Benutten gratis stadsglossy's en uitgaansmagazines hun crossmediale mogelijkheden voldoende?
Een crossmediale aanbeveling voor uitgaansmagazine LICHT op Eindhoven
Reflectie Cohort Studentnummer Afstudeerperiode Deadline Reflectie begeleider Formatieve feedback
2
Charlotte Backx 2006 2102174 P2 2010/2011 24 januari 2011 Monique Hamers Malou Willemars
Inhoudsopgave Inleiding: Verantwoording van het onderwerp en de doelstelling van deze reflectie Uitwerking van de hoofdvraag Relevante deelvragen Onderzoek Veldonderzoek Literatuuronderzoek Eigen ervaring
5 5 5 5 6 6 6 6
Crossmedia en branche Hoofdstuk 1: Wat zijn stadsglossy's en uitgaansmagazines? Trend: Stadsglossy’s en uitgaansmagazines, booming business van de laatste jaren Wat is het verschil tussen een stadsglossy en een uitgaansmagazine? Wat staat er in een stadsglossy en een uitgaansmagazine? Waar worden stadsglossy’s en uitgaansmagazines verspreid? Wie lezen stadsglossy’s en uitgaansmagazines? Conclusie: Wat zijn stadsglossys’ en uitgaansmagazines?
7 7 7 7 8 8 8
Hoofdstuk 2: Wat is crossmedia De definitie van crossmedia De gebruikers van nieuwe media ‘Just another website’ Conclusie: Wat is crossmedia
9 9 9 9 10
Hoofdstuk 3: In hoeverre zijn stadsglossy’s en uitgaansmagazines momenteel crossmediaal? Hebben alle stadsglossy’s en uitgaansmagazines een website? Hoe zien de websites eruit? Wat lijkt het doel van de websites? Wat voor informatie bevatten de websites ? Hoe worden de websites bezocht? Conclusie: Hoe staat de huidige situatie ervoor?
11 11 11 12 12 13 14
LICHT op Eindhoven Hoofdstuk 4: Wat is de huidige crossmediale situatie van LICHT op Eindhoven? En wat kan er verbeterd worden? De samenstelling van de redactie Wat er mist op de redactie De redactionele formule Wat er mist aan de redactionele formule Pijlers Schrijfstijl Hyperlinks Jaarplanning en speciale themanummer Doelgroepomschrijving Wat er mist aan de doelgroepomschrijving? Verspreiding en frequentie Adverteerders Het ontbreken van adverteerders Sociale media Wat er mist aan sociale media? Concurrentie van LICHT op Eindhoven
3
15 15 15 15 16 16 16 17 17 18 18 18 19 19 19 19 20
Conclusie
20
Hoofdstuk 5: Een algemene aanbeveling voor LICHT op Eindhoven: Richtlijnen om op een goede manier een website en sociale media te onderhouden. 21 Redactie 21 Formule 21 Pijlers 21 Schrijfstijl 21 Inspelen op de specifieke kenmerken van het internet 22 Bronvermelding 22 Frequentie 22 Doelgroep 23 Beschrijving van een webbezoeker 23 Interactiviteit 23 Verspreiding 23 Adverteerders 24 SEO 24 Sociale media 24 Conclusie 24 Hoofdstuk 6: Specifieke aanbevelingen: Hoe kan LICHT op Eindhoven crossmedia toepassen? De website Nichesite Reactie Beoordeling Webshop Aanmelden Nieuwsbrief RSS-feed Applicaties Altijd op de hoogte Speurtocht Google Maps Sociale Media Tweetdeck Voor wie schrijf je? Wat schrijf je? YouTube Conclusie
26 26 26 26 26 26 26 26 27 27 27 27 27 28 28 28 28 29 29
Literatuurlijst Bronnenlijst: Veldonderzoek Literatuur Internetbronnen
30 30 30 31
Bijlagen:
32 32 34
Eigen veldonderzoek naar stadsglossy’s en uitgaansmagazines Eigen veldonderzoek van de websites van stadsglossy’s en uitgaansmagazines
4
Inleiding In dit eerste onderdeel van mijn reflectie wil ik ingaan op de centrale vraag en hoe ik tot deze vraag ben gekomen. Na het beschrijven van de aanleiding zal ik de hoofdvraag uitwerken, hierna volgen de deelvragen. Tot slot eindig ik met de aanpak van dit onderzoek. Verantwoording van het onderwerp en de doelstelling van deze reflectie Sinds enkele maanden loop ik een vrijwillige stage bij Asega Media: uitgeverij van drie gratis uitgaansmagazines, verschillende retailmagazines en projecten zoals Festival Mundial, In Your Pocket City Guides en het Olympisch Gebied. De uitgaansmagazines die ze uitgeven zijn De T in Tilburg, Licht op Eindhoven in Eindhoven en Zie Oud Zuid in Oud-Zuid Amsterdam. Mijn reflectie is toegespitst op het jongste telg van Asega Media, namelijk LICHT op Eindhoven. Met dit magazine gaat het tot nu toe niet erg goed. Adverteerders laten op zich wachten en de website heeft zeer weinig bezoekers. Van de 28 pagina's in januari, stonden er op drie pagina's advertenties van drie verschillende adverteerders. Een interview van twee pagina's werd gesponsord door de kruidenlikeur Schrobbelèr. Dit is een veel te laag advertentiegehalte voor een magazine dat gratis verkrijgbaar is. Ter vergelijking: in het gratis uitgaansmagazine Zie Oud Zuid van dezelfde uitgever, stonden er in januari op 8 van de 21 pagina's advertenties van 28 verschillende adverteerders. De website Lichtopeindhoven.nl heeft een gemiddeld bezoekersaantal van twintig per dag (Google analytics, 17-1-2011) waar andere bladen in de branche er soms wel honderden per dag hebben blijkt uit deze reflectie. Er is geen sprake van crossmedia bij LICHT omdat er nog geen samenwerking is tussen de verschillende mediavormen die LICHT bezit (Reynaert en Dijkerman, 2009. p.19). Aan het einde van iedere maand wordt het actuele nummer op de website geplaatst met het programma Issuu Free Publishing. De verhalen uit het magazine worden vervolgens nog een keer afzonderlijk op de hoofdpagina van de website geplaatst en als dat eenmaal gedaan is, wordt er bijna niet meer naar de website omgekeken. Mijns inziens is dat een verspilling van de mogelijkheden. LICHT heeft veel potentie een crossmediaal product te worden. De huidige situatie zal niet verbeteren door enkel iedere dag een verhaal op de site te plaatsen omdat er dan nog steeds geen samenwerking ontstaat tussen de website en het magazine. Er is dan slechts sprake van een multimediale aanpak (Dasselaar en Pleijter, 2010. p. 29). Om crossmediaal te werken moet er een constructie worden bedacht waarbij de website het blad kan versterken. Ik denk dat LICHT beter af is als crossmediaal product. Dit kan zorgen voor een groter bereik, het helpt ter versterking van de boodschap, het biedt nieuwe mogelijkheden om lezers te werven, het vergroot de naamsbekendheid en biedt kansen voor nieuwe verdienmodellen (Reynaert, 2007). Uitwerking van de hoofdvraag Omdat ik tijdens mijn stage zag dat het niet goed gaat met LICHT op Eindhoven en ik denk dat er veel meer mogelijkheden zijn voor de website dan nu worden ingezet, kwam ik tot de hoofdvraag van deze reflectie. Benuttengratis stadsglossy's en uitgaansmagazines hun crossmediale megelijkheiden voldoende? Een crossmediale aanbeveling voor uitgaansmagazine LICHT op Eindhoven. Ik wil met deze hoofdvraag algemeen onderzoeken hoe je crossmediaal kunt werken als uitgever van een gratis stadsglossy of uitgaansmagazine. Ik richt mijn aanbevelingen echter specifiek op Licht op Eindhoven omdat ik hier stage heb gelopen en het uitgaansmagazine veel crossmediale potentie heeft. Relevante deelvragen Om een antwoord te geven op de centrale vraag, zijn er deelvragen nodig. Sommige deelvragen zijn er om duidelijkheid te geven over begrippen die ik behandel. Andere deelvragen zijn er om de hoofdvraag daadwerkelijk te beantwoorden.
5
Deelvragen ter verduidelijking van begrippen: 1. Wat zijn stadsglossy’s en uitgaansmagazines? 2. Wat is crossmedia? Deelvragen voor het beantwoorden van mijn hoofdvraag: 1. In hoeverre zijn stadsglossy’s en uitgaansmagazines op dit moment crossmediaal? 2. Wat is de huidige crossmediale situatie van LICHT op Eindhoven? 3. Hoe onderhoud je op een goede manier een website en sociale media? 4. Hoe kan LICHT op Eindhoven crossmedia toepassen? Onderzoek Veldonderzoek Om hoofdstuk 1 (wat zijn stadsglossy’s en uitgaansmagazines?) en hoofdstuk 3 (in hoeverre zijn stadsglossy’s en uitgaansmagazines op dit moment crossmediaal?) te beantwoorden, heb ik veldonderzoek gedaan. Ik ben te werk gegaan volgens het olievlek principe, omdat er op schrift nog weinig bekend is over de branche. Niemand weet om hoeveel bladen het gaat en door wie en waar ze worden uitgegeven. Ook het Handboek Nederlandse Pers bood geen uitkomst, daarom heb ik de uitgevers van stadsglossy’s en uitgaansmagazines die bij mij bekend waren benaderd en aan hen gevraagd of zij nog meer titels kennen binnen de branche. Zo ben ik aan een totaal van zevenendertig titels gekomen. Ik heb de uitgevers van deze titels allemaal eenpersoonlijke e-mail gestuurd met een aantal vragen dat ik beantwoord wilde hebben. Van de meesten heb ik reactie gekregen, anderen lieten weten niet geïnteresseerd te zijn of reageerden niet. De antwoorden op mijn mail zijn her en der terug te vinden in mijn reflectie, soms ook als letterlijke quote. De vragen waren: 1. Wanneer verscheen de eerste uitgave van NAAM MAGAZINE, hoe groot is de oplage en hoe wordt deze verspreid? 2. Weet u hoe NAAM MAGAZINE wordt gelezen en door wie? 3. Heeft NAAM MAGAZINE een website en weet u hoe deze wordt bezocht? 4. Hoe zou u de inhoud van NAAM MAGAZINE willen omschrijven? 5. Welke titels kent u met een vergelijkbaar concept als NAAM MAGAZINE? Om de vraag te beantwoorden in hoeverre de stadsglossy’s en uitgaansmagazines crossmediaal zijn, heb ik alle websites onder de loep genomen. Alle uitgevers die hebben gereageerd hebben mij ook een uitgave van hun stadsglossy of uitgaansmagazine toegestuurd. Literatuuronderzoek Om antwoord te geven op hoofdstuk 2 (wat is crossmedia?) heb ik me gericht tot vakliteratuur. Evenals voor hoofdstuk 5 (Hoe onderhoud je op een goede manier een website en sociale media?) In de overige hoofdstukken zijn natuurlijk ook schriftelijke bronnen gebruikt. Deze dienen ter versterking van mijn argumentatie. Eigen ervaring Sommige delen van mijn reflectie zijn gebaseerd op mijn eigen ervaring tijdens mijn stage bij Asega Media. Dit zie je vooral terug in hoofdstuk 4 (Wat is de huidige crossmediale situatie van LICHT op Eindhoven en wat kan er verbeterd worden?).
