Kontenido
Edishon number 2, oktober 2011 - E korant aki ta un publikashon pa personal di De SGR-Groep
Selebrando un aña di Kolaborashon ku Dia di Koketa Dia 25 di ougùstùs a selebrá ku un aña pasá, na ougùstùs 2010, a kuminsá ku e proyekto
2 & 3
• • • • •
Sertifikadonan Modulo Medicatie Tweeluik over vergrijzing cliënten Entrevista ku Dina i Zizany Nieuwbouw voormalige Shalom Welkom bij de SGR-Groep!
4 & 5
• • • • •
Start trainingen seksualiteit Problema ku gulimentu Een dag meelopen met … Over kunst en rolstoelen Ouderavonden nieuwe stijl
6 & 7
• • • • •
Cursus Neurorevalidatie van start HR-mutaties Stagiair na SGR-Groep Cursus Neurorevalidatie Training Agressiehantering
8
• BHV: Rina Nocento • Fakansi kas 28 na Boneiru
Kolaborashon entre Dagbesteding i Wonen. Dia di Koketa ta un aktividat eksitoso ku a organisá vários bes kaba, i durante kua klientenan por gosa di masashi, pedikür, manikür, tratamentu di kara, servisio di kapsalon i mas. E evento aki semper ta asina eksitoso ku e idea a surgi pa organis’é di un manera ku tantu klientenan komo trahadónan lo por gosa di tur e tratamentunan, na okashon di un aña di Kolaborashon. Dia 25 di ougùstùs a kuminsá e evento ku kantamentu rònt di un bolo enorme, ku un anchura di mas ku 1 meter. E bolo aki tabata e resultado di koperashon entre diferente habitante, ken a traha diferente sorto di bolo ku huntu a bin forma un bolo grandi. Tambe ta’tin bouncers i a parti kos di boka dushi, manera katuna di suku. Henter e evento tabata un bon ehèmpel di kon pa yega na un bon resultado dor di koperashon: lidernan di e diferente departamentonan a koperá i tur hende a kontribuí pa hasi e dia aki un éksito.
Servisio di kapsalon
Servisio di manikür
Proyekto Kolaborashon E proyekto Kolaborashon tin komo meta final pa brinda un mihó kuido pa klientenan, dor di kolaborashon entre e trahadónan di Wonen i Dagbesteding, yudando otro pa semper tin sufisiente hende pa brinda aktividat òf kuido na momentonan ku ta nesesario. Asina por ehèmpel trahadónan di Dagbesteding ta yuda nan koleganan den e kasnan mainta tempran ku bañamentu di e klientenan òf dunamentu di kuminda, miéntras trahadónan di Wonen ta yuda nan koleganan di Dagbesteding ku aktividatnan durante e oranan ku mester di hopi hende pa guia aktividat. Yuda otro Unitleider Diana Dorothea ta wak bèk riba un aña durante kua e trahadónan mester a kustumá ku nan trabou nobo. “Ounke tur
Beste collega, Het is allemaal goed nieuws dat ik u breng, in deze column. De SGRGroep heeft voor 2011 een sluitende begroting en de zorgcontracten voor 2011 en 2012 worden binnenkort met BZV getekend. Voeg daar nog eens bij dat we recent de nieuwe CAO hebben getekend, dat we een van de negen nieuwbouwprojecten succesvol hebben afgerond en er tot en met 2012 en daarna nog diverse projecten op stapel staan, en u zult begrijpen dat het plaatje er op dit moment rooskleurig uitziet voor de SGR-Groep. Graag gebruik ik deze gelegenheid om u bij te praten over de diverse nieuwbouwprojecten. In 2011 werd begonnen met de verbouwing van het voormalige Shalom. Dit gezinsvervangende tehuis met 11 aanleunwoningen is in september helemaal afgerond, de bewoners zijn inmiddels in hun nieuwe onderkomens getrokken en op 27 oktober aanstaande zal de officiële opening plaatsvinden, waarbij ook de nieuwe naam van deze voorziening bekend zal worden gemaakt. Ondertussen is in Emmastad gestart met twee nieuwe gezinsvervangende tehuizen voor in totaal 12 LVG-cliënten met gedrags- of psychiatrische problematiek. Vorige maand ontvingen we de bouwvergunning voor vier woningen aan de Margrietlaan in Emmastad. Deze woningen zijn bestemd voor in totaal 32 meervoudig beperkte cliënten van Fundashon Verriet, die nu deel uitmaken van de afdelingen B en C. Die afdelingen zullen in de toekomst een stuk kleiner worden (ze gaan van 72 naar 40 cliënten). De accommodatie van deze twee afdelingen aan de Salsbachweg zal ook helemaal gerenoveerd worden. Hiervoor
hende a risibí training, tòg pa un persona ku ta kustumá por ehèmpel di hasi aktividat, ta un kambio pa e siña kon pa baña e habitantenan. I vice versa un hende ku ta kustumá di traha den un kas awor tambe ta guia aktividatnan ku e habitantenan. E struktura di Kolaborashon sigur ta kana i nos ta hasiendo mihó uso di tantu nos trahadónan komo e edifisionan. Pero loke ainda mester desaroyá su mes un tiki mas, ta e kreatividat di e trahadónan mes den nan trabou. Hopi hende ainda ta hasiendo simplemente loke ta bisa nan. Pero manera nos tur sa, nos trabou ta demandá mas ku esei. E ta pidi ku nos mes ta bini ku idea òf inisiativa pa resolvé kos òf pone kosnan kana mihó. Mi ta kere esaki ta bai bini ku tempu, ku hendenan realmente ta pone e idea di Kolaborashon na práktika den nan trabou diario: yudando otro, trahando huntu.”
Trampolin! De Therapeutische Peutergroep (TPG) Trampolin bestond op 31 augustus 10 jaar: een goede reden om een feestje te bouwen! De naam Trampolin staat voor een sprong naar de verdere ontwikkeling van de peuters, die daar de dag doorbrengen. Trampolin is nog altijd de enige opvang op het eiland voor peuters, die wegens hun lichamelijke beperking niet passen in de reguliere opvang. Op de Trampolin wordt aandacht besteed aan begeleiding, stimulering en therapie, zowel in groepsverband als individueel.
wordt nu het programma van eisen opgesteld. Eind 2011 gaan we van start met het programma van eisen voor de verbouwing van het Rietveldgebouw tot een nieuw orthopedisch dagcentrum voor cliënten, die nu de dag doorbrengen bij Pasadia, Dolfijntjes, Purunchi en de Therapeutische Peutergroep. Dan zijn er nog de projecten die we samen met de FKP gaan uitvoeren: De bouw van de gezinsvervangende tehuizen voor 18 tot 24 verstandelijk beperkte cliënten en de bouw van een nieuw dagbestedingscentrum in Kirindongo Abou, tegenover Kas Richard Pieternella. Voor de drie gezinsvervangende tehuizen vindt momenteel de aanbesteding plaats. De oplevering zal volgens planning plaatsvinden in 2012, aan het eind van het eerste kwartaal. Het dagbestedingscentrum zal in 2013 gereedkomen. In 2013 zal het huidige Pasadia worden verbouwd tot een kantorencentrum voor SPD en BBO. Vanaf medio 2011 wordt gewerkt aan het opstellen van een programma van eisen voor de bouw van het nieuwe Revalidatiecentrum. Dit gebouw zal naast het huidige Fundashon Verriet aan de Salsbachweg verrijzen. De financiering zal naar verwachting in de tussentijd rondkomen. De gerenoveerde of nieuwe gebouwen voorzien stuk voor stuk in een grote behoefte en er is in sommige gevallen jaren op gewacht. Als directielid van de SGR-Groep spreek ik mijn grote dank uit aan de BZV en de SVB en aan alle andere stakeholders, die ons door dik en dun gesteund hebben om de realisatie van deze projecten mogelijk te maken. En natuurlijk aan alle medewerkers van de SGRGroep die zich dagelijks, ook in de soms verouderde behuizingen, met enthousiasme en élan wijden aan datgene waar we met elkaar voor staan: de best mogelijke zorg voor onze cliënten! Tonnie Rossen, financieel directeur
Een groepsfoto van feestvierende kinderen.
Het revalidatietraject, dat de peuters samen met hun ouders doorlopen, staat onder leiding van revalidatiearts dr. Ayal Zahavi, bijgestaan door zijn multidisciplinaire team, dat gevormd wordt door Damiris, Marilou, Susy, Mirjam, Jasmijn, Darline, Charyn en Mable. Trampolin is in principe bedoeld als voorbereiding op het (speciaal) kleuteronderwijs. De kinderen, die door hun beperkingen het (speciaal) onderwijs niet halen, worden doorverwezen naar Fundashon Verriet voor dagbesteding. De deuren van Trampolin staan van 07.00 tot 14.00 uur open en iedereen is welkom bij juffrouw Charyn en juffrouw Darline.
