Eindrapportage SHO-actie

Eindrapportage SHO-actie Samen voor Suriname 7 mei 2006 – 31 december 2008

Samenwerkende Hulporganisaties: ICCO & Kerk in Actie Cordaid Mensen in Nood Nederlandse Rode Kruis Oxfam Novib Stichting Vluchteling Tear Terre des Hommes Unicef Nederland e publieksrapportage 1

www.giro800800.nl

Inhoud

2

Eindrapportage SHO-actie

Samen voor Suriname

Voorwoord

5

Verslag Commissie van Toezicht

7

Hulpverlening

9

A. Algemeen

9

B. Hulp en resultaten per sector

12

C. Knelpunten in de hulpverlening

21

Hoe is uw gift besteed?

23

Geleerde lessen en aanbevelingen

25

Programmaoverzicht per sector

27

Adressen en contactpersonen

37

Assurance rapport

38

Toelichting Unicef

40

Toelichting ZZg

42

3

Voorwoord Hevige en langdurige regenval zorgden in mei 2006 voor een watersnood in Suriname. Hoewel de ramp op wereldniveau nauwelijks de aandacht trok was het de grootse natuurramp uit de geschiedenis van Suriname. Een gebied zo groot als Nederland stond onder water. In dit gebied wonen ongeveer 60.000 mensen waarvan er 28.000 ernstig getroffen waren. De Samenwerkende Hulp organisaties besloten, ook vanwege de bijzonder band tussen Nederland en Suriname een Nationale Actie te starten ten behoeve van de slachtoffers. Na een eerste periode van noodhulp waarin werd gezorgd voor tijdelijk onderdak, voedselhulp en medische voorzieningen kwam de wederopbouw op gang. En hoewel het om een relatief kleine ramp ging verliep de hulpverlening soms moeizaam. Het getroffen gebied was moeilijk bereikbaar en bleek op vele punten al kwetsbaar geweest te zijn voor de ramp. Met name de voedselvoorziening en het onderwijs hebben extra te lijden gehad onder de ramp. De organisaties hebben zich dan ook ingespannen om via de verleende hulp de regio meer kans te geven op een stabiele toekomst. Waar mogelijk is de situatie van voor de ramp verbeterd. Veel aandacht is daarbij uitgegaan naar voedselzekerheid, onderwijs en economische activiteiten. Met de steun van het Nederlandse publiek hebben alle getroffenen weer een dak boven hun hoofd, is de voedselvoorziening verbeterd en is het onderwijs naar een hoger plan getild.

Jan van Doggenaar Namens de SHO

4


Samen voor Suriname

5

Verslag Commissie van Toezicht De Commissie van Toezicht heeft op verzoek van de Samenwerkende Hulporganisaties (SHO) het eindverslag over de SHO-actie “Samen voor Suriname!”, over de periode 7 mei 2006 t/m 31 december 2008, beoordeeld. De Commissie heeft vanaf 2006 toezicht gehouden op de bestedingen van het bedrag van € 2.380.832 dat werd ontvangen van het Nederlandse publiek en de rapportages van de SHO hierover. Daarbij heeft er geregeld overleg plaatsgevonden met directeuren van deelnemende organisaties en de externe accountant Dubois & Co. De leden van de Commissie hebben veel waardering voor de inzet van de Samenwerkende Hulporganisaties, vijf vaste SHOdeelnemers en één gastdeelnemer die het onder hen verdeelde bedrag van€€ 2.380.832 binnen de gestelde termijn hebben besteed, met een restbedrag van € 24.018. Na de overstromingen van begin mei 2006 Suriname, boden deze organisaties samen met lokale partnerorganisaties en internationale koepels noodhulp en werkten zij aan de wederopbouw van de getroffen gebieden. De Commissie van Toezicht is alle betrokken organisaties erkentelijk voor de inspanningen die zij hebben geleverd. Alle deelnemende organisaties hebben bij hun eindverantwoording een goedkeurende accountantsverklaring gekregen, met uitzondering van Unicef, die een verklaring van oordeel-onthouding kreeg. De gastdeel nemer Zeister Zendingsgenootschap heeft een accountantsverklaring aan de SHO overlegd maar deze verklaring is niet opgesteld volgens de richtlijnen van het financieel reglement van de SHO. In dit eindverslag is een nadere toelichting van beide situaties opgenomen. De Commissie onderstreept het belang van een goede verantwoording door de Samenwerkende Hulporganisaties aan het Nederlandse publiek. Dit is noodzakelijk gegeven de toenemende interesse bij de gever om inzicht te krijgen in hoe zijn of haar bijdrage is besteed. Dit eindverslag, volgend op drie tussenrapportages die de SHO over deze actie heeft gepubliceerd, is ter beoordeling aan de Commissie voorgelegd. De Commissie is van mening dat dit eindverslag, zowel inhoudelijk als financieel, een goed inzicht geeft in de ontvangsten en bestedingen van de SHO actie “Samen voor Suriname!”. Commissie van Toezicht, Dhr. H.E. Koning, voorzitter Dhr. H.G. Dix Dhr. G.J.M. Braks Dhr. W. Breedveld Utrecht, september 2009

6


Samen voor Suriname

7

Hulpverlening A. Algemeen Hevige regens zorgden in mei 2006 voor zware overstromingen in het binnenland van Suriname. De watersnood in Suriname was de grootste natuurramp in haar geschiedenis. De hulporganisaties wilden naast het verlenen van directe hulp vooral ook solidariteit tonen met de Surinamers in Latijns-Amerika en in Nederland. Daarom heette de actie ‘Samen voor Suriname’. De situatie was zeer ernstig. De rivieren Suriname, Lawa en

Cordaid’s huisaccountant (PWC) gecontroleerd en voorzien van

Tapanahoni traden volledig buiten hun oever. Eerste slachtoffers

een goedkeurende verklaring.

waren de Inheemse gemeenschappen aan de zuidgrens van Suri-

Cordaid Mensen in Nood was namens hen penvoerder in de reha-

name en de Saamaka Marrons in het Boven- Suriname gebied.

bilitatiefase. Unicef en het Nederlandse Rode Kruis verleenden in

Een paar dagen daarna waren Tapanahoni, Lawa en Beneden-

de noodhulpfase hulp via hun eigen lokale afdelingen. Unicef was

Marowijne, de woongebieden van respectievelijk de Ndyuka, de

een zelfstandig deelnemer in de rehabilitatiefase. Het Rode Kruis

Aluku en de Pamaka Marrons, aan de beurt. 70 dorpen kwamen

had in deze tweede fase geen activiteiten meer.

helemaal onder water te staan en zeker 276 dorpen ondervonden zware hinder. Het zwaarst getroffen werden de dorpen Djumu,

Verdeelsleutel

Semoisie, Guyaba, Botopasi en Pokigron aan de Boven-Suriname

20% van de netto-opbrengst van de actie was gereserveerd voor

rivier. Daarnaast ging een groot deel van de oogst verloren. Het

gastorganisaties. Het Zeister Zendinggenootschap (ZZg) heeft

wassende water had de landbouwgrondjes vernietigd of werden

hiervan gebruik gemaakt. Na aftrek van de 20% vond de verdeling

moeilijk bereikbaar. Meteen werd duidelijk hoe kwetsbaar de

plaats volgens onderstaand schema.

voedselsituatie in het gebied langs de rivieren is. Dit gold ook voor de schoolgebouwen. De helft daarvan was beschadigd. De

Organisatie

%

poliklinieken in Guyaba, Semoisie en Pokigron liepen eveneens

Cordaid Mensen in Nood

26,5

onder water.

Nederlandse Rode Kruis

21,2

De aanhoudende regen hinderde het vervoer met vrachtwagens in

ICCO & Kerk in Actie

19,5

ernstige mate. Het Surinaamse leger vloog goederen naar diverse

Unicef Nederland

18,5

vliegvelden in het binnenland vanwaar het transport door boten

Oxfam Novib

14,3

werd overgenomen. * De SHO-leden Terre des Hommes, Tear en Stichting Vluchteling De Nationale Actie ‘Samen voor Suriname’ werd door alle SHO-

zagen af van hun aandeel in de opbrengst.

leden ondersteund. Cordaid Mensen in Nood, ICCO & Kerk in Actie, Oxfam Novib, het Nederlandse Rode Kruis en Unicef maak-

Hulp algemeen

ten aanspraak op een deel van de opbrengst. De andere leden*

De SHO-actie ‘Samen voor Suriname’ bood noodhulp en hulp bij

zagen daarvan af. Deze organisaties zagen geen taak voor zichzelf

de wederopbouw aan de getroffen families in het binnenland. Het

De partnerorganisaties in Suriname

weggelegd in het overstroomde gebied.

betrof ongeveer 5.500 families (28.000 personen), die direct hulp

• DE MEDISCHE ZENDING verleende eerste hulp en zorgde

Het Zeister Zendingsgenootschap (ZZg) trad toe als gastorganisa-

nodig hadden na de watersnood. Onder de getroffen mensen

tie vanwege haar lange staat van dienst in Suriname.

was een opvallend grote groep vrouwen en kinderen, omdat veel

• BUREAU FORUM NGO’S (BFN) hielp mee met het uitdelen

Cordaid Mensen in Nood, Oxfam Novib, ICCO & Kerk in Actie en

mannen buiten het gebied werken en niet thuis waren tijdens de

van voedselpakketten en was verantwoordelijk voor de

ZZg bundelden de krachten in het zogenoemde MBN+ overleg en

overstromingen. Veel getroffenen vluchtten naar familieleden in

voedselzekerheid.

voor de herstelwerkzaamheden van de poliklinieken.

werkten samen met het Surinaamse Binnenland Overleg (BIO).

hoger gelegen gebieden.

