Een geleidehondenvakantie met FlexChalet

94 GELEIDE

TEN

28e jaargang nr. 94 zomer 2009

Een geleidehondenvakantie met FlexChalet

Uitgave van het Koninklijk Nederlands Geleidehonden Fonds

In dit nummer:

●G  eleidehondgebruiker ●K  leurvererving ●

redt geleidehond

bij honden

De dierenarts aan het woord

Bevat DHA voor een beter trainbare puppy Eukanuba ondersteunt sinds 2006 KNGF Geleidehonden, als sponsor en leverancier van voeding. Een mooie samenwerking, maar niets is zo mooi als de samenwerking tussen mens en dier. De manier waarop KNGF Geleidehonden dit tot stand brengt is bijzonder, petje af!

Inhoud Voorwoord

3

Ben Ouwerkerk redt geleidehond

4

Aan het woord: Dierenarts Karen van Wijk

6

De vachtkleur van de labrador retriever

8

Op de hoogte

11

Nieuws en wetenswaardigheden

12

Honden op school

15

C

O

L

O

F

O

N

Ten Geleide is een uitgave van de Stichting Koninklijk Nederlands Geleidehonden Fonds (KNGF Geleidehonden) en wordt verspreid onder haar geleidehondgebruikers en relaties. Het blad verschijnt periodiek in zwartdruk en - op aanvraag - in Braille en in gesproken vorm (Daisy cd-rom).

Redactie Irma Metzger, Monique de Jonge, Pauline de Bruin

Vormgeving Bureau Rik van der Heiden, Amsterdam

Druk Drukkerij Aeroprint, Polderweg 22 - 28 1191 JR Ouderkerk a/d Amstel

Coverfoto Nick Hoogeveen Fotografie

Koninklijk Nederlands Geleidehonden Fonds

www.adopteereenpup.nl

Ook KNGF

gee� haar pups Eukanuba!

(KNGF Geleidehonden) Postbus 544, 1180 AM Amstelveen Tel: 020 – 496 93 33 Fax: 020 – 496 57 76 Internet: www.geleidehond.nl E-mail: [email protected] ING: 275400

Voorwoord

T

raditiegetrouw sturen wij u teza­ men met het zomernummer van Ten Geleide ook het jaarbericht. Dit jaarbericht 2008 sturen wij aan onze cliënten, vrijwilligers, donateurs, sponsors en aan alle anderen die de organisatie een warm hart toedragen. Het biedt een blik ‘in de keuken’ van KNGF Geleidehonden en geeft ant­ woord op vragen als; hoeveel honden hebben wij in 2008 opgeleid en hoe­ veel pups zijn er gefokt? Hoeveel cliënten kregen er een geleidehond en wat is er met de projecten gebeurd die zijn opgestart? Kortom, het geeft antwoord op de vragen waar we ons het afgelopen jaar mee beziggehou­ den hebben en waaraan wij het geld hebben besteed dat aan ons is toe­ vertrouwd. Natuurlijk is het belangrijk om hierover verslag te doen en open­ heid van zaken te geven. Toch vind ik de verhalen van de mensen die wij in korte interviews portretteren altijd weer het leukste van het jaar­bericht. Wat mij dit jaar in het bijzonder opviel, was dat er zoveel mensen zijn die meerdere taken op zich hebben geno­ men. Fokgastgezinnen die ook als puppypleeggezin fungeren bijvoor­ beeld, of naast de moederhond nog een gepensioneerde hond in huis hebben. De passie en het enthousias­ me spatten van hun verhalen af. Heel bijzonder ook vind ik de verhalen van de geleidehondgebruikers. De blijheid en de trots waarmee zij over hun geleidehond vertellen zijn hart­ verwarmend.

In dit blad hebben wij het adembene­ mende relaas van Ben Ouwerkerk uit zijn mond opgetekend. Wat een ont­ spannen wandeling had moeten wor­ den, veranderde in een nachtmerrie toen zijn geleidehond Mauritz plots aangevallen werd door een andere hond. Zonder zich te bedenken, stort­ te Ben zich bovenop zijn hond om hem te beschermen. Hij liep daarbij een aantal ernstige wonden op aan zijn armen en een behoorlijke trauma. Wat mij vooral boos maakte, was de vervelende reactie van de eigenaar van de andere hond. In plaats van in te grijpen, of op z’n minst naar Ben’s welzijn te informeren, deed hij hele­ maal niets. Gelukkig gaat het met Ben en Mauritz weer goed. Hoe wrang ook, het had heel veel slechter af kun­ nen lopen. Natuurlijk zijn wij onder de indruk van zijn moed, maar wij advi­ seren toch om niet tussen vechtende honden te springen. Vooral als geleidehondgebruiker, omdat die niet kan zien in welke situatie hij zich begeeft. Wat het wel laat zien is dat onze cliënten voor hun geleidehond door het vuur gaan. Misschien niet altijd verstandig, maar wel ontzag­ wekkend en ontroerend. Met vriendelijke groet,

Ellen Greve Directeur

3

Ben Ouwerkerk redde zijn geleidehond uit kaken staffordshire

‘Ik durfde heel lang niet meer naar buiten’ Ben Ouwerkerk overkwam wat veel blinde cliënten vrezen: zijn geleidehond Mauritz werd aangevallen door een pitbullachtige hond. Bij zijn pogingen zijn hond uit de kaken van de agressor te redden, raakte Ouwerkerk zelf aanzienlijk gewond. Een jaar later blikt hij terug op die aangrijpende gebeurtenis.

