Eenvoud. Innovatief. Deskundig. Kennis. Betrouwbaar. Flexibel. Vrijheid. Meedenkend

Eenvoud Deskundig Kennis

Flexibel Vrijheid

Innovatief

Meedenkend

Betrouwbaar

PQR JAARVERSLAG 2014 / 2015

Inhoudsopgave Profiel

3

Kerngegevens

4

Driejarenoverzicht geconsolideerde winsten verliesrekening

5

Driejarenoverzicht geconsolideerde balans

6

Praktijkcase Zorg

8

Directieverslag

10

■

Belangrijke gebeurtenissen Marktontwikkelingen en -positie ■ Missie en visie ■ Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen ■ Organisatie en medewerkers ■ Financiële resultaten en vermogenspositie ■ Vooruitzichten

11 13 15 17 18 19 20

Bericht van de raad van commissarissen

22

Praktijkcase Overheidsorganisatie

24

Jaarrekening 2014 / 2015

26

■

Geconsolideerde balans Geconsolideerde winsten verliesrekening ■ Geconsolideerd kasstroomoverzicht ■ Vennootschappelijke balans ■ Vennootschappelijke winsten verliesrekening ■ Algemene toelichting op de geconsolideerde balans en winsten verliesrekening Algemeen Financiële instrumenten en risicobeheersing Algemene grondslagen voor de verslaggeving Grondslagen voor waardering van activa en passiva Grondslagen voor bepaling van het resultaat ■ Toelichting op de geconsolideerde balans ■ Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening ■ Toelichting op de vennootschappelijke balans en winsten verliesrekening

27 29 30 31 32 33 33 33 33 34 36 38 40 41

Praktijkcase Riksja Travel

43

Overige gegevens

45

■

45 45 46

■

■

Statutaire bepalingen winstbestemming Voorstel winstbestemming ■ Controleverklaring van de onafhankelijke accountant ■

2

Pro f i el

Stelt u zich eens voor: een wereld waarin iedereen altijd met elkaar in contact is, waar non-stop toegang is om informatie in te winnen. Zonder grenzen. Een wereld waarin iedereen met plezier werkt, op ieder moment, met de ICT-middelen die het beste bij hem of haar passen. Betrouwbaar en veilig. Uw ICT altijd binnen bereik. Bovenstaand treft u het vernieuwde missie statement van PQR. PQR is advies- en implementatiepartner voor moderne datacenter-, workspace- en cloudoplossingen, waarbij de focus ligt op het veilig en beheersbaar beschikbaar stellen van data, applicaties en werkplekken. Met een set aan IT-services staat PQR garant voor een stabiele omgeving, zodat ICT altijd binnen bereik is. Klanten van PQR zijn actief in alle sectoren van de samenleving en te typeren als middelgrote tot grote organisaties waarbij de ICT-voorziening van essentieel belang is voor de bedrijfsvoering. PQR heeft diepgaande kennis van de verticale markten educatie, lokale en rijksoverheid, profit en zorg. Naast aantoonbare referenties beschikt PQR over veelal de hoogste partnerstatus en certificeringen. PQR is Cisco Premier Partner, Citrix Platinum Solution Advisor, Hitachi Data Systems Platinum Partner, HP Platinum Cloud Builder Partner, meervoudig Microsoft Gold Partner, NetApp Star Partner, RES Platinum Partner en VMware Premier Partner. Als kennispartner informeert PQR over nieuwe technologieën waarmee de klant eenvoudig zijn ICT-omgeving kan exploiteren, waarbij optimale performance belangrijk is, maar beveiliging en kosteneffectiviteit niet minder. Concepten als het Software Defined Datacenter, hyper converged, cloud computing, Enterprise Mobility Management en automation & orchestration spelen hierbij een belangrijke rol. Daarnaast verricht PQR de traditionele diensten als het leveren en implementeren van storage-oplossingen, het consolideren van datacenters en het verhuizen van datacenters. PQR biedt met haar set aan IT-services een ICT-omgeving die beheersbaar en overzichtelijk is, stabiel en flexibel tegelijk. Dit komt ten goede aan de voorspelbaarheid, kostenefficiency, performance en gebruikservaring. De PQR-aanpak is bij alle trajecten helder. Gedurende het gehele traject, van ontwerp tot en met realisatie, neemt PQR de verantwoordelijkheid voor de tijdige oplevering van de deelprojecten en het eindresultaat, veelal tegen een van tevoren afgesproken prijs en bijbehorende garanties. Zo weet de klant altijd vooraf waar hij aan toe is. Dat is dé PQR-aanpak die succes oplevert, al sinds de oprichting in 1990. PQR is gevestigd in De Meern en telt in het boekjaar 2014/2015 gemiddeld 108 FTE medewerkers. In dit boekjaar is een omzet geboekt van € 104,9 miljoen en een nettowinst na belasting van € 3,7 miljoen. De directie meent dat de PQR-organisatie de focus, capaciteit en motivatie in huis heeft om haar positie in de Nederlandse markt verder te verstevigen. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar het directieverslag. Directie R.J.L. Schaap

 terug naar inhoudsopgave 

3

Ker ngegevens (x € 1.000 tenzij anders aangegeven)

periode 1 oktober 2014 tot en met 30 september 2015



104.900

113.567

87.578

17.996

18.922

16.293

4.502

4.859

3.011

Bedrijfsresultaat in % van de bedrijfsopbrengsten

4,3

4,3

3,4

Bedrijfsresultaat in % van de toegevoegde waarde

25,0

25,7

18,5

3.709

4.068

2.665

Netto resultaat na belastingen in % van de bedrijfsopbrengsten

3,5

3,6

3,0

Netto resultaat na belastingen in % van de toegevoegde waarde

20,6

21,5

16,4

4.299

1.064

4.488

19.433

23.224

21.156

Eigen vermogen in % van de balanstelling

53,5

52,2

59,8

Vlottende activa / kortlopende schulden

2,13

2,07

2,45

Handelsdebiteuren in % van de bedrijfsopbrengsten

13,9

17,1

10,6

Gemiddeld aantal medewerkers in FTE

108

111

108

Som der bedrijfsopbrengsten Toegevoegde waarde Bedrijfsresultaat

Netto resultaat na belastingen

Cashflow uit operationele activiteiten Eigen vermogen


4

Driejarenoverzicht geconsolideerde winsten verliesrekening (Bedragen in euro’s)

1 oktober 2014 tot en met 30 september 2015



Netto-omzet Mutatie onderhanden projecten

105.100.802 -200.315

113.157.662 408.892

87.628.878 -51.300

Som der bedrijfsopbrengsten

104.900.487

113.566.554

87.577.578

Inkoopwaarde van geleverde goederen Kosten uitbesteed werk en andere externe kosten Lonen en salarissen Sociale lasten en pensioenen Afschrijvingen op materiële vaste activa

84.132.374

92.709.654

69.937.666

6.011.508 8.696.785 1.344.249

5.206.315 9.199.690 1.354.052

4.629.685 8.343.166 1.418.436

214.045

237.721

238.062

Bedrijfsresultaat

Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentelasten en soortgelijke kosten

100.398.961

108.707.432

84.567.015

4.501.526

4.859.122

3.010.563

437.256 -525

561.978 -3.351

537.577 -3.395

436.731

558.627

534.182

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen

4.938.257

5.417.749

3.544.745

Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening

1.229.175

1.349.811

879.606


3.709.082

4.067.938

2.665.139


5

Driejarenoverzicht geconsolideerde balans vóór voorgestelde resultaatbestemming (Bedragen in euro’s) ACTIEF

30 september 2015

30 september 2014 2012

30 september 2013

360.869

461.602

516.748

360.869

461.602

516.748

1.388.385

775.418

77.849

325.833

575.050

194.152

Vaste activa Materiële vaste activa Inventaris en bedrijfsauto’s

Vlottende activa Voorraden Handelsgoederen

Onderhanden projecten Vorderingen Handelsdebiteuren Vorderingen op participanten Overige vorderingen Overlopende activa

14.565.678 55.460 32.688 2.151.671

19.448.738 44.709 41.525 2.426.425

9.252.559 25.360 52.357 3.377.967

Liquide middelen

16.805.497

21.961.397

12.708.243

17.440.934

20.755.265

21.873.750

35.960.649

44.067.130

34.853.994

36.321.518

44.528.732

35.370.742

TOTAAL


6

Driejarenoverzicht geconsolideerde balans vóór voorgestelde resultaatbestemming (Bedragen in euro’s) PASSIEF

30 september 2015

30 september 2014

30 september 2013

19.432.599

23.223.517

21.155.579

Groepsvermogen Eigen vermogen

Kortlopende schulden Vooruitgefactureerde bedragen Onderhanden projecten Handelscrediteuren Schulden aan groepsmaatschappijen Belastingen en premies sociale verzekeringen Overlopende passiva

TOTAAL


1.030.271 14.547 10.225.649 169.461

1.098.400 63.443 13.956.374 345.512

779.294 91.443 7.785.343 191.607

849.127 4.599.864

1.417.700 4.423.786

1.491.276 3.876.200

16.888.919

21.305.215

14.215.163

36.321.518

44.528.732

35.370.742

7

PQR helpt zorginstelling de stip aan de horizon te bepalen Mobiel werken als uitgangspunt voor IT-strategie Een zorginstelling voor de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) werd geconfronteerd met een breed pallet aan ontwikkelingen in zowel de GGZ zelf, als op IT-gebied. In de zorg komt bijvoorbeeld eHealth en mHealth (mobiele gezondheidszorg), waarbij de patiënt een centrale regierol krijgt, in een razend tempo op ons af. De samenwerking in de keten tussen huisarts, apotheek, ziekenhuis en verzekeraar intensiveert eveneens snel. Dit veroorzaakt een verschuiving in werkzaamheden, niet alleen organisatorisch, maar ook op het gebied van de ICT, waar zich continu ontwikkelingen voordoen rondom mobility, cloud en datacenterinrichting.

Deze zorginstelling speelt hier al op in door op meerdere vlakken stappen te ondernemen om mobiel werken verder te ontwik-kelen binnen de organisatie. Tijdens het beheer van de bestaande infrastructuur werd men echter geconfronteerd met nieuwe mogelijkheden op het gebied van workspace en datacenter, zoals de cloud en de rol die sourcing daar in kan spelen. Over de zorginstelling De instelling in deze praktijkcase levert specialistische hulpverlening voor mensen met psychiatrische ziekten. Verder biedt zij consultatie aan collega-professionals en andere instellingen op het gebied van de (geestelijke) gezondheidszorg. Verdeeld over een tiental afdelingen heeft deze instelling ruim 2500 medewerkers.

“De opdracht aan PQR bestond uit het ontwikkelen van een strategie voor mobiel werken met als uitgangspunt ‘de werkplek is mobiel tenzij…’. Alle vraagstukken zijn bij elkaar gebracht en aan de hand van workshops en een persona-onderzoek is er invulling gegeven aan een nieuwe IT-strategie, waarbij de gebruikersbehoeften centraal staan.“

Hoe werken wij over drie jaar? Om mobiel te kunnen werken waren al diverse initiatieven met smartphones en tablets gestart. Er miste echter een integrale visie op het gebied van ICT die alle individuele projecten en investeringen verbond. Er was behoefte aan het definiëren van een centraal punt aan de horizon, aan een referentie-architectuur die de IT-ontwikkeling over een periode van tenminste drie jaar zou aangeven. De organisatie zocht naar een partner die kon helpen bij de beleidsvorming rond de werkplek van de toekomst. PQR bood een compleet adviestraject aan waarbij samen met de klant de strategie vormgegeven werd. De ideale werkplek Er leefden binnen deze instelling vragen zoals: Hoe kan mobility bijdragen aan de businessdoelstellingen? Welke IT-doelstellingen zijn er? Hoe gaan de werkprocessen zich ontwikkelen? Samen is er kritisch gekeken naar de huidige IT-omgeving en is de vraag gesteld hoe dit opnieuw ingericht kon worden. Er is een snapshot gemaakt van de huidige IT-omgeving en een programma van eisen en wensen geformuleerd. Gebruikersgroepen: hoe maken mensen gebruik van IT-diensten? Er is gewerkt vanuit gebruikersgroepen. Een gebruikersgroep bestaat uit een aantal medewerkers die IT-diensten min of meer op dezelfde manier gebruiken. Eén groep kan bestaan uit uiteenlopende functies. Bijvoorbeeld projectmanagers en psychiaters, die beiden ambulante werkzaamheden verrichten, of receptionistes en laboranten die gebruik maken van een vaste werkplek. Via een bedrijfsbrede enquête zijn de gebruikersbehoeften in kaart gebracht. Aansluitend zijn diepte-interviews afgenomen met als doel te achterhalen hoe de gebruikers ICT gebruiken en welke wensen er zijn. Hier zijn vragen gesteld over het gebruik van ICT: Hoe wordt er gewerkt? Welke knelpunten worden ervaren? Hoe ziet de ideale ‘werkplek’ eruit? Het betrekken van medewerkers in zo’n traject is een bewuste keuze. Dit helpt namelijk bij het creëren van draagvlak voor de keuze en implementatie van nieuwe oplossingen. De uitkomsten van dit onderzoek vormen de basis voor het functioneel ontwerp van de werkplekinfrastructuur, dat op haar beurt mede bepaalt hoe het globaal technisch ontwerp eruit ziet. Persona’s: inzicht in het individu De volgende stap was het bepalen van de persona’s. Persona’s staan voor modelgebruikers die gebaseerd zijn op de gebruikersgroepen. De gedefinieerde gebruikers geven we demografische kenmerken mee en een uitgebreide omschrijving van behoeften en voorkeuren. Alles werd overzichtelijk vormgeven met behulp van portretfoto’s, zodat medewerkers zich gemakkelijk konden identificeren. Met behulp van de beschreven persona’s wordt op een eenvoudige wijze uitgelegd wat er op IT-gebied binnen de organisatie wordt ontwikkeld.