6
Wat zijn stadsglossy’s en uitgaansmagazines? Inleiding Stads- en uitgaansmagazines schieten de laatste jaren als paddenstoelen uit de grond (Adformatie, 2008). Vele zijn gratis verkrijgbaar, andere niet. Volgens mijn veldonderzoek (bijlagen 1) worden ze altijd uitgegeven door onafhankelijke uitgevers en niet door de gemeenten zelf. Trend: Stadsglossys en uitgaansmagazines, booming business van de laatste jaren “Wanneer mensen in de hedendaagse overvloed aan nieuws hun informatievoorzieningen filteren, worden gebeurtenissen dicht bij huis steeds belangrijker”, denkt Bob Oostelbos van Asega Media uitgever van drie uitgaansmagazines. Uit mijn veldonderzoek blijkt dat zesentwintig van de zevenendertig stadsglossy’ en uitgaansmagazines in de afgelopen vijf jaar zijn gestart. Het aanbod van gratis media wordt steeds meer geaccepteerd als nieuwsvoorziening, natuurlijk via internet, maar ook in geprinte vorm (Scholten en Ruigrok, 2009). Nieuwsvoorziening komt de laatste jaren steeds vaker via verschillende kanalen gratis bij de gebruiker binnen waardoor het bijna overbodig lijkt nog een krant te kopen (Scholten en Ruigrok, 2009). De keerzijde hiervan is dat de informatievoorziening dusdanig groeit dat mensen een overkill aan informatie krijgen (Huysmans en De Haan, 2010 p. 19), hier spelen gratis stadsbladen goed op in. Mensen blijven altijd geïnteresseerd in hun directe leefomgeving. Dat wordt versterkt in tijden van globalisering en Europese eenwording. (Boom, e.a. 2006 p. 149) Wat is het verschil tussen een stadsglossy en een uitgaansmagazine? Ik behandel beide vormen in mijn reflectie omdat het verschil nihil is. Toch wil ik voor de duidelijkheid de verschillen kort toelichten. Ik ben tot deze conclusies gekomen tijdens mijn veldonderzoek. Echte stadsglossy’s in mijn onderzoek zijn HRLM, Leven en Glamsterdam. Je herkent een stadglossy aan het luxe gevoel. Hetzelfde gevoel dat je krijgt bij een vrouwenglossy. Het formaat is meestal groot (A4 of groter), de cover glimt, er wordt veel aandacht besteed aan de vormgeving waarbij er veel witruimte wordt gelaten. Er staan een overvloed aan mode en trends in. Dit alles uiteraard op lokaal niveau. Uitgaansmagazines die je in mijn onderzoek terugvindt, zijn De T, Quo Vadis en Uitkrant. Een uitgaansmagazine heeft geen overdaad aan luxe, maar voelt juist heel compact aan. Het heeft een klein formaat (richting A5), de cover is vaak van dezelfde papiersoort als de rest van het magazine, er is minder plaats voor witruimte, er staat vrijwel altijd een agenda in en de inhoud gaat voornamelijk over gebeurtenissen in de stad. Wat staat er in stadsglossy’s en uitgaansmagazines? “Wij zijn een gids voor de stad, we weten wat er gebeurt, waar, wanneer en met wie. On top of trends, helemaal in de haarvaten van het uitgaansleven en de creatieve sector van de stad”, vat hoofdredactrice Pamela Wilhelmus de inhoud van NL Unlimited magazines kort samen. Om mijn veldwerk binnen de perken te houden moesten de magazine bij voorbaat aan drie voorwaarden voldoen: - Ze moeten gratis verkrijgbaar zijn. - Ze moeten het uiterlijk hebben van een tijdschrift. - Ze moeten een regionale of plaatselijke kunst-, cultuur-, en uitgaansagenda hebben. - Ze moeten daarnaast redactionele content plaatsen. Omdat de doelgroep per stadsglossy en uitgaansmagazine zeer van elkaar verschilt, geven de uitgevers ook een andere invulling aan de glossy’s en magazines. Een algemeen beeld geven van de inhoud kan wel:
7
De zevenendertig glossy’s en magazines die ik heb onderzocht bevatten interviews, achtergronden, reportages, previews en columns over plaatselijke vrijetijdsbesteding in de ruimste zin van het woord en hebben een hoog lifestyle gehalte met berichtgeving over trends, mode en producten uit de regio of stad. Verder vormen advertenties en advertorials de levensader van ieder gratis magazine of glossy. “De Uitkrant wil zijn lezers verleiden om gebruik te maken van het complete culturele aanbod in de stad, de dancefestivals zowel als de klassieke concerten, met een interessante en vermakelijke mix van artikelen, columns en mooi beeldmateriaal”, zegt Nico Mulder van Uitkrant Amsterdam Waar worden stadsglossy’s en uitgaansmagazines verspreid? Er zijn in deze branche twee manieren van verspreiding. Zoals bij regionale bladen gebruikelijk is, worden er een aantal varianten huis-aan-huis bezorgd bij bewoners zonder ja/nee sticker, degene dus die toestemming geven ongeadresseerd drukwerk te ontvangen. Andere uitgevers hebben echter voor de ‘controlled circulation’ gekozen. Hierbij worden de bladen verspreid over de stad en kan de lezer ze oppikken in bioscopen, horecagelegenheden, bibliotheken, culturele instellingen en winkels en in enkele gevallen ook bij de huisarts en tandarts. Wie lezen stadsglossy’s en uitgaansmagazines? “Het is naast de abonnees moeilijk te zeggen wie de Uitcultuurkrant precies leest. Mensen nemen hem wel mee, maar lezen ze hem thuis helemaal? Kijken ze hem alleen door in het café waar de krant ligt? Lastig om te onderzoeken”, merkt Bregje Kuipers van de Uitcultuurkrant in Eindhoven op. Ondanks dat het lastig is om te onderzoeken wie de stadsglossy’s en uitgaansmagazines lezen en vierendertig van de zevenendertig titels tot op heden geen lezersonderzoek gedaan hebben, bevat het antwoord van de uitgevers op de vraag ‘wie leest jullie blad’ vaak dezelfde strekking: de lezer zou hoger opgeleid zijn, tussen de 20 en 50 jaar en waarschijnlijk overwegend vrouwelijk. Uit de enige drie lezersonderzoeken binnen de branche, die ik mocht inzien (De T, de UITkrant en Steps magazine) blijkt hetzelfde. Als de oplagecijfers van de titels uit mijn veldonderzoek ongeveer overeenkomen met het aantal lezers per titel, kunnen we spreken van goed gelezen magazines en glossy’s. De gemiddelde oplage ligt rond de 30.000 exemplaren per magazine en glossy. Conclusie: Wat zijn stadsglossy’s en uitgaansmagazines? Er verschijnen steeds meer gratis stadsglossy's en uitgaansmagazines in Nederland op lokaal niveau. Deze bladen informeren de doelgroep over plaatselijke vrijetijdsbestedingen. Ze leven van adverteerders en zijn overal in de stad terug te vinden. De doelgroep omhelst mannen maar vooral vrouwen tussen de 20 en 50 jaar oud die geld te besteden hebben.
8
Wat is crossmedia? In dit hoofdstuk definieer ik kort de term crossmedia en leg ik uit wie de gebruikers zijn van nieuwe media. Daarnaast zal ik ingaan op het begrip information overload en hoe je ervoor zorgt dat jouw website niet gelijk komt te staan aan dit begrip. Definitie van crossmedia Crossmediale journalistiek en redactie betekenen allereerst goed nadenken over het doel dat je wilt bereiken en vervolgens beslissen welke middelen of mediavormen je daarvoor het beste kunt inzetten (Dasselaar en Pleijter, 2010 p. 29). Je zorgt dat een boodschap door middel van een verhaal wordt uitgedragen over verschillende mediavormen. Hierbij houd je rekening met de kwaliteiten en eigenaardigheden van alle ingeschakelde media. Ook de participerende houding en het mediagebruik van de consument moet duidelijk zijn (Reynaert en Dijkerman, 2009 p.28). De gebruikers van nieuwe media Over het algemeen worden vooral hoger opgeleide, jonge mannen sterk aangetrokken door nieuwe media, blijkt uit onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau (Huysmans en De Haan, 2010 p. 13). Het SCP maakt bij de gebruikers van nieuwe media onderscheid tussen de voorlopers en de volgers. Het grootste verschil tussen deze twee is dat de voorlopers vaker gebruik maken van diverse vormen van nieuwe media (internet, digitale televisie, smartphones) en nieuwe ontwikkelingen direct omarmen, waar de volgers zich wat gereserveerder opstellen. Dat voorlopers zich de digitale mogelijkheden sneller eigen maken dan de volgers en achterblijvers betekent echter niet dat zij de oude media geheel links laten liggen. Voorlopers lezen juist vaker boeken dan volgers en blijven vooralsnog de papieren dag- of opiniebladen lezen, al doen ze dat in combinatie met de bijbehorende websites (Huysmans en De Haan, 2010, p. 13). Vooral erg interessant voor de branche, is het feit dat uit hetzelfde onderzoek van Huysmans en De Haan blijkt dat de voorlopers op het terrein van nieuwe media grotere cultuurliefhebbers zijn dan de volgers (2010 p. 133). Ze gebruiken relatief vaak het internet om zich te informeren over cultuur en om er kaartjes te kopen voor concerten en voorstellingen (Huysmans en De Haan, 2010 p. 14). Verder blijkt uit onderzoek van het STIR Internetjaarboek 2010 dat mensen zelden doelloos dwalen over het net maar het doelgericht gebruiken (Dasselaar en Pleijter, 2010 p. 35). Hier kan de branche op inspelen door de plaatselijke agenda up-to-date te houden en actuele verhalen te schrijven over vrijetijdsbesteding op lokaal niveau. ‘Just another website’ Volgens Huysmans en De Haan wordt de webgebruiker eenmaal op het internet direct overspoeld door een lawine aan informatie. Over de omvang en de kwaliteit van deze informatievoorziening worden kritische vragen gesteld. Meer is niet altijd beter. Uitgevers en omroepen bieden gelijksoortige nieuwssites aan. Deze hoeveelheid aan informatie kan leiden tot onzekerheid over de betrouwbaarheid en kwaliteit. Er is te veel informatie, die bovendien ongestructureerd wordt aangeboden. Gebruikers ervaren dit als information overload of zijn niet meer in staat om de stroom van informatietoevoer te stoppen. In het laatste geval wordt wel gesproken over infobesitas (Huysmans en De Haan, 2010 p. 19). Deze nieuwe ziekte heeft als diagnose: de angst om iets te missen en kenmerkt zich door slaaptekort, concentratieproblemen en vermoeidheid (Netwerk, 2010). Huysmans en De Haan concluderen dat de gebruiker de meerwaarde van een website moet inzien en niet alleen maar artikelen vindt die hij ook al kon lezen in het originele magazine. Er moet dus goed worden nagedacht of de toepassing van crossmedia wel relevant is voor jouw blad en in welke vorm (Dasselaar en Pleijter, 2010).
9
Conclusie Crossmedia betekent dat een verhaal wordt opgedeeld in verschillende stukken die ieder worden verteld over verschillende media waarbij telkens rekening wordt gehouden met de specifieke eigenschappen van de ingezette media. Onder de gebruikers van nieuwe media scharen zich voorlopers en volgers. Vooral de voorlopers zijn interessant voor de branche stadsglossy’s en uitgaansmagazines omdat zij zich sterk aangetrokken voelen tot cultuur. Zorg ervoor dat de gebruiker meerwaarde ziet in de website om niet gelijk te komen staan aan information overload.
10
In hoeverre zijn stadsglossy’s en uitgaansmagazines momenteel crossmediaal? In dit hoofdstuk schets ik een beeld van het gebruik van de websites binnen de branche naar aanleiding van mijn veldonderzoek. Alle zevenendertig titels heb ik onder de loep genomen. Ik geef in dit hoofdstuk uitleg over het uiterlijk van de websites en wat ze publiceren (bijlage 2). Ook geef ik een overzicht van de bezoekersaantallen en het doel dat iedere website lijkt te hebben. Op die manier schets ik een beeld van het crossmediale gehalte van de branche op dit moment. Hebben alle stadsglossy’s en uitgaansmagazines een website? Van de zevenendertig magazines hebben er twee geen website, namelijk: CODE Maastricht en Steps magazine. De overige magazines dus wel. LOS produceert daarnaast zelfs filmpjes onder de naam LOS TV die te zien zijn op de website. Van de onderzochte magazines zijn er vijf aangesloten bij de internetportal amuseerje.nl (afbeelding 1). Dit is een website waar uitgevers en culturele instellingen zelf tekst kunnen plaatsen, mits ze lid zijn. Meer dan een agenda omvat de site niet. Daardoor is het voor de uitgever niet mogelijk de website naar eigen hand te zetten. Je kunt er geen fotoalbum of filmpjes plaatsen. De website kent dus zijn beperkingen.
