(Systematische) diabeteszorg voor kwetsbare ouderen

(Systematische) diabeteszorg voor kwetsbare ouderen thuis en in het verpleeghuis C. Nieuwenhoff, Specialist ouderengeneeskunde, Kaderarts geriatrische revalidatie. Avoord zorg en wonen, Etten-Leur

EADV - Jubileumsymposium 17 maart 2011

Ouderen • Aantal ouderen >65 jr stijgt – (ongeveer 4 miljoen in het jaar 2030)

• Aantal kwetsbare ouderen stijgt – Vergrijzing – Leefstijl – etc


Ouderen • Wat is een kwetsbare oudere? • Hoge tot zeer hoge leeftijd • Kwetsbaar, vaak chronisch ziek • Lichamelijke, psychische, communicatieve en/of sociale beperkingen • Tijdelijk of blijvend niet in staat zelfstandig te functioneren • Meestal multipele pathologie • Complexe problematiek • Heterogene groep! EADV - Jubileumsymposium 17 maart 2011

Ouderen • 2001: – 57.000 ouderen opgenomen in verpleeghuis

• 2015: – 99.800 ouderen met indicatie voor verpleeghuiszorg


Diabetes mellitus • 2001: – 740.000 mensen met diabetes mellitus

• 2015: – 1.300.000 mensen met diabetes mellitus

• Jaar prevalentie – >75 17% – Verpleeghuis 20-30% EADV - Jubileumsymposium 17 maart 2011

De huidige richtlijnen voldoen….ja toch? EADV - Jubileumsymposium 17 maart 2011

Richtlijnen • Huidige richtlijnen: – Gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek • Echter groep kwetsbare ouderen meestal niet meegenomen in onderzoeken

– Gericht op patiënten die zelfstandig kunnen functioneren – Gericht op patiënten met een langere levensverwachting dan 1-2 jaar – Gericht op voorkomen van complicaties op lange termijn.. EADV - Jubileumsymposium 17 maart 2011

• Gemiddelde verblijfsduur bewoners in verpleeghuis tot overlijden: – Somatisch 1-2 jaar – Psychogeriatrie 2-4 jaar


Doelstellingen behandeling DM • Strikte glykemische controle: – Reductie van micro- en macrovasculaire problematiek eerst na 8 jaar behandeling

• Optimale bloeddruk en concentratie lipiden – Reeds na 2 jaar effect op cardiovasculaire problematiek


Dilemma Interventies meestal op langere termijn vermindering morbiditeit en mortaliteit. Levensverwachting verpleeghuisbewoners…….=kort


Casuistiek Dhr S • Geb 1927, woont in zorgappartement • Medische voorgeschiedenis: • • • • • • •

St na CVA infarct Re recidiverend; guillain barre syndroom waarvoor IC opname diabetes mellitus insuline afhankelijk; blaasretentie; myocard infarct 2x; instabiele angina pectoris; atriumfibrilleren; mitralisinsufficiëntie; obstipatie; depressie met angststoornis en psychose; st na tr digestivusbloeding waarna anemie en oesophagitis; cataract waarvoor OK; cholestatische leverfunctiestoornissen waarvoor papillotomie; presbyacusis bdz waarvoor hoortoestellen; valgevaarlijk


Dhr S. • Problematiek: • Somatisch – Wegrakingen eci, licht gevoel in het hoofd – Gewichtsverlies

• ADL – Steeds meer afhankelijk van hulp

• Mobiliteit – Vallen ondanks gebruik rollator

• Psychologisch – Steeds meer vergeetachtig – Somberheid

• Communicatie – Moeizaam ivm doofheid en wisselend suf overkomen


Dhr S. • • • • •

BS dagcurve zorgapp: 8.00 5,7 11.00 8,3 14.30 5,6 22.00 4,7

• • • • •

BS dagcurve in vph: 8.00 11,7 11.00 11,6 14.30 6,4 22.00 7,5


Dhr S. • Aanzienlijke verbetering kwaliteit van leven, geen wegrakingen meer, verbeterde cognitie, gewichtstoename!, valt niet meer • Glykemische controle……. helaas iets minder mooi


Symptomen ontregeling bloedsuikers bij kwetsbare ouderen • • • • • • • • • • • • • •

Hypo Verwardheid Slechte concentratie en coördinatie Slaperigheid Algehele zwakte, licht gevoel in hoofd Transpireren, bleek zien Veranderd, agressief gedrag Vallen Hallucinaties Myocardinfarct Toevallen Beroerte Coma overlijden

• • • • • • • • • • •

Hyper Wazig zien Gewichtsverlies Uitdroging Lusteloosheid, vermoeidheid Infecties, slechte wondgenezing Acute cognitieve veranderingen Vallen Functieverlies Beroerte Coma, overlijden


Symptomen ontregeling bloedsuikers bij kwetsbare ouderen • Polydipsie, polyurie en keto-acidose vaak afwezig. • Hypoglycaemie geeft wel heftige symptomen, en vaak daarna ook verminderd algeheel functioneren.