8

De medewerkers werden continu op de hoogte gehouden tijdens het traject, zowel vooraf als tijdens de ontwikkeling van de services. Doordat ze zich betrokken voelen bij het proces, wordt acceptatie van de nieuwe ICT bij ingebruikname aanzienlijk gemakkelijker. Op basis van het persona-onderzoek is een functioneel ontwerp gemaakt van de toekomstige mobiele werkplek. Vervolgens zijn de verschillende technieken beschreven van de nieuwe infrastructuur die hieraan invulling geeft. IT-adviestraject en roadmap De laatste stap in het adviestraject was het uitwerken van een IT-roadmap. Hierin is concreet gemaakt hoe ICT kan bijdragen aan het succes van de organisatie. Projecten zijn benoemd en in een tijdlijn geplaatst voor het realiseren van de nieuwe mobiele werkomgeving, ofwel de stip op de horizon. Onderdeel van het complete IT-adviestraject was ook het delen van kennis. Om bijvoorbeeld inzicht te krijgen in de rol die cloud binnen een mobiele werkomgeving kan spelen, heeft PQR de Cloud Discovery Workshop gegeven. Zo kunnen keuzes beter beargumenteerd worden en begrijpen IT-managers beter waarom ze zaken wel of juist niet op een bepaalde manier moeten doen. Samenvattend Er is bij het bepalen van de IT-middelen rekening gehouden met de manier waarop persona’s ICT het liefst willen gebruiken. Door de medewerkers vanaf het begin te betrekken en ze continu in het proces mee te nemen is de implementatie en acceptatie van de ITservices gemaximaliseerd. Dankzij deze aanpak heeft deze zorginstelling een duidelijke stip op de horizon gezet. Zij hebben nu helder voor ogen hoe de mobiele ICT er over drie jaar uitziet.

Strategisch IT-advies: onderdeel van PQR’s IT-services ■ Visie ■ Strategie ■ Roadmap


9

Di rect i eve r s l a g


10

Bel an g r i j k e g e b e u r t e n i s s e n Het periodiek terugblikken in de elektronische knipsel krant maakt van de schrijver geen gelukkiger mens daar het vooral rampen zijn; natuur, mens of economisch die het nieuws overheersen.

Gebeurtenissen in de wereld De diverse rampen en conflicten in de wereld missen hun uitwerking niet op ons kleine land. Al is het maar alleen in de vermindering van het basisvertrouwen dat aanwezig dient te zijn om je voor langere termijn te verplichten ongeacht of dit nu voor privé persoon, bedrijf of publieke organisatie is. Gelukkig lijkt de Ebola ramp in West Afrika inmiddels onder controle, maar het aantal vluchtelingen uit Afrika neemt niet echt af. Alleen al de verwachte liberalisering van bijvoorbeeld Libië en Egypte verloopt minder snel en voortvarend dan gehoopt. De dreiging van IS leidt inmiddels tot een zodanige vluchtelingenstroom uit Syrië dat daarmee de Afrikaanse stromen verbleken. De omvang van het vluchtelingenprobleem is inmiddels dusdanig dat Nederlanders voor morele keuzes worden gesteld en significante financiële offers nodig zijn. Ook het voortdurende conflict in de Oekraïne en de daaraan gekoppelde boycot van Rusland mist zijn gevolgen voor een land met zo’n open economie als Nederland niet.

Ontwikkelingen in Nederland Het beeld in Nederland is niet erg positief. De financiële sector had wederom met diverse fraudezaken te maken. De financiële instellingen hebben moeite om aan de kapitalisatie-eisen te voldoen waardoor ondanks de lage rente, krediet nog steeds een schaars goed is. De centrale overheid lijkt haar financiën inmiddels redelijk op orde te hebben, maar de lagere overheden, met name de gemeenten, kampen bijna allemaal met enorme uitdagingen. Deze zijn deels terug te voeren op verbreding/verzwaring van de taken vanuit de centrale overheid, van bovenaf opgelegde bezuinigingen, of wel opgelopen schade met grondposities. Lokale ondernemers zien zich nog steeds gesteld voor een broos consumentenvertrouwen, maar ook voor gewijzigde business modellen. Deze laatste missen onder meer in de retail hun uitwerking niet. Grote ketens met vertrouwde (en soms te oude) formules gaan failliet, maar ook de lokale detaillist moet een hele duidelijke en bijzondere positionering hebben om te kunnen floreren. Veel Nederlandse sectoren die gericht zijn op internationale handel en/of dienstverlening hebben ofwel te maken met de afnemende groei van de wereldeconomie, dan wel voor zover gerelateerd aan de olie- en gasindustrie te maken met dramatisch lage prijzen en dientengevolge uitstel van exploratie-investeringen. Ten slotte mag opgemerkt worden dat de huizenprijzen gemiddeld weer stijgen, wij zitten nu op het niveau van 2004; vier jaar voor het hoogtepunt van 2008, maar het positieve beeld van de grote steden in de Randstad wordt zeker niet bevestigd in de periferie van Noord-, Oost- of Zuid-Nederland.

Effecten voor PQR Zoals in het voorgaande jaarverslag gemeld had een deel van de enorme omzetstijging in het boekjaar 2013/2014 te maken met in het daaraan voorafgaande jaar verworven projecten. De gerealiseerde omzet van € 104,9 miljoen is dan ook geheel in lijn met het budget voor het boekjaar. De totstandkoming van deze omzet is overigens in lijn met het algehele economische klimaat in Nederland. Het kostte betrekkelijk veel tijd en inspanning om projecten binnen te slepen en projecten werden vaak in kleinere deelprojecten opgesplitst. De nettowinst na belastingen bedraagt € 3,7 miljoen. Een goede beheersing van de kosten heeft ertoe geleid dat de beperkte margedruk is gecompenseerd en het netto resultaat als percentage van de opbrengst nagenoeg gelijk is gebleven.


11

Bel an g r i j k e g e b e u r t e n i s s e n Belangrijke gebeurtenissen PQR Voor PQR-medewerkers, -aandeelhouders en -oprichter was het afgelopen boekjaar bijzonder omdat het 25-jarig bestaan werd gevierd. Helaas heeft de feestelijke viering in het buitenland met het voltallige personeel enige vertraging opgelopen omdat de voorgenomen bestemming wat minder politiek stabiel bleek. Nu heeft men nog in het vooruitzicht een mooi feest op een wellicht wat minder exotische, maar minimaal net zo’n zonnige bestemming. Dan voor wat betreft de ‘normale’ activiteiten voor klanten en prospects heeft PQR wederom deelgenomen aan een groot aantal (externe) evenementen met als klap op de vuurpijl IT-Galaxy voor de 7de keer op rij. Bijzonder content zijn de directie alsmede de deelnemende partners dat, ondanks de afwezigheid van een aantal prominente (inmiddels ex-) medewerkers, zowel de waardering van bezoekers als de opkomst bijzonder goed te noemen zijn. Een compliment voor de jonge garde die het heeft overgenomen. De gepresenteerde thema’s toegespitst op de grote belangstelling voor cloud ontwikkeling en het daarop aangepaste dienstenaanbod van PQR sloot klaarblijkelijk dan ook goed aan bij de interesse van de aanwezigen. Daarnaast blijkt het PQR Experience Center (PEC) zich nog steeds te mogen verheugen op een warme belangstelling van klant en prospect. In het PEC worden applicaties getoond op een nieuwerwetse manier gebruikmakend van technologie van Citrix, Microsoft, RES Software en VMware. Doelgroep voor het PEC is meer dan de IT-professional, juist ook de gemiddelde gebruiker kan daar ervaren wat het ‘nieuwe werken’ kan inhouden voor zijn of haar applicatieomgeving. Als vaker verwoord heeft de PQR-organisatie de ambitie het hoogste niveau na te streven, wat niet alleen blijkt uit de diverse certificeringen welke de medewerkers behalen, maar ook uit het grote aantal prijzen dat wij als PQR in ontvangst mogen nemen van leveranciers en partners; ■ ■

■

■

■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

■

PQR is aangesteld als eerste AppZero Partner in de Benelux: PQR mag zich de enige Citrix Platinum Solution Advisor in Nederland noemen met drie Citrix specialisaties: Virtualization Specialist, Mobility Specialist en Networking for Data Center Specialist; Citrix heeft PQR uitgroepen tot Most Influencing CSA Partner van West-Europa. Dit weerspiegelt het hoge kennisniveau van PQR op het gebied van virtualisatie-, mobility- en networkingoplossingen; PQR behaalt in 2015 opnieuw HP Platinum status. Met deze hoogstaande kennis in huis is PQR in staat goed te adviseren over storage, server, converged infrastructure, networking en support; PQR heeft de groei van HP op het gebied van servers en storage versneld en is daarvoor met twee awards beloond: HP Storage én HP Server Partner of the Year 2015; PQR legt zich steeds meer toe op Converged Infrastructure oplossingen aangevuld met een focus op eenvoud in beheer. Hiervoor is PQR gecertificeerd als HP Cloud Builder Specialist; In juli is PQR benoemd tot Microsoft Windows 10 Check-In Official Partner. PQR is daarmee hét aanspreekpunt is voor zakelijke organisaties die een upgrade naar Windows 10 overwegen; PQR is uitgeroepen tot NetApp FlexPod Partner of the Year 2015 door de sterke focus van PQR op Converged Infrastructure en het hoge kennisniveau van automation en orchestration; PQR beschikt over de NetApp Clustered Data ONTAP Specialisatie. Een erkenning voor PQR’s kwaliteiten op het gebied van design, ICT-architectuur en implementaties; PQR is benoemd tot Nutanix Premier Partner in Nederland. PQR en Nutanix zijn een strategische samenwerking aangegaan op het gebied van Hyper Converged oplossingen; NVIDIA heeft PQR uitgeroepen tot Cloud Virtualization Partner; In 2015 is de VMware Hybrid Cloud competentie aan de lijst van certificeringen toegevoegd. PQR beschikt over de benodigde kennis voor de implementatie en on-premises integratie van VMware’s public clouddiensten op basis van vCloud Air; PQR ontvangt Watchguard UTM Business Award.


12

M a r k t o n t w i k k e l i n g e n e n -p osi ti e PQR is advies- en implementatiepartner voor moderne datacenter-, workspace- en cloudoplossingen, waarbij de focus ligt op het veilig en beheersbaar beschikbaar stellen van data, applicaties en werkplekken. Met een set aan IT-services staat PQR garant voor een stabiele omgeving, zodat ICT altijd binnen bereik is. Het leveren en implementeren van ‘on-premises’ is gedurende het afgelopen boekjaar de belangrijkste activiteit geweest voor PQR. Er zijn echter wel een aantal verschuivingen. ‘On-premises’ is zeker niet altijd meer bij de klant op locatie, ook zijn er diverse financiële oplossingen die meer flexibiliteit bieden en de zgn. capex beperken. Zeker is dat klanten niet meer de kennis, aandacht en capaciteit hebben of wensen in te zetten om alles zelfstandig te beheren. De klant blijkt eigen personeel in veel gevallen liever in te zetten om oplossingen te (laten) maken, te implementeren en te beheren welke specifiek zijn voor de bedrijfsprocessen van de klant. De zogenaamde standaardof basisfunctionaliteit dient beheerd te worden door een derde partij of, nog een stapje verder, te worden aangereikt als dienst. Daarnaast is cloud computing geen belofte meer, voor veel toepassingen en organisaties werkt cloud. Acceptatie is significant toegenomen en allerhande excuses zijn bij het oud vuil gezet, al was het maar dat economische omstandigheden bijna alles bespreekbaar maken. Er is echter ook meer nuancering gekomen; voor bepaalde applicaties (workloads) en voor bepaalde organisaties blijkt cloud niet altijd dé oplossing te zijn, waardoor een hybride vorm van cloud wenselijker is. Het fenomeen ‘cloud’ heeft organisaties bewust gemaakt van de noodzaak om na te denken over hun IT-infrastructuur. Dat zien we terug in de architecturen van vandaag. Cloud omschrijft hoe deze vanuit dienstenoogpunt gebouwd kunnen worden, als IT-as-a-Service. We hebben het dan over het automatiseren van IT. Software defined is gericht op het beheren van de complete infrastructuur. Om dit optimaal te kunnen inzetten, is de vraag naar een on-demand datacenter ontstaan. Converged en software defined zijn de wegen die daar momenteel heen leiden. Hiermee wordt dus niet alleen ons wagenpark hybride, maar ook de IT bij onze klanten. En daar waar zaken niet zwart of wit zijn, maar juist nuancering belangrijk is, kan PQR een rol spelen door gezamenlijk met de klant te bepalen wat de best passende optie is en de klant bij te staan bij implementatie en migratie. Als eerder aangegeven heeft PQR diensten ontwikkeld en is samenwerkingsverbanden aangegaan die aansluiten op deze vraag. Naast converged infrastructuren en het Software Defined Datacenter zien we ook dat de trend van ‘the internet of things’ doorzet. De nieuwe AppleWatch is daar een goed voorbeeld van. Wij verwachten dat deze trend doorzet en daarmee Enterprise Mobility nog belangrijker zal worden binnen de zakenwereld. De term business consumer is daar een afgeleide van. En niet te vergeten, brengt dit ook de nodige securityvraagstukken met zich mee. Ten slotte is het bijna onmogelijk om de marktpositie van PQR kwantitatief te onderbouwen gezien er niet echt relevante marktgegevens beschikbaar zijn. Wat wij traditioneel wel doen is een vergelijking maken op basis van de overall cijfers van onze belangrijkste leveranciers en de ontwikkeling daarvan. Op hardwaregebied zijn de belangrijkste leveranciers voor PQR Cisco, Hitachi Data Systems, HP en NetApp en op softwaregebied zijn dit Citrix, Microsoft, RES Software en VMware. Een kleine rondgang langs de financiële resultaten van deze leveranciers (voor zover publiekelijk toegankelijk en voor het portfolio van PQR relevant) geeft onderstaand beeld.

Hardwareleveranciers Het HP-boekjaar loopt van 1 november tot en met 31 oktober. Bij HP geldt dat goed moet worden gekeken naar de ontwikkelingen welke relevant c.q. vergelijkbaar zijn met de business van PQR. Ook moet worden gerealiseerd dat de ontwikkeling van de dollarkoers gedurende het jaar negatief was voor die partijen die in USD rapporteren. Dit geldt overigens voor alle hier genoemde leveranciers.