Afbeelding 1: Een voorbeeld van de voorpagina van amuseerje.nl
Hoe zien de websites eruit? Bij de meeste websites staat de agenda centraal. De sites hebben vaak het uiterlijk van een blog waarin de redactionele content verschijnt. De verhalen verschijnen opeenvolgend. Veel informatie wordt aangeleverd door culturele instellingen zelf. Dat is niet erg, want hierdoor krijg je een goed uitgebreide agenda. Er zit veel verschil in de frequentie waarin de website wordt bijgehouden. Magazine Hier in West Friesland publiceert bijvoorbeeld eens per kwartaal de nieuwe digitale versie van het net uitgebrachte magazine, terwijl er op de website van HRLM iedere dag verhalen worden getikt. Ook verschilt het per website of er überhaupt redactionele content wordt geplaatst. NL Unlimited (afbeelding 2) heeft bijvoorbeeld alleen een agenda met een summier stukje tekst en uitleg. Net als de websites die zijn aangesloten bij amuseerje.nl.
11
Afbeelding 2: De voorpagina van NL unlimited Amsterdam
Qua uiterlijk verschillen de sites ook nogal van elkaar: de ene website ziet er gelikt uit terwijl er bij de ander op het oog weinig aandacht is besteed aan het uiterlijk. Maar ook de gelikte websites missen professionaliteit. Vaak klik je op een link waarna blijkt dat deze niet werkt of een verhaal bevat waarin je niet bent geïnteresseerd. Er wordt dan niet duidelijk aangegeven waar de link naartoe gaat. Bovendien worden veel verhalen één op één overgenomen uit het magazine. Hier mist het mediumgericht schrijven. Wat is het doel van de websites? Van de zevenendertig titels zijn er zeven die enkel informatie plaatsen over het magazine (Tabel 1). Meestal is dat gericht op de adverteerder. Deze websites hebben als doel naamsbekendheid te genereren en adverteerders te trekken. De overige dertig titels lijken hetzelfde doel te hebben met de website als met het magazine. Dit vormt al een goede basis voor een eventuele crossmediale aanpak (Dasselaar en Pleijter, 2010 p. 21). Het doel is in die gevallen de lezer te informeren over actuele nieuwtjes, evenementen en andere bezigheden in een stad. Wat is de inhoud van de websites? Om dit doel te bereiken hebben veertien van de dertig websites een agenda (Tabel 1). Bij sommige websites zoals die van NL Unlimited, Dienblad en Uit in Eindhoven is deze agenda zeer uitgebreid en compleet. Andere websites hebben een veel minder complete agenda. LICHT op Eindhoven en Zie Oud Zuid zijn hier voorbeelden van. Meestal is de actualiteit verbonden aan thema's als uitgaan, cultuur, kunst en lifestyle zoals het volgens mij ook hoort. Soms komt er ook hard nieuws aan bod zoals bij HRLM en Youmedemblik. Hiervan denk ik dat het beter thuis hoort op de website van de regionale krant. Enkel info magazine
7
Agenda
14
Aanmelden voor nieuwsbrief
6
Magazine digitaal inzien
13
Gastenboek
3
Fotoalbum
3
Zacht nieuws over actuele zaken binnen een stad
8
Hard nieuws
2
Online kaartverkoop
6
Tabel 1 Inhoud van de website (NL Unlimited en RegioJournaal tellen niet per titel maar als één website)
Drie websites hebben een gastenboek waaronder Barflyer. Bij HRLM kun je reacties kwijt onder de berichten. Naast deze twee websites verloopt het communicatieproces van de magazines vaak zeer eenzijdig. Uitgevers spuien informatie maar krijgen tot op heden weinig tot geen reactie van de lezers.
12
Grote oorzaak hiervan is het gebrek aan ruimte voor de lezer om een reactie te plaatsen: de websites bevatten geen forum of gastenboek en je kunt ook geen reactie plaatsen onder de artikelen. Hier missen de websites een zeer belangrijk deel van crossmedialiteit. Volgens Dasselaar en Pleijter onderscheidt het internet zich juist van andere mediavormen door zijn interactieve karakter (2010, p. 11). Veel internetgebruikers zijn teleurgesteld bij het openen van websites die niet meer bieden dan een digitale weergave van een brochure waarbij geen moeite is gedaan om het interactieve karakter te benutten (Ait El Houssi, Van Driel, e.a. 2003 p. 32). Dertien stadsglossy's en uitgaansmagazines kun je ook digitaal inzien (als je NL Unlimited en RegioJournaal in dit geval per titel telt en niet per website dan zijn het er twintig). Alleen de Uitkrant Amsterdam staat niet in zijn geheel op het internet maar kun je deels bekijken. Opvallend feit vind ik dat LOS (afbeelding 3) geen online versie heeft van het magazine terwijl LOS Media volgens mij het beste crossmediaal werkt in vergelijking met andere titels. De website bevat films, een agenda, interviews en reportages, fotoalbums en een compleet overzicht van restaurants uit de buurt met informatie en een menukaart.
Afbeelding 3: Onderdeel van de website van LOS met een speciale kolom voor de reportages die LOS TV maakt.
Online kaartverkoop vindt eigenlijk alleen plaats bij titels die verbonden zijn met het Uitburo van de stad zoals de Uitkrant Amsterdam en de Uit Cultuurkrant in Eindhoven. NL Unlimited is de enige uitgever die online kaarten verkoopt en niet is aangesloten bij zo'n cultureel informatiebureau. Hoe worden de websites van de magazines bezocht? Er hebben dertien uitgevers gereageerd op mijn vraag hoe hun website wordt bezocht, de overige uitgevers wilden of konden hier geen antwoord op geven. De opgegeven cijfers vindt u terug in bijlage twee. Hieronder vat ik kort samen hoe de websites worden bezocht. De uitgevers zeggen grofweg tussen de 6.000 en 12.000 sitebezoekers per maand te hebben. LICHT op Eindhoven en Zie Oud Zuid hebben gemiddeld twintig bezoekers per dag. Dat zijn er ongeveer zeshonderd per maand (Google analytics, 17-1-2011). De titels die zijn aangesloten bij amuseerje.nl gaven wisselende cijfers op: Uitwijzer Roermond en Uit Sittard Geleen zeggen maandelijks 10.000 bezoekers te hebben waar De T en Quo Vadis het houden op 6000 bezoekers. Opvallend is dat de oplagecijfers van de titels juist andersom liggen. Uitwijzer Roermond en Uit Sittard Geleen hebben een oplagecijfer van 10.000 per maand en de andere twee titels een oplage van 15.000 per maand hebben. Waar dit verschil in zit is mij niet duidelijk geworden. HRLM zegt gemiddeld 1.500 bezoekers per dag te hebben, dat zijn er 45.000 per maand. Dit cijfer viel mij niet alleen op omdat zo ver boven de andere bezoekcijfers uitstijgt, maar ook omdat ik onder de artikelen op de website geen reacties van lezers kan vinden terwijl die mogelijkheid er wel is. De doelgroep rekent er op zijn zegje te kunnen doen (Dasselaar en Pleijter, 2010 p. 180). Daarom zou het in dit geval frappant zijn dat zoveel lezers dat allemaal nalaten.
13
Conclusie: Hoe staat de huidige crossmediale situatie ervoor? De websites van stadsglossy's en uitgaansmagazines zijn bijna geen van alle een corssmediale toevoeging op de bladen, twee titels hebben zelfs geen website. Naar mijn mening is LOS het enige magazine dat een echt goed ondersteunende, corssmediale website heeft. Voor de overige magazines geldt dat er nog tal van mogelijkheden zijn voor verbetering van de website en een crossmediale aanpak.
14
Wat is de huidige crossmediale situatie van LICHT op Eindhoven en wat kan er verbeterd worden? Zoals veel bladen is LICHT op Eindhoven zoekende naar een juiste samenwerking tussen de website en het magazine. In dit hoofdstuk omschrijf ik kort hoe de huidige situatie van LICHT op Eindhoven eruit ziet. Bij ieder onderdeel vertel ik vervolgens wat er verbeterd kan worden. Deze verbeterpunten zijn belangrijk om crossmediaal te werken. In het volgende hoofdstuk geef ik een beeld van een mogelijke crossmediale strategie naar aanleiding van de huidige situatie en verbeterpunten. Daarna zal ik een specifieke aanbevelingen doen. “Veel websites hadden aanvankelijk weinig toegevoegde waarde: vaak hadden ze weinig meer om het lijf dan het doorplaatsen van materiaal dat primair gemaakt was voor een ander medium. Zelfs zoiets ogenschijnlijk eenvoudigs als het aanbrengen van relevante hyperlinks, werd door vele redacties achterwege gelaten, omdat ze er geen tijd voor hadden. (…) Internet bleek een kwestie van uitproberen, investeren, leren en mislukken. En in dat stadium verkeert de internetjournalistiek eigenlijk nog steeds” (Dasselaar en Pleijter, 2010 p. 17 en 18) De samenstelling van de redactie De redactie van LICHT op Eindhoven bestaat uit een vaste kern: Management en uitgever: Bob Oostelbos Hoofdredacteur: Frank van Bergen Eindredactrice: Marjolein Simons Vormgeving: Ontwerpkern.nl Hoofd Sales: Anouk van den Berk Naast deze vaste groep worden er ook freelancers ingezet om het magazine te vullen en wordt er samengewerkt met vaste fotografen: Camiel Donders Fotografie en Tommy de Lange Fotografie. Filmrecensent Ruud van Bergen, plaatst regelmatig zijn mening over actuele films op de website. LICHT heeft tot op heden geen webredacteur. Wat er mist op de redactie Er is geen webredacteur en freelancers worden nooit ingezet om speciaal voor de website verhalen te schrijven. Hier moet aandacht aan worden besteed als LICHT op Eindhoven een crossmediaal product wordt. De redacteur heeft naast zijn hoofdtaak de website actueel en interessant te houden ook de verantwoordelijkheid om bekendheid voor de site te genereren en de sociale media accounts te onderhouden. Dit betekent dat hij of zij zich interactief opstelt tegenover de doelgroep. Er is veel overleg tussen de webredacteur en de hoofdredacteur over de verhalen die beide partijen schrijven en hoe deze crossmediaal opgepakt kunnen worden. De redactionele formule LICHT wil voorzien in de behoefte aan cultuur- en uitgaansinformatie over de stad. De redactie wil het vrijetijdsaanbod van Eindhoven in kaart brengen en de lezer stimuleren om hier aandacht aan te besteden. Dit doen ze door middel van interessante interviews, artikelen, (foto)reportages en verslagen over bijvoorbeeld een restaurantbezoek. Het magazine wordt uiteraard opgebouwd rondom de agenda of een actueel thema. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan de Dutch Design Week, de Boekenweek of kerst. In het blad wordt met name aandacht geschonken aan verhalen waarmee de lezer wordt geïnspireerd om op ontdekkingstocht te gaan in zijn eigen stad. Hierbij worden tips gegeven op het gebied van cultuur en uitgaan in de stad. Dit komt terug in de verhalen en de agenda. LICHT schrijft over
15
concerten, feesten, cafés, restaurants, musea, winkels, sport, design, wonen, evenementen en andere vormen van ontspanning. Op de website gaat het er echter anders aan toe. Aan het einde van de maand, wanneer het magazine is gedistribueerd, wordt er een digitale versie op de website geplaatst. Daarnaast worden lange interviews die zijn ingekort voor het magazine, in hun oorspronkelijke vorm op de voorpagina van de website geplaatst. Net als alle andere verhalen die in het magazine staan. De website is dus eigenlijk een kopie van het magazine. Wat er mist aan de redactionele formule Pijlers LICHT richt zich volgens de formule op een heleboel zaken in de vrijetijdssector maar deze zaken zijn niet onderverdeeld in pijlers. Ik denk dat dit wel nodig is om iedere maand eerlijk de verhoudingen te bepalen. Ik zou de onderwerpen waarover LICHT schrijft in de volgende pijlers willen vatten: 1. Eindhoven deze maand (agenda, column, interview met prominente Eindhovenaar, etc.) 2. Kunst, cultuur en design (kunstagenda, evenementen, musea) 3. Ontspanning en uitgaan (Live muziek, shoppen, sport, festivals) 4. Eten en drinken ( cafés, restaurants) De website heeft wel pijlers maar die omvatten volgens mij niet alle onderwerpen binnen de vrijetijdssector waar LICHT over schrijft. De pijlers zijn: Nieuws, Cultuur, Shoppen, Uitgaan, Agenda. Verder kun je op de website nog klikken op Home, Agendapunten aanleveren, Fotoboeken, Magazine, Prijsvragen en Contact. Er moet één lijn worden getrokken. Onder de pijlers op het internet staan vaak verhalen die je er niet onder verwacht. Dit moet voorkomen worden door eenduidige pijlers te maken. Schrijfstijl Er zijn op papier geen vastgelegde afspraken over de schrijfstijl voor LICHT op Eindhoven. Ik heb de magazines goed bekeken en kan de schrijfstijl denk ik het beste als volgt omschrijven: De toon is informeel, vlot en krachtig. De zinnen zijn van afwisselende lengte en bevatten nauwelijks tangconstructies of andere moeilijkheden. De koppen in het magazine zijn soms aan de lange kant. De leads bevatten meestal drie zinnen, er moet afgesproken worden dat dit de standaard is. De lengte van de artikelen verschillen (afbeelding 4 en 5) en er is voldoende afwisseling tussen lange en korte verhalen. De langste verhalen zijn ongeveer 600 woorden lang, het gaat hier dan om een spread.
