EMB Congres 6 maart 2014 'In contact!'

EMB Congres 6 maart 2014 'In contact!'

HET OPBOUWEN VAN EEN VERTROUWENSRELATIE MET KINDEREN EN VOLWASSENEN MET EMB

8-3-2014

‘ECHT IN CONTACT’

PAULA STERKENBURG

‘ECHT CONTACT ‘

WAT BETEKENT ‘ECHT IN CONTACT’ ZIJN?

Band Connectie Verbinding

Het creëren van een situatie waarin kinderen en volwassenen met EMB, in contact (binnen de relatie) met de opvoeder of verzorger, een actieve en sturende rol kunnen hebben. Hierdoor kunnen zij zich optimaal ontplooien.

Vertrouwensrelatie Faculteit der Psychologie en Pedagogiek

WANNEER BEN JE ‘ECHT IN CONTACT’?

Faculteit der Psychologie en Pedagogiek

EMPATHIE, SENSITIVITEIT EN RESPONSIVITEIT?

Mentaliseren Sensitiviteit

Gedrag signaleren

Adequaat interpreteren

Ander

Empathie

Ander begrijpen

Meevoelen

Onbewust & Bewust

Responsiviteit

Betekenis geven

Adequaat reageren

Affect

Zelf

Mindful ness

Empathie

Denken Bewust Mentalization: Ontogeny, Assessment, and Application in the Treatment of Borderline Personality Disorder. Lois W. Choi-Kain, M.D., M.Ed., and John G. Gunderson, M.D.


P.S. Sterkenburg: Bartiméus & VU


1


WAAROM IS ‘ECHT CONTACT’ BELANGRIJK?

8-3-2014

WAAROM IS ‘ECHT CONTACT’ BELANGRIJK?

Schnall, S., Harber, K.D., Stafanucci, J.K., & Proffitt, D.R. (2008). Social support and the perception of geographical slant. Journal of Experimental Social Psychology, 44: 1246-1255 Faculteit der Psychologie en Pedagogiek

WAAROM IS ‘ECHT CONTACT’ BELANGRIJK? Vrouwen met goede partnerrelatie: bij vasthouden van de hand van de partner, bij toedienen van elektrische shocks: < angst-gerelateerde hersenactiviteit


RELATIE VS. GEHECHTHEIDSRELATIE?

Gehechtheid: De neiging om de nabijheid te zoeken van een specifieke persoon, met name bij angst, vermoeidheid of ziekte. (John Bowlby 19071990)

Coan, J. (2011). Adult attachment and the brain. Journal of Social and Personal Relationships, 27(2), 210-217 Faculteit der Psychologie en Pedagogiek



Gehechtheidsontwikkeling • Onderscheiden bekenden en vreemden • Separatie-angst • Objectconstantie en • Vrijmoedigheid om omgeving te exploreren • Interne representaties • Persoonspermanentie • Individuatie

Gehechtheid: De gehechtheidsfiguur stimuleert het exploratiegedrag van het kind en het kind gaat exploreren. (Ainsworth 1973)





2


8-3-2014

HOE ONTWIKKELT DE VERTROUWENSRELATIE?

RELATIE VS. GEHECHTHEIDSRELATIE? Integratieve therapie voor gehechtheid en gedrag (ITGG)

Onderlinge afhankelijkheid is een fundamentele wet bij mensen: een persoon is een persoon door de ander.

http://www.nji.nl/nl/Kennis/Databanken/Integratieve-Therapie-voorGehechtheid-en-Gedrag-(ITGG)

Sterkenburg, P.S., Schuengel, C. & Janssen, C.G.C. (2008) Disability and Rehabilitation. 30(17), 1318-1327.

Sterkenburg, P.S. & Schuengel, C. (2008). Behandelprotocol ‘Integratieve Therapie voor Gehechtheid en Gedrag’. In C. Braet & S. Bögels (Eds.), Protocollaire behandelingen voor kinderen met psychische klachten. (pp. 409-424). Amsterdam: Boom.

Nobelprijs winnaar Desmond Tutu Faculteit der Psychologie en Pedagogiek



HOE ONTWIKKELT DE VERTROUWENSRELATIE ZICH? Ѷ Ѷ Ѷ Ѷ

Ѷ


HOE ONTWIKKELT DE VERTROUWENSRELATIE ZICH?