13

M a r k t o n t w i k k e l i n g e n e n -p osi ti e HP rapporteert een overal krimp in USD van 7% en een krimp van 2% op basis van vaste dollarkoers. Voor de totale WW Enterprise groep bestaande uit standaard servers, storage systemen, networking producten, business critical servers en technology services, was de omzettoename 2%, bij eenzelfde geografische verdeling als de totaalomzet dus iets in de buurt van een 7% toename bij vaste dollarkoers. Uitsplitsing over de productgroepen: ISS +5%, Storage -7%, BCS -8%, Networking +35% en Technology services -11%. NetApp en Hitachi Data Systems (HDS) vertegenwoordigen beide een significant deel van de storage-omzet binnen PQR, weliswaar minder dan HP maar zeker niet verwaarloosbaar. Van HDS zijn geen omzetcijfers te vinden, van NetApp wel. De halfjaarresultaten van NetApp (eindigend op 30 oktober) tonen een omzetdaling van 18,4% YoY op product niveau, de totaal revenue over de eerste 2 kwartalen daalde met 8,3% ten opzichte van de 2 kwartalen van het voorgaande jaar. Uitsplitsing suggereert dat de trends over de geografieën onderling nauwelijks verschillen. Er wordt geen melding gemaakt van wat de effecten zouden zijn tegen vaste dollarkoers. Op te merken valt nog dat bijna de gehele board is vervangen. Cisco rapporteert over haar fiscale jaar (eindigend 25 juli) een groei van 4%, de groei in EMEA bedroeg 3%. De groei was min of meer gelijkelijk verdeeld over product en services revenue. Uitsplitsing over de productgroepen: Switching +5% (verreweg de grootste groep met 30%), Video -10%, Datacenter +22%, Wireless +11% en Security +12%. De conclusie lijkt dan ook te zijn dat de storage business (specifiek de SAN business) het over de breedte moeilijk heeft. Een en ander is met trends zoals de opkomst van nieuwe spelers met flash oplossingen en alternatieven met software defined best te plaatsen. Datacenter business loopt nog redelijk, ondanks de dollar uitdagingen en networking bij zowel Cisco (verreweg marktleider) als bij HP doet het redelijk tot goed.

Softwareleveranciers De software business vertoont een wat gemixt beeld. Citrix (gewoon kalenderjaar) rapporteert na het derde kwartaal een overall net revenue groei van 7% en voor EMEA 1,9%. Citrix geeft voorts een verwachting af van een jaaromzet tussen 3,24 en 3,25 Mld USD zijnde een groei van 3%. Het jaarverslag van Microsoft is echt een puzzel met een beperkte hoeveelheid aan gegevens zeker als je de omvang van de organisatie in aanmerking neemt. Met ingang van vorig jaar heeft Microsoft haar rapportage aangepast met name het effect op het gebied van product indeling. Overall revenue nam toe met 8% tot USD 93,6 Mld, het dollarkoers effect was -2%. Commercial licensing (USD 41 Mld) nam af met 2% met name als gevolg van de daling in Office. De serverproducts revenue nam toe met 7%. Commercial other nam met 33% toe, met name door Commercial cloud met een toename van USD 3 Mld ofwel 106%. Dan VMware dat net als Citrix een ‘normaal’ boekjaar heeft en dus net derde-kwartaalcijfers presenteerde en de outlook voor heel 2015. Overall revenue groeide in het derde kwartaal met 10% en 14% in constant currency. Groei license revenue van resp. 7 en 11%, ook hier geldt dat de sec licentie groei lager is dan overall, alhoewel VMware net als Microsoft wel een cloud en SAAS propositie heeft welke met 50% is gegroeid maar nog maar 6% van het totaal vertegenwoordigt. De 2015 outlook is tussen 9 en 10% groei (+3 voor constant currency) resulterend in een omzet van rond de USD 6,6 Mld. Het boven geschetste beeld is redelijk conform de waarneming vanuit PQR; de oplossingen van VMware vinden nog steeds gretig aftrek bij vooral de grotere klanten. Daarnaast is er een grote interesse voor de inspanningen van Microsoft op het gebied van Azure.


14

M i s s i e en v i s i e Naar aanleiding van ons periodiek medewerkerstevredenheidsonderzoek hebben wij gedurende het boekjaar een nieuwe formulering gezocht van onze missie en visie. Geheel in de traditie van PQR is dit een bottum-up activiteit geweest waarbij initieel een grote groep de input heeft geleverd en een ieder zijn open aanmerkingen heeft kunnen geven op het tussenresultaat. Dit heeft uiteindelijk het onderstaande opgeleverd, waarbij opgemerkt mag worden dat het eindresultaat nog steeds herkenbaar is en een grote mate van overeenkomst vertoont met het eerdere statement.

Missie Met eenvoud, kennis en vrijheid uw ICT altijd binnen bereik.

Visie Stelt u zich eens voor: een wereld waarin iedereen altijd met elkaar in contact is, waar non-stop toegang is om informatie in te winnen. Zonder grenzen. Een wereld waarin iedereen met plezier werkt, op ieder moment, met de ICT-middelen die het beste bij hem of haar passen. Betrouwbaar en veilig. IT-ontwikkelingen zijn continu in beweging. Om voordeel te halen uit nieuwe technieken en oplossingen, is aanpassing van de IT-inrichting noodzakelijk. Dit dwingt organisaties om stil te staan bij de vraag of men nog wel biedt wat hun medewerkers nodig hebben om hun werk optimaal te kunnen doen. Altijd toegang Werknemers nemen immers hun verwachtingen en ervaringen die ze als consument opdoen met innovatieve technologieën mee de organisatie in. Het is voor de werknemer vanzelfsprekend dat hij snel kan schakelen tussen werk en privé, met een device naar keuze en dat hij overal en altijd toegang heeft tot het bedrijfsnetwerk en applicaties. De werknemer heeft daarmee een steeds grotere invloed op applicaties, alsook op de infrastructuur ondersteunende software die gebruikt wordt binnen de organisatie. Enterprise Mobility en veilige toegang tot data en applicaties staan hoog op de agenda. We willen tenslotte allemaal dat ICT altijd binnen bereik blijft, waar ook ter wereld. Automatiseren van de automatisering De komende jaren neemt de behoefte aan automatisering een enorme vlucht. Het automatiseren van de automatisering heeft zijn intrede gedaan. Repeterende IT-taken worden uitgevoerd door slimme softwaresystemen. De IT-afdeling transformeert daarmee van beheer naar orkestratie, controle en regie. Kennis van specifieke infrastructuuroplossingen wordt minder belangrijk; het gaat om het beheren van policies die bepalen hoe de infrastructuur zich gedraagt. IT-afdeling wordt service broker De traditionele IT-afdeling zoals wij die vandaag de dag kennen bestaat niet meer in 2020. Ze wordt een service broker, een afdeling die flexibele en schaalbare services aanbiedt, die per werknemer ingezet kunnen worden. Denk daarbij aan applicaties, ontwikkelomgevingen én infrastructuurbronnen die bij de private of publieke aanbieder worden afgenomen. Organisaties zullen steeds minder ICT ‘kopen’. De behoefte groeit om ICT geïntegreerd maandelijks af te nemen, inclusief flexibele en schaalbare services. Hybride cloud en software defined de standaard De cloud kennen we in drie vormen: publiek, privaat en hybride. Het imago van de cloud heeft zich in de afgelopen vijf jaar ontwikkeld van onbetrouwbaar naar acceptatie. Wij geloven dat in 2020 de hybride cloud, de combinatie tussen privaat en publiek, de standaard is. Zowel de private als publieke cloud maken gebruik van standaard commodity hardware met intelligentie in de software. Software Defined Infrastructure (SDI) is de logische stap om dit te verwezenlijken. Dit geldt zeker voor organisaties die bewust nog niet de sprong willen wagen naar de publieke cloud, maar wel al zoveel mogelijk van dezelfde voordelen gebruik willen maken binnen hun eigen datacenter.


15

M i s s i e en v i s i e Strategisch IT-advies De diversiteit aan innovaties en de hoge snelheid waarmee ze op de markt komen, leiden tot een stijgende behoefte aan strategisch IT-advies. De combinatie van parate kennis van de techniek en ervaring met diverse branche- of situatiegerelateerde problematiek vraagt om specifieke expertise van een IT-dienstverlener. Een adviseur die u informeert over de beste oplossing voor uw organisatie en die u een helder en duidelijk beeld geeft van de mogelijkheden om zo de complexiteit terug te brengen naar eenvoud in ICT.


16

M a a t s cha p p e l i j k Ve r a n t w oord O nder nemen PQR is een organisatie met winstdoelstelling (profit). Maar naast deze doelstelling is Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) ingebed in haar bedrijfsdoelstellingen. Zo houdt PQR in toenemende mate rekening met de effecten die haar activiteiten hebben op het milieu, de natuur, de cultuur en de mens, zowel in positieve als in negatieve zin. PQR heeft de interne bedrijfsvoering op een maatschappelijk verantwoorde wijze vormgegeven en formeel verankerd in de organisatie om zodoende bij te dragen aan een aantrekkelijk leefmilieu, nu en in de toekomst. Ook wil zij als voorbeeld dienen voor andere organisaties en bedrijven. De sleutel hiervoor is duurzaam ondernemen. Een duurzame ontwikkeling voorziet in de behoefte van de huidige generatie zonder die van de toekomstige generaties in gevaar te brengen. Het management van PQR committeert zich aan duurzame ontwikkeling en de betrokkenheid bij de samenleving waarin PQR werkt. Een onderdeel van deze duurzame gedachte is het op milieu verantwoorde wijze ondernemen. PQR is hiermee al enige jaren actief hetgeen heeft geresulteerd in het gecertificeerde (ISO 14001) milieubeleid. Om daadwerkelijk en gericht uitvoering te geven aan dit milieubeleid, wordt gewerkt volgens een gecombineerd kwaliteiten milieumanagementsysteem. Een onderdeel van deze ISO-certificering is het opstellen van een Milieu Activiteiten Register. In dit register worden de doelstellingen voor de korte-, middellange- en lange- termijn vastgelegd. PQR heeft al haar korte- en middellange termijn doelstellingen volledig vervuld en loopt volledig op schema met betrekking tot de lange termijn doelstellingen. Naast de hiervoor genoemde ISO 14001 certificering is PQR ook gecertificeerd op de CO2-Prestatieladder. De CO2-prestatieladder is een instrument om bedrijven te stimuleren tot CO2-bewust handelen in de eigen bedrijfsvoering en bij de uitvoering van projecten. Het gaat hierbij om energiebesparing, het efficiënt gebruik maken van materialen en het gebruik van duurzame energie. Een belangrijk onderdeel van deze CO2-prestatieladder is het zogenaamde keteninitiatief; welke CO2-reducerende maatregelen kan de deelnemer binnen de keten (toeleveranciers, klanten) bewerkstelligen? Door concreet invulling te geven aan dit laatste, is het mogelijk een hogere trede te bestijgen op de CO2-ladder. Nadat wij in het vorige jaarverslag de intentie hebben uitgesproken om een hogere trede op de CO2-ladder te bereiken, hebben wij dit nu handen en voeten gegeven en zijn wij druk doende om naar niveau 5 te komen. De verwachting is dat dit binnen enkele maanden na de uitgifte van dit jaarverslag gerealiseerd zal zijn. Om haar maatschappelijke betrokkenheid verder te onderstrepen zijn er in de afgelopen periode wederom door het PQR-fonds nieuwe initiatieven ondersteund die tot doel hebben de situatie te verbeteren van kinderen, maar ook van volwassenen die ziek en/of gehandicapt zijn. Dit fonds wordt gevoed door bijdragen van PQR en het personeel zelf. Om een beeld te geven van de projecten die PQR in dit kader ondersteunt verwijzen wij u naar www.PQR.com/pqr-fonds.


17

Org a n i s a t i e e n m e d e w e r k ers Groepsstructuur Giga III B.V. gevestigd te De Meern staat aan het hoofd van de groep waar PQR Holding B.V. en haar dochtermaatschappijen deel van uitmaken. De ondernemingsactiviteiten vinden voornamelijk plaats in PQR B.V., een 100% deelneming van PQR Holding B.V. PQR Holding B.V. heeft een raad van commissarissen bestaande uit mevrouw G.J. de Ruiter (voorzitter) en de heren R. van Gameren en G.H. Nordemann. De raad komt regelmatig bijeen om met de directie het gevoerde beleid, de resultaten en de vooruitzichten door te nemen. Verder wordt verwezen naar het door de raad opgestelde advies bij de jaarrekening 2014/2015, dat tevens in dit jaarverslag is opgenomen.

Organisatiestructuur & HR-beleid Gedurende het boekjaar is er een aantal organisatorische wijzigingen doorgevoerd. De wijzigingen komen voort uit de beoogde toekomstige ontwikkelingen op zowel markt als technologisch vlak. Zo is als gevolg van een toenemende vraag naar strategisch IT-advies het Solution Architecten team uitgebreid. Daarnaast is door de stijgende complexiteit in technologische ontwikkelingen de klantvraag naar verdere ontzorging toegenomen. Om de overgang van project naar beheer te optimaliseren, is daarom medio dit boekjaar de service delivery functie formeel ingevuld binnen PQR. Ten slotte heeft in 2015 de flexibele schil vorm gekregen. Met name de opdrachten buiten de projecten business om welke PQR niet met eigen resources kan of wil invullen, wordt door inzet uit de flexibele schil opgevangen.

In- & uitstroom In 2015 is er voor PQR begrippen een relatief hoger verloop geweest dan in voorgaande jaren. Gedurende het boekjaar zijn er 18 medewerkers uit dienst gegaan ten opzichte van 9 medewerkers in het boekjaar 2013/2014. Dit komt met name door het aantrekken van de economie. Hierdoor is er enerzijds een significante toename van het aantal IT-vacatures, anderzijds is de bereidheid bij medewerkers in het algemeen om te switchen van werkgevers toegenomen. Mede door de versnelling van de technologische ontwikkelingen is de verwachting dat de komende jaren de vraag naar IT-ers verder zal stijgen. Werving & selectie heeft volledig plaats gevonden door eigen inzet. In het boekjaar zijn 9 medewerkers ingestroomd bij PQR ten opzichte van 11 in het boekjaar 2013/2014 . Voor het laatste kwartaal 2015 zijn inmiddels 6 nieuwe medewerkers gecontracteerd.

Ziekteverzuim Ondanks het (pro)actief blijven inspelen op het verzuim is er in dit verslagjaar sprake geweest van een hoger verzuimpercentage (3,88%) ten opzichte van het vorige verslagjaar 2013/2014 (2,89%).