Afbeelding 4: Kortjes in het magazine
16
Afbeelding 5: Spread in het magazine
De koppen op het internet zijn nu veel te lang en vaak ook nietszeggend (afbeelding 6). Zoals de kop: 'Van house krijg ik hoofdpijn'. De lezer heeft geen idee wat hij moet verwachten als hij dit leest. De koppen moeten dus duidelijker en korter. Er wordt te weinig gebruik gemaakt van de specifieke kenmerken van het internet: zo ontbreken er nog vaak links in de verhalen.
Afbeelding 6: Te lange koppen op de website van LICHT op Eindhoven.
Hyperlinks Met links wordt op de website nog veel te weinig gedaan. De filmrecensies van Ruud van Bergen kunnen bijvoorbeeld op iedere website staan. Door links te plaatsen kun je de recensie stedelijk maken. Je kunt bijvoorbeeld doorlinken naar de Pathé in Eindhoven om daar direct kaarten te bestellen. Jaarplanning en speciale themanummers Ik vind dit het grootste gemis van LICHT op Eindhoven: er is geen lange termijn planning. Een magazine is af, wordt grotendeels gedistribueerd door de redactie, er worden nieuwe onderwerpen bedacht voor het volgende magazine, binnen twee weken moet dit gevuld zijn, het gaat vervolgens naar de vormgever, wordt gedrukt en het riedeltje begint weer opnieuw. Hierdoor ontbreekt het aan
17
diepgang. Maar ook is het een van de redenen dat er zo weinig tijd is voor het bijhouden van een website. Gevestigde namen zoals de Sanoma Magazines hebben niet voor niets hun deadline gemiddeld drie maanden voor de verschijningsdatum liggen. Ik adviseer de redactie om een planning te maken die drie maanden vooruit loopt. Dat is in het begin even aanpoten, maar dan heb je uiteindelijk ook wat. Het voordeel hiervan is namelijk dat mensen die je wilt spreken, zoals wethouders, niet per se binnen een week hoeven te reageren. Hierdoor kun je inhoudelijk sterkere verhalen schrijven, de hoofdredacteur en webredacteur hebben meer tijd om crossmediale oplossingen en verhalen te bedenken en de vormgever heeft meer tijd het magazine op te maken. Plus, je hebt meer tijd om tegenslagen op te vangen zoals een interview dat niet door kan gaan. Adverteerders hebben nog veel meer mogelijkheden om bij jou te adverteren als je een ruime planning hebt. Als je een bloemenzaak wil strikken voor de kersteditie en je komt een week voor verschijning aanzetten met de vraag of ze willen adverteren, is de kans aanzienlijk kleiner dat ze met je in zee gaan dan wanneer je drie maanden eerder al voor dat themanummer bent langs geweest. Een week voor kerst heeft het bedrijf zijn geld waarschijnlijk al geïnvesteerd in andere reclameuitingen. Doelgroepomschrijving De doelgroep van LICHT omvat mannen en vrouwen tussen de 20 en 55 jaar oud. Ze zijn hoogopgeleid en carrièregericht. Ze houden van cultuur, uitgaan, lekker eten, muziek en kunst. Dit houdt kortweg in dat ze fervent bezoeker zijn van horeca en culturele instellingen. De lezers zijn geïnteresseerd in Eindhoven en nieuwsgierig naar de dagelijkse activiteiten van de stad, mede doordat ze daar wonen. Ze beschikken over de financiële middelen om uitstapjes te veroorloven. Wat mist de doelgroepomschrijving? Interactie: er bestaat op de website geen interactie tussen de redactie en de volgers van LICHT. Dit is wel een van de kernvoorwaarden van een website. Om hier verder op door te gaan: er wordt sowieso weinig aan doelgroepsgerichtheid gedacht als het om nieuwe media gaat. Een voorbeeld: de redactie zocht in november bezorgers voor het magazine. Hiervoor werd een bericht geplaatst op de website met als titel: Wij zoeken jou! Hiermee werd de plank echter misgeslagen. Jongens en meiden van veertien kijken niet op een culturele uitgaanswebsite. Het zijn eerder hun ouders die hierop kijken. De doelgroep wordt nog wel eens door de redactieleden vergeten bij het schrijven van een artikel. Het is belangrijk dat de redactie constant in haar achterhoofd heeft wat de doelgroep wil weten en niet wat de redactie wil vertellen. Dit ook met betrekking tot advertenties: soms moet de redactie overwegen een adverteerder te weigeren omdat hij niet aansluit op hetgeen LICHT wil overbrengen. Verspreiding en frequentie LICHT op Eindhoven wordt sinds kort grotendeels verspreid door jongeren. Eerder deed de redactie dit nog zelf, een klusje dat veel tijd kostte. Het magazine wordt gedrukt in een oplage van 15.000 exemplaren die je maandelijks terug vindt op 150 distributiepunten zoals in bioscopen, cafés, winkels, culturele instellingen en ga zo maar door. De verhalen op de website worden zelden gedistribueerd, heel sporadisch tweet de redacteur dat hij een nieuw artikel heeft geplaatst. Op dat moment zie je een stijging in het bezoekersaantal van de website op Google Analytics. Om die reden kan het volgens Dasselaar en Pleijter geen kwaad je productie te verspreiden over sociale media of een RSS-feed op je website te installeren waarvoor de lezer zich kan aanmeld. De frequentie waarop berichten op de website worden geplaatst, laat nog wat te wensen over. Soms wordt er een week lang niets gepost. De internetter gaat ervan uit dat hij op het web 24 uur per dag het laatste nieuws ziet (Dasselaar en Pleijter, 2010 p. 36) het is voor LICHT daarom belangrijk minimaal eens per dag een nieuw en actueel verhaal te plaatsen.
18
Adverteerders De adverteerders van LICHT op Eindhoven moeten bedrijven en instellingen zijn waarover we schrijven. Kortom horecagelegenheden, culturele instellingen en winkels. Je moet tijdens het lezen van LICHT naar het restaurant willen dat op de linkerpagina adverteert. Het ontbreken van adverteerders Het beeld dat ik hierboven schets is heel leuk, maar dan moeten er wel adverteerders zijn en die blijven tot nog toe uit. LICHT is een jong blad en moet daarom zijn sporen nog verdienen in de stad. Toch moet je van begin af aan je pijlen richten op adverteerders die raakvlakken hebben met de doelgroep en datgene waarover geschreven wordt op de website. Maak de adverteerder goed duidelijk wie de doelgroep is. Hiervoor kun je volgens Kuyvenhoven goed gebruik maken van het gratis programma Google Analytics om een webanalyse te maken. Je analyseert met dit programma het gedrag van de bezoeker. Met deze informatie kun je naar de adverteerder. Hij is vele malen geïnteresseerder in het plaatsen van een advertentie als je hem ervan kunt overtuigen dat de doelgroep aansluit bij zijn product (Kuyvenhoven, 2009). Er zijn tot op heden een handvol adverteerders op de webpagina te zien waarnaar de bezoeker kan doorklikken. Helaas staan deze adverteerders een beetje voorzichtig in een kader aan de linkerkant van de webpagina (afbeelding 7). De verhalen kennen ook nog geen doorlinksysteem, waarmee de uitgever geld verdiend bij iedere klik naar de adverteerders website.
Afbeelding 7: Het kleine kader waar de adverteerders momenteel te zien zijn.
Sociale media Ik kan kort spreken over het twitteraccount. Hier gebeurt veel te weinig of zelfs tijden niets mee. LICHT is lid van twitter sinds eind april 2010 en heeft momenteel 77 tweets verzonden. Er is geen interactie tussen de redactie en haar 216 volgers. Zo wordt er nooit gereageerd op een tweet van een volger en een volger retweeten is slechts één keer gebeurd. Zelf is LICHT twee keer geretweet, beide keren omdat het bedrijf waarover werd geschreven daar voordeel uithaalde. LICHT heeft ook een Hyvespagina, hier wordt nog minder mee gedaan. Het laatste bericht komt van 14 april 2010. Facebook-, YouTube- en Flikr-accounts zijn er niet. Wat er mist aan sociale media Het komt hier wederom aan op interactiviteit. LICHT zou meer de dialoog aan moeten gaan met de doelgroep.
19
Concurrentie van LICHT op Eindhoven Volgens mijn veldonderzoek zijn er drie directe concurrenten van LICHT op Eindhoven: 1. FRITS: Een stadsglossy met een verschijningsfrequentie van een editie per twee maanden. Het is een uitgave van Wegener Nieuwsdruk met een oplage van 30.000 waarvan 80% in de brievenbussen van de hogere en zeer hoge inkomensklasse valt. De overige 20% te koop is in boekhandels voor €5,95 of gratis te verkrijgen op exclusieve evenementen zoals de Regio Business Dagen. Hoewel FRITS over dezelfde onderwerpen schrijft als LICHT lijken ze niet op elkaar. De doelgroep van FRITS ligt in een hogere welvaartsklasse en leeftijdscategorie. FRITS maakt geen gebruik van crossmedia met hun site. Deze biedt alleen informatie over het magazine voor adverteerders en potentiële abonnees. 2. UIT Cultuurkrant: Dit uitgaansmagazine vaart het meest in LICHT's vaarwater. Het is een maandagenda voor kunst en cultuur in Eindhoven en omstreken en wordt in een oplage van 20.000 exemplaren verspreid over vaste distributiepunten. De krant wordt uitgegeven door Stichting Uit in Eindhoven dat al 18 jaar als doel heeft de culturele participatie van de inwoners van Eindhoven te bevorderen. Van de website mag LICHT onder de indruk zijn. Hij is strak en overzichtelijk en bevat een zeer complete stadsagenda. Het ontbreekt overigens aan redactionele verhalen. 3. NL40: het uitgaansmagazine dat wordt uitgebracht door NL Unlimited verschijnt dertien keer per jaar in een oplage van 15.000. De doelgroep is vrijwel identiek aan dat van LICHT op Eindhoven. NL Unlimited zit in meerdere steden in Nederland. De interviews, achtergronden en reportages worden dan ook op landelijk niveau geschreven en zijn identiek aan elkaar terug te lezen in alle zes de uitgaven. Lokaal behandelen ze de agenda en het stadsnieuws. Ook de adverteerders zijn lokaal gebonden. Hoewel de website indrukwekkend is, vind ik hem minder indrukwekkend dan die van de UIT Cultuurkrant. De website is een stuk minder overzichtelijk. Wel kun je direct zien wat er in de rest van Nederland te doen is. Ook deze website bevat geen redactionele verhalen en is wat fantasieloos als je bedenkt dat de hoofdpagina van Amsterdam dezelfde intro heeft als de hoofdpagina van Eindhoven. LICHT onderscheidt zich van deze concurrenten door zich, in tegenstelling tot FRITS,meer te richten op de dagelijkse en betaalbare zaken die Eindhoven kenmerkt, door meer te bieden dan alleen een uitgaansagenda zoals de UIT Cultuurkrant en door zich specifiek te richten op Eindhoven, waar NL40 zich qua verhalen en interviews richt op heel Nederland. Conclusie LICHT op Eindhoven is zoekende naar een goede samenwerking tussen het magazine en de website. Om dit in de toekomst beter te laten verlopen, is het belangrijk dat een webredacteur zich bezig gaat houden met de site en het vergroten van de naamsbekendheid van de site. Dit kan onder andere met het inzetten van sociale media. Aan de manier van schrijven op de website moet nog gesleuteld worden. Om te beginnen moeten er op een regelmatige basis originele verhalen op de website komen te staan, waarvan de kop niet te lang is. De redactie moet zichzelf er constant aan herinneren voor welke doelgroep er wordt geschreven en op welk medium dit verhaal geplaatst wordt.