Sertifikado pa modulo ‘Medicatie’ Dia 17 di yüni diferente grupo di kursista a risibí nan sertifikado pa e modulo ‘Medicatie’ di IFE. Siguimentu di e modulo aki ta un eksigensia di Ministerio di Salubridat Públiko pa tur empleado, begeleider i assistent-begeleider ku ta traha den kuido, kaminda tin ku duna remedi. E kurso ta dura sinku siman i ta pa persona ku no tin un background médiko i ku a hasi Helpende Welzijn òf SPW 3 òf 4. Durante e kurso aki partisipantenan a siña tokante e diferente tipo di remedinan i kon pa apliká òf duna diferente tipo di remedi, variando di remedi pa den wowo pa esunnan ku mester guli, inhalá etcetera.
Vergrijzing bij onze cliënten Dankzij betere woon- en leefomstandigheden en een betere medische zorg bereiken in onze samenleving steeds meer mensen tegenwoordig een hoge leeftijd. Hoewel mensen met een beperking doorgaans een kortere levensverwachting hebben, slaat ook bij de cliëntenpopulatie van de SGR-Groep de vergrijzing toe. Van de cliënten die als jonge kinderen bij de diverse voorzieningen binnenkwamen, kan ondertussen 35 procent worden aangemerkt als ouderen. Voor de gemiddelde persoon met een beperking wordt hiervoor de leeftijd van 50 jaar aangehouden, voor cliënten met het symptoom van Down of een meervoudige beperking geldt dat ze vanaf 40 jaar als ouderen worden gezien, omdat de lichamelijke functies al rond die leeftijd beginnen af te nemen.
Bij Fundashon Verriet zijn er in de afgelopen periode diverse projecten en initiatieven geweest rondom deze problematiek. In deze Entre Otro kunt u lezen over een onderzoek dat door Martha Atienzo van de SPD is uitgevoerd naar dementie onder zorgvragers en over de workshops veroudering, die recent georganiseerd zijn door Ansela Ricardo van GVT Salsbachweg.
Dementiescreening onder cliënten SGR-Groep
Workshop ‘De ouder wordende bewoner’
Psychologe Martha Atienzo rondde recent een onderzoek af, waarvoor bewoners van de huizen in Emmastad en de buitenvoorzieningen sinds oktober 2010 zijn gescreend op dementie. Uit de resultaten van deze screening blijkt dat het momenteel nog wel meevalt met het aantal dementerende cliënten. Maar in de context van de toenemende vergrijzing van de SGR-populatie wordt het steeds belangrijker dat het zorgpersoneel voldoende kennis heeft over veroudering en alert blijft op de veranderingen die dit met zich meebrengt.
Op 7 en op 14 september 2011 zijn de eerste twee workshops ‘De ouder wordende bewoner’ georganiseerd. Deze workshop is opgezet door unitleider Ansela Ricardo van GVT Salsbachweg in samenwerking met ex-SGR-medewerker Jorina de Palm (orthopedagoog) en in overleg met opleidingscoördinator Egidia Martina.
De bewoners van 40 jaar en ouder, 153 in totaal, werden getest aan de hand van een vragenlijst, gebaseerd op de methode DSDS (Dementia Screening for Down’s Syndrome), die ook gebruikt wordt voor mensen met verstandelijke beperkingen. De bewoners waren tussen de 40 en 81 jaar. Martha: “De screeningmethode houdt ook rekening met hartziekten en andere somatische stoornissen gerelateerd aan het verouderingsproces. Aan de hand van de test wordt de risicogroep bepaald bij wie de test over een jaar wordt herhaald, om te kunnen vaststellen of bij deze groep de situatie achteruit is gegaan of stabiel is gebleven. Een stabiele situatie betekent dat afwijkingen in het gedrag aan andere factoren moeten worden toegeschreven.” Situatie in beeld Martha begon in maart 2010 met het verzamelen van literatuur en testmateriaal en ging in oktober 2010 aan de slag met de test. “Het onderzoek is in maart 2011 afgerond. Aansluitend werd de vragenlijst verwerkt en geanalyseerd. De resultaten zijn vervolgens verwerkt tot een verslag, dat eind mei af was. 87,6% van de onderzochte bewoners bleek geen aanwijzingen voor dementie te hebben.” Tot zover het goede nieuws: maar 87,6%... De keerzijde hiervan, of het slechte nieuws, is dus: 12,4% van de vergrijzende populatie valt wél binnen
2
De vraag die hierbij rijst is: hoe kan de SGR-Groep zich goed voorbereiden op de veranderende zorgvraag van onze klanten, die in de toekomst steeds meer gezondheidsproblemen zullen krijgen?
de risicogroep en dit kan naar verwachting alleen maar meer worden, met de voortschrijdende vergrijzing van de cliëntenpopulatie. Dan rijst natuurlijk de vraag of de SGR-Groep daar voldoende op is voorbereid. De zorg voor mensen met dementie is namelijk behoorlijk intensief. Daarom bevat het verslag tevens een bijlage met methodieken die kunnen helpen bij dementerende bewoners. Enkele aanbevelingen Het onderzoek betreft dus een schatting van het mogelijke aantal bewoners met dementie. Om een definitieve diagnose (wel of geen dementie?) te kunnen geven moet je kennis hebben van het oorspronkelijke niveau van de sociale redzaamheid en het functioneren. Met andere woorden: in een eerder stadium moet het niveau van functioneren zijn vastgelegd in een basismeting. Hier kwam echter een tekortkoming aan het licht. Van 42,5% van de bewoners bleek namelijk dat er geen recente gegevens beschikbaar waren. Het probleem werd opgelost door met behulp van de DSDS een voormeting te doen. De verkregen gegevens kunnen dan bij latere beoordelingen op dezelfde schaal vergeleken worden, om zo een beeld te krijgen van de achteruitgang bij de bewoners. Naar aanleiding hiervan zijn enkele aanbevelingen gedaan hoe in de toekomst het best de benodigde gegevens verzameld kunnen worden. Er wordt ook gewezen op het belang van kennis bij begeleiders over verouderingsaandoeningen bij mensen met verstandelijke beperkingen, zodat ze alert kunnen zijn op veranderingen die optreden bij het ouder worden. Een cursus over verschillende vormen van dementie en het omgaan met dementerende ouderen zou hiervoor nuttig zijn. Het eerste screeningsonderzoek is voltooid en de resultaten zijn bekendgemaakt. Maar de vervolgonderzoeken gaan door en het opvolgen van de aanbevelingen zal ongetwijfeld in de toekomst zijn vruchten blijven afwerpen.
