Nieuwsbrief Nr 6. maart 2014
Jaaroverzicht: mooie resultaten Voor u ligt de eerste nieuwsbrief van 2014, in de vorm van een jaaroverzicht. En om meteen maar met de deur in huis te vallen: we zijn ongelooflijk trots op de resultaten die mede dankzij uw donaties - in totaal bijna 40.000 euro - zijn bereikt. Eind december en begin januari hebben we met eigen ogen kunnen zien hoe onze projecten in Pays Dogon naar tevredenheid draaien, terwijl de omstandigheden uitgesproken slecht zijn. De politieke en economische situatie in Mali baart nog steeds grote zorgen. De toerismeindustrie staat al twee jaar stil en de bevolking is gedwongen andere middelen van bestaan te zoeken. Onze stichting biedt hierbij structurele, elementaire hulp die met name is gericht op watervoorziening, onderwijs en voorlichting. Deze drie pijlers zijn belangrijke voorwaarden voor duurzame ontwikkeling in dit deel van Mali. Ze stellen de bevolking in staat om vanuit eigen kracht initiatieven te nemen en te bouwen aan een betere toekomst. Daarbij is ook uw steun onmisbaar, juist nu! Liesbeth Spigt, voorzitter
Opnieuw een bevlogen voorzitter Aagje Nicolaas, oprichter en initiator van de Stichting Bloemendaal-Dogon, heeft eind 2013 de voorzittershamer doorgegeven aan Liesbeth Spigt. We zijn Aagje veel dank verschuldigd voor de bevlogen manier waarop zij het werk van onze stichting onder de aandacht van velen bracht. Haar inspanningen als ‘geweten’ van de stichting leverden veel goodwill en noodzakelijke giften op. Gelukkig blijft zij zich als bestuurslid inzetten voor komende speciale projecten. Met Liesbeth verwelkomen we wederom een bevlogen voorzitter. Al jaren profiteert de stichting van haar deskundigheid op het gebied van onderwijs en haar persoonlijke bemoeienis met de taalprojecten in de Pays Dogon. Het is geweldig en inspirerend om in zo’n doelgericht bestuur een steentje te kunnen bijdragen aan het welslagen van onze missie. Pim van Zalingen, bestuurslid
1
Aangekomen bij de nieuwste school, in Nombori, zien we bijna geen leerlingen: niemand kan worden gemist bij de uienoogst. Maar ‘s avonds schalt in het donker de stem van de iman: hij meldt onze komst en roept alle leerlingen op om de volgende morgen naar school te komen. En ja hoor, daar zijn ze. Soms heel verlegen, maar vaak ook zeer geïnteresalleen al stelt het land op tien jaar achterstand.
seerd. We voeren korte gesprekjes over hun leven, hun leren, hun verwachtingen. Opnieuw realiseren we ons dat armoede
Ben je daar weer? Wat fijn Samen met Liesbeth Spigt, haar opvolgster als voorzitter van Stichting Bloemendaal-Dogon, bracht Aagje Nicolaas haar zesde werkbezoek aan Mali, ondanks een negatief reisadvies. Dit is haar verslag.
Amatique Dara is onze zorgzame gids. Hij is de voorzitter de
veel in de weg staat, maar dat onderwijs dé kans biedt op
Association Dogon Initiative, onze plaatselijke ngo (niet-
ontwikkeling. De uit Nederland meegebrachte voetbal krijgt
gouvernementele organisatie). Hij en zijn team zetten de
een juichende ontvangst!
projecten in gang, begeleiden ze en doen verslag, en zorgen
Naarmate ons bezoek vordert, rijgen de indrukken zich
voor een zorgvuldige financiële afwikkeling. Ons belangrijk-
aaneen. Soms stap je terug in de middeleeuwen: geen
ste reisdoel is het taalproject l’AMI (zie elders in deze nieuws-
winkeltjes, eenmaal per week een kleine markt, een handvol
brief ). Leerkrachten van diverse scholen wordt hier een
uitjes als ruilmiddel. Vrouwen lopen met grote teilen rots op
methode bijgebracht om het taalonderwijs aan kinderen te
rots af: het schaarse water moet op veel plekken nog
verbeteren. Sommige deelnemers arriveren per motorfiets,
steeds van ver komen. En onderweg worden altijd
maar de meesten komen te voet, wat soms een urenlange
weer die kleine zwarte handjes vol vertrouwen in de
tocht door de woestijn inhoudt. Iedereen is even gemo-
jouwe gelegd: je spreekt elkaars taal niet maar toch...
