Effectanalyse Netwerk Welzijn Versterkt Een tussenstand
Versie: 5 februari 2013 Opdrachtgever: Gemeente Peel en Maas Zorgkantoor Coöperatie VGZ Regio Noord-‐ en Midden-‐Limburg Opstellers: Jochum Deuten Wouter Vos Gerard Agterberg of Achterberg Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: Jochum Deuten Jochum Deuten advies en onderzoek Isidorusweg 37, 5624 KE Eindhoven tel.: 06 47094315 e-‐mail:
[email protected]
Ron Genders Regisseur Leven in het Dorp WWZ Gemeente Peel en Maas, Postbus 7088, 5980 AB Panningen tel.: 077 3279630 e-‐mail:
[email protected]
Inhoudsopgave 1 Achtergrond ........................................................................................................................... 1 2 De tussenstand: voorlopige bevindingen ............................................................................... 3 3 Aanpak effectanalyse fase 1 ................................................................................................... 4 3.1 3.2 3.3 3.4
1 Bijeenkomst | Effectenarena ....................................................................................................................... 6 e
2 Bijeenkomst | Effectencalculator ............................................................................................................ 6 e
2.0
3 Bijeenkomst | Business Model Canvas ........................................................................................................ 7 e e
4 Bijeenkomst | Business Model Canvas II ..................................................................................................... 8
Bijlage 1: Verslag 1e bijeenkomst Effectanalyse ........................................................................... 2 1. Inleiding ................................................................................................................................................................. 2 2. De activiteiten en de manier van werken ............................................................................................................... 3 3. Effecten .................................................................................................................................................................. 4 4. Incasseringen: wie heeft er baat bij? ..................................................................................................................... 5 5. Investeringen: wat is nodig? .................................................................................................................................. 5 6. Effectenarena ......................................................................................................................................................... 6 7. Hoever zijn we? ...................................................................................................................................................... 7 8. Het vervolg ............................................................................................................................................................. 7
Bijlage 2: Verslag 2e bijeenkomst Effectanalyse ........................................................................... 8 1. De waarde van een nieuwe aanpak ....................................................................................................................... 8 2. Minder en andere kosten ....................................................................................................................................... 8 3. Andere verdeling beroepsmatige ondersteuning ................................................................................................... 9 4. Naar een volgende waardebepaling ...................................................................................................................... 9
Bijlage 3: Uitwerking cases 2e bijeenkomst ................................................................................ 10 Uitwerking casus Dhr. B ........................................................................................................................................... 10 Uitwerking casus M. ................................................................................................................................................ 11 Uitwerking casus S. .................................................................................................................................................. 12 Uitwerking casus mevr. G.B. .................................................................................................................................... 13
Bijlage 4: Format Effectencalculator 2.0 ...................................................................................... 14 Bijlage 5: Maatschappelijke prijslijst ........................................................................................... 15 Bijlage 6: Business Model Canvas ............................................................................................... 16 Bijlage 7: Business Model Canvas II ............................................................................................ 17
1
Achtergrond
Met Netwerk Welzijn Versterkt (NWV) bewandelen de gemeente Peel en Maas, het Zorgkantoor coöperatie VGZ -‐ regio Noord-‐ en Midden-‐Limburg, en haar partners een nieuwe, innovatieve weg in het bieden van ondersteuning aan kwetsbare inwoners. Aan de hand van een effectanalyse wil men meer inzicht krijgen in de mogelijke effecten van deze aanpak, hoe deze precies ontstaan, wat de waarde daarvan is en hoe die waarde ingezet kan worden om de aanpak te verduurzamen. De bredere implementatiestrategie
NWV is één van de pijlers van de Implementatiestrategie Begeleiding Peel en Maas (Implementatiestrategie en Positionering functie Begeleiding en dagvoorzieningenstructuur Peel en Maas 2011-‐2015, augustus 2011). NWV geeft invulling aan de uitvoeringsafspraken van het programma Leven in het Dorp WWZ (Wonen, Welzijn en Zorg) in Peel en Maas. In dit programma werken meer dan 30 partijen samen en zijn acht programmalijnen vastgelegd, waaronder een veelheid aan vernieuwende voorzieningen, producten, diensten en projecten in samenhang ontwikkeld en gerealiseerd worden. Nieuwe initiatieven komen dialooggestuurd tot stand in de ‘Gouden Driehoek’. Primair in de dialoogsturing is een gelijkwaardige en wederkerige samenwerking tussen de drie hoofdactoren: dorp (burgers (in een kwetsbare positie) en hun informele netwerk, gemeenschap), maatschappelijk partners en regiepartijen. (kwetsbare) burgers en hun netwerken, sociale verbanden, Kernteams WWZ, gemeenschap
Dorp
Gouden Driehoek Regiepartijen overheid, gemeente en Zorgkantoor/zorgverzekeraar
Maatschappelijk partners professionele partijen, informele zorgorganisaties, (georganiseerde) vrijwilligers
Ontwikkeling Netwerk Welzijn Versterkt
Het traject NWV is gestart in 2008 en gaf methodisch en inhoudelijk al een goede invulling aan de individuele pijler binnen de Implementatiestrategie Begeleiding. In 2010 is door de gemeente en het zorgkantoor besloten opdracht te verlenen aan integraal projectleider Jan Joore om de aanpak van NWV verder te ontwikkelen, met de volgende doelstelling: • Burgers in een kwetsbare positie kunnen leven en werken zoals zij dat graag willen, als burger van de lokale samenleving. • De samenwerking tussen maatschappelijke partners onderling en met vrijwilligers (organisaties) en belangengroeperingen krijgt vorm en ontwikkelt zich verder gericht op participatie van de burger in een kwetsbare positie in de buurt. • Het netwerk ontwikkelt zijn vermogen om zeer uiteenlopende en complexe hulpvragen te bedienen met het oog op duurzame hulpverlening.
1
Het betrokken netwerk van burgers in een kwetsbare positie, mantelzorgers, vrijwilligers, beroepskrachten, beleidsmakers, managers en bestuurders is de afgelopen jaren gestaag gegroeid. Naar aanleiding van discussies in netwerkbijeenkomsten van NWV en het gebruik van de Effectenarena is besloten een Ontwikkelwerkplaats NWV in te richten. Aan de ontwikkel-‐ werkplaats hebben beroepskrachten (hulp-‐ en zorgverleners) deelgenomen uit de steun-‐ systemen van 25 burgers in een zeer kwetsbare positie. Het doel was het wisselen van het perspectief van de beroepskrachten en binnen de experimenteerruimte te zoeken naar creatieve oplossingen voor vraagstukken die vastlopen in het huidige systeem van wet-‐ en regelgeving. Het aantonen van het maatschappelijk rendement van de aanpak is hierbij een belangrijke opgave. De toegevoegde waarde van geïntegreerde dienstverlening en de maatschappelijk steunsystemen moet blijken uit een kosten-‐batenafweging in maatschappelijk en economisch opzicht. Alleen dan is er een solide basis voor de verdere uitrol van NWV. Beroepskrachten, financieel deskundigen en managers van zorgaanbieders en andere maat-‐ schappelijk partners, gemeente en zorgkantoor hebben met ondersteuning van Jochum Deuten en Ecorys de resultaten en effecten van de aanpak inzichtelijk gemaakt aan de hand van vier cases. Kennisoverdracht en kennisdeling
Kennisoverdracht en kennisdeling zijn onderdeel van het traject NWV. Deze hebben plaatsgevonden door: • deelname aan bijeenkomsten van de pilot Wmo-‐werkplaats; • publicatie van verhalen van burgers in een kwetsbare positie / ambassadeurs / ervaringsdeskundigen; • bijdrage aan VNG-‐publicatie ‘de kanteling’; • bijdrage aan meerdere landelijke conferenties; • bijdrage aan werkbezoek voor gemeenten en partners in Peel en Maas in januari 2012; • bijdrage aan bijeenkomsten van kenniscentra Movisie en Vilans, van de VNG in het kader van de kanteling van de Wmo; • bijdrage aan ontwikkelen van onderwijsmodules van HAN; • bijdrage aan bijeenkomsten van de Overlegtafel Leven in het Dorp WWZ, de Raad van Advies Zorgkantoor Coöperatie VGZ en de Raad van Bestuur Wonen Limburg. Leeswijzer: een tussenstand
Het traject van de effectanalyse is gestart met een eerste bijeenkomst op 9 november 2011. Op 4 juni 2012 was de vierde en laatste bijeenkomst. Deze rapportage geeft de bevindingen op hoofdlijnen weer (§2). Daarnaast wordt de aanpak van de effectanalyse rond de vier sessies en vier cases toegelicht (§3). In de bijlagen staan de deelresultaten zoals die opgesteld zijn na elk van de sessie. In deze rapportage zijn de voorlopige conclusies te vinden van de effectanalyse, op basis van de vier onderzochte cases. De intentie is om de effectanalyse in 2013 (fase 2) op een aantal punten uit te bouwen om deze conclusies te verstevigen: • door meer cases op een soortgelijke wijze uit te werken om zo meer inzicht te krijgen in de werking en de waarde van NWV, en om meer betrokkenen nader kennis te laten maken met de beoogde ‘heilzame werking’ van NWV;
2
• door de gebruikte aanpak met onder meer de Effectenarena en Effectencalculator 2.0 verder aan te scherpen, ook op basis van ervaringen elders in het land; • door de uitkomsten te verstevigen (bijv. met aanvullende interviews en bureau-‐onderzoek) en bij elkaar te brengen in de vorm van een maatschappelijke business case (mBC)1.