Ansela vertelt dat de training eerst vooral bedoeld was voor de groepsleiders binnen GVT Salsbachweg: “Het was mij opgevallen dat de groepsleiders in toenemende mate te maken kregen met cliënten die niet meer goed mee konden doen met de activiteiten. Vanuit het besef dat de ouder wordende cliënt, net als de oudere mens zonder beperking, het nou eenmaal rustiger aan moet doen, is deze workshop ontwikkeld.” Eye-opener De workshop duurt twee en een half uur en gaat in op de lichamelijke en psychische aspecten van veroudering en de effecten hiervan op sociale relaties. Met de deelnemers wordt vervolgens bekeken hoe zij daar in hun omgang met oudere zorgvragers mee om kunnen gaan. Ansela: “In de praktijk blijkt bijvoorbeeld dat ouderen meer moeite krijgen om het tempo van de activiteiten bij te houden en dat een activiteit van vier uur te lang voor ze is. Door de begeleiders hier bewust van te maken, kunnen ze in hun dagelijks werk beter rekening houden met de oudere zorgvrager. Zo mogen oudere cliënten nu ’s ochtends iets langer blijven doorslapen en wordt er een minder vol schema van dagbesteding voor ze gemaakt.” De inhoud van de workshops is volgens Ansela voor veel mensen een eye-opener: “Omdat veel cliënten hier al op jonge leeftijd binnenkomen, blijven we ze vaak zien als die jonge personen. Maar bij het bespreken van de ouderdomsverschijnselen en hun gevolgen, zien veel deelnemers parallellen met hun eigen ouders of andere ouderen uit hun omgeving en sommigen ook met zichzelf. Het gaat boven een bepaalde leeftijd allemaal minder snel en gemakkelijk, je krijgt meer te maken met lichamelijke gebreken en in sommige gevallen ook met dementie.” Nieuwe cursussen De workshop blijkt volgens Ansela in een behoefte te voorzien: “Er was voor de eerste twee afleveringen al zoveel belangstelling, dat er ook deelnemers uit verschillende andere organisatie-onderdelen en voorzieningen mee hebben gedaan. En ondertussen zijn er weer nieuwe aanvragen binnengekomen …”
Entrevista ku Dina Fortin-Davelaar i Zizany Henriquez
“E trabou di HR ta hopi variá” Dia promé di òktober ta nèt un aña ku departamentu di HR tin un hende nobo na kabes: Dina Fortin. Promé ku el a tuma e funshon nobo, Dina a traha sinku aña den e afdeling kaba komo funshonario di personal. Un puesto ku Zizany Henriquez a tuma over; e tin dies luna den su puesto awor. Un bon momentu pa mira patras i evaluá. Dina: “E trabou ta hopi variá, SGR ta un organisashon dinámiko kaminda kada dia ta trese algu nobo i interesante.” E trabou nobo a trese un responsabilidat mas grandi kuné, ya ku e tin ku sòru pa resultadonan di henter e afdeling keda realisá i finalmente kada un kontribuí na desaroyo di personal pa por
duna un kuido di bon kalidat. E bentahanan ta ku Dina konosé e organisashon kaba i ku kada miembro di e tim ta aportá di su parti. Dina su dia ta kore di 8.30 pa 17.30 or. Mainta e ta kuminsá ku preparashonnan pa reunionnan ku e por tin riba e dia ei. E punto di salida den su funshon ta e HRM-beleidsplan ku ta basá riba e plannan di maneho (beleidsplannen) di e tres fundashonnan prinsipal di SGR-Groep. For di dje i for di otro plan di direktiva anualmente ta desaroyá diferente programa, ku ta keda evaluá kada kuartal huntu ku maneho i direktiva. Un gran parti di e aktividatnan pa siman ta asuntunan ku ta surgi na e momentu ei i mester atendé ku nan mes ora, manera por ehèmpel kontestá preguntanan hurídiko i organisatorio, intermediá den konfliktonan, yena kuponan di trabou nobo et cetera. Esakinan ta envolví komunikashon kontinuo ku e koleganan, hopi lesamentu di tekstonan di lei, i trahamentu di rapòrt. Mas emoshonal Zizany tin nèt un aña bèk na Kòrsou; el a biba 14 aña na Hulanda promé ku el a tuma
e puesto di funshonario di personal na SGR. El a eksperenshá diferente kambio basta abrupto ku a tuma lugá den un korto tempu den su bida, por ehèmpel tuma despedida di su ‘woon- en werkomgeving’, bira mama pa promé bia i un mudansa grandi for di Hulanda pa Kòrsou. Zizany: “E ambiente na nos departamentu ta dushi i mi ta sinti mi na kas aki na SGR. E organisashon ta hopi bon strukturá; tin hopi plan i richtlijn i tòg tin fleksibilidat tambe.” Tin bia ta un reto pa kustumá bèk ku e mentalidat: “Kaminda na Hulanda hendenan ta mas rashonal, na Kòrsou hopi bia nos ta mas emoshonal; no ku esaki ta robes o malu, pero e ta djis rekerí pa - promé ku bo duna un konseho - bo para ketu i imaginá bo mes den e otro hende su sapatu pa por komprond’é, i purba trigger e hende pa tuma e parti rashonal na kuenta tambe.” Zizany su dia ta kore di 7.30 pa 16.30 or, i kada dos siman e tin un dia liber riba djarason. Durante di e aña ku ta kasi tras di lomba, el a okupá su mes hopi ku selekshon di trahadó, komo ku e organisashon ta kresiendo i a habri un parti nobo, miéntras ku semper tin hende ku ta bai ku penshun òf ta kita for di trabou pa un motibu òf otro. Zizany: “E reto ta semper pa haña e persona korekto na e lugá i puesto korekto.” Otro tareanan ta pa reportá i kompilá informashon pa e diferente reportahenan ku HRM tin ku entregá na e diferente unitleidernan. Zizany su trabou tambe ta enserá e parti ad hoc: atendé ku pregunta i problema ku ta surgi, i dunamentu di konseho na unitleider i trahadó. Tin bia e ta fungi komo intermediadó den konflikto; e no ta sosodé hopi si. Zizany: “E reto ta pa semper keda neutral i sòru pa un bon komprondementu den partidonan.”
Kombinando trabou i kas Komo hende muhé kasá, Dina su bida ta èkstra drùk pasobra banda di su trabou, e ta bini di un famia grandi i ke dediká tempu na nan regularmente. Tambe, e ta un lider den su iglesia ku ta guia estudionan. Dina ku su kasá ta traha huntu komo un tim kaminda kada un tin su tareanan pa loke ta trata e trabounan ku mester sosodé na kas, i meskos ta konta pa Zizany i su pareha. Den Zizany su kaso den siman no tin hopi aktividat sosial, entre otro pa motibu di su yu chikitu, pero tambe pasobra e ta biba na Banda Abou. Dina i Zizany tur dos ta enfatisá e importansha di ta balansá, di plania i traha tempu pa tur kos, inkluso e parti sosial. Un bon konseho di dos dama hóben ku eksperensia.
Nieuwbouw voormalige Welkom bij de SGR-Groep! Shalom in beeld Zoals door directeur Tonnie Rossen al gemeld in zijn Column op pagina 1 van deze Entre Otro, vindt op 27 oktober 2011 de officiële opening plaats van het nieuwe gezinsvervangende tehuis bij Shalom aan de Kaya Muizenberg, bestaande uit elf aanleunwoningen met bijbehorende voorzieningen. Stonden in de vorige Entre Otro nog foto’s waarop alles nog in aanbouw was, in deze editie geven wij een beeld van de recent opgeleverde, gloednieuwe faciliteiten. De elf verstandelijk beperkte cliënten, die hier gehuisvest zijn, voelen zich ondertussen al aardig thuis.
Interieur van een van de
Beeld van de galerij, na afronding van de bouwfase. Enkele van de nieuwe aanleunwoningen, van de buitenkant gezien.
badkamers.
1 april 2011
ochtendgroep 8 april 2011
middaggroep 8 april 2011
1 juli 2011
Er zijn in de afgelopen maanden vijf introductiebijeenkomsten gehouden in de grote vergaderzaal in Emmastad. Deze bijeenkomsten zijn bedoeld om nieuwe medewerkers op een luchtige manier kennis te laten maken met de SGR-Groep, zodat zij zich gewaardeerd en thuis gaan voelen bij de SGR-Groep en hun weg kunnen vinden binnen de organisatie. Vaste onderdelen van het programma zijn een welkomstwoord door algemeen directeur Henk Kamsteeg of zijn plaatsvervanger, een rondleiding door verschillende huizen en centra van Fundashon Verriet en een bespreking van de arbeidsvoorwaarden. De dag wordt afgesloten met een kennisquiz over verschillende onderwerpen die met de stichting te maken hebben.
16 september 2011
De introductiebijeenkomsten worden verzorgd door de introductiecommissie, bestaande uit Egidia Martina (opleidingsfunctionaris), Milan Raap (programmabegeleider) en Zizany Henriquez (personeelsfunctionaris). 3
Atenshon pa e Protokòl di Gulimentu! Manera nos tur sa, e proseso di gulimentu
Omgaan met
seksualiteit van cliënten
no ta algu ku ta kana bon outomátika-
Ook verstandelijk of meervoudig beperkte personen hebben zo hun behoef-
mente serka tur kliente. Pa e motibu ei ta
tes op het gebied van seksualiteit. Het verschil met niet beperkte personen
nesesario pa personal di SGR-Groep ta
is, dat verstandelijk beperkten zich vaak niet bewust zijn van wat wel of niet
bon informá tokante di e tópiko aki i sa
sociaal toelaatbaar of normaal is. Hoe ga je daar als verzorger of begelei-
kiko pa hasi na momento ku tin problema ku gulimentu.
der op een professionele manier mee om en hoe kun je met de verstandelijk beperkte cliënt hierover effectief communiceren en deze in zijn of haar sek-
Despues ku den kurso di 2010 logopedistanan Roanht Statia i Heidy Simon a desaroyá e protokòl tokante di gulimentu i kon pa atendé ku problema ku gulimentu, na 2011 a traha un foyeto i un poster tokante di esaki tambe. E dos logopedistanan ta dunando presentashonnan. Durante di e seshonnan ei, ta presentá i diskutí e protokòl, splikando tur guia kon e proseso di gulimentu ta hinká den otro, kiko por bai robes i kon pa aktua den un kaso kaminda un kliente ta eksperenshando problema ku gulimentu. Durante 2011 i 2012 lo sigui organisá e presentashonnan aki te ku trahadónan den tur e voorzieningnan lo a mira e presentashon. Durante di e presentashonnan ta parti un foyeto pa kada partisipante, un kopia di e protokòl pa kada afdeling òf voorziening i algun poster, pa kologá na un lugá kaminda e guianan por chek e informashon fásil i lihé na momento ku esaki lo ta nesesario. E foyeto i e poster ‘Problema ku gulimentu’
sualiteit begeleiden? Dat was het onderwerp van de eerste twee trainingen Seksualiteit, die op 5 en 12 september 2011 plaatsvonden in Emmastad.
