Kontenido 2&3
• De verborgen problematiek van de LVG-ers • Hoe zit het met … de wachtlijsten? • Samenwerking met hotel Dolphin Suites • Sekshon di enfermeria nobo
4&5
• Gobièrnu no ta reakshoná • De regering reageert niet
6&7
• Onderzoek ontwikkeling gezondheid Verrietpopulatie • Mainta di introdukshon • Programa di Lontina • Den Spòtlait • Maak kennis met … het Stafbureau • 20 aña di revalidashon na Kòrsou!
8
• Impreshon di vários evento
Edishon number 1, mei 2009 - E korant aki ta un publikashon pa personal di De SGR-Groep
Nos no por sigui warda
SPD gaat digitaal! Met een paar drukken op de knop de meest actuele cliëntinformatie, van aanmeldingen tot doorverwijzingen, gemaakte afspraken tot wachtlijsten; dit wordt binnenkort mogelijk dankzij het nieuwe registratiesysteem van de SPD (Sociaal Pedagogische Dienst). Sinds 2008 is het SPD team druk bezig met het inrichten en vullen van het nieuwe systeem. Op het moment dat deze Entre Otro verschijnt, wordt nog hard gewerkt aan de invoering van gegevens. De SPD verwacht daar eind dit jaar mee klaar te zijn. Het bijhouden van en zoeken door papieren files wordt hiermee iets van het verleden. “Als front office van de SGR-Groep konden we er niet meer omheen”, vertelt Denise Pestana, orthopedagoog bij de SPD. “Doordat we alles tot voor kort handmatig registreerden, bleef er ook veel informatie hangen op kladblaadjes. Als gevolg hiervan was de informatie in de files niet altijd even overzichtelijk of betrouwbaar. We waren ook te veel tijd kwijt met het bij elkaar zoeken van benodigde gegevens. Betrouwbare en complete informatie is niet alleen belangrijk voor de SPD zelf, maar is ook een van de eisen van de financiers zoals BZV. Daarnaast kunnen we nu snel en gemakkelijk managementinformatie produceren, zowel voor onszelf als voor de directie van de SGR-Groep en andere belanghebbenden. Het digitaliseren van ons registratieproces was dus een noodzakelijke stap. “ Cliëntendeel en contactjournaal Het nieuwe digitale registratiesysteem bestaat uit een cliëntendeel en een SPDgedeelte ofwel het zogenaamde contactjournaal. In het cliëntendeel bevindt zich, per cliënt, alle relevante informatie. Van de contactgegevens tot de informatie over aanmeldingen, tests, behandelingen, doorverwijzingen en gemaakte afspraken.
In het contactjournaal registreren de medewerkers van de SPD hun werkzaamheden en de tijd die ze aan iedere activiteit besteden. Niet minder werk “Een systeem als dit is een grote stap voorwaarts, maar betekent zeker bij de opstart niet dat je minder werk hebt”, stelt Denise. “Allereerst heb je het niet een-twee-drie opgezet. Je moet goed weten waarom je wilt gaan registreren: wat je ermee wilt kunnen doen. Hiervoor hebben we de werkprocessen geïnventariseerd en uitgewerkt. Dit nam de meeste tijd in beslag. Om te bepalen hoe het systeem eruit moest gaan zien, hebben we de werkprocessen vertaald
Het SPD-team: v.l.n.r.: Denise Pestana, Migsela Blanco (Miky) en Esther Delfina.
naar het programma. Vervolgens moet je de discipline opbrengen om systematisch alle benodigde informatie in het systeem in te voeren. In die fase zitten we nu. Maar naast het invoeren van alle ‘oude’ informatie moeten we het systeem doorlopend blijven voeden met de informatie die we vroeger in de papieren files en mappen verzamelden. Zoals met alle elektronische systemen geldt ook hier dat je er niet meer uit kunt krijgen dan wat er in zit.” Synergie De SPD verwacht met het nieuwe registratiesysteem veel tijd uit te sparen die nu nog gaat zitten in het doorzoeken en bijhouden van papieren files en mappen. Vanaf nu zit alle informatie op één centrale plek: de kladblaadjes zijn nu helemaal uit beeld. En zowel het inbrengen als het opzoeken van informatie werkt zeer gebruikersvriendelijk. “Kortom, het pakket maakt zijn naam, ‘Synergy’,*1) zeker waar”, aldus Denise.
