Sociaal- en milieujaarverslag 2008 Innovatief & betrouwbaar
Colofon Dit sociaal- en milieujaarverslag van Huntsman Holland bevat een samenvatting van het milieujaarverslag zoals verstuurd naar de autoriteiten en het personeelsjaarverslag van Huntsman Holland. Sinds een aantal jaar is het uitgeven van een publieksmilieujaarverslag niet meer verplicht en is er gekozen voor het uitbrengen van het milieujaarverslag en het personeelsjaarverslag als één boekwerk. Om papierverbruik en kosten te reduceren verschijnt het verslag dit jaar in een verminderde oplage. Medewerkers van Huntsman Holland ontvangen de uitgave op hun werkplek. Een exemplaar is op te vragen bij Karin van Staveren via telefoon 0181 292904 of e-mail
[email protected]. Een digitale versie is beschikbaar op www.huntsman.nl en www.duurzaamheidsverslag.nl.
Aan dit verslag werkten mee Hendri van Dam, Jan van Erp, Ard Hagendijk, Martin Janssen, Katja van Kleef, Hans Meerman, Birgit Ros en Karin van Staveren
Fotografie Hunstman Holland BV, Cloosterman
Uitvoering PICARD., Spijkenisse
Inhoud ‘Innovatie met oog voor de toekomst’
4/5
Polyurethaan in ons bestaan
6/7
Sociaal Wij zijn Huntsman Holland
8/9
Training & Ontwikkeling
10 / 11
Waardering
12 / 13
Geweldige plek om te werken
14 / 15
Milieu Resultaten & doelstellingen
16 / 17
Milieuthema’s
18 / 21
Persoonlijke veiligheid
22 / 25
Externe veiligheid
26 / 27
4
Voor u ligt het sociaal- en milieujaarverslag over 2008.
Voor mij was 2008 het jaar van groei, innovatie en het bijstellen
Dit verslag bevat een samenvatting van het milieujaarverslag zoals
van verwachtingen door de plotseling opgekomen recessie.
verstuurd naar de autoriteiten en het personeelsjaarverslag van
Het contrast tussen deze kenmerken wordt nu we bijna halverwege
Huntsman Holland. Sinds een aantal jaar is het uitgeven van een
2009 zijn alleen maar groter. Waar niemand in januari 2008 kon
publieksmilieujaarverslag niet meer verplicht en hebben wij ervoor
voorspellen dat de olieprijs zo omhoog zou gaan, kon ook niemand
gekozen om het milieujaarverslag met het personeelsjaarverslag
voorzien dat de prijs van een vat olie aan het eind van het jaar zo
als één boekwerk voort te zetten. Om papierverbruik en kosten te
enorm zou kelderen. Kortom, 2008 was een enerverend jaar!
reduceren verschijnt het verslag dit jaar in een verminderde oplage. Naast informatie over onze organisatie zijn de voor Huntsman
Als Huntsman Holland maken we deel uit van een belangrijke
Holland belangrijkste gebeurtenissen in 2008 beschreven en
economische cluster in de Europese chemiesector. De chemie
kijken we vooruit naar 2009.
voorziet in levensbehoeften als voeding, kleding, wonen,
Max van der Meer: “Bouwen met polyurethaan”.
Innovatie met oog voor de toekomst gezondheid en mobiliteit. Naast het reduceren van het energie
we in 2008 aandacht aan hebben besteed en waardoor we
verbruik heeft de sector de ambitie om de kwaliteit van het leven
veiligheid, milieu en gezondheid op hoog niveau houden.
te verbeteren. Dit kan niet zonder innovatie. Gelukkig herken ik binnen ons bedrijf en in onze omgeving dagelijks de ambitie om
In 2008 is een start gemaakt met de ‘design en feasibility’ studie
te innoveren en te verbeteren. We zijn als organisatie verder
van een nieuw fabriekscomplex in Rozenburg. Helaas dwingt het
gegroeid. Het leren van elkaar en de omgeving is misschien wel de
huidige economische klimaat ons om meer tijd te nemen voor de
grootste winst die we in 2008 hebben behaald. Het dagelijks op een
eerder aangekondigde uitbereidingsplannen. Verwarring door een
veilige en verantwoorde manier produceren vraagt concentratie
procedurefout bij het verlenen van onze huidige Wet milieubeheer
en kwaliteit van al onze medewerkers en genereert kansen voor
(Wm) vergunning en de eventuele vergunning voor deze uitbreidings
persoonlijke groei en ontwikkeling. Onze medewerkers hebben
plannen zorgden helaas voor onrust bij omwonenden. Door een
te maken gehad met uitdagingen en omstandigheden waarbij zij
procedurefout, het niet publiceren van de vergunningaanvraag in
hun vaardigheden en talenten volledig konden inzetten. Een aantal
de lokale weekbladen, moest onze revisievergunning opnieuw
benoem ik hier en/of komt aan de orde in de rest van het verslag.
worden aangevraagd. Het heeft veel tijd en inspanning gekost om uit te leggen dat de (inmiddels uitgestelde) uitbreidingsprojecten
In 2008 behaalde de Rozenburg site een geweldige mijlpaal:
een andere (nieuwe) vergunning vereisen dan de revisievergunning.