Eigen seksualiteit
De trainingen zijn ontwikkeld door de werkgroep Seksualiteit, bestaande uit Natali Li-Martina, Denise Pestana , Ilonia van Duivenbode, Jacqueline Francisca, Heidi Simon. Natali treedt op als coördinator. Het doel van deze trainingen is volgens Natali, om verzorgers en begeleiders handvaten te geven om op een professionele manier te kunnen omgaan met de seksualiteit van de verstandelijk beperkte cliënt: “Met deze trainingen wil de SGRGroep voorkomen dat zich in de praktijk situaties voordoen, waarbij begeleiders niet weten hoe zij moeten handelen. Door aandacht aan dit onderwerp te schenken en het personeel te trainen hoe op dit gebied te handelen, kan worden voorkomen dat cliënten of begeleiders grenzen overschrijden van wat in onze maatschappij toelaatbaar is.
De trainingen bestaan uit twee componenten: een trainingsdag van vier uur en een terugkomsessie van twee uur, ongeveer twee maanden na de trainingsdag. Het programma van de trainingsdag bestaat uit een theoretisch en een praktisch gedeelte, met rollenspellen. Tijdens het theoriegedeelte gaan de deelnemers met hun trainers in op de definitie van seksualiteit en de manieren waarop je personen met een beperking over dit onderwerp kunt informeren. Er wordt ook ingegaan op communicatiestrategieën en stilgestaan bij de eigen seksualiteit en perceptie van zaken die hiermee te maken hebben. De training wordt afgesloten met enkele rollenspellen van situaties die zich in het dagelijks werk met de cliënten kunnen voordoen. Iedere cursus wordt gegeven door twee leden van de werkgroep, samen met een gastdocent. Acceptabel gedrag De training van 5 september werd gegeven voor een groep unitleiders en op 12 september waren de begeleiders van Huize Jos Wouter aan de beurt. Natali kijkt terug op twee succesvolle eerste trainingen.: “ De deelnemers waren enthousiast over de tools die ze ontvingen, maar gaven aan dat er nog behoefte is aan meer handvaten. Daar gaan we aan werken. De eerste cursussen zijn bewust georganiseerd voor begeleiders van vier voorzieningen voor cliënten van
De folder Seksualiteit van Fundashon Verriet, die tijdens deze cursus aan de cursisten wordt verstrekt.
een wat hoger niveau. Natali legt uit: “Juist omdat deze cliënten op een hoger niveau functioneren, is het moeilijker om hierover goed met ze te communiceren. Enerzijds lijken ze vrij veel zaken goed te begrijpen, omdat ze op een relatief hoog niveau functioneren, anderzijds begrijpen ze bijvoorbeeld niet waarom bepaalde gedragingen niet acceptabel zijn. Maar we gaan vanaf nu tot in 2012 deze training voor al het zorgpersoneel organiseren en werken aan het uidiepen van sommige aspecten. Zo kunnen we alle begeleiders straks de juiste tools aanreiken om in de praktijk met dit delicate onderwerp om te gaan.”
Een dag meelopen met… COP Elke aflevering van deze rubriek beschrijft een dag bij één van de onderdelen van de SGR-Groep. Dit keer is Curaçao Orthotics & Prosthetics (Salsbachweg) aan de beurt. Zoals bekend is daar in maart 2011 de winkel COP Shoes & Braces aan de Rooseveltweg bij gekomen, waar orthopedische schoenen en steunzolen worden verkocht. COP is de enige afdeling van de SGR-Groep die commercieel draait, door de verkoop van producten en diensten. Er is een groeiende vraag naar hun producten, ook op de andere eilanden van de voormalige Nederlandse Antillen. Inmiddels zitten ze ook om de twee weken op Bonaire en één keer per maand op St. Maarten.
4
In de nabije toekomst zullen ook één keer per maand de andere BES-eilanden bezocht worden, omdat ze door de staatkundige veranderingen niet meer onder St. Maarten vallen. Op Bonaire zit COP in het gebouw van Nos Orkon, in het winkelcentrum tegenover Mariadal. Bij COP werken in totaal acht werknemers. Kyra Römer is manager en instrumentmaker, Laurens Konter, Javier Liseur en Idiene Vanblarcum (instrumentmakers), Rhoünda Margarita (podotherapeut/schoenconsulent COP Shoes & Braces), Rayza Bernabela en Marjolein Neslo (administratief medewerksters, de laatste bij COP Shoes & Braces) en Jason Martes (assistent-instrumentmaker, op vrijdag bij COP Shoes & Braces). Per 3 oktober wordt de vacature van magazijnmedewerker opgevuld . Dag vliegt om Kyra komt om half acht binnen. Dan worden de mails doorgenomen; die betreffen
Instrumentmakers Idiene (links) en Laurens werken in de werkplaats aan gipsmodellen.
vaak opdrachten en vragen om advies van directie, collega’s, cliënten en leveranciers. Ze woont vergaderingen bij en staat collega’s die binnenkomen met vragen te woord. Ze neemt ook de bestellingen door en doet zelf de besteladviezen; voor de semiorthopedische schoenen is dat niet altijd even makkelijk. Kyra controleert altijd of de instrumentmakers, die de schoen aanmeten, de bestelling goed hebben ingevuld. Bij de ene leverancier worden de maten namelijk
Interactieve ouderavonden Dolfijntjes en Purunchi groot succes De kinderdagbestedingsgroepen De Dolfijntjes en Purunchi werken nu al een jaar met succes met de methodiek PAct, een individueel activeringsprogramma voor kinderen met verstandelijke en motorische beperkingen. Binnen dat kader paste ook een nieuw concept voor individuele ouderavonden. Daar is vorige week mee
Over kunst en rolstoelen Christine Tsirikidis zit nu anderhalf jaar op Curaçao, samen met haar man. Ze geniet van haar dochter, de strandwandelingen met haar drie honden en maakt ‘Chichi’s’ (red.: kleurrijke vrouwenbeeldjes) voor beeldend kunstenares Serena Israel en kunstobjecten van drijfhout, die ze verkoopt op de kunstmarkt in Landhuis Ascencion. Daarnaast werkt deze veelzijdige dame twee ochtenden in de week als kinderergotherapeut bij Dolfijntjes en Purunchi, waar ze Anke Bruggers voor zes maanden vervangt. En ze weet alles over de rolstoelen bij deze twee dagverblijven. “Ik heb het erg naar mijn zin op Curaçao. Mensen staan hier nog dicht bij hun gevoel en uiten dat ook. Wel heb ik gemerkt dat ouders van kinderen met een beperking vaak nog beter (of efficiënter) begeleid kunnen worden in het omgaan met de beperkingen van hun kind. Zij willen terecht het beste voor hun kind, maar hebben soms te hoge verwachtingen. Daarom vind ik het fijn dat wij als hulpverleners iets kunnen betekenen voor de ouders en hun kinderen.
met cijfers aangegeven (bijvoorbeeld bij lengtematen maat 35-37, of 3-5, bij breedtematen 4-8), bij de andere met letters (I-G). Waar nodig worden de maten omgezet met de hulp van de schoenconsulent of de instrumentmaker. Dan maakt Kyra de inkooporders klaar en doet de bestellingen. De leveranciers zitten meestal in Nederland, Duitsland of de Verenigde Staten. COP probeert zoveel mogelijk orthopedische hulpmiddelen uit de VS te laten komen; dat gaat sneller dan vanuit Europa en de producten kunnen met de credit card betaald worden. ‘s Middags schrijft Kyra meestal rapportages en overlegt ze met het overige personeel. Ze heeft ook wekelijks overleg met fysiotherapeuten en een revalidatiearts, om de vorderingen van de patiënten en de knelpunten te bekijken. Daarnaast heeft iedere patiënt zijn eigen instrumentmaker en zijn eigen fysio die, naar gelang van de behoefte aan begeleiding van de cliënt, elkaar één of twee keer in de week zien. “En dan komen er andere werkzaamheden bij: verbouwinkjes, dingen die stukgaan, storingen. Zo vliegt een dag om.”
begonnen. Brigitte van den Broek (orthopedagoge) en Jermain Kerman (fysiotherapeut), die samen de nieuwe aanpak bedachten, zijn beiden erg enthousiast over de nieuwe ontwikkelingen.
