Effectenhandelaar – Beleggingsproducten Beschrijving Effectenhandelaren hebben te maken met een breed pakket aan producten. Hierbij is steeds weer de vraag: wat zijn de kenmerken van het product, welke risico’s zijn hieraan verbonden en hoe worden ze verhandeld. In de volgende vijf situaties is telkens sprake van een beleggingsproduct met zijn eigen specifieke kenmerken. Stap 1: Op de kleintjes letten? Stap 2: Hoe zat dat ook alweer? Stap 3: Garantie tot de opening van de volgende dag? Stap 4: Op de koers passen! Stap 5: Laat je niet kennen! Stap 1: Op de kleintjes letten? Joyce overweegt in een bepaalde situatie om haar prijs aan te passen. Deze situatie staat beschreven in de bijgevoegde aanvullende gegevens. Openshop is een open-end beleggingsfonds in aandelen van grote winkelbedrijven. Van Baerle Bank heeft het fonds een aantal weken geleden naar de beurs gebracht en Joyce moet voor Van Baerle en namens Openshop zorgen voor de prijzen van Openshop. Vanochtend, vóór beurs, kwam het bericht dat de grootste winkelketen in Nederland, BNH, alle prijzen met minimaal 10% gaat verlagen. Veel beroering natuurlijk bij de andere genoteerde winkelbedrijven. Gisteren was de koers EUR 34,15. De prijs die Joyce voor vandaag in gedachten had, is wederom EUR 34,15. De enige order die vanochtend is binnengekomen is een kooporder van 500 stuks. De beurs gaat open en de meeste onderliggende fondsen uit Openshop dalen flink. Intrinsiek daalt Openshop ongeveer 6%. Het is nog lang geen tien uur en Joyce overweegt om haar prijs aan te passen naar EUR 34,20. Kan Joyce dit zomaar doen? Waarom wel of waarom niet? a) Nee, zij mag dit niet doen, omdat de prijs van een open-end fonds op de intrinsieke waarde moet liggen. Feedback: Juist. De regels van Euronext geven aan dat de prijs van een open-end beleggingsfonds op de intrinsieke waarde van het fonds moet liggen, waarbij een redelijke marge voor aan- of verkoopkosten mag worden genomen. b) Nee, zij mag dit niet doen, omdat zij met haar prijzen een niet-marktconform signaal afgeeft en indirect de markt manipuleert. Feedback: Onjuist. Joyce is niet verplicht een marktconforme prijs te geven, maar moet een prijs neerzetten die op de intrinsieke waarde van het fonds moet liggen. Een redelijke marge voor aan- of verkoopkosten mag door het fonds worden gehanteerd. c) Ja, dit mag. Het staat haar in principe vrij om op elk niveau prijzen in te leggen, zolang de
spread en het aantal maar in overeenstemming zijn met de verplichtingen. Feedback: Onjuist. De regels schrijven voor dat het beleggingsfonds of de broker, aangewezen door het beleggingsfonds, een prijs moet laten zien die op de intrinsieke waarde van het fonds moet liggen. Een redelijke marge voor aan- of verkoopkosten mag door het fonds worden gehanteerd.