*1)
Het registratiesysteem is opgezet in een speciaal front office softwarepakket van de IT leverancier Exact Globe.
Het SPD team bedankt de directie en de betrokken medewerkers, in het bijzonder Sue Ann Kirindongo-van der Hans, voor hun steun en medewerking bij de ontwikkeling van het nieuwe registratiesysteem.
Nos a kaba di pasa den un periodo di basta agitashon. Na mart di e aña aki tabatin un wèlga di trahadónan ku ta forma parti di e Federashon di Kuido, inkluyendo SGR-Groep. Durante e wèlga, trahadónan a ekspresá nan mes bon kla, mustrando ku nan a kansa di e kòrtamentu den presupuestonan di kuido, miéntras ku nos fundashonnan klaramente no ta risibiendo sufisiente sèn pa por garantisá kuido di un bon nivel. Federashon di Kuido a organisá un konferensha di prensa i a manda un komunikado pa tur medio di komunikashon, pa pidi atenshon pa e problemanan tokante finansiamentu di kuido. Den e komunikado i durante e konferensha di prensa nos a splika kiko e negligensha di nos kuido ta kousando i lo bai kousa den futuro pa nos komunidat, mirando embeyesimentu di nos populashon; i nos a invitá polítikonan pa reakshoná. Ta duel mi ku mester konstatá ku te dia di awe nos no a risibí ni un solo reakshon, ni di gobièrnu sentral ni di Bestuurscollege. Na página 4/5 nos a publiká e kontenido prinsipal di e komunikado, pa informá tur nos empleadonan debidamente tokante e situashon aki. Embeyesimentu di nos populashon ta un realidat pa kua nos no por sera nos wowo. Ya pa basta tempu den SGR-Groep nos ta studiando e fenómeno aki i e konsekuenshanan ku e lo tin pa nos kuido. Na página 7 bo por lesa di un investigashon ku nos ke inisiá, pa midi salú di nos klientenan den Fundashon Verriet i investigá kua lo ta e konsekuenshanan di subida di edat, pa por prepará nos mes pa e kuido ku nos lo mester brinda e klientenan aki. Miéntras nos fundashon ta wak padilanti, tuma akshon i traha plan pa futuro, nos gobièrnu no ta demonstrando ningun sorto di vishon riba futuro di kuido den nos komunidat. Kuido simplemente no ta un issue. Prueba di esaki ta e hecho ku kuido no ta inkluí den e programa pa sanamentu di debe. Miéntras den e programa di Aruba si kuido ta wòrdu rekonosé komo un di e puntonan klave, nos mandatarionan na Kòrsou ta skohe pa ignorá e aspekto aki, kua den kada komunidat un tiki desaroyá ta konta, siendo algu ku ta toka kada individuo. Den mi opinion a yega e momentu pa evaluá e sistema di AVBZ i konsiderá altura di e premionan krítikamente. Miéntras na Hulanda pa kada empleado 13.5 porshento (pronto esaki lo ta hasta 15 porshento) di su entrada ta bai den premio di AVBZ, na Kòrsou nos no ta pagando mas ku dos porshento. Oumento di e premio aki ku un mitar porshento ya kaba lo por resultá den subida di nos presupuesto di kuido total ku 15 mion florin pa aña! Mi no por imaginámi ku un medida asina lo tin hopi influensha riba tereno individual. Esei ta un posibel solushon; mi ta sigur ku asina tin vários otro posibilidat pa organisá nos kuido di un manera mas moderno i apropiá pa e situashon di awendia. Pero un kos ta sigur. Nos no por sigui warda. Si gobièrnu no ke lanta for di soño, awor a yega e momentu pa nos mes tuma medida i komo gerensia di SGR-Groep nos ta trahando riba esei. Mi ta tene boso na altura! Ed Eleonora Direktor General 1
De verborgen problematiek van de LVG-groep Mensen met een licht verstandelijke beperking hebben het moeilijk in onze maatschappij. Qua uiterlijk of gedrag onderscheiden ze zich doorgaans niet van mensen zonder dit probleem. Hierdoor wordt hun beperking vaak niet onderkend. Omdat het leven steeds ingewikkelder wordt en er een steeds groter beroep wordt gedaan op de zelfredzaamheid van
SGR-Groep ta habri sekshon di enfermeria
burgers, kan deze groep steeds moeilijker meekomen. Daar komt nog eens bij dat deze personen vaak een beperkt sociaal aanpassingsvermogen hebben, waardoor ze ook vaak in de problemen komen. In Nederland blijkt dat ongeveer 16 procent van de totale bevolking kan worden aangemerkt als LVG (Licht Verstandelijk Gehandicapt) en er is weinig reden om aan te
Un grupo di proyekto, konsistiendo di unitleidersnan Lisaira Ortela, Starlina
nemen dat dit percentage voor Curaçao lager zou liggen.