2
De tussenstand: voorlopige bevindingen
De effectanalyse levert een aantal voorlopige bevindingen op: • de kwetsbare inwoner wordt geholpen door de aanpak; hoewel de individuele effecten heel verschillend zijn, valt in algemene zin te zeggen dat de situatie zich door NWV stabiliseert en dat terugval-‐ en crisissituaties worden voorkomen. Kwetsbare inwoners zijn bijvoorbeeld gezonder, minder eenzaam, ze zien weer perspectief; • daardoor zijn ze in staat actiever invulling te geven aan hun eigen leven en de ondersteuning die ze daarbij nodig hebben; • de directe omgeving van de inwoner en het lokale netwerk wordt nauwer betrokken; • de betrokken beroepskrachten zijn enthousiast en ontwikkelen zich op professioneel vlak; • de nieuwe aanpak levert op het eerste gezicht diverse kostenbesparingen op (15 tot 25%); • de aanpak van NWV leidt tot een verschuiving van de partijen die een kwetsbare inwoner ondersteunen. En vanuit deze verschuiving is er ook een verandering van de onderliggende financiering zichtbaar (deze pakt per casus verschillend uit). De presentatie van de tussentijdse resultaten leverde veel enthousiaste reacties op, bijvoorbeeld bij de Raad van Advies van het zorgkantoor of de presentaties in het land. Beroepskrachten kunnen de meerwaarde die ze bieden met NWV scherp neerzetten met ondersteuning van de effectanalyse; zowel in termen van persoonlijke effecten voor de kwetsbare inwoners, als door de zakelijke vertaling daarvan in de financiële en organisatorische effecten.
1
Dit model is in opdracht van het Ministerie van VWS ontwikkeld om zicht te krijgen op de maatschappelijke en
economische meerwaarde van projecten.
3
3
Aanpak effectanalyse fase 1
De opgave
Een effectanalyse van een aanpak als NWV vraagt een bijzondere benadering. Dat heeft te maken met een aantal kenmerken van NWV: • In NWV staat een vraaggestuurd arrangement centraal. De inhoud en de effecten daarvan zijn per definitie individueel bepaald en wisselen door de tijd (soms wat meer ondersteuning, soms minder, soms anders). • De aanpak van NWV is integraal: indien nodig worden meerdere levensdomeinen in het arrangement betrokken. Ook dat maakt de waaier van mogelijke activiteiten en effecten zeer uitgebreid: van arbeidsparticipatie tot gezondheid, van sociale vaardigheden tot zelfvertrouwen, enzovoorts. • NWV is gericht op preventie. Door vroegtijdig en op een andere manier te ondersteunen wordt een slechtere situatie voorkomen (met zwaardere ondersteuning en een intensiever/langer herstelproces). Maar, wat voorkomen wordt, is moeilijk zichtbaar en hard te maken, simpelweg omdat het niet optreedt. Daarmee is de referentiesituatie (‘wat zou er gebeurd zijn zònder NWV’) niet makkelijk vast te stellen. • De aanpak is volop in ontwikkeling. De activiteiten en hun effecten van 2011 zijn in 2013 weer doorontwikkeld. Beroepskrachten ontdekken samen welke activiteiten en werkwijze het beste werken. En gaandeweg wordt steeds scherper hoe de heilzame mechanismen precies in elkaar steken. De effectanalyse is daarmee gericht op ‘een rijdende trein’. • De analyse is niet alleen bedoeld om de aanpak te beschrijven en te evalueren. De analyse ondersteunt de kennisontwikkeling en –overdracht tussen beroepskrachten. • NWV beoogt de inwoners en zijn/haar wensen en behoeften centraal te stellen en ze meer regie te geven op hun eigen herstelproces. Hun ‘leefwereld’ staat voorop. Tegelijkertijd heeft de aanpak gevolgen voor de betrokken beroepskrachten en hun organisatie: de ‘systeemwereld’. De beroepskracht moet in staat zijn persoonlijke herstelprocessen bij kwetsbare inwoners in gang te zetten, en te houden. Organisaties en hun aanbod worden gedienstiger. Dat is de kern van de transitie die in gang is gezet. Dat maakt dat de analyse de effecten vanuit beide perspectieven moet belichten. Nieuwe vorm van effectanalyse
De bovenstaande opgave voor de effectanalyse is opgepakt door enkele bestaande instrumenten in te zetten: • de Effectenarena (1e bijeenkomst); • de Effectencalculator2.0, inclusief ‘maatschappelijke prijslijst’ (2e bijeenkomst); • het Business Model canvas (3e en 4e bijeenkomst). Alle drie deze instrumenten betrekken de beroepskrachten actief bij de effectanalyse. In onderling gesprek leveren ze de belangrijke input voor de analyse. De instrumenten zijn op maat gemaakt en met elkaar vervlochten. Dat heeft geleid tot een vernieuwende aanpak, waarin: • aandacht is voor het kwalitatief beschrijven van de effecten voor de kwetsbare inwoners en hun omgeving (‘de leefwereld’), door de effectanalyse op te bouwen vanuit enkele ‘echte’ cases; • deze effecten vertaald worden naar de organisatorische en ‘zakelijke’ gevolgen wat betreft benodigde ondersteuning en kosten (‘de systeemwereld’); • op kasstromenniveau is gekeken naar de economische effecten van de nieuwe aanpak;
4
• beroepskrachten actief betrokken zijn, zelf leren en zelf input leveren voor de analyse vanuit hun dagelijkse ervaring; • interactieve sessies afgewisseld worden met bureau-‐onderzoek om hun subjectieve ervaringen te toetsen en te scherpen; • de betrokken netwerkpartners worden ondersteund in het gesprek over de duurzame organisatie van de aanpak. Aanpak rond vier bijeenkomsten en vier cases
De effectanalyse fase 1 is opgebouwd rond vier bijeenkomsten. Tijdens de eerste drie bijeenkomsten zijn de verwachtingen en inschattingen van betrokkenen opgehaald. Aanwezig waren met name beroepskrachten van de bij NWV betrokken organisaties: zorginstellingen, welzijnsorganisaties, gemeente, politie, scholen en woningcorporatie. Tegelijkertijd waren de bijeenkomsten momenten waarop de beroepsmatig betrokkenen hun eerste ervaringen met de NWV-‐aanpak deelden en daarvan gezamenlijk leerden. De resultaten van de effectanalyse zijn tijdens een laatste, vierde bijeenkomst gepresenteerd aan bestuurders en managers van de NWV-‐partners. Ongeveer 25 bewoners van Peel en Maas werden door NWV ondersteund ten tijde van de effectanalyse. Hieruit zijn vier representatieve cases geselecteerd. Eén casus van een inwoner met een chronisch psychologische achtergrond, één van een kwetsbare oudere, één van een overlastgevende buurtbewoner met een onderschatte psychologische problematiek en één van een jongere met agressieproblemen die het niet red in het reguliere onderwijssysteem. De vier cases zijn op twee momenten uitgewerkt: • op basis van de informatie zoals de betrokkenen die tijdens de sessies in brachten; • een actualisering op basis van de aanvullende informatie van het zorgkantoor en bij een casus een actualisering. Dit geeft bij drie van de vier cases een gewijzigd beeld, zoals in de casusuitwerking zichtbaar is. In effectanalyse fase 2 kunnen de cases verder geactualiseerd worden. Schematisch ziet de opzet van de effectanalyse er als volgt uit: 1e#bijeenkomst# 4"cases" '"Effectenarena" " " " " " inhoudelijke+ basis?+
2e#bijeenkomst# 4"cases" '"Effecten' calculator" '"klassieke"aanpak" (referen5e)"vs." aanpak"NWV" '"prijskaartjes" maatschappelijke+ en+financiële+ basis?+
3e#bijeenkomst# 4"cases" '"Business"Model" Canvas" # # # # "business+case?"