– Signalen waarnemen – Signalen accuraat interpreteren (empathie – zich verplaatsen in de ander) – Adequaat reageren op signalen – Prompt reageren op signalen Faculteit der Psychologie en Pedagogiek


HOE ONTWIKKELT DE VERTROUWENSRELATIE ZICH? Samenvatting (1) : Spiegelen / nadoen van de initiatieven van de cliënt • Tijd maken voor het aangaan van de vertrouwensrelatie • Rekening houden met de ander • Medische problemen en het opbouwen van een vertrouwensrelatie Filmfragment


3



Samenvatting (2) : Spiegelen / nadoen van de initiatieven van de cliënt • Aandacht richten op de ander • Observeren • Laten merken dat je het gedrag van het kind / de cliënt spiegelt

8-3-2014


Samenvatting (3) : Je bewust zijn van en adequaat reageren op initiatieven van de cliënt • Voelen wat de ander voelt • Benoemen van emotie

Filmfragment Filmfragment


HOE ONTWIKKELT DE VERTROUWENSRELATIE ZICH? Samenvatting (4) : Bieden van de mogelijkheid van beurtwisseling • Ontwikkelen van het besef van actie – reactie • Ontwikkelen van zelfbesef • Ontwikkelen van objectpermanentie Cliënten met ernstig meervoudige beperkingen leren om invloed uit te oefenen op hun omgeving en daarin te participeren. Filmfragment


HOE ONTWIKKELT DE VERTROUWENSRELATIE ZICH? Samenvatting (5) : Tijdens het opbouwen van een vertrouwensrelatie: • Samen plezier hebben, genieten • Je op je gemak voelen • Afwisselen van momenten van plezier met momenten van rust • Veel en gericht praten tijdens verzorging (én goed “luisteren” hoe je cliënt dit vindt…) • Herhalen Filmfragment



• We zijn nooit volledig autonoom • Onze identiteit wordt gevormd in een context van sociale interacties • Interpersoonlijke relaties vormen het kernaspect van alle menselijk leven



Samenwerking: M. Croes : Technisch Universiteit Eindhoven M. Bremmer : ouder van een kind met PWS P. Sterkenburg : VU & Bartiméus Financiering : Prader-Willi Fonds

Hostijn & Daelman (2011) Faculteit der Psychologie en Pedagogiek


4



8-3-2014

HOE ONTWIKKELT DE VERTROUWENSRELATIE ZICH? Technology

Specially Designed App

Textile Electrodes

www.prader-willi-fonds.nl

www.prader-willi-fonds.nl



BIOFEEDBACK VOOR OUDERS EN BEGELEIDERS VAN KINDEREN EN VOLWASSENEN MET EMB

Ѷ

Passief

Ѷ

Tevreden

Ѷ

Ontspannen Onrustig Gespannen

Ѷ

Zeer gespannen

Ѷ

IS ‘CONTACT’ PERSOONSGEBONDEN?

Ѷ

IS ‘CONTACT’ PERSOONSGEBONDEN? 12 cliënten x circa 7 begeleiders; N = 91




5


8-3-2014

IS ‘CONTACT’ PERSOONSGEBONDEN?

IS ‘CONTACT’ PERSOONSGEBONDEN? Niet autonome gehechtheidsrepresentatie sterkere voorspeller voor effect van training op onderdeel responsiviteit

Intervention effect: F(4, 26) = 8.07, p < .001, within-person contrasts sessions: F(1,29)=14.03, p <.001)

intervention

Time by AAI effect F(8,52) = 2.18, p < .04

*** baseline

Multivariate F within (total) = 8.61; p = .000 within-subjects contrast between obs 2 and 3, F = 16.32; p = .000 Faculteit der Psychologie en Pedagogiek



WAT IS BELANGRIJK VOOR ‘ECHT CONTACT’? Ѷ Ѷ Ѷ

Ѷ

Ѷ

Ѷ

Ѷ

Vera Munde over alertheid.wmv

Attention please! Alertness in individuals with profound intellectual and multiple disabilities Vera Munde: Han Nakkenprijs 2012 wetenschappelijke publicatie Faculteit der Psychologie en Pedagogiek

WAT IS BELANGRIJK VOOR ‘ECHT CONTACT’? Cirkel van veiligheid: Ouder gaat in op behoeften van kind © Cooper, Hoffman, Marvin & Powell, 1999

WAT IS BELANGRIJK VOOR ‘ECHT CONTACT’? Folder: http://www.bartimeus.nl/kennisbank/gehechtheid_3