Nocento i Diana Dorothea, ergoterapista Verschillende organisaties op Curaçao constateren al jaren dat jonge volwassenen met een lichte verstandelijke beperking steeds vaker in de problemen komen. Zo heeft de SPD (Sociaal Pedagogische Dienst) al in 2006 een onderzoek geïnitieerd naar de omvang van dit probleem. Uit dit onderzoek, uitgevoerd door de stichting ISOG (Stichting ter Bevordering van de Internationale Samenwerking en Onderzoek binnen de Gezondheidszorg), kwam naar voren dat het probleem vele malen groter was dan gedacht. Een interne analyse van de gevangenis op Curaçao, pakweg twee jaar geleden, bevestigt weer dit beeld. Uit dat onderzoek blijkt dat een groot percentage van de jongeren in de gevangenis een laag IQ heeft en valt onder de categorie ‘jongeren met een licht verstandelijke beperking’. Deze categorie jongeren heeft een te hoog IQ om in aanmerking te komen voor de reguliere zorg voor verstandelijk gehandicapten. Door hun gedragsproblemen en hun beperkte sociale aanpassingsvermogen hebben ze een specifieke zorgaanpak nodig, waar op dit moment niet in wordt voorzien. Terwijl juist deze groep heel hard behoefte heeft aan ondersteuning en begeleiding. Op Curaçao zijn, behalve in de gevangenis, ook LVG-ers te vinden in het GOG (Gouvernements Opvoedingsgesticht) en instellingen als de Reclassering, Ofisina pa Bienestar di Mucha (Voogdijraad), Gezindsvoogdij Instelling (GVI), Skuchami, de Federatie Antilliaanse Jeugdzorg en bij de SPD van de SGR-Groep. Herkennen De eerste stap in de aanpak van deze problematiek was het opzetten van een traject voor het bevorderen van deskundigheid en kennisuitwisseling op dit gebied door de Federatie Antilliaanse Jeugdzorg (FAJ) in samenwerking met de William Schrikker Groep (WSG); een specialistische jeugdzorgorganisatie uit Nederland. Zij organiseerden eind 2008 een 3-daagse training ‘LVG-problematiek in de (ambulante) zorg op Curaçao’. Tijdens deze cursus werden zo’n 18 medewerkers van verschillende Curaçaosche (zorg)instellingen getraind in het herkennen van een licht verstandelijke beperking. Inmiddels heeft Denise Pestana van de SPD de train-detrainercursus afgerond, zodat zij op haar beurt weer anderen kan leren om een licht verstandelijke beperking te herkennen.
LVG-platform Om te kunnen komen tot een goed en uniform beleid en concrete projecten is er recent, op initiatief van de Federatie Antilliaanse Jeugdzorg samen met de SGR-Groep, Gezinsvoogdijinstelling en GOG, een LVG-platform opgericht van organisaties, die met deze doelgroep te maken hebben. Dit platform zal zich gaan inzetten voor het ontwikkelen van beleid, zowel binnen de zorg als binnen de overheid en voor de ontwikkeling van expertise en het opstarten van concrete projecten.
