Een fiets voor bijna niets. PLAN VAN AANPAK HELING FIETSEN BINNENSTAD-OOST
Concept 31-12-2008 Behoort bij Raadsvoorstel 98 - 2009
Inhoudsopgave 0.
Management samenvatting
3
1.
Inleiding
4
2.
Projectopdracht
4
3.
Aanpak
5
4.
Projectinrichting en voorwaarden
6
5.
Plannen
7
6.
Samenwerking/evaluatie
7
7.
Communicatieplan
8
8.
Bijlagen
Behoort bij Raadsvoorstel 98 - 2009
1
Voorwoord In het beleidsprogramma van het kabinet is de aanpak van fietsendiefstal aangegeven als één van de prioriteiten. De doelstelling is landelijk 100.000 minder gestolen fietsen in 2010 ten opzichte van 2006. In 2006 werden er landelijk 750.00 fietsen gestolen. Ook in Helmond is na een aantal jaren van daling en stabilisatie sinds 2008 weer een stijging waarneembaar van het aantal aangiften fietsendiefstal. Uit de tweejaarlijkse inwonersenquête van de gemeente Helmond blijkt tevens dat het slachtofferschap fietsendiefstal de laatste jaren niet is afgenomen en dat jaarlijks ongeveer 4.200 inwoners (6%) het slachtoffer worden van fietsendiefstal. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft in juni 2008 een Plan van Aanpak Fietsendiefstal gepubliceerd met maatregelen om de fietsendiefstal problematiek aan de pakken. Eén van deze maatregel is het aanscherpen van het toezicht en de controle op opkopers en handelaren door de gemeente. Middels registercontrole kan de gemeente heling tegen gaan en optreden tegen handelaren die niet op een legale en controleerbare wijze willen opereren. Helingcontrole van opkopers en handelaren door de politie heeft de laatste jaren een lage prioriteit gehad. Omdat dit arbeidsintensief werk is en door de hoge werkdruk is de politie vooral dadergericht met het probleem fietsendiefstal bezig geweest. Uit gegevens van de politie blijkt dat in het gebied Helmond-centrum de meeste fietsen worden weggenomen. Ook is bekend dat er zich diverse handelaren binnen dit gebied bevinden. Zoals bekend is de stichting Stadswacht Helmond (SSH) in 2008 succesvol gestart met gericht wijktoezicht in de Binnenstad. Omdat zich binnen dit gebied ook een aantal handelaren bevinden is samen met de politie besloten tot het opzetten van een pilot registercontrole. In nauwe samenwerking met de politie zullen de registercontroles opnieuw worden opgezet en uitgevoerd door stadssurveillanten van de SSH binnen het gebied Binnenstad. Indien blijkt dat deze pillot succesvol kan worden genoemd kan deze werkwijze eventueel stadsbreed worden geïmplementeerd.
Behoort bij Raadsvoorstel 98 - 2009
2
Management samenvatting In het beleidsprogramma van het kabinet is de aanpak van fietsendiefstal aangegeven als één van de prioriteiten. De doelstelling is om in 2010 landelijk 100.000 minder gestolen fietsen te hebben ten opzichte van 2006. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft in juni 2008 een Plan van Aanpak Fietsendiefstal gepubliceerd met maatregelen om de fietsendiefstal problematiek aan de pakken. Dit plan aanpak is middels een convenant door o.a. de VNG ondertekend en wordt inmiddels geïmplementeerd. Tweederde van het aantal fietsendiefstallen in Helmond wordt ontvreemd binnen het gebied Helmond-centrum/Binnenstad. De politie richt zich vooral op daderaanpak. Helingbestrijding in de vorm van registercontrole heeft geen prioriteit. Binnen het Plan van Aanpak Fietsendiefstal is de registercontrole genoemd als een mogelijk actiepunt voor de gemeente binnen de bestrijding van fietsendiefstal. Door de politie en de SSH wordt de registercontrole als een effectief middel aangemerkt om fietsendiefstal in Helmond te verminderen. De registercontrole kan onderdeel uit maken en past binnen de extra inzet SSH Binnenstad 2008-2010. Ook past de inzet in het handhavingprogramma 2009 en 2010. Doelstelling is het aantal aangiften fietsendiefstal in 2009 terug te brengen met 15% en in 2010 met 25%, bronjaar 2006. De aanpak kan gezien worden als een pilotproject en de aanpak kan bij gebleken succes Helmond breed worden ingezet. Eind 2009 zal en een tussenevaluatie plaatsvinden. Eind 2010 zal een algehele evaluatie plaatsvinden.