4e#bijeenkomst# Business"Model" Canvas" >"vertaling" bestuurlijk"en" midden' management" " wat+is+nodig?+ #
tussenstap# financiële"toets" o.b.v."werkelijke" cijfers"
5
3.1 1e Bijeenkomst | Effectenarena In de eerste bijeenkomst is aan de hand van de Effectenarena ‘een plattegrond’ van de NWV-‐ aanpak opgesteld. In vier groepen is een casus rond een kwetsbare inwoner uitgewerkt. Daarbij werden de vier elementen uit de Effectenarena benoemd en met elkaar in verband gebracht: • activiteiten & werkwijze, • benodigde investeringen, • mogelijke maatschappelijke effecten en • te verwachten incasseringen. Uit de werkresultaten van vier cases is één beschrijving van NWV gedestilleerd. Deze Effectenarena beschrijft aan de hand van diverse verbanden de ‘heilzame werking’ van NWV.
>>> Zie bijlage 1 voor het inhoudelijke verslag van deze bijeenkomst, inclusief Effectenarena.
3.2 2e Bijeenkomst | Effectencalculator 2.0 In de oorspronkelijke opzet van de effectanalyse zou na de Effectenarena de Effectencalculator ingezet worden: een nieuw instrument om de maatschappelijke meerwaarde van een interventie te verbinden aan de geldstromen in een gehele wijk of een dorp. Bij nader inzien leek het waardevoller om eerst het beeld per cases scherp te krijgen. Ook omdat dit beter aansloot bij de belevingswereld van de betrokken beroepskrachten. Voor de tweede bijeenkomst is daarom een aangepaste methode ontwikkeld: de Effectencalculator 2.0. De betrokkenen is gevraagd per casus een beroepsmatige inschatting te maken van twee situaties: één met èn één zonder NWV. Dit op basis van hun kennis van de casus en van hun algemene ervaring en expertise. Gebeurtenissen in het leven van een kwetsbare inwoner, over een periode van meerdere jaren, werden voor deze twee situaties vertaald naar de benodigde beroepsmatige ondersteuning. Met behulp van een ‘maatschappelijke prijslijst’2 is daar vervolgens een prijskaartje aan verbonden. Daarmee ontstond per casus een beeld van de meerwaarde van de NWV-‐ aanpak, ook in financieel opzicht, uitgezet in de tijd. Naderhand zijn deze beroepsmatige inschattingen (conservatief) uitgewerkt, verbonden aan de financieringsbronnen en getoetst door het zorgkantoor. NB:$alleen$de$verschillen$tussen$beide$aanpakken$zijn$benoemd$
Klassieke(aanpak(
M.#woont(bij(ggz( Vincent(van(Gogh(
M.(belandt(op( straat(
M.(vereenzaamt,(gebruikt( alcohol,(houdt(zich(niet(aan( afspraken,(gezondheids; problemen,(slikt(anL; alcoholmedicijnen(niet,( overlast.(Gevolg:(verwijdering(
M.(gebruikt(veel(alcohol,( veroorzaakt(overlast,(kleine( criminaliteit,(bouwt(schulden(op( (o.m.(door(diverse(boetes)(
M.(meldt(zich(bij( maatsch.(opvang(
‘in$aanraking$met$jusBBe’:$ diverse$malen$per$week$ daklozenuitkering$
opvang$
div.$bezoeken$ziekenhuis$ (ambulance,$korte$opname)$
1 week:
€ 700"
Aanpak(Netwerk(Welzijn(Versterkt(
bespreking$NWV$
Gedwongen( opname(Regionaal( Centrum( Gezondheidszorg( (min.(½(jaar)(
€ 30.000 50 delict
en" kosten$ € 3.000" 1 jaar:" rond$RM$ € 12.000 " € 100.00 € 750"
inzet$div.$professionals$nav.$ zorgen$ouders$
jaar(1(
jaar(0,5(
Dhr.(M.(wordt(besproken(in( NWV;overleg,(hij(wil(graag( ‘gewoon’(zijn((werken,( sporten)(
jaar(1,5(
M.(krijgt(baan(bij( fietsenstalling(
€ 3.000/ " halfjaar"
Ondersteuning$‘maatje’$(vrijwilliger)$$$$F>$
gedwongen$opname$ (½$jaar)$
€ 1.700"
jaar(2(
€ 1.200"
dagbesteding$F>$
begeleid$wonen,$ met$intensieve$ beroepsmaBge$ begeleiding$
jaar(2,5(
M.(krijgt(baan(in(bakkerij(
bespreking$NWV$
€ 3.400/ " halfjaar"
€ 2.000/ " halfjaar"
lidmaatschap$vereniging$
psychologisch$ onderzoek$
€ 35.000 " /halfjaar "
0"
M.(wil(af(en(toe(zijn(anL; alcoholmedicijn(niet(meer( slikken,(maar(begeleider(weet( dat(te(voorkomen(
M.(wordt(lid(van(een( sportvereniging(
Hij(stopt(daar;( vindt(daar(zijn( draai(niet(
M.(gaat(weer(bij( ggz(Vincent(van(Gogh( wonen(
situaLe(escaleert:(opname( via(rechterlijke(machLging(
ouders(van(M.(maken(zich(grote( zorgen(en(proberen(via(diverse( instanLes(oplossingen(te(krijgen(
€ 600" /jaar"
€ 4.800/ halfjaar"
$
€ 20-40. 000 /halfjaar " "
2
2.0
De ‘maatschappelijke prijslijst’ is onderdeel van de Effectencalculator en is door een netwerk van
adviseurs/onderzoekers samengesteld uit diverse uit de literatuur bekende kostprijzen rond wonen-‐welzijn-‐zorg.
6
Op een rij gezet, vallen de volgende zaken op. • Zichtbaar wordt dat de meerwaarde van NWV voor de verschillende cases heel verschillend uitpakt. • Alle vier cases laten zien dat een besparing op de totale kosten voor (beroepsmatige) ondersteuning mogelijk is (variërend van ca. 15% tot 25%). • Vaak leidt het tot een verschuiving van de partijen die een kwetsbare inwoner ondersteunen. En vanuit deze verschuiving is er ook een verandering van financiering zichtbaar (ook deze is per casus verschillend). • NWV brengt stabiliteit in het leven van inwoners; dat is ook zichtbaar in het veel gelijkmatiger verloop van de kosten. Per casus is gekozen voor een rekenperiode die passend is bij de benodigde ondersteuning. De periode is vastgesteld door de beroepskrachten zelf. De Effectencalculator 2.0, inclusief de ‘maatschappelijke prijslijst’, is ondertussen ook voor andere projecten in het land ingezet. Dat heeft geleid tot verdere verbetering, bijvoorbeeld in de begeleidende instructie, een aansprekender format en een aangescherpte maatschappelijke prijslijst.