B en Ouwerkerk (54) mankeert fysiek van alles. Sinds 4

zijn 17e is hij nierpatiënt en hij moet vaak naar het ziekenhuis voor een nierdialyse. Tot begin jaren negen­ tig was hij buschauffeur in Den Haag, maar van het ene op het andere moment kon hij de vakjes op de strippenkaarten niet meer zien. Zijn gezichtvermogen holde achteruit door de medicijnen die hij slikte voor zijn nieren. Artsen deden alles om het proces te stop­ pen. Zonder resultaat. Ben heeft nu nog zo’n 4% rest­ visus. Verder heeft hij een reeks operaties achter de rug en kreeg hij hartklachten. ‘Maar verder gaat het goed’, zegt hij opgewekt, want Ben Ouwerkerk is een zeer positief mens.

5

Mauritz gered Vorig jaar zomer kreeg die optimistische instelling ech­ ter een flinke knauw. ‘Ik woon in een verzorgingstehuis vlakbij de duinen en ging daar op een mooie dag Mauritz uitlaten, mijn tweede geleidehond. Opeens verscheen er een American staffordshire terriër, een pitbullachtige hond, die meteen agressief was tegen mijn hond en toen zonder pardon aanviel. Mauritz begon echt te gillen. Het was afschuwelijk. Er stonden mensen omheen, maar niemand deed iets. Toen ben ik er tussen gesprongen in een poging ze te scheiden. De staffordshire richtte vervolgens zijn agressie op mij. Hij beet me heel hard, vooral in mijn armen. Ik bloedde als een rund, maar dat had ik eerst niet in de gaten. Ik riep tegen de eigenaar van die hond: doe hem nou aan de riem! Dat deed hij niet. Hij zei alleen dat ik er niet tussen had moeten springen. Maar denk je dat ik mijn geleidehond kapot laat maken door zo’n gevaar­ lijke hond? Ik moet er niet aan denken! Mauritz bete­ kent zoveel voor me. Ik weet zeker dat ik hem heb gered door ertussen te duiken.’

Ben Ouwerkerk en Mauritz, allebei gelukkig weer helemaal de oude. Een taxi bracht de zwaar gehavende Ben naar het zie­ kenhuis. Daar bleek dat hij bijtwonden had tot op het bot. Mauritz kwam er vanaf met een wondje aan zijn oor. Ben: ‘Ik heb erg veel pijn geleden en ik moest vaak terug naar het ziekenhuis. Maar de wonden zijn mooi genezen.’

Vertrouwen weg Erger dan de fysieke gevolgen van het incident, vindt hij de psychische schade die hij opliep. ‘Ik durfde absoluut niet meer in mijn eentje naar buiten met Mauritz. De verpleging en mijn zus moesten hem uit­ laten. Ik was zo bang dat het weer zou gebeuren, al mijn zekerheid was weg. Mauritz loslaten durfde ik al

helemaal niet, ik hield hem stevig aan de riem.’ Stapje voor stapje moest Ben het vertrouwen terug­ krijgen. ‘Nu gaat het weer, nu ben ik er wel overheen. Natuurlijk blijf ik alert. In een bekende omgeving ken je de honden die loslopen, dus dan weet je het risico. Zodra ik de boel toch niet vertrouw, loop ik snel de andere kant op met Mauritz. Die heeft trouwens geluk­ kig helemaal geen trauma aan deze nare gebeurtenis overgehouden. Hij is net zo vrolijk en speels als altijd.’

Advocaat Ben Ouwerkerk is erg te spreken over de steun die hij na het voorval kreeg van KNGF Geleidehonden. Niet

alleen in de vorm van aandacht en bloemen. Directeur Ellen Greve was zo geschokt door de gebeurtenis dat ze (samen met Ben) zelfs een advocaat in de arm nam om de schade te verhalen op de eigenaar van de staf­ fordshire. Ben: ‘Maar uiteindelijk hebben we dat maar laten zitten. Teveel gedoe.’ Omdat de wet op gevaar­ lijke honden bovendien net in juni 2008 was ver­ soepeld, kon de politie naar eigen zeggen ook niet veel doen. Ben: ‘Gelukkig hebben we die man en die hond hier nóóit meer gezien.’

Foto: Martin Buitenhek

Aan het woord... KNGF-dierenarts Karen van Wijk

‘Ik zie vooral gezonde honden’ De honden van KNGF Geleidehonden zijn over het algemeen kerngezond en in topconditie. Er wordt dan ook alles aan gedaan om ze zo te krijgen en te houden: door zorgvuldig fokbeleid, kwaliteitsvoer en een intensieve medische begeleiding. Zodra de honden op school zitten, speelt de vaste KNGF-dierenarts Karen van Wijk een rol bij dat laatste onderdeel.

6

van het pleeggezin. Dus tegen de tijd dat ze naar school gaan, zijn ze al een beetje aan het verschijnsel dierendokter gewend. Als het dier één jaar oud is gaat hij voor de medische keuring naar de kliniek van de Faculteit Diergenees­ kunde in Utrecht. Daar worden ellebogen, heupen en ogen uitgebreid gecontroleerd op erfelijke afwijkingen. Alleen honden zonder dergelijke gebreken en met een goede gezondheid, mogen naar school komen. Eenmaal op school bekijkt Karen alle nieuwkomers op het moment dat ze vanuit de basistraining doorstromen naar de echte opleiding. ‘Ik controleer de inentings­ papieren, kijk of ze op gewicht zijn, geen schimmel hebben, dat soort kleine dingetjes’, zegt Karen. ‘Op deze manier zie ik alle honden alvast een keertje en weet ik wat voor vlees ik in de kuip heb.’

