohol heeft gedronken. Een hypo ontstaat in combinatie met de genees-

middelen die u gebruikt voor uw diabetes. Medicijnen die een hypo kunnen veroorzaken zijn insuline en tabletten die vallen onder de groep SU-derivaten (tolbutamide, glibenclamide, glimepiride en gliclazide). Andere geneesmiddelen voor diabetes veroorzaken doorgaans geen hypo’s.

Kunt u in coma raken door een hypo? Bij mensen die insuline gebruiken, kan de bloedglucosewaarde zo ver dalen dat ze in coma raken. Dit gebeurt als er geen koolhydraten worden genomen op het moment dat er een hypo ontstaat. Ook SU-derivaten kunnen een enkele keer een hypoglykemisch coma veroorzaken.

Wat doet u als u een hypo voelt aankomen? Als u een hypo voelt aankomen, neemt u vier dextrotabletten, dertig gram suiker of een glas frisdrank (geen light). Hierna stijgt uw glucosegehalte snel. Om te voorkomen dat deze ook weer heel snel daalt, is het goed om na twintig minuten nog iets te eten, bijvoorbeeld een bruine boterham of de gewone maaltijd.

Wat moet er gedaan worden bij een hypoglykemisch coma? Zodra u als gevolg van een hypo het bewustzijn verliest, moet iemand 112 bellen. Hulpverleners zullen dan glucose of glucagon injecteren. Een enkele keer kan een familielid of kennis zelf glucagon toedienen.

Als u een hypo niet meer voelt aankomen “De behandeling van diabetes is erop gericht hoge glucosewaarden te voorkomen. Een keerzijde hiervan is dat het glucosegehalte in uw bloed te laag wordt. De meeste mensen voelen goed wanneer dit het geval is. Ze gaan zweten, worden trillerig, slap en vaak wat humeurig. Nemen ze op dat moment wat koolhydraten, dan stijgt de glucosewaarde weer. Reageren ze niet op deze waarschuwingssignalen, dan kunnen ze een hypo krijgen, met in het ergste geval een coma tot gevolg. Mensen die vaak een hypo doormaken, voelen op een gegeven moment minder goed dat de glucosewaarde te veel daalt. Het lichaam went als het ware aan de lage glucosewaarden. Het gevaar hiervan is dat ze niet op tijd maatregelen kunnen nemen om een hypo te voorkomen. Dit niet meer voelen aankomen van een hypo wordt hypo-unawareness genoemd. Dit heeft enorme consequenties voor het dagelijks leven. Mensen kunnen heel bang worden voor hypo’s. Om te voorkomen dat u hypo-unaware wordt is het belangrijk goed te luisteren naar uw lichaam. Zorg dat u de eerste waarschu-

36


wingssignalen van een hypo herkent en neem bij een dreigende hypo direct koolhydraten. Voor mensen die een hypo niet meer voelen aankomen, bestaan er hypo-awareness trainingen. Deze trainingen zijn erop gericht hypo’s te voorkomen en weer te leren herkennen. Diabetesvereniging Nederland (www.dvn.nl) biedt zelfs een online cursus aan. Ook is het mogelijk om in overleg met uw behandelaar uw diabetesmedicatie (tijdelijk) aan te passen, waardoor u minder snel een hypo krijgt. Boudewijn van den Aarsen Mediq Apotheker

regelmaat. Misschien een beetje afgezaagd maar het is wel waar”

PROFIEL Leeftijd: 23 jaar Werk: begeleider in de gehandicaptenzorg Type diabetes: type 1 Sinds: 12 juni 1998 Therapie: insulinepomp Hobby’s: gitaar spelen, creatief bezig zijn en zomerkamp voor kinderen met diabetes organiseren.