tiveerd en enthousiast, ook de leraressen met het kind aan de
Om zeven uur is het donker. Elektra ontbreekt. Het
borst. Daarna gaan we op weg naar de door onze stichting
enige licht komt van de ontelbare sterren, en voor
gebouwde scholen. Weer zijn de wegen vrijwel onbegaan-
ons van het WAKAWAKA lampje.
‘Liesbeth Spigt wilde de taak als voorzitter van onze stichting
baar, maar dat weerhoudt ons er niet van om te genieten van
alleen maar op zich nemen als ze ook Mali kon bezoeken.
de prachtige leemarchitectuur en de rode aarde van de
Reizen door Pays Dogon is voor mij telkens weer een les in
Wel, ze heeft Pays Dogon gezien, geroken, gevoeld en
eindeloze woestijn. Maar wat is het droog…
nederigheid: wat hebben wij het goed. Tegelijkertijd ervaar
gehoord! Ondanks het negatieve reisadvies zijn we volgens
je dat samenwerken en samen delen loont. Je ziet het aan
plan op 27 december vertrokken. Het werd een prachtige,
onze projecten, maar ook aan die van andere stichtingen die
intensieve, warme en stoffige reis. We ontmoetten de
we bezoeken. Zoals de krachtige vrouwencollectieven (zie:
bevolking, waren (weer) onder de indruk van de cultuur en
www.dogonvrouweninitiatief.nl) en het Groene Woestijn-
architectuur, en bezochten onze projecten. Voor mij was het
initiatief voor natuurherstel en landbouwverbetering. Het
al de zesde reis. Een soort thuiskomen, de blijdschap van:
vraagt veel doorzettingsvermogen, maar al die elkaar
Ben je daar weer? Wat fijn.
versterkende inspanningen leveren hoopgevende resultaten op.
De reis naar Pays Dogon kost tijd en is vooral een kwestie van volhouden, twee hele dagen lang. Na de vliegreis wacht een
Liesbeth heeft haar cultuurschok beleefd. Mijn dromen
uitputtende rit over een eenbaansweg vol kuilen, gaten en
worden nog elke nacht bevolkt door al die mooie mensen. Ik
‘gendarmes couchantes’ (verkeersdrempels). Bij roadblocks
heb niet een keer bedacht dat het wellicht weleens mijn
van oude olievaten of een roestige slagboom betaal je 1000
laatste reis naar Mali is geweest.
cfa’s (1,5 euro) om door te mogen. De ontvangst in Sangha, het middelpunt van onze werkzaamheden en projecten, is
Aagje Nicolaas
hartverwarmend. Al twee jaar is er in Pays Dogon geen toerist 2
meer te bekennen, mede door het negatieve reisadvies. Dat
P.S. Bestuursleden van de stichting betalen zelf hun reis- en verblijfkosten, ook op werkbezoeken.
3
De kracht van samenwerking
scholen rond Sangha aan mee, vijf onderwijsbegeleiders en vijf vertegenwoordigsters van vrouwengroepen.
De Amsterdamse architect Joop van Stigt begon zich veertig jaar geleden in te zetten voor de bevolking van Pays Dogon. Het resultaat is een indrukwekkend aantal gerealiseerde bouw- en andere projecten. Na zijn overlijden in 2011 hebben Jurriaan van Stigt en Jacqti de Leeuw het werk van hun vader voortgezet.