Anke Bruggers i ergoterapista Natali Li, ta poniendo delaster man na preparashonnan pa un sekshon di enfermeria na Salsbachweg. E sekshon aki lo ta situá kaminda ántes
Het LVG-platform zal op beleidsmatig gebied ondersteund worden door de Federatie Antilliaanse Jeugdzorg. Daarnaast blijven de WSG en de Nederlandse instelling Tjallinga Hiem (expertise - en behandelcentrum voor opvoed - en opgroei problemen bij kinderen en jongeren met een lichte verstandelijke beperking) op de achtergrond actief om bij te dragen aan de verdere ontwikkeling van expertise en passende hulpverlening voor de LVG-groep.
Kenmerken van een Licht Verstandelijk Gehandicapt (LVG)- persoon • Een beperkt intellectueel functioneren Dit uit zich in leerproblemen en een laag IQ (tussen de 50 en 80) • Beperkte sociale redzaamheid Moeite met het opbouwen en onderhouden van sociale contacten en moeite met de organisatie van het huishouden • Aanwezigheid van bijkomende problematiek Dit uit zich onder meer in gedragsproblemen zoals teruggetrokken gedrag, agressie of psychiatrische problemen • Een naar verwachting levenslange behoefte aan ondersteuning
tabatin e afdeling “Rosa” i ta spesialmente pa kliente ku nesesidat di kuido intensivo. Por ehèmpel kliente ku ta usando kateter, ku ta hañando kuminda por medio di sonde òf ku mester haña aire regularmente. Dor di hospedá tur kliente ku nesesidat di kuido intensivo na un lugá sentral, lo ta posibel pa duna nan un mihó kuido. E sekshon di enfermeria lo tin un kapasidat di 12 persona. E personal di e sekshon aki ta konsistí di 6 trahadó ku a studia Verpleegkunde òf Ziekenverzorging i dos persona ku ainda ta den nan estudio. Pa realisá e sekshon di enfermeria aki tabatin mester di hopi material karu. Señor Bartelomij di Cure Aid i di Ipse-Bruggen na Hulanda tabata esun ku a regla vários donashon di Cure Aid, inkluyendo silinder i masker pa oksígeno, tillift, mesa di tratamentu i hopi mas. Un otro desaroyo nobo ta apertura di un kamber sentral di medisina na Salsbachweg. E kamber aki lo ta situá kaminda ántes tabatin “Zusterskamer”.
Hoe zit het met… de wachtlijsten? De wachtlijsten. We weten allemaal dat ze er zijn. Maar om hoeveel mensen gaat het nou precies en voor welke SGR onderdelen bestaat er een wachtlijst? Is er uitzicht op verandering van de situatie? De redactie van Entre Otro sprak met Denise Pestana, orthopedagoge bij de SPD.
Verklaring urgentieniveaus • Urgentieniveau 1 - urgente gevallen • Urgentieniveau 2 - plaatsing is gewenst • Urgentieniveau 3 - uit voorzorg, op dit moment geen plaatsing gewenst
2
“De wachtlijsten zijn een fenomeen waar de SGR-Groep, helaas, al jaren mee kampt”, bevestigt Denise Pestana. “Sterker nog, sinds dit jaar zijn zelfs alle afdelingen compleet volgeboekt voor alle typen cliënten, van kinderen tot volwassenen, zowel op een laag als op een arbeidsmatig niveau. Doordat woonvoorzieningen volgeboekt zijn, wordt vaak dagbesteding aangeboden, met als gevolg dat ook de centra voor dagbesteding nu nokvol zitten. Wachtlijsten zijn anno 2009 dus een gegeven waar ieder zorgonderdeel mee te maken heeft. “ Voor Wonen zijn er inmiddels 74 wachtenden, voor Dagbesteding gaat het om 19 personen. Als je dit vergelijkt met de cijfers in 2005 (88 voor Wonen en 39 voor Dagbesteding), dan lijkt het of de wachtlijsten kleiner zijn geworden. Maar Denise legt uit waarom dit beeld niet helemaal klopt: “Je moet ook rekening houden met de hulpvragen die op het
moment van de telling nog onderzocht of gescreend worden om de hulpvraag helder te krijgen. Dat zijn er 24 voor Wonen en 19 voor Dagbesteding en die moeten er straks waarschijnlijk bij opgeteld worden.” De wachtlijsten weerspiegelen qua leeftijd de samenstelling van de bevolking: personen tussen de 31 en 40 en 41 en 50 jaar vormen de twee grootste groepen. Het aantal wachtenden binnen urgentieniveau 2 en 3 is tussen 2005 en 2009 bijna gelijk gebleven, voor urgentieniveau 1 is een groei te constateren van 44 naar 57 personen. Trend Dagbesteding Bij de wachtlijst voor Dagbesteding gaat het nu relatief vaak om kinderen met een meervoudige beperking. Een andere grote groep bestaat uit personen met een autistisch beeld, die op een arbeidsmatig niveau kunnen
Rolstoelfiets E rolstoelfiets ta un éksito. Manera por mira riba e portrèt aki, kliente Frensel Mathilda ta gosa un bòl, sintá den e baiskel ku shofùr i siklista Eldrin Ortega. Manera a anunsiá den delaster edishon di Entre Otro, e baiskel aki ta un donashon di fundashon Cure-Aid na Hulanda.