Behandeling in verpleeghuis • Streeft naar meest optimale kwaliteit van leven op dit moment • Nut van interventies en controles worden afgewogen tegen: – Mogelijke bijwerkingen van medicatie – Interacties – Levensverwachting – Wens bewoner! EADV - Jubileumsymposium 17 maart 2011

Behandeling in verpleeghuis • Maatwerk!!! • Kwaliteit van leven op korte termijn is van groot belang • Hoge BS, Hoge RR kunnen acceptabel zijn, als daarmee lage BS en te lage RR voorkomen kunnen worden…


Huidige afspraken in ons verpleeghuis • Bij opname beoordeling arts • Lab onderzoek nierfunctie • Beoordeling gebruik medicatie (2 maandelijks ook door apotheker): – Bijwerkingen en interacties afwegen tegen uiteindelijke effect en huidige kwaliteit van leven

• RR controle 1x per jaar • Bs dagcurve: – Tabletafhankelijk: 2x per jaar 2 pts dagcurve – Insuline afhankelijk: 4x per jaar 4 pts dagcurve EADV - Jubileumsymposium 17 maart 2011

Huidige afspraken • Scholing en vaste afspraken met verpleging/verzorging wanneer BS controles en eventuele acties

Bloedsuikerwaarde

Actie

>4 < 15 mmol

Geen verdere actie nodig, bij eigen arts melden bij de eerst volgende gelegenheid

>15 < 20 mmol

Extra drinken geven en bij de eigen arts melden bij de eerst volgende gelegenheid Dienstdoende arts bellen Dienstdoende arts bellen

>20 mmol Lager dan 4 mmol nuchter Lager dan 6 mmol voor de nacht en klachten


Dienstdoende arts bellen

Huidige afspraken in ons verpleeghuis • Tekenen van hypoglycaemie pt is bij kennis: – Onder de 4 mmol • Geef snelle suikers, bijvoorbeeld lauw water met 6 klontjes suiker of 4 dextro’s of 40 ml (suikerhoudende) ranja opgelost in water

– Ranja verdikken bij patiënten met slikstoornissen – Na 10 tot 15 minuten de bloedsuiker opnieuw controleren – Nogmaals onder de 4 mmol/l • Alle bovenstaande acties herhalen

– Boven de 4 mmol Koolhydraten geven, bijvoorbeeld een belegde boterham of een paar biscuits of vla


Huidige afspraken in ons verpleeghuis • Tekenen van hypoglycaemie pt is niet bij kennis: – 1 ampul Glucagon i.m. injecteren – Als de cliënt na twintig minuten niet bij kennis is, de arts waarschuwen en nogmaals 1 ampul Glucagon injecteren – Zodra de cliënt bij kennis is meteen snelle suikers geven, bijvoorbeeld door lauw water gemengd met 6 suikerklontjes te laten drinken en een half uur later een boterham met zoetigheid te laten eten – Indien een cliënt een neus- of PEGsonde heeft, een mengsel van 100 cc lauw water gemengd met 6 klontjes suiker (of bij voorkeur 4 Dextro klontjes) toedienen. Zo nodig herhalen en via de sonde geven EADV - Jubileumsymposium 17 maart 2011

Huidige afspraken • 2x per jaar controle op – Kans op decubitus – Valrisico – Depressie – Voedingsstatus (inclusief maandelijks wegen) – RR controle 1x per jaar


Huidige afspraken • Controle conditie huid (inclusief voeten) bij wassen dagelijks


Nog verder ontwikkelen • Afspraken wat te doen in terminale fase • Verdere voorlichting aan mantelzorg en bewoner • Wat te doen met controle visus door oogarts bij zeer beperkte bewoners • Verenso richtlijn is in ontwikkeling


• Vragen?

(Systematische) diabeteszorg voor kwetsbare ouderen

Recommend Documents