l’AMI leert leerkrachten hoe zij de ervaringen en gedachten van kinderen kunnen gebruiken voor de verbetering van het taalonderwijs. De kinderen spreken thuis Dogon, maar moeten op school Frans leren. Met behulp van hun eigen tekeningen en verhalen worden ze gemotiveerd om in het Frans te durven praten. Op de cursus oefenen de leerkrachten hoe je vragen stelt aan kinderen, hoe je teken- en
Daarbij stond voorop dat het onderhoud van het al
schrijfopdrachten geeft, hoe je stimuleert dat kinderen graag
gebouwde (zoals waterputten, scholen en woningen) moest
vertellen, tekenen, schrijven en voorlezen, en ook hoe je een
worden gegarandeerd. Maar in het Dogongebied dienen zich
kleine schoolbibliotheek kunt opbouwen met de eigen
ook allerlei nieuwe ontwikkelingen aan die om passende
een uiendrooghuisje bouwen waar de vrouwen van één van
die de taalcursus hebben gevolgd, leren andere vrouwen die
verhalen van kinderen. De teksten worden ook gebruikt om
antwoorden vragen. Het organogram laat zien hoe verschil-
de (34!) vrouwencollectieven na de uienoogst gebruik van
dat willen of die dat nodig hebben voor hun werk, lezen en
hun woordenschat uit te breiden en de technische aspecten
lende initiatieven vorm kregen en hoe deze elkaar versterken.
kunnen maken. Het ontwerp wordt nu gebruikt om meer van
schrijven. Ook wordt binnen alle projecten veel aandacht
van taal te ontwikkelen.
Een voorbeeld: de technische school in Sévaré heeft een
dit soort huisjes te bouwen en te plaatsen. Ander voorbeeld:
besteed aan duurzaamheid. Er zijn bijvoorbeeld plannen om
afdeling bouwtechniek. De beste metselaars in spe mochten
zogeheten animatrices (hoofden van vrouwencollectieven)
in de directe omgeving van scholen met een waterput tuinen
Het project voor onderwijsverbetering is een degelijk
te laten aanleggen. Kinderen kunnen zo van jongs af aan
voorbereid initiatief van Stichting Bloemendaal-Dogon en
leren de grond te bewerken en gewassen te verbouwen.
Stichting Taalvorming en wordt financieel ondersteund door
Schematisch weergave hoe de verschillende stichtingen aan eigen doelen werken, maar elkaar ook onderling versterken. In Nederland
ontwikkelingsorganisatie Impulsis/Edukans. Het streven is
Stichting Dogon Onderwijs (SDO)
Het Dogon Vrouwen Initiatief (DVI)
Jurriaan van Stigt, voorzitter
Gonny van Stigt -Amosz, voorzitter
Partnerschap Bloemendaal – Dogon Stichting Taalvorming Bureau
Dennis Meijerink (LEVS)
In Mali ADI - Association Dogon initiatieve Bestuur N.G.O. ( niet –gouvernementele organisatie): Amatique Dara, voorzitter Maliki Diarra, secretaris Kenneko Dara, penningmeester Kantoor Gedeon Kassogue, administratief medewerker Jurriaan van Stigt, programmaleider /supervisie
Jacqti de Leeuw, programmaleider /supervisie
Gedeon Kassogue, directeur
Saïdou Teme, directeur
Eigen verhalen als basis voor goed taalonderwijs Wie heeft er een ezel thuis? En wie heeft er op de rug van een ezel gezeten? Wie heeft een ezelkar helemaal in zijn eentje geladen? En wie heeft wel eens een trap van een ezel gehad? Vragen die een groepje leerkrachten verzon aan het eind van de vierdaagse training in het leerproject Les Mots Imprimés (l’AMI), die van 2 tot en met 5 januari in Sangha werd gegeven. De training was mogelijk dankzij een grote bijdrage van Stichting Bloemendaal-Dogon.