Foto: Daphne Vermeulen
Samenwerking SGR-Groep en hotel Dolphin Suites In maart was de officiële opening van Hotel Dolphin Suites, het eerste zorghotel in het Caribisch gebied, bij Bapor Kibrá tegenover Lions Dive. Doelstelling van dit hotel is om klanten met een zorgbehoefte een fijne, luxe en zorgeloze vakantie te kunnen bieden in een mooie en gezellige, huiselijke omgeving. Om over voldoende professionele zorgdiensten te kunnen beschikken, is Dolphin Suites een samenwerking aangegaan met de SGR-Groep. Bij Dolphin Suites zijn ook gasten zonder een beperking van harte welkom. Maar vanwege de ligging van het hotel, op loopafstand van het Dolphin Therapy Center, is het vooral ook aantrekkelijk voor gezinnen met kinderen die gedurende hun vakantie dolfijntherapie volgen. Het hele hotel is afgestemd op personen met een beperking, zo zijn ook de ruime accommodaties voorzien van extra brede deuropeningen en aangepaste badkamers. Zorgfaciliteiten Cliënten kunnen al voorafgaand aan hun vakantie doorgeven van welke zorgfaciliteiten ze gebruik willen maken. Enkele speciaal hiervoor gese- Foto: Daphne Vermeulen
lecteerde medewerkers van de SGR-Groep zullen, in hun vrije tijd, ingezet worden voor verschillende vormen van zorg. Dit kan variëren van babysitten tot verpleging en verzorging van meer hulpbehoevende cliënten tot therapeutische zorg (fysiotherapie, ergotherapie en logopedie).
Colofon Entre Otro is een uitgave van: De Stichting voor Gehandicapten- en Revalidatiezorg (De SGR-Groep), Prinsenlaan 5, Willemstad, Curaçao N.A. Redactie Elaine Marchena (EMT Communications)
Bij het schrijven van dit artikel is nog geen beroep gedaan op zorgdiensten van SGR-medewerkers. Directeur Henk Kamsteeg legt uit: “De gasten die tot nu toe in het hotel verbleven hebben hun boekingen al heel lang van tevoren gemaakt, nog voordat er sprake was van deze samenwerking. Maar aangezien deze dienstverlening ondertussen ook vermeld wordt in alle publiciteit, zal het niet lang meer duren voordat Dolphin Suites gebruik zal gaan maken van de deskundigheid van SGR-Groep medewerkers.”
Tekstcorrectie Ingrid Kerstjens Fotografie René Bergsma Ontwerp/lay-out Peter Reijmer Grafisch Vormgever Druk Drukkerij INTERPRESS Kopij voor het volgende nummer: Het volgende nummer komt uit in maart 2009. Kopij is van harte welkom bij Elaine Marchena, tel. 540 1375, e-mail
[email protected]. Deadline voor het inleveren van tekst en foto’s voor het volgende nummer: vrijdag 24 juli 2009.