Behoort bij Raadsvoorstel 98 - 2009
3
Inleiding In het beleidsprogramma van het kabinet is de aanpak van fietsendiefstal aangegeven als één van de prioriteiten. De doelstelling is landelijk 100.000 minder gestolen fietsen in 2010 ten opzichte van 2006. In 2006 werden er landelijk 750.00 fietsen gestolen en in Helmond 345. Door het Nederlandse publiek wordt fietsendiefstal als een van de grootste maatschappelijke ergernissen gezien. Landelijk is derhalve een stuurgroep Aanpak Fietsendiefstal in het leven geroepen welke als taak heeft dit probleem gecoördineerd aan te pakken. Binnen deze stuurgroep is naast de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) o.a. vertegenwoordigd: -
Algemene Nederlandsche WielrijdersBond (ANWB) Stichting Aanpak Voertuigcriminaliteit (AVc) Bond van Garagehouders (BOVAG) Bureau Verkeershandhaving Openbaar Ministerie (BVOM / OM) Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties (BZK) Fietsersbond Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) Rijksdienst voor het Wegverkeer (RDW) Politie Bovemij Schadeverzekeringen NV / Enra Verzekeringen BV Ministerie van Verkeer en Waterstaat (VenW)
Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft in juni 2008 een Plan van Aanpak Fietsendiefstal gepubliceerd met maatregelen om de fietsendiefstal problematiek aan de pakken. Dit plan aanpak is middels een convenant door alle partijen ondertekend en wordt inmiddels geïmplementeerd. Uit cijfers van de politie in Helmond blijkt dat het aantal aangiftes van fietsendiefstal sinds 2005 aan het dalen was. In 2008 is dit aantal echter weer fors aan het stijgen.
1.2.3. Diefstal van brom-, snor-, fietsen
2004 1135
2005 850
2006 783
2007 780
2008 996
Dat het aantal werkelijk gestolen fietsen vele malen groter is moge duidelijk zijn uit het feit dat alleen cijfers bekend zijn van diefstallen waarvan bij de politie aangifte is gedaan. Bij de inwonersenquête in 2006 geeft 6% van de geënquêteerde aan het afgelopen jaar slachtoffer te zijn geworden van fietsendiefstal. Als we dit percentage afzetten tegen het aantal inwoners in Helmond tussen de 10 en 75 jaar komen we uit op ongeveer 4.200 ontvreemde fietsen per jaar. Uit de politiecijfers kan dus worden geconcludeerd dat slechts bij 25% ook daadwerkelijk aangifte wordt gedaan. Dat fietsendiefstal binnen Helmond vooral een gebiedsgebonden probleem genoemd mag worden moge duidelijk zijn uit de politiecijfers. Al jaren worden de meeste fietsen weggenomen binnen het gebied van de politieafdeling Helmond-centrum. Al jaren wordt ongeveer 2/3 van het aantal aangiftes fietsendiefstal gedaan vanuit het gebied Helmond-centrum en 1/3 uit de rest van Helmond. Binnen het gebied Helmondcentrum blijkt verder dat de helft van de fietsen wordt weggenomen uit het centrumgebied.
Behoort bij Raadsvoorstel 98 - 2009
4
1.
Projectdoelstelling
De inzet van de SSH zal er opgericht zijn om samen met de politie de op en verkoop van gestolen fietsen te verminderen in de binnenstad. Deze aanpak zal geschieden middels registercontrole door medewerkers van de SSH. De overeengekomen projectdoelstellingen luiden als volgt: • •
In 2009 15% minder aangiften fietsendiefstal t.o.v. 2008 binnen het gebied centrum. In 2010 25% minder aangiften fietsendiefstal t.o.v. 2008 binnen het gebied centrum.