>>> Zie bijlage 3 voor het naderhand aangescherpte verslag van deze bijeenkomst. In bijlage 4 is het gebruikte format weergegeven. De maatschappelijke prijslijst is opgenomen in bijlage 5.
3.3 3e Bijeenkomst | Business Model Canvas De ambitie bestaat om de NWV-‐aanpak steeds breder in te zetten in de gemeente Peel en Maas. Ook elders in het land bestaat belangstelling voor de aanpak. In verband met de overdraagbaarheid is het waardevol om te ontdekken hoe die maatschappelijke meerwaarde nu precies ontstaat. Daarvoor is het Business Model Canvas3 ingezet. Dit hulpmiddel is ontwikkeld in het bedrijfsleven. Door negen bouwstenen te benoemen en deze in samenhang te beschouwen, wordt zichtbaar hoe waarde kan worden toegevoegd. Deze benadering blijkt ook heel waardevol voor maatschappelijke projecten. Daar gaat het immers ook om het toevoegen van waarde: maatschappelijke waarde. In verschillende groepen is in de 3e bijeenkomst het Business Model Canvas ingevuld, rond de specifieke cases. De 3
Zie voor meer informatie: http://www.businessmodelgeneration.com/
7
resultaten werden vervolgens gepresenteerd. Een goed ‘business model’ is namelijk ook snel uit te leggen, omdat het ingekookt is tot de kern. Ook van deze werkresultaten is uiteindelijk weer één uitwerking van gemaakt. Rechtsboven in het model wordt de waarde beschreven die NWV wil toevoegen en op welke manier die waarde bij de ontvanger terecht komt. Linksboven staan de zaken die daarvoor nodig zijn: partners, activiteiten en bronnen. De onderste onderdelen ‘kosten’ en ‘inkomsten’ zijn minder aan bod geweest. In de 2e bijeenkomst is daar al specifiek bij stilgestaan. Ook is het onderwerp van gesprek in de 4e bijeenkomst. Dit zal een belangrijk element zijn in de duurzame doorontwikkeling van NWV. >>> Zie bijlage 6 voor een grotere weergave van het Business Model Canvas.
3.4 4e Bijeenkomst | Business Model Canvas II In de derde bijeenkomst is het Business Model Canvas geïntroduceerd. Sinds de derde bijeenkomst hebben diverse partijen uit het Netwerk Welzijn Versterkt met succes inspanningen geleverd om de vier cases financieel te staven. Na deze tussenstap was de tijd rijp om van de verschillende partijen ook medewerkers op bestuurlijk en management-‐niveau te betrekken. Tijdens de vierde bijeenkomst werden de resultaten tot dan toe gepresenteerd, waarna op bestuurlijk niveau het Business Model Canvas wederom is ingevuld. Hierbij is de nadruk gelegd op de linkerzijde van het model. Welke activiteiten moeten worden aangeboden? Wat zijn de bronnen om dit aan te kunnen bieden? Welke partners zijn daarvoor nodig? Enkele van de (kwetsbare) inwoners waren actief betrokken bij de voorbereiding van de bijeenkomst. Naast een ondersteunde kwetsbare inwoner waren dit inwoners die betrokken zijn als trainer van een vereniging, als ‘maatje’ en als organisator van culturele activiteiten organiseert, ook voor kwetsbare kinderen. Netwerk Welzijn Versterkt is een innovatieve aanpak, over de traditionele grenzen en werkwijzen van organisaties heen. Dit brengt vanzelf grote uitdagingen voor de betrokken organisaties met zich mee. Denkend vanuit de vraag van de kwetsbare mensen kan dit de nodige gevolgen voor organisaties hebben. Tijdens de sessie is met een open vizier gekeken naar hoe dit verder handen en voeten gegeven kan worden. De resultaten van de vierde bijeenkomst zijn opgenomen in een bijgewerkt Business Model Canvas. Dat leverde de volgende ‘statements’ van bestuurders op: • Doe wat nodig is: ontregel constructief, werk samen (directeur woningcorporatie Wonen Limburg) • Sluit aan bij de kracht van inwoners, ontschot geldstromen, weg van de claimcultuur (voorzitter seniorenraad Peel en Maas)
8
•
• • •
De burger in een kwetsbare positie staat in het midden; hoe komen we van vier cases naar situatie waarin we alle burgers in een kwetsbare positie bereiken? (wethouder Jeugd, gezin, zorg en ontwikkeling, gemeente Peel en Maas) Ont-‐institutionaliseren, op weg naar sociale coöperatie (wethouder Sociaal beleid, wonen en cultuur, gemeente Peel en Maas) Geef verantwoording aan dorpen en buurten; daar ligt de sleutel (wethouder ondernemen, financiën en regionale samenwerking, gemeente Peel en Maas) ’WAT’ is duidelijk; kruistocht voortzetten, er is geen weg terug (Manager Zorgkantoren, Coöperatie VGZ)
Deze bestuurlijke verwachtingen geven richting aan de opgave waar NWV de komende jaren voor staat. Deze opgave zal onderbouwd worden met een beleidsadvies over NWV. De centrale vraag daarin is: hoe schalen we op van klein naar groot? Het plan van aanpak van de effectanalyse in 2013 (fase 2) maakt onderdeel uit van het beleidsadvies.
>>> Zie bijlage 7 voor een grotere weergave van het Business Model Canvas.
9
Bijlagen
10
Bijlage 1: Verslag 1e bijeenkomst Effectanalyse 1. Inleiding Met Netwerk Welzijn Versterkt (NWV) willen diverse organisaties in de gemeente Peel en Maas een stevige impuls geven aan de ondersteuning en begeleiding van kwetsbare bewoners. Maar hoe werkt deze innovatieve aanpak precies? Wat zijn de werkzame bestandsdelen? En wie heeft er nu precies baat bij? Daarvoor is een effectanalyse gestart. Op woensdagmiddag 9 november 2011 vond daarvoor de eerste bijeenkomst plaats met diverse betrokkenen bij Netwerk Welzijn Versterkt (zie deelnemerslijst in de bijlage). Na een welkom van projectleider Jan Joore schetst Jochum Deuten de aanpak. Hij introduceert daarvoor de Effectenarena. Voor een deel van aanwezigen geen onbekend instrument. Drie groepen pakken vervolg een casus vast en beschrijven deze door middel van de stappen van de Effectenarena: • de activiteiten en de manier waarop die uitgevoerd worden • de investeerders die nodig zijn om deze activiteiten uit te voeren • de effecten voor kwetsbare inwoners, voor de maatschappij, voor de betrokken organisatie • de incasseerders; de partijen die een zakelijke baat hebben bij die effecten Met de Effectenarena worden de verwachtingen beschreven van de betrokkenen. Door intensieve bespreking hebben deze enige stevigheid, maar zekerheid dat bijvoorbeeld de verwachte effecten ook daadwerkelijk optreden is er nog niet. De vervolgstappen van de effectanalyse zijn er opgericht de verwachtingen te toetsen en een zekerder inzicht te geven. In § 6 vindt u een uitwerking van de ingevulde Effectenarena’s. De casussen krijgen op drie manieren betekenis: • tijdens de 1e bijeenkomst helpt het om de materie concreet te maken • door de casussen op elkaar te leggen wordt de gedeelde, vaste kern van de NWV-‐aanpak ligt • door in volgende sessie deze casussen – die tamelijk representatief zijn voor verschillende doelgroepen -‐ door te trekken op gemeentelijk niveau Casus #1… Dhr. M. is een jongeman die door ‘gewoon’ werk en gezonder leven, gelukkig wil worden. En wil voorkomen dat hij terugvalt in de oude situatie van d akloosheid en drugsgebruik.
Casus #2… Dhr. B. voelt zich eenzaam in het verzorgingstehuis. Door gezondheids-‐ problemen communiceert hij ook lastig. Als het slecht met h em gaat, verzorgt hij zichzelf ook slecht en claimt hij zijn omgeving.