Ik ben blij dat ik op deze goed functionerende afdeling mag werken, waar de medewerkers gestructureerd bezig zijn en altijd openstaan voor nieuwe ontwikkelingen.” Nieuwe rolstoelen Christine vertelt hoe gebleken is dat op Curaçao, door het materiaal en als gevolg van de warmte en de hoge luchtvochtigheid, rolstoelen vaak in korte tijd verslijten. Het besef groeide dat er behoefte was om goed te kijken naar de rolstoelvoorzieningen voor de kinderen van Dolfijntjes en Purunchi. Onderzoek wees uit dat er vijf kinderen in elke groep waren, die problemen hadden met rolstoelen, en dat in totaal zeker negen kinderen een nieuwe rolstoel nodig hadden, omdat hun stoel niet meer goed functioneerde. “Er is maar één leverancier van rolstoelen op Curaçao. Die bleek bereid te zijn om mee te denken en rond te kijken op een beurs in de VS, op zoek naar rolstoelen met een goede prijs-kwaliteitverhouding. En om samen te komen met de zorgverzekeraar, de ouders, de therapeuten en de kinderen, om per cliënt te kijken naar de problemen, de thuissituatie en de wensen van ouder en kind.” Rolstoelspreekuur Voorbereidend rolstoeloverleg vond begin augustus plaats met Frits van Limoen namens zorgverzekeraar BZV. Alle knelpunten rond de rolstoelen werden besproken. Afgelopen week was de start van het rolstoelspreekuur, waarin ouders vragen aan de rolstoelleverancier en de zorgverzekeraar konden stellen samen met de behandelende fysio- en ergotherapeuten. Vervolgens komt de leverancier de passing doen (red.: de maten opnemen). Als de zorgverzekeraar akkoord gaat, worden aansluitend de rolstoelen besteld. “Hopelijk zitten dan over vier maanden onze kinderen in degelijke en goed passende rolstoelen”, aldus Christine.
Behoorlijk druk Aan het eind van de maand wordt gekeken of er die maand veel verkocht is. Gaat het de goede kant op? Of moet er juist meer werk aangetrokken worden? Als het minder goed gaat, waar ligt dat dan aan? En is de voorraad wel op tijd binnengekomen? Kyra vindt het jammer dat ze vaak weinig tijd overhoudt voor het maken en corrigeren van datgene waar zij zelf voor is opgeleid: orthopedische schoenen en hulpmiddelen! Gelukkig springt assistent-instrumentmaker Jason vaak bij, want de vraag naar schoenen is - mede door een goede promotie van de producten - heel snel gegroeid. Cliënten voor speciale schoenen zijn vooral diabetici, of mensen met een veranderde voetvorm door een hallux valgus, een conditie waarbij de grote teen naar binnen groeit in de richting van de kleine teen, of mensen met reuma die geen druk kunnen hebben. Deze patiënten kunnen geen gewone schoenen gebruiken; voor hen moeten speciale schoenen gemaakt worden van lycraleer, een zacht materiaal dat erg rekbaar is. Als straks de nieuwe magazijnmedewer-
Jermain: “Het was ook een goed moment om de PAct-methode, waar we een jaar geleden mee begonnen zijn, te evalueren.” PAct is een persoonlijk activeringsprogramma. Voor elk kind wordt een individueel behandelplan gemaakt waar alle informatie over het kind in staat, met een perspectief, een hoofddoel en werkdoelen. Het perspectief wordt om de twee jaar, het hoofddoel om de negen maanden en de werkdoelen om de vier tot zes weken geëvalueerd en waar nodig bijgesteld. Het systeem geeft tevens inzicht in wat de kinderen kunnen en leuk vinden en maakt het gemakkelijker om de vooruitgang te meten. Brigitte: “De ouders worden overal bij betrokken en hebben inzage in alles waar we mee bezig zijn. De hoofddoelen worden ook met hen doorgenomen en na negen maanden geëvalueerd.” Jermain: “In het verleden waren alle ouderavonden collectief. Dat was niet zo’n succes.” Vaak kwamen de ouders niet, of hadden ze geen grote inbreng. Nu zijn er naast de collectieve evaluaties ook individuele, jaarlijkse ouderavonden. De opzet van de individuele ouderavonden is om alle therapeuten (ergotherapeut, logopedist, fysiotherapeut, gedragsdeskundige) samen met de ouders en de unitleider aan
Receptioniste Rayza Bernabela: het gezicht van COP aan de Salsbachweg.
tafel te krijgen. “Er komen nu gemiddeld vijf ouders per avond aan de beurt; vorige week waren De Dolfijntjes, morgen is Purunchi aan de beurt.” Voorafgaand aan de ouderavonden kregen de ouders een lijst met zestien vragen toegestuurd. Hierop konden zij voor elke discipline aangeven hoe ze de zorg vinden. Zo konden de therapeuten zich aan de hand van de antwoorden voorbereiden. Elke ouder krijgt twintig minuten met de therapeuten van haar of zijn keuze. Brigitte: “Tot nu toe zijn bijna alle ouders geweest. Het is goed gegaan; sommigen vonden twintig minuten te kort, maar ze vonden het allemaal fijn dat ze individueel hun verhaal kwijt konden.” Verder komt er één keer per jaar een thema-avond, waar iedere therapeut even iets kan vertellen over een bepaald onderwerp. Jermain: “Sommige ouders waren eerst sceptisch maar zien nu - een jaar na dato - wat PAct inhoudt, omdat ze nu meer inzicht hebben in de vorderingen van hun kinderen.” Brigitte: “De therapeuten en groepsleiders zijn ook enthousiast en voelen zich heel trots als ze een doel hebben bereikt. Kortom, PAct wordt door alle betrokkenen ervaren als een positief programma.”
Foto van het COP-team, gemaakt tijdens de opening van COP Shoes & Braces. Meianne (links, achter) is ondertussen niet meer werkzaam bij COP en ontbrekend op de foto zijn Rayza Bernabela en Marjolein Neslo.
ker er is, helpt dat al veel om de druk van de ketel te halen. Dan heeft Kyra meer tijd om in de paskamers, waar de metingen gedaan worden, cliënten bij te staan. Of om te werken in de werkplaats, waar de producten van COP vervaardigd worden. Dit zijn, behalve orthopedische schoenen en steunzolen, ook spalkjes, beugels, corsetten voor kinderen met een beperking die zelf hun romp niet
omhoog kunnen houden, en natuurlijk ook de protheses. Op Curaçao is er een teruggang in diabetes gedurende de laatste tien jaar. Maar, mede door het grote aantal ongelukken met motoren, blijft de vraag naar protheses toch vrij groot. Voor Kyra en haar collega’s blijft het voorlopig dus behoorlijk druk, maar met de voldoening dat ze mensen mogen helpen en het bedrijf zien groeien. 5
Cursus Neurorevalidatie
van start op Curaçao In juli en augustus zijn bij Revalidatiecentrum Curaçao de eerste vier cursusdagen gegeven van de cursus “Neurorevalidatie bij CNA” (Centraal Neurologische Aandoeningen). De cursus wordt gegeven door de Nederlandse Neurorevalidatie expert Frans van der Brugge en zijn vierkoppige team. Doelgroep hiervoor zijn fysio- en ergotherapeuten uit de eerste- en tweedelijn die te maken hebben met patiënten met een centraal neurologische aandoening zoals CVA (Cerebro Vasculair Accident of beroerte), Parkinson, MS (Multiple Sclerose) en dementie. De cursus heeft als doel om de deelnemers op te leiden tot gecertificeerde specialisten in de Neurorevalidatie, zodat zij CNA patiënten zelfstandig kunnen onderzoeken en behandelen. Neurorevalidatie heeft tot doel om patiënten met niet-aangeboren hersenbeschadiging door middel van therapie of training te helpen in het herstellen van aangetaste functies. Een specialist in de Neurorevalidatie heeft inzicht in de meest voorkomende specifieke CNA verschijnselen, kent de overeenkomsten tussen de verschillende aandoeningen en is in staat om de betreffende symptomen door middel van een paramedische behandeling positief te beïnvloeden. Het theoretische deel bestaat uit een aantal lezingen en interactieve lessen, waarmee deelnemers de meest actuele kennis kunnen vergaren over de behandeling van CNA patiënten. Het praktijkdeel richt zich op de ontwikkeling van de vaardigheden die nodig zijn voor de behandeling van patiënten met een CNA. Tijdens de cursus worden deze vaardigheden gedemonstreerd en geoefend. Daarnaast is het de bedoeling dat de cursisten deze vaardigheden in de eigen beroepssituatie oefenen en in volgende bijeenkomsten hun ervaringen uitwisselen. Tenslotte zullen tijdens de cursus, in groepsverband, patiënten behandeld worden om de kennis en vaardigheden in praktijk te brengen. De eerste vier cursusdagen Tijdens de eerste vier cursusdagen is er aandacht besteed aan de verschillen en overeenkomsten tussen de meest voorkomende centraal neurologische aandoeningen waaronder het Cerebro Vasculair Accident, Parkinson, Multipele Sclerose en Dementie. Er is duidelijk gemaakt hoe de ontwikkeling van NDT (Neuronal Development Treatment) naar neurorevalidatie heeft plaatsgevonden. Er zijn meetinstrumenten aangereikt om richting te geven aan het revalidatieproces zoals onderzoeksformulieren, de WCN-lijst (werkgroep CVA Nederland) en verschillende tests in de klinimetrie en welke leersstra-
Geriatief fysiotherapeut Frans van den Brugge doet tijdens de praktijktraining voor hoe een gevallen CVA-patiënt de transfer van de grond naar zijn stoel te laten maken.