4 miljoen uren werken zonder verzuimongeval. Nooit eerder werd dit resultaat behaald en hier zijn we trots op. Dankzij nieuwe
Als ik kijk naar 2009 zitten we in een traject waarbij we een
methodieken zijn we nog beter in staat om van de gerapporteerde
geweldige uitdaging hebben de crisis te overleven en er sterker
gebeurtenissen te leren. Als eerste Huntsman-locatie hebben we
uit te komen. Onze focus blijft gericht op de veiligheid en betrouw-
het Huntsman Process Safety-programma geïmplementeerd en
baarheid van onze fabrieken tegen optimale (productie)kosten.
zijn we continu bezig met het inventariseren van de risico’s op het
Dit geeft nieuwe uitdagingen voor nieuwe markten en nieuwe
gebied van procesveiligheid. Het Process Safety-programma draagt
productcombinaties. En voor ons in Rozenburg is het zaak onze
verder bij aan het creëren van een werkomgeving waarbij veilig-
goed gekwalificeerde medewerkers te behouden. De juiste mensen
heid een tweede natuur is. Door het uitrollen van deze werkwijze
op de juiste plek. We zijn een zeer creatieve en gedreven organisatie
zijn we in staat om procedures en richtlijnen te bestuderen,
die keer op keer moeilijke situaties het hoofd heeft geboden en ik
te verscherpen en te toetsen op risico’s en gevaren. Er wordt
ben ervan overtuigd dat wij ook deze klus klaren.
hierbij gekeken naar de oorzaken van incidenten uit het verleden op ons terrein, in de regio, landelijk en internationaal. Een paar andere goede voorbeelden zijn de EHS-dagen voor medewerkers en medewerkers van onze huisaannemers, de BHV-
Max van der Meer
trainingen en de VeiligheidsBINGO. Zomaar een paar zaken waar
Algemeen directeur
5
6
Polyurethaan heeft onovertroffen isolerende eigenschappen.
Polyurethaan in ons bestaan Polyurethanen zijn vandaag de dag niet meer weg te denken uit
We lopen er op (duurzame schoenzolen en laarzen) en sporten
de moderne samenleving. We komen ze elke dag tegen, maar we
er mee (surfplanken, ski’s, tennisbanen). Polyurethaan is sterker,
zien ze zelden omdat ze meestal het inwendige deel vormen van
lichter en gebruiksvriendelijker dan tal van traditionele materialen.
de artikelen die we gebruiken. De toepassingen van polyurethaan
Het is bijzonder duurzaam, want het kan niet roesten of rotten.
zijn vrijwel eindeloos. We slapen en zitten er op; ze vormen het zachte interieur van onze matrassen, stoelen en autostoelen.
De positieve bijdrage van polyurethaan aan het milieu laat zich
Er worden onderdelen van auto’s zoals bumpers en dashboards
gemakkelijk illustreren. Door de isolerende eigenschappen van
van gemaakt. We gebruiken de onovertroffen isolerende eigen-
polyurethaanschuim wordt veel energie bespaard. Bijvoorbeeld
schappen in de spouwmuren en leidingen van onze woningen en in
door de toepassing in auto’s kunnen deze lichter en daardoor
de wanden van koelkasten en vriezers. We gebruiken de bindende
energiezuiniger worden en voor constructieplaat (MDF) hoeven minder
eigenschappen om landbouwafval of hout- en papiersnippers te
bomen gekapt te worden. In de constructies van huizen wordt het
vormen tot watervast plaatmateriaal (MDF) voor de bouwindustrie.
goed en duurzaam isolerende polyurethaan steeds vaker toepast.
HET ONTSTAAN VAN POLYURETHAAN MDI PROCES
POLYOLEN PROCES
Zoutzuur Formaline Aniline
Koolmonoxide Chloor
DADPM
FOSGEEN
Propyleenoxide Ethyleenoxide Glycol, Sucrose, Sorbitol, Amine
POLYOLEN Neutraliseren
Scheiden
Ruwe MDI
Zuiveren
Chloorwaterstof
Concentreren
Natronloog
Drogen Toevoegen
Opslag Variants
Opslag MDI
Polyolen MDI + POLYOLEN = POLYURETHAAN
Formulaties
7
Sociaal
8
‘Samen hebben wij de juiste chemie’.
Wij zijn Huntsman Holland Veiligheid is de hoogste prioriteit
Huntsman Holland in cijfers
Aandacht voor mens en milieu, binnen en buiten het terrein
Eind 2008 werkten bij Huntsman Holland 423 medewerkers,
vinden wij belangrijk. Veiligheid is de hoogste prioriteit.
van wie 353 mannen en 70 vrouwen. Het verloop van personeel
Ook in 2008 was er continu aandacht voor veiligheid, gezondheid,
(inclusief pensionering) was 5,8%.
arbeidsomstandigheden, arbeidsvoorwaarden, opleidingen en
Door invoering van een nieuw personeelsadministratiesysteem
trainingen. Dit bevordert de flexibele en betrokken cultuur,
werd het ziekteverzuimpercentage op een andere wijze berekend.
die zo kenmerkend is voor Huntsman Holland.
Hierdoor is dit cijfer niet meer vergelijkbaar met 2007. Het verzuimpercentage over 2008 was 2,7% exclusief zwanger-
Daarnaast werd Process Safety en daarmee samenhangend het
schap, maar inclusief medewerkers die al met behulp van
begrip Organisational Management of Change geïntroduceerd.
aangepast werk aan het herstel bezig zijn.
Process Safety is een nieuw, belangrijk onderwerp dat bijdraagt
Het aantal parttimers stijgt nog steeds. Er werken nu 54 mede
aan het nog veiliger werken op onze site. Vanuit Human Resources
werkers in een parttime dienstverband, van wie 27,8% mannen.
wordt met name gekeken naar het effect van wijzigingen in de
De jongste medewerker was op 31 december 20,4 jaar jong,
organistie op het veilig kunnen blijven werken. Het is belangrijk
de oudste 64,3. De gemiddelde diensttijd is iets teruggelopen,
om na te gaan of er voldoende en juist gekwalificeerde mensen
van 18 jaar in 2007 naar 17,5 jaar in 2008. In 2008 hebben
aan het werk zijn en blijven. In 2009 moet er een goed
60 medewerkers een promotie gemaakt.
beschreven procedure zijn die dat vanuit het oogpunt van Process Safety waarborgt.