Casus #3… Als jongere S. het overzicht verliest wordt hij wel eens agressief. Daarna zit hij in d e put. Hij wil graag met zijn handen werken. En van het voetballen krijg ik zelfvertrouwen. Hoe kunnen kan de situatie zo georganiseerd worden dat S. leert omgaan met zijn agressieprobleem?
2
2. De activiteiten en de manier van werken Effecten ontstaan vanuit concrete handelingen. In de groepen werden dan ook eerst de activiteiten beschreven. Uiteraard gaat het dan om de activiteiten in directe relatie met de kwetsbare inwoner. Maar ook om de randvoorwaardelijke activiteiten: dingen die nodig zijn voor de nieuwe aanpak van NWV. Voor het optreden van effecten is de manier waarop activiteiten worden uitgevoerd van belang. Als je als beroepskracht bijvoorbeeld samen met een kwetsbare inwoner dingen doet, dan kun je de leiding nemen, maar je kunt je ook afwachtend opstellen. Dat maakt nogal een verschil voor de effecten die zullen optreden. Daarom dat de manier van werken ook apart genoemd staat in de Effectenarena. Activiteiten met de kwetsbare inwoner
• Samen dagelijkse dingen doen (bijv. samen boodschappen doen, koken, mee gaan naar het zaterdagbaantje,) • Laagdrempelig aanwezig/beschikbaar zijn “Vroeger werd op basis van de • Luisteren naar de onderliggende hulpvraag en deze indicatie ‘van achter het bureau’ expliciet maken op praktisch niveau een plan opgesteld en • De dingen/activiteiten doen die van belang zijn voor uitgevoerd. Nu kunnen we de tijd de kwetsbare inwoner (bijv. een dagbesteding waar nemen om een slag dieper te de kwetsbare inwoner gemotiveerd voor is, dat er kijken en dit breed met elkaar af gesport kan worden, mee naar een gesprek op te stemmen.” school) • Contact onderhouden met het netwerk om de kwetsbare inwoner heen (familie, overige beroepskrachten), dit netwerk in stand houden en waar mogelijk uitbreiden (bijv. partners zoeken in de wijk, of een context die bij de persoon past zoals de voetbal, of werk) • Begeleidingsplan opstellen Manier van werken
• Contact laagdrempelig houden, passend bij de kwetsbare inwoner: ‘toevallig georganiseerd’, “ik kom bij je kijken”, “ik bel even” • Kijken vanuit de inwoner: wat heeft hij of zij nodig (i.p.v. vanuit referentiekader / mogelijkheden van een enkele organisatie of de “De vraag van M. is dat hij graag gestelde indicatie) ‘normaal’ wil zijn. Dat betekende • Vanuit een persoonlijke klik tussen inwoner en voor hem sporten en overdag beroepskracht werken. Dat hebben we nu • Vanuit een duurzame relatie (niet steeds een andere geregeld.” beroepskracht) • Structuur bieden en betekenis geven aan gebeurtenissen, een spiegel voorhouden, laten zien hoe dingen gaan, helpen herinneren aan eigen gedrag en eigen besluiten • Geven en nemen, twee stappen vooruit, een achteruit, nieuwe kansen blijven bieden, positief blijven. (“Eerst werkte M. bij een fietsenstalling, maar dat ging niet, nu hebben we een plek gevonden bij een bakker. Dat lukt wel.”) Activiteiten om NWV te organiseren
• Collegiale coaching / inhoudelijk overleg over kwetsbare inwoners, incl. coördinatie van verleden, heden en toekomst • Contactpersoon met doorzettingsmacht, die – waar nodig -‐ op hoogste niveau schotten kan doorbreken (financiering regelen, managers overrulen, andere werkwijze van beroepskrachten stimuleren of zo nodig afdwingen)
“Iemand die aan de touwtjes kan trekken. En die ‘een casus’ een gezicht geeft voor bestuurders.”
3
• Bestuurlijk draagvlak organiseren
3. Effecten De aanpak van Netwerk Welzijn Versterkt moet leiden tot een merkbare meerwaarde bij kwetsbare inwoners, bij de betrokken organisaties en bij grotere maatschappij. Kenmerk van de aanpak is de individuele benadering. Dat maakt de effecten per inwoner verschillen. Toch wordt een sterke gemeenschappelijke deler zichtbaar. Effecten voor de kwetsbare inwoners
• Meer vertrouwen in hulpverlener (door samen dingen te doen, door er te zijn, door duurzame relatie) “Ze kunnen me • Erkenning voelen (“ik laat wat zien, ik kan dit”) daar niet m issen” • Een waardevol perspectief voor het eigen leven zien • Betere, gezondere levensstijl (bijv. dagritme en eetpatroon) • Minder eenzaam (met o.m. als mogelijke vervolgeffect minder schijn-‐hulpvraag) • Minder stress / minder frustratie en spanning (o.a. door voorkomen overvragen door beroepskracht) • Betere gezondheid (door beter hulpaanbod, door minder stress, door activiteiten, door betere levensstijl, door minder eenzaamheid) • Grotere stabiliteit van de welzijns-‐ en “Nu werkt hij elke zaterdag in de gezondheidssituatie = afglijden voorkomen; per steenfabriek en verdient € 40” inwoner verschillend, maar vaak: o in aanraking komen met de politie/justitie o dakloos worden “Als de betrokken hulpverlener, o depressie en pogingen tot suïcide meer tijd had gestoken in de o crisisplaatsing om de zoveel tijd inwoner en de signalen van de o levenslang in de uitkering buurt en woningcorporatie had o in de schulden raken meegenomen, dan was het niet o uithuiszetting zo geëscaleerd” • Grotere kwaliteit van leven (door de bovenstaande effecten) Effecten voor de organisatie
• Effectievere en efficiëntere hulpverlening/begeleiding (door benutten kennis uit netwerk en minder claim-‐gedrag en schijnvraag van ‘cliënten’) • Efficiëntere samenwerking en afstemming (niet meer tegen elkaar of naast elkaar, door betere coördinatie beroepskrachten) • Meer en gedeelde kennis over kwetsbare inwoners (de ‘handleiding’ is bekend, voorkomen onwetendheid bij een nieuwe beroepskracht) • Impuls voor professionaliteit (met name door collegiale coaching en overleg) • Hogere arbeidstevredenheid (omdat kwetsbare inwoner beter geholpen kan worden) • Betere sfeer werkplek Effecten voor omgeving kwetsbare inwoner
• Ont-‐zorgen mantelzorgers (voor dagelijkse zorg en zorg over toekomstperspectief) Effecten voor lokale gemeenschap
• Minder overlast door betere levensstijl (bijv. voorkomen drankmisbruik, agressief gedrag, vandalisme, ongewenst woongedrag, etc.) • Inclusieve maatschappij: een dorp waarin ook kwetsbare bewoners meedoen en zichtbaar zijn in de activiteiten (op de basisschool, op de voetbalvereniging, bij de lokale ondernemer) 4
4. Incasseringen: wie heeft er baat bij? De hiervoor genoemde effecten hebben soms ook een meer zakelijke betekenis omdat partijen baat kunnen hebben bij een effect. In termen van de Effectenarena: ze incasseren. In de vervolgstappen van de effectanalyse zullen de incasseringen uitgewerkt worden. Daarmee kunnen uitspraken gedaan worden over het met maatschappelijk rendement van NWZ. Vooralsnog dachten de aanwezigen aan de volgende incasseringen. • Het rijk omdat de uitgaven voor de ABWZ minder worden of in toom blijven • De zorgverzekeraar omdat veel zorgvraag voorkomen wordt en kwetsbare inwoners gezonder worden (door activiteiten, maar ook minder eenzaamheid en stress). • De zorgorganisaties: beter gemotiveerde werknemers (met waarschijnlijk een lager ziekteverzuim) en met een hogere graad van professionaliteit (wat waarschijnlijk leidt tot “Het is eigenlijk een k leine investering, maar met een hele efficiënter werken). • De gemeente: vermoedelijk is er per saldo een grote impact voor M.” besparing voor uitgaven voor WMO, werk & inkomen en jeugdhulpverlening • De politie: meer aandacht voor andere taken, geen directe financiële besparing. • Het lokale bedrijfsleven wellicht: beschikbaarheid over gemiddeld gesproken beter opgeleide, jonge mensen met een stabieler leven (= minder ziekteverzuim).
