Een kwaliteitsverbeteringsproject voor diabeteszorg in het Wit-Gele Kruis
Resultaten van de implementatie van verpleegaanbevelingen voor diabetes in het Wit-Gele Kruis. Wouters R., Debaillie R., Roucloux I., Paquay L., Geys L.
VHP: Samenwerking op de eerste lijn Brussel, 30/09/00
Uitbouw van een betere verpleegkundige diabeteszorg binnen de eerste lijn door de implementatie van verpleegaanbevelingen voor diabetes • Pilootproject: introductie van verpleegaanbevelingen voor diabetes leidt tot: - een betere levenskwaliteit - een betere metabole controle (HbA1c van 8% !7,4%) - een beter verpleegproces
Algemeen kader: actuele belangstelling voor diabetes binnen de eerste lijn • Diabetesproject Vlaanderen - “aanbevelingen voor diabeteszorg”, “Shared Care” • Sint-Vincentverklaring van de WGO - “organize training and teaching in diabetes management and care” • UKPDS-study - ”verscherpte controle vermindert incidentie van diabetescomplicaties”
Organisatie van het project: vorming, implementatie, registratie, feed-back • Vorming van een referentieverpleegkundige diabetes in iedere afdeling • Implementatie van verpleegaanbevelingen voor diabetes en een verpleegkaart als standaardprocedure in iedere afdeling voor alle diabetespatiënten • Registratie van alle diabetespatiënten en hun zorgverlening (3 x gegevensverzameling: baseline, intermediair, einde) (geanonimiseerd, in 119 WGK-afdelingen) • Feed-back over het gezondheidsproces na elke registratie
De referentieverpleegkundige diabetes • Een verpleegkundige die zich binnen de afdeling toelegt op een bepaald vakgebied bvb. Diabetes • Kennisoverdracht naar haar collega’s verpleegkundigen • Evt. ondersteuning bij bepaalde cases i.s.m.de huisarts en vaste verpleegkundige
Verpleegkundige aanbevelingen voor diabetes (type 2) • Zonerotatie bij het injecteren van insuline (tussen en binnen de zones) • Wekelijkse voetcontrole • Maandelijkse gewichtscontrole • Maandelijkse glycaemiecontrole met glucometer • Gebruik van insulinepen waar nuttig Dit alles in samenspraak met de huisarts van de patiënt
De patiënten • Prevalentie diabetes in Wit-Gele Kruis: ± 12 % • Totaal aantal registraties:15.766 • Totaal aantal patiënten: 6.227 – patiënten die 3 x werden geregistreerd: 3.699
Patiëntenprofiel • Leeftijd: gemiddeld 73,3jaar (STD=10,6) – min. 4 jaar
max. 100 jaar
• Geslacht: – man: 28% – vrouw: 72%
• Type diabetes – type 1: 9% – type 2: 91%
• Behandelende arts bij de type 2 -diabetespatiënten: – huisarts: 90% – specialist: 8% – specialist + huisarts: 2%
Leeftijdsverdeling volgens type diabetes 70,0
63,4
60,0
52,5
<20j 20-40j 40-60j 60-80j 80-89j >90j
50,0 40,0 27,0
30,0
20,6 15,8
20,0 10,0
7,3 2,5
6,2 1,3
0 0,2
2,8
0,0 diabetes type1 (n=562)
diabetes type2 (n=5602)
Diabetes type 1:gemidd. leeftijd: 64,4 (SD 17) min 4 jr max 93 jr Diabetes type 2:gemidd. leeftijd: 74,4 (SD 9,3) min 30 jr max 100 jr
Consultatiefrequentie bij behandelende arts 60 50 50 40 30 18
20 10 10 2
3
0 consultatiefrequentie
17
niet gekend 1/jaar 2tot3/jaar 4tot6/jaar 1/maand andere
Behandelingsprofiel bij de type 2 diabetespatiënten
Deze figuur illustreert dat WGK-patiënten niet representatief zijn voor de Belgische diabetes populatie. WGK-patiënten zijn ouder en meer afhankelijk voor verpleegkundige zorg, vooral voor injecties
Evolutie van het verpleegproces: Rotatie tussen de injectiezones 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
52,6
64,4
73,5
31,1
25,9
20,3
baseline
intermediair
eindregistratie
gedeeltelijke rotatie
volledige rotatie
Evolutie van het verpleegproces: Rotatie binnen de injectiezone 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
67,2
79,8
49,5
22,4
21,2
baseline
intermediair
gedeeltelijke rotatie
14
eindregistratie
volledige rotatie
Evolutie van het verpleegproces: Maandelijkse glycaemiecontrole 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
43,6 38,5 33,4
20,1
25,5
30,1
baseline
intermediair
eindregistratie
1/maand
>1/maand
Evolutie van het verpleegproces: Voetcontrole/Gewichtscontrole/Pengebruik 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
58,1
62,5
49,1
45,3
44,2 35,8 28,8
23
wekelijkse voetcontrole baseline
maandelijkse gewichtscontrole intermediair
34,5
pengebruik(of pen + spuit)
eindregistratie
Conclusies • De kennis over diabetespatiënten en hun zorgverlening binnen Wit-Gele Kruis is toegenomen (‘meten is weten’) • Door de implementatie van verpleegkundige aanbevelingen werd er een significante vooruitgang geboekt (p<0,01) voor elk aspect van het verpleegproces. Dit betekent een kwaliteitsverbetering van de diabeteszorg. • De thuisverpleegkundige heeft, in overleg en communicatie met de huisarts, een specifieke rol in de zorg voor diabetespatiënten en in de preventie van diabetes-complicaties.