20
Richtlijnen om op een goede manier een website en sociale media te onderhouden Naar aanleiding van het vorige hoofdstuk wil ik in dit hoofdstuk uitwerken hoe de huidige crossmediale situatie kan worden verbeterd. Hiervoor gebruik ik dezelfde onderverdeling als in hoofdstuk vier. Redactie Het is verstandig om een webredacteur in de arm te nemen die nauw overlegt met de hoofdredacteur van het magazine. Deze webredacteur neemt ook de verantwoordelijkheid over de distributie en naamsbekendheid van de site. De adverteerders worden benaderd door de afdeling sales, met als toevoeging dat men nu kan betalen voor artikelen waarin meteen wordt doorgelinkt naar het bedrijf, of liever nog de dienst of het product waarvoor het bedrijf adverteert. De e-mail adressen van de redactieleden moeten op de website te vinden zijn zodat de lezer de redactie kan benaderen met vragen, tips, suggesties en haar kan attenderen op bepaalde zaken binnen de gemeente (Dasselaar en Pleijter, 2010 p.11). Op die manier ontstaat de zo gewenste interactiviteit waar LICHT op Eindhoven naar moet streven. LICHT op Eindhoven heeft verschillende fotografen. Zij kunnen ook ingezet worden voor het digitale fotoboek, en grote verhalen. Misschien is een van de fotografen ook wel bekend met het maken van kleine films. Laat hem die maken of ga naar zo iemand op zoek. Deze foto's en films kunnen dan worden toegevoegd aan de website en de sociale media. Mocht het niet mogelijk zijn om een webredacteur aan te nemen vanwege gebrek aan financiële middelen of andere zaken dan stel ik voor dat de freelancers worden ingezet bij het onderhouden van de website. Formule Het is zeer belangrijk dat de website geen kopie is van het blad, anders spreek je in plaats van over crossmedia over multichanneling (Reynaert en Dijkerman, 2009, p. 23). Het moet actueel zijn door dagelijks cultureel en uitgaansnieuws te brengen. Dit kan in vele vormen: een recensie van een toneelstuk dat die week getoond wordt, een interview met een café-eigenaar waarvan zijn zaak vijf jaar bestaat, een top tien van herfstvakantie-activiteiten voor de kinderen en ga zo maar door. Pijlers De pijlers van het magazine moeten ook doorgevoerd worden op de website. Aan iedere pijler moet ongeveer evenveel aandacht worden geschonken. Schrijfstijl: tips voor webschrijven Tekstueel moet LICHT op Eindhoven terug naar de basis. In 'De internetter leest niet' van T. Stielstra lees je alles over het fundament van internet. Hoewel dit boekje al uit het aloude 1999 stamt, staan er een aantal wijsheden in die anno 2011 nog goed te gebruiken zijn. Zeker voor redacties die nog 'zoekende' zijn zoals LICHT. Kort en bondig schrijven: bestaande teksten, die officieel bedoeld zijn voor papier, zijn zelden geschikt om van beeldscherm te lezen wisten ze al in 1999 (Stielstra, 1999 p. 24). Om die reden hebben chunks hun intrede gedaan. Een chunck is een alinea die zelfstandig gelezen kan worden. Iedere alinea is een verhaal los van de andere. Samen vormen ze een artikel (Ait el Houssi, Van Driel, e.a. 2003 p.106). Verder bestaan tussenkoppen op internet niet langer uit een woord, ze moeten een samenvatting zijn van hetgeen er in die alinea volgt (Dasselaar en Pleijter, 2010 p. 147). De lezer moet direct weten wat hij kan verwachten. Met een kop als: 'Van house krijg ik hoofdpijn' weet de lezer niet waar hij aan toe is en daarvoor is hij te ongeduldig. Volgens het STIR Internetjaarboek 2010 is de meest voorkomende activiteit op internet het zoeken naar doelgerichte informatie, pas daarna volgt het bekijken van mail. Schrijf daarom ook in korte zinnen en vermijd tangconstructies. Twintig
21
woorden per zin is een goede vuistregel. Wissel zinslengte af en biedt samenvattingen en inleidingen bij je verhaal. Zo bied je de lezer de mogelijkheid om te scannen (Stielstra, 1999 p. 25). Een omgekeerde piramide: dit kennen journalisten al van het schrijven voor de krant. De lezer op internet is onrustig. Hij vermijd bloemrijk taalgebruik. Zeker in de lead is het belangrijk direct op de proppen te komen met de vijf W's. Pas dan kan een lezer bepalen op hij verder wil lezen of niet. Je kunt overige informatie verderop in de tekst plaatsen, maar soms kan het zelfs naar een volgende pagina. Zo kan ook die weer overzichtelijk en compact worden (Stielstra, 1999 p. 24). Hyperlinks bieden uitzicht op meer en dat spreekt de lezer aan. Maak goed duidelijk waar de link naartoe gaat. Voeg links toe in een zo'n normaal mogelijke zin. 'Klik hier voor meer details' is zoals Stielstra mooi verwoordt, net zo overbodig als een briefje op de deur: 'gebruik de deurklink om naar binnen te gaan'. Gebruik structurele elementen: tussenkoppen die duidelijkheid geven over de volgende alinea, links die aansluiten op het artikel en doorverwijzen naar interessante artikelen voor de doelgroep, opsommingen om overzicht te bewaren en ga zo maar door (Dasselaar en Pleijter, 2010 p. 146 t/m 151). Je hoeft niet altijd tekst te gebruiken. Plaats ook eens illustraties, animaties, audio, video of graphics. Inspelen op de specifieke kenmerken van het internet Het web kenmerkt zich door zijn actualiteit, interactiviteit, hypertekstualiteit en multimedialiteit. Hieronder uitgewerkt zoals Dasselaar en Pleijter de kenmerken omschrijven. Houdt als redacteur constant rekening met deze vier kenmerken:
1. Dat internet altijd actueel is betekent dat je direct iets kunt plaatsen, op sociale media of op
2.
3.
4.
de site. Je kunt zelf iets schrijven of ervoor kiezen persberichten direct over te nemen of andere websites te citeren. Ik adviseer LICHT wel regelmatig eigen content te plaatsen anders wordt de website een doorgeefluik. Bij Interactiviteit moet LICHT denken aan input van de doelgroep. Op Twitter heeft de doelgroep al de mogelijkheid met de redactie te communiceren, maar op de website moeten lezers ook de mogelijkheid zien om te reageren. Voor instellingen, bedrijven en personen moet het mogelijk zijn om de agenda aan te vullen, foto's te plaatsen, mee te doen aan prijsvragen en de redactie vragen te stellen of tips te geven. Hypertekstueel houdt in dat de lezer van pagina naar pagina kan springen door middel van hyperlinks. Zo kunnen ze naar eerder publicaties over het onderwerp of naar de website van de culturele instelling of het bedrijf waar over wordt geschreven. Een ander voorbeeld kan het gebruikt van hyperlinks in de filmrecensies zijn. Om deze meer plaatselijk te maken kan LICHT bijvoorbeeld doorlinken naar de bioscopen in Eindhoven. Op die manier kan de Eindhovenaar er zijn voordeel mee doen om op de website van LICHT te kijken in plaats van op die van de Pathé, Eurocinema of Plaze Futura. Hij heeft nu namelijk het complete overzicht en kan direct zijn kaarten bestellen door te klikken op de link. Denk bij multimediaal vooral aan het invoegen van foto's en films.
Bronvermelding Bronvermelding is van oudsher belangrijk in de journalistiek, maar op internet is het nog veel belangrijker om betrouwbaar overkomen. Omdat we ons in een knip-en-plak-cultuur bevinden, willen lezers duidelijkheid over de betrouwbaarheid van het geplaatste stuk (Huysmans en De Haan, 2010 p. 19). Frequentie Plaats je iedere dag een verhaal of twee maal per week? Het is belangrijk hier over na te denken en je hier ook aan te houden. Je moet aan de verwachtingen van je volgers voldoen. Nieuwe media is zeer geschikt voor het verspreiden van nieuws. De doelgroep verwacht dan ook dat de informatie die op het internet staat altijd actueel is (Tettero, 2005 p. 45). Een culturele uitgaanswebsite met oude berichten voldoet niet aan deze verwachting. LICHT moet daarom sowieso frequenter berichten
22
publiceren. Het komt nu wel eens voor dat er een week geen nieuw bericht op de website verschijnt. In het weekend worden en nooit artikelen geplaatst terwijl zaterdag en zondag ook dagen zijn waarop mensen de site willen raadplegen. Het weekend biedt immers extra gelegenheid om leuke dingen te doen. Zorg er daarom voor dat er ook op die dagen een verhaal verschijnt. Dit kan makkelijk worden opgelost door doordeweeks deze verhalen alvast te schrijven. Doelgroep De gemiddelde Nederlander is zeven uur per week online. Ze maken dan vooral doelgericht gebruik van het internet (STIR, 2010). Beschrijving van de webbezoeker (Ait el Houssi, Van Driel e.a. 2003 p. 19) Wanneer het te lang duurt om een webpagina te openen is de webbezoeker weg. Dit komt door zijn ongeduldige karakter. Gezochte informatie moet op een website traceerbaar zijn, dit houdt in dat mensen niet op een tab 'algemeen' zullen drukken, je weet maar nooit wat daar achter zit. Ook moet de site een goedwerkende zoekfunctie bezitten. Bij het openen van een webpagina zal deze eerder gescand worden dan gelezen. In eerste instantie worden de koppen en foto's bekeken. Daarna pas de lead. Zorg daarom dat de koppen kort zijn en niet, zoals nu nog vaak bij LICHT gebeurt, uit 9 woorden bestaan. De foto moet duidelijk zijn en de lezer aanspreken. Zorg bij het schrijven van de lead net als bij een krantenbericht dat deze kort en bondig vertelt waar de rest van de tekst over gaat. Lange teksten op het web zeggen de consumenten niet zoveel omdat die het idee wekken niet te zijn aangepast op het medium. Hak lange teksten liever in stukken (chunks), maak er meerdere verhalen van of gebruik veel tussenkoppen. Zorg in de opmaak van de website dat deze uit meerdere kaders bestaat. Brede regels nodigen niet uit tot lezen. Visueel verlangt de lezer ondersteunende foto's, films en grafieken. Interactiviteit Jim Sterne vertelde al in 1996 in het boek 'World Wide Web Marketing' dat interactiviteit de grootste kracht is van het internet. Zo blijkt ook uit de opkomst van alle sociale media. Interactiviteit op je website vergroot de betrokkenheid van de lezer bij de titel. En dat doet het nog steeds. Een site is niet iets wat gelezen wordt, maar iets wat gedaan wordt: een activiteit. De lezer die wordt gestimuleerd om na te denken en keuzes te maken, te beslissen en actie te ondernemen, deel te nemen en te leren over producten en diensten, zal langer op de site blijven zo meent hij (Stielstra, 1999 p. 7). Het community-gevoel hierbij is de kernwaarde. De Libelle Zomerweek, Margriet Winterfaire, het Viva Forum: allemaal zijn het vormen van puur clubgevoel. Een community is een levend organisme: hoe meer energie en aandacht erin wordt gestopt, hoe beter de site gedijt (Stielstra, 1999 p. 7). LICHT op Eindhoven moet dit ook kunnen bereiken. Het heeft de geografische ligging al als bindmiddel. Verspreiding Niet alleen het magazine moet worden rondgebracht, ook verhalen op de website hebben belang bij verspreiding. Doordat het web zo ontzettend veel sites bevat is het noodzakelijk de doelgroep te informeren over het bestaan van de website (Ait el Houssi, Van Driel, e.a. 2003 p. 134) Dit kan door een RSS-feed of het publiceren van links op Facebook, Twitter en Hyves. Geef je lezer ook de mogelijkheid het artikel door de mailen of te tweeten met de welbekende icoontjes boven het verhaal (Dasselaar en Pleijter, 2010 p. 194). Hoe je deze aan je website toevoegt, vertellen veel sociale websites maar al te graag. Als je de mogelijkheid hebt zorg er dan voor dat je gelinkt wordt op een populaire website. NU.nl behoort bijvoorbeeld tot de top traffic trekkers van Nederland. Een link vanaf hun site naar LICHT zorgt voor honderden bezoekers (Louter, 2009).