Stap 3: Garantie tot de opening van de volgende dag? Paul heeft wel eens gehoord van de mogelijkheid om posities tegen koersdalingen te beschermen. Hij wil weten of het in zijn situatie mogelijk is om achteraf een soort 'garantieproductconstructie' op te zetten. Hij vraagt het na bij de researchafdeling. ‘Die positie is wel heel erg groot geworden, Paul.’ Eigenlijk had Paul al wel verwacht een dergelijk opmerking te krijgen van zijn teamleider. Het probleem zat in een handelspositie Sandol, een bedrijf uit de transport en logistiek. Sandol zou volgens de geruchten een grote defensieopdracht krijgen, maar nu het verlenen van de opdracht uitblijft, zakt ook de koers van Sandol wat. Paul bleef echter bijkopen en zit aan zijn positielimiet. Nu heeft Paul wel eens gehoord van de mogelijkheid om posities tegen koersdalingen te beschermen, een mogelijkheid die wordt gebruikt bij de garantieproducten. Hij gaat eens langs bij de researchafdeling om te kijken of de positie in Sandol ook gebruikt kan worden in een dergelijke constructie. Gewapend met de koersoverzichten van zowel de aandelen als de opties Sandol gaat hij naar zijn researchcollega’s. Zou er een mogelijkheid zijn om achteraf een soort ‘garantieproductconstructie’ op te zetten voor de positie van Paul? Wat is het antwoord dat Paul zal moeten krijgen? a) Dat is heel goed mogelijk. Je koopt putopties op je positie en wat er verder ook gebeurt, je raakt nooit meer geld kwijt dan de waarde van je positie omgerekend tegen de expiratiekoers van je putopties. Feedback: Onjuist. Om nu nog een garantieconstructie op te zetten is niet mogelijk. Het kopen van putopties op de gehele positie zal flink wat extra geld gaan kosten en Paul zat al aan zijn positielimiet. Een dergelijke positie geeft wel een verzekering voor een vastgestelde minimale opbrengst, terwijl de mogelijkheden naar boven toe in principe onbegrensd zijn. Bij stijgende koersen raakt Paul dan de betaalde premie op de opties kwijt. b) Dat kan. Je schrijft callopties op je positie en je weet zeker dat je positie altijd minimaal de koerswaarde houdt van de expiratiekoers van de calls. Feedback: Onjuist. Dit geeft extra inkomsten die daarmee de gemiddelde kostprijs van de positie Sandol wat drukken. Deze constructie geeft geen opbrengstgarantie bij dalende koersen, terwijl bij stijgende koersen de opbrengst wordt gemaximeerd.
c) Nee, dat kan nu niet meer. Een garantieproduct achteraf opzetten gaat niet. Er moeten meteen bij het aangaan van de positie ook renteproducten en derivaten worden gekocht om de garantie te kunnen waarborgen. Feedback: Juist. De opbouw van een garantieproduct is zo, dat de minimale opbrengst van een portefeuille wordt gegarandeerd door een renteproduct en dat het (positieve) koersresultaat van het product als geheel wordt bepaald door andere financiële producten, vaak derivaten.
Stap 4: Op de koers passen! In het voorbeeld, in de bijgevoegde aanvullende gegevens, snapt Bart niet waarom hij de koers naar beneden moet duwen. Hij vraagt daarom zijn ervaren collega Johan om hulp. Die weet vast en zeker hoe dit soort producten in elkaar zitten. Bart zit op de desk voor de speciale producten. Hij heeft onder andere de opdracht te letten op de posities in de reverse convertibles, uitgegeven door zijn werkgever, Van Baerle Bank. Een van die convertibles betreft een knock-in reverse convertible op aandelen Sportstech; deze convertible zit tegen het eind van de looptijd en heeft nog een paar weken te gaan. Het knock-in-niveau voor de convertible is EUR 42,45. De conversiekoers is EUR 56,60. De koers van Sportstech ligt al geruime tijd zo rond de EUR 43,-. Het laagste niveau is EUR 42,85 geweest. Van Baerle Bank zit met en behoorlijke positie in Sportstech en wil daar eigenlijk wel vanaf. Het zou niet slecht uitkomen als er EUR 42,40 gedaan zou worden. Bart krijgt de vraag of dat ‘niet even geregeld kan worden’. Nu zit Bart nog niet zo lang op de special products desk en hij snapt niet waarom hij de koers naar beneden moet duwen. Hij vraagt het maar eens aan zijn collega Johan, die heeft vast al vaker met dat bijltje gehakt en weet als geen ander hoe dit soort producten in elkaar zitten. Wat zal Johan als antwoord moeten geven? a) Als de koers naar beneden gaat en onder de EUR 42,45 komt, heeft onze bank de mogelijkheid om de convertibles af te lossen in aandelen. Zet de koers dus maar tijdelijk lager door slim met orders of quotes om te gaan. Feedback: Onjuist. Het op deze wijze handelen wordt uitgelegd als koersmanipulatie, zoals beschreven in de Wet op het financieel toezicht, artikel 5:58. Verkopen van eigen positie is uiteraard wel toegestaan en als de koers daarmee onder de EUR 42,45 komt, is dat mooi meegenomen. b) Als de koers op het moment van aflossen onder de EUR 42,45 staat, moet de lening in aandelen worden afgelost, vandaar. Feedback: Onjuist. Zodra het knock-in-niveau ergens gedurende de looptijd wordt behaald, gaat de optie voor de uitgevende instelling in. Dus niet alleen als het knock-in-niveau op de aflossingsdatum is gehaald. Door een deel van de eigen positie te verkopen, zou het knockin-niveau van EUR 42,45 kunnen worden gehaald.