functioneren. De groep autisten is tussen 2005 en 2009 gegroeid. Dit is te verklaren uit de uitstroom van 21-plussers uit de VSO/ZMLK scholen, vanwege de leeftijdslimiet. Trend Wonen Verreweg de meeste wachtlijstcliënten wachten op een plek in een gezinsvervangend tehuis à la Huize Jos Wouter en binnen deze groep zijn opvallend veel jongeren. Het lastige bij deze wachtlijsten is dat de doorstroming in Huize Jos Wouter zeer laag is, terwijl juist daar de meeste vraag naar is. Cliënten die hier geplaatst worden, brengen hier immers de rest van hun leven door. Daarnaast gaat het, In dertien van de gevallen, om cliënten met een dubbele problematiek: psychiatrische stoornissen in combinatie met een verstandelijke beperking. Die hebben eigenlijk behoefte aan een ander soort voorziening, die op beide probleemgebieden kan inspelen. Oplossing? De meest voor de hand liggende oplossing voor het wachtlijstprobleem zou zijn om de opvangcapaciteit, met name op het gebied van gezinsvervangende tehuizen, flink te vergroten. Door budgettaire beperkingen is dit helaas niet mogelijk. Denise: “Om die reden is de directie met vertegenwoordigers van de diverse afdelingen van de SGRGroep aan het zoeken naar mogelijkheden om op alternatieve wijze zorg te kunnen bieden. Helaas kunnen we daar nu weinig over zeggen, omdat er op dit moment nog te weinig duidelijkheid is over wat er precies mogelijk zal zijn en op welke manier.” Entre Otro houdt u op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen.
De stagiairs van SGR Wist u dat er op dit moment zo’n zestig stagiairs bij de SGR-Groep werken? Stagiairs zijn welkom bij de SGR-Groep. Dankzij hun frisse en kritische blik en met hun enthousiasme dragen ze positief bij aan de kwaliteit van het zorgproduct. De meeste werken binnen de sectoren Wonen en Dagbesteding. In het volgende nummer meer over onze stagiairs. 3
Kalidat di kuido na peliger
Gobièrnu no ta reakshoná Na mart tabatin akshon, tantu serka SGR-Groep komo na otro institutonan ku ta forma parti di federashon di kuido (Stichting Federatie Zorginstellingen Curaçao). Trahadónan di SGR-Groep ta hañando nan mes mas i mas konfrontá ku situashon di krísis den nan trabou. Ta trata di kliente ku, komo konsekuensha di e listanan di espera, no por haña e kuido ku nan tin mester. Esaki ta kousando un oumento den e situashonnan di krísis. Pa personal di kuido, trahamentu ku situashonnan di krísis ta un tarea pisá, ku ta bini riba nan trabou regular.
E mensahe na mart tabata kla: “Kos no por sigui asina. Mester di mas sèn.” Pero te dia di awe no a drenta ningun reakshon di parti di gobièrnu... Ta kiko ta bayendo robes? • Teritorio Insular ta nenga di inkluí subida di gastunan den su maneho di supsidio, poniendo kalidat di kuido na peliger. • Gobièrnu ta keda sin tuma akshon pa loke ta oumento di nesesidat di kuido i e kuido individual ta birando mas pisá. Konsekuentemente preshon ta kresiendo pa personal ku ta traha den kuido. Un investigashon resien tokante kuido den e diferente kasnan di kuido a mustra ku mester di mas personal. Gobièrnu no e reakshoná riba esei. • Al kontrario, Teritorio Insular, aunke listanan di espera i kasnan di kuido ta tur yen ku por tin, ke paga Konklushon : pa ménos kama na Bírgen di Rosario. Esaki por kousa ku Bírgen Rosario lo mester sera su portanan. pa nos polítikonan, • E atraso finansiero den kuido na Kòrsou no a wòrdu konsiderá den plannan pa sanashon di debe tantu di gobièrnu (schuldsanering). I e proyektonan di nos Federashon tampoko no a wòrdu konsiderá den e Sociaal Ecosentral komo teritorio nomisch Initiatief (SEI).
insular, kuido NO ta
Bista riba futuro algu ku tin prioridat! Tradishonalmente hopi atenshon i sèn ta bai na e parti kurativo di salubridat; dòkternan di kas, spesialistanan, hospitalnan, remedi, etc. (e kuido ku ta kai bou di “cure”), i hopi ménos atenshon i sèn ta bai na e parti di kuido di salubridat, manera kuido pa nos ansianonan, pa nos hendenan ku un nesesidat (mental), kuido na kas, kuido na un verpleeghuis, personanan ku malesanan króniko, sikiátriko, etc. Sin embargo ta hustamente e kuido aki ta birando mas i mas importante pa nos komunidat. Ku embeyesimentu di nos populashon, pedido pa e forma di kuido aki lo bai oumentá. Ekonomisá riba “care” ke men un oumento supstansial di gastunan pa “cure”.