• DE PATER AHLBRINCK STICHTING (PAS) deelde in de nood-

Reden van de samenwerking is de onderlinge afstemming en

Al tijdens de eerste noodhulpfase heeft de SHO de partnerorga-

hulpfase voedselpakketten uit en leverde hulpgoederen

programmatische cohesie te optimaliseren. In gezamenlijkheid

nisaties in Suriname, die werkzaam zijn in het getroffen gebied,

aan ondernemers om hun economische activiteiten weer

is het programma ontworpen en vastgesteld. Vervolgens heeft

bijgestaan. Mede dank zij de tomeloze, niet aflatende inzet van

op te starten.

Cordaid opgetreden als uitvoerder van het programma, waarbij

alle medewerkers van deze partnerorganisaties, is de geleden

• D E PROTESTANT CHRISTELIJKE ONDERWIJS STICHTING

Cordaid de Surinaamse partners heeft ondersteund bij de uitvoer

schade hersteld. Waar mogelijk is de situatie in het binnenland

(PCOS) was verantwoordelijk voor het herstel van de

van het programma. Ook heeft Cordaid namens het MBN + de

structureel verbeterd. Het programma in Suriname is in haar

geleden schade aan de schoolcomplexen.

monitoringsrol op de voortgang en de financiële afwikkeling op

geheel afgerond per 31 december 2008.

• De NATIONALE VROUWENBEWEGING (NVB) hielp mee met

zich genomen. Teneinde de partners te versterken op financieel-

de distributie van voedselpakketten in de noodhulpfase

administratief vlak heeft Cordaid samenwerking gezocht met een

• STEPS heeft o.a.voedselpakketten gedistribueerd.

lokale consultant, die de partners op maat heeft ondersteund

• IRREACT leverde administratieve-financiële ondersteuning

en begeleid. Uiteindelijk is het gehele MBN+ programma door

voor de uitvoering van de SHO projecten.

8


Samen voor Suriname

9

In de getroffen gebieden is een onderzoek uitgevoerd om de schade exact in kaart

Met uw hulp heeft de SHO de volgende noodhulp kunnen geven:

te brengen. Er is veel met de slachtoffers gesproken om hen prioriteiten te laten

• 4 .000 families ontvingen een

Voorbereidingen en herstel

aangeven en te betrekken bij het ontwikkelen van een herstelplan voor het getrof-

hygiënekit

fen gebied

• 28.751 personen kregen een

Tijdens diverse assessments vlak na ramp is slachtoffers gevraagd naar hun behoef-

• 20 vrijwilligers zijn getraind om

voedselpakket ten. Naast voedsel en medische hulp, hadden veel slachtoffers behoefte aan herstel

voorlichting te geven over water en

van de geleden schade aan hun woningen en bezittingen. Helaas waren er onvol-

hygiëne

doende fondsen bijeengebracht om hierin iedereen tegemoet te komen. Als gevolg

ontvingen deze training van de

gehele gemeenschap (herstel onderwijsvoorzieningen en gezondheidscentra).

vrijwilligers

In het zoeken naar mogelijkheden voor verbetering van de voedselproductie, hebben lokale partnerorganisaties geput uit hun ervaringen en zijn oplossingen tot stand Er kan maar weinig vracht mee met de korjalen, kanoachtige boten die in het binnenland gebruikt worden.

Inhoud voedselpakket

gekomen in nauw overleg met dorpshoofden, kapteins, granmannen, vrouwenorga-

Noodhulp

• 186 dorpsvertegenwoordigers

daarvan is gekozen voor opbouw van voorzieningen die ten gunste komen van de

nisaties en dorpsbewoners.

De hulp kwam snel op gang. De Medische Zending, het Surinaams Binnenland Overleg,

• 1.426 inwoners van 79 dorpen hebben de voorlichting ontvangen. • 5 noodklaslokalen zijn opgezet in 3 dorpen • 2.335 stuks plastic zeilen zijn

de politie, het Nationaal Leger, het Rode Kruis en het NCCR ( het crisiscentrum van de

Wederopbouw

5 kg rijst

overheid) maakten een inventarisatie van de situatie en boden de eerste hulp. Direct

Na de eerste levensreddende noodhulp is er gestart met de wederopbouw.

9 liter water

na de inventarisatie werd een start gemaakt met het uitdelen van voedselpakketten

Die verliep in fases omdat er doorlopend onderzocht werd wat precies nodig was

1 liter spijsolie

en drinkwater aan de getroffen families. Daarnaast zijn plastic zeilen en hygiënekits

en welke hulp het meeste effect zou hebben. Door de watersnood kwamen de

1 kg zout

uitgedeeld. In totaal zijn aan ruim 28.000 mensen noodhulppakketten uitgereikt. Veel

structurele problemen van het Surinaamse Binnenland extra aan het licht. We

naar het binnenland

1 pak kaarsen

pakketten moesten met vliegtuigjes en bootjes worden vervoerd. De infrastructuur in het

hebben het dan vooral over de voedselzekerheid en het onderwijs. De SHO hebben,

gekomen om les te geven

1 pak lucifers

binnenland van Suriname staat geen autoverkeer toe. Hierdoor waren de transportkos-

waar mogelijk, structurele verbeteringen aangebracht tijdens het verlenen van de

2 vuilniszakken

ten van de voedseldistributie erg hoog.

hulp. De poliklinieken en de onderwijzerswoningen van de Medische Zending zijn zo

1 pak beschuit

uitgedeeld • 212 gereedschapssets zijn gedistribueerd in de dorpen • 220 leraren zijn (met lesmaterialen)

snel mogelijk na de waternood hersteld zodat de reguliere zorg in het binnenland

2 stukken zeep

Om het onderwijs zo goed mogelijk door te laten gaan, zijn direct na de watersnood

normaal doorgang kon vinden.

2 pakken thee

vijf noodklaslokalen in drie dorpen opgezet. Ook op het gebied van gezondheids-

Daarnaast is er veel aandacht besteed aan het herstel van de voedselzekerheid. De

1 kg suiker

zorg is noodhulp verleend. Er werd voorlichting en training aan de lokale bevolking

kostgrondjes zijn hersteld en zaden en plantmateriaal zijn gedistribueerd. Voor de

2 blikken sardientjes

gegeven over water, sanitatie en hygiëne.

verwerking van rijst en cassave zijn diverse verwerkingsmachines en gereedschap-

1 blik bruine bonen

sets beschikbaar gesteld. A Veldwerker Sedney, werkzaam bij de partner organisatie Bureau Forum NGO’s,

Kleine ondernemers zijn weer in staat gesteld hun bedrijfjes op te starten. Kortom,

was als een van de eerste hulpverleners in het rampgebied aanwezig en hield zich

herstel van economische activiteiten. Dit is van vitaal belang voor de regio.

bezig met het registreren en uitdelen van de voedselpakketten: « Ik was meteen die zondag in het rampgebied gaan kijken. Het was enorm triest om te zien dat alles onder water was gelopen. Mensen zaten in hun huisje, of dat wat er nog van over was, te wachten op wat komen ging. We zijn direct begonnen met de registratie van de ramp betrokken waren. In ieder dorp hadden

Veel kostgronden zijn onder water gelopen.

bewoners, om te weten hoeveel mensen bij de Vrouwen in de rij voor de registratie.

we een commissie ingesteld die moest assiste-

De mensen in de binnenlanden leven

ren. Er werden lange tafels neergezet en daar

van de opbrengst van hun eigen

moesten mensen zich aanmelden. De grote

kostgrondje. Dit zijn kleine stukjes

gezinnen mochten eerst. Alles werd genoteerd.

landbouwgrond, waarvan de gewas

De dagen daarna zijn we weer terug gegaan

sen uitsluitend bestemd zijn voor

om de voedselpakketten uit te delen. Iedereen

eigen gebruik. Bijna iedere familie

die geregistreerd stond mocht een pakket

in het binnenland beschikt over zo’n

komen halen. Hier ging het soms nog wel eens heftig aan toe. Met name mannen die

kostgrondje. Vaak liggen de grondjes

in verschillende dorpen vrouwen hadden, probeerden in elk van die dorpen een eigen

direct langs de rivier.

pakket te halen. De pakketten bestonden uit de allereerste levensbehoeften en werden door vrijwilligers in vuilniszakken verpakt.’ »

10


Samen voor Suriname

11

B. Hulp en resultaten per sector Inleiding

A De heer Edward van Eer D. van Eer, MD, directeur van de

Voedselzekerheid

Medische Zending in Suriname vertelt wat er gebeurde toen de

Tijdens de noodhulpfase hebben de organisaties van het

eerste berichten van de overstromingen doordrongen:

Binnenland Overleg de krachten gebundeld en gezamenlijk

De SHO-leden die betrokken zijn bij de hulpverlening in Suriname hebben inmiddels

« Toen eerste berichten

zorggedragen voor de distributie van voedselpakketten. Het

alle projecten die gefinancierd zijn met SHO gelden afgerond.

binnenkwamen zijn er

Binnenland Overleg wilde de voedselhulp voortzetten tot aan

De activiteiten van Unicef maakten deel uit van het reguliere onderwijs programma

direct vanuit Paramaribo

de eerste oogst (februari 2007), maar omdat er andere organisa-

dat nog enkele jaren zal doorlopen. Het deel gefinancierd met SHO gelden is per 31

medewerkers naar het

ties actief waren op dit terrein (vooral de overheid en het Rode

december 2008 afgerond. Het programma van STEPS (Partner van ICCO & Kerk in

binnenland gegaan om

Kruis), en omdat de overheid toegezegd had de voedselhulp

Actie in duurzaam bosgebruik) zal nog enkele jaren doorlopen. De rehabilitatiefase

polshoogte te nemen.

voor langere tijd te continueren, heeft het Binnenland Overleg

is in juni 2008 beëindigd. Het gecoördineerde programma van Cordaid Mensen in

De eerste hulp bestond

besloten na twee distributieronden geen voedselhulp meer te

Nood, Oxfam Novib, ICCO & Kerk in Actie en ZZg in samenwerking met het Binnen-

eruit om het personeel

verstrekken en zich te gaan richten op de herstelfase.

land Overleg Suriname (BO) was opgesteld in drie delen en is afgerond.

te voorzien van laarzen

Renovatie van de school in Semoisie

en te kijken of er genoeg

Inmiddels zijn de kostgronden van 3.248 families hersteld.

Gezondheidszorg

medicijnen en spullen

Zaai-en plantmateriaal is opgekocht van díe families die nog

Op het gebied van gezondheidszorg is er kort na de ramp voorlichting en training gegeven

waren om het werk goed

voldoende voorraad hadden. De opgekochte zaden en plan-

aan de lokale bevolking over water, sanitatie en hygiëne. Dit om uitbraak van ziekten en

te kunnen uitvoeren. We

ten zijn gedistribueerd aan families die dat nodig hadden. Op

epidemieën die met watersnood kunnen samenhangen te voorkomen. Deze werkzaamhe-

keken of er vervoer was,

deze manier kon het project op twee manieren een bijdrage

den zijn voornamelijk uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van de Medische Zending.

in dit geval een goede

leveren: families die producten aanboden konden extra inkom-

Dankzij hun adequate optreden zijn grote uitbraken van bijvoorbeeld diarree

boot, om naar de dorpen te gaan. Onze mensen in het binnenland

sten genereren en families die hun zaai- en plantgoed kwijt

uitgebleven. Er werd ook voorlichting gegeven over malaria preventie, gebruik van

moesten dagelijks bijhouden welke ziektes voorkwamen. Bij deze

waren kwamen in aanmerking voor hulp. Naast distributie

schoon drinkwater en hygiëne bij wondbehandeling. Daarnaast werd er tijd vrij

eerste tochten naar het binnenland stuurde we veel flessen water

van zaai- en plantmateriaal is hulp en advies geboden bij het

gemaakt voor gesprekken met de bevolking, die danig onder de indruk was van de

mee om uit te delen. Dat heeft er zeker toe bijgedragen dat er

herstel of opnieuw aanleggen van de kostgronden. Ook is er

watersnood. Een ramp op deze schaal hadden ze nog nooit meegemaakt tenslotte!

minder uitbraak van ziektes is geweest ».

mierenbestrijdingsmiddel gedistribueerd. Daarnaast werden er

De bestaande gezondheidscentra werden bevoorraad met extra medicijnen, brandstof en voedselpakketten voor het personeel dat de eerste dagen na de ramp veel

landbouwgereedschappen, cassavemolens en rijstpelmachines

Water en Sanitatie

gedistribueerd onder de binnenlandbewoners om het zware

overuren maakte. Laarzen en zwemvesten voor het personeel droegen bij aan een

De fondsen voor de

werk op de kostgronden te verlichten en om de voedselverwer-

veilige uitvoering van hun werk.

wederopbouwfase

king te vergemakkelijken en te verbeteren.

kwamen in november

Tijdige inter ventie heef t voorkomen dat risicogroepen in

2006 beschikbaar. Om

Kwamalasemutu honger hebben geleden na het mislukken van

deze budgetten goed te

de cassave oogsten in 2007. Met SHO-geld is 7.618 kg kwak

kunnen inzetten heef t

opgekocht in andere gebieden en per vliegtuig vervoerd naar

Unicef in samenwerking

Kwama. Zo´n 245 gezinnen hebben hiervan geprofiteerd.

met het Ministerie van Onderwijs een inventa-

De voedselzekerheid in deze gebieden blijft echter een risi-

risatie gemaakt van het

co, zolang de kostgrondjes zich lang de oevers van de rivier

aantal scholen waarvan

bevinden. Door slechte irrigatie, slecht transport en de jaarlijks

de toiletten en/of water-

terugkerende hevige regens, wordt het risico van gebrek aan

voorzieningen hersteld

voedsel verhoogd.

moesten worden. De u i t ko m s t

Gerenoveerde personeelswoning voor de Medische Zending in Djumu

12


van

deze

De partnerorganisaties

inventarisatie was in eerste instantie een selectie van 21 scholen

PAS en BFN hebben na

welke dringende behoefte hadden aan verbetering/herstel van

de watersnoodramp de

hun drinkwater- en sanitaire voorzieningen. Na een moeizaam

handen ineen geslagen

Kort nadat de eerste noden waren gelenigd is een aanvang gemaakt met inventari-

wervingsproces voor een contractant voor de uitvoering van het

om een oplossing voor

satie van de schade aan gezondheidscentra, poliklinieken en dienstwoningen van

water-en sanitatie project, is op 1 augustus 2007 een contract

dit probleem te vinden.

de Medische Zending. Deze herstelwerkzaamheden waren in maart 2007 afgerond

getekend. Op verzoek van de Directeur Onderwijs van het Minis-

Daar waar het kon, werd

zodat de reguliere zorg in het binnenland normaal doorgang kon vinden.

terie van Onderwijs en Volksontwikkeling zijn er echter 10 extra

geadviseerd om nieuwe

scholen in het binnenland toegevoegd aan de nominatielijst

kostgrondjes op hoger

vanwege de erbarmelijke staat van de sanitaire voorzieningen in

geleden gebieden te

de desbetreffende scholen. Een totaal van 5 scholen is voorzien

beginnen. De beschik-

van verbeterde water- en toilet faciliteiten. De organisatie PCOS

baarheid

heeft eveneens bijgedragen aan de verbetering van de sanitatie

fondsen maakte deze

van een aantal scholen in het binnenland.

interventie mogelijk.

Samen voor Suriname

van

SHO/

13

Met hulp van de lokale organisatie BFN:

A Dorpsbewoonster Sherida Juneki, woont

rijstpelmachines. Deze zijn gedistribueerd onder de bewoners van het binnenland

met haar gezin in het inheemse dorp Kwama-

om het zware werk op de kostgronden te verlichten en om de voedselverwerking

• Hebben 1.755 vrouwen uit alle

lasemutu. Dit dorp telt 1.500 inwoners en

te vergemakkelijken en te verbeteren. Deze activiteit vormde een aanvulling op het

getroffen gebieden begeleiding en

heef t na de watersnoodramp voedselhulp

voedselzekerheidsproject.

advies ontvangen hoe hun kostgron

ontvangen. Hier stonden geen huizen of

den te herstellen en te onderhouden.

schooltjes onder water. Daarvoor ligt het

•K regen 26 veldwerkers een training

dorp te hoog. Maar de gewassen op de kost-

om dit te begeleiden

grondjes waren volledig weggespoeld en het

•Z ijn de kostgronden van 3.248

woeste water had veel planten en wortels

families bewerkt en opnieuw beplant

losgewoeld waardoor het bronwater ernstig

•Z ijn 4.074 pakken mirex uitgedeeld.

vervuild werd.