Tot slot Huntsman Holland heeft in wederom een bewogen jaar bewezen
Flexibiliteit en betrokkenheid
een aantrekkelijke werkgever te zijn die in staat is in te spelen
De in 2007 aangekondigde overname door Hexion zou in 2008
op alle veranderingen die zich in rap tempo aandienen. Ook de
zijn beslag krijgen. De betrokken en flexibele houding van de
huidige ontwikkelingen zullen met die goede eigenschappen het
medewerkers van Huntsman Holland zorgde ervoor dat dit lang-
hoofd worden geboden.
lopende en uiteindelijk afgeblazen traject weinig direct merkbare invloed had op de dagelijkse werkzaamheden. Het was ‘business as usual’. Sterker nog, de aangekondigde voorgenomen productiecapaciteitsuitbreiding maakte ons als werkgever alleen maar aantrekkelijker. Naast een intensieve wervingscampagne en een rekruteringsbonus voor het aanbrengen van nieuwe collega’s zorgde dit positieve bericht voor 42 nieuwe collega’s.
Sociaal
9
Sociaal
10
Investeren in onze toekomst.
Training en Ontwikkeling Ontwikkelen is het zichtbaar maken van latente competenties.
Het is van groot belang dat we investeren in de toekomst.
Dit versterkt het functioneren in onze organisatie en stimuleert de
In de toekomst willen we ook competente mensen binnen onze
persoonlijke vorming.
organisatie hebben. Daartoe bieden we stageplekken aan voor mensen die bezig zijn een opleiding te volgen. Dit jaar hebben
Leidinggevenden hebben op dit gebied een voorbeeldfunctie.
25 personen bij ons de gelegenheid gehad om de theorie toe
2008 stond voor hen in het teken van Krauthammer:
te passen in de praktijk. Het is elk jaar weer een genot te horen
Leidinggevenden die binnen hun functie dezelfde problematiek
dat wij als Huntsman mentoren/begeleiders in dienst hebben die
(lees uitdagingen!) tegenkomen zijn met elkaar aan de slag
gepassioneerd zijn over hun vak en oprecht betrokken willen zijn
gegaan. Ze hebben ervaringen gedeeld, methodieken geleerd en
bij de ontwikkeling van stagiairs. De stagiairs zaten verdeeld over
feedback gegeven en gekregen op het gebied van coachen en
de volgende afdelingen: Rozenburg Technology Group, Finance,
leidinggeven. Coachen is een traject en de coach helpt de ander
Productie, Maintenance & Project, IT, Security en Supply Chain.
al vragend door dat traject heen. Een zeer populaire vraag die tegenwoordig rondgaat in Rozenburg is: ‘Wat is jouw voorstel?’
Intussen wordt Active Learner steeds meer gebruikt als registratiesysteem voor afgeronde cursussen en opleidingen en als
Een bevestiging dat we streven naar steeds veiliger, efficiënter
tool voor inschrijven op een cursus (ademlucht/gasmeten/BHV).
en kwalitatief beter produceren ligt in de personen die in 2008
In het jaar dat voor ons ligt, gaan we het gebruik van Active
een werkgebied hebben behaald (12) en een VaPro studie (3)
Learner nog meer benutten. Zeker daar Active Learner
hebben afgerond.
e-learning mogelijk maakt. We stellen ook vanuit de afdeling Training & Ontwikkeling alles in het werk om financiële uitdagingen op een juiste en verantwoorde wijze aan te pakken. Is een cursus alleen de oplossing voor een ontwikkelbehoefte of zijn er ook andere methoden? De afdeling Training & Ontwikkeling is bereid om daar samen over na te denken en te adviseren. Er is altijd “nut en noodzaak” voor ontwikkeling.
Sociaal
11
Sociaal
12
Goede ideeën dragen bij aan een gezonde en veilige werkomgeving.
Waardering In 2007 is met FNV Bondgenoten en met CNV Bedrijvenbond een
De hoogte van de bonus is afhankelijk van het behalen van een
CAO overeengekomen voor de periode 1 april 2007 tot en met
aantal parameters, die elk voor een deel van de totale bonus
31 maart 2009. Hierin is een algemene salarisverhoging van
meetellen. Naar aanleiding van de resultaten van 2006 werd in
2,75% per 1 juli 2007 en een algemene verhoging van 3% per 1
2007 een uitkeringspercentage van 5,7% uitgekeerd. In 2008
april 2008 afgesproken. Deze verhogingen zijn ook van toepassing
was het uitkeringspercentage over 2007 5,2%.
verklaard op stafmedewerkers. Bovendien is in november 2007 een eenmalige uitkering gedaan van 525 euro bruto.
De krappe arbeidsmarkt in 2008 maakte dat voor het werven en selecteren van geschikte kandidaten voor vacante functies
In 2006 is een nieuw bonussysteem geïntroduceerd.
diverse middelen werden ingezet. Eén van de middelen die in 2008
Dit bonussysteem geeft twee belangrijke doelstellingen:
is ingezet, is het belonen van medewerkers die een geschikte
• Als Huntsman Polyurethanes succesvol is, is het goed om dit
kandidaat voordragen die uiteindelijk een dienstverband krijgt bij
succes te delen met de medewerkers die daaraan direct of
Huntsman Holland. Vaak kennen medewerkers mensen in hun
indirect hebben bijgedragen.
omgeving die potentieel geschikte collega’s kunnen zijn.