erop gericht de groep op te leiden leraren en inspecteurs/ onderwijsbegeleiders de komende vier jaar uit te bouwen. Inmiddels is de taalmethode aanbevolen als één van de vijf onderwijsvernieuwingen in het nationaal onderwijscurriculum van Mali. Nu de opleiding met succes is gestart, is het zaak de
Mooie scholen zijn prima, maar uiteindelijk gaat het toch om
4
Initiative Dogon Culture Fondation Dogon Education
Initiative Désert Vert
Initiative Femmes de Dogon
wat er in de klassen gebeurt. De vierdaagse training die wij
restauratie,vakmanschap,
bouwen en onderhoud van
(groene woestijn project)
leiderschapontwikkeling
tijdens ons werkbezoek hebben bijgewoond, werd gegeven
kunst en ambachten
scholen, woningen, latrines en
natuurherstel en beheer
ondernemerschapontwikkeling
door twee consulenten van Stichting Taalvorming uit
onderwijs verbetering
landbouwverbetering
gezondheidverbetering
Nederland (Marie Reehorst en Mirjam Zaat) en twee consu-
duurzaamheidsbevordering
lenten taalvorming uit Mali (Sadia Magassouba en Sylvestre Tembely). Er deden dertig leerkrachten van verschillende
5
Financiën: recordjaar! In 2013 heeft de stichting opnieuw een fors bedrag aan giften mogen ontvangen: in totaal is er bijna 40.000 euro gedoneerd. Ondanks het slechte economische tij is dat wéér een record! Het jaar stond onder meer in het teken van het
Ook Nombori heeft z’n Hartenlustschool
allerlaatste concert dat in het ‘oude’ gemeentehuis van Bloemendaal kon worden gegeven, en van de succesvolle verkoop van WAKAWAKA lampen. Ook kwam er een zeer
What’s in a name? De Hartenlustschool is ‘beroemd’ in Kennemerland. Maar dat de naam ook op een school in Mali staat, is veelzeggend en zeker geen toeval.
royale gift voor de ondersteuning van het taalproject. Veel dank aan al onze donateurs! Los van al die welkome giften, kregen we van diverse kanten ook projectgerichte steun, zoals van het Anton Jurgensfonds
voortgang te garanderen. We zijn daarom zeer blij en dank-
Op de site van onze school (www.hartenlustschool.nl ) loopt
baar dat Impulsis/Edukans, expert in onderwijs in ontwikkel-
een banner met wisselende foto’s. Op één foto prijkt de naam
ingslanden, heeft aangegeven ook op langere termijn met
Hartenlust School Bloemendaal op een school in het verre
ons te willen meedenken.
Mali. Blijkbaar heeft iemand daarmee willen uitdrukken dat
Liesbeth Spigt (meer informatie:
[email protected])
WAKAWAKA: profijtelijke energiebron
(waterput), Edukans en Stichting Talita (taalproject Les Mots Imprimés), Soroptimistenclub Haarlem e.o. (ondersteuning van de vrouwencollectieven), Rotary Heemstede – Bennebroek en Rode Kruis Beverwijk (bouw van een uienhuisje),
er een connectie is met een school met dezelfde naam in
Velen kochten via onze stichting al de met (zon)licht oplaad-
Bloemendaal. Een bijzondere blijk van van erkentelijkheid
bare WAKAWAKA lamp. Een bijzonder geschenk voor uzelf,
voor het feit, dat er met hulp van onze leerlingen een nieuwe
maar ook voor de bevolking van Dogon. Want elke verkochte
Iedere donateur - klein en groot - is meer dan welkom. Het
school kon worden gebouwd in Nombori.
lamp betekent een gratis exemplaar voor Mali. De actie loopt
IBAN nummer van de stichting is NL75 RABO 0106479970.
nog steeds en is nu uitgebreid met een model dat ook kan
Wilt u weten wat de mogelijkheden zijn om de gift fiscaal af
Onlangs is deze school bezocht door Liesbeth Spigt en Aagje
worden gebruikt om uw mobiele telefoon, tablet of laptop
te trekken, mail dan aan mij uw telefoonnummer
Nicolaas. Zij hadden posters meegebracht met foto’s en
op te laden.