Even afstemmen Bij de jaarlijkse inentingsessies krijgt Karen alle school­ honden onder ogen. Ze krijgen dan meteen allemaal een wormkuur en Karen maakt van de gelegenheid gebruik even naar het hart en de longen te luisteren en het gebit en het gewicht te controleren. ‘Natuurlijk wer­ ken in de kennel mensen die heel veel van de gezond­ heid van de honden weten en bovendien de honden zelf goed kennen. Dus zij signaleren het direct als er iets anders is dan normaal. Vaak weten ze ook zelf wel wat ze moeten doen aan een bepaalde kwaal en welke medicijnen ze kunnen geven. Dan heb ik alleen even overleg met het hoofd van de kennel, om de behande­

ling af te stemmen. Dat doen we als ik er ben, maar kan natuurlijk ook telefonisch op een andere dag en zo nodig ook ’s avonds of in het weekend.’ De medische problemen waar Karen nog het vaakst tegenaan loopt zijn oog- of oorontstekingen, diarree, allergie of kennelhoest. Dat komt allemaal wel eens voor, al kan het natuurlijk ook zijn dat een leerling-hond zich bij het spelen in het bos verstapt of een wondje oploopt. Echt druk krijgt Karen het als er een virus rondwaart in de kennel, waardoor meerdere honden tegelijk ziek worden. Dan komt ze desnoods ’s nachts haar bed uit om naar een zieke hond te kijken. Gelukkig komt dit niet al te vaak voor.

‘Geleidehonden zijn speciale honden. Je houdt steeds in je achterhoofd dat zijn gezondheid samenhangt met zijn unieke taak.’ Voordat de afgestudeerde honden naar hun blinde of zeer slechtziende baas gaan, krijgen ze nog een medi­ sche check up bij Karen. ‘Dat is nodig voor de verze­ kering en het is natuurlijk een fijn idee voor de geleide­ hondgebruiker.’ Daarna gaat de hond voor controle en entingen gewoon naar een dierenarts in de woonplaats van de cliënt. Karen: ‘KNGF Geleidehonden heeft natuurlijk alle medische gegevens van de hond, vanaf zijn geboorte. Het is goed als de nieuwe baas zich dat realiseert en dit aan zijn dierenarts vertelt. Als er dan iets bijzonders aan de hand is, kan de nieuwe dieren­ arts altijd contact opnemen met iemand van Opleiding, PPZ of met mij. We zijn altijd bereid tot overleg. Dat kan de hond alleen maar ten goede komen.’ Zeker als de eigen dierenarts een “zware” operatie voorstelt, is overleg met de hondenschool zeer wenselijk.

Labrador Karen van Wijk onderzoekt een van de honden uit de KNGF-kennel.

‘I k heb bij KNGF Geleidehonden te maken met heel gezonde honden’, zegt Karen. Maar met zo’n zestig honden in de kennel, is er toch vaak wel “iets”. Een hond die een beetje veel krabt, eentje die lusteloos is, een andere wil niet eten, et cetera. ‘Meestal geen ernstige dingen, maar er moet wel even naar gekeken worden. Vandaar dat ik in principe elke vrijdag langs­ kom.’ Het onderzoek van haar patiënten gebeurt in een aparte kamer. Karen: ‘Ik heb de beschikking over een heuse dierenartsenkamer, met verstelbare behandel­ tafel en een kast vol medicijnen.’ Bij de behandeling van een hond wordt Karen altijd geassisteerd door

iemand van de kennel, die helpt om het dier vast te houden en bovendien klaar staat met een zak vol hon­ denkoekjes, want het bezoek aan de dierenarts moet vooral leuk blijven.

Geen gekke dingen Als pup zijn de honden natuurlijk ook bij een dieren­ arts geweest. Weliswaar kunnen de pleeggezinnen met vragen over de gezondheid van hun jonge hond terecht bij de ervaren en deskundige medewerkers van de afdeling Puppy- en pleeggezinnenzorg, maar voor hun entingen, en als ze toevallig een keertje ziek zijn, worden de pups behandeld door de dierenarts

Vindt Karen het eigenlijk leuk om de vaste dierenarts voor KNGF Geleidehonden te zijn? ‘Jazeker. Je kijkt tegen deze honden toch weer anders aan dan tegen een huishond. Je houdt steeds in je achterhoofd dat zijn gezondheid samenhangt met zijn unieke taak. Als je bijvoorbeeld investeert in een operatie, houd je er rekening mee of hij daar voor zijn werk baat bij heeft of niet. Verder houd ik erg van retrievers. Natuurlijk heb ik zelf ook een labrador. Ik heb ook wel eens een afgekeurde KNGF-hond gehad. Een zwarte labrador die om medische reden was afgekeurd, maar waarvan wij nog jaren plezier hebben gehad.’ Heeft ze nog andere dieren? ‘Nee, want voor alle andere huisdieren is mijn man helaas allergisch, maar voor honden geluk­ kig niet!’, aldus Karen.