23
Adverteerders Internet heeft het voor adverteerders mogelijk gemaakt hun doelgroep veel specifieker te benaderen door allerlei vernuftige gratis programma's zoals Google Analytics. Wanneer mensen advertenties zien in een tijdschrift zullen ze het beter onthouden aldus Sanoma Uitgevers, maar internet biedt de mogelijkheid meteen door te klikken en te kopen. Voor beiden valt wat te zeggen en gelukkig bezit LICHT op Eindhoven beide mediavormen. Verkoop dus gericht op de adverteerder. Neem het gewin en gemak voor de gebruiker als uitgangspunt (Hundepool, 2005, p.34). Hierbij geldt dus weer dat je moet nadenken wat de doelgroep wil lezen en kopen. Advertenties op je site die als een tang op een varken slaan, zullen je doelgroep alleen maar irriteren. Ruis en rommel leidt af op het internet waardoor terugkerend bezoek uitblijft en adverteerders dus ook. Een vicieuze cirkel. Het aantrekkelijke van het internet is dat alles traceerbaar is. Dit is een goed middel om je adverteerder mee over te halen bij jou te adverteren. Het systeem heet: Pay per click (PPC). Dit betekent dat de adverteerder alleen hoeft te betalen als er naar zijn website wordt geklikt. Voor LICHT kan dit inhouden dat er een verhaal wordt geschreven over een evenement in de Effenaar en dat we hierin doorlinken naar hun website en het desbetreffende evenement. De Effenaar betaalt voor iedere bezoeker die vanaf onze website die van hun bezoekt (Clapperton, 2009 p.93). Twee verdienmodellen die kunnen werken volgens Van Vulpen: 1. E-commerce: geld verdienen met een webshop. Ik ga hier verder op door in hoofdstuk 6. 2. Webvertising: bij dit model stel je ruimte beschikbaar voor advertorials en banners. In de advertorials zou LICHT door kunnen linken naar de adverteerder. SEO Het is belang van zoekmachineoptimalisatie (SEO) toe te passen op je webstie. Dit wordt vaak onderschat door uitgevers. Het biedt echter grotere kansen, zeker om op de lange termijn je merk sterk te positioneren. Rond de 50 procent van de bezoekers komt voort uit gevonden resultaten op zoekmachines (Van Vulpen, 2009). De SEO beginnershandleiding van Google biedt een uitgebreide uitleg over het toepassen van zoekmachineoptimalisatie op je website. Het is een goed idee om je website aan te passen aan de aanbevelingen die je in het document vindt maar zoals Google zelf al verstandig opmerkt moet je vooral dicht bij je doelgroep blijven staan. Verander dus niet het hele document alleen maar in de hoop dat mensen je daardoor vinden, als het verhaal hierdoor niet meer aansluit bij je doelgroep zullen de bezoekers toch niet meer terug komen (Google, 2008, p. 2) Sociale media Het is van belang dat LICHT de accounts die het heeft, goed bijhoudt en dat er voor veel interactie wordt gezorgd met de volgers. Het kan geen kwaad om een account dat je niet meer gebruikt te stoppen. Ik stel voor dat LICHT stopt met Hyves en als het eraan toe is dagelijks op sociale media te participeren start met Facebook. Conclusie Om een website goed te onderhouden moet je mediumgericht denken en hier ook je schrijfstijl op aanpassen. Je kunt de site interactiever maken door contactgegevens van de redactieleden te plaatsen. Om crossmediaal beter te functioneren moeten magazine en website hetzelfde doel hebben en daar verschillende invulling aan geven. De pijlers mogen identiek op beide mediavormen verschijnen. Doelgroepsgericht denken voor je website is minstens zo belangrijk als doelgroepsgericht denken voor het magazine. Geef de doelgroep overzichtelijke handvatten op de website door links, tussenkopjes, chunks en afbeeldingen te gebruiken. Maak je adverteerders duidelijk dat je website meerdere advertentiemogelijkheden biedt voor het specifiek benaderen van een bepaalde doelgroep. Maak naamsbekendheid door sociale media in te
24
zetten of misschien lukt het je gelinkt te worden vanaf een heel bekende website. Zorg er bovendien voor dat je zoekoptimalisatie toepast op je website maar verlies hierbij je doelgroep niet uit het oog.
25
Specifieke aanbevelingen LICHT op Eindhoven heeft qua crossmediale toepassing meer mogelijkheden dan het nu toepast. Daarom geef ik in dit hoofdstuk specifieke aanbevelingen voor een betere crossmediale toekomst. lichtopeindhoven.nl Nichesite Het loont om een Nichesite te zijn stellen Dasselaar en Pleijter. Je specificeert je dan in een bepaald onderwerp. Voorbeelden van nichesites zijn buienrader, nu.nl en smulweb. De bezoeker gaat daarheen om meer te weten te komen over het weer, snel nieuws of een nieuw recept. Voor LICHT is het belangrijk om zich vooral te blijven concentreren op cultuur en uitgaan in Eindhoven, dit gaat tot nu toe erg goed en dat moet dus zo blijven. Houdt hier ook rekening mee met adverteerders. Iemand die autobanden verkoopt is niet de adverteerder die LICHT zoekt. Soms kunnen verhalen nog plaatselijker worden gemaakt dan ze nu zijn. De website zou bijvoorbeeld ook recensies kunnen plaatsen van films die filmplatform BROET draait. Zij spelen films die niet gesubsidieerd zijn. Op die manier kan de website zich nog sterker onderscheiden van andere culturele websites en voornamelijk de concurrenten. Reactie LICHT op Eindhoven hoeft geen forum te worden maar het is wel leuk als mensen hun reactie kunnen plaatsen onder de verhalen. Zeker bij recensies moeten ze de mogelijkheid hebben hun ervaringen te delen. Hierdoor wordt het publiek actiever betrokken bij de website en zijn ze niet slechts passieve consumenten van informatie. Beoordeling Een alternatief op het plaatsen van een reactiemogelijkheid is de lezer vragen om een beoordeling. De bezoeker op een leuke manier vragen verhalen, recensies, achtergronden en interviews te beoordelen kan met Starbox (nickstakenburg.com/projects/starbox/) (Dasselaar en Pleijter, 2010 p. 422). Webshop Menig uitgever stort zich op dit model omdat het simpelweg werkt (Kuyvenhoven, 2009) LICHT op Eindhoven kan dit model toepassen onder het kopje shoppen. Ze kunnen hier advertorials plaatsen waarbij we het product direct wordt aangeboden (of door een link te plaatsen naar de webshop van de adverteerder). Het kan hier gaan om een kaartje zijn voor een optreden in de Effenaar of de nieuwe cd van Mumford and Sons in een winkel in Eindhoven. Aanmelden Een nieuwsbrief en RSS-feeds, zijn wellicht wat ouderwets maar blijven noodzakelijk om bezoekers naar de website te trekken. Het is een eenvoudige en relatief voordelige manier om direct te communiceren. Uit de statistieken blijkt dat gemiddeld 33 procent van de bezoekers op deze wijze op websites van uitgaven komt. Bij veel uitgevers zit de piek in het bezoek in de uren na het versturen van een nieuwsbrief. Dit toont de kracht aan van dit medium (Van Vulpen, 2009). Nieuwsbrief Bezoekers moeten zich aan kunnen melden voor een digitale nieuwsbrief. Hierin nemen we de agenda van de komende maand door. Dit kan worden gesponsord door de bedrijven en instellingen die op de agenda voorkomen. De kracht ervan is dat een organisatie geen omkijken heeft naar de distributie van de boodschap en dat de ontvanger digitale nieuwsbrieven graag doorstuurt. Neem daarom een 'Tell a friend functie' op in de nieuwsbrief. Een overtuigende reden voor adverteerders om ruimte te kopen in de nieuwsbrief is het feit dat mensen zichzelf aanmelden, hierdoor kun je makkelijk nagaan wat de interesses van de lezers zijn en
26
daar de adverteerders op wijzen. Lezers van een nieuwsbrief ontvangen graag een compleet overzicht. Ze hoeven zich met de nieuwsbrief niet meer aan te melden voor alle agenda's van de culturele instellingen afzonderlijk, maar hebben alle belangrijke activiteiten van Eindhoven aan het begin van de maand op een A4'tje. Dit kan worden opgeleukt met linkjes, recensies, plaatjes en in samenwerking met de instellingen en bedrijven kunnen er misschien kortingen of VIP-plaatsen worden aangeboden. Het is mogelijk de nieuwsbrief op den duur onder te verdelen in de interesses die de consument doorgeeft. Ik denk hierbij aan een kinderprogramma, of een nieuwsbrief voor mensen die van opera en klassieke muziek houden of cabaret en hiphop. Hier kun je ook de adverteerders op wijzen zodat zij nog gerichter kunnen adverteren. Dit laatste is misschien toekomstmuziek. Voorzichtig starten met een algemene nieuwsbrief moet in het begin voldoende zijn. RSS-feed Door een RSS-feed functie op de website te zetten, maak je het voor gebruikers mogelijk de verhalen dagelijks te volgen zonder daarvoor iedere keer de website te bezoeken. Heeft een bezoeker eenmaal een RSS-feed ingesteld, dan is de kans groter dat ze de website vaker zullen bekijken. Immers, als de kop aanspreekt kan dit al voldoende zijn. Applicaties LICHT op Eindhoven moet sowieso een mobiele versie van de website maken. Dit kun je laten doen met bekende webdiensten als mobify.me of mofusepremium.com, maar meer informatie is ook te vinden op Google (Dasselaar en Pleijter, 2010 p. 199). Altijd op de hoogte Het lijkt mij erg geschikt om een applicatie te (laten) maken waarbij de gebruiker direct op de hoogte is van de actuele activiteiten in Eindhoven. Ik denk hierbij aan het volgende: De gebruiker staat in Eindhoven op het 13 Septemberplein en activeert de applicatie op zijn mobiele telefoon. Op dat moment wordt Google Maps geopend en ziet de gebruiker waar hij zich bevindt. Om het digitale poppetje heen staan de culturele instellingen en bedrijven in de directe omgeving. Om LICHT's applicatie hierbij te onderscheiden van de stadsgids Youropi.com (frankwatching, 2008) staan er bij alle bedrijven die via de applicatie te zien zijn recensies geschreven door de redactie en door de doelgroep en een link naar verhalen die er in het verleden aan zijn gewijd. Ook besteedt LICHT alleen aandacht aan bedrijven en instellingen die passen bij de pijlers. Wanneer je in deze buurt je huisvuil buiten moet zetten, zie je dus niet. Een restaurant als Usine zie je wel: door hier op te klikken wordt meteen duidelijk wat het menu van de dag is. Maar ook wat eerdere bezoekers van het eten vonden. Ook Holland Casino verschijnt op het scherm, precies die dag organiseren ze de Jazzy Sunday met Edwin Monteyn, geen twijfel meer, daar wil je heen die avond. Kortom: met een druk op de knop weet je direct wat er op dat moment om jouw heen gebeurt in Eindhoven. Speurtocht Ook is het mogelijk een applicatie te ontwerpen waarbij de gebruiker op speurtocht moet door zijn eigen stad om op die manier kans te maken op een prijs. Iedere twee weken een nieuwe speurtocht met tien vragen is mijn idee. Hierbij denk ik aan foto's waarop fragmenten van instellingen en bedrijven in Eindhoven te zien zijn. De gebruiker moet op zoek naar het fragment en aangeven bij welk gebouw, straat, bedrijf of instelling het hoort. Deze fragmenten moeten wel gratis te bewonderen zijn en dus niet: de wc-bril van een club waar je tien euro entree moet betalen. Er kunnen natuurlijk ook vragen gesteld worden over bijvoorbeeld een band die binnen de periode van de speurtocht optreedt. Wie het raadsel als eerste heeft opgelost ontvangt de prijs. Google maps Journalisten Morten Crone en Morten Frich van de krant Berlingske Tidende zorgden voor opschudding in Denemarken toen zij bezig waren met een reconstructie van een moord en ontdekte dat de politie niet was uitgerukt nadat buurtbewoners melden dat ze veel geschreeuw en ander lawaai hoorden. Ze besloten te onderzoeken of dit meer gebeurde en wendden zich tot hun lezers. Dit leverde zeventig reacties op van lezers die zelf hadden meegemaakt dat de politie niet was gekomen na hun melding. De journalisten plaatsten alle meldingen met virtuele punaises op Google Maps die
