jaarlijkse controle voor jongeren met diabetes
Wat controleren we?
JAARLIJKSE CONTROLE ÉÉN KEER PER JAAR MOET JE EEN EXTRA ONDERZOEK LATEN DOEN OM NA TE GAAN OF JE TEKENEN VERTOONT DIE KUNNEN WIJZEN OP MOGELIJKE COMPLICATIES OF AANDOENINGEN DIE KUNNEN OPTREDEN ALS JE DIABETES HEBT. DEZE SCREENING IS JOUW ‘JAARLIJKSE CONTROLE’. ALS JE DIE CONTROLE ELK JAAR LAAT UITVOEREN, DAN KAN MEN MOGELIJKE COMPLICATIES OF PROBLEMEN VROEGTIJDIG OPSPOREN EN BEHANDELEN.
Verwante aandoeningen Type 1 diabetes is een auto-immuunziekte. Coeliakie en hypothyreoïdie zijn ook auto-immuunziekten. Ze worden gelinkt aan diabetes omdat ze vaker voorkomen bij mensen met diabetes. De eerste tekenen van die aandoeningen blijven vaak onopgemerkt, precies daarom moet je een bloedstaal laten nemen om ze op te sporen. Coeliakie, wat is dat? • Coeliakie is een glutenintolerantie. Gluten is een eiwit dat je vindt in voedingsmiddelen zoals tarwe, haver, rogge en gerst. • Maagpijn, een opgezwollen gevoel, constipatie, diarree, gewichtsverlies en niet verklaarbare hypoglycemie zijn symptomen van coeliakie. Het kan ook zijn dat je arts in het ziekenhuis vaststelt dat je niet goed genoeg groeit en soms zijn er helemaal geen symptomen. • Coeliakie wordt behandeld door glutenrijke voeding te vermijden. Vraag raad aan je diabetesteam; ze zullen je graag helpen en tips geven. Als je diabetesteam een vermoeden heeft van coeliakie, zal men enkele onderzoeken willen doen om dit vermoeden te bevestigen.
Hypothyreoïdie, wat is dat? • De schildklier ligt in de hals. Ze maakt thyroxine aan, een hormoon dat de stofwisseling regelt. • Hypothyreoïdie is een aandoening die optreedt wanneer je lichaam onvoldoende thyroxine aanmaakt. Je hebt koud, je bent moe, je bent geconstipeerd en je hebt lage bloedsuikerwaarden zonder dat daar een reden voor bestaat. Maar soms heb je hypothyreoïdie zonder enig symptoom. • De behandeling van hypothyreoïdie is eenvoudig – thyroxine nemen in tablet.
Complicaties Je nieren • Schade aan de bloedvaten kan ervoor zorgen dat je nieren hele kleine hoeveelheden eiwitten lekken in de urine (microalbuminurie). Als dat lang aanhoudt, veroorzaakt dit hoge bloeddruk en kunnen je nieren onomkeerbaar beschadigd geraken. • In het kader van jouw jaarlijkse controle zal de arts je vragen een urinestaaltje te bezorgen; het wordt naar het labo gestuurd om te controleren op microalbuminurie. • Het diabetesteam zal ook jouw bloeddruk meten; als dat nodig is krijg je tabletten voorgeschreven om je nieren te beschermen.
Je ogen • Het netvlies is een lichtgevoelig laagje achterin het oog waarop de beelden worden gevormd. Een slechte glycemiecontrole kan de kleine bloedvaten van het netvlies beschadigen. • Die beschadiging hoeft niet meteen te leiden tot slecht zicht. • Vanaf de leeftijd van 12 jaar wordt tijdens de jaarlijkse controle systematisch het netvlies gecontroleerd. Dat geldt ook voor het oogfundus onderzoek. De arts doet eerst druppeltjes in je ogen. • Als het netvliesonderzoek wijst op vroegtijdige problemen, dan krijg je een behandeling voorgeschreven.