(ter bestrijding van de mieren)

verwachting van mijn vierde kind. Onze kost-

totaal 12.472 landbouwgereedschap

grond ligt vlak langs de rivier ongeveer vijf

ontvangen cassaveraspmachine •K regen twee dorpen een rijstpel

• Is er aan 44 ondernemers gereedschap verstrekt: 2 vrouwen, 2 vrouwengroepen en 40 mannen • Hebben 17 dorpen een cassaverasp ontvangen • 5 dorpen een rijstpelmolen • Zijn 14 brushcutters gedistribueerd • Zijn 20 miniploegen en 4 kettingzagen uitgedeeld aan gemeenschappen

« Ik weet het nog precies want ik was toen in

• Hebben 87 vrouwenorganisaties in

•S taat nu in 11 dorpen een

Met hulp van de lokale organisatie PAS:

minuten varen verwijderd van het dorp. We hadden cassave en bananenplanten. Alles was ondergelopen en de gewassen waren niet meer te redden. Je kon met de boot niet dichtbij komen vanwege de sterke en gevaarlijke stroming. De voedselhulp was ontzettend welkom omdat ik hoogzwanger

molen waarvan 110 gezinnen gebruik

was en niet zo hard meer kon werken. We hebben ook gereedschap gekregen en twee

kunnen maken

cassavemolens.’ »

•H ebben 245 gezinnen in Kwamala Semutu extra kwak ontvangen om te

A Mosheshi Shananpe, kaptein van Tepu, een indianendorp met 95 woningen in het

voorkomen dat zij honger leden na

zuiden van Suriname, vertelt over de voedselproblemen daar.

het mislukken van de oogst in 2007

« Het is een soort eiland dat steeds onder

G De cassaverasp raspt de cassave tot kwak

water loopt. De nieuwe kostgrondjes die we

De geleverde cassave raspen zijn speciaal ontworpen en met de hand gemaakt door

moeten maken, komen steeds verder van het

een leverancier uit Paramaribo, die tevens in staat is de machines te onderhouden

dorp te liggen, waardoor de vrouwen steeds

en indien nodig, onderdelen te vervangen. Voorheen kwamen deze machines uit

verder moeten lopen. Met hun kinderen én hun

diverse landen, waarbij de modellen van elkaar afweken. Dit gaf veel problemen met

gereedschap. Verhuizen naar een ander dorp

betrekking tot installatie, training en onderhoud. Ook losse onderdelen waren vaak

met nieuwe grond is vaak ook niet de oplos-

niet voorradig. De cassaverasp raspt in enkele minuten de dagelijkse benodigde

sing. Nieuwe gebieden zijn helemaal nog niet

hoeveelheid voor een gezin. Wanneer een vrouw dit werk met de hand moet verzet-

bereikbaar. Hier is in ieder geval een airstip

ten, kost haar dit iedere dag gemiddeld 2 uur.

(stuk grasveld waar een vliegtuigje kan landen) en een basisschool. Na de watersnoodramp was ons kostgrondje helemaal onder gelopen.

Demonstratie van de miniploeg A

Alle planten stierven. We hadden niets meer te

Een medewerker van de partnerorganisatie

eten. Het voedselpakket dat we kregen bestond

geeft uitgebreide instructie aan een van de

uit cassavemeel, rijst, water, spijsolie, kaarsen,

vrouwen van de vrouwenorganisatie Fitj

lucifers, koeken en soep. Ook kregen we nieuw zaadmateriaal, maar dat kwam niet op

A Wan, of tewel:bundeling van krachten.

omdat alles nog veel te nat was. We leefden van het vissen en jagen op wild. We hebben

Het is belangrijk dat de instructies en de

nu een nieuw kostgrondje en de planten die we nu hebben zijn al redelijk hoog. We zijn erg

trainingen goed verlopen. Het gebeurt maar

dankbaar voor de hulp die we gekregen hebben, maar we blijven toch nog te veel afhanke-

al te vaak dat een machine teveel belast

lijk van voedselhulp. We moeten met de bewoners praten en kijken naar een betere manier

wordt en stuk gaat. Iedereen die gebruik

om te leren planten en om kennis te vergaren. Alleen zo komen we verder ».

wil maken van de miniploeg betaalt 10 SRD, omgerekend ongeveer 2,50 euro. Met de

Levenonderhoud

opbrengst wordt het onderhoud betaald.

Uit een eerste onderzoek is gebleken dat 191 ondernemers in het binnenland schade

Minimaal een keer per maand komt iemand

hadden geleden en voor hulp in aanmerking kwamen. Tijdens de uitvoering van het

kijken of alles nog werkt, of er nog vragen of

project en controle van de juistheid van de gegevens bleek het aantal ondernemers

problemen zijn. Op deze manier moeten de

met aantoonbare schade veel lager te zijn. Uiteindelijk kwamen 44 ondernemers (2

bewoners zich het apparaat eigen maken.

vrouwen, 2 vrouwengroepen en 40 mannen) in aanmerking voor hulp. Het betrof

Dit proces kan soms wel twee jaar duren.

hier vooral hulp aan kleine winkeltjes, bakkerijen en houtzagerijen. Omdat een deel van de begroting niet voor het geplande doel besteed is, is er extra geld beschikbaar gesteld voor landbouwgereedschappen, cassavemolens en 15

Rijstpelmolens en gereedschapsets

De lokale organisatie PCOS en Unicef zijn actief op het gebied van onderwijs in het

Met hulp van de lokale organisatie PCOS

De geleverde rijstpelmolens zijn ook een grote aanwinst voor

binnenland. De overstromingen van 2006 brachten de zwakke punten van het onder-

• Zijn op 6 scholen ( Kajapati, Pambo

een dorp. Normaliter stampen vrouwen de dagelijks benodigde

wijs in het binnenland weer extra aan het licht. In de binnenlanden van Suriname

ko, Masikriki, Bofokule, Semoisie en

hoeveelheid rijst om het vliesje van de rijst te scheiden. Dit

hebben de meeste leerkrachten weinig opleiding en zijn niet voldoende gekwalifi-

Pikin Slee) individuele en klassikale

kost tijd en energie, dus ook extra voedsel om de inspanning

ceerd. De onderwijsmogelijkheden voor kinderen zijn daardoor beperkt. Daarnaast

te compenseren.

vertoont het onderwijs in de getroffen gebieden kenmerken als structurele zwaktes

De rijstpelmachines kunnen in een paar minuten een voor-

in beheer, administratie van onderwijsprocessen, een hoog percentage voortijdige

moetkoming van 100 euro ontvangen

raad voor de hele week pellen. Door de voorziening van

schoolverlaters, het niet aansluiten op de behoeften van de arbeidsmarkt.

voor de geleden schade

cassaver aspen en rijstpelmolens, krijgen vrouwen meer tijd

Met de SHO-fondsen gesteunde projecten hebben zich daarom niet alleen gericht op

om hun kostgrondjes te bewerken, om hun kinderen naar

het geven van noodhulp, maar ook op de wederopbouw en structurele verbetering

gerenoveerd en zijn in de nieuwbouw

school te brengen en om andere activiteiten te ontwikkelen.

van het onderwijs in de getroffen gebieden.

toiletgroepen geplaatst

Onderwijs

leermiddelen gedistribueerd • Hebben 48 leerkrachten een tege

• Is in Nieuw Aurora de hoofdschool

• Zijn in Pamboko de hoofdschool,

Ook is vermarkting van landbouwproducten mogelijk. Doordat

3 onderwijzerswoningen en de

vrouwen getraind worden in het effectiever verbouwen van

PCOS heef t zich vooral gericht op de distributie van leermiddelen en de

gewassen, kunnen hun kostgrondjes meer opleveren dan hun

renovatie van de vernielde schoolgebouwen en onderwijzerswoningen in het Boven

dagelijks benodigde hoeveelheid. De nieuw geleverde gereed-

Suriname gebied. Door aandacht aan de leefbaarheid van de onderwijzerswoningen

schapsets dragen hier ook aan bij.

te besteden is het mogelijk gebleken om leerkrachten in het binnenland langer

en de 5 onderwijzerswoningen

vast te houden. Veel onderwijzers kozen voor een leven in de stad Paramaribo

gerenoveerd. En 4 nieuwe onderwij

Rijstpelmolen in Guyaba in gebruik A

omdat daar voorzieningen zijn. Hierdoor is gebrek aan gekwalificeerd onderw ijzend

zerswoningen gebouwd. Tevens is er

Guyaba is een groot dorp met ongeveer 9.000 inwoners. De

personeel ontstaan, dat gevolgen had voor de kwaliteit van het onderwijs. Opgroei-

een nieuwbouwtrap gekomen van de

nieuwe rijstpelmolen wordt in gebruik genomen. Het dorp had

ende kinderen in het binnenland krijgen nu, door de interventies, kwalitatief beter

al wel een rijstpelmolen, maar deze was kapot gegaan. Dankzij

onderwijs.

toiletgroepen gerenoveerd • Zijn ook in Semoisie de hoofdschool

rivier naar de school • Werden in Pikin Slee 3 onderwijzers woningen gerenoveerd

SHO-gelden is er nu een nieuwe. Hij is vanwege het risico voor overstromingen op een hoger gelegen gebied geplaatst, net

A Henk Reumel, schoolleider van de school in Semoisie: « De school en de onderwij-

• En kreeg het onderwijs in Djumu

buiten het dorp op ongeveer 10 minuten lopen. Er is speciaal

zerswoningen waren zwaar getroffen door de overstromingen. Er zijn zes woningen

een nieuwe kleuterschool. Hier

een hok voor gebouwd dat op slot kan om vernielingen tegen

gerenoveerd en vier nieuwe huizen gebouwd. De stenen werden hier in de buurt door

werden tevens de hoofdschool en de

te gaan. De machine moet handmatig met een hendel worden

een steenmakerij gemaakt en het zand is afkomsig uit Semoisie zelf. De bewoners krij-

onderwijzerswoningen gerenoveerd

aangezwengeld. De rijst wordt bovenin de trechter gegooid en

gen een training voor het kleine onderhoud ».

in het apparaat wordt de korrel van de kaft gescheiden. De

Er worden tevens mensen getraind om de gerenoveerde school te onderhouden.

rijst komt in een grote bak terecht en de vliesjes verdwijnen

Iedere gerenoveerde school heeft een ‘Doe-het-zelf’ kit ontvangen met eenvoudige

achter in de bossen. Een zak rijst is binnen 10 minuten gepeld.

onderhouds- en reparatiematerialen, zodat een langduriger goede staat van de

Een enorme tijdwinst.

schoolgebouwen gewaarborgd is.