Persoonlijke ontwikkeling Anticiperend op de marktontwikkelingen en de beoogde ontwikkeling van onze organisatie zijn er verschillende opleidingen en trainingen verzorgd om het gezamenlijke vaardigheidsniveau van onze medewerkers te verhogen. Een groot deel van deze vaardigheidstrainingen zijn PQR-breed en incompany verzorgd, waaronder gesprekstechniek, adviesvaardigheid, klantgericht offerteschrijven en feedback geven & ontvangen. Voor de managers is een Masterclass Persoonlijk Leiderschap gehouden en niet in de laatste plaats heeft de gehele accountmanagers populatie de opleiding Strategisch Accountmanagement gevolgd bij het ISAM, verbonden aan het Erasmus.

Medewerkerstevredenheidsonderzoek Effectory heeft voor PQR het medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO) gehouden. Het overall resultaat van het MTO is uitgekomen op een 7,1. Er zijn in het MTO verschillende deelgebieden uitgevraagd als betrokkenheid (7,4), bevlogenheid (7,5) en tevredenheid (7,1). De trotspunten van onze medewerkers zijn het kennisniveau van de collega’s, de ontwikkelingsmogelijkheden, de resultaatgerichtheid, de onderlinge communicatie & samenwerking en de mate van klantgerichtheid. Er zijn op organisatorisch niveau verschillende verbeterpunten benoemd zoals communicatie, visie en doelen. Daarnaast is er per team inzichtelijk gemaakt wat de benodigde trots en verbeterpunten zijn. Directie en management hebben de benodigde acties uitgezet om de verbeterpunten door te voeren.


18

F i na n ci ël e re s u l t a t e n e n ver mog ensp osi ti e Bedrijfsopbrengsten en bedrijfslasten Over het afgelopen boekjaar bedraagt de totale bedrijfsopbrengst van PQR Holding B.V. € 104,9 miljoen. Wederom een mooie prestatie, want historisch gezien zijn alleen in het boekjaar 2013/2014 de opbrengsten hoger geweest (€ 113,6 miljoen). De toegevoegde waarde (bedrijfsopbrengst minus inkoopwaarde goederen en extern ingehuurde omzet gerelateerde diensten) bedraagt € 18,0 miljoen ten opzichte van € 18,9 miljoen in 2013/2014. De toegevoegde waarde bedraagt ruim 17% van de totale opbrengsten. Dit percentage ligt iets hoger dan het over 2013/2014 gerealiseerde percentage. De bedrijfslasten (exclusief de inkoopwaarde van geleverde goederen en extern ingehuurde diensten) hebben over het afgelopen jaar € 13,5 miljoen bedragen, ten opzichte van € 14,1 miljoen over het boekjaar 2013/2014. Deze kosten zijn derhalve met € 0,6 miljoen ofwel 4% afgenomen. De kostendaling betreft voornamelijk een combinatie van kostenbesparende maatregelen en lagere variabele personeelskosten (die samenhangen met de opbrengsten en toegevoegde waarde). Daarnaast was ook het gemiddeld aantal fte’s iets lager: 108 ten opzichte van 111 in 2013/2014.

Bedrijfsresultaat Bovenstaande ontwikkelingen hebben geresulteerd in een bedrijfsresultaat van € 4,5 miljoen tegenover € 4,9 miljoen over 2013/2014. Het bedrijfsresultaat gerelateerd aan de omzet kon op 4,3% worden gehandhaafd.

Netto resultaat na belastingen - dividend Het netto resultaat na belastingen bedraagt € 3,7 miljoen ten opzichte van € 4,1 miljoen in 2013/2014. Evenals in 2013/2014 bedraagt de gemiddelde belastingdruk 24,9%. Vooruitlopend op de vaststelling van de jaarrekening door de algemene vergadering van aandeelhouders wordt voorgesteld om uit het resultaat na belasting aan de aandeelhouder een dividend uit te keren ten bedrage van € 3,7 miljoen.

Balansverhoudingen en financiering Per 30 september 2015 bedraagt het eigen vermogen als percentage van het balanstotaal (solvabiliteit) 53,5 (per 30 september 2014: 52,2). De verhouding vlottende activa ten opzichte van de kortlopende schulden (current ratio) bedraagt per 30 september 2015 2,13 (per 30 september 2014: 2,07). Over 2014/2015 bedraagt de positieve kasstroom uit operationele activiteiten € 4,3 miljoen. De investeringen hebben per saldo € 0,1 miljoen bedragen. Gezien het niveau van de aanwezige liquide middelen is naast het over 2013/2014 vastgestelde dividend van € 4,0 miljoen een aanvullende uitkering uit de reserves gedaan van € 3,5 miljoen, als gevolg waarvan de liquide middelen per saldo met € 3,3 miljoen zijn afgenomen.

Risicobeheersings- en controlesystemen Een goede beheersing van risico’s en benutting van kansen zijn cruciaal voor het realiseren van de strategie. Risicobeheersing is een integraal onderdeel van onze dagelijkse bedrijfsvoering. De kansen en bedreigingen worden tijdig geïdentificeerd en beheerst. Wij hanteren het beleid dat de continuïteit van de bedrijfsvoering moet worden gewaarborgd met een gezonde balans tussen risico en rendement. Dit zien wij terug in de wijze waarop wij met de verschillende soorten risico’s omgaan. Voor de operationele risico’s wordt een beperkte risicoacceptatie gehanteerd. Als het gaat om financiële risico’s staan wij voor een stabiel financieel beleid met minimale en beheersbare risico’s. Op het gebied van compliance met wet- en regelgeving hanteren wij een zero-tolerancebeleid.


19

Voor ui t zi c h t e n Als wij moeten afgaan op de economische vooruitzichten, of de sociale en politieke vooruitzichten kan ik niet voorspellen dat het een glorieus jaar wordt. De economische groei zal beperkt zijn en ik voorzie dat de onrust in en om West-Europa onverminderd tot een stuk onzekerheid en financiële last zal leiden. Redenen genoeg voor klanten om voorzichtigheid te betrachten bij het aangaan van lange-termijn verplichtingen.

PQR-portfolio en positie De belangrijkste partners van PQR zullen voor de langere termijn een significante rol blijven spelen, maar er is binnen de diverse organisaties wel een enorme dynamiek. De positie die PQR bij deze partners heeft, gecombineerd met de kennis en kwaliteit die PQR zelf in huis heeft, biedt een goede basis om tijdig in te spelen op de nieuwe trends en ontwikkelingen. Daarnaast zijn er interessante nieuwkomers en blijft het dan ook zaak om ontwikkelingen tijdig te spotten en hier op in te spelen, zo zijn recentelijk een aantal nieuwe partijen opgetekend die deels in de plaats van komen en deels voor additionele business kunnen zorgen. Ontegenzeggelijk blijft de wens van vele klanten om ter zake kundig advies te krijgen, wat omgezet kan worden in oplossingen en diensten die de organisatiedoelen van de klant ondersteunen. Dat dit meer en meer in de vorm van diensten in plaats van producten wordt geboden is onderkend en daar is ook de organisatie PQR op ingesteld. Diensten om te adviseren over inzet van cloud gebaseerde oplossingen, al dan niet in combinatie met efficiënte on-premise oplossingen, worden verder uitgebouwd. Ook op het terrein van ondersteuning van de operationele fase breidt PQR haar dienstenportfolio uit. Zo is recentelijk de PQR Lifecycle Services geïntroduceerd welke warm ontvangen is door een respectabel aantal klanten. Op het gebied van beheer werkt PQR naar tevredenheid samen met een beperkt aantal partners. De verdere optimalisatie van de fases ontwerp, implementatie en beheer heeft geleid tot de ambitie om ook het beheer voor klanten in huis te kunnen uitvoeren. Het heeft de voorkeur van de organisatie om deze capaciteit middels acquisitie te verkrijgen en daarna verder uit te bouwen.

Overheidsinvesteringen De overheidssector is voor PQR traditioneel het grootste segment, zeker in de combinatie van lokaal/regionale overheid (LRO) met centrale overheid. Het aantal nieuwe uitvragen vanuit de LRO sector is fors achter gebleven bij wat wij in voorgaande jaren hebben gezien. De verwachting voor 2015/2016 is dat dit niet wezenlijk verandert. Centrale overheid is nu serieus actief met de consolidatie en vernieuwing van haar rekencentra. Het uiteindelijke doel van de overheid is om hiermee kosten te verlagen, bedrijfszekerheid te verhogen en niet in de laatste plaats om er voor te zorgen dat een en ander veilig geschiedt. In de praktijk betekent dit dat er forse investeringen plaatsvinden waarbij de uitvraag vaker wel dan niet gecombineerd gaat met een adviestraject en een verplichting om er voor te zorgen dat de geïnstalleerde apparatuur ook up to date blijft. Het zijn juist deze uitvragen waarop PQR is voorbereid en hoopt meer dan haar graantje mee te pikken.

Aanbestedingen Als ook in het voorgaande verslag gemeld zullen er gedurende het boekjaar verschillende grote contracten opnieuw in de markt gezet worden. Eén daarvan is het Politiecontract dat nu bij PQR ligt en een significant deel van onze omzet vertegenwoordigt. Het nieuwe Politiecontract zal effectief zijn per 1 mei, maar daarnaast is het de verwachting dat Politie grote nieuwe projecten separaat in de markt zet. Een vergelijkbaar contract is uitgevraagd door Defensie en in december 2015 gegund aan PQR. Daarnaast is het goed mogelijk dat ook Defensie grote additionele investeringen als project separaat gaat aanbesteden.


20

Voor ui t zi c h t e n Het komend jaar zullen ook andere grote contracten vernieuwd dienen te worden. Het verschil met deze contracten is echter dat er meerdere mantelpartijen zijn, zodat en het volume in het contract per individuele deelnemer lager is en de uitkomst niet binair is maar dat PQR wederom 1 van de 3 of 4 partijen kan zijn. Ten slotte moet opgemerkt worden dat de transitie naar een nieuwe partij verschillende effecten op het volume kan hebben; aanloopproblemen met een lager volume dan gemiddeld, of juist een inhaalvraag van uitgestelde investering bij afwezigheid van een geldig contract.

Organisatie en resultaten De directie van PQR heeft vertrouwen in de eigen organisatie: de focus, de kennis en de gedrevenheid en niet in de laatste plaats de flexibiliteit om zich aan te passen aan nieuwe situaties. De ambitie om het hoogste niveau van professionaliteit en kwaliteit na te streven, heeft geleid tot de beslissing om een geïntegreerd IT-systeem te gaan implementeren gedurende de tweede helft van het komende boekjaar. PQR heeft een goede relatie met een groot aantal trouwe klanten, langdurige en productieve samenwerking met toonaangevende leveranciers en voert een portfolio van producten en diensten dat aanspreekt bij deze klanten voor nu en in de nabije toekomst. Dit alles gecombineerd met het verlopen c.q. vernieuwen van enkele grote contracten telt op tot de verwachting dat de omzet en het resultaat voor het boekjaar 2015/2016 minimaal in lijn zal zijn met het afgelopen boekjaar. Voor 2015/2016 worden geen belangrijke ontwikkelingen qua operationele financieringsbehoefte verwacht voor de normale bedrijfsuitvoering. Het bovengenoemde IT-project wordt uit de operationele kasstroom gefinancierd. De organisatie heeft evenwel de ambitie om haar service delivery capaciteit middels managed services activiteiten te verbreden, al dan niet als aanvulling of vervanging van bestaande samenwerkingen. De Meern, 8 januari 2016 De directie


21

Ber i cht va n d e r a a d v a n c ommi ssa ri ssen


22

Ber i cht va n d e r a a d v a n c ommi ssa ri ssen Jaarrekening en voorstel winstbestemming Hierbij legt de raad van commissarissen de door de directie opgestelde jaarrekening over het boekjaar 2014/2015 aan de algemene vergadering van aandeelhouders ter vaststelling voor. Deze jaarrekening betreft de verslagperiode van 1 oktober 2014 tot en met 30 september 2015. De jaarrekening 2014/2015 is aan de raad van commissarissen voorgelegd en besproken met de externe accountant, PricewaterhouseCoopers Accountants N.V., die deze jaarrekening heeft gecontroleerd en voorzien van een goedkeurende controleverklaring. Deze controleverklaring is op pagina 46 van het jaarverslag opgenomen. De raad van commissarissen is van oordeel dat de jaarrekening en het directieverslag een goede basis vormen voor de verantwoording die de directie aflegt voor het gevoerde bestuur en de raad van commissarissen voor het gehouden toezicht op het gevoerde bestuur. Derhalve adviseren wij de algemene vergadering van aandeelhouders de jaarrekening vast te stellen en zowel de directie als de raad van commissarissen décharge te verlenen voor het gevoerde beleid, respectievelijk het gehouden toezicht op dit beleid over het afgelopen boekjaar. De leden van de raad van commissarissen hebben de jaarrekening ondertekend ter voldoening aan hun wettelijke verplichting op grond van artikel 2:210 lid 2 BW. De directie heeft voorgesteld om uit de netto winst over 2014/2015 ad € 3.709.082 een dividend uit te keren van € 3.700.000 en het restant ad € 9.082 toe te voegen aan de overige reserves. Wij stellen de algemene vergadering voor om de winstbestemming dienovereenkomstig vast te stellen.

Samenstelling raad van commissarissen Gedurende het verslagjaar is de samenstelling van de raad niet gewijzigd.

Werkzaamheden raad van commissarissen De samenstelling, taken en werkwijze van de raad zijn vastgelegd in een reglement. De raad van commissarissen heeft in het verslagjaar vier keer in aanwezigheid van de directie vergaderd. Vaste punten op de agenda zijn onderwerpen als (verwachte) resultaatontwikkeling ten opzichte van het plan, personele en organisatorische aangelegenheden en relevante marktontwikkelingen. Voorts is het plan van aanpak voor verdere uitbouw en optimalisering van de services en het portfolio aan de orde gekomen. Het afgelopen jaar hebben de vergaderingen wederom op constructieve wijze plaatsgevonden.