JE BLOEDVATEN STABIELE BLOEDGLUCOSEWAARDEN DIE BINNEN DE DOELWAARDEN VALLEN HELPEN HET LICHAAM GEZOND TE BLIJVEN. ZE ZIJN OOK ZEER BELANGRIJK OM HET RISICO OP BESCHADIGING VAN DE BLOEDVATEN TE VERKLEINEN. UIT ONDERZOEK BLIJKT DAT WANNEER DE GLYCEMIE REGELMATIG STIJGT EN DAALT OF WANNEER ZE VAAK TE HOOG IS, DIT DE BLOEDVATEN VAN DE NIEREN, DE OGEN, HET HART EN VAN DE ZENUWEN KAN BESCHADIGEN.
Uit o nde er mi rzoek bli j n comp der kans kt dat licat ies w is op anne • je de er: bloed gl st
u kunt h cosewaard en ouden • de g lycem ie binne n je d zich handh oelwa • het H arden aaft bA1la ger d • je ni an 7,5 et roo % blij kt. ft abiel
ale n o ati gen e n r d e in int evel lgen e D b vo aan n de rden lle elwaa p: ltijd e a t a s do ooro r de m ltijd v aa aan voo
g /dl a de m lapen g m n s 145 mg/dl bij het ts. 0 l h • 7 -180 g/d ‘s nac es 2014: cin m 0 éde . m • 9 -180 g/dl c Diabet e cas 0 ar l i 2 m s p on les atr 1 i e i 2 d • 6 el fin Pe 0-1 J et al.,02–114 s sont deélles-ci s 8 • ers M 0): 1 ible de c .2 rs c ier Rew uppl leu nt var a S ( v 15 les euve tp TE: NO tant e i tra
blijven d n o z e G icaties l p m o c en en vermijd
e en enkel e g k ij r g steam belan • Het is p die het diabete check-u ft over te slaan. ij voorschr emen kunnen bl Veel pro oegtijdig worden vr . immers d en behandeld or opgespo
Je voeten • Zorg goed voor je voeten: koop schoenen die goed passen. Verzorg ook je teennagels goed: knip ze volgens de vorm van je tenen, dus knip ze niet in een rechte lijn en knip ze ook niet te kort. Heb je vragen over je voeten, aarzel dan niet je diabetesteam te raadplegen.
Je bloeddruk • De arts controleert je bloeddruk tijdens de raadpleging. • Een verhoogde bloeddruk kan wijzen op nierproblemen (zie hiervoor) of op een slechte werking van het hart. • Een tijdelijke bloeddrukverhoging hoeft niet meteen te wijzen op een probleem. De bloeddruk moet meerdere keren worden gecontroleerd. Misschien ben je gewoon gestresseerd of wat angstig omdat je op controle moet in het ziekenhuis. • Goed je bloedsuikerwaarden controleren en niet roken kunnen je helpen je bloedvaten te beschermen.
Cholesterolscreening • Tijdens je jaarlijkse bloedtest, wordt ook je cholesterol gecontroleerd. • Een verhoogde cholesterol kan je bloedvaten doen vernauwen of blokkeren. Dat kan leiden tot beroerte of een hartinfarct. • Is je cholesterol te hoog, dan kan je bij een diëtist terecht voor advies over wat je beter niet eet om je cholesterolwaarde te doen dalen. Als dat niet volstaat, zal je diabetesarts je medicatie voorschrijven.
Nuttige informatie:
Deze brochure werd geschreven door “the Royal College of nursing, Children and Young People Diabetes Community”, Verenigd Koninkrijk en gevalideerd voor gebruik in België.
Diabetoloog (stempel):
Diabetesverpleegkundige (stempel):
• De adviezen die hierin zijn opgenomen kunnen in het algemeen worden toegepast. • Ze zijn niet noodzakelijk op elke patiënt individueel van toepassing. • Alleen uw behandelende arts heeft de verantwoordelijkheid om u te helpen bij de opvolging van uw diabetes. Overleg daarom steeds met hem of haar.
Gedaan met taboes
Alcohol, sport, liefde, seks, gezondhe id, reizen, insuline… De 11 Streetwise infoboekjes beantwoo rden al je vragen. Je vindt ze hier en bij je arts.
Seks & zwangerschap
woord veranint ken s dr
bij diabetes
bete met dia
insuline
po
Emotioneel in balans
bij diabetems pen
met diabetes
met diabetes
E. R. : ELB Rue du Marquis 1 - 1000 Bruxelles Tel : 02 548 84 84 - Fax : 02 548 84 85 www.lilly.be
ELB/DBT/Dec/2014/0011 - JANUARY 2015