Naast dit alles hebben 10 kleine ondernemers een microkrediet ontvangen tussen de 250 en 1.000 euro, terug te betalen in 3 jaar, met als doel hun bedrijfje weer op te starten. Terugbetaling geschiedt via zogenaamde ‘ revulving funds’, met behulp van lokale microfinancieringsinstellingen. De inspanningen van PAS en BFN, die zij na de watersnood ontplooid hebben, geven een positieve impuls aan de economische activiteiten langs de rivier en verbeteren de voedselzekerheidssituatie van de bewoners op de langere termijn. Joann Asoedanoe poseert trots met de gereedschappen die haar dorp Guyaba gekregen heeft. De gereedschappen worden opgeborgen in een speciaal gebouwde schuur die op slot kan.

16


Samen voor Suriname

17

Een nieuwe kleuterschool voor Djumu De basisschool in Djumu was er slecht aan toe en er was geen kleuterschool. Maar dankzij het geld van de SHO staat er nu een geheel gerenoveerde school, een gloed nieuwe kleuterschool en zijn alle onderwijzerswoningen gerenoveerd. In de school zijn nieuwe TL verlich tingsbalken geplaatst, zodat er hier in de avond knip- en naaicursussen en alfabetiseringscursussen gegeven kunnen worden. De aannemer heeft

De nieuwe kleuterschool on Djumu

Oude staat van een onderwijzerswoning in Semoisie.

De gerenoveerde school in Djumu

De gerenoveerde onderwijzerswoningen in Semoisie.

In de wederopbouwfase heef t Unicef zich vooral gericht op het herstellen en

A Juf Alida, onderw ijzeres van de school in Pikin Slee vertelt

de school gezet. Die zondag zijn we alle spullen naar hoger gelegen

verbeteren van het onderwijs: door het trainen van het onderwijzend personeel in

over de watersnoodramp:

gebieden gaan brengen. Het kon niet meer in de school bewaard

achter de kleuterschool een nieuwe brug gebouwd. Voorheen moesten de kinderen door het water naar de school lopen en nu kunnen ze over de brug. De kinderen komen uit tien verschillende dorpen in de buurt. Het verst gelegen dorp is een kwartier lopen. Met de boot is het ongeveer twintig minuten varen.

De 10-jarige Sergio wast zijn handen bij het nieuwe toiletgebouw van zijn school in Djumu

18


kindvriendelijke leermethoden, de aanschaf van kindvriendelijke leermiddelen, het

« Ik was in mijn huis dat

worden. Het water stond te hoog. Maandagochtend ben ik naar de

verbeteren van de water- en sanitaire voorzieningen in scholen en het versterken

vlak aan de rivier ligt.

stad naar familie gegaan. We waren allemaal erg verdrietig. Alles

van de capaciteit van ouders en kinderen om de leeromgeving en leersituatie van

Het water kwam steeds

stond onder water. Gelukkig hielp iedereen elkaar. De dieren, de

de school in het dorp structureel te verbeteren door het opzetten en activeren van

hoger. We zijn die nacht

kippen waren allemaal dood. Ik ben een maand in de stad gebleven

ouderverenigingen. Aan het Ministerie van Onderwijs werd technische assistentie

gewoon gaan slapen.

bij familie. Maar voor de mensen die achter moesten blijven was

verleend om het onderwijs in het binnenland op langere termijn structureel te

Tijdens de regentijd

het helemaal erg. Het gebeurde net vier dagen na de paasvakan-

kunnen verbeteren.

hebben we wel vaker

tie. De meeste mensen hadden al hun geld besteed aan eten. Dit

Unicef heeft hiervoor een programma ontwikkeld (Adolescenten en Life Skills Program-

een hoge waterstand.

is allemaal in een keer weg gespoeld. Toen ik terug kwam zijn we

ma) waarbij de nadruk ligt op een onderdeel hiervan, het ‘Kind Vriendelijke Scholen

Niets om je erg druk

begonnen met het schoonmaken van de lokalen en de meubels. De

project’. Dit scholenproject beoogt de leeromgeving van kinderen in het binnenland te

over te maken. Maar

kinderen moesten bij elkaar op een bank zitten. We zijn nu minder

verbeteren: door leraren bij te scholen in kindvriendelijke lesmethoden, door het onder-

zaterdagochtend om

bang wanneer het water weer zo hoog komt, want we weten nu

wijs meer toe te spitsen op de individuele leerbehoeften van het kind en door rekening

ongeveer 10 uur stroom-

goed wat we moeten doen. »

te houden met de wensen van de gemeenschap waarin het kind woont.

de het water overal naar

Tevens heeft het project tot doel de schoolomgeving kindvriendelijker te maken door

binnen. Mensen uit de

het verbeteren van de toiletten en watervoorziening. Het Kind Vriendelijke Scholen

hoger gelegen gebieden

project heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan het welzijn van de schoolkinderen

kwamen direct naar beneden naar de rivier om te kijken of ze konden

in het binnenland.

helpen. We hebben direct alle spullen hoog op de stellagekasten in

Samen voor Suriname

19

C. Knelpunten in de hulpverlening

leek het alsof mensen in staat waren weer in de eigen behoeften te voorzien. In april 2007 werd geconstateerd dat de voedselsi-

Informatie Binnenland

tuatie in de omgeving Kwamalasemutu erg slecht was als gevolg

Tijdens de distributie van de voedselpakketten was het lastig

van een zeer slechte cassaveoogst dat jaar (door verzadiging

exacte informatie te verkrijgen met betrekking tot het aantal

van de grond waren veel knollen gaan rotten). Het Binnenland

gezinnen en inwoners per dorp. Dit komt omdat er veel tijdelijke

Overleg heeft extra voedsel uitgedeeld. In het Marowijnegebied

migratie is, waardoor de cijfers, afhankelijk van het seizoen,

is 7618 kg kwak (product van cassave) opgekocht en gedistri-

verschillen. Tijdens de distributie is er rekening mee gehouden

bueerd onder 245 gezinnen in Kwamalasemutu.

dat de beschikbare data niet altijd correct waren en werden extra pakketten meegenomen om problemen te voorkomen.

Coördinatie & Samenwerking

Tijdens de voorbereiding van de herstelfase zijn correcte data

De lokale organisaties in Suriname hebben nauw met elkaar

verzameld.

sameng ewerkt om de hulp te organiseren en te coördineren. Ook hebben zij hun activiteiten afgestemd met de overheid en het

Bereikbaarheid

NCCR (Nationale Coördinatie Centrum voor Rampenb estrijding).

Transport naar het binnenland van Suriname is een groot

De overheid heeft, waar nodig, hulp en ondersteuning geboden.

probleem, evenals de communicatie met de binnenlandse

Dit was in het begin niet gemakkelijk. Er is in Suriname nooit een

dorpen. Veel dorpen zijn alleen via de rivieren of via de lucht

rampenplan ontwikkeld. Dat betekent dat veel “moest worden

te bereiken. Kosten van transport naar het binnenland zijn

uitgevonden” en er geen actieplan klaar lag voor de coördinatie

erg hoog, vooral het (commerciële) luchttransport. Voordat de

van de hulp. Door het ontbreken van duidelijke leiding zijn er in

noodtoestand uitgeroepen werd en na het intrekken van de

het begin onduidelijkheden geweest met betrekking tot coördi-

noodtoestand, waren organisaties aangewezen op commercieel

natie van de hulp.

Onderdak

Programma management

transport. Bijkomend probleem is dat er niet veel vracht meekan

Ook bleek dat de onderzoeksresultaten niet altijd correct waren

In de noodhulpfase zijn 2.335 stuks plastic zeilen uitgedeeld aan

Nederlandse organisaties hebben getracht hun lokale Surinaam-

in de kleine vliegtuigen en de korjalen. Dit zijn kano-achtige

en derhalve de begrotingen niet realistisch opgesteld. Dit heeft

mensen van wie het huis door de overstroming onbewoonbaar

se partners zo goed mogelijk te ondersteunen in het ontwerpen

bootjes die in het binnenland worden gebruikt. Uiteindelijk

geleid tot aanpassingen in de uitvoer. Gelukkig ook positieve

was geworden. Aanvankelijk waren er plannen nieuwe huizen te

en uitvoeren van de projecten. Hiertoe zijn vanuit Nederland

zijn alle getroffen gebieden bereikt. Waar transport over water

aanpassingen, want er konden meer activiteiten worden uitge-

bouwen voor de getroffenen; een modelhuis is hiertoe ontwor-

een aantal experts naar Suriname vertrokken die veel ervaring

niet mogelijk was, werd gebruik gemaakt van luchttransport.

voerd en meer mensen konden hulp ontvangen.

pen en gebouwd in een van de dorpen, als voorbeeld hoe de

hadden in het opzetten van grootschalige noodhulp projecten.