Tot slot Zoals blijkt uit het directieverslag en de jaarrekening heeft PQR het boekjaar goed afgesloten. De jaaromzet bedroeg (voor het tweede jaar op rij) meer dan € 100 miljoen. Hierbij werd een bedrijfsresultaat van € 4,5 miljoen behaald, ten opzichte van € 4,9 miljoen over het boekjaar 2013/2014. Het gerealiseerde netto resultaat na belastingen kwam op € 3,7 miljoen. Wij spreken waardering uit voor de inzet die de directie en medewerkers van PQR ook dit jaar weer hebben getoond om deze resultaten mogelijk te maken. In de toekomstparagraaf van het directieverslag is ingegaan op een aantal relevante factoren die de toekomstige resultaatontwikkeling van de onderneming kunnen beïnvloeden. De focus van het management is gericht op het verder inspelen op relevante marktontwikkelingen, onder meer op het gebied van managed services. Wij hebben er vertrouwen in dat PQR op deze wijze haar marktpositie kan behouden en verder verstevigen. De Meern, 8 januari 2016 Raad van commissarissen R. van Gameren G.H. Nordemann G.J. de Ruiter (voorzitter)


23

Bedrijfscontinuïteit bij overheidsorganisatie versterkt met private cloud Sneller inspelen op de vragen van de organisatie De wereld van overheidsorganisaties ziet er totaal anders uit dan enkele decennia geleden. Net als in de samenleving zijn transparantie, efficiënte informatie-uitwisseling, betrouwbaarheid en deskundigheid vanzelfsprekend geworden. Het wordt steeds belangrijker nog beter aan te sluiten op de digitalisering van de samenleving en procedures sneller en eenvoudiger te maken. Dit alles vereist een stabiele en vitale ICT-ondersteuning die flexibel en beheersbaar is. Om primaire processen en de kantoorautomatisering (KA) ook in de toekomst optimaal te ondersteunen, ontwikkelde de ICT-afdeling van een overheidsorganisatie een private cloud op basis van VMware vCloud Enterprise Suite.

“De rol van ICT binnen de overheid neemt toe en dat betekent ook meer afhankelijkheid. Daarom is bedrijfscontinuïteit cruciaal. Standaardisatie speelt daarbij een belangrijke rol. Enerzijds om de stabiliteit te versterken en anderzijds om de beheerlast en de kosten te verminderen. Tegelijkertijd moeten we natuurlijk wel in staat zijn de behoeften vanuit de organisatie snel te vertalen naar goed werkende en efficiënte applicaties.”

Converged Infrastructure De inrichting van een Converged Infrastructure (CI) stond in dit traject centraal. De senior projectmanager van de ICT-afdeling: “Op ons hoog beschikbaar en schaalbaar dienstenplatform kunnen we applicaties voor de primaire processen en KA-basisdiensten geautomatiseerd uitrollen en beheren. Het doel is snel ontwikkel-, test-, acceptatie- en productieomgevingen aan te bieden en de ontwikkelde applicaties op de CI te laten landen. Door de ontwikkeling en het gebruik van bouwblokken is het uitrolproces van applicaties bovendien herhaalbaar en te versnellen. Virtualisatie speelt daarbij een sleutelrol, vanwege de snelheid, beheersbaarheid en kostenreductie. We kunnen bijvoorbeeld snel VM’s inrichten. Anders dan in het verleden, waarbij eerst een server moest worden aangeschaft en ingericht. Extra voordeel van standaardisatie is ook dat problemen sneller worden opgelost. Een VM is zo weer in de lucht, waardoor de potentiële verstoring minimaal is.” Proof of Ability Om tot een infrastructuur te komen die volledig aansluit bij de eisen en wensen van de organisatie werd een Proof of Ability (PoA) toegevoegd aan het traject. De projectmanager legt uit: “Uit eerdere projecten weet ik dat een Proof of Concept vaak als ideale omgeving wordt opgezet. Die proefomgeving sluit echter niet altijd aan op de praktijk, waardoor de uitkomsten geen goed beeld van de mogelijkheden geven. Om dat te voorkomen, hebben we een Proof of Ability in het leven geroepen. Het grote verschil is dat deze testomgeving ook daadwerkelijk in de operationele omgeving staat. Het opzetten van een basis CI in onze datacenters vraagt iets extra’s van de leveranciers. Zij nemen een risico en moeten op voorhand al investeren in de omgeving die ze willen leveren. Dat vraagt dus groot vertrouwen in de aangeboden oplossing. Met de combinatie van HP en VMware wist PQR ons te overtuigen.” Inmiddels is de omgeving ingericht en operationeel. “Op dit moment draait de oude omgeving naast de nieuwe. Dat is een bewuste keuze, omdat wij ook tijdens vernieuwingsslagen optimaal moeten functioneren. Nieuwe applicaties ontwikkelen we met bouwblokken binnen een omgeving op de CI. Na de test en acceptatie landen ze dan op het nieuwe platform. Dat hebben we nu voor de eerste applicaties gedaan. Momenteel onderzoeken we welke bestaande applicaties gemigreerd of eventueel vervangen gaan worden, waarna ze naar de CI worden gebracht. Op die manier helpt de Converged Infrastructure de digitalisering van onze overheidsorganisatie verder vorm te geven.” Bouwblokken “De ontwikkeling van nieuwe applicaties wordt gebaseerd op standaard bouwblokken. De scripts voor de verschillende componenten zijn gemaakt. Een automatisch provisioning-proces biedt alles, inclusief netwerken, VMs, OS en databases. Zo kunnen we applicaties snel modelleren en het applicatielandschap razendsnel uitrollen. Omdat dit proces geautomatiseerd plaatsvindt en centraal wordt beheerd, is het complete proces transparant en toetsbaar. Naast de technische inrichting vraagt dit ook organisatorische aanpassingen. Voorheen waren er afzonderlijke teams verantwoordelijk voor de verschillende onderdelen. Het doel is om een CI-team in te richten dat de scripts ontwikkelt om de uitrol van applicaties en omgevingen verder te automatiseren. Daarmee kunnen we op termijn veel tijdwinst boeken, bovendien is het mogelijk sneller te anticiperen op wensen vanuit de organisatie.”


24

Proactief beheer Een ander voordeel van de nieuwe omgeving is de mogelijkheid de complete infrastructuur, hardware en software integraal te beheren en te monitoren. “Naast stabiliteit is een snelle hersteltijd essentieel voor een goede ondersteuning van de organisatie. Virtualisatie draagt bij aan de stabiliteit, maar vergemakkelijkt ook het beheer. Met de inrichting van een private cloud op basis van de vCloud Enterprise Suite en de integratie met HP-hardware voor integraal beheer en vCenter Operations Manager zijn we nu in staat de gehele omgeving centraal te monitoren. We hebben altijd een compleet beeld van de performance. Daarbij kunnen we de gehele stack als integraal geheel monitoren en beheren. Als we potentiële problemen signaleren, bijvoorbeeld als een server volloopt, kunnen beheerders hierop actie ondernemen. Eventuele storingen kunnen we voorkomen door direct te reageren. Op dit moment zitten we nog aan het begin van de leercurve. Maar door de combinatie van training en ‘learning on the job’ zullen we snel van deze voordelen kunnen profiteren.” Uitwijk Het versnellen van de hersteltijd is verbeterd met de inrichting van een uitwijkfaciliteit binnen de datacenters van de organisatie met de combinatie van VMware vSphere en vCenter Site Recovery Manager (SRM). De projectmanager: “Onze private cloud draait in twee datacenters en bij calamiteiten kunnen we eenvoudig en snel uitwijken. We hebben een automatische failover gecreëerd. Daarbij is het wel zaak de regie goed in handen te houden en uit te voeren. Op die manier is gewaarborgd dat onze medewerkers en alle processen bij problemen met minimale verstoring verder kunnen werken.” Verbeterde bedrijfscontinuïteit Datacenterconsolidatie, digitalisering en een voortdurend streven naar een efficiënte en kosteneffectieve operatie, stellen hoge eisen aan de ICT-omgeving van de organisatie en de dienstverlening van de ICT-afdeling. De projectmanager: “Samen met PQR, HP en VMware hebben we een omgeving opgezet waarbinnen we snel applicaties kunnen ontwikkelen en uitrollen. Daarna landen ze op een hoogbeschikbare en flexibele omgeving die we proactief kunnen beheren. Op die manier kunnen we de primaire processen optimaal ondersteunen en sneller inspelen op de vragen van de organisatie.”

Gekozen techniek ■ VMware vCloud Enterprise Suite ■ VMware vSphere ■ vCenter Site Recovery Manager (SRM) ■ vCenter Operations Manager


25

J a a r rek e n i n g 2014 / 2015


26

Geconsolideerde balans vóór voorgestelde resultaatbestemming (Bedragen in euro’s) 30 september 2015

ACTIEF

30 september 2014

Vaste activa Materiële vaste activa Inventaris en bedrijfsauto’s

[1] 360.869

461.602

360.869

461.602

Vlottende activa Voorraden Handelsgoederen

[2]

1.388.385

775.418

Onderhanden projecten

[3]

325.833

575.050

Vorderingen [4] Handelsdebiteuren Vorderingen op participanten Overige vorderingen Overlopende activa

Liquide middelen

[5]

TOTAAL

14.565.678 55.460 32.688 2.151.671

19.448.738 44.709 41.525 2.426.425 16.805.497

21.961.397

17.440.934

20.755.265

35.960.649

44.067.130

36.321.518

44.528.732

[..] de tussen haken vermelde nummers verwijzen naar corresponderende nummers in de toelichting op de geconsolideerde balans


27

Geconsolideerde balans vóór voorgestelde resultaatbestemming (Bedragen in euro’s) 30 september 2015

PASSIEF

30 september 2014

Groepsvermogen Eigen vermogen

[6]

19.432.599

23.223.517

Kortlopende schulden Vooruitgefactureerde bedragen Onderhanden projecten Handelscrediteuren Schulden aan groepsmaatschappijen Belastingen en premies sociale verzekeringen Overlopende passiva

[7]

1.030.271 14.547 10.225.649

1.098.400 63.443 13.956.374

[8]

169.461

345.512

849.127 4.599.864

1.417.700 4.423.786

TOTAAL

16.888.919

21.305.215

36.321.518

44.528.732

[..] de tussen haken vermelde nummers verwijzen naar corresponderende nummers in de toelichting op de geconsolideerde balans


28

Geconsolideerde winsten verliesrekening (Bedragen in euro’s) 1 oktober 2014 tot en met 30 september 2015 Netto-omzet Mutatie onderhanden projecten Som der bedrijfsopbrengsten

[9]

Inkoopwaarde van geleverde goederen Kosten uitbesteed werk en andere externe kosten Lonen en salarissen Sociale lasten en pensioenen [10] Afschrijvingen op materiële vaste activa

105.100.802 -200.315

113.157.662 408.892

104.900.487

113.566.554

84.132.374

92.709.654

6.011.508 8.696.785 1.344.249

5.206.315 9.199.690 1.354.052

214.045

237.721

Bedrijfsresultaat

Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentelasten en soortgelijke kosten


100.398.961

108.707.432

4.501.526

4.859.122

437.256 -525

561.978 -3.351 436.731

558.627

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen

4.938.257

5.417.749

Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening [11]

1.229.175

1.349.811


3.709.082

4.067.938

[..] de tussen haken vermelde nummers verwijzen naar corresponderende nummers in de toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening


29

Geconsolideerd kasstroomoverzicht (Bedragen in euro’s) 1 oktober 2014 tot en met 30 september 2015 Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat Aanpassingen voor: Afschrijvingen [1] Veranderingen in werkkapitaal: Voorraden en onderhanden projecten Vorderingen [4] Kortlopende schulden en overlopende passiva [8]

214.045

237.721

-4.239.666

6.937.174 512.152

-3.380.416

5.227.723

1.716.427

451.783 -525

551.014 -3.351

-1.380.000

-1.200.000 -928.742

-652.337

4.298.981

1.064.090

-116.711

-185.718

3.399

3.143

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Kasstroom uit financieringsactiviteiten Dividenduitkering

4.859.122

-1.078.467 -9.239.123

Kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa [1] Desinvesteringen materiële vaste activa [1]

4.501.526

-363.750 5.115.568

Kasstroom uit bedrijfsoperaties Ontvangen rente Betaalde rente Aflossing rekening-courant Giga III B.V. *)


-113.312

[13]

-7.500.000

-182.575

-2.000.000

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

-7.500.000

-2.000.000

Netto kasstroom

-3.314.331

-1.118.485

Liquide middelen begin boekjaar Netto kasstroom

20.755.265 -3.314.331

21.873.750 -1.118.485

17.440.934

20.755.265

Liquide middelen einde boekjaar [5]

*) Binnen de fiscale eenheid Giga III B.V. verschuldigde vennootschapsbelasting wordt verrekend in rekeningcourant met Giga III B.V. en maakt deel uit van de aflossing op deze rekening-courant.

[..] de tussen haken vermelde nummers verwijzen naar corresponderende nummers in de toelichting op de geconsolideerde en vennootschappelijke balans.


30

Vennootschappelijke balans vóór voorgestelde resultaatbestemming (Bedragen in euro’s) 30 september 2015

ACTIEF

30 september 2014

Vaste activa Financiële vaste activa Deelnemingen in groepsmaatschappijen Vorderingen op groepsmaatschappijen

[12] 17.004.096

20.836.634

125.204

1.078.620 17.129.300

21.915.254

5.007

-

2.298.324

1.308.987

2.303.331

1.308.987

19.432.631

23.224.241

Vlottende activa Vorderingen Overlopende activa Liquide middelen

TOTAAL

PASSIEF Eigen vermogen

[13]

Geplaatst kapitaal Agioreserve Overige reserves Onverdeelde winst

1.000.000 4.619.590 10.103.927 3.709.082

1.000.000 4.619.590 13.535.989 4.067.938 19.432.599

23.223.517

Kortlopende schulden Handelscrediteuren Overlopende passiva

TOTAAL

32

693 31 32

724

19.432.631

23.224.241

[..] de tussen haken vermelde nummers verwijzen naar corresponderende nummers in de toelichting op de vennootschappelijke balans


31

Vennootschappelijke winsten verliesrekening (Bedragen in euro’s) 1 oktober 2014 tot en met 30 september 2015 Resultaat uit deelnemingen na belastingen Overige baten en lasten na belastingen Resultaat na belastingen



3.720.386

4.069.534

-11.304

-1.596

3.709.082

4.067.938

32

Al g e men e t o e l i c h t i n g o p d e gec onsol i d eerde b a l an s e n w i n s t - e n v e r l i esrek eni ng Algemeen Activiteiten De activiteiten van PQR Holding B.V. en haar dochtermaatschappijen bestaan voornamelijk uit het adviseren over en leveren van totaaloplossingen op het gebied van ICT-infrastructuren en -diensten. Nederland vormt de belangrijkste afzetmarkt. Groepsverhoudingen PQR Holding B.V. en haar dochtermaatschappijen vormen tezamen met moedermaatschappij Giga III B.V. gevestigd te De Meern de PQR groep. Giga III B.V. staat aan het hoofd van de groep. De financiële gegevens van PQR Holding B.V. zijn opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening van Giga III B.V.. Consolidatie In de consolidatie worden opgenomen de financiële gegevens van PQR Holding B.V. en van de deelnemingen waarin zij beslissende zeggenschap uitoefent. Deze deelnemingen worden voor 100% in de consolidatie betrokken. Het aandeel van derden in het groepsvermogen en in het groepsresultaat wordt afzonderlijk vermeld. Gedurende het jaar verworven deelnemingen worden geconsolideerd vanaf het moment waarop de beslissende zeggenschap wordt verkregen. Intercompany transacties, intercompany winsten en onderlinge vorderingen en schulden tussen groepsmaatschappijen worden geëlimineerd. Ongerealiseerde verliezen op intercompany transacties worden ook geëlimineerd tenzij er sprake is van een bijzondere waardevermindering. De groepsmaatschappijen brengen onderling geen rente in rekening op vorderingen en schulden uitgezonderd vorderingen en schulden tussen een groepsmaatschappij en Giga III B.V., hiervoor wordt jaarlijks een rentepercentage vastgesteld. Aangezien de winsten verliesrekening over de verslagperiode van de vennootschap is verwerkt in de geconsolideerde jaarrekening, is volstaan met weergave van een beknopte winsten verliesrekening in overeenstemming met artikel 402, Boek 2 BW. Voor een specificatie van de in de consolidatie begrepen vennootschappen wordt verwezen naar de toelichting op de vennootschappelijke balans.