Si mantené e situashon manera e ta, Kòrsou lo wòrdu konfrontá ku: • M énos pasadia pa ansianonan, ounke e nesesidat ta oumentando. No ta hende grandinan so lo sufri e konsekuensianan pero tambe famianan kompletu rònt di e persona ansiano. • Ménos personal kualifiká pa ofresé un kuido responsabel i profeshonal den nos institutonan di kuido. • Listanan di espera pa sentronan di rekohida pa hende ku un nesesidat (mental) i sentro pa sikiatria lo krese ainda mas rápido. Tin kasonan hopi tristu i urgente, hopi biaha ku mucha envolví. Si no bin un solushon, esaki lo destruí famianan kompletu. • Listanan di espera den kuido pa ansiano lo oumentá. • Si no invertí den salubridat mental ambulante i kuido ambulante pa hende ku un hèndikèp mental leve, problemanan ku na promé instansha tabata limitá rònt di un mucha, su mayor i su skol, lo bira problemanan grandi pa henter komunidat. Un gran parti di e gruponan menshoná tin chèns pa kai den gara di kriminalidat òf uso di droga. • Un oumento di listanan di espera pa kuido na kas. Esaki no solamente lo hasi e kuido ménos aksesibel. Otro konsekuensia lo ta ku lo mester tene hende den hospital mas largu ku ta nesesario i ku lo mester hospitalisá hende muchu tempran, pa falta di rekurso pa yudansa na kas.
E artíkulo aki ta basá riba un komunikado di prensa ku federashon di kuido a manda na mart di e aña aki pa tur medionan di komunikashon na Kòrsou. E komunikado a konkluí ku un yamada na polítikonan, pa reakshoná. Te dia di awe no a tende nada. Pa e motibu ei federashon ta studiando posibilidatnan pa pone gobièrnu tuma e medidanan nesesario.
4
Pòrtrèt/foto Jeu Olimpio, Antilliaans Dagblad
Kwaliteit van de zorg ernstig in gevaar
De regering reageert niet In maart hebben er, zowel bij de SGR-Groep als bij andere instellingen van de federatie van zorginstellingen (Stichting Federatie Zorginstellingen Curaçao), protestacties plaatsgevonden. Medewerkers van de SGR-Groep hebben, bij de uitoefening van hun zorgtaken, steeds vaker te maken met crisissituaties. Het gaat dan om cliënten die, vanwege de wachtlijsten, niet de zorg kunnen krijgen die ze nodig hebben. Hierdoor ontstaan er steeds meer crisisgevallen. Het omgaan met crisisgevallen is voor de medewerkers een zware taak, die naast de reguliere werkzaamheden uitgevoerd moet worden.
De boodschap in maart was duidelijk: “Zo gaat het niet langer. Er moet geld bij”. Een reactie van de regering is echter tot nu toe achterwege gebleven. Wat gaat er mis? • Het Eilandgebied weigert in het algemeen om prijsstijgingen mee te nemen in haar subsidiebeleid waardoor ook de kwaliteit van de zorg ernstig in gevaar komt. • De overheid verzuimt vooralsnog de nodige acties te nemen met betrekking tot de stijgende vraag naar zorg, het zwaarder worden van de individuele zorgvraag en de daarmee verbandhoudende grotere druk op het verplegend, verzorgend en begeleidend personeel. Hoewel een diepgaand onderzoek naar de zorg in verplegings- en verzorgingshuizen overduidelijk uitwees dat meer personeel en versterking van de zorg noodzakelijk zijn, hebben achtereenvolgende bestuurders van het Eilandgebied hierop niet gereageerd. • In plaats hiervan wil het Eilandgebied, ondanks wachtlijsten Conclusie: en overvolle huizen, juist minder bedden inkopen bij Birgen di Rosario, waardoor voor deze instelling nu zelfs sluiting gezondheidszorg lijkt dreigt. • De grote financiële achterstalligheid in de zorg op Curaçao voor de politici van is bovendien totaal niet meegenomen in de plannen voor schuldsanering. Ook zijn de door de Federatie van Zorginstelzowel de lands- als de lingen aangemelde projecten niet meegenomen in het SEI.