7

De vachtkleur van de labrador retriever KNGF Geleidehonden fokt in de eerste plaats op karakter en gezondheid. Hoewel van ondergeschikt belang, wordt en passant ook vast­gehouden aan de uiterlijke kenmerken van de voorgeschreven ras­standaard van de labrador. Zwart, geel of chocolade bruin dicteert de standaard als vachtkleur. En bijna altijd komt dat ook zo uit. Bijna, want soms heeft moeder natuur een verrassing in petto.

“G eheel zwart, geel of lever/chocoladekleurig. De gele

8

Een stukje erfelijkheidsleer Een pup komt voort uit een bevruchte eicel. In een spermacel is voor alle erfelijke eigenschappen één gen aanwezig. Voor de eicel geldt hetzelfde. Bij de samensmelting komt elk gen dus twee keer voor; één van de vader en één van de moeder. Omdat het gen voor kleur is samengesteld uit het B/b-gen en het E/e-gen heeft een hond dus twee van elk (zie tabel). Wanneer de genen van de vader en de moeder in de pup bijeenkomen, kun je daar al naar gelang de samenstelling van de genen van de ouders verschil­ lende resultaten uit krijgen. Twee zuiver zwarte (homo­ zygote) ouders (allebei met de genen BBEE) krijgen allemaal zwarte pups. Van een ouderpaar waarvan de vader zwart is met de genencombinatie BbEE en de moeder zwart met de genen BbEe zou je verwachten dat je óók zwarte pups krijgt. Immers beide ouders zijn zwart, en zwart is een dominante kleur. Maar zo simpel is niet. Deze ouders zijn heterozygoot, wat wil zeggen dat ze de genen van meerdere kleuren dragen. Ze zijn zelf dan wel zwart, maar ze kunnen de genen van andere kleuren aan hun pups doorgeven. Zoals gezegd erven de pups van zowel vader als moeder een B/b-gen en een E/e-gen. Het ligt er dus maar net aan welke genen de pups erven. Uit deze heterozygote ouders kunnen zowel zwarte als gele als bruine pups geboren worden. Een gele moeder met de genen Bbee en een bruine vader met bbEE krijgen 100% zeker alleen maar zwarte pups. In alle gevallen name­ lijk zullen de pups een B-gen en een E-gen erven en dat staat garant voor een nest vol zwarte pups.

kleur kan variëren van licht roomkleurig tot vossenrood. Kleine witte vlek op de borst is toegestaan”. Volgens De Labrador retriever, het standaardwerk van de Nederlandse Labrador Vereniging, is dit de rasstan­ daard waar de labrador zich wat betreft vachtkleur aan te houden heeft. De kleur van de vacht is een erfelijke (genetische) eigenschap die de pup van zijn ouders meekrijgt. Het is overigens één van de weinige zuiver erfelijke eigenschappen. Dat wil zeggen zonder dat omgevingsfactoren een rol spelen, zoals beweging en voeding bij heupdysplasie dat bijvoorbeeld wel doen. Omdat de genetica van de vachtkleur niet vertroebeld wordt door dergelijke onbeheersbare omgevings­ factoren, wordt deze ook gebruikt om DNA-analyse­ technieken op te testen. Bij de labrador wordt de vachtkleur bepaald door een wisselwerking van twee genen. Enerzijds het zogenaamde B-gen, die verant­ woordelijk is voor de kleur zwart, die dominant is. Dit gen heeft een variant (allel), het zogenaamde b-gen, die de zwarte kleur juist vóórkomt, waardoor honden bijvoorbeeld bruin of geel kunnen worden. Deze nietdominante variant wordt recessief genoemd. Bij de labrador zijn de volgende gencombinaties mogelijk: Anderzijds is er het E-gen BBEE (zuiver, homozygoot zwart (dominant), die niet de BBEE (geel dragend) donkere kleur zelf, maar Zwart BbEE (chocolate dragend) de verdeling ervan over BbEe (geel en chocolate dragend) het lichaam bepaalt. Ook dit gen heeft een variant, Chocolate bbEE (niet geel dragend) de e-gen (recessief) die bbEe (geel dragend) de verspreiding van de zwarte kleur vóórkomt Geel met BBee (niet chocolate dragend) (met uitzondering van de zwart pigment Bbee (chocolate dragend) neus en de ogen). Geel zonder zwart pigment

bbee

Geel labradortje Rose heeft een zwart vlekje, een toevallige speling van de natuur. Natuurlijk is het niet helemaal een loterij. Met wat kennis van de erfelijkheidsleer en van de voorouders kun je min of meer van tevoren bedenken wat het resultaat van een bepaalde combinatie zal zijn. Fokkers hebben ook een paar richtlijnen waar ze zich aan vast kunnen houden. Zo kunnen twee gele honden nooit zwarte of bruine pups geven. Gele labradors hebben altijd de genen ee. Door het ontbreken van het gen E, die zorgt voor verspreiding van de donkere kleur over het lichaam, kunnen de pups dus nooit don­ ker worden. Ook niet als ze drager zijn van het B-gen (zwart), omdat de donkere kleur als het ware tegen­ gehouden wordt door de genen ee. Twee bruine hon­ den kunnen geen zwarte pups krijgen. Bruine honden hebben altijd bb en missen dus het B-gen, dat verant­ woordelijk is voor de zwarte kleur. Wel hebben zij het E-gen dat de donkere kleur over het lichaam verspreidt. In dit geval bruin.