tegieën hier het beste bij passen en hoe functioneel te oefenen. Er is verder ook ruime aandacht besteedt aan de cognitieve revalidatie en het stellen van onderbouwde prognoses. Deelnemers Naast de deelnemers vanuit Revalidatiecentrum Curaçao, hebben zich bij deze cursus ook externe deelnemers aangesloten waaronder een aantal fysiotherapeuten uit Bonaire, het verzorgingshuis Habaai en het verpleeghuis Betesda. In oktober 2011 is de volgende periode gepland waarin de schat aan informatie, verkregen in de eerste periode, praktisch uitgewerkt gaat worden. Cursusprogramma Het cursusprogramma bestaat uit in totaal 20 dagdelen, die verspreid over 3 perioden werden en worden gegeven: in de maanden juli-augustus (25 en 26 juli en 3 en 4 augustus), oktober (11, 12, 17 en 18 oktober) en in januari 2012 (16 en 17 januari).
MUTATIES HRM-GEGEVENS In dienst
Naam Voorziening Functie 1 april 2011 Richards, Janice Safari Begeleider 1 april 2011 Martinez-Scherptong, Teodisia PJ Kas 30 Begeleider 1 april 2011 Bade, Jelske BBO Gedragsdeskundige 1 april 2011 Moen, Lotte BBO Gedragsdeskundige 1 april 2011 Serberie, Irama KRP Ass. Begeleider Slaapdienst 1 april 2011 Felesia, Daniela FD Medewerker Keuken 1 april 2011 Nuñez , Valeska FD Medewerker Keuken 1 april 2011 Sumter, Rowendy Rosa Assistent Begeleider 1 april 2011 Manuela, Lyzette FD Medewerker Schoonmaak 1 april 2011 Martina, Tishaina SSI Assistent Activiteitenbegeleider 1 april 2011 Dalnoot, Stella SSI Busbegeleider 1 april 2011 Isenia, Shurandy FD Algemeen Tuinman 1 april 2011 Martina, Tishaina SSI Activiteitenbegeleider 1 april 2011 Franciska, Gilyanne KK Begeleider 1 april 2011 Nita, Mirugia Shalom Wonen Begeleider 1 april 2011 Dalnoot, Stella SSI Busbegeleider 1 april 2011 Martina, Mildred KKA Assistent Begeleider 1 mei 2011 Neslo, Marjolein COP Medew. Verkoop Shoes & Braces 1 mei 2011 Sebastiana, Luz Marina SSI Activiteitenbegeleider 1 mei 2011 Curiel, Edson Rosa Begeleider 1 mei 2011 Stegeman Michelle Zorgmanagement Unitleider 3 mei 2011 Peters, Jaien SAL Activiteitenbegeleider 1 juni 2011 Kirindongo, Avionella Flexpoolwonen Flex Assistent begeleider 1 juni 2011 Cineus, Christel KRP Begeleider 15 juni 2011 Klepper, Anardis PJ Kas 16 Assistent Begeleider 15 juni 2011 Kwidama, Chisain Flexpoolwonen Flex Begeleider 15 juni 2011 Lourens, Nagira Flexpoolwonen Flex Begeleider 15 juni 2011 Balentina, Eugenicka KKA Assistent Begeleider Slaapdienst 15 Juni 2011 Sanches, Almara FD Coupeuse 1 Juli 2011 Dorcenat, Marie-Mona Flexpoolwonen Flex Begeleider 1 Juli 2011 Cato, Vanessa Zorgmanagement Unitleider 1 Juli 2011 Serberie, Irama KRP Assistent Begeleider 15 Juli 2011 Profar, Lusmarina Dolfrijn & Purunchi Activiteitenbegeleider 1 Augustus 2011 Henriette, Patrick Flexpoolwonen Flex Begeleider 1 Augustus 2011 Martina, Eshana Flexpoolwonen Flex Assistent begeleider 1 Augustus 2011 Isenia, Daymara Flexpoolwonen Flex Assistent begeleider 10 Augustus 2011 Maitre, Nehemie Flexpoolwonen Flex Begeleider Nachtdienst 15 Augustus 2011 Margaritha, Dayanarrah Flexpoolwonen Flex Begeleider Nachtdienst 15 Augustus 2011 de Jong, Perla SSI Activiteitenbegeleider 15 Augustus 2011 Ortega, Rickshomar Nachtdienst Prinsenlaan Assistant Begeleider Nachtdienst
Uit dienst
Naam Voorziening/afdeling 12 april 2011 Pablo, Merienne COP 1 mei 2011 Vrutaal, Micarly Flexpool Wonen 1 mei 2011 Pieters, Vanessa PJ Kas 30 1 mei 2011 Jamanika, Richenella SSI 1 mei 2011 Winklaar, Mildred Flexpool Wonen 1 mei 2011 Martina, Mildred KKA 15 mei 2011 Gerard, Xoxchitl Rosa 23 Juni 2011 Roslia, Syreeta A3 23 Juni 2011 Martina, Suleima Flex Assistent Begeleider 24 Juni 2011 Trinidad, Ramchandany COP 30 Juni 2011 Cineus, Christel KRP 30 Juni 2011 Serberie, Irama KRP 1 Juli 2011 Catz, Bianca Zorgmanagement 1 Juli 2011 Nicolaas, Minouche Zorgmanagement 1 Juli 2011 Martina-Monte, Wendy Nachtdienst Prinsenlaan 15 Juli 2011 Flaneur, Miluska Flexpool Wonen 15 Juli 2011 Pikeur, Lysienne PJ Kas 44 31 Juli 2011 Maartens, Anne Marieke RCC 31 Juli 2011 Cordilia, Rodoycka PJ Kas 16 31 Juli 2011 Christina, Edsiony PJ Kas 16
Functiewijziging
Groepsfoto van de deelnemers aan de cursus Neurorevalidatie.
6
Naam Nieuwe Functie Maart 2011 Melfor, Renaise Begeleider Juni 2011 La Bast, Sirelda Begeleider Juni 2011 Emelina, Evelia Begeleider Juni 2011 Felicia, Janine Begeleider Juni 2011 Jamanica, Ruthselie Begeleider Juni 2011 Siberie-Simmons, Yvette Begeleider Juli 2011 de Windt, Charette Begeleider Augustus 2011 Compagñiera, Milushka Begeleider Augustus 2011 Krips-Provence, Enigma Begeleider
Vervolg op pagina 8 >>
Stagiair na SGR-Groep
“Nos a siña hopi tokante e klientenan” Stagiair: kasi den tur departamentu di SGR-Groep tin un òf mas di nan ta traha. Ku nan konosementu up-to-date i ku nan manera inovativo di wak kos, nan ta brinda un kontribushon valioso pa nos organisashon, na tur nivel. Ta trata di studiante ku ta hasiendo nan estudio na Hulanda òf na Kòrsou. Den e rúbrika aki di Entre Otro kada bes nos ta presentá un portrèt kòrtiku di un – den e kaso Leunice (robes) i Gishamilen.
aki dos – stagiair.