(zie colofon) en ik zal contact met u opnemen.
waar ze wonen en hoe hun leven er hier uitziet. Iedereen had
Dankzij een intelligente chip verbruikt de WAKAWAKA lamp
Bas Wassenberg,
met zijn eigen naam ondertekend. Dat leverde in Dogon
zeer weinig energie. Zes tot acht uur oplaadtijd (ook bij
penningmeester
hilarische momenten op: wat een vreemde, gekke namen!
bewolking ) geeft veertig uur leeslicht of tot tachtig uur
Grappig dat omgekeerd precies hetzelfde gebeurde toen
algemeen licht. Ook is een sos-noodsignaal ingebouwd. Voor
foto’s van Dogonkinderen met hún namen op onze school
het Dogonvolk, dat volledig van elektriciteit is verstoken, is
werden gepresenteerd.
de lamp een zeer welkome, bijna onuitputtelijke lichtbron.
Hartenlustschool Bloemendaal (bouw school Nombori).
verhalen van onze leerlingen; ze vertelden over wie ze zijn,
Nieuwe en oude voorzitter op werkbezoek in Pays Dogon
Kinderen bijvoorbeeld kunnen nu ‘s avonds hun huiswerk Hartenlust School Bloemendaal, what’s in a name? Iets geks,
maken, zonder blootgesteld te worden aan brandgevaarlijke
iets exotisch, iets anders, iets verrassends, iets eigens. Aagje
en milieubelastende kerosine lampen.
en Liesbeth vertelden ons na hun terugkeer dat één scholier in Nombori meteen zijn pen greep om iets terug te doen, te
De bekende WAKAWAKA lamp kost 29,95 euro, het model
schrijven, te tekenen. Zijn ogen glinsterden; hij had zich in
met oplaadfunctie voor mobiele telefoon e.d. 59,95 euro.
een split second gerealiseerd, dat anderen op de wereld aan
In beide gevallen gaat een tweede exemplaar naar het
hem hadden gedacht. Hij was geraakt en voelde zich verbon-
Dogongebied.
den, hij schreef zijn verhaal en zette er zijn naam onder. Mooi!
Bestellen kan via de website (www.bloemndaal-dogon.nl). Hier vindt u ook meer achtergrondinformatie.
6
Dick Eijgenraam, directeur Hartenlustschool
7
‘Water’ toepasselijk thema van mooi benefietconcert Het is zo langzamerhand een goede traditie aan het worden: het jaarlijkse benefietconcert voor onze donateurs en andere geïnteresseerden. Dit keer brachten sopraan Irene Maessen en pianist Marcel Worms een prachtig recital met liederen en composities over water. Opnieuw deden zij dit geheel belangeloos, zodat de opbrengst van 1800 euro geheel kan worden besteed aan de projecten in Mali. Het thema van het programma was zeer toepasselijk. Water is immers een van de verbindende elementen tussen Bloemendaal en Pays Dogon en belangrijk voor de duurzame ontwikkeling van het gebied. Het werd een mooi, boeiend concert in een volle burgerzaal van het (bijna gesloten) gemeentehuis van Bloemendaal. Dank ook aan burgemeester Ruud Nederveen die ons vlak voor de start van de grote verbouwing zo gastvrij ontving.
- Donateur worden (zie website www bloemendaal- dogon.nl)
- Met uw gezin een schoolkind in Pays Dogon adopteren voor schoolgeld en maaltijden.
- Bent u jarig en heeft u eigenlijk al alles, dan kunt u een schenking vragen voor onze stichting.
- Met uw sportclub een deelproject adopteren.
- Viert u een jubileum of een afscheid van het werkzame leven en heeft u genoeg cadeau- en boekenbonnen?
Wij kunnen uw initiatief ondersteunen met voorlichtingsmateriaal, een lezing of andere passende activiteit.
Stichting Bloemendaal-Dogon Julianalaan 8 2051 JR Overveen Telefoon: 023 5441280 / 5270392 E-mail:
[email protected] Website: www.bloemendaal-dogon.nl www.dogonvrouweninitiatief.nl www.dogononderwijs.nl
Stichtingsregister KvK Amsterdam 34260069 ANBI erkend
Bankrekening stichting: NL 75 RABO 0106 4799 70
ONTWERP: CLIFF BARROW, DRIEHUIS
Zo kunt u ons steunen
tnv Stichting Bloemendaal-Dogon te Bloemendaal
8