Verrassing! Rassenstandaards worden door mensen opgesteld om de kenmerken van rashonden vast te leggen. Moeder Natuur heeft daar zo nu en dan niets mee te maken. Labradorfokkers, KNGF Geleidehonden incluis, worden dan ook wel eens verrast met pups die zich totaal niet hebben gestoord aan die standaard. De labrador retriever is een “kunstmatig” ras dat is samengesteld uit een aantal andere rassen zoals de gordon setter, spaniëls, flatcoated en Chesapeake Bay retrievers. Zo af en toe steekt dat de kop op. Geleidehond Tarkan (zie foto) bijvoorbeeld, is een kruising labrador/golden retriever die niettemin nog het meeste lijkt op een rottweiler. Naast de zwarte hoofdkleur heeft hij rood­ bruine wenkbrauwen en lippen, roodbruine vlekken in zijn nek en ook zijn poten zijn zwart met roodbruin ‘gemarmerd’. Dit verschijnsel heet black en tan, een vachtkleur en aftekening zoals die gebruikelijk is bij de gordon setter en de rottweiler. Rose, een volbloed

▲

Wie de foto’s van de Honden Op School in dit blad bekijkt, ziet dat er ook binnen de hoofdkleuren zwart, geel of bruin nog een heel scala aan variëteiten voor­ komt. Gele labradors kunnen variëren van bijna room­ wit tot diep rood, bruine labradors van melk tot pure chocolade en zelfs de zwarte zijn niet allemaal gelijk van kleur. Kleurnuances worden waarschijnlijk veroor­

zaakt door het zogenaamde S-gen. Dit gen produceert net als het E-gen zelf geen kleur maar kan wel de ‘kleur binnen de kleur’ veranderen, waardoor deze lich­ ter of donkerder wordt. Al deze kleuren passen overi­ gens nog steeds binnen de rassenstandaard voor de juiste, toegestane vachtkleur van de labrador retriever.

9

De vachtkleur van de labrador retriever

“lab”, is zacht geel met op haar wang een zwarte vlek. Dit verschijnsel heet een somatische mutatie, die in tegenstelling tot de andere kleurafwijkingen niet erfelijk is, maar gewoon een schoonheidsfoutje. Dan zijn er kleurafwijkingen zoals het “brindle” dat lijkt op wat bij andere hondenrassen en bij paarden “schimmel” heet. Het zijn vlekken waarbij de zwarte haarkleur gemengd is met roodbruin. De zogenaamde “Bolo-pads” zijn witte vlekken op de achterzijde van de voeten, net boven de voetzolen.

Foeilelijk Als een ouderpaar noch het gen voor zwart (B), noch het gen voor de verspreiding van de donkere kleur (E) aan zijn pups doorgeeft, worden er pups geboren zonder zwart pigment die ook wel “yellow liver” genoemd worden. Deze hondjes hebben iets weg van biggetjes. Ze hebben een lichtgele vacht, een lever­ kleurige neus en heel lichte ogen omringd door roze randjes. Over het algemeen worden deze honden als ‘foeilelijk’ be­schouwd. Fokkers zullen combinaties die deze pups kunnen voortbrengen dan ook koste wat kost vermijden. Hoewel een lelijke hond nog steeds een prima geleidehond kan zijn, is deze combinatie ook bij KNGF Geleidehonden niet populair. Natuurlijk is uiterlijk in het fokbeleid absoluut van ondergeschikt belang, maar om willens en wetens onaantrekkelijke honden te fokken, gaat net iets te ver.

10

Gezondheid en karakter prioriteit

Kruising labrador Tarkan is black and tan en lijkt daardoor een beetje op een Rottweiler. Zwarte poot met spikkeltjes. Brindle heet deze “kleurafwijking”.

Er zijn echter ook fokkers, de goede niet te nagespro­ ken, die naar de andere kant doorslaan. De labrador retriever staat hoog in de honden top tien en binnen het ras is de bruine populair. Deze honden leveren daarom in financiële zin meer op, wat sommige fok­ kers er toe uitnodigt om zich speciaal toe te leggen op het fokken van de kleur bruin. Wanneer in de selectie van ouderdieren de kleur prioriteit heeft, dan kun je op je vingers natellen dat op andere fronten minder streng geselecteerd wordt. Op het gebied van gezondheid en karakter zal dan vaak wat water bij de wijn gedaan worden. Overigens betekent dit niet dat alle bruine labradors compromissen zijn wat betreft temperament en gezondheid. Voor een goede fokker is het mooi meegenomen als er bruine pups in het nest zitten, maar zullen gezondheid en karakter altijd op de eerste plaats komen. Waarom in het fokbeleid van KNGF Geleidehonden de vachtkleur niet of nau­ welijks van belang is zal duidelijk zijn. Wie geestelijk én lichamelijk lekker in z’n vel zit, kan ook met vlek op de kop of met het uiterlijk van een rottweiler prima geleidewerk leveren.

Bron: Genetica van de vachtkleur bij de Labrador retriever, door dr. Isabella Kraft. Dit artikel verscheen eerder in Ten Geleide in 1999.

Op de hoogte In de rubriek ‘Op de hoogte’ worden steeds de overzichten van alle afleveringen en overlijdensberichten van geleidehonden in het afgelopen kwartaal gepubliceerd.