27
ze op hun website publiceerden. Ze trokken iedere melding na en schreven daarover een verhaal in de krant (Dasselaar en Pleijter, 2010 p. 52) Ik vertel dit verhaal omdat ik denk dat het goed toe te passen is op LICHT. In het volgende voorbeeld geef ik aan hoe ik denk dat het eruit moet zien: het hoofdverhaal in het magazine is 'minder subsidie voor culturele instellingen'. Op de website plaatsen wij virtuele punaises in Google Maps op de instellingen die gedupeerd zijn. Bij iedere punaise verschijnt een verhaal als je er op klikt, bij de ene instellingen vertelt de directeur over het belang van subsidie voor zijn instelling, bij een ander vertelt een vrijwilliger wat het betekent voor de bezoeker en bij weer een andere instelling vertelt een actiegroep hoe ze de afname van subsidie financieel hebben opgevangen door ledenwerving, enz. Sociale media Sociale media en de daar bijhorende lijst aan 'vrienden' leveren je niets op als je niet actief met deze groep in gesprek gaat. Het minste wat je kunt doen is links plaatsen van je verhalen. Maar je kunt ook de discussie aangaan met je volgers of gewoon gezellig babbelen. En misschien kun je met culturele instellingen en bedrijven afspreken dat zij tweeten over jou als jij een leuk verhaal schrijft over hun. Niet alle berichten hoeven de hele wereld over. Maak je afspraken met bijvoorbeeld de Effenaar om elkaar te promoten op Twitter dan kun je dit beter doen via een Direct Message (Clapperton, 2009 p. 86). Tweetdeck Houd er rekening mee dat ook het bijhouden van een twitteracount en een facebookacount veel tijd in beslag nemen. Zeker omdat het dus niet bedoeld is om je 'vrienden' en volgers te spammen, maar om een interactie neer te zetten. Om tijd te besparen kun je beter een tweetdeck instaleren, adviseert Clapperton. Op die manier word je constant op de hoogte te gehouden van je volgers op zowel Twitter als Facebook zonder dat je iedere seconde de websites hoeft te checken. Wees niet bang iets te missen en vrees ook niet dat mensen jouw tweets missen. Dat gebeurt nou eenmaal (Clapperton, 2009 . 87). Dit is zeker geen reden om de tweet nogmaals te plaatsen. Sterker nog: doe vooral maar niet. Als mensen je te opdringerig over vinden komen zullen ze je ontvolgen of ontvrienden (Dasselaar en Pleijter, 2010 p. 195). Voor wie schrijf je Ook bij sociale media moet je schrijven voor je doelgroep. Je mag / moet ook berichten / tweets delen die jou interessant lijken voor de doelgroep (Clapperton, 2009 p. 86). Als het Parktheater tweet dat de laatste kaartjes voor een bepaalde show in de aanbieding zijn, mag je dit je volgers niet onthouden. Wat schrijf je? Denk goed na wat je wilt vertellen in je tweets en posts. Tweet dus niet: de deadline nadert, we hebben stress. Dat zal de lezer namelijk niet interesseren. Je kunt beter plaatsen: Over een week ligt de nieuwe LICHT weer op de bekende plaatsen in de stad. Dat willen ze als het goed is namelijk wel weten. Om het nogmaals te benadrukken: Twitter is een sociaal medium, spam daarom niet alleen je volgers maar ga ook de dialoog met ze aan. Anders zal je groep volgers spoedig slinken. Wil je dat je tweet wordt geretweet zorg dan dat hij niet langer is van 127 karakters. Degene die hem retweet, tweet namelijk ook jouw naam. Er komt dus te staan 'rt LICHTopEHV' gevolgd door je bericht: in totaal dan precies 140 tekens (Clapperton, 2009 p. 86). Clapperton adviseert ook alleen naar de website te verwijzen als het relevant is voor je volgers. Door alle redactionele beslommeringen op Twitter te zetten, zullen mensen op een gegeven moment geen aandacht meer aan je schenken.
28
YouTube Als je dan toch aan de slag gaan met filmpjes voor je website kan er ook een YouTube account worden aangemaakt. Hierbij geldt dat de filmpjes kort moeten zijn en niet per se een super hoge kwaliteit nodig hebben omdat veel mensen ze waarschijnlijk toch via een mobiel bekijken (Clapperton, 2009 p. 90). Op deze manier maak je naamsbekendheid en het is weer een mogelijkheid voor de bezoeker om door te klikken naar de website. Een goed voorbeeld van een bedrijf met een YouTube account is EnecoMedia. Zij hebben op het account al hun reclames geupload en via hun YouTube account kun je direct naar Eneco's website. Conclusie Uit dit laatste hoofdstuk blijkt dat er nog tal van crossmediale mogelijkheden zijn voor LICHT op Eindhoven. Bijna alle specifieke aanbevelingen die ik heb gedaan zijn interactief, hieruit blijkt hoe belangrijk dat onderdeel is voor een crossmediale aanpak. Door constant van magazine, naar website naar, nieuwsbrief, naar app en weer terug te verwijzen kan er een leuke crossmediale aanpak ontstaan waarbij de naamsbekendheid vergroot wordt, de adverteerder meer mogelijkheden krijgt, er een groter bereik wordt gegenereerd en er wellicht nieuwe lezers worden getrokken.
29
Bronnen Veldonderzoek e-mailcorrespondenties: Commandeur, P. PC Reclame, uitgever Youmedemblik, 26 oktober 2010 Dol, R. Vita Media, uitgever van Hier in West Friesland, 22 oktober 2010 Dooren, P van. Ten Productions, uitgever van Uitwijzer Roermond, 20 oktober 2010 Kamp, JP van der. TIB Solutions, uitgever van NUL38, 28 september 2010 Kerstjens, M. LOS Media, uitgever van LOS, 28 september 2009 Kuipers, B. Punto Grafico, uitgever van UIT-cultuurkrant Eindhoven, 19 oktober 2010 Lardenoye, F. Qvuitgeverij, uitgever van Quo Vadis, 19 oktober 2010 Louwerse, S. Vivace Media B.V., uitgever van Vivace en Zign, 28 september 2010 Mies, M. Buro 064, uitgever van UIT Sittard / Geleen, 26 oktober 2010 Mulder, N. Amsterdam Uitburo, uitgever van Uitkrant, 8 oktober 2010 Oostelbos, B. Asega media, uitgever van De T, LICHT op Eindhoven en Zie Oud Zuid, 14 oktober 2010 Smorenberg, H. Uitleg, uitgever van Dienblad en Arena Magazine, 14 oktober 2010 Swart, M. HRLM Media, uitgever HRLM, 15 oktober 2010 Waes van, K. UITGEVER Steps magazine, 19 oktober 2010 Wezenbeek van, E. Uitgeverij Rooduijn, uitgever van Den Haag Agenda, 14 oktober 2010 Wilhelmus, P. NL Unlimited, uitgever van NL10, NL20, NL30, NL40, NL50 en NL70, 14 oktober 2010 N.N. Q Creators, uitgever van Hotspots, 19 oktober 2010 Literatuur Ait el Houssi, A. Driel, H van. e.a. (2003) Consument en web, een inleiding digitale marketingcommunicatie. Amsterdam: Boom Boom, M. e.a. (2006) De toekomst van de journalistiek. Amsterdam: Boom Clapperton, G (2009) This is social media. Tweet, blog, lind and post your way to business succes.Capstone Publishing Ltd: Chichester United Kingdom Dasselaar, A. Pleijter, A. (2010) Crossmediale journalistiek en redactie. Culemborg: Van Duuren Media Huysmans, F. Haan, J de. (2010) Alle kanalen staan open. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau.
30
Reynaert, I. Dijkerman, D. (2009) Basisboek crossmediale concepting. Den Haag: Boom Lemma uitgevers Stielstra, T. (1999) De internetter leest niet. Amsterdam: Scriptia Media Tettero, L. (2005) Webschrijven. Schrijven voor nieuwe media. Groningen/Houten: Wolters-Noordhoff Internetbronnen Adformatie (2008) De glossy gaat lokaal geraadpleegd op 7 november 2010 http://service.adformatie.nl/tijdschrift/magazine-adformatie/2008/11/4/de-glossy-gaat-lokaal? ssoac=ay5kZ8NIJtc5V_LOEutrqumZhHFbcwMoWfVG5wbqO2ronQBovPGHMStoJfNtv6lDNPdsN7UIES0hmcUHnpffCCuQ9V1mqZUKfOkdq PYrca0hmcUHnpffHLYRcIk4nqS Google (2008) Beginnershandleiding voor zoekoptimalisatie (SEO) van Google,Geraadpleeg 14 oktober 2010 http://static.googleusercontent.com/external_content/untrusted_dlcp/www.google.nl/nl/nl/intl/nl/ webmasters/docs/search-engine-optimization-starter-guide-nl.pdf Hundepool, J. (2005) Online media effectief ingezet? De meetbaarheid van resultatengeraadpleegd op 14 oktober 2010, download hier het pdf Kuyvenhoven, T. (2009) Pick your choice: 12 online business modellen geraadpleegd op 12 december 2010 http://www.publishr.nl/2009/10/pick-your-choice-12-online-business-modellen/ Louter, H (2009) zes tips voor een groter publiek op je weblog geraadpleegd op 12 december 2010 http://www.publishr.nl/2009/10/zes-tips-voor-een-groter-publiek-op-je-weblog/ Netwerk, (2010) constant online uit angst iets te missen laatst bekeken 8 januari 2011, http://www.netwerk.tv/uitzending/2010-03-15/infobesitas-constant-online-uit-angst-iets-te-missen Reynaert, I. (2007) Crossmedia: communiceren in een veranderende medialandschap 3 december 2010 http://www.slideshare.net/indirareynaert/crossmedia-communiceren-in-een-veranderdemedialandschap Scholten, O. en Ruigrok, N (2009) Zonder krant geen nieuws 17 januari 2011 http://www.trouw.nl/opinie/podium/article2799862.ece/Zonder_krant_geen_nieuws_.html Stir (2010) STIR Internetjaarboek 2010 geraadpleegd op 2 januari 2011 http://www.stir.nl/upload/documenten/Online%20jaarboek%202010/STIRjaarboek2010ES.PDF Vulpen, M van. (2009) online geld verdienen, 10 tips voor uitgevers geraadpleegd 12 december 2010 http://www.publishr.nl/2009/06/taeke-kuyvenhoven-online-geld-verdienen-10-tips-voor-uitgevers/ N.N. Geraadpleegd op 2 januari 2011 http://www.youtube.com/EnecoMedia
31
Bijlagen Bijlage 1: Eigen veldonderzoek naar stadsglossy’s en uitgaansmagazines Titel
Oplage
Uitgeefgebied
Eerste editie
Aantal x per Inhoud jr.