Voor mij moet je

Mijn exploratie ondersteunen

 op me letten  me helpen  plezier delen Voor mij moet je

Voor mij moet je

 me beschermen  me troosten  plezier in me beleven  mijn gevoelens in goede banen leiden

Mij welkom heten als ik me tot je wend




6


8-3-2014


EMB APP HI SENSE Ѷ Ѷ Ѷ

Ѷ Ѷ Ѷ

Ѷ

www.EMBinBeeld.nl

Ѷ







7


8-3-2014

E-learning module voor professionals: Gehechtheid E-learning Gehechtheid – Module @

Gehechtheid Gehechtheid kan ontstaan wanneer een ouder/verzorger met het kind/cliënt dagelijkse situaties beleeft.

44 Faculteit der Psychologie en Pedagogiek

Gehechtheid

Gehechtheid

Waar ligt volgens jou de oorzaak als een gehechtheidsrelatie tussen verzorger en kind niet optimaal verloopt?


Bij de verzorger: die heeft niet genoeg geknuffeld

Bij de verzorger: die heeft niet genoeg geknuffeld

• Eens Ѷ Oneens

• Eens • Oneens

Knuffelen is enorm belangrijk, maar niet het enige waar het om gaat in een gehechtheidsrelatie. Het is ook belangrijk om troost te bieden als dat nodig is en om het kind te stimuleren tot nieuwe dingen doen en ondernemen. 45

Gehechtheid

Gehechtheid


Waar ligt volgens jou de oorzaak als een gehechtheidsrelatie tussen ouder en kind niet optimaal verloopt?

Bij de verzorger: die heeft het kind onvoldoende complimenten gegeven

Bij de verzorger: die heeft het kind onvoldoende complimenten gegeven

• Eens Ѷ Oneens

• Eens • Oneens

Complimenten geven is belangrijk, maar het is nog belangrijker om troost te bieden als dat nodig is en om het kind te stimuleren tot nieuwe dingen doen en ondernemen. 47


46

48

8


8-3-2014

Gehechtheid

Gehechtheid


Waar ligt volgens jou de oorzaak als een gehechtheidsrelatie tussen ouder en kind niet optimaal verloopt?

Bij de verzorger: die heeft onvoldoende getroost

Bij de verzorger: die heeft onvoldoende getroost.

• Eens • Oneens Ѷ Eens en oneens

• Eens • Oneens • Eens en oneens

Dat klopt; Troosten is heel belangrijk, maar te veel troosten en te weinig het kind stimuleren om weer een en ander te gaan ondernemen is geen optimale situatie. Als dat het geval is, is er geen veilige gehechtheidsrelatie. 49

LEREN DOOR TE DOEN www.dewereldvanempa.nl (gratis) Openen via Firefox of Chrome

50

LEREN DOOR TE DOEN

Thema’s in ‘De wereld van EMPA’

Gehechtheidstheorie: vertaling naar de praktijk

LEREN DOOR TE DOEN


www.dewereldvanEMPA.nl - Openen via Firefox of Chrome Ѷ

Ѷ

Ѷ Ѷ

Ѷ Ѷ Ѷ


Ѷ

Ѷ

9


MEER WETEN? • DVD Opbouwen van een vertrouwensrelatie • DVD Gehechtheid: een psychotherapeutische behandeling • www.bartiméus.nl/publicaties • www.bartiméus.nl/gehechtheid • Basiscursus gehechtheidstherapie RINO cursus nummer F0763 www.rinogroep.nl/opleidingen • Lee, M. & McWilliam, L. 2009. Learning Together. Doorn: Bartiméus (Nederlandse vertaling)

8-3-2014

DANK: ROXANNE ANGENENT, RAFAELLA VAN DER HOEVEN MARLOU DE JONG, NELLEKE DE JONG DIONDRA LOPEZ, SJOERD POSTMA MARJAN VAN VULPEN, THOMAS VAN ZWIETEN JAN IJZERMAN, TRUUS VAN DUIJVENBODEN MARLOU DE JONG, JANTINA DE VRIES

[email protected] @PaulaSSt

Sterkenburg, P.S. & Schuengel, C. (2008). Behandelprotocol ‘Integratieve Therapie voor Gehechtheid en Gedrag’. In C. Braet & S. Bögels (Eds.), Protocollaire behandelingen voor kinderen met psychische klachten. (pp. 409-424). Amsterdam: Boom. Faculteit der Psychologie en Pedagogiek


10

EMB Congres 6 maart 2014 'In contact!'

Recommend Documents