Afgeleverde combinaties cliënt/geleidehond Mevrouw H.A. Klaassen uit Amstelveen Met Juno (lab. x golden) Pleeggezin: Fam. van der Kroon

Mevrouw M.P. Herijgers uit Wolfheze Met Akke (labrador) Pleeggezin: Fam. Wals

De heer F.H.A.N. Daems uit Maastricht Met Groovy (lab. x golden) Pleeggezin: Fam. Breider

De heer L. van der Kaay uit Tilburg Met Joy (lab. x golden) Pleeggezin: Fam. Huising I.s.m. Ans l’Abee

De heer A. Emmers uit Vught Met Jason (lab. x golden) Pleeggezin: Fam. de Haan De heer B.A. Sloetjes uit Meppel Met Mambo (labrador) Pleeggezin: Fam. Muijskens De heer E.J. Zuidberg uit Assen Met Nadja (labrador) Pleeggezin: Fam. Muller Mevrouw S. Celik uit Apeldoorn Met Novak (labrador) Pleeggezin: Fam. van de Water De heer D.A.H. Polak uit Gouda Met Job (lab. x golden) Pleeggezin: Fam. de Kleijn

Mevrouw J. Branger uit Heelsum Met Hilly (Duitse herder x lab.) Pleeggezin: Fam. Vereijken i.s.m. Geleidehondenopleiding Ans L’abee De heer J.L.M. Koolen uit Ossendrecht Met Dana (labrador) Pleeggezin: Fam. Meijerink

autismegeleidehond Familie Prinsen uit Bunschoten Met Inès (labrador) Pleeggezin: Fam. Dutrée

IN MEMORIAM GELEIDEHONDEN Wilt u een vermelding van het over­lijden van uw hond? Meldt u de datum van overlijden dan bij het secretariaat. Wij vermelden het overlijden van uw hond dan in de eerstvolgende Ten Geleide.

Kelly van familie Kamer Geboortedatum: 19 juni 1995 Datum overlijden: 25 februari 2009 Wiggles van mevrouw Noordzij Adoptiefamilie: Fam. van Nieuwenhuijzen Geboortedatum: 23 maart 1997 Datum overlijden: 3 maart 2009 Ursy van mevrouw Scheper-Bolhuis Geboortedatum: 4 januari 1997 Datum overlijden: 6 maart 2009 Brisco van familie Vos Geboortedatum: 1 januari 1997 Datum overlijden: 15 maart 2009 Heavy van familie van der Laan Geboortedatum: 30 november 1992 Datum overlijden: 15 maart 2009 Ferny van familie Molenaar Geboortedatum: 9 oktober 1997 Datum overlijden: 2 april 2009 Belle van meneer van der Sijde Geboortedatum: 3 november 1994 Datum overlijden: 9 april 2009 Dorus van meneer de Graaf Geboortedatum: 25 november 2001 Datum overlijden: 20 april 2009 Kelvin van de heer Crombach Adoptiefamilie: Fam. Schoebrigts Geboortedatum: 8 april 1998 Datum overlijden: 20 april 2009 Uts van meneer van Gestel Adoptiefamilie: Fam. Mostart Geboortedatum: 6 april 1994 Datum overlijden: 21 april 2009 Ivar van meneer Achterberg Adoptiegezin: Fam. Kloeg Geboortedatum: 30 november 1995 Datum overlijden: 8 mei 2009

11

Nieuws & Wetenswaardigheden D

Geachte redactie, Ode aan Ezra Je werd geroepen om blindengeleidehond te zijn, Je was eigenzinnig, had pit, grote werklust en zette druk op de lijn. Als Vutter gingen de touwtjes wat los en mocht je rennen in het bos. Zonder je taak was je ‘van de leg’. Ziedaar, plots kwam je taak als trooster op je weg en toen je haast geen zucht meer kon slaken wilde je toch nog over ons waken. Verder werd je een kameraad met je zachtheid, warmte en geduld, vervolgens heb je, door je ZIJN ons leven ook als leermeester gevuld. Alleen al naar je kijken was voor de ziel een lust, ‘het is goed zo’ en daardoor ontstond dan de nodige rust.

12

Je gaf je overgave, je vertrouwen en je verwondering, je verbinding, je respect, je spiegels en je bewondering. Je hebt jezelf gegeven, compleet en heel je leven. Dienstbaar als je was, was je altijd in je sas. Dat loopt als een rode draad door je leven, zo heb je velen Liefde gegeven. Dansen was een favoriet, soms ook luisterde je naar een klassiek lied. Eten was je grootste ding, appelschillen en rauwe spruitjes gingen er gretig in, Zelfs bramen plukken ging je lukken. God had besloten dat je mocht komen, om nu bij Hem te gaan wonen. Met je indringende blik probeerde je mijn ziel toen te lezen, en te kijken of ook ik er klaar voor was met heel mijn wezen. Want pas dan wilde je gaan, daarom keek je mij zo heel intens aan. Nu ben je bij je vriendjes ‘in een ander weten’, heus, wij zullen elkaar nooit vergeten. We vonden het fijn je in ons midden te hebben gehad en zijn nog steeds verbaasd hoe je terugkwam op ons pad. Dank je voor je vele warme knuffels en alle mooie dingen, ik zal nog vaak met je dansen en Happy Days voor je zingen. Lieve Ez, je bent bij mij voor altijd, tot ziens en goede reis in de eeuwigheid. Carla Zeegers - van Dord

