EEN MENUKAART VOL BELEIDSSUGGESTIES VOOR CENTRA VOOR JEUGD EN GEZIN door Guus Schrijvers, hoogleraar Public Health werkzaam bij Julius Centrum UMC Utrecht
[email protected]
PREVENTIEVE SUCCESSEN IN HET VERLEDEN
• Terugdringen infectieziekten bij kinderen in de 19e eeuw • Bestrijding kindersterfte na 1918 • Bestrijding verkeersletsel en –doden van kinderen sinds 1970
1
Ledigen toilet
Riolering
2
Ontsmetting
WAT TOT BETERE GEZONDHEID VAN KINDEREN LEIDDE:
• Gedragsveranderingen bij burger • Gezonder maken van omgeving • Gedreven zorgprofessionals • Integratie, preventie en curatie
3
Welke jeugdproblemen staan gemeenten te wachten in de komende 4 jaar?
•
De meeste kinderen zijn gezond
•
Toch groeiende vraag om hulp en begeleiding
•
Ouders psychopathologiseren
•
Ongezonde leefstijlen
•
nieuwe ICT
•
Tekort aan personeel
De meeste kinderen zijn gezond: de Hermanns paradox*
•
Slechts 5% heeft problemen
•
Gezondste jeugd van Europa en Noord Amerika
Maar jaarlijkse groei van (laatste 5 tot 10 jaar): •
Aanmeldingen bureaus jeugdzorg 19%,
•
contacten Advies- en Meldpunten Kindermishandeling 16%, politiecontacten met jeugdigen 12%,
•
geïndiceerde jeugdzorg 10%.
•
Toename van hulpvragen op SEH
* Hermanns J, Het opvoeden verleerd, oratie UVA, 2009
4
ONGEZONDE LEEFSTIJLEN BIJ JEUGD (EN VOLWASSENEN)
B te weinig bewegen R roken A teveel alcohol en drugs V te vette en teveel voeding I internetverslaving en gokken O te weinig ontspanning S seksueel wangedrag
Beleidssuggestie 1
•
Definieer wat een Centrum voor jeugd en Gezin is
5
Mijn definitie:
Samenwerkingsverband onder één dak van ten minste •
Ge3zamenlijke balie, inloop en portal
•
Jeugdgezondheidszorg
•
Opvoedingsondersteuning
•
Eerstelijnsverloskundigen
•
Voorportaal naar Bureau Jeugdzorg
•
Voorprotaal naar School Advies Team
Tussen deze disciplines
•
Veel afstemming met beslisbomen, standaarden en zorgroutes
•
Dit moet centraal staan in de nieuwe college programma’s
•
Coördinatie en structuren zijn van minder belang
•
Wel gezamenlijke huisvesting van de vier kerndisciplines
•
Reserveer ruimte voor andere huurders
6
Beleidssuggestie 2
Beschrijf het activiteitenpakket naar leeftijdsgroep dat de OKC bedient: Min 9 maanden -4 jaar (speelzalen, verloskundigen ) 4 - 12 jaar (basisscholen) 12 – 18 jaar (middelbare scholen) 16 -21 jaar (ROC’s)
Beleidssuggestie 3
•
Beschrijf de innovatieve activiteiten die het CJG in de komende vier jaar wil ondernemen
7
Nieuwe preventieve interventies bij 0-19 jarigen
•
Signalering vanuit peuterspeelzalen en basisscholen
•
Huisbezoek bij achttien maanden oude peuters
•
Passend onderwijs traject en de indicerende taak van de jeugdarts
•
Tripple P
•
Preventief contactmoment bij alle 16 jarigen.
•
ZAT op ROC’s
Beleidssuggestie 4. Voer in Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling*
• 1. In kaart brengen van signalen • 2. Collegiale consultatie en zonodig raadplegen van het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling of het Steunpunt Huiselijk Geweld • 3. Gesprek met de cliënt • 4. Wegen van het geweld of de kindermishandeling • 5. Beslissen: Hulp organiseren of melden •
VWS, Basismodel Meldcode, januari 2010
•
Nieuwe wet tijdelijke uithuisplaatsing per 1.1.2009
8
BELEIDSSUGEESTIE 5: ORGANISEER PREVENTIEVE INTERVENTIES BIJ JONGEREN
• Bevorderen van bewegen • Bevorderen van niet-beginnen en stoppen met roken • Bevorderen van gezonde voeding • Afremmen drankgebruik
beleidssuggestie 6: introduceer Gezondheidsonderwijs: dat maakt slim*
•
Twee uur per week op basisscholen en middelbare scholen
•
Ook ouders erbij betrekken
•
Geen alcohol op schoolfeesten en geen snoep op verjaardagen
•
Jaarlijks monitoren
•
Gezonde schoolkantines
•
Reglementeren en straffen
•
Multi actoren model samen met eerstelijn en massamedia
•
Gezonde leefstijl voorkomt chronische ziekten
•
En verbetert leerprestaties
* http://gezondeschool.wordpress.com/
9
Beleidssugestie 7: Ga ziekteverzuim onder ROC studenten tegen*
•
Onderscheid luxeverzuim, signaalverzuim en ziekteverzuim
•
Jeugdarts als bedrijfsarts bij ziekteverzuim
•
Goed registreren: frequentie en verzuimduur (langer dan vijf dagen)
•
Ziekteverzuim is vaak een signaal van onwelzijn van het kind
•
77% reductie van verzuim in Zwolle
•
www.meetjeleefstijl.nl is ander initiatief
* AJN & NVAB, Eerder terug naar school: veel beter , 2009
Beleidssuggestie 8: Let op functioneren van zorgadviesteams:
•
Bij voorkeur schoolleiding is voorzitter
•
Cijfers gebruiken uit GGD monitoren
•
Niet alleen casuïstiek
•
Geworteld in CJG
•
CJG + ZAT functioneert voor ouders en kind tot 12 jaar
•
CJG functioneert voor ouders van kinderen boven 12 jaar
•
Kinderen boven 12jaar vooral via ZAT, school, clubhuis en sportvereniging bereiken
•
Ook ZAT voor ROC’s
•
De medische/psychiatrische problemen in beeld houden
•
Verwijsindex methode bij multiproblem gezinnen
10
Beleidssuggestie 9: Benoem raakvlakken tussen Onderwijs en CJG’s:
•
het bevorderen van gezond gedrag
•
het creëren van een gezonde leefomgeving voor het kind
•
het signaleren van opgroei- en opvoedproblemen
•
het stellen van een diagnose indien problemen zich voordoen
•
het aanbieden van vroegtijdige, preventieve interventies
•
het monitoren of een herstel proces zich voordoet na het optreden van problemen.