Financiële instrumenten en risicobeheersing Algemeen Er zijn geen significante concentraties van kredietrisico. Verkoop vindt plaats aan afnemers die voldoen aan de kredietwaardigheidstoets. Verkoop vindt plaats op basis van krediettermijnen tussen de 8 en 60 dagen. Bij afwijking van de standaard krediettermijn worden aanvullende zekerheden gevraagd, waaronder garantiestellingen. De beschikbare liquiditeiten zijn ondergebracht bij een kredietwaardige bancaire instelling.


Valutarisico’s worden beperkt doordat nagenoeg alle transacties plaatsvinden in Euro’s. Prijsrisico’s worden tot een minimum beperkt doordat er nagenoeg geen vrije handelsvoorraad aanwezig is. Rente- en kasstroomrisico wordt gelopen over de aanwezige liquide middelen.

Algemene grondslagen voor de verslaggeving Algemeen De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving, die uitgegeven zijn door de Raad voor de Jaarverslaggeving. Activa en verplichtingen worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs. In de balans, de winsten verliesrekening en het kasstroomoverzicht zijn referenties opgenomen. Met deze referenties wordt verwezen naar de toelichting. Verbonden partijen Als verbonden partij worden aangemerkt alle rechtspersonen waarover overheersende zeggenschap, gezamenlijke zeggenschap of invloed van betekenis kan worden uitgeoefend. Ook rechtspersonen die overwegende zeggenschap kunnen uitoefenen worden aangemerkt als verbonden partij. Ook de statutaire directieleden, raad van commissarissen, andere sleutelfunctionarissen in het management van PQR Holding B.V., PQR B.V., PQR Consulting Services B.V. of Giga III B.V. en nauwe verwanten zijn verbonden partijen. Transacties van betekenis met verbonden partijen worden toegelicht voor zover deze niet onder normale marktvoorwaarden zijn aangegaan. Hiervan wordt toegelicht de aard en de omvang van de transactie en andere informatie die nodig is voor het verschaffen van het inzicht. Schattingen Om de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening te kunnen toepassen, is het nodig dat de directie zich over verschillende zaken een oordeel vormt, en dat de directie schattingen maakt die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het in artikel 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende ver onderstellingen opgenomen bij de toelichting op de betreffende jaarrekeningposten. Vergelijking met voorgaand jaar De gehanteerde grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van het voorgaande jaar.

33

Al g e men e t o e l i c h t i n g o p d e gec onsol i d eerde b a l an s e n w i n s t - e n v e r l i esrek eni ng Toelichting op het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen, met uitzondering van deposito’s met een looptijd langer dan drie maanden. Kasstromen in vreemde valuta zijn omgerekend tegen een geschatte gemiddelde koers. Koersverschillen op geldmiddelen worden afzonderlijk in het kasstroomoverzicht getoond. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest, ontvangen dividenden en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde dividenden zijn opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten. De verkrijgingsprijs van de verworven groepsmaatschappij is opgenomen onder de kasstroom uit investeringsactiviteiten, voor zover betaling in geld heeft plaatsgevonden. De geldmiddelen die in de verworven groepsmaatschappij aanwezig zijn, zijn op de aankoopprijs in mindering gebracht. Transacties waarbij geen instroom of uitstroom van kasmiddelen plaatsvindt, waaronder financiële leasing, zijn niet in het kasstroomoverzicht opgenomen. De betaling van de leasetermijnen uit hoofde van het financiële leasingcontract zijn voor het gedeelte dat betrekking heeft op de aflossing als een uitgave uit financieringsactiviteiten aangemerkt en voor het gedeelte dat betrekking heeft op de interest als een uitgave uit operationele activiteiten. Vreemde en functionele valuta De posten in de jaarrekening van de groepsmaatschappijen worden gewaardeerd met inachtneming van de valuta van de economische omgeving waarin de groepsmaatschappij haar bedrijfsactiviteiten voornamelijk uitoefent (de functionele valuta). De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in euro’s; dit is zowel de functionele als de presentatievaluta. Transacties in vreemde valuta gedurende de verslagperiode zijn in de jaarrekening verwerkt tegen de koers op transactiedatum. Monetaire activa en passiva in vreemde valuta worden omgerekend in de functionele valuta tegen de koers per balansdatum. De uit de afwikkeling en omrekening voortvloeiende koersverschillen komen ten gunste of ten laste van de winsten verliesrekening. Niet-monetaire activa die volgens de verkrijgingsprijs worden gewaardeerd in een vreemde valuta worden omgerekend tegen de wisselkoers op de transactiedatum. Niet-monetaire activa die volgens de actuele waarde worden gewaardeerd in een vreemde valuta worden omgerekend tegen de wisselkoers op het moment waarop de actuele waarde werd bepaald.

zover de lening effectief is als dekking van de koersverschillen op de netto-investering in de buitenlandse deelneming. De activa en passiva van in de consolidatie opgenomen deelnemingen met een functionele valuta anders dan de presentatievaluta, worden omgerekend tegen de koers per balansdatum; de baten en lasten tegen de gemiddelde koersen gedurende het boekjaar. Goodwill en de aanpassingen naar reële waarde van identificeerbare activa en passiva worden gezien als een onderdeel van deze deelnemingen en worden per balansdatum eveneens omgerekend tegen de koers op balansdatum. De hieruit resulterende omrekeningsverschillen worden rechtstreeks ten gunste of ten laste van het eigen vermogen gebracht in de wettelijke reserve omrekeningsverschillen.

Grondslagen voor waardering van activa en passiva Materiële vaste activa Materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs onder aftrek van lineaire afschrijvingen gedurende de geschatte economische levensduur of lagere bedrijfswaarde. De afschrijvingen worden gebaseerd op de verkrijgingsprijs. De gehanteerde percentages zijn als volgt: ■ bedrijfsinventaris en software 10-33,33% ■ bedrijfsauto’s 20% met inachtneming van een restwaarde Met op balansdatum verwachte bijzondere waardeverminderingen wordt rekening gehouden. Voor de vaststelling of er voor een materieel vast actief sprake is van een bijzondere waardevermindering wordt op iedere balansdatum beoordeeld of er aanwijzingen zijn dat een actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig kan zijn. Indien dergelijke indicaties aanwezig zijn, wordt de realiseerbare waarde van het actief vastgesteld. Van een bijzondere waardevermindering is sprake als de boekwaarde van een actief hoger is dan de realiseerbare waarde; de realiseerbare waarde is de hoogste van de opbrengstwaarde en de bedrijfswaarde. Een bijzonder waardeverminderingsverlies wordt direct als een last verwerkt in de winsten verliesrekening.

Omrekeningsverschillen bij intragroepsleningen op lange termijn die feitelijk een uitbreiding of inkrimping van de netto-investering van buitenlandse deelnemingen zijn, worden rechtstreeks ten gunste of ten laste van het eigen vermogen gebracht in de wettelijke reserve omrekeningsverschillen.

Financiële vaste activa Meerderheidsdeelnemingen en overige deelnemingen waar invloed van betekenis kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd volgens de nettovermogenswaardemethode. De nettovermogenswaarde wordt berekend volgens de grondslagen die gelden voor deze jaarrekening; voor deelnemingen waarvoor onvoldoende gegevens beschikbaar zijn voor aanpassing aan deze grondslagen, wordt uitgegaan van de jaarrekening van de betreffende deelneming.

Indien leningen in vreemde valuta zijn aangegaan om de nettoinvestering in een buitenlandse deelneming te financieren of af te dekken, worden de koersverschillen die uit de lening voortvloeien in de wettelijke reserve omrekeningsverschillen verwerkt voor

Indien de waardering van een deelneming volgens de nettovermogenswaarde negatief is en er tevens een vordering bestaat op de desbetreffende deelneming, wordt de negatieve waarde zo veel mogelijk (als een voorziening) in mindering gebracht op de vorde-


34

Al g e men e t o e l i c h t i n g o p d e gec onsol i d eerde b a l an s e n w i n s t - e n v e r l i esrek eni ng ring op de deelneming. Een daarna (van de negatieve waarde) resterend bedrag wordt als een schuld opgenomen indien en voorzover er daadwerkelijk sprake is van verplichtingen jegens derden. De eerste waardering van gekochte deelnemingen is gebaseerd op de reële waarde van de identificeerbare activa en passiva op het moment van acquisitie. Voor de vervolgwaardering worden de grondslagen toegepast die gelden voor deze jaarrekening, uitgaande van de waarden bij de eerste waardering. De onder financiële vaste activa opgenomen vorderingen worden gewaardeerd volgens de grondslag die geldt voor vorderingen. Met op balansdatum verwachte bijzondere waardeverminderingen wordt rekening gehouden. Voor de vaststelling of er voor een financieel vast actief sprake is van een bijzondere waardevermindering wordt op iedere balansdatum beoordeeld of er aanwijzingen zijn dat een actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig kan zijn. Indien dergelijke indicaties aanwezig zijn, wordt de realiseerbare waarde van het actief vastgesteld. Van een bijzondere waardevermindering is sprake als de boekwaarde van een actief hoger is dan de realiseerbare waarde; de realiseerbare waarde is de hoogste van de opbrengstwaarde en de bedrijfswaarde. Een bijzonder waardeverminderingsverlies wordt direct als een last verwerkt in de winsten verliesrekening. Voorraden Voorraden handelsgoederen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijzen, onder toepassing van de Specifieke Identificatie Methode dan wel lagere opbrengstwaarde. De opbrengstwaarde is de geschatte verkoopprijs onder aftrek van direct toerekenbare verkoopkosten. Bij de bepaling van de opbrengstwaarde wordt rekening gehouden met de incourantheid van de voorraden. Indien de opbrengstwaarde lager is dan de verkrijgingsprijs wordt een voorziening gevormd die in mindering wordt gebracht op de waarde volgens de verkrijgingsprijs. Onderhanden projecten Het onderhanden werk uit hoofde van onderhanden projecten in opdracht van derden wordt gewaardeerd tegen de vervaardigingprijs, zijnde directe materiaal- en arbeidskosten, direct toerekenbaar uitbesteed werk en overige externe kosten. Voor de projecten waarbij de winst op de reeds verrichte prestaties op verantwoorde wijze kan worden bepaald, wordt de winst aan het boekjaar toegerekend naar de mate waarin de verrichte prestaties hun aandeel hebben gehad in het totaal van de voor het project te verrichten prestaties. De voortgang van projecten wordt bepaald op basis van de kostprijs van het verrichte werk in relatie tot de verwachte kostprijs van het project als geheel. Als de winst niet op verantwoorde wijze kan worden bepaald, dan wordt deze winst verantwoord in het boekjaar waarin het project wordt opgeleverd. Voorzieningen voor verwachte verliezen worden genomen in de periode waarin komt vast te staan dat er sprake is van verliesgevende projecten, en worden in mindering gebracht op


de post onderhanden projecten. Verder zijn op de post onderhanden projecten de gedeclareerde termijnen en vooruitontvangen betalingen in mindering gebracht. Gedeclareerde termijnen die de waardering van een individueel project overtreffen worden als passiefpost onder de kortlopende schulden opgenomen. Vorderingen Vorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde van de tegenprestatie. Handelsvorderingen worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. Als de ontvangst van de vordering is uitgesteld op grond van een verlengde overeengekomen betalingstermijn wordt de reële waarde bepaald aan de hand van de contante waarde van de verwachte ontvangsten en worden er op basis van de effectieve rente renteinkomsten ten gunste van de winsten verliesrekening gebracht. Voorzieningen wegens oninbaarheid worden in mindering gebracht op de boekwaarde van de vordering. Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en direct opeisbare deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Aandeel derden Het aandeel derden als onderdeel van het groepsvermogen wordt gewaardeerd tegen het bedrag van het nettobelang in de betreffende groepsmaatschappijen. Voorzover de betreffende groepsmaatschappij een negatieve nettovermogenswaarde heeft, worden de negatieve waarde en overige toekomstige verliezen niet toegewezen aan het aandeel derden, tenzij deze derdenaandeelhouders een feitelijke verplichting hebben om de verliezen aan te zuiveren. Zodra de nettovermogenswaarde van de groepsmaatschappij wederom positief is, worden resultaten toegekend aan het aandeel derden. Latente belastingverplichtingen en actieve belastinglatenties Latente belastingverplichtingen worden opgenomen voor bedragen van in toekomstige perioden te betalen winstbelastingen met betrekking tot belastbare tijdelijke verschillen tussen de boekwaarde van activa en passiva en de fiscale boekwaarde ervan. Actieve belastinglatenties worden opgenomen voor bedragen van in toekomstige perioden terug te vorderen winstbelastingen met betrekking tot verrekenbare tijdelijke verschillen tussen de boekwaarde van activa en passiva en de fiscale boekwaarde ervan, alsmede met betrekking tot voorwaartse compensatie van nietgecompenseerde fiscale verliezen of ongebruikte fiscaal verrekenbare tegoeden. Actieve belastinglatenties worden alleen opgenomen indien het waarschijnlijk is dat de tijdelijke verschillen in de nabije toekomst zullen worden afgewikkeld en er fiscale winst beschikbaar zal zijn waarmee het tijdelijke verschil of het fiscale verlies of tegoed kan worden verrekend.