Met veel genoegen hebben wij het verhaal in Ten Geleide nr. 92 gelezen over geleidehonden voor visueel verstandelijk beperkten. We hebben met alle plezier meegewerkt aan het artikel voor de prachtige organi­ satie die KNGF Geleidehonden is. Graag zouden wij nog een aanvulling willen doen op het stuk: ‘Op de werkplek van Gerie had men voor de komst van de hond koudwatervrees. Nog voor we KNGF Geleide­ honden benaderden, bespraken we de haalbaarheid van een geleidehond op de werklocatie. Iemand die zelf begeleiding nodig had, zou die wel de verantwoor­ ding van een hond aan kunnen? Wij herinneren ons nog andere drempels. Hoe zouden de andere cliënten reageren? Hoe zouden nieuwe begeleiders en ouders van cliënten er tegenaan kijken? Er was overleg met de bege­leiders, de oudercommissies, de cliëntenraden tot en met de raad van bestuur. Conclusie: ‘Een geleide­ hond is functioneel aan een persoon verbonden. Hiertegen kan geen bezwaar gemaakt worden.’ De reglementen werden aangepast en een precedent was geboren. Alle lof voor de organisatie ‘De Driestroom’ (de organisatie voor zorg en onder­steuning waar Gerie werkt. Red). Met vriendelijke groet, Theo en Marian Jansen

Trainers trainen bij Nedtrain De treinen op de stations in Amsterdam staan maar kort stil. Het is dus lastig om het in- en uit­ stappen van de trein met een aspirant-geleide­ hond op je gemak te oefenen. Daarbij komt dat de afleiding op de normale stations groot is. Mensen, geuren, geluiden, vogels, voor een jonge hond is dat nog wel wat veel van het goede. Dankzij de medewerking van Nedtrain, het onderhoudsbedrijf van spoorwegmaterieel, kunnen onze honden deze belangrijke vaardig­ heid nu rustig oefenen. Op het rangeerterrein staan de treinen soms uren stil. Tijd genoeg dus om het ook nog eens een keertje over te doen. Iedere drie weken zijn de trainers met de jonge honden op het rangeerterrein te vinden.

O

O

R

 

U

In de rubriek ‘door u’ publiceren wij brieven van lezers. De redactie verwelkomt ingezonden brieven, maar houdt zich het recht voor (te) lange brieven in te korten. Bij voorkeur zijn inzendingen niet langer dan ½ A4 (getypt) en liever niet door uw hond ‘geschreven’.

Rectificatie taxiklachten In het vorige nummer van dit blad berichtten wij u over het Landelijk Meldpunt Taxiklachten (LMT) die de klachten over wei­ gering van geleidehonden in taxi’s apart gaan registreren om zo de omvang van het probleem in kaart te kunnen brengen. Wij schreven dat u de klachten onder meer door kunt geven aan de NVBS (Nederlandse Vereniging voor Blinden en Slechtzienden). Dit moet echter de NVG (Nederlandse Vereniging van Geleide­ hond­gebruikers) zijn. Zij zullen ook als gesprekspartner fungeren om op te komen voor de belangen van de doelgroep bij het Directoraat-generaal Mobiliteit. Dus, wordt u met uw geleidehond geweigerd in een taxi, dan verzoeken wij u dringend een klacht in te dienen. Ook als u door een andere taxi wel wordt meegenomen. Probeer daarbij zoveel mogelijk informatie te verzamelen zoals de naam van het taxi­ bedrijf, het kenteken van de auto en opstopplaats. U kunt uw klacht schriftelijk of per e-mail doorgeven aan de NVG [email protected], het Landelijk Klachtenmeld­ punt Taxi www.taxiklacht.nl of telefonisch 0900 – 2021881) of bij KNGF Geleide­honden.

Jaarbericht digitaal

2008

Koninklijk Nederlands Geleidehonden Fonds

Jaarbericht

Bijgesloten in dit nummer is het jaarbericht 2008. In dit jaarbericht, dat verzonden wordt aan alle relaties van de organisatie, doen wij verslag van de resultaten van het afgelopen jaar. Daarnaast laten we tien mensen aan het woord, die ieder op hun eigen wijze betrokken zijn bij KNGF Geleide­honden. Wij geven het jaarbericht niet uit in braille of in gesproken vorm. Wilt u het graag ‘anders lezen’, dan kunt u het volledige jaarbericht digitaal vinden op onze website www.geleidehond.nl

Robinson is de geleidehond van Hans van het Hof. Als geleidehond maakt hij regelmatig bijzondere, grappige, verdrietige of ontroerende gebeurtenissen mee waarvan hij ieder kwartaal verslag doet in Ten Geleide.