Als je een wens kon doen, wat zou je dan wensen? Dat alle mensen op de wereld wat vriendelijker en verdraagzamer zijn zodat er niet zoveel ellende is. En toch ook wel een oplossing voor diabetes. Met wie zou je graag eens 24 uur willen doorbrengen? Met Edith Schippers, de minister van Volksgezondheid, om eens goed te praten over de zorg. Wat zou je doen met 1 miljoen? Een wereldreis maken. En een boerderij kopen om mijn eigen dagbesteding te beginnen voor mensen met een beperking. Waar mogen ze je ’s nachts voor wakker maken? Nergens. Als ik slaap, slaap ik en word ik niet graag wakker gemaakt. Wat doe je over tien jaar? Dan werk ik nog in de zorg. Heb ik allicht mijn HBO gehaald en woon ik ergens buitenaf. In ieder geval geniet ik nog van het leven.

10 vragen aan...

“Zorg voor rust, reinheid en

foto: Simon van der Woude

Liesanne Kloosterman

Je favoriete boek, film, cd? En waarom? Boek: Haar naam was Sarah, van Tatjana de Rosnay. Film: heb ik niet. Teveel mooie en leuke films gezien. CD: ik mag graag naar van alles en nog wat luisteren. Heb niet echt een bepaalde favoriete cd. Je ultieme zaterdagavond? Gezellig avondje met vrienden en vriendinnen. Beste tip over diabetes ooit? Zorg voor rust, reinheid en regelmaat. Misschien een beetje afgezaagd maar het is wel waar. Aan mezelf merk ik dat het stukken beter gaat met mijn diabetes als ik hier echt goed op let. Advies aan je ouders, leraren, begeleiders en/of vrienden? Diabetes is niet alleen prikken en spuiten maar ook alles eromheen. Het is er altijd en je neemt het altijd mee.

Waaraan heb je ontzettende hekel? Ruzie en liegen.


37

dia-weetjes Tip

Apart serveren

M

ensen met diabetes houden bij het eten de koolhydraten in de gaten. Het zijn immers deze energieleveranciers die de bloedglucosewaarden laten stijgen. Kookt u voor iemand met diabetes of heeft u zelf diabetes? Dan is het handig om gerechten apart te serveren. Dus bijvoorbeeld aardappelen of rijst en de bijbehorende sauzen in aparte schalen. Dat maakt het makkelijk voor mensen die koolhydraten moeten tellen. Bovendien kan iedereen dan zelf bepalen hoeveel hij waarvan wil nemen. Bron: www.diabetesfonds.nl

Kookvideo’s van populaire (buitenlandse) gerechten

G

ezonder eten kan de kans op diabetes type 2 verkleinen, maar dan moet u wel weten hoe dat moet. Daarvoor heeft ‘Kijk op diabetes’ de website www.netzolekker.nl gelanceerd. Hierop staan filmpjes waarin Els Dijkstra, voedingskundige van het Voedingscentrum, laat zien hoe je twintig gerechten uit verschillende eetculturen een stuk gezonder kunt maken. Dijkstra kookt samen met vier verschillende vrouwen populaire gerechten uit de Hindoestaanse, Hollandse, Marokkaanse en Turkse keuken. Denk aan couscous, dolma’s, bakkeljauw en stamppot boerenkool. Deze gerechten kun je vaak met een simpele ingreep gezonder maken.

Handige Boodschapp

M

et deze app voor de iPhone (binnenkort ook voor andere smartphones) kunt u de barcode van producten van Albert Heijn, C1000 en Jumbo scannen en vervolgens de samenstelling (ook koolhydraten) en prijzen vergelijken met soortgelijke producten. Boodschapp zit nog in een testfase, dus nog niet alle producten zijn opgenomen.

6

8

4

1

5

sudoku

1

9 1

Sudoku Vul de cijfers 1 t/m 9 in. Elke cijfer mag maar één keer in elke rij, elke kolom en elke zone ingevuld worden. Lees de oplossing van boven naar beneden in de gekleurde hokjes. Veel puzzelplezier. Stuur de oplossing voor 30 april naar Mediq Direct Diabetes, postbus 211, 6900 AE Zevenaar of [email protected]. Onder de winnaars verloten we een bioscoopbon van €25,De winnaar van de sudoku uit het vorige nummer van Diactueel is Ina Heijnsdijk-Kramer uit Goes