De projectaanpak behelst geen Helmond brede registercontrole. Indien tijdens de projectperiode echter blijkt dat een brede registercontrole noodzakelijk en haalbaar is zal hiertoe worden over gegaan.
3. Aanpak In artikel 2.5.1 tot en met 2.5.4 van de Algemene Plaatselijke Verordening Helmond 2008 zijn de regels weergeven waar opkopers en handelaren van gebruikte fietsen zich aan moeten houden. In artikel 2.5.2 is aangegeven dat de handelaar of opkoper verplicht is een door of namens de burgemeester gewaarmerkt register bij te houden. De laatste jaren heeft er geen controle meer plaatsgevonden of opkopers en handelaren gebruik maken van een dergelijk register. Ook heeft er geen controle plaatsgevonden van de registers van fietsenhandelaren. De medewerkers van de stichting Stadswacht Helmond (SSH) zijn allen aangewezen als toezichthouder van de Algemene Plaatselijke Verordening Helmond 2008. Ook zal worden voorgesteld alle medewerkers worden aan te wijzen als ambtenaar als bedoelt in artikel 2.5.3 onder a van de Algemene Plaatselijke Verordening Helmond 2008. Er zal sprake zijn van een gefaseerde aanpak. Omdat de verplichting tot het bijhouden van een register voor veel opkopers nieuw is zal in de eerste maanden veel nadruk worden gelegd op het inventariseren van de opkopers in het gebied Binnenstad. Deze opkopers zullen d.m.v. een persoonlijk bezoek en ook schriftelijk benadert worden. Hierbij zal aan hen worden aangegeven dat men verplicht is een opkoopregister bij te houden, waar dit te verkrijgen is, wat er ingevuld moet worden en gecontroleerd wordt en het doel van de controles. Na deze periode zal de aandacht vooral uit gaan naar het door medewerkers van de SSH daadwerkelijk controleren van de opkopers. Bij deze controles zal sprake zijn van prioritering van het toezicht. Opkopers welke zich houden aan regels zullen hierbij minder vaak gecontroleerd worden dan overtreders. Aan overtreders welke zich niet houden aan de verplichting tot het bijhouden van een register en/of de voorschriften van de Algemene Plaatselijke Verordening Helmond 2008 niet naleven zal in eerste aanleg na een waarschuwing een dwangsom worden opgelegd en zal proces verbaal worden opgemaakt ter zake overtreding van artikel 437 van het Wetboek van Strafrecht. De uitvoering van het opleggen van deze dwangsom zal geschieden door de afdeling Bouwen en wonen, handhaving. Het opmaken van een proces verbaal zal vooralsnog door de politie gebeuren en later door BOA bevoegde medewerkers van de SSH. Voor medewerkers van de SSH zal in de loop van 2009 een uitbreiding van de opsporingsbevoegdheid worden voorgesteld voor de artikelen 437 van het Wetboek van Strafrecht. Hierdoor kan de buitengewoon opsporingsambtenaar die de controle uitvoert ook direct proces verbaal opmaken bij strafbare constateringen. Indien opkopers niet wensen meewerken aan een controle door medewerkers van de SSH zal deze controle direct in samenwerking met de politie worden uitgevoerd.
Behoort bij Raadsvoorstel 98 - 2009
5
Voor de uitvoering van de controle en de handhaving zal een stappenplan handhaving opkopers worden gemaakt.(Bijlage A.) Onderdeel van de registercontroles is de controle of de aangetroffen fietsen zijn ingeschreven in het register en op de juiste manier zijn ingeschreven. Tevens zullen de aangetroffen fietsen worden op diefstal worden gecontroleerd via het fietsdiefstalregister van de Rijksdienst voor het Wegverkeer(RDW). Om het opsporen van gestolen fietsen efficiënter te maken is door de Stichting Aanpak Voertuigencrinimaliteit in opdracht van de stuurgroep Aanpak Fietsendiefstal een intelligente reader ontwikkeld. Deze reader heeft een directe koppeling met het fietsregister van de RDW. Na een uitgebreide pilot en eindevaluatie welke in het najaar van 2008 heeft plaatsgevonden, wordt de reader nu aangeboden gemeenten en politie. Dit controle en opsporingsmiddel heeft een aantal voordelen. Te Weten: • • •
Tegen gaan van heling. Minder administratieve handelingen op straat en op het bureau. Efficiënt opsporen van gestolen fietsen inde praktijk.