Sinds 2008 verbeteren de communicatiemogelijkheden met het

huisvesting te verbeteren. Mensen zijn hierbij gewezen op de

Ook bleken partners gebaat bij ondersteuning in het volgen van

binnenland. Sommige delen zijn inmiddels bereikbaar middels

Tijdens de overstromingen van mei 2008 is gebleken dat de

gevaren van het wonen vlak aan de rivier. Uiteindelijk bleken de

de door de SHO gestelde richtlijnen voor aankoop van goederen

mobiele telefonie.

ervaringen van 2006 een belangrijke bijdrage hebben geleverd

SHO fondsen niet toereikend om dit plan uit te voeren en zijn er

en verslaglegging van de activiteiten. Tevens is veel aandacht

geen nieuwe huizen gebouwd. Wel zijn er reparaties uitgevoerd

besteed aan ondersteuning in financieel beheer, waar een Suri-

Geen reserves meer

ming met alle partijen om te komen tot een plan van aanpak en

aan bestaande huizen, toen eenmaal het water weer gezakt

naams kantoor een kwaliteitsproduct wist af te leveren.

Na de ramp hebben mensen hun financiële reserves (voor zover

coördinatie verliep voorspoediger dan in 2006.

was.

Naast het ondersteunen van de uitvoerende partners is ook het

die er waren) besteed aan het inkopen van voedsel. Daardoor

in het adequaat reageren op de toen ontstane noden. Afstem-

Ministerie van Onderwijs ondersteund in het opstellen, uitvoeren en monitoren van een plan om de getroffen scholen te helpen. Door het aanwenden van een deel van de SHO fondsen hiervoor, is de SHO hulp geïntegreerd in lopende processen/ projecten en daarmee verduurzaamd.

20


Samen voor Suriname

21

Hoe is uw gift besteed? De opbrengst van de Nationale Actie ‘Samen voor Suriname’ wordt na aftrek van de kosten van fondsenwerving en administratie verdeeld over de deelnemende organisaties Baten giro 797

x 1.000

opbrengsten uit publieksdonaties

E 2.381

subsidie van MinBuza

E

0

rente giro 797

E

15

Totale baten

E 2.396

Lasten giro 797 kosten eigen fondsenwerving

E

-98

kosten beheer en administratie

E

-27

Totale lasten

E 125

Totaal beschikbaar voor verdeling

E 2.271

Baten deelnemers SHO actie verdeeld onder deelnemers E 2.260 Niet verdeeld

E

11

rente deelnemende organisaties

E

0

Lasten deelnemende organisaties gerealiseerde AKV over publieksdonatie

E 127

gerealiseerde AKV over bijdrage ministerie

E

0

Totaal besteed aan projecten

E 2.120

Niet bestede middelen

E

13

E

24

Totaal niet bestede middelen

Het rentebedrag is een optelling van de interest op giro 797. Aan fondsenwerving en administratie is € 125.000 uitgegeven. De directeuren van de SHO zullen het restant van € 24.018 bestemmen aan een volgende actie. Tijdens het directeurenoverleg is besloten dat een groot deel van de opbrengst naar gastdeelnemer ZZg zou gaan, vanwege haar lange staat van dienst in Suriname. De verdeling onder de deelnemende organisaties zag er als volgt uit:

Netto verdeeld


E 2.259.817 11,2%

E

252.745 323.750

Unicef Nederland

14,3%

E


28,9%

E 652.958

Oxfam Novib

11,1%

E

250.250

ICCO & Kerk in Actie

15,1%

E

341.250

Gastdeelnemer Zeister Zendinggenootschap 19,4%

E 438.828

Een jonge ondernemer uit Asidonhopo, die zijn winkeltje kwijtraakte tijdens de watersnood, heeft inmiddels door SHO-steun een florerend bedrijfje als steenmaker. Zijn stenen zijn gebruikt voor de bouw en renovatie van diverse huizen en scholen in de dorpen aan de Suriname Rivier. Het wederopbouw proces is door dit initiatief in belangrijke mate bespoedigd.

22


Samen voor Suriname

23

Geleerde lessen en aanbevelingen • Het grootste probleem verbonden aan de watersnood en

aantal kinderen dat niet naar school gaat of vroegtijdig de

het verlenen van noodhulp had te maken met het feit dat

school verlaat en het zeer lage opleidingsniveau van meer

het de eerste keer was dat Suriname werd getroffen door

dan de helft van de leraren in het binnenland van Suri-

een ramp van deze omvang. Er bestond geen rampen-

name. De Nederlandse organisaties zullen ook op langere

plan. Het opstellen van een rampenplan verdient daarom

termijn bijdragen –via de partners van het Binnenland

aanbeveling.

Overleg- aan de verdere ontwikkeling van het onderwijs in

• D e Surinaamse partnerorganisaties zijn voor het eerst

het binnenland.

geconfronteerd met een ramp van deze omvang. Extra

• Het Ministerie van Onderwijs heeft een structureel gebrek

ondersteuning was daarom nodig. Vanuit het MBN+ is

aan capaciteit om de vele activiteiten te plannen en coör-

De SHO zijn zich ervan bewust dat zij hun werk kunnen doen dankzij uw giften. Daarom besteden ze aandacht aan een zo

ondersteuning geboden voor capaciteitsversterking van de

dineren die gepaard gaan met de wederopbouw van het

effectief en efficiënt mogelijke hulpverlening. Om dat voor elkaar te krijgen moeten aanvragen voor noodhulp en weder

Surinaamse partners op het gebied van (financiële) admi-

onderwijssysteem in het binnenland. Deze capaciteit kan

opbouw worden beoordeeld, de financiering worden voorbereid en (internationaal) gecoördineerd. Ook worden programma’s

nistratie en logistiek. Daarnaast is ondersteuning geboden

worden aangeleverd door NGO’s en/of andere VN organi-

financieel en inhoudelijk geëvalueerd aan de hand van rapportages en bezoeken aan het rampgebied. Deze werkzaamheden

door het tijdelijk aanstellen van een liaison officer.

saties. Unicef kan technische steun verlenen in de vorm

kosten geld. De SHO hebben afgesproken dat elke organisatie maximaal 6% van de beschikbare middelen mag uitgeven aan

• Goede afstemming en samenwerking tussen alle betrokken partijen is noodzakelijk.

voorbereiding en coördinatie.

van een extra lokale consultant en een internationale onderwijsdeskundige.

• A angezien de overheid en de particuliere organisaties

• Een assessement gelijk na de ramp is niet voldoende om de

De uitvoerende (lokale) organisaties leggen periodiek inhoudelijke en financiële verantwoording af over de bestedingen.

sterk hebben kunnen steunen op lokale structuren verdient

correcte gegevens m.b.t. opgelopen schade te achterhalen.

De projecten, die grotendeels hebben plaatsgevonden in de noodhulpfase, zijn na zes maanden afgerond, daarna begon de

het aanbeveling op deze goede samenwerking verder te

Mensen zijn nog in paniek en hebben nog geen juist beeld

wederopbouwfase.

bouwen.

over de schade. Een globale schade opname gelijk na de

Committeringen* en bestedingen per sector Sector

committeringen/bestedingen

Noodhulp

• Door de overstromingen van mei 2006 is de fragiele voedsel-

ramp is nodig om een voorlopig beeld te krijgen. Daarna

zekerheid situatie in het binnenland duidelijk aan het licht

moet er een diepgaand onderzoek uitgevoerd worden om

gekomen. In de hulpverlening wordt de voedselzekerheid

de werkelijke schade te achterhalen. Dit voorkomt dat de

op meerdere manieren en voor langere termijn versterkt.

cijfers van een assessement veel hoger uitvallen dan de

Ook op langere termijn –via de reguliere activiteiten- zal

werkelijk geleden schade. Hier hebben alle organisaties

1. gezondheid

0

het Binnenland Overleg aandacht blijven geven aan het

mee geworsteld. Als gevolg zijn plannen en budgetten

2. water en sanitatie

69.237

verbeteren van de voedselzekerheid.

regelmatig bijgesteld.

3. voedselzekerheid

310.931

4. levensonderhoud

0

het onderwijs in het binnenland van Suriname in een struc-

5. onderwijs

27.748

turele crisis verkeert. Deze crisis blijkt o.a. uit het grote

6. onderdak

90.276

7. rampen management

0

8. programma management

9.276

Subtotaal noodhulp

507.468

• De overstroming van mei 2006 heeft duidelijk gemaakt dat

Juf Eduart, lerares van de basisschool in Djumu

Wederopbouw 1. gezondheid

141.323

2. water en sanitatie

0

3. voedselzekerheid

309.794

4. levensonderhoud

166.453

5. onderwijs

850.123

6. onderdak

2.299

7. rampen management

0

8. programma management

142.973

Subtotaal wederopbouw

1.612.964

TOTAAL

2.120.432

* committering = toezegging

24


Samen voor Suriname

25

Programmaoverzicht per sector Noodhulp Sector

Planning

Resultaten

Bereikte begunstigden

Transport van hygiëne kits

4, 000 families hebben een

20.000 personen

vanuit het depot van IFRC

hygiëne kit ontvangen, met

in Panama naar Suriname

de volgende inhoud:

1. Gezondheidszorg 2. Water en sanitatie

- 3 kg waspoeder Dekken van de basisbe-

- 12 rollen toiletpapier

hoeften van 4,000 families

- 5 stuks zeep

in het zuiden en zuidoosten

- 5 tubes tandpasta

van Suriname

- 5 tandenborstels - 2 flessen shampoo - 5 scheermesjes -8 doosjes maand-verband 20 vrijwilligers van het SRK

20 personen

zijn getraind in Water & sanitatie Training van vrijwilligers

186 vertegenwoordigers

van het Surinaamse RK in

uit 79 dorpen zijn door de

basis water en sanitatie

vrijwilligers getraind

186 personen

principes Training van vertegen-

1,426 inwoners van 79

woordigers van dorpen in

dorpen zijn door de verte-

WatSan door vrijwilligers

genwoordigers van dorpen

van het SRK

getraind.