5. Investeringen: wat is nodig? Tegenover de effecten (§ 3) en incasseringen (§ 4) staan de investeringen die nodig zijn om de activiteiten uit te voeren. Voor een beperkt deel gaat hier om een geldelijke investeringen. Het leeuwendeel van de investering bestaat uit tijd en aandacht. • Betrokken organisaties investeren door beroepskrachten af te vaardigen voor het collegiaal overleg/coaching • Gemeente voor financiering van contactpersoon/projectleider van NWV • Uiteenlopende beroepskrachten investeren tijd en aandacht; een arts, een leerplichtambtenaar, een stagebegeleider, een politieagent. Voor een groot deel betreft het hun reguliere werk en taak, waar ze een vergoeding voor ontvangen. Dat is niet te duiden als een investering in NWV. Maar soms zetten ze een stap extra en nemen ze extra tijd, zonder dat direct een vergoeding tegenover staat. Dat is wel te zien als een investering. • Diverse mensen en partijen in de lokale gemeenschap investeren om mede-‐bewoners vooruit te helpen. Veelal gaat het om tijd en aandacht, die ze zonder NWV niet zouden hebben gegeven. Bijvoorbeeld een sportschool die iemand intensiever dan normaal begeleid. Of een lokale ondernemer die werknemer wat meer ondersteund. Of leden van een kerkgemeenschap die activiteiten ondernemen met iemand. Of trainer van de voetbalvereniging die…
5
6. Effectenarena Het bovenstaande is als volgt samen te vatten in de vorm van de Effectenarena.
6
7. Hoever zijn we? In Peel en maas zijn nu de eerste voorbeelden beschikbaar van de nieuwe aanpak. Niet iedere beroepskracht kan al op die manier werken. De benodigde competenties missen ze nog. De eigen organisatie werkt niet mee, of ziet het nog niet. Men zit nog in een veranderproces en moet die andere bril nog leren opzetten. Aanwezigen geven aan dat ze graag meer onderling contact willen. Bijeenkomsten ‘zoals deze’, maar waarin ze dan graag spreken over hun nieuwe, eigen ‘cliënten’. Met andere woorden: men wil aan de slag met de collegiale coaching. Het NWV zal daarin ook voorzien in 2012 met 4 bijeenkomsten (‘ontwikkelwerkplaatsen’). Tijdens deze bijeenkomsten worden cases besproken en wordt de impliciete kennis expliciet gemaakt aan de hand van de verhalen van inwoners, verwanten en beroepskrachten. En de onderliggende methoden en instrumenten worden beschreven in een databank. Aanwezigen willen ook zelf de doorzettingskracht kunnen organiseren. Waarom moet er eigenlijk iemand anders schotten doorbreken? Dat wil men zelf kunnen doen. Ook het probleem van de zorgmijder komt ter sprake. Wanneer mag je optreden? Het NWV zal daarvoor afstemming verzorgen met het netwerk bemoeizorg.
8. Het vervolg Uit de eerste bijeenkomst kristalliseren zich ook enkele vervolgvragen die in de volgende bijeenkomsten opgepakt kunnen worden: • De nieuwe aanpak vereist wat van de betrokken organisaties: het inhoudelijk afstemmen van het aanbod, het voor een deel inleveren van autonomie, soms een stap extra zetten. Daar krijgen ze als organisatie ook wat voor terug. Maar is dat voldoende? Temeer hulpverlenende organisaties altijd te maken hebben met een bekende paradox: de hulpverlening is er op gericht mensen gezonder en zelfstandiger te maken, maar elke hulp die verleend wordt is ook gewoon omzet. En ook omdat bij deze aanpak de kost voor de baat uit gaat en veel opbrengsten onzichtbaar zullen blijven (omdat bijvoorbeeld kosten voorkomen worden). • Welke effecten zijn nog onderbelicht, bijvoorbeeld bij bewoners die een rol hebben in het ‘maatschappelijke steunsysteem’ rond een kwetsbare inwoner? Zijn er ook negatieve effecten denkbaar? En hoe lang blijven de effecten zichtbaar? Wat gebeurt er als de aanpak van NWV niet nieuw meer is, maar ‘gewoon’? • Hoe groot zijn de incasseringen precies? Bij welke partijen landen ze? En zijn ze aannemelijk en hard te maken? De antwoorden op deze, en andere vragen zullen helpen om de meerwaarde van de innovatieve aanpak van Netwerk Welzijn Versterkt op de kaart te zetten.
7
Bijlage 2: Verslag 2e bijeenkomst Effectanalyse Met Netwerk Welzijn Versterkt geeft de gemeente Peel en Maas met haar maatschappelijke partners geeft een innovatieve impuls aan de ondersteuning van kwetsbare inwoners.
1. De waarde van een nieuwe aanpak Dit document geeft een eerste waardebepaling. Deze is opgesteld door de betrokkenen zelf. Momenteel wordt de aanpak gebruikt voor 25 kwetsbare inwoners en worden de eerste ervaringen op gedaan. Hieruit zijn vier ‘cases’ geselecteerd om onder de loep te nemen. Daaruit blijkt dat de waarde is te vinden op drie niveaus. Waarde kwetsbare bewoner Voorop staat de verwachte positieve effecten voor kwetsbare inwoners. Deze bestaan uit : Organisatorische waarde NWV betekent ook veel voor de beroepskrachten die bewoners ondersteunen. De organisatorische effecten bestaan uit:
EFFECTEN KWETSBARE INWONER
Meer vertrouwen in hulpverlener Meer erkenning voelen Meer perspectief eigen leven zien Betere, gezondere levensstijl (bijv. dagritme en eetpatroon) Minder eenzaam Minder stress / frustatie en spanning
E F F E C T E N O R G A N I S AT I E
Efficiëntere samenwerking en afstemming Meer en gedeelde kennis over cliënt Impuls voor professionaliteit
Betere gezondheid Grotere stabiliteit welzijns-/gezondheidssituatie (voorkomen ‘afglijden’) Grotere kwaliteit van leven
Hogere arbeidstevredenheid Betere sfeer werkplek
Effectievere en efficiëntere hulpverlening/ begeleiding
De verwachting is dit kan leiden tot minder ziekte verzuim. Overige maatschappelijke waarde Door NWV verandert de ondersteuning die kwetsbare bewoners nodig hebben vanuit de maatschappij. EFFECTEN OMGEVING KWETSBARE INWONER
Ont-zorgen mantelzorgers EFFECTEN LOKALE GEMEENSCHAP
Minder overlast Inclusieve maatschappij
2. Minder en andere kosten Bovenal wordt in de cases zichtbaar dat de kwaliteit van de levenssituatie in alle gevallen een stuk beter werd. Niet alleen voor ‘de kwetsbare inwoner’, maar ook voor de directe omgeving (partner, kinderen, ouders). Dat vertaalt zich ook in de beroepsmatige ondersteuning die ze nodig hebben. En de kosten die daarmee verbonden zijn. De indicatieve cases zijn uitgewerkt in twee varianten: • hoe ziet ondersteuning in de klassieke aanpak eruit? • hoe volgens de NWV-‐aanpak? 8
Mevr. G.B.
NWV voorkomt crises/escalatie en daarmee hoge kosten later De situatie stabiliseert en daarmee worden uitgaven voorspelbaarder De initiële kosten zijn door de NWV soms hoger, maar worden later gecompenseerd door voorkomen kosten/besparingen. Ondersteuning wordt (deels) door andere partijen geleverd In de bijlagen worden de cases uitgewerkt.
S.