35

Al g e men e t o e l i c h t i n g o p d e gec onsol i d eerde b a l an s e n w i n s t - e n v e r l i esrek eni ng Bij de waardering van latente belastingverplichtingen en actieve belastinglatenties worden de belastingtarieven in aanmerking genomen die naar verwachting van toepassing zullen zijn op de periode waarin de tijdelijke verschillen worden afgewikkeld. Waardering vindt plaats tegen nominale waarde. Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan, waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten. Wanneer verplichtingen naar verwachting door een derde zullen worden vergoed, wordt deze vergoeding als een actief in de balans opgenomen indien het waarschijnlijk is dat deze vergoeding zal worden ontvangen bij de afwikkeling van de verplichting. Schulden Schulden worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Transactiekosten die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving van de schulden worden in de waardering bij eerste verwerking opgenomen. Schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten. Het verschil tussen de bepaalde boekwaarde en de uiteindelijke aflossingswaarde wordt op basis van de effectieve rente gedurende de geschatte looptijd van de schulden in de winsten verliesrekening als interestlast verwerkt.

sten uit de levering van diensten geschieden naar rato van de geleverde prestaties, gebaseerd op de verrichte diensten tot aan de balansdatum in verhouding tot de in totaal te verrichten diensten. Opbrengsten met betrekking tot onderhanden projecten in opdracht van derden bestaan uit de contractueel overeengekomen tegenprestaties, meer- en minderwerk en claims en vergoedingen voorzover het waarschijnlijk is dat die opbrengsten zullen worden gerealiseerd en betrouwbaar kunnen worden vastgesteld. Bedrijfsopbrengsten: Netto-omzet en mutatie onderhanden projecten Netto-omzet omvat de opbrengsten uit levering van goederen en diensten onder aftrek van kortingen en dergelijke en van over de omzet geheven belastingen en na eliminatie van transacties binnen PQR Holding B.V. De mutatie in de onderhanden projecten is afzonderlijk opgenomen. Opbrengsten inzake onderhanden projecten in opdracht van derden bestaan uit de in het boekjaar aan projecten bestede kosten, verhoogd met de wijziging in het boekjaar van de tot en met het boekjaar verantwoorde winst. De winstneming op onderhanden projecten geschiedt in overeenstemming met de waarderingsgrondslag, zoals uiteengezet in de paragraaf met betrekking tot onderhanden projecten. Inkoopwaarde geleverde goederen Onder de inkoopwaarde van geleverde goederen wordt verstaan de aan de omzet toe te rekenen directe kosten van geleverde goederen.

Leasing Leasecontracten waarbij een groot deel van de voor- en nadelen verbonden aan de eigendom niet bij de vennootschap ligt, worden verantwoord als operationele leasing. Verplichtingen uit hoofde van operationele leasing worden, rekening houdend met ontvangen vergoedingen van de lessor, op lineaire basis verwerkt in de winsten verliesrekening over de looptijd van het contract.

Kosten algemeen De kosten worden bepaald op historische basis en toegerekend aan de verslagperiode waarop zij betrekking hebben.

Grondslagen voor bepaling van het resultaat

Pensioenen De pensioenregeling van de vennootschap betreft een zogenaamde toegezegde-bijdrageregeling. Hierbij worden premies betaald aan de verzekeringsmaatschappij gebaseerd op het salaris in het betreffende jaar. De vennootschap heeft voor deze pensioenregeling geen andere wettelijke of feitelijke verplichting indien er zich een tekort voordoet bij de verzekeringsmaatschappij. De premies worden verantwoord als personeelskosten zodra deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies worden opgenomen als overlopende activa indien dit tot een terugstorting leidt of tot een vermindering van toekomstige betalingen. Nog niet betaalde premies worden als verplichting op de balans opgenomen. Aangezien er naast de pensioenpremie geen wettelijke of feitelijke verplichtingen zijn is er geen pensioenvoorziening opgenomen. De met de pensioenaanspraken samenhangende lasten zijn gebaseerd op reeds verrichte arbeidsprestaties (de zogenaamde statische methode).

Algemeen Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over de verslagperiode. De resultaten op transacties worden verantwoord in de periode waarin zij zijn gerealiseerd; verliezen reeds zodra zij voorzienbaar zijn. Koersverschillen Koersverschillen die optreden bij de afwikkeling of omrekening van monetaire posten worden in de winsten verliesrekening verwerkt in de periode dat zij zich voordoen. Opbrengstverantwoording Opbrengsten uit de levering van goederen worden verwerkt zodra alle belangrijke rechten en risico’s met betrekking tot de eigendom van de goederen zijn overgedragen aan de koper. Opbreng-


Periodiek betaalbare beloningen Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winsten verliesrekening voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers.

36

Al g e men e t o e l i c h t i n g o p d e gec onsol i d eerde b a l an s e n w i n s t - e n v e r l i esrek eni ng Afschrijvingen De afschrijvingen op materiële vaste activa worden gebaseerd op de verkrijgingsprijs. Afschrijvingen vinden plaats volgens de lineaire methode op basis van de geschatte economische levensduur. Rentebaten en rentelasten Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op ontvangen leningen. Belastingen De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winsten verliesrekening, na aftrek van het gebruik van fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren, vrijgestelde winstbestanddelen en andere fiscale faciliteiten, en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Hierbij worden de thans geldende belastingtarieven gehanteerd. Voorts wordt rekening gehouden met eventuele latente belastingverplichtingen en actieve belastinglatenties in overeenstemming met de waarderingsgrondslag, zoals uiteengezet in de paragraaf met betrekking tot latente belastingverplichtingen en actieve belastinglatenties. Tezamen met moedermaatschappij Giga III B.V. maken PQR Holding B.V. en haar deelnemingen PQR B.V. en PQR Consulting Services B.V. deel uit van een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting. Giga III B.V. staat aan het hoofd van deze fiscale eenheid. Aan iedere vennootschap die deel uitmaakt van de fiscale eenheid wordt belasting over het resultaat toegerekend op basis van het aandeel in het totale belastbare resultaat van de fiscale eenheid. De aldus berekende belastingbedragen worden vervolgens met Giga III B.V. in rekening-courant verrekend, waarmee eventuele belastingvorderingen of -schulden van de fiscale eenheid in de balans van Giga III B.V. zijn opgenomen. Dit geldt ook voor latente belastingverplichtingen en actieve belastinglatenties.


37

To e l i ch t i n g o p d e g e c o n s ol i deerde ba l a ns [1] Materiële vaste activa Het verloop gedurende de verslagperiode is als volgt: Inventaris en software

Auto’s

Totaal

Aanschafwaarde Stand per 1 oktober 2014 Investeringen Desinvesteringen

1.659.180 116.711 -80.231

162.990 -

1.822.170 116.711 -80.231

Stand per 30 september 2015

1.695.660

162.990

1.858.650

Cumulatieve afschrijvingen Stand per 1 oktober 2014 Afschrijvingen boekjaar Desinvesteringen

1.238.735 202.994 -76.832

121.833 11.051 -

1.360.568 214.045 -76.832


1.364.897

132.884

1.497.781

Boekwaarde Stand per 30 september 2014 Stand per 30 september 2015

420.445 330.763

(Bedragen in euro’s)

41.157 30.106

461.602 360.869

[2] Handelsgoederen In het opgenomen bedrag van voorraden handelsgoederen is een voorziening wegens lagere opbrengstwaarde begrepen van € 42.000 (2013/2014: € 53.000). [3] Onderhanden projecten Dit betreft onderhanden projecten die per balansdatum niet zijn voltooid, de cumulatieve nettoomzet bedraagt € 325.833 (2013/2014: € 575.050). Het totaal aan ontvangen voorschotten voor nog uit te voeren projecten bedraagt € 849.016 (2013/2014: € 788.096) en is opgenomen onder vooruitgefactureerde bedragen onder de kortlopende schulden. [4] Vorderingen De looptijd van de vorderingen is overwegend korter dan een jaar. Vorderingen op participanten Dit betreft voor € 11.333 aan leningen en voor het overige RC-verhoudingen. Op de leningen is in het afgelopen boekjaar een rente berekend van 5%, het bedrag aan aflossing in het afgelopen boekjaar betreft € 17.000. Het restant van de leningen zal in de komende twee boekjaren worden afgelost vermeerderd met 4% rente per jaar, er zijn geen zekerheden overeengekomen. Vorderingen op handelsdebiteuren In het opgenomen bedrag handelsdebiteuren is een voorziening inzake dubieuze debiteuren begrepen. Deze bedraagt € 57.320 (2013/2014: € 57.320). [5] Liquide middelen De beschikbare liquiditeiten zijn ondergebracht bij een kredietwaardige bancaire instelling. De liquide middelen staan tot € 7.000.000 ter vrije beschikking van de vennootschap behoudens een afgegeven garantie ten behoeve van de gehuurde huisvesting groot € 122.050 (2013/2014: € 122.050).

[


38

To e l i ch t i n g o p d e g e c o n s ol i deerde ba l a ns 6] Eigen vermogen Het eigen vermogen wordt onder nummer 13 van de toelichting op de vennootschappelijke balans nader toegelicht. [7] Onderhanden projecten Dit betreft onderhanden projecten waarvan de gefactureerde termijnen hoger zijn dan de gerealiseerde projectopbrengsten. Onderhanden projecten worden onder nummer 3 van de toelichting op de geconsolideerde balans nader toegelicht. [8] Kortlopende schulden De kortlopende schulden hebben alle een resterende looptijd van korter dan een jaar. Schulden aan groepsmaatschappijen Dit betreft een rekening-courant verhouding met Giga III B.V. gevestigd te De Meern. In het afgelopen boekjaar is een rente berekend van gemiddeld 0,89% op jaarbasis. Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen Financiering ABN AMRO Bank N.V. heeft aan Giga III B.V., PQR Holding B.V. en PQR B.V. een kredietfaciliteit (in rekening-courant) ter beschikking gesteld van € 7,0 miljoen. Genoemde vennootschappen zijn hoofdelijk aansprakelijk voor de verplichtingen jegens de bank uit hoofde van deze kredietfaciliteit. Tot meerdere zekerheid voor de nakoming van de verplichtingen zijn vorderingen, voorraden en bedrijfsinventaris verpand. Daarnaast geldt een pandrecht op bestaande en toekomstige intellectuele eigendomsrechten van PQR Holding B.V. en PQR B.V. Het gaat hier om intellectuele eigendomsrechten die kunnen worden ingeroepen in Nederland of de Benelux, en zijn geregistreerd of aangevraagd. In dit verband is ondermeer een pandrecht gevestigd op het woord- en beeldmerk PQR. Per 30 september 2015 is de kredietfaciliteit niet aangewend; bij PQR Holding B.V. en PQR B.V. bedraagt het tegoed in totaal € 17.440.109 en bij Giga III B.V. is sprake van een schuld van € 17.416.367. Per 30 september 2015 staan bij ABN AMRO Bank N.V. bankgaranties uit tot een bedrag van € 122.050. Ook heeft ABN AMRO Bank N.V. een lening verstrekt aan Giga III B.V. waarvan het saldo per 30 september 2015 € 1.625.000 bedraagt. In de kredietovereenkomst is opgenomen dat PQR Holding B.V. en PQR B.V. hoofdelijk aansprakelijk zijn voor de schulden van Giga III B.V. aan de bank. Aan het verstrekken van alle bovengenoemde faciliteiten heeft ABN AMRO Bank N.V. de voorwaarde verbonden dat aan de overeengekomen financiële covenanten wordt voldaan. Deze covenanten zien met name op de omvang van de totale bankschuld (Net Senior Debt) ten opzichte van de hoogte van het resultaat vóór rente, belastingen en afschrijvingen op materiële en immateriële vaste activa (EBITDA), alsmede op de verhouding tussen enerzijds het bedrag van de EBITDA verminderd met investeringen en belastingen en anderzijds de rente- en aflossingsverplichtingen (debt service capacity ratio), alles op het niveau van de geconsolideerde cijfers van Giga III B.V. Per 30 september 2015 wordt voldaan aan de overeengekomen covenanten. Huur Inzake de bedrijfsruimte te De Meern heeft PQR B.V. een huurovereenkomst afgesloten. De huurovereenkomst loopt tot en met 30 juni 2020, met stilzwijgende verlenging voor nog eens vijf jaar. De huurprijs wordt jaarlijks per 1 juli geïndexeerd. Het resterende totaal van de verplichting bedraagt per 30 september 2015 € 1.093.480, vóór indexering per 1 juli 2016 en exclusief servicekosten, waarvan € 230.206 vervalt binnen één jaar en € 863.274 tussen één en vijf jaar. Operational lease In verband met afgesloten leasecontracten voor het wagenpark bedraagt de gemiddelde jaarlijkse verplichting circa € 676.000. De contracten hebben bij afsluiten een gemiddelde looptijd van vier jaar. Het resterende totaal van de verplichtingen bedraagt per 30 september 2015 € 1.106.000, waarvan € 549.000 vervalt binnen één jaar en € 557.000 tussen één en vijf jaar.