1,426 personen

248 posters op het gebied van watsan zijn verspreid onder scholen, winkels en kerken

De cassaveraspen staan in Paramaribo klaar voor distributie naar de binnenlanden.

26


Samen voor Suriname

27

Noodhulp

Noodhulp

Sector

Planning

Resultaten


Sector

Planning

Resultaten


3. Voedselzekerheid

Binnenland Overleg: Distri-

STEPS: voedsel distributie

28,751 personen

7. Ramp management

butie voedselpakketten,

PAS: distributie van 1,676

bestaande uit:

pakketten aan 10,030

8. Programma management

Technische ondersteuning

Twee Nederlandse gede-

Iedereen die via de

1 pak thee

personen;

1 blok zeep

BFN: distributie van 1,462

en ondersteuning

van het Surinaamse Rode

legeerden zijn tijdelijk

Federatie-operatie onder-

Kruis

uitgezonden in het kader

steuning ontving

1 doos kaarsen

pakketten aan 4,874

van noodhulpprogramma

1 kg bloem

personen;

van het IFRC. Een persoon

1 pak lucifers

NVB: distributie van 1,181

voor coördinatie en opzet

1 kg suiker

pakketten aan 5,905

van shelters (1 week). De

10 fles water (1,5 ltr)

personen

andere gedelegeerde voor

3 blikken sardines

PCOS: distributie van

technische ondersteuning

2 liter olie

2,581voedselpakketten aan

van het Surinaamse RK en

1 pond zout

7,942 personen

monitoring van activiteiten

10 kg rijst

(6 weken) Totaal: 6,900 pakketten aan 28,751 personen

Rode Kruis: distributie

Distributie van 4,000

voedselpakketten, bestaan-

pakketten aan 4,000

de uit:

families (ongeveer 20,000

25 kg rijst

personen)

20,000 personen 1

Ondersteuning aan leraren

Leraren en spullen voor

220 leraren van in totaal

en getroffen scholen door

scholen naar de getroffen

5,106 leerlingen

Unicef

scholen vervoerd

Steun verleend aan

Gerealiseerd

1 kg bonen

personeel van het Minis-

1 kg suiker

terie van Onderwijs bij de

1 kg zout

evaluatie van de situatie in

4 blikjes vis

19 dorpen in de getroffen

1 liter olie

gebieden.

ICCO & Kerk in Actie:

Distributie van 350

distribute van 400

voedselpakketten

2.100

Technische ondersteuning

Geen aantallen genoemd

Gerealiseerd

aan het Ministerie van Onderwijs bij het opstellen

276 dorpen en nederzettin-

937 vertegenwoordigers

van een plan om de getrof-

gen bezocht (alle getroffen

van de getroffen bevolking

fen scholen te helpen

dorpen)

verpakking, transport,

ZZG:

Gerealiseerd: 175 dorpen en

Vertegenwoordigers van

uitreiking)

Inventarisaties schade,

101 kleine nederzettingen

getroffen bevolking binnen-

consultaties lokale bevol-

bezocht

land (937 personen).

Noodhulp

Ongeveer 30,000 2

voedselpakketten ZZG: Overlevingshulp (aankoop,

4. Levensonderhoud 5. Onderwijs

king en controle distributie. Het opzetten van nood-

5 noodklaslokalen zijn

scholen in 3 dorpen en het

opgezet in 3 dorpen

95 leerlingen

vervoeren van lesmateriaal en leerkrachten naar deze dorpen. Het onderwijs in de getroffen dorpen kan gecontinueerd worden. 6. Onderdak

Dekken van de basisbe-

2,335 stuks plastic zeilen

2,335 families, in totaal ca

hoeften van 4,000 families

zijn gedistribueerd. Daar-

11,675 personen

in het getroffen gebied.

naast zijn

Aankoop en distributie

212 gereedschapsets

van plastic sheeting en

gedistribueerd

1 Dezelfde families hebben zowel Rode Kruis pakketten, als BIO pakketten, als NCCR pakketten ontvangen. 2 De begunstigden hebben zowel van het Binnenland Overleg, als van het Rode Kruis als van het NCCR voedselpakketten ontvangen, dus meerdere pakketten per familie. De hulp is of gericht op alle 60,000 inwoners van het getroffen gebied, of op een deel van de bevolking. Er zal sprake zijn van overlap, i.e. mensen ontvangen zowel voedselhulp als medische hulp.

gereedschappen

28


Samen voor Suriname

29

Wederopbouw

Wederopbouw Sector

Planning

Resultaten


Sector

Planning

Resultaten


1. Gezondheidszorg (MZ)

Extra voorlichting aan de

Inwoners hebben

Inwoners getroffen gebied

2. Water en sanitatie

Verbeterde water- en

Gedetailleerde assess-

Tenminste 3000 leerlingen

bevolking in de getroffen

voorlichting ontvangen

(ongeveer 60.000)

(Unicef en PCOS)

sanitaire voorzieningen

ments voor 31 scholen

en 30 leerkrachten op

gebieden gericht op het

(preventieve zorg) op het

voor scholen

gereed, selectie 5 scholen

scholen in het binnenland

voorkomen van uitbraak

gebied van:

voor rehabilitatie

van ziekten en epidemieën

- Preventie van malaria

Op 5 basisscholen in het

die met de watersnood

- G ebruik van schoon

binnenland zijn nieuwe

kunnen samenhangen

sanitaire voorzieningen

drinkwater

gebouwd

- Preventie en behandeling van diarree

Op tenminste 15 scholen

- Hygiëne m.b.t. smetten,

zijn WASH trainingen

wondbehandeling

gegeven

- Ook werden andere door de bevolking aangekaarte

3. Voedselzekerheid

De voedselproductie van

1,755 vrouwen hebben

problemen besproken en

(BFN en PAS)

de beschadigde kostgron-

begeleiding en advies

zonodig psychosociale

den is hersteld tot het

ontvangen hoe hun

steun verleend

niveau van voor de ramp

kostgronden te herstellen

1,755

en onderhouden Spoedbevoorrading van

Extra bevoorradingen zijn


gezondheids-centra

gedaan:

(ongeveer 60.000)

Twee trainingen van elk 3

- E xtra medicamenten

+ 128 personeels leden

dagen hebben plaatsge-

- E xtra brandstof

+ familie (totaal 640

vonden in november 2006

- Rijst voor het personeel

personen)

26 veldwerkers

Zaai- en plantmaterialen

3,248 gezinnen (=16,240

het personeel (128 perso-

gedistribueerd. De kost-

personen)

nen + familie)

gronden van 3,248 families

- Voedselpakketten voor

zijn bewerkt en opnieuw

- L aarzen, zwemvesten voor

ingeplant.

personeel (128 personen) Herstel van materiele

Herstel materiele schade


De herstelde kostgronden

4,074 pakken mirex

4,074 families

schade in de ramp

van de Gezondheidszorg

(ongeveer 60.000)

leveren meer productie op

gedistribueerd aan 4,074

(20,370 personen)

gebieden.

complexen:

families

Boven Suriname: polikli-

Het werk van de vrouwen

12,472 stuks land-

nieken en woningen in

wordt vergemakkelijkt door

bouwgereedschap

Pokigron, Guyaba, Djumu

beter gereedschap

gedistribueerd aan 87

87 vrouwen organisaties

vrouwenorganisaties

en Semoisie + herstel zonnepanelen Oost Suriname: poliklinieken in Nason,

Het werk van de vrouwen

11 cassaverasp machines

Apuma, Gakaba + herstel

wordt vergemakkelijkt en is

in gebruik in 11 dorpen

zonnepanelen

tijdbesparend geworden

NB: het gezondheids zorg-

De productie van rijst is

In 2 dorpen zijn rijstpelma-

110 gezinnen

complex in Drietabbetje is

vergroot

chines operationeel

(550 personen)

een nieuw centrum te

Tijdige interventie heeft

7,618 Kg kwak gedistribu-

245 gezinnen

bouwen. De zonnepanelen

voorkomen dat risico-

eerd aan 245 gezinnen

(488 volwassenen en 358

zijn wel hersteld.

groepen honger hebben

11 vrouwen organisaties

niet gerenoveerd omdat de overheid heeft aangegeven

kinderen)

geleden na het mislukken van de cassave oogsten

30


Samen voor Suriname

31

Wederopbouw

Wederopbouw

Sector

Planning

Resultaten


4. Levensonderhoud

Verstrekken van

Er zijn 44 ondernemers

(BFN en PAS)

hulpgoederen

ondersteund, waarvan

(gereedschappen e.d) aan

2 vrouwen, 2 vrouwen

2 vrouwen, 2 vrouwen

onderwijzerswoningen

ondernemers. De getroffen

groepen en 40 mannen

groepen en 40 mannen

gerenoveerd

Resultaten


44 ondernemers

Renovatie van 4 scholen:

1.406 leerlingen

ondersteund, waarvan

- In 4 dorpen zijn de

ondernemers zijn weer in

Sector

Planning

- 2 scholen hebben

staat eigen inkomsten te

nieuwbouw toiletgroepen

verwerven op het niveau

gekregen

van voor de watersnood van

- Een nieuwe kleuterschool

mei 2006.

gebouwd - Een dorp heeft nieuwe

Getroffen lokale land-

Gedistribueerd zijn:

bouwers en verwerkers

- 164 gereedschapsets

gekregen (twee keer

van landbouwproducten

- 17 cassave molens

2onder 1 kap)

ontvangen steun.