Leunice Reeberg i Gishamilen Jonge Leunice Reeberg i Gishamilen Jonge a kore stage na Sociaal-Pedagogische Dienst (SPD), e departamentu di SGR-Groep ku ta enkargá ku plaatsing di klientenan den e departamentu korekto na SGR i ku kuido ambulante na kas. Tur dos ta studia na Universidat di Kòrsou. Tur dos ta den nan di tres aña, i ta hasiendo nan Bachelor of Social Work. Leunice su uitstroomprofiel ta sociaal-pedagogisch hulpverlener; di Gishamilen ta maatschappelijk en sociaaljuridisch dienstverlener. Nan stage na SPD a kai nèt den e temporada ku e afdeling a ekspandé. Esaki a duna un dimenshon èkstra na e trabou: nan por a aportá algu dor di yuda ‘werk in’ e miembronan nobo ku a kuminsá traha despues di nan. Dikon SGR? Den Leunice su di dos aña na universidat, el a hasi un ‘snuffelstage’ di 80 ora na Sentro Inge Boutier na SGR-Groep. Esaki a lanta su interes pa bini bèk i siña mas tokante di e trabou di e fundashon aki. Gishamilen tabatin un tiki
konosementu di e klientenan kaba, komo ku e tin dos aña ta traha na Pasadia i Mgr. Verriet komo Clini-Clown, pa entretené e muchanan i laga nan pasa prèt. Su stage a dura diesun luna, un tiki mas largu ku esun di Leunice, pasobra banda di su stage el a sigui traha diesdos ora komo Clini-Clown. Diferente tarea Nan stage a dura mas o ménos dies luna. Nan tareanan tabata hopi amplio; nan a traha hopi ku mayor i kliente. Nan a yuda ku plaatsing di kliente i dunamentu di guia ambulante. Esaki ta enserá hasi intake, buska informashon, yuda traha screenings- i behandelingsplan, hasi bishita na kas, i atendé ku otro instansha pa loke ta trata e kliente. Algun di e instanshanan aki tabata por ehèmpel Gezinsvoogdij Instellingen (GVI, ku ta duna guia i ayudo na yunan i mayornan ku problema riba tereno di edukashon di yu), Yudabo Yu (un sentro pa muchanan ku problema sikiátriko di 0 te ku 18 aña), i Klínika Capriles. Tabatin dia ku nan a bishitá
skol di e kliente pa wak si e behandelingsplan ta funshoná. Tambe tabatin dia ku nan a hasi bishita na kas di klientenan nobo, tambe komo parti di e guia ambulante. Banda di esei tabatin e parti atministrativo tambe: yuda ku bureaudienst, loke a enserá atendé yamada i atendé hende ora di aanmelding nobo. Leunice: “Nos a siña hopi tokante di e grupo di enfoke: kon pa traha un ‘band’ ku e personanan i nan mayornan òf otro hende ku ta kuida nan. Nos no tabata sa por ehèmpel ta kiko ta ‘síndrome di Down’, i nos mester a bai bèk pa buska informashon i siña mas tokante di e gruponan di enfoke. Lo tabata bon si nos por a siña mas tokante di esaki den nos estudio.” Struktura di e stage Den e promé fase di nan stage nan a traha hopi huntu, ora di sera konosí ku e fundashon i e trabou. Despues, kada un a haña su mes klientenan, mas o ménos diessinku. E kontakto ku e klientenan tabata sosodé un bia pa siman, of un bia kada dos siman. E stagiairnan tabata
interkambiá hopi ounke nan tabatin un kliente so en komun. Gishamilen: “Tabatin diesun persona riba e afdeling di SPD; tur ta hende muhé. E trabou a bai hopi bon. E tim ta hoben i tòg tin hopi eksperensha pa ku e trabou. Nan ta dinámiko, i tur hende tabata habrí pa yuda nos kaminda nan tabata por i kontestá nos preguntanan.” E dos stagiarnan tabatin un vaste begeleider, Migsela Blanco. Kuné nan tabata reuní pa un ora tur djabièrnè mainta. Tambe nan tabata asistí na teambesprekingen pa diskutí planning, i casuïstiekbesprekingen kada dos siman durante dos ora, pa diskutí kasonan individual di kliente. Leunice: “Tabata un temporada interesante pa traha na SPD, pasobra e afdeling tabata den un proseso di ekspanshon. A bini tres zorgconsulent, un administratieve kracht i un gedragsdeskundige aserka, i un manager a bai pa asina un nobo por a bin. Mi a haña hopi interesante kon nos ku ta stagair por a aportá un tiki dor di yuda ‘werk in’ e hendenan nobo!”
Cursus omgaan met agressie We lezen er dagelijks over in de kranten en helaas zijn we er ook bij de SGRGroep niet van gevrijwaard: agressie. Wat doe je als twee cliënten elkaar de hersens dreigen in te slaan of als iemand jou in zijn woede te lijf gaat? Van begeleiders in de zorg wordt verwacht dat zij op de juiste manier optreden, om (verdere) escalatie tegen te gaan en daarmee ook alle mogelijke vervelende gevolgen van agressie: van persoonlijke trauma’s tot fysieke verwondingen tot schade aan spullen en materiaal van de stichting. Maar hoe pak je dit aan? Bij de SGR-Groep loopt de cursus Agressiehantering, waarin begeleiders worden getraind in het herkennen, voorkomen en waar nodig reageren op agressie. “Naar aanleiding van incidenten met agressie in de afgelopen jaren was er een jaar of vijf geleden behoefte aan een cursus Agressiehantering, die goed aansluit bij de visie van de SGR-Groep, met aandacht voor een respectvolle bejegening van de cliënt”, vertelt Ilonia van Duivenbode. De kennis voor het opzetten van deze cursus bleek bij de SGR-Groep zelf voorhanden: Ilonia had zich tijdens de masterfase van haar studie Pedagogiek al verdiept in de omgang met agressie en fysiotherapeut Edwin Baas is instructeur in vechtsporten en zelfverdediging. Edwin en Ilonia hebben hun kennis gebundeld in een cursus Agressiehantering, die met enige regelmaat wordt gegeven. Sinds maart van dit jaar geeft Edwin iedere woensdagmiddag les in Agressiehantering, met uitzondering van de derde woensdag in de maand. Verbale en fysieke agressie Ilonia legt uit: “Je hebt verbale en fysieke agressie. We hebben het over verbale agres-
sie bij gevallen waarin een cliënt scheldt en/ of schreeuwt, dwangmatig om aandacht vraagt of ruzie maakt. Bij verbale agressie gaat het om een situatie die al uit de hand is gelopen maar die nog verder kan escaleren, met gebruik van fysiek geweld (fysieke agressie). Het is dan dus zaak om snel en effectief op te treden om te voorkomen dat het zich verder ontwikkelt tot fysieke agressie. We spreken van fysieke agressie als iemand handtastelijk wordt, dreigt te gaan slaan, voorwerpen gebruikt om een ander mee te bedreigen, voorwerpen vernielt of gaat slaan, schoppen, bijten et cetera.” Eigen ervaring met agressie De cursus bestaat uit een theorie- en een praktijkdeel. Onderwerpen die ter sprake komen in het theoretische gedeelte zijn: de definitie en het ontstaan van agressie, het onderscheid tussen verbale en fysieke agressie, hoe het ontstaan van agressie tegen te gaan
en hoe te voorkomen dat verbale agressie zich ontwikkelt tot fysiek geweld. Volgens Ilonia kom je als begeleider al een heel eind als je je cliënten goed kent, zodat je rekening kunt houden met hun reacties: “Van een autist kun je bijvoorbeeld verwachten dat die ongelukkig wordt als je hem confronteert met veranderingen.” Begeleiders worden tijdens de cursus uitgenodigd om een eigen ervaring met agressie ter sprake te brengen. Die incidenten worden in de groep besproken, waarbij iedere begeleider - op basis van de nieuw verworven kennis over agressie feedback krijgt op de manier waarop hij of zij een incident heeft aangepakt. Blijven communiceren Onder leiding van Edwin Baas gaan de deelnemers vervolgens aan de slag met het praktijkgedeelte. Dit onderdeel gaat in op de fysieke kant van agressie en hoe jezelf te bevrijden, als het zo ver mocht komen dat je wordt aangevallen. Dit aanvallen kan overigens variëren van in een (wurg)greep nemen tot slaan, schoppen, krabben, bijten, tot het bekogelen met voorwerpen. De fysieke houding is volgens Edwin op zo’n moment erg belangrijk: “Zo moet je zorgen dat je goed in balans staat en een voor jou gunstige positie inneemt ten opzichte van degene die je aanvalt. Daarbij is de houding van je armen en handen essentieel, maar vooral ook het handhaven van oogcontact. En, last but not least, dat je blijft communiceren. Door met iemand te blijven praten, kun je hem kalmeren of afleiden.”