39

To e l i ch t i n g o p d e g e c o n s ol i deerde wi nst- en verl i esrek enin g [9] Som der bedrijfsopbrengsten De omzet betreft voornamelijk leveringen binnen Nederland. Gemiddeld aantal werknemers Gedurende de verslagperiode waren gemiddeld 108 werknemers (in fte’s) in dienst van de groep, allen werkzaam in Nederland. De indeling naar activiteit is als volgt: 1 oktober 2014 tot en met 30 september 2015 Techniek (waaronder consultancy, engineering) Verkoop Management en overige staf

1 oktober 2013 tot en met 30 september 2014 65 23 20

68 24 19

108

111

[10] Sociale lasten en pensioenen De samenstelling is als volgt: (Bedragen in euro’s)

Overige sociale lasten Pensioenen



974.701 369.548

966.944 387.108

1.344.249

1.354.052

[11] Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Over het afgelopen boekjaar bedraagt het werkelijk gemiddeld belastingpercentage over het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening 24,9% (boekjaar 2013/2014: 24,9%). Het toepasselijke belastingtarief 2014/2015 bedraagt 24,8% (over eerste € 200.000 20% en daarboven 25,0%) (boekjaar 2013/2014: 24,8%). De in de winsten verliesrekening opgenomen last betreft voor € 1.242.857 acuut verschuldigde belasting (boekjaar 2013/2014: € 1.378.489) en daarnaast een latente belastingbate. Bezoldiging bestuur De bezoldiging die in het verslagjaar ten laste van de vennootschap is gebracht voor de bestuurder wordt in het kader van de privacy niet nader gespecificeerd omdat deze individueel herleidbaar is. Conform artikel 2:383 lid 1 BW mag een opgave die herleid kan worden tot een enkele natuurlijke persoon achterwege blijven. Voor de raad van commissarissen kwam in de verslagperiode een bedrag van € 20.000 ten laste van de vennootschap (2013/2014: € 20.000). Honoraria onafhankelijke accountant De ten laste van de vennootschap en haar dochtermaatschappijen die in de consolidatie zijn betrokken gebrachte honoraria voor werkzaamheden verricht door PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. zijn als volgt: (Bedragen in euro’s)

Controle van de jaarrekening




43.000

34.000

43.000

34.000

40

To e l i ch t i n g o p d e v e n n o o tsc ha pp el i j k e ba l a ns en wi n s t - e n v e r l i e s re k e n i n g Algemeen De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling voor de vennootschappelijke jaarrekening en de geconsolideerde jaarrekening zijn gelijk. Geconsolideerde vennootschappen worden gewaardeerd op nettovermogenswaarde. Voor een uiteenzetting van de grondslagen voor waardering van activa en passiva en voor bepaling van het resultaat wordt verwezen naar de op pagina 33 tot en met 37 opgenomen toelichting op de geconsolideerde balans en winsten verliesrekening. [12] Financiële vaste activa Deelnemingen in groepsmaatschappijen Dit betreft dochtermaatschappijen waarvan de financiële gegevens zijn opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening. Het verloop gedurende de verslagperiode is als volgt: (Bedragen in euro’s) Boekwaarde per 1 oktober 2014 Resultaat deelnemingen over de periode 1 oktober 2014 tot en met 30 september 2015

20.836.634 3.720.386

Uitkering dividend

-7.552.924

Boekwaarde per 30 september 2015

17.004.096

Een overzicht van maatschappijen waarin de vennootschap (dan wel een of meer van haar dochtervennootschappen) een kapitaalbelang heeft van tenminste 20% is als volgt: Naam Statutaire zetel Aandeel in geplaatst kapitaal PQR B.V. De Meern 100% PQR Consulting Services B.V. De Meern 100% PQR Integration B.V. De Meern 100%


41

To e l i ch t i n g o p d e v e n n o o tsc ha pp el i j k e ba l a ns en wi n s t - e n v e r l i e s re k e n i n g [13] Eigen vermogen Het geplaatst kapitaal bedraagt € 1.000.000, verdeeld in 1.000.000 gewone aandelen, elk nominaal groot € 1. Gedurende de verslagperiode waren de mutaties in het eigen vermogen als volgt:

(Bedragen in euro’s)

Geplaatst kapitaal

Agioreserve

Overige reserves

Onverdeelde winst

Totaal

Stand per 1 oktober 2014

1.000.000

4.619.590

13.535.989

4.067.938

23.223.517

Bestemming resultaat 2013/2014: -Uitkering dividend -Toevoeging aan overige reserves

-

-

67.938

-4.000.000 -67.938

-4.000.000 -

Resultaat boekjaar 2014/2015

-

-

-

3.709.082

3.709.082

Uitkering dividend

-

-

-3.500.000

-

-3.500.000

1.000.000

4.619.590

10.103.927

3.709.082

19.432.599


Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen Tezamen met moedermaatschappij Giga III B.V. maken PQR Holding B.V. en haar deelnemingen PQR B.V. en PQR Consulting Services B.V. deel uit van een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting. Daarnaast bestaat een fiscale eenheid voor de omzetbelasting tussen Giga III B.V., PQR Holding B.V., PQR B.V., PQR Consulting Services B.V. en PQR Integration B.V.. Op grond van de standaardvoorwaarden zijn de vennootschap en de met haar gevoegde ondernemingen ieder hoofdelijk aansprakelijk voor door de combinatie verschuldigde belasting. Gemiddeld aantal werknemers Gedurende de verslagperiode waren er geen werknemers in dienst van de vennootschap (boekjaar 2013/2014: geen werknemers in dienst van de vennootschap).

De Meern, 8 januari 2016 Directie

R.J.L. Schaap

Raad van commissarissen:

G.J. de Ruiter (voorzitter)


R. van Gameren

G.H. Nordemann

42

Riksja Travel stelt flexibele werkplek samen met PQR-bouwstenen Persoonlijk advies voor het beste resultaat Riksja Travel, de online touroperator, gaat altijd op alle fronten met zijn tijd mee en verving daarom haar kantoorautomatisering. Flexibiliteit en gemak in beheer waren de uitgangspunten. PQR deed een voorstel op basis van haar eigen bouwstenen en Riksja stelde hiermee een werkplek op maat samen. Over Riksja Travel Riksja online startte in 2000. Internet was definitief doorgebroken, maar een online touroperator was nog een noviteit. Riksja zocht naar een bedrijfsnaam waaronder de nieuwe landensites konden vallen. Het werd Riksja online, naar het eenvoudige, exotische vervoermiddel en zijn hardwerkende berijders. Riksja heeft inmiddels een team van vele enthousiaste mensen aan het werk die reizen op maat samenstellen. Jaarlijks gebruiken enkele duizenden reizigers de Riksja bouwstenen voor hun reis naar een van de reisbestemmingen verspreid over de hele wereld. Sinds 2010 is de naam Riksja Travel, zodat duidelijk aan de naam te zien is wat ze doen.

“De wens van Riksja Travel was een werkplekinfrastructuur te realiseren die overal en altijd beschikbaar is en de komende jaren optimaal ondersteuning geeft aan de werkzaamheden die de medewerkers van Riksja Travel uitvoeren.”

IT-Galaxy overtuigt In oktober 2014 bezocht Jeroen van Diesen, Service Manager van Riksja Travel, IT-Galaxy, het kennis-congres dat PQR ieder jaar organiseert. Van Diesen: “Wij wilden onze werkplekinfrastructuur moderniseren en zijn op zoek gegaan naar manieren waarop en partijen waarmee dat kon. Een bezoek aan IT-Galaxy maakte deel uit van onze zoektocht en schetste een veelbelovend plaatje van mogelijkheden. Daarnaast positioneerde het PQR als betrouwbare partner op het gebied van kennis, advies en implementatie.” “PQR heeft ons in eerste instantie uitgenodigd in haar PQR Experience Center, waar wij konden ervaren wat er mogelijk is op het gebied van de flexibele werkplek. Wij hebben onze ideeën met onze gastheer besproken en een aantal mogelijke scenario’s uitgeprobeerd. Dit heeft onze besluitvorming qua IT-strategie bespoedigd. Hierna zijn we met PQR een ontwerptraject gestart wat heeft geleid tot het technisch ontwerp van de nieuwe werkplekinfrastructuur.” Oplossing op maat Riksja Travel heeft uiteindelijk gekozen voor een Virtual Desktop Infrastructure (VDI)-scenario met thin clients, tablets en Microsoft Virtual Desktop Access (VDA)-licenties met Windows 8.1. De VDI-oplossing die wordt ingezet is VMware View. Riksja Travel werkte al met de VMware vSphere hypervisor en was tevreden over de kwaliteit. “We hebben met PQR verschillende producten en oplossingen onder de loep genomen”, aldus Van Diesen. “De Horizon Workspace van VMware sprak ons het meeste aan. Deze oplossing geeft ons de beschikking over een werkplekportaal voor eindgebruikers waarbij device- en locatie-onafhankelijk gewerkt kan worden met (web)applicaties, desktops en/of tablets en data. Onze IT-afdeling krijgt hiermee de tools in handen om een applicatiecatalogus en follow-me-data aan medewerkers aan te kunnen bieden. Vanuit het VMware Horizon Workspace portaal kunnen zij de virtuele omgeving effectief en volledig gecentraliseerd beheren. In combinatie met de RES Automation en Workspace Manager software besparen wij tevens tijd in onze beheeractiviteiten en hebben gebruikers altijd en overal toegang tot de informatie en applicaties die nodig zijn om hun werkzaamheden uit te kunnen voeren. Precies wat wij zochten!” Puzzelstukjes in elkaar De nieuwe werkplekinfrastructuur is in het datacenter gecentraliseerd, schaalbaar en flexibel en kan ‘any place, any device, any time’ door de medewerkers van Riksja Travel gebruikt worden. “Met PQR hebben wij de puzzelstukjes in elkaar gelegd en de voor ons ideale flexibele werkplek gecreëerd. De manier waarop PQR projecten aanpakt, lijkt op de manier waarop wij reizen voor onze klanten aanbieden. In beide gevallen zijn er standaard bouwstenen voorhanden die gecombineerd zorgen voor een oplossing op maat. Dat geldt voor reizen, maar ook voor een IT-infrastructuur. Onze 110 medewerkers werken nu een aantal weken in hun nieuwe workspace en zijn erg tevreden.”


Gekozen techniek ■ Microsoft VDA-licenties met Windows 8.1 ■ RES Automation en Workspace Manager software ■ VMware Horizon Workspace ■ VMware View met thin clients ■ VMware vSphere hypervisor

43

Over i g e ge g e v e n s


44

Overige gegevens Statutaire bepalingen winstbestemming Artikel 29 van de statuten luidt als volgt: 1. De algemene vergadering is bevoegd tot bestemming van de winst die door de door de vaststelling van de jaarrekening is bepaald en tot vaststelling van uitkeringen, voor zover het eigen vermogen groter is dan de reserves die krachtens de wet of de statuten moeten worden aangehouden. 2. Een besluit dat strekt tot uitkering heeft geen gevolgen zolang het bestuur geen goedkeuring heeft verleend. Het bestuur weigert slechts de goedkeuring indien het weet of redelijkerwijs behoort te voorzien dat de vennootschap na de uitkering niet zal kunnen blijven voortgaan met het betalen van haar opeisbare schulden. 3. Indien de vennootschap na een uitkering niet kan voortgaan met het betalen van haar opeisbare schulden, zijn de bestuurders die dat ten tijde van de uitkering wisten of redelijkerwijs behoorden te voorzien jegens de vennootschap hoofdelijk verbonden voor het tekort dat door de uitkering is ontstaan met de wettelijke rente vanaf de dag van de uitkering. Artikel 2:248 lid 5 BW is van overeenkomstige toepassing. Niet verbonden is de bestuurder die bewijst dat het niet aan hem te wijten is dat de vennootschap de uitkering heeft gedaan en dat hij niet nalatig is geweest in het treffen van maatregelen om de gevolgen daarvan af te wenden. Degene die de uitkering ontving terwijl hij wist of redelijkerwijs behoorde te voorzien dat de vennootschap na de uitkering niet zou kunnen voortgaan met het betalen van haar opeisbare schulden, is gehouden tot vergoeding van het tekort dat door de uitkering is ontstaan, ieder voor ten hoogste het bedrag of de waarde van de door hem ontvangen uitkering, met de wettelijke rente vanaf de dag van de uitkering. Indien de bestuurders de vordering uit hoofde van de eerste zin hebben voldaan, geschiedt de in de vierde zin bedoelde vergoeding aan de bestuurders, naar evenredigheid van het gedeelte dat door ieder der bestuurders is voldaan. Ten aanzien van een schuld uit hoofde van de eerste of de vierde zin is de schuldenaar niet bevoegd tot verrekening. Dit lid is niet van toepassing op uitkeringen in de vorm van aandelen in het kapitaal van de vennootschap of bijschrijvingen op niet volgestorte aandelen. 4. Met een bestuurder wordt voor de toepassing van lid 3 gelijkgesteld degene die het beleid van de vennootschap heeft bepaald of mede heeft bepaald, als ware hij bestuurder. De vordering kan niet worden ingesteld tegen de door de rechter benoemde bewindvoerder. 5. Bij de berekening van iedere uitkering tellen de aandelen die de vennootschap in haar kapitaal houdt, niet mee. Bij de berekening van het bedrag, dat op ieder aandeel zal worden uitgekeerd, komt slechts het bedrag van de verplichte stortingen op het nominale bedrag van de aandelen in aanmerking. Met instemming van alle aandeelhouders kan van het bepaalde in de tweede zin van dit lid worden afgeweken. 6. De vordering van een aandeelhouder tot uitkering van winst verjaart door verloop van vijf (5) jaren na de dag van het besluit tot uitkering van de winst. 7. De vennootschap kan tussentijdse uitkeringen doen. Het in de voorgaande leden van dit artikel is in dat geval van overeenkomstige toepassing.

Voorstel winstbestemming De directie stelt voor om uit de winst over de periode 1 oktober 2014 tot en met 30 september 2015 ad € 3.709.082 een dividend uit te keren van € 3.700.000 en het restant ad € 9.082 toe te voegen aan de overige reserves.


45

Cont rol e v e r k l a r i n g v a n d e ona fha nk el i j k e a c c ounta nt Aan: de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van PQR Holding B.V..

Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit verslag op pagina 26 tot en met 42 opgenomen jaarrekening voor de periode van 1 oktober 2014 tot en met 30 september 2015 van PQR Holding B.V. te De Meern gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 30 september 2015 en de geconsolideerde en enkelvoudige winst-en-verliesrekening voor de periode van 1 oktober 2014 tot en met 30 september 2015 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.

Verantwoordelijkheid van de directie De directie van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het directieverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). De directie is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als de directie noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.

Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door de directie van de vennootschap gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.

Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van PQR Holding B.V. per 30 september 2015 en van het resultaat voor de periode van 1 oktober 2014 tot en met 30 september 2015 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW).

Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het directieverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het directieverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Utrecht, 8 januari 2016 PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Origineel getekend door: drs. A.C. Mulder RA


46

PQR Holding B.V. n Rijnzathe 7 n 3454 PV De Meern n The Netherlands T +31 30 662 97 29 n [email protected] n www.PQR.com n @PQRnl


Eenvoud. Innovatief. Deskundig. Kennis. Betrouwbaar. Flexibel. Vrijheid. Meedenkend

Recommend Documents