- 5 rijstpelmolens

916

onderwijzerswoningen

- In 4 dorpen zijn Doe Het

- 14 brushcutters

Zelf dozen uitgedeeld

- 14 kwakpannen - 20 miniploegen

- Handleiding kindvrien-

- 4 kettingzagen

delijk onderwijs met 10 modules gereed. Microkredieten voor kleine

10 kleine ondernemers

10 families van bedrijfs

ondernemers

ontvangen een micro

eigenaren en 25 families

crediet tussen € 250 en

van werklui: totaal 210

scholen in binnenland

€ 1.000 gedurende een

mensen

hebben eerste fase

- 92 leerkrachten aan

periode van 3 jaar, met het

trainingsprogramma met

doel hun bedrijf weer op

succes doorlopen

92 leerkrachten en (indirect) 5.000 leerlingen

te starten. Terugbetaling - 12 docenten van leraren

geregeld via zgn. ‘ revulving funds’ mbv locale

opleidingen zijn getraind

SME’s.

in kindvriendelijke

5. Onderwijs

Herstel van de geleden

(Unicef en PCOS)

schade aan de school-

en klassikale leermid-

complexen zodat er weer

delen en meubilair op 8

onderwijs gegeven kan

scholen

- Distributie van individuele

1.323

12 docenten

methodieken - A lle scholen in het

11.000 leerlingen

binnenland zijn voor-

worden

zien van Surinaamse kinderboeken-pakketten

- Het organiseren van

- 48 leerkrachten hebben

48

lokale radio uitzendingen

een financiele tegemoet-

om de situatie in de

koming ontvangen voor

ments voor 31 scholen

getroffen gebieden te

de geleden schade

gereed

- Gedetailleerde assess-

verhelderen aan de lokale bevolking

32


Samen voor Suriname

33

Wederopbouw Sector

Planning

Resultaten


6. Onderdak

Verbeteren van de

2 modelhuizen gebouwd +

2 families = 12 personen

huisvesting

distributie van zaaigoed

Ondersteuning aan de

Fondsen zijn binnen de

5 lokale partner organi-

3 MBN+ partners om de

beschikbare periode

saties, hoofdkantoorstaf,

financieel administratieve

besteed, rapportages zijn

management en uitvoe-

en logistieke capaciteit te

tijdig ingediend en voldoen

rende staf in het veld;

versterken

aan eisen van donoren,

ongeveer 50 personen

7. Ramp management

8. Programma management en ondersteuning

audit is naar tevredenheid uitgevoerd. Ondersteuning aan het

De capaciteit van lokale

Binnenland Overleg om

partnerorganisaties is

samenwerking verder vorm

versterkt.

5 stafleden

te geven en te versterken Door technische onder-

In ontwikkeling:

steuning van Unicef is er

Sinds juni 2007 is er een

verbeterde capaciteit van

Unicef consultant werkzaam

het Departement voor

bij het Bureau Onderwijs

Onderwijs in het Binnen-

Binnenland om capaciteit

land van het Ministerie

van het bureau te vergro-

van Onderwijs om onder-

ten. Daarnaast heeft Unicef

wijsontwikkeling in het

een Onderwijs Specialist

binnenland te plannen, uit

aangenomen in juli 2007

te voeren en te monitoren

om algemene ondersteuning te verlenen aan de ontwikkeling van activiteiten om de kwaliteit van het onderwijs te vergroten

Herstel en wederopbouw

Ongeveer 60.000 (geschatte totale bevolking van het getroffen gebied 3

3 De hulp is of gericht op alle inwoners van het getroffen gebied, of op een deel van de bevolking. Er zal sprake zijn van overlap, bijvoorbeeld mensen ontvangen zowel hulp voor herstel van de kostgronden, als medische hulp.

De voedselpakketten worden samengesteld

34


Samen voor Suriname

35

Adressen en contactpersonen SHO secretariaat p/a Oxfam Novib Postbus 30919 - 2500 GX Den Haag 070-3421777 [email protected] - www.samenwerkendehulporganisaties.nl

Deelnemende organisaties ‘Samen voor Suriname’ Voor informatie over de specifieke hulpactiviteiten van SHO-organisaties in Suriname kunt u contact opnemen met:

SHO-leden ICCO & Kerk in Actie

Saskia Bolt

(030) 880 15 73

06 - 52 335 285


Jos de Voogd

(070) 313 63 00

06 - 12 991 279

Oxfam Novib

Jolanda van Santen

(070) 342 19 56

06 - 22 388 699


Sebastien Kraaijeveld

(070) 445 57 28

06 - 51 525 111

Unicef Nederland

Martin de Beer

(070) 333 93 79

06 - 14 799 599

Sebastiaan Baauw

(030) 692 71 80

Stichting Vluchteling

Herman Volker

(070) 346 89 46

06 - 27 389 819

Tear

Suzanne Vermeulen

(030) 696 96 04

06 - 25 262 802

Terre des Hommes

Heleen Slob

(070) 310 50 00

06 - 18 204 452

Gastorganisatie Zeister Zendingsgenootschap

Overige SHO-organisaties

Partnerorganisaties Suriname Medische Zending Zonnebloemstraat 45-47 Paramaribo, Suriname Tel: 0597 499466 Contactpersoon: Dhr. Edward van Eer, directeur

Vrouwenorganisaties voor inheemse dorpen van belang

Pater Ahlbrinck Stichting Verlengde Keizerstraat 92 Paramaribo, Suriname Tel: 0579 424838 Contactpersoon: Mw. Christien Naarden, directeur

Ieder dorp in het binnenland heeft een of meerdere vrouwenbewegingen. Zij nemen belangrijke beslissingen voor het dorp in overleg met de kaptein,

Stichting Bureau Forum NGO’s Henk Arronstraat 126 bv Paramaribo, Suriname Tel: 0597 422610 Contactpersoon: Mw. Sheila Ketwaru, directeur

bijvoorbeeld over de aanschaf van gereedschap en machines. Zij beheren deze machines en gereedschappen en dragen zorg voor het onderhoud. Ook

Stichting Projecten Christelijk Onderwijs Dr. Sophie Redmondstraat 172 Paramaribo, Suriname Tel: 0597 477713 Contactpersonen: Mw. Karin Blufpand en mw. Yvonne Caprinho

houden zij de kasboeken bij.

Nationale Vrouwen Beweging – NVB Verlengde Gemenelandsweg 132-B Paramaribo, Suriname Tel: (0597) - 465626 / 433041 Contactpersoon: Mw. Siegmien Staphorst, directeur. STEPS Stichting Ecologische Producten Suriname Lijnweg 12, Moengo District Marowijne, Suriname [email protected] Tel: +597 (0) 34 1762

Vertegenwoordigsters van de twee vrouwenbe wegingen in Semoisie, ’Jalusukaba’ (‘Jaloezie houdt op’) en ‘Winj a waj’ (‘We hebben plezier en we winnen’).

I-RE-ACCT = Institute for Research and Accounting Services Franchepanestraat 61 Paramaribo Tel: (0597) 532633 Contactpersoon: Bryan Rambharos, manager IREACCT, [email protected]

36


Samen voor Suriname

37

Assurance rapport

38


Samen voor Suriname

39

Toelichting Unicef

40


Samen voor Suriname

41

Toelichting ZZg

42


Samen voor Suriname

43

Een winkeltje in Pikin Slee.

44


De nieuwe miniploeg van het dorp Pikin Slee wordt uitgeprobeerd.

Samen voor Suriname

45

Colofon

Uitgave van de Samenwerkende Hulporganisaties Den Haag, september 2009. Vormgeving:

Puur Rood, Den Haag

Drukwerk:

Koro, Rotterdam

Teksten:

Samenwerkende Hulporganisaties

Fotografie: Marlou Geurts, Bernadette Hermans, Meindert van der Werf (allen Cordaid), Niels Haak (Unicef ) Redactie: Bernadette Hermans en Polly Breur (PBid) Eindredactie:

Desiree Verzantvoort (Cordaid)

Leerlingen van de school in Pikin Slee

46


Samen voor Suriname

47

Eindrapportage SHO-actie

Recommend Documents