Aan het college van burgemeester en wethouders zal worden voorgesteld tot aanschaf van een dergelijke reader over te gaan. De kosten van de aanschaf van een reader bedragen eenmalig € 3.998,- . Extra kosten voor controles bedragen € 1.347,- voor 2009 en € 1.347,voor 2010. Voorgesteld zal worden dit bedrag middels een eenmalige subsidieverlening aan de SSH beschikbaar te stellen.
4. Projectinrichting en voorwaarden De inzet van de medewerkers van de stichting Stadswacht Helmond zal onderdeel uitmaken van de wijkgerichte aanpak Binnenstad tot en met 2010. Met de afdeling Bouwen en Wonen, handhaving, zullen afspraken worden gemaakt omtrent het opleggen en uitvoeren van een dwangsom. Bij deze controles zal gebruik worden gemaakt van een zogenaamde intelligente chiplezer welke zal worden aangeschaft. Ook zal onderzocht worden op welke manier de controle van de opkopers zo effectief en efficiënt mogelijk kan geschieden. Met het openbaar ministerie zullen afspraken worden gemaakt m.b.t. de strafrechtelijke handhaving.
5. Plannen 1-2-2009 – 1-4-2009: • •
Inventariseren opkopers. Communicatie naar opkopers.
• •
Controle opkopers waarschuwingsperiode. Bij constatering strafbare heling doorgeven politie.
•
Controle opkopers met opleggen dwangsom en strafrechtelijke handhaving.
1-5-2009 – 1-7-2009:
1-7-2009 en verder:
Behoort bij Raadsvoorstel 98 - 2009
6
6. Samenwerking/evaluatie In de maand december 2009 zal er een tussen evaluatie van het project plaatsvinden. In december 2010 zal er een eind evaluatie worden opgesteld.
7. Communicatieplan Met de afdeling communicatie zal een communicatieplan worden samengesteld.
7. Bijlagen - Stappenplan handhaving opkopers.
Behoort bij Raadsvoorstel 98 - 2009
7
Bijlage A Handhavingstappenplan - Artikel 2.5.2. (APV Helmond 2008) Verplichting m.b.t. het verkoopregister. - Geen register: Schriftelijke waarschuwing (actie SSH) Vooraankondiging dwangsom éénmalig € 5.000,-(BW/ha i.s.m. SSH). Controle SSH: • Wel register – verder geen actie. • Geen register: o Opmaken proces verbaal (SSH i.s.m. politie) o Besluit dwangsom éénmalig € 5.000,- (BW/ha i.s.m. SSH) o
Niet bijhouden register: Schriftelijke waarschuwing (actie SSH) Controle SSH: • Register bijhouden- verder geen actie. • Register niet bijhouden: o Opmaken proces verbaal (SSH i.s.m. politie) o Vooraankondiging dwangsom éénmalig € 2.500,-(BW/ha i.s.m. SSH). e 2 Controle SSH: • Register bijhouden- verder geen actie. • Register niet bijhouden: o Opmaken proces verbaal (SSH i.s.m. politie) o Besluit dwangsom éénmalig € 2.500,-(BW/ha i.s.m. SSH).
- Artikel 2.5.3 (APV Helmond 2008) Niet naleven voorschriften. - Niet naleven voorschriften: Schriftelijke waarschuwing (actie SSH) Vooraankondiging dwangsom éénmalig € 5.000,-(BW/ha i.s.m. SSH). Controle SSH: • Wel register – verder geen actie. • Geen register: o Opmaken proces verbaal (SSH i.s.m. politie) o Besluit bestuursdwang (BW/ha i.s.m. SSH)
Behoort bij Raadsvoorstel 98 - 2009
8