eilandsregering GEEN
Beeld van de toekomst issue te zijn! Traditioneel gaat er veel aandacht en geld naar de curatieve kant van de gezondheidszorg, de huisartsen en specialisten, de ziekenhuizen, de geneesmiddelen, etc. en veel minder naar de verzorgende kant van de gezondheidszorg, zoals de zorg voor ouderen, voor mensen met een verpleegbehoefte, voor gehandicapten, de thuiszorg, personen in geestelijke nood, etc. Toch is juist deze vorm van zorg voor de gemeenschap van enorm belang. Mede door de vergrijzing van onze bevolking zal de vraag naar deze zorg de komende jaren toenemen. Bezuinigen op “care” betekent het flink duurder maken van de “cure”.
Als er niets verandert, zal Curaçao geconfronteerd worden met: • M inder dagopvang voor ouderen terwijl de behoefte hieraan juist sterk aan het stijgen is. • Minder gekwalificeerd personeel om ouderen of personen met een verpleegbehoefe in een verzorgingshuis of verpleeghuis verantwoorde zorg te kunnen bieden. • Een toenemende wachtlijst voor opname in woonvoorzieningen binnen de gehandicaptenzorg en psychiatrie. Binnen deze groep is sprake van een aantal zeer urgente gevallen, vaak gaat het om kinderen. Het uitblijven van oplossingen voor deze gevallen verwoest het leven van hele families. • Een toenemende wachtlijst bij voorzieningen voor ouderenzorg waar gewerkt wordt met gekwalificeerd personeel. • Toenemende problemen met licht verstandelijk beperkte personen. Er wordt onvoldoende geïnvesteerd in ambulante geestelijke zorg en ambulante zorg voor licht verstandelijk gehandicapten. Hierdoor ontwikkelen problemen, die zich eerst beperkten tot vooral het kind, de ouders en de school, zich tot grote en onbeheersbare maatschappelijke problemen. Een niet te verwaarlozen deel van deze kwetsbare groep dreigt op termijn te vervallen in criminaliteit en/of drugsgebruik. • Wachtlijsten, ook in de thuiszorg. Niet alleen komt de toegankelijkheid van de zorg hiermee in gevaar, ook kan dit gemakkelijk leiden tot duurdere zorg omdat patiënten onnodig lang in een ziekenhuis of verpleeghuis verblijven of hier onnodig vroeg instromen.
Dit stuk is gebaseerd op de tekst van een persbericht dat de Stichting Federatie Zorginstellingen Curaçao in maart 2009 aan alle media heeft toegezonden. Het persbericht eindigde met een oproep aan de politici om te reageren. Sindsdien is niets meer van ze vernomen. De federatie beraadt zich nu op vormen om noodzakelijke maatregelen van de regering af te dwingen. 5
Pagina Sosial
Onderzoek naar ontwikkeling gezondheid Verrietpopulatie Terwijl de zorgbudgetten kleiner worden, lijkt de zorgvraag alleen maar te groeien. Door de betere gezondheidszorg worden mensen ouder. Ook personen met een verstandelijke beperking hebben anno 2009 een langere levensverwachting. Maar de ouderdom komt met gebreken. Dit betekent dat de zorg, ook voor deze doelgroep, intensiever zal worden. Wat betekent dit precies voor de gezondheid van de cliënten en voor de zorg die ze in de toekomst nodig zullen hebben? Hoeveel zwaarder zal de zorg hierdoor worden en hoe kan Fundashon Verriet zich hier goed op voorbereiden? Om op deze vragen antwoord te kunnen
geven, wil de SGR-Groep een onderzoek doen dat moet leiden tot: • een beter beeld van de huidige gezondheidstoestand en zorgbehoefte van de Fundashon Verrietcliënten • inzicht in de ontwikkeling van hun zorgbehoefte • aanbevelingen voor aanpassingen die nodig zijn om het zorgaanbod voor de cliënten van Fundashon Verriet op de juiste manier aan te passen