• Het systeem maakt duidelijk wat de belangrijkste doelstellingen
Voor het aandragen van een geschikte kandidaat die uiteindelijk
van Huntsman Polyurethanes en van Huntsman Holland zijn,
ook in dienst treedt binnen Huntsman werd een beloning uitgekeerd
en moedigt medewerkers aan om daaraan zo goed mogelijk
van 500 euro bruto. In 2008 zijn 14 kandidaten aangedragen.
bij te dragen.
Hiervan zijn er 3 ook daadwerkelijk in dienst getreden.
Sociaal
13
Sociaal
14
In NCRV-programma Man Bijt Hond laat Process Engineer Bart Prinssen voor zijn moeder zien dat Huntsman een geweldige plek is om te werken.
Een geweldige plek om te werken Voor het bereiken van jaarlijkse doelstellingen spelen gemotiveerde
Een goede werkomgeving is van belang bij het behouden en
medewerkers een grote rol. Hiervoor gebruikt Huntsman onder
verkrijgen van goed en gemotiveerd personeel. Om in de krappe
andere het Performance Management systeem, waarbij afdelings-
arbeidsmarkt nieuwe collega’s te werven, is begin 2008 een
doelen en persoonlijke doelen worden afgestemd op doelen van
wervingscampagne gestart, met de tekst:
het Rozenburg Managementteam.
‘Samen hebben wij de juiste chemie en vormen een succesformule!’. Voor deze campagne is een pakkende lay-out ontwikkeld, die
Een goede werkomgeving is onontbeerlijk bij het bereiken van de
verwerkt is: in advertenties, op een nieuwe, interactieve website,
gestelde organisatie-, afdelings- en persoonlijke doelen, bij het
op een groot spandoek aan de gevel en op de nieuwe
verkrijgen en behouden van goed en gemotiveerd personeel,
informatiemap. Bovendien was er een 0800-telefoonnummer aan
en in het bijzonder bij het veilig en gezond werken in de
de werving gekoppeld, waarmee potentiële kandidaten ook buiten
fabrieken en kantoren.
kantooruren rechtstreeks met de afdeling HR in contact werden gebracht. Daarnaast droegen veel collega’s hun steentje bij aan de
In 2008 zijn alle leidinggevenden in staat gesteld een training
wervingsactie door op hun auto een bumpersticker met daarop het
Managementvaardigheden te volgen. Dit draagt bij aan het
telefoonnummer van de wervingscampagne te plakken.
realiseren van een goede werkomgeving. Het vergemakkelijkt niet
Deze wervingscampagne en de ingestelde rekruteringsbonus voor
alleen het nemen van beslissingen betreffende het goed omgaan
het voordragen van een geschikte kandidaat hebben er mede toe
met het werkaanbod en de verdeling ervan, maar ook alle
geleid dat er in 2008 42 nieuwe collega’s zijn bijgekomen.
communicatie binnen de organisatie en het blijven bouwen aan de flexibele en betrokken cultuur die binnen Huntsman heerst.
Sociaal
15
resultaten 2008 Milieu
Gezondheid
Veiligheid
• Plan van aanpak gestart om de
• Medische keuringsprocedures bij het
• Naar aanleiding van grote incidenten
werken met MDI en DADPM herzien.
en rampen (elders) wordt onderzocht
uitstoot van tetra en MCB naar lucht te reduceren.
• Gestart met het invoeren van ‘nieuwe’
hoe we de veiligheid op bepaalde
PBM’s en kledingvoorschriften om het
locaties (kantoren) verder kunnen
risico van blootstelling aan gevaarlijke
borgen en de risico’s kunnen reduceren.
stoffen te verminderen en de hygiëne te verhogen.
• RIE (Risico Inventarisatie en Evaluatie) geïntroduceerd bij medewerkers en
• In het kader van voorlichting over werken met gevaarlijke stoffen is
vaste huisaannemers. • Corporate (wereldwijd gelijkgestelde)
een werkwijzer gemaakt over
procesveiligheidsprocedures (Process
thionylchloride.
Safety) geïntroduceerd.
Vergunningen Milieu
16
Voor het bedrijven van de fabrieken beschikt Huntsman Holland
veranderd is, vonden Rijkswaterstaat (RWS), Milieudienst Rijnmond
over twee vergunningen: een vergunning in het kader van de Wet
(DCMR) en Huntsman het een goede zaak om de vergunningen
verontreiniging oppervlaktewateren (Wvo) en een vergunning in
weer leesbaar te maken en in lijn te brengen met nieuwe
het kader van de Wet milieubeheer (Wm). Aangezien beide
wetgeving. Een aanvraag voor deze (revisie)vergunningen is in
vergunningen dateerden uit 1995 en er sinds die tijd veel
september 2006 ingediend bij het bevoegd gezag (DCMR en RWS).
doelstellingen 2009 Milieu
Gezondheid
Veiligheid
• Monitoren en introduceren van maat-
• Voorlichtingsprogramma over verant-
• Voorlichtingsprogramma over werken
regelen ter reductie van de uitstoot van
woord tillen uitrollen bij alle (productie)
op hoogte uitrollen bij (productie)
monochloorbenzeen en CTC (tetra-
medewerkers.
medewerkers en contractors.
chloormethaan) uit de caustic scrubbers. • (van 2008) Opstellen van nieuwe milieu risico analyses voor emissies naar lucht en lozingen naar water van gevaarlijke stoffen. • (van 2008) Installeren van een damp
• Procedure en kennis over (mogelijke)
• Corporate (wereldwijd gelijkgestelde)
blootstelling aan chemicaliën
procesveiligheidsprocedures (Process
vastleggen en introduceren.