De jaartjes gaan tellen! Ik ben al behoorlijk grijs en het opstaan gaat niet meer zo vlotjes. Ondanks dat ik nog graag en heel verantwoord mijn werk doe, ben ik toch blij dat ik volgend jaar met pensioen mag. Mijn baasje baalt als een stekker, want hij moet, als het even tegenzit, nog door tot hij 67 is, en dat is nog heel lang. Gelukkig heeft roedelleider Balken­ende over mij niets te zeggen. Althans, niet tot welke leeftijd ik moet werken. Binnenkort komen ze van de school bij ons op bezoek. Ze komen dan kijken wat voor een hond mijn opvolger mag worden. Ze kijken naar de samenstelling van het gezin, hoe snel mijn baasje loopt en naar zijn karakter. Dit laatste zal de keuze wel moeilijk maken, vrees ik. Ook wordt gekeken hoeveel werk er is. Ik kan je nu al wel vertellen dat dat heel wat is. Baasje naar het werk brengen en natuurlijk weer terug naar huis. Kids naar school, kids naar sport, muziek en dansles. Boodschappen doen, Op bezoek bij deze en gene. Even naar de post, even naar de dokter, effe dit en effe dat. Enfin, het is te veel om op te noemen, maar je komt nog eens ergens zullen we maar zeggen. Ik weet al dat ik na mijn pensionering lekker thuis blijf wonen. Mijn voorganger ging naar de schoonmoeder van het baasje, maar gelukkig doet hij mij dit niet aan. Ik hoor wel eens dat veel baasjes erg verdrietig zijn als hun hond niet meer hoeft te werken. Eigenlijk wel vreemd. Vrijwel alle mensen zijn blij als ze mogen stoppen met werken en niet meer van alles hoeven. Waarom gunnen ze ons dan niet die welverdiende rust? Het lijkt me wel wat om straks zo’n pas afgestudeerde puber bij ons in huis te hebben. Natuurlijk mag hij altijd voor advies van een oude rot in het vak bij me komen. Maar uiteindelijk zal hij de verantwoordelijkheden van mij over moeten nemen en slaap ik es lekker uit. Of mijn opvolger ook zijn ervaringen met jullie wil delen, weet ik niet. Tot die tijd wil ik ze nog wel graag vertellen. Want voorlopig moet ik er nog flink tegenaan. Ik moet nu dus weer aan de slag. We gaan nog even langs de dieren­ arts voor een tekenband. Het is zomer en die vervelende zuigertjes zijn er weer volop.

Groetjes, Robinson

13

Nieuws en Wetenswaardigheden

Liberty

Owen

Pitcher

Remy

Riva

Sascha

Afscheid van Annemarie In de maand mei is vrijwilligster Annemarie van der Coevering (43) overleden. Twee jaar lang werkte Anne­ marie anderhalve dag per week ter ondersteuning van de helpdesk van de afdeling Puppy- en Pleeggezin­ nenzorg. De Directie en de medewerkers van KNGF Geleidehonden zijn diep geschokt door het veel te vroege overlijden van Annemarie.

KNGF Geleidehonden genomineerd voor Goede Doelen Prijs

14

Voor de populaire Pandora sieraden is sinds kort ook een ‘Adopteer Een Pup’ bedel verkrijgbaar. De bedel, een hondje in geleidehonden­ tuig, met twee zirkoniasteentjes als ogen staat symbool voor de ver­ trouwensband tussen mens en dier. De bedel kost € 43,– en is ver­ krijgbaar via onze webshop waarop u kunt inloggen via onze website www.geleidehond.nl Het eerste exemplaar van de bedel werd in ontvangst genomen door acteur Waldemar Torenstra, die hem ongetwijfeld cadeau zal doen aan zijn vriendin Sophie Hilbrand. De ‘Adopteer Een Pup’ bedel past op kettingen en armbanden van Pandora, Chiaro, Trollbeads, Chamilia, Biagi, Tedora, Spinning, Pasha, Charlot Design, Imenzo, en Ba.

Honden SCHOOL OP

Geleidehondje als Pandora bedel

Het afgelopen jaar is Ouderenbond ANBO in samen­ werking met ouderenomroep MAX gestart met de uitreiking van de prijs voor ‘Het Goede Doel van het Jaar’. Samen met negen andere goede doelen zijn wij genomineerd voor de Goede Doelen prijs 2009. Dat we die graag willen winnen spreekt natuurlijk voor zich.

Simba

Taura

Tender

15

Wie bepaalt wie er wint? U! Door op ons te stemmen op www.anbomaxgoededoelenprijs.nl kunt u de kans dat wij de prijs in de wacht slepen vergroten. U kunt stemmen vanaf 1 juni tot en met 13 november. Voor meer informatie kunt u ook terecht op deze web­ site. Dus; stemmen, stemmen, stemmen.

Tiësto

Tinka

Tonka

Ulex

Umaik

Umar

Verhalen van weleer Voor het jubileumjaar 2010, waarin we het 75-jarig bestaan van de geleidehond­ school vieren, zijn we bezig met het samenstellen van een boek over de geleide­ hond in Neder­land. Alle aspecten van deze bijzonde­ re honden komen aanbod en vele mensen komen aan het woord. Weet u een mooi ver­ haal over een geleidehond, kunt u zich de tijd nog herin­ neren dat wij op de Midden­

Terry

weg in Amsterdam zaten en kunt u hierover vertellen? Bent of kent u een oudinstructeur, geleidehond­ gebruiker, puppypleeg- of fokgastgezin van het eerste uur en wilt u hierover met de schrijver van het boek praten? Stuur dan een e-mail naar [email protected] en wij nemen contact met u op. Oude foto’s zijn natuurlijk ook van harte welkom.

Umbar

Ursa

Usah

Usko

Vannes

Vaya

OP

Honden SCHOOL Vianne

Vinnie

Vio

Virgil

Virna

Vrouwke

Wavey

Whisper

Widad