Potentiële besparing (na 1e actualisatie / bij benadering)
M.
Dhr. B.
Door aan de ondersteuning een prijskaartje te hangen, met de bijhorende financieringsstroom, geven de cases vervolgens inzicht in de mogelijke economische baat van NWV. Wat zeggen de vier cases?
€ 100.000
€ 40.000
€ 75.000
€ 9.000
(10 jaar)
(3 jaar)
(15 jaar)
(2 jaar)
= 15%
= 20%
= 25%
= 25%
✓
✓
✓
✓
✓
✓
✓
✓
✓
✓
✓
✓
✓
✓
3. Andere verdeling beroepsmatige ondersteuning De aanpak van NWV leidt ook tot een verschuiving van geldstromen. Naar verwachting zal de behoefte aan crisisopvang en intensieve zorg afnemen. Andere ondersteuning wordt soms uit andere geldstromen gefinancierd. En andere ondersteuning kan ook door andere partijen verzorgd worden. Voor de ene organisatie betekent het meer werk en omzet. Maar voor de andere juist minder.
4. Naar een volgende waardebepaling Zoals de taxatie van een woning ook geen garantie is voor de uiteindelijke verkoopprijs, zo biedt deze eerste waardebepaling van NWV geen gegarandeerd maatschappelijk rendement. NWV is nog in een ontwikkelende fase. Pas over een paar jaar kan terugblikkend vastgesteld of de verwachtingen zijn uitgekomen. Voor nu is het de opgave de indicaties uit de cases zo stevig mogelijk te maken èn na te denken hoe de waardebepaling in de toekomst gebaseerd kan worden op werkelijk gerealiseerde effecten.
9
Bijlage 3: Uitwerking cases 2e bijeenkomst Uitwerking casus Dhr. B Situatie met en zonder NWV NB:(alleen(de(verschillen(tussen(beide(aanpakken(zijn(benoemd(
Klassieke(aanpak(
Dhr.%B.(komt( in(verzorgings8 tehuis( gezondheid( verslechtert:( 8 afasie( 8 demen?e( 8 diabetes( 8 slechthorend(
gedrag(wordt(steeds(minder(sociaal,( vraagt(nega?eve(aandacht,(minder( contacten( gezondheid(verslechtert(verder( er(komt(geen(bezoek(meer,(ook(niet( van(echtgenote( gedrag(escaleert((agressie)( Opname(GGZ(nodig(
begeleiding(door(regionaal( centrum(geestelijke( gezondheidszorg((
€ 11.600 " /jaar"
€ 250" /dag"
opname(GGZ(
€ 2.500" /jaar"
gebruik(WMO=voorziening(
Aanpak(Netwerk(Welzijn(Versterkt(
80(jaar(
slechte(gezondheid,(verdere( eenzaamheid,(geen(contact( medebewoners(
90(jaar(
85(jaar( meneer(is(minder(veeleisend( voor(verzorgenden,(posi?ef(gedrag(
Dhr.(B.(wordt(besproken( in(NWV8overleg,(vanuit( brede(exper?se(collega’s,( met(korte(lijnen(
meneer(woont(preQg(en(is(niet( eenzaam(
familie(blijL(op(bezoek(komen( gezondheid(verslechtert:(afasie,( demen?e,(diabetes,(slechthorend(
andere(benadering(door( verzorgenden(
gebruik(WMO=voorziening(
€ 6.000" /jaar" begeleiding(door(regionaal( centrum(geestelijke( gezondheidszorg(( € 4.000" (lminder(intensief)(( /jaar"
bespreking(NWV( inzet(andere(par9jen(
€ 2.500" /jaar"
€ 5.800" /jaar"
Financiële uitwerking
klassieke!aanpak!#!uitwerking!sessie! aanpak!NWV!#!uitwerking!sessie! klassieke!aanpak!#!1e!actualisaAe!
!€!900.000!! !€!800.000!!
CorrecAe!ivm.!onterecht! doorlaten!lopen!begeleiding! RCGZ,!terwijl!meneer! opgenomen!is!bij!GGZ!
!€!700.000!! !€!600.000!! !€!500.000!! !€!400.000!! !€!300.000!! !€!200.000!! !€!100.000!! !€!#!!!! !jaar!1!
jaar!2!
jaar!3!
jaar!4!
jaar!5!
jaar!6!
jaar!7!
jaar!8!
jaar!9!
jaar!10!
!€!800.000!! !€!700.000!! !€!600.000!! !€!500.000!!
totaal!NWV!
!€!400.000!!
totaal!WMO! totaal!AWBZ!
!€!300.000!!
totaal!ZVW!
!€!200.000!! !€!100.000!! !€!#!!!!
klassieke!aanpak!#!1e!actualisaAe!
aanpak!NWV!#!1e!actualisaAe!
10
Uitwerking casus M. Situatie met en zonder NWV NB:$alleen$de$verschillen$tussen$beide$aanpakken$zijn$benoemd$
Klassieke(aanpak(
M.#woont(bij(ggz( Vincent(van(Gogh(
M.(belandt(op( straat(
M.(vereenzaamt,(gebruikt( alcohol,(houdt(zich(niet(aan( afspraken,(gezondheids; problemen,(slikt(anL; alcoholmedicijnen(niet,( overlast.(Gevolg:(verwijdering(
jaar(1(
Aanpak(Netwerk(Welzijn(Versterkt(
Dhr.(M.(wordt(besproken(in( NWV;overleg,(hij(wil(graag( ‘gewoon’(zijn((werken,( sporten)(
bespreking$NWV$
Gedwongen( opname(Regionaal( Centrum( Gezondheidszorg( (min.(½(jaar)(
€ 30.000
50 deli cten" kosten$ € 3.000" 1 jaar:" rond$RM$ daklozenuitkering$ € 12.000 " € 100.00 div.$bezoeken$ziekenhuis$ 0" (ambulance,$korte$opname)$ € 750" gedwongen$opname$ inzet$div.$professionals$nav.$ (½$jaar)$ € 1.700" zorgen$ouders$
‘in$aanraking$met$jusBBe’:$ diverse$malen$per$week$
1 week:
€ 700"
jaar(0,5(
jaar(1,5(
M.(krijgt(baan(bij( fietsenstalling(
€ 3.000/ " halfjaar "
Ondersteuning$‘maatje’$(vrijwilliger)$$$$F>$
jaar(2(
Hij(stopt(daar;( vindt(daar(zijn( draai(niet(
€ 1.200"
bespreking$NWV$
jaar(2,5(
€ 2.000/ " halfjaar "
€ 600" /jaar"
€ 4.800/ halfjaar "
$
Financiële uitwerking
€ 20-40. 00 /halfjaa 0" r"
klassieke!aanpak!#!uitwerking!sessie! klassieke!aanpak!#!1e!actualisa<e! aanpak!NWV!#!uitwerking!sessie! aanpak!NWV!#!!1e!actualisa<e!
!€!200.000!!
begeleid$wonen,$ met$intensieve$ beroepsmaBge$ begeleiding$
M.(krijgt(baan(in(bakkerij(
€ 3.400/ " halfjaar "
dagbesteding$F>$
€ 35.000 " /halfjaa r"
M.(wil(af(en(toe(zijn(anL; alcoholmedicijn(niet(meer( slikken,(maar(begeleider(weet( dat(te(voorkomen(
M.(wordt(lid(van(een( sportvereniging(
lidmaatschap$vereniging$ psychologisch$ onderzoek$
M.(gaat(weer(bij( ggz(Vincent(van(Gogh( wonen(
situaLe(escaleert:(opname( via(rechterlijke(machLging(
ouders(van(M.(maken(zich(grote( zorgen(en(proberen(via(diverse( instanLes(oplossingen(te(krijgen(
M.(meldt(zich(bij( maatsch.(opvang(
opvang$
M.(gebruikt(veel(alcohol,( veroorzaakt(overlast,(kleine( criminaliteit,(bouwt(schulden(op( (o.m.(door(diverse(boetes)(
Aanpassing!na!aanvulling! zorgkantoor!mbt.!post! 'begeleid!wonen'!