2

6

3

3

9 7

8

6 7

5 2

6 5

4

2 3

7

6

2 5

1

4

www.ruiterpuzzel.nl

38


Oproep! Onder de paraplu van Mediq

M

Diabetes en seksualiteit

isschien is het u al opgevallen dat de logo’s van Mediq Apotheek en Mediq Direct Diabetes steeds meer op elkaar zijn gaan lijken. In het verleden opereerden beide bedrijfsunits vrijwel gescheiden van elkaar. Tegenwoordig, sinds ze onder de paraplu van Mediq vallen, werken ze vaker samen. Ze stemmen producten en diensten op elkaar af en maken gebruik van de kennis en kundigheid van elkaar. Dit heeft zich vertaald in één sterk Mediq logo, aangevuld met de diensten Apotheek of Direct Diabetes.

M

Directeur Diabetes Fonds Bert Kuipers gaat naar Mediq

D

irecteur Bert Kuipers vertrekt op 15 maart bij het Diabetes Fonds. Kuipers gaat aan de slag bij Mediq als corporate directeur Public Affairs. Hij is bijna tien jaar directeur geweest van het Diabetes Fonds. Ook in zijn nieuwe rol blijft hij betrokken bij diabetes, zegt hij: “Mediq is onder meer leverancier van hulpmiddelen en geneesmiddelen voor mensen met diabetes.” Onder leiding van Kuipers groeide het Diabetes Fonds van ongeveer tien naar ruim dertig medewerkers en verdrievoudigde de jaarlijkse inkomsten, naar circa negen miljoen euro in 2010, zo laat het Diabetes Fonds weten.

Op internet kunt u ons vinden onder www.mediq.nl/directdiabetes en www.mediq-apotheek.nl. Het komende jaar zult u vanuit het oude websiteadres van Mediq Direct Diabetes nog automatisch worden doorgelinkt naar het nieuwe adres. Afgezien van de wijziging in het logo- en het websiteadres verandert er voor u niets en kunt u blijven rekenen op onze vertrouwde dienstverlening.

foto: Frank Bonnet

ensen met diabetes, zowel mannen als vrouwen, hebben een verhoogde kans op het krijgen van seksuele problemen. In sommige gevallen is er sprake van een lichamelijke oorzaak. Zo kunnen erectiestoornissen of vaginale droogheid en pijn bij het vrijen, het gevolg zijn van diabetes. Vaak spelen ook psychische componenten mee. Bijvoorbeeld schaamte voor het lichaam of de insulinepomp. Of angst voor een hypo tijdens het vrijen. In het najaar willen we in Diactueel ingaan op de relatie tussen diabetes en seksualiteit. Hiervoor gaan we enkele specialisten op dit terrein interviewen. Daarnaast willen we ervaringen van mensen met diabetes beschrijven. Voor deze special zijn we op zoek naar mensen die hun ervaringen willen vertellen. Uiteraard kan dit anoniem. Ook kunt u ons vragen mailen over diabetes en seksualiteit, zodat we deze kunnen voorleggen aan een expert. [email protected]


39

NIEUW

Accu-Chek® Aviva bloedglucosemeters – nu eenmalig activeren. Maakt betrouwbaar meten nog makkelijker. Plaats zwarte activatiechip en laat deze zitten. Voor altijd. • Makkelijker meten doordat activatiechip niet meer hoeft te worden vervangen • Bespaart tijd in het gebruik • Vertrouwde veiligheid door betrouwbare en nauwkeurige meetresultaten Ontdek wat mogelijk is. Meer weten over eenmalig activeren van de Accu-Chek Aviva bloedglucosemeters? Ga naar www.accuchekaviva.nl. Roche Diagnostics Postbus 1007 1300 BA Almere 40


ACCU-CHEK, ACCU-CHEK AVIVA, ACCU-CHEK AVIVA COMBO en ACCU-CHEK AVIVA NANO zijn handelsmerken van Roche. © 2011 Roche

Eenmaal geplaatst, nooit meer coderen.

en dan? Vraag het de expert Nieuwe rubriek Diagnose diabetes type 2 Wereldkampioenschap voetbal voor jongeren met diabetes

Recommend Documents