Safety) implementeren.
• Verder onderzoek doen naar efficiënt
• Verder uitwerken van RIE (Risico Inven-
gebruik van veiligheidshandschoenen
tarisatie en Evaluatie) in het werkge-
retoursysteem voor methanol op tank-
gebaseerd op het type werkzaamheden
bied van medewerkers.
wagens. Hierbij wordt de vrijgekomen
en kans op blootstellingen.
methanol teruggevoerd naar het vat in plaats van een emissie naar lucht. • Kans op bodemverontreiniging op laad- en losplaatsen en rond opslagtanks elimineren.
Op 26 juni 2007 heeft RWS de Wvo vergunning verleend.
heeft inmiddels besloten dat een MER niet nodig is.
Op 3 juli 2007 is de Wm vergunning verleend door DCMR.
In de loop van 2009 zal de aanvraag alsnog worden ingediend.
Echter op procedurele gronden is deze Wm vergunning op 13 augustus 2008 door de Raad van State nietig verklaard.
Naast de vergunningen voor de bestaande installaties is er ook een
Hierdoor is de Wm vergunning van 1995 weer van kracht
begin gemaakt met een vergunningtraject voor een eventuele uitbreiding
geworden.
van de fabrieken in Rozenburg. Hiervoor is een startnotitie opgesteld, die de commissie MER inzicht moet geven in de mogelijke milieueffecten
De behandeling van een nieuwe aanvraag voor de Wm vergunning
die deze nieuwe fabriek met zich meebrengt. De commissie MER
is aangehouden omdat eerst onderzocht moest worden of er een
heeft inmiddels aangegeven welke milieueffecten nader onderzocht
Milieu Effect Rapportage (MER) nodig was. De Provincie Zuid-Holland
moeten worden, voordat een vergunning kan worden afgegeven.
Milieu
17
LUCHT Emissies Koolmonoxide: +111% Monochloorbenzeen: +119%
OMGEVING Geluid Klachten: geen
Stank Klachten: geen Verwerker
Energie
Kooldioxide: +2%
Afval: -0,5% Afvalwater
Bodemverontreiniging: geen BODEM
Milieu
18
Afvalwater zuivering
Lozing: -31% WATER
Milieuthema’s Sinds 1993 wordt in de chemische industrie in Nederland gewerkt
chloorwaterstof afgevoerd via AKZO Nobel naar Shin-Etsu, met
met Bedrijfs Milieu Plannen. Hierbij is steeds voor een periode van
uitzondering van de perioden bij opstart waarbij nog onvoldoende
vier tot vijf jaar met de overheden een plan overeengekomen om
chloorwaterstof beschikbaar is. Een additionele bron van emissie
de milieudruk systematisch te verminderen. We zijn nu bezig met
is de absorber unit in de MDI 1-fabriek waar chloorwaterstof wordt
het vierde Bedrijfs Milieu Plan (BMP-4), het milieuplan voor de
opgelost in water tot zoutzuur, dat als katalysator gebruikt wordt.
periode 2006-2010. Door de Raad van State is de revisie
De in de chloorwaterstof aanwezige CO ontwijkt daarbij.
Wm-vergunning nietig verklaard op procedurele gronden. Hierdoor valt Huntsman terug op de Wm vergunning van 1995
De totale emissie van CO uit de caustic scrubber van MDI 2 is
en de daarop ingediende meldingen. Desondanks blijven alle
toegenomen. Oorzaak is de sterke productiestijging tot 150-160%
afspraken in het kader van het BMP-4 van kracht.
van de capaciteit. In 2008 is ook een emissie van CO uit de fume scrubber van MDI 2-fabriek opgestart. Een gedeelte van de voor-
Lucht
heen naar Shin-Etsu (per pijpleiding) afgevoerde chloorwaterstof
Nadat in voorgaande jaren gebleken was, dat de emissie naar lucht
wordt thans intern gebruikt als katalysator in plaats van ingekocht
van MCB uit de caustic scrubber van de MDI 1-fabriek niet voldeed
zoutzuur. De daarbij opgeloste CO, die voorheen naar Shin-Etsu
aan de lozingseisen, is onmiddellijk onderzoek naar de oorzaak gestart.
werd afgevoerd voor vernietiging in de oxychlorinator, wordt thans
In 2005 uitgevoerd onderzoek heeft uitgewezen dat de cryogene
afgevoerd naar de fume scrubber en uitgestoten.
condensatie van MCB niet goed heeft gewerkt: Niet alleen bleek de capaciteit van de work-up guard condensor onvoldoende, ook de al
Water
bij lage temperatuur optredende verdamping van MCB naar lucht
Al het afvalwater dat op het terrein vrijkomt, wordt verzameld en
moest verder worden teruggebracht. Diverse maatregelen zoals het
gepompt naar de afvalwaterzuiveringsinstallatie (AWZI) van Huntsman
vergroten van deze condensor zijn in de shutdown van april 2006
voor biologische zuivering in het ‘Carrousel’ proces, waarna het
uitgevoerd. Nieuwe metingen tonen aan dat de emissie weliswaar
gereinigde water wordt geloosd op de Brittanniëhaven, dat in open
is verminderd, doch dat niet aan de vergunningseis wordt voldaan.