!€!180.000!! !€!160.000!! !€!140.000!!
Aanpassing!na!aanvulling! zorgkantoor!mbt.!post! 'begeleid!wonen'!
!€!120.000!! !€!100.000!! !€!80.000!! !€!60.000!! !€!40.000!! !€!20.000!! !€!#!!!! !jaar!0,5!
jaar!1!
jaar!1,5!
jaar!2!
jaar!2,5!
!€!200.000!! !€!180.000!! !€!160.000!! !€!140.000!!
totaal!NWV!
!€!120.000!!
totaal!derden!
!€!100.000!!
totaal!WMO/gemeente!
!€!80.000!!
totaal!ZVW!
!€!60.000!!
totaal!AWBZ!
!€!40.000!! !€!20.000!! !€!#!!!! klassieke!aanpak!#!1e!actualisa<e!
aanpak!NWV!#!!1e!actualisa<e!
11
Uitwerking casus S. Situatie met en zonder NWV
Klassieke(aanpak(
NB:$alleen$de$verschillen$tussen$beide$aanpakken$zijn$benoemd$ S.(hee;(gedragsproblemen.(Hij( komt(op(speciaal(onderwijs.( Daar(moet(hij(met(een(busje( naar(toe(
S.(komt(op(het( speciaal(voortgezet( onderwijs(
Poli<e$&$ Halt$
S.(is(8(jaar(
€ 1.700
/jaar#
23(jaar(
18(jaar(
S.(komt(in(aanraking(met(poliFe( en(bureau(Halt.(Hij(is(zich( bewust(van(fout(gedrag.((
S.(haalt(zijn( startkwalificaFe(en(ziet( zelf(perspecFef(
S.(maakt(schulden(en( krijgt( schuldhulpverlening(
S.(springt(som(uit(de( band(zorgt(dan(voor( overlast(
S.(gaat(naar(VMBO(
mensen(in(zijn(directe( omgeving((gezinsleden,( leerkrachten)(leren(beter(met( S.(om(te(gaan(
risico(verslaving(en( gebruik(verdovende( middelen(
S.(mishandelt( iemand(
12(jaar(
met(ondersteuning(van( UWV(en(sociale( hulpverlening(en(na(wat( zoeken(vindt(S.(een(baan(
€ 7.000# /jaar#
begeleidingskosten$
S.(maakt(schulden(en( krijgt( schuldhulpverlening(
S.(onderneemt(met( regelmaat(criminele( acFviteiten(
€ 9.500
div.$jus<<ële$ /jaar# kosten$ € 5.000# jeugduitkering$ /jaar# € 13.000 € 12.000
# /jaar# /jaar# bijstandsuitkering$
speciaal$ voortgezet$ onderwijs$
S.(wordt(gezamenlijk( besproken(door(mdw.(Centrum( Jeugd(&(Gezin(+( ZorgAdviesTeam(school(
S.(gaat(op(zichzelf( wonen(
S.(vraagt(een( uitkering(aan(
S.(begint(te( spijbelen(en(stopt( uiteindelijk(met( school(
€ 10.000 speciaal$
onderwijs$+$ /jaar# vervoer$ € 4.000
/jaar#
Aanpak(Netwerk(Welzijn(Versterkt(
S.(pleegt(vernielingen.(Hij(komt( daardoor(in(aanraking(met( poliFe(en(bureau(Halt(
sociale$ac
inzet$jeugdG reclassering$
bespreking/afstemming$
€ 7.500#
€ 3.750# /jaar#
div.$jus<<ële$kosten$
€ 5.000/ jaar#
begeleiding$UWV$
€ 3.000/ jaar#
€ 4.000# /jaar#
Financiële uitwerking
aanpak!NWV! klassieke!aanpak!
!€!300.000!!
!€!250.000!!
!€!200.000!!
!€!150.000!!
!€!100.000!!
!€!50.000!!
!€!#!!!! 8!
9!
10!
11!
12!
13!
14!
15!
16!
17!
18!
19!
20!
21!
22!
23!
!€!300.000!!
!€!250.000!!
!€!200.000!! totaal!WMO/gemeente! totaal!NWV!
!€!150.000!!
totaal!AWBZ! totaal!derden! !€!100.000!!
!€!50.000!!
12
!€!#!!!!
klassieke!aanpak!
aanpak!NWV!
Uitwerking casus mevr. G.B.
Klassieke)aanpak)
Situatie met en zonder NWV Mevr.&G.B.&heeE)een) verstandelijke)beperking.)‘s) Nachts)slaapt)ze)slecht) (nachtmerries).)Ze)reageert)heEig) op)normale)prikkels)in) woonomgeving.)Spookt)op)straat.)
NB:$alleen$de$verschillen$tussen$beide$aanpakken$zijn$benoemd$ Buren)ervaren)ernsIge) overlast,)klagen)bij)poliIe)en) woningcorporaIe.))
Mevrouw)krijgt)al)geruime)Ijd) 1)per)2)weken)psychologische) begeleiding)(op)locaIe))
psychologische$begeleiding$
bezoeken$ huisarts$
€ 600
/jaar"
Bij)2)gezinnen)levert)de) aanhoudende)overlast)grote) spanningen)op)waardoor)ze) gezondheidsklachten)krijgen,) niet)meer)werken.)
CorporaIes)spant)zich)in)om) klachten)buurt)op)te)lossen)
‘Vijf)voor)twaalf’:)op)basis) van)aanhoudende)klachten) kiest)woningcorporaIe) voor)huisuitzeNen)
SituaIe)voor)mevr.) verslechterd.) diagnos<sch$ onderzoek$ psychiater$
€ 1.600
/jaar"
inzet$wijkagent$
€ 1.500"
inzet$woningcorpora<e$
€ 4.500"
kosten$ huisuitze>ng$
ondersteuning$gezinnen$ buurt$GGZ$
€ 6.000"
€ 7.000"
€ 23.000 "
jaar)2)
jaar)1)
Aanpak)Netwerk)Welzijn)Versterkt)
Vervolg…)?) maatschappelijke) opvang)!)zwervend) bestaan)(zie)ook) casus)dhr.)M.))
Mevrouw)wordt)besproken) door)betrokken)parIjen) Na)aantal)gesprekken)conclusie:) inzichtgevende)begeleiding)is)nodig,) meer)vanuit)psychiatrie,)in)eigen) woonomgeving),)andere)hulpverlener) Mevrouw)krijgt)(blijvend))een) Huis)op)Proef)aangeboden)(incl.) begeleiding),)aan)rand)dorp) kosten$begeleiding$wonen$ bespreking/afstemming$
€ 4.000" /jaar"
Financiële uitwerking
€ 5.000" /jaar" kosten$begeleiding$werken$
€ 6.300" /jaar"
klassieke!aanpak!#!uitwerking!sessie! klassieke!aanpak!#!1e!actualisa<e! aanpak!NWV!#!uitwerking!sessie! aanpak!NWV!#!1e!actualisa<e!
!€!60.000!! !€!50.000!!
Verlaging!post! 'ondersteuning!buurt'! nav.!informa<e! zorgkantoor!
!€!40.000!! !€!30.000!!
Toevoeging!eenmalige! post!'tegemoetkoming! verhuiskosten'!
!€!20.000!! !€!10.000!! !€!#!!!! !jaar!0,5!
jaar!1!
jaar!1,5!
jaar!2!
!€!45.000!! !€!40.000!! !€!35.000!! !€!30.000!! !€!25.000!!
totaal!AWBZ!
!€!20.000!!
totaal!derden!
!€!15.000!!
totaal!NWV!
!€!10.000!!
totaal!ZVW!
!€!5.000!! !€!#!!!! klassieke!aanpak!#!1e!actualisa<e! aanpak!NWV!#!1e!actualisa<e!
13
Bijlage 4: Format Effectencalculator 2.0
14
Bijlage 5: Maatschappelijke prijslijst
15
Bijlage 6: Business Model Canvas
16
Bijlage 7: Business Model Canvas II
17