Bevrijden bij een aanval De technieken die cursisten leren, zijn allemaal defensief en erop gericht om je te leren bevrijden bij een aanval, zonder dat dit leidt tot letsel bij de aanvaller. Een voorbeeld van een techniek, die Edwin tijdens de cursus met de deelnemers oefent, is de manier om jezelf te bevrijden op het moment dat iemand je hard vasthoudt. Edwin: “Door middel van demonstraties en oefeningen leg ik de cursisten uit met welke delen van je hand je de meeste kracht kunt uitoefenen en hoe je de greep van je tegenstander kunt verzwakken, om jezelf los te maken.” Minder escalaties Er zijn dit jaar weer diverse nieuwe aanvragen binnengekomen voor de cursus Agressiehantering, van onder meer Pasadia, Sentro Inge Boutier, Kas Richard Pieternella en de voorzieningen in Kirindongo Abou en Noord Zapateer, om er een paar te noemen. Ilonia en Edwin zijn voorlopig dus nog niet uitgetraind en dat is volgens Ilonia maar goed ook: “Een breed verspreide kennis over preventie en aanpak van agressie zal ongetwijfeld leiden tot minder escalaties. Kortom: een prettige en veilige omgeving voor iedereen die bij ons zorgproduct betrokken is.” 7
MUTATIES HRM-GEGEVENS
“Ora bo ta traha,
bo mester paga tinu” Starlina (Rina) Nocento a bin ‘kas’ bèk. El a kuminsá traha na Mgr. Verriet na Salsbachweg na aña 1980, bai traha otro kaminda, i a bai traha na Prinsenlaan na aña ’95. Dia di e entrevista e tin ocho dia
Getrouwd
leider. Tambe, Rina a yega di hasi un kurso pa bira BHV-er i a kaba di terminá e kurso pa bira ploegleider, i e ta hopi satisfecho mira nan importansia kaba den bida real. “E kurso di BHV (Bedrijfshulpverlening) ta great. Mi a siña hopi. Ora bo ta traha, bo mester paga tinu. No kere por ehèmpel ku ora tin kandela, bo por djis grita: ‘Muchanan, bin! Kandela’, i ku nos klientenan ta kana bin bo tras bon mucha.” Rina a hasi e kurso básiko di BHV na aña 2009. “Bo ta siña duna promé ousilio den kasonan di emergensia (EHBO), kon tin ku limitá i paga kandela, i kon pa prevení i limitá desgrasia na trabou. Tambe kon, den kaso di emergensia, mester alarmá i evakuá hendenan ku ta den e área menasá. Ademas, kon pa alarmá i traha den kooperashon ku instansianan ku ta duna promé ousilio pa evakuá hendenan ku ta den e área menasá. Asina den kaso di un kalamidat bo ta prepará i por aktua lihé pa yuda e pashènt. Ora bo kaba , bo ta haña un sertifikado i un karnèt ku bo ta BHV-er.” Evakuá hende Den luna di mei di aña 2011 Rina a tuma parti na e kurso pa bira ploegleider. E ta konta: “Den e kurso aki, mi a siña kon pa guia un grupo di BHV-er pa tuma e pasonan apropiá pa limitá i paga kandela i purba limitá desgrasia, i kon, den kaso di emergensia, guia nan pa evakuá hendenan ku ta den e área menasá.” Rina por a mira importansha
di e kursonan den e temporada ku Tomas a pasa Kòrsou. “Mi tabata traha na Emmastad ainda, i nos lugá a yena ku awa.” E anochi ei, huntu nan a logra evakuá tur mucha sin problema. Rina ta kontinuá. “Na un momentu asina, bo mester tin hende ku ta mira peliger, ku KE yuda i ku sa kiko nan mester hasi. Si e dia ei no tabatin nan, por ta basta hende lo a muri. I polis tabata asina drùk e anochi ei ku nan a yega te dos òf tres or di mardugá, ora ku práktikamente tur kos a pasa kaba. Pues nan no por a hasi masha kos pa yuda nos.” Mester ta prepará i alerta E kursonan pa bira BHV-er i ploegleider ta rekerí esfuerso i sakrifisio. E kurso di BHV ta dura dos dia. E kurso pa bira ploegleider ta dos dia pa siman. Un ploegleider ta karga hopi responsabilidat. E mester evaluá situashonnan na trabou pa mira si tin kos ku por kousa peliger pa trahadó, habitante o edifisio. Pa ta un bon ploegleider, tambe mester evaluá i praktiká ku e BHV-ers dos bia pa aña. Tòg Rina a skohe pa hasi e kursonan aki. E ta splika su motibunan: “Mi a hasi e kursonan aki na promé instansha tambe pa kuriosidat: tabata algu nobo den nos institushon. Pero tambe mi a mira ku e ta yuda na momentu ku tin algu, manera por ehèmpel e dia ku tabatin inundashon na Emmastad. Bo sa kiko ta e kosnan ku mester i por hasi. Mi ke ta prepará pa tur kos ku por sosodé rònt di mi. Prinsipalmente mirando ku mi ta traha ku hende ku ta dependé di otro.”
Fakansi kas 28
E aña aki atrobe e seis guianan di Kas 28 a organisá un tremendo biahe pa Boneiru. Na Boneiru Kas 28 a reuní ku kliente- i guianan di Savaanhuis i huntu nan a bishitá vários atrakshon manera Lac, e kasnan di katibu, parke Washington/Slagbaai i Klein Bonaire. E grupo a bai dia 28 di yüli i a bolbe kas dia 1 di ougùstùs. E biahe a wòrdu finansiá dor di un donashon di ACU pa kompra di e tíketnan, miéntras MCB a regalá e fondonan pa estadia den e wikènthuis Oude Baas na Playa Lechi. E biahe realmente tabata un eksperensha hopi dushi i spesial, tantu pa e habitantenan komo nan guianan i un palabra di gratitut ta bai pa Tineke Alberts, pa e konfiansa ku e la pone den Kas 28.
na Boneiru
Colofon Entre Otro is een uitgave van: De Stichting voor Gehandicapten- en Revalidatiezorg (De SGR-Groep) Prinsenlaan 5, Willemstad, Curaçao. 8
Naam Nieuwe afdeling Maart 2011 Martis-Everts, Jacqueline FD Magazijn & Logistiek April 2011 Martina, Josette SSI April 2011 Luyando, Argina Shalom/Soos April 2011 v.d. Broek, Brigitte SPD/BBO April 2011 Betrian, Tivainy Shalom Wonen Mei 2011 Pieters, Vanessa PJ Kas 30 Mei 2011 Jamanika, Richenella SSI Juni 2011 Basilia-Floranus, Claudette Rosa
bèk na Salsbachweg, trahando komo unit-
i entusiasmá pa ku e kursonan aki. El a
Overgeplaatst
Naam 6 Mei 2011 Nita, Mirugia 7 Juli 2011 Raposeño, Maria
Voorziening Naam: Shalom Wonen Gehuwd met Robert Libert FD Gehuwd met Oswin Basilia
Naam 23 maart 2011 Gabriel, Darwency 25 Mei 2011 Luyando, Argina 15 September Daantje, Wilson
Voorziening Naam: GVT-Salsbachweg Darshir Gabriel SOOS Zweena Boelijn FD Yanovaj Daantje
Geboren
Dienstjubilea
12½ Jaar Naam Afdeling 1 April 2011 Clarinda, Lisbeth SIB 1 April 2011 Tokaai, Zulma SIB 15 April 2011 Isenia, Jacqueline PJ Kas 28 1 Mei 2011 Bonevacia-Martha, Mariesol KRP 1 Mei 2011 Curial-Beaumont, Narcesse Arko Iris 1 Mei 2011 Tremus, Igna FD 1 Juni 2011 Augusta, Jhonny PJ Kas 46 1 Juni 2011 Statie-Cijntje, Raquelita Kas Kayena 1 Juni 2011 Pieter, Minouska RCC 1 Augustus 2011 Doedel, Josephine GVT-Salsbachweg
20 Jaar
Naam Afdeling 8 April 2011 Hooi, Ruthmila RCC 1 Mei 2011 Calmera-Saturnilia, Eveline Shalom 1 Mei 2011 Da Costa Gomez, Ruthsela Villa Helena 1 Mei 2011 Elisabeth-Eugenia, Myrtha PJ Kas 42 1 Mei 2011 Sambo, Daphny Kas Jos Wouter 1 Mei 2011 Gregoria Paquita KRP 1 Mei 2011 Servania-Leonora, Jacqueline Zorgsecretariaat 1 Augustus 2011 Da Costa Gomez, Mable RCC 12 Augustus 2011 Bulo, Charline Girasol 15 Augustus 2011 Hooten-Girigorie, Xiomara Zorgmanagement
25 Jaar
Naam Afdeling 2 Mei 2011 Felipa, Ingrid SAL 1 Augustus 2011 Elias-Melfor, Migdanela SAL
35 Jaar
Naam Afdeling 20 Sept. 2011 Martina, Vivian Rosa
40 Jaar
Naam Afdeling 16 Juli 2011 Leito, Nilva Pisces 16 Juli 2011 Mercelina, Ludwina RCC
Pensionering
Naam Afdeling 1 mei 2011 de Jong, Olga SSI 1 mei 2011 Virginia, Ligia Kas Jos Wouter 1 juni 2011 Anita, Ifna SIB 1 juli 2011 Johannes, Myrena RCC 1 Augustus 2011 Wederfoort-Brownbill, Evan PJ Kas 14
Redactie Tekstcorrecties Fotografie Ontwerp/lay-out Drukwerk
EMT Communications Ingrid Kerstjens René Bergsma Studio Peter Reijmer Drukkerij INTERPRESS
Kopij voor het volgende nummer Het volgende nummer komt uit in december 2011. Kopij is van harte welkom bij Elaine Marchena, tel. 540 1375, e-mail
[email protected]. De deadline voor het inleveren van tekst en foto’s voor het decembernummer is vrijdag 18 november, 2011.