verbinding staat met de Noordzee. De kwaliteit van het geloosde
In 2008 is de meetinspanning verhoogd en is veel inzicht verkregen
water was in 2008 goed en de zuurstofbinding bedroeg 841
in de factoren die leiden tot een verhoogde uitstoot van MCB uit
inwonerequivalenten, de laagste in de historie van de Rozenburg
de scrubber. Ook is gebleken dat de nieuwe koeler niet optimaal
site. Het gemiddelde zuiveringsrendement van biologisch afbreek-
functioneert. In januari 2009 is een overzicht gegeven van alle reeds
bare stoffen bedroeg 98,8%, aanzienlijk hoger dan de ontwerp-
genomen maatregelen en een plan van aanpak ingediend bij de
waarde van 96%. Voor stoffen als fenol en aniline, die continu en
DCMR. In dit plan is een aantal technische maatregelen aangegeven
optimaal gelijkmatig worden aangevoerd op de AWZI, zijn zuive
die zich richten op het reduceren van het aanbod van MCB aan de
ringsrendementen van meer dan 99,7 % behaald. Als gevolg van
scrubber. Een gedetailleerde timing is overlegd waarbij uiterlijk einde
een drietal incidenten werd in totaal 26 kg aniline en 12 kg mono-
2011 de emissie zal voldoen aan de emissie-eis uit de nieuwe
chloorbenzeen naar het oppervlaktewater geloosd. De dosering van
Wm vergunning.
ijzerchloride aan de inlaat van de nabezinktank van de afvalwater-
Ten gevolge van de uitbreiding van de MDI productie is het gebruik
zuivering werd gecontinueerd en geoptimaliseerd en de vrachten aan
van de grondstof koolmonoxide (CO) vanaf 1997 aanzienlijk
zowel fosfaat als onopgeloste bestanddelen in het effluent waren
toegenomen. De overmaat CO uit het proces wordt samen met
lager dan ooit en voldeden ruimschoots aan de vergunningseisen.
Milieu
19
Milieu
20
Energie
In 2007 is gestart met de sanering van de historische
De hoeveelheid kooldioxide, die is vrijgekomen bij de op het terrein
verontreiniging van bodem en grondwater onder de MDI 1-fabriek.
gevestigde energieleverancier als gevolg van het verbranden van
De komende jaren zal de saneringsinstallatie zorgen voor verdere
aardgas ten behoeve van de door Huntsman afgenomen elektriciteit
onttrekking van deze bodemverontreiniging.
en stoom is met 2% toegenomen ten opzichte van 2007. Dit terwijl de productie van MDI, het meest energie-intensieve proces op het
Geluid naar de omgeving
5210-haventerrein, met 6% is toegenomen in 2008. De besparing
De maximale geluidsniveaus bij de dichtstbijzijnde omliggende
is te danken aan een reductie van de hoeveelheid afgeblazen niet
woningen in Rozenburg voldoen ruimschoots aan de grenswaarden
benutte stoom met 75%.
(minder dan 50 dB(A) ter plaatse gedurende het gehele etmaal). De geluidemissie wordt berekend voor op relatief korte afstand van
Afval
de installatie vastgestelde Vergunning Immissie Punten (VIP’s).
De hoeveelheid verwijderde afvalstoffen laat een geringe daling
In het project Aanscherping Geluidsvoorschriften als onderdeel van
zien ten opzichte van 2007.
Sanering Industrielawaai (PAGIS) zijn diverse maatregelen uitgevoerd
in ton
2008
2007
Gevaarlijk afval, gestort of verbrand
966
455
Bedrijfsafval excl. zuiveringsslib, gestort of verbrand
547
575
Subtotaal afval excl. zuiveringsslib, gestort of verbrand
1513
1030
Zuiveringsslib (verbrand)
3510
3489
Totaal afval gestort of verbrand
5023
4519
Gevaarlijk afval, hergebruik, nuttige toepassing, incl. ondersteunende brandstof
174
383
Bedrijfsafval, hergebruik of nuttige toepassing
769
1093
Door DCMR is in 2008 geen klacht uit de (woon)omgeving aan
Totaal afval, hergebruik, nuttige toepassing, incl. ondersteunende brandstof
943
1476
Huntsman toegeschreven.
5966
5995
Afval, totaal
om immissies te verlagen. Er zijn een derde kristallyser en een iPh proefinstallatie gebouwd. In de revisie Wm vergunning aanvraag zijn hiervoor schattingen gemaakt voor de geluidsbijdrage. In 2008 zijn controlemetingen uitgevoerd. Deze metingen tonen aan dat de actuele geluidsbijdrage binnen de waarden zijn gebleven.
Klachten
Hygiëne
De belangrijkste mutaties in de diverse afvalstromen, die per saldo
• Blootstelling aan chemische stoffen:
hebben geleid tot deze afname van de hoeveelheid verwijderde
afval- en reststoffen, in vergelijking met 2007, zijn:
• Blootstelling aan straling:
• afname van de hoeveelheid sloopafval/puin als gevolg van
154 metingen bij 86 medewerkers; 100% binnen de norm. 56 metingen bij 14 medewerkers; 100% binnen de norm.
geringer aantal sloopactiviteiten; • toename van per saldo 358 ton aniline en methanol uit de MDI fabrieken, welke wordt veroorzaakt door toegenomen productie van DADPM (en MDI) en door het opmengen met grote hoeveelheden water als gevolg van een slecht functionerende methanolkolom.
Milieuvoorvallen 50 40 30 20 10 20 08
20 07
6
Level A: niet voorzienbaar, niet waarneembaar buiten het fabrieksterrein, geheel opgevangen
formulatiesfabriek te voorkómen. Deze maatregelen zijn opgenomen in de aanvraag van de revisievergunning. In het kader van eventuele nieuwbouwactiviteiten zijn er bodemonder zoeken naar verontreiniging in grond en grondwater uitgevoerd.