Manier van verspreiding
Uitgever
Amersfoort voor jou
55000
Amersfoort
2009 (bestaat niet meer)
12
Lifestyle
Huis-aanhuis
Voor Jou Uitgeverij
Arena Magazine
10000
Landerd
2005
4
Lifestyle
Huis-aanhuis
Tekst & Uitleg
BARflyer
1000
Vlaardingen 2006
12
Uitgaansleven
Controlled circulation
Stichting popoverleg Vlaanderen
CODE Maastricht
Maastricht
2010
Jongeren, uitgaan
Den Haag Agenda
20000
Den Haag
1986
12
Uitgaansleven
Controlled circulation
Rooduijn uitgeverij
Dienblad
12000
Oost Brabant
1999
12
Uitgaansleven
Controlled circulation
Tekst & Uitleg
FRITS
30000
Eindhoven / 2009 ZuidoostBrabant
6
Lifestyle Huis-aanvoor de zeer huis welvarende Brabander
Wegener Nieuwsmedia B.V.
Glamsterdam
40000
Amsterdam
2009
6
Lifestyle
Controlled circulation
Blue Mountain Media
Hier in West 10000 Friesland
West Friesland
2009
4
Kunst, cultuur en lifestyle
Controlled circulation
Vita Media
Hotspots
55000
Hardewijk, Ermelo, Putten, Nunspeet, Zeewolde
2007
6
Lifestyle , trends en human interest
Huis-aanhuis
Q Creators
HRLM
25000
Haarlem
2008
6
Wonen, leven en werken
Controlled circulation
HRLM Media
Leven
30000
Leiden
2005
4
Lifestyle, human interest, kunst
Controlled circulation
Quality Company Support
Leven
30000
Den Haag
2008
4
Lifestyle, human interest, kunst
Controlled circulation
Quality Company Support
LICHT op Eindhoven
15000
Eindhoven
2010
12
Kunst, cultuur, uitgaan
Controlled circulation
Asega Media
LOS
75000
Leiden en randgemeenten als
2005
12
Lifestyle
Huis-aanhuis en controlled circulation
LOS Media
32
Oegstgeest (071 regio) NL10
44200
Rotterdam
2005
24
Uitgaan en Controlled cultuur, circulation agenda voor stad rest landelijk
NL Unlimited
NL20
68500
Amsterdam
2003
24
Uitgaan en Controlled cultuur, circulation agenda voor stad rest landelijk
NL Unlimited
NL30
28750
Utrecht
2007
24
Uitgaan en Controlled cultuur, circulation agenda voor stad rest landelijk
NL Unlimited
NL40
15000
Eindhoven
2010
24
Uitgaan en Controlled cultuur, circulation agenda voor stad rest landelijk
NL Unlimited
NL50
15000
Groningen
2010
24
Uitgaan en Controlled cultuur, circulation agenda voor stad rest landelijk
NL Unlimited
NL70
30000
Den Haag
2007
24
Uitgaan en Controlled cultuur, circulation agenda voor stad rest landelijk
NL Unlimited
NUL38
15000
Zwolle
2009
4
Lifestyle
Controlled circulation
TIB Solutions
Quo Vadis
15000
Nijmegen
1997
12
Cultuur, kunst en uitgaan
Controlled circulation
qvuitgeverij
RegioJournaal
65000
Roosendaal, 2006 Bergen op Zoom, Putte, e.a.
6
Lifestyle
Controlled circulation en selectief aan huis
Me@d Media B.V.
RegioJournaal
85000
Breda, 2006 Oosterhout, Etten-Leur
9
Lifestyle
Controlled circulation en selectief aan huis
Me@d Media B.V.
RegioJournaal
50000
Tilburg
2009
4
Lifestyle
Controlled circulation en selectief aan huis
Me@d Media B.V.
Steps City Magazine
51000
Provincie Zeeland
2003
11
Lifestyle
Huis-aanhuis in combinatie met het Zeeuws Vlaams Advertentie-
33
blad De T
15000
Tilburg
2006
12
Cultuur, kunst en uitgaan
Controlled circulation
Asega Media
Uit Magazine
10000
Den Haag
Bestaat niet 10 meer, is sinds december overgenomen door de website.
Cultuur, kunst en uitgaan
Controlled circulation
Den Haag Marekting
Uit
10000
Sittard Geleen
2005
12
Cultuur, kunst en uitgaan
Uitwijzer
10000
Roermond
1996
26
Cultuur, kunst en uitgaan
huis-aanhuis
Vite Press
Uit Cultuurkrant
18000
Eindhoven en omstreken
1990
10
Cultuur, kunst en uitgaan
Controlled circulation
Punto Grafico
Uitkrant
60000
Amsterdam
1966
11
Cultuur, kunst en uitgaan
Controlled circulation
Amsterdam Uitburo
Vivace
56000
Provincie Zeeland
2000
4
Lifestyle Huis-aanvoor boven- Huis modale huishoudens
Vivace Media B.V.
Zign
65000
Bergen op 2006 Zoom, Belgische Meetjesland en Waasland
12
Lifestyle voor bovenmodale huishoudens
Controlled circulation deels aan huis
Vivace Media B.V.
Youmedem blik
19000
Medemblik en omstreken
2009
6
Cultuur, kunst en uitgaan
Huis-aanhuis
PC Reclame
Z.O.Z. Zie Oud Zuid
10000
Oud-Zuid Amsterdam
2009
12
Cultuur, kunst en uitgaan
Controlled circulation
Asega Media
Buro 046
Bijlage 2: Eigen veldonderzoek van de websites van stadsglossy’s en uitgaansmagazines Titel
34
Doel van de website Wat voor informatie kun je er vinden?
Hoe wordt de website bezocht?
Crossmediale beoordeling door mij op basis van informatie, verhalen, agenda, overzichtelijk heid en meerwaarde voor het magazine
Hierbij geldt 1 als laagste en 5 al hoogste waarde Amersfoort voor Jou Adverteerders Voorjoumagazine.nl informeren. Een agenda bieden aan lezers.
Informatie over het magazine Onbekend. Het N.V.T. en een agenda. magazine is onlangs gestopt.
Arena Magazine Adverteerders arenalokaal.nl/maga informeren zine
Het magazine digitaal , 5000 tot 6000 contactgegevens van de bezoekers per redactie en adverteerprijzen. maand
1
Barflyer Lezers amuseren en barflyer.themusicclu informeren b.nl
Nieuws en evenementen, het Onbekend online magazine, fotoalbums en een gastenboek
2
CODE Maastricht
N.V.T.
N.V.T.
N.V.T.
Den Haag agenda denhaagagenda.nl
Lezer informeren
Evenementen worden Onbekend uitgebreid besproken. Ook is er een speciale tab over eten en drinken
2
Dienblad Magazine agenda.dienblad.nl
Uitgebreide agenda bieden
Een uitgebreide ageda over eten, drinken, stappen, evenementen, theater, etc.
4
Glamsterdam glamsterdam.eu
Lezer informeren en Eerder: Een digitale versie Onbekend omdat amuseren van het blad, een agenda en de website al een korte verhalen zijn de tijd offline is. hoofdlijn. Nu: de website is al een tijd offline ter verbetering
N.V.T.
15.000 bezoekers per maand
Eerder: 3 Nu: N.V.T.
Hier in West Magazine informatie Friesland hierinwestfriesland.n l
De website biedt informatie over het blad voor adverteerders. En je kunt je er aanmelden voor de nieuwsbrief
3000 bezoekers per 2 maand
Hotspots Informeren en hotspotsmagazine.nl amuseren
Verhalen over beauty, fashion en lifestyle. Er zijn interviews en columns op de website en het volgende nummer wordt aangekondigd.
3000 bezoekers per 4 maand
HRLM hrlm-stadsglossy.nl
informeren
Vooral het plaatselijke nieuws is direct in beeld. Onderaan de pagina staat een agenda en de rubriek Haarlem in beeld
45.000 bezoekers per maand
3
Leven (Leiden en Den Haag) levenmagazine.nl
Achtergrond bieden
Op de website is alle achtergrond over het magazine en de redactie te vinden
Onbekend
2
LICHT op Eindhoven lichtopeindhoven.nl
Achtergrond Korte verhalen over actuele informatie geven bij onderwerpen en een agenda de agenda. De lezer informeren en amuseren
600 per maand
2
LOS los-online.nl
Amuseren en informeren
10.000 bezoekers per maand
5
35
De agenda is direct prominent in beeld. Verder
biedt de website interviews, reportages en films. Ook heeft het een restaurant zoekmachine waarin je alle informatie en de menukaart vindt over een restaurant naar keuze. NL Unlimited (alle zes de bladen) agenda-uitgaan.nl
Uitgebreide agenda bieden
Het gaat hier om een landelijke agenda. Daarnaast kun je jezelf aanmelden voor de nieuwsbrief, online het magazine inzien en je kunt zelf agendapunten aanleveren.
De landelijke 3 agenda wordt beste bekeken. Een cijfer is onbekend.
Nul38 Nul38magazine.nl
Naamsbekendheid genereren
De website is er om lezers te informeren. Je kunt er een vriend aanmelden om het magazine ook te ontvangen.
1500 per maand
1
Quo Vadis amuseerje.nl
Uitgebreide agenda bieden
Het gaat hier om een landelijke agenda waar meerdere uitgevers bij aangesloten zijn.
6000 per maand
2
RegioJournaal (drie edities) regiojournaal.nl
Magazine informatie De planning van de magazines worden vermeld, de advertentieprijzen en redactionele specificatie
onbekend
1
Steps magazine
N.V.T.
N.V.T.
N.V.T.
De T amuseerje.nl
Uitgebreide agenda bieden
Het gaat hier om een landelijke agenda waar meerdere uitgevers bij aangesloten zijn.
6000 per maand
UIT magazine Den Haag haagsuitburo.nl
Agenda bieden
Je kunt je aanmelden voor de onbekend nieuwsbrief, online kaarten kopen en de actuele agenda bekijken.
3
Uit Sittard / Geleen amuseerje.nl
Uitgebreide agenda bieden
Het gaat hier om een landelijke agenda waar meerdere uitgevers bij aangesloten zijn.
10.000 per maand
2
Uitwijzer Roermond uitwijzer.amuseerje. nl
Uitgebreide agenda bieden
Het gaat hier om een landelijke agenda waar meerdere uitgevers bij aangesloten zijn.
10.000 per maand
2
Uit Cultuurkrant Eindhoven
Uitgebreide agenda bieden
Mooie, goed gevulde agenda 16.000 per maand met hierin alles dat je kunt doen in Eindhoven
4
Uitkrant Amsterdam amsterdamsuitburo. nl
Agenda bieden
Je kunt je aanmelden voor de onbekend nieuwsbrief, online kaarten kopen en de actuele agenda bekijken.
3
Vivace magazine vivacemagazine.nl
Magazine informatie Voornamelijk de adverteerder informeren
onbekend
1
Zign Magazine zignmagazine.nl
Magazine informatie Voornamelijk de adverteerder informeren
onbekend
1
Youmedemblik
informeren
onbekend
3
36
Nieuws, politiek, forum en
2
youmedemblik.nl Z.O.Z zieoudzuid.nl
37
evenementen Informeren en amuseren
Nieuws, culinair zuid, columns, interviews, magazine, filmrecensies en veel meer
1200
3