c) Dat gaat niet. Je mag de koers niet 'naar beneden zetten' alleen maar om het triggerniveau te halen. We lopen dus de kans dat we de lening tegen de nominale waarde in plaats van tegen aandelen af moeten lossen. Feedback: Juist. De koers naar beneden zetten alleen maar om het triggerniveau te halen, is niet toegestaan (Wet op het financieel toezicht artikel 5:58). Als de koers niet door marktbewegingen onder EUR 42,45 zakt, zal de lening tegen nominale waarde moeten worden afgelost.
Stap 5: Laat je niet kennen! Jonathan sluit in een telefoongesprek met Carla een deal met haar. Jonathan krijgt kort daarna op zijn kop. Hij heeft waarschijnlijk te veel betaald voor de CDO’s. ‘Ik heb vijf miljoen CDO’s Rodef aan de markt, iets voor jou? Je kan ze krijgen op 102.’ Carla belt wel vaker direct met Jonathan en meestal heeft ze ook wel iets dat de moeite waard is. Nu zit Jonathan even met zijn mond vol tanden. CDO’s Rodef? Rodef is als bedrijf een goede bekende van Jonathan, een van de grootste en meest solide beleggingsmaatschappijen van de wereld. Daar zal het niet aan liggen, maar CDO’s? Hij denkt door een slimme vraag terug te stellen erachter te komen wat CDO’s ook al weer zijn. ‘Welke?’, vraagt Jonathan. ‘De laatste’, reageert Carla. ‘En de coupon is op dit moment 4,5%.’ Jonathan biedt 101.95 en uiteindelijk komen ze tot elkaar op 101.98. Jonathan krijgt een paar dagen later flink op zijn kop van de senior trader van de desk. Hoe kon hij zo stom zijn om die CDO’s op 98 te kopen? Wist hij dan niet dat Holfin al een maand geleden surseance van betaling had aangevraagd? En Holfin is één van de bedrijven die Rodef in de CDO heeft zitten. ‘Ja, maar …’, reageert Jonathan nog. ‘Het is toch een obligatie?’ Wat is de reden dat Jonathan waarschijnlijk te veel betaald heeft voor de CDO's? a) Als onderpand voor CDO's dienen vaak leningen met een hoog risico en een bijbehorende hoge rente. Holfin zal dit waarschijnlijk niet kunnen betalen en daardoor lopen obligatiehouders van de CDO's ook een, zij het beperkt, risico. Feedback: Juist. Een CDO bestaat uit een groot aantal, vaak risicovolle, leningen. Als één van de leningen niet kan worden terugbetaald, kan dat gevolgen hebben voor de betaling van rente en aflossing van de CDO. Het risico is door de grote verscheidenheid aan leningen wel beperkt. b) Het is niet te zeggen waarom Jonathan te veel heeft betaald. Een CDO vertegenwoordigt een waarde van andere leningen, aangevuld met opties. Dit laatste is om een bodemgarantie te kunnen geven aan de terugbetaling. Een eventueel faillissement van
Holfin zal vanwege de aanvulling in opties geen invloed hebben op de terugbetalingsverplichtingen van Rodef. Feedback: Onjuist. Een CDO bestaat uitsluitend uit, vaak risicovolle, bedrijfsleningen. Als één van de leningen niet terugbetaald kan worden, kan dat gevolgen hebben voor de betaling van rente en aflossing van de CDO. Met opties heeft het niets te maken. c) Jonathan heeft niet te veel betaald. Een eventueel faillissement zal geen gevolgen hebben voor de terugbetaling of couponbetaling van de CDO's. Ze zijn uitgegeven door Rodef en daarmee gegarandeerd door Rodef. Met deze onderneming is niets fout. Feedback: Onjuist. CDO's worden niet gegarandeerd door de uitgevende instelling. Als onderpand voor de lening dienen een groot aantal, vaak risicovolle bedrijfsleningen. Als deze niet of deels worden terugbetaald, kan dit gevolgen hebben voor de rente en aflossingsverplichtingen van de CDO.