20 0
20 05
20 04
3
maatregelen voor los- en laadplaatsen en er zijn maatregelen genomen om de afstroom van de opslagtanks in de polyolen en
20 0
20 02
20 01
In 2008 is een verbeterplan opgesteld voor bodembeschermende
19 9
20 00
0 9
Bodem
Level B: niet voorzienbaar, waarneembaar buiten het fabrieksterrein, zonder milieuschade Level C: niet voorzienbaar, waarneembaar buiten het fabrieksterrein, met milieuschade
Milieu
21
Milieu
22
Betrokkenheid en kennis van medewerkers verhogen het veiligheidsbewustzijn.
Persoonlijke veiligheid Het is de verantwoordelijkheid van Huntsman Holland en al haar
Door middel van open communicatie, overleg en training streven
medewerkers om de installaties van onze fabrieken op een
we naar samenwerking waarbij we elkaar kunnen aanspreken op
zodanige wijze te ontwerpen, te bouwen, te onderhouden, aan te
veiligheid. De betrokkenheid en kennis van al onze medewerkers is
passen en te bedienen, dat onnodige of onaanvaardbare risico’s
essentieel voor het voorkomen van gevaarlijke situaties en gebeur-
voor mensen, het milieu of de directe omgeving voorkomen
tenissen en het verminderen van de milieubelasting.
worden. ‘Nothing we do is worth getting hurt for’.
Communicatie Uitgangspunten bij alle activiteiten van Huntsman Holland zijn:
Om kennis en ervaringen met elkaar te delen zijn er in 2008 EHS-
• goede arbeidsomstandigheden voor onze medewerkers en
werden uitgenodigd om een dag met elkaar te praten over veilig-
dagen georganiseerd. Alle medewerkers en vaste huisaannemers
personeel van derden werkzaam en aanwezig op onze locatie;
heid. Alle ideeën over veilig(er) werken zijn verzameld en daarvan
• zorg voor de veiligheid en gezondheid van allen die in contact
is een top drie samengesteld: 1 Calamiteiten; 2 Ergonomie; 3 Inci-
komen met onze activiteiten en producten;
dentonderzoek. Daarnaast zijn er binnen verschillende onderwer-
• zorg voor het milieu.
pen afspraken gemaakt om de veiligheid te verhogen. Aan deze en andere veiligheidsthema’s is in 2008 hard gewerkt. Verschillende
Dit beleid rust op drie pijlers:
projectgroepen zijn opgericht en deze hebben bijgedragen aan een
• Techniek, de ‘harde’ veiligheid, de installaties, die betrouwbaar
veiligere werkomgeving.
zijn gebouwd en die voldoen aan hoge specificaties. • Procedures, afspraken over hoe de installaties bediend en onderhouden worden. • Mensen, de wijze waarop mensen met de installaties en procedures omgaan.
EHS Strategy Milieu
Menselijke factor ple Pe o
Plant
s ure ced Pro
Veiligheidssystemen en procedures
Technische veiligheid
23
ongevallen Aannemers
Medewerkers 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999
30
20 eerste hulp
Milieu
24
10 zonder verzuim
0 met verzuim
10
20 eerste hulp
De cijfers (meten)
Veiligheidsdiensten
Binnen Huntsman Holland rapporteren we volgens het
In 2008 is gestart met een nieuwe leverancier voor verschillende
Occupational Safety & Health Agency (OSHA) systeem.
veiligheidsdiensten en trainingen. De firma Z-safety is aangesteld
De registratie gebeurt volgens een aantal vaste, eenvoudige regels.
om het beheer, onderhoud en inventaris bij te houden van alle op
Het gaat bij een (bijna) incident om een situatie of gebeurtenis
het terrein aanwezige ademluchtmaskers, brandblussers,
waarbij een medewerker het risico op (ernstig) letsel loopt of
ademluchtwagens, mobiele brandbestrijdingsmiddelen en gas-
daadwerkelijk gewond is geraakt. Hierbij wordt onderscheid gemaakt
meetapparatuur. Inmiddels heeft Z-safety een eigen werkplaats
tussen een ongeval dat aan het OSHA gemeld moet worden en een
op het terrein waar zij apparatuur kunnen reinigen, vullen, testen,
incident dat het bedrijf zelf registreert. In het eerste geval spreek je
repareren etc. Tevens leveren zij de brandveiligheidswachten.
van een ‘recordable(verzuim)-incident’ en in het tweede geval over
Het verzorgen, coördineren en registreren van opleidingen en
‘eerste hulp’ en ‘bijna-ongeval’ (gevaarlijke situatie en gebeurtenis).
trainingen voor bedrijfshulpverlener, ademluchtmaskerdrager, EHBO, AED + zuurstof toedienen en het meten van gassen en
Vier miljoen
dampen wordt eveneens ondergebracht bij nieuwe externe firma’s.
In september 2008 passeerden de Huntsman-aannemers (contractors) en de Huntsman-medewerkers de mijlpaal van 4 miljoen
Process Safety
uren werken zonder recordable en verzuimongeval. Door een
Naar aanleiding van grote incidenten en rampen (elders) is onder-
recordable incident moest de teller weer op nul. Achttien keer
zocht hoe we de veiligheid op bepaalde locaties (kantoren) verder
meldde een medewerker zich in 2008 voor eerste hulp.
kunnen borgen en de risico’s kunnen reduceren. Huntsman heeft
Ten opzichte van het voorgaande jaar een lichte daling. In totaal
daartoe wereldwijd gelijkgestelde Process Safety-procedures en
konden we 2008 afsluiten met evenals in 2007 drie recordable
Key Performance Indicatoren (KPI’s) opgesteld. In deze Process
incidenten, waarvan twee bij onze huisaannemers en één met
Safety-procedures worden gedetailleerde methodes aangegeven
verzuim van een Huntsman-medewerker en 28 milieu-incidenten.
hoe er onder andere moet worden omgegaan met wijzigingen in procesvoering, risicoanalyse van de toegepaste processen en organisatiewijzigingen en voorschriften voor garanderen van mechanische-, elektrische-, proces- en instrumentele integriteit. Deze indicatoren geven de Huntsman Holland organisatie en hoger management een overzicht van de status en mogelijke proces gerelateerde risico’s voor de installaties. In 2008 is een start gemaakt met het introduceren van de deels vernieuwde en deels nieuwe procedures en KPI’s en met inventariseren van de verschillen tussen de huidige toegepaste procedures en methodes bij Huntsman Holland en de wereldwijd gelijkgestelde Process Safety-procedures.