•
het indiceren van kinderen voor andere voorzieningen zoals speciaal onderwijs indien problemen niet binnen regulier onderwijs zijn aan te pakken
Beleidssuggestie 10. Benoem raakvlakken eerstelijn en CJG’s
•
Signaleren door huisarts van opvoed- en opgroeiproblemen
•
Aanpak overgewicht en te weinig bewegen in overleg met eerstelijn
•
Overleg tussen verloskundigen en jeugdartsen over risico gezinnen
•
LESA Kindermishandeling van jeugdartsen en huisartsen
•
Rechtstreeks verwijzen door jeugdartsen bij beperkingen van visus, heup en psychiatrische klachten
•
Goed terugrapporteren van huisarts naar jeugdarts en vice versa
11
Beleidssuggestie 11. hanteer de Almeerse zorgpiramide als Centrum voor Jeugd en Gezin
Het opschalingsmodel
Niveau 1: Dagelijkse routine, maximaal twee professionals rond één persoon
12
Het opschalingsmodel
Niveau 2: Zorgcoördinatie bij betrokkenheid van drie professionals
Het opschalingsmodel
Niveau 3: Procescoördinator coördineert bij betrokkenheid van vier professionals
13
Beleidssuggestie 12. Zie het CJG beleid als onderdeel van algemeen jeugdbeleid
•
Doelgroepenbenadering vormt basis
•
Doelgroep kan medisch of maatschappelijk worden gedefinieerd
•
Doel: continuïteit van zorg- en dienstverlening
•
Integratie van zorg, wonen, onderwijs en welzijn
•
En ook van gezonde school in een gezonde wijk
•
Horizontale integratie binnen buurt, wijk of dorp: geïntegreerde eerstelijnszorg
•
Verticale integratie tussen algemene en specifieke voorzieningen: ketenzorg
Beleidssuggestie 13.Neem het heft in handen als gemeente
•
organiseer plaatselijk een goed CJG die als partner fungeert
voor zowel de huisartsen als de scholen. •
Maak hierover afspraken met de zorgverzekeraar als gemeente.
•
BEsrpeek de tokomstige verdeling van uitgaven voor JGz, WMO, ZVW en AWBZ
•
Nu veel geld naar tweede lijns instellingen die individuele preventie bieden door de zorgverzekeraar
•
Bezuinig beleidsvol en niet te veel op jeugd(gezondheids)zorg
14
Beleidssuggestie 14. Zie concurrentie als middel en niet als doel
•
Onduidelijk is wat met marktwerking wordt nagestreefd
•
Concurrentie is een middel en geen doel
•
Concurrentie heeft op invloed…
•
op preventie, toegang, kwaliteit en doelmatigheid …
•
soms een positieve en soms een negatieve invloed
•
Beleidsvolle bekostiging moet centraal komen
•
Concurrentie belemmert geïntegreerde zorg indien per verrichting of per uur wordt betaald
Beleidssuggestie 15. Besef dat preventie soms goedkoper is en soms niet
• Maar soms ook niet • Ligt ook aan de termijn waarop je kijkt: vraag om business case • Op heel lange termijn is preventie duurder want mensen leven dan langer
15
Beleidssuggestie 16. Gebruik een innovatieve implementatiestrategie …..
•
Streef invulling door 4 kerndisciplines: jeugdgezondheidszorg, opvoedingsondersteuning, algemene intake en verloskunde
•
Stel de richting en de ontwikkeling centraal en niet de structuren of de coördinatie
•
Bespreek voorstellen breed in de achterban
•
Wees partner en niet regisseur
Maak uw keuze uit deze menukaart, eet sdmakelijk en ik dank u voor uw aandacht.
16
Gezocht: Sprekers voor ons Congres Centrum Jeugd en Gezin op 24 september 2010 in Utrecht
MEER CONTACT?
[email protected] [email protected] www.integratedcare.nl
17