Milieu
25
Milieu
26
Een incident valt niet te plannen… een goede voorbereiding wel.
Externe veiligheid Producten met polyurethaan (PU) zijn niet gevaarlijk of schadelijk,
In 2008 is er negen keer een uitrukoefening gehouden waarbij
maar om PU te maken, gebruiken we veel grondstoffen in ons proces
het bedrijfsnoodplan op verschillende locaties en met behulp
die geclassificeerd zijn als ‘gevaarlijk’. Gezien de aard van de stoffen
van scenario’s geoefend is. In samenwerking met de gebouw
en de aanwezige hoeveelheden valt Huntsman onder het Besluit Risico
beheerders zijn er in 2008 naast de uitrukoefeningen zeven BHV-
Zware Ongevallen (BRZO ‘99). Om aan de normen en regels van dit
oefeningen georganiseerd. Deze oefeningen zijn gericht op het
besluit te voldoen, is er een Veiligheid Rapport (VR) opgesteld. In dit
verlenen van eerste hulp, beperken en bestrijden van beginnende
VR worden de mogelijke risico’s omschreven en geven we aan welke
brand, ontruiming en opvang van externe hulpverleners. Dit alles is
preventieve maatregelen er zijn genomen om de risico’s te beperken.
omschreven in een ontruimingsplan dat voor elk gebouw aanwezig
Al deze veiligheidsmaatregelen en omschrijvingen worden regel-
is. Naast dit alles zijn er door de productiemedewerkers interne
matig gecontroleerd door verschillende instanties (DCMR- milieu-
gas/brandalarmeringsoefeningen gehouden.
dienst Rijnmond, Brandweer, Arbeidsinspectie en Rijkswaterstaat). Bij incidenten moeten we kunnen vertrouwen op de voorzieningen In 2008 is er een BRZO-inspectie uitgevoerd. Bij deze inspectie zijn
die voor de bestrijding daarvan ter beschikking staan.
zes tekortkomingen geconstateerd, die in overeenstemming met de
De firma Qualm heeft om die reden het afgelopen jaar het blus
gegeven termijn zijn of worden gecorrigeerd. Het oordeel van Provincie,
waterleidingnet in onderhoud gekregen. Zij testen en onderhouden
Rijkswaterstaat en de Brandweer over de beheersing van de risico’s
dit bluswaterleidingnet over het gehele 5210-terrein.
zoals in het VR beschreven, is voor het publiek ter inzage gelegd. De belangrijkste conclusie uit het VR is dat Huntsman voldoet aan
Oriëntaties Gezamenlijke Brandweer (GB)
de eisen van het individueel risico. De QRA (risico analyse) die is
Om de Gezamenlijke Brandweer goed op de hoogte te houden van
uitgevoerd in het kader van de revisievergunning laat zien dat het
ontwikkelingen en veranderingen binnen ons bedrijf en andere
groepsrisico onder de oriënterende waarde is gekomen.
bedrijven op het 5210-terrein worden er regelmatig oriëntaties georganiseerd. Tijdens die oriëntaties worden onder andere
Een incident valt niet te plannen…
bedrijfsbrandweerscenario’s, wijzigingen op brandweergebied
In het VR is ook het bedrijfsnoodplan (BNP) opgenomen. Het bedrijfs
behandeld en rondleidingen georganiseerd. De productieprocessen
noodplan is de richtlijn voor het handelen bij een incident. Het is een
worden toegelicht en potentiële gevaren worden bekeken.
leidraad voor het communiceren met en informeren van afdelingen
De bestrijding en risico’s worden uitgebreid doorgenomen om
en hun coördinatoren, hulpverlenende instanties, en de omliggende
zo efficiënt mogelijk te kunnen handelen bij incidenten.
gemeenten en industrie. Een goede hulpverleningsorganisatie is van
Ook bij de GB is er verloop van personeel. Dit heeft tot gevolg dat
wezenlijk belang om de gevolgen van een eventueel incident beperkt
extra oriëntaties nodig zijn om de kennis paraat te houden.
te houden. Binnen de organisatie is een groot aantal mensen getraind
Er zijn zes oriëntaties voor ploegen van de GB bij Huntsman,
voor deze hulpverlening. Totaal beschikt Huntsman nu over meer dan
Lucite, Domo en bij Invista geweest. Na evaluatie en op basis van
400 BHV-ers, ofwel bijna iedereen is BHV getraind. Ook bij de andere
de reacties mogen we concluderen dat de parate kennis over de
bedrijven op het 5210-terrein zijn de medewerkers BHV getraind.
bedrijven op het 5210-terrein is verbeterd.
Milieu
27
Huntsman Holland BV Postbus 1020, 3180 AA Rozenburg Merseyweg 10, 3197 KG Botlek Rotterdam Havennummer 5210 T 0181 29 91 11 F 0181 29 39 00 www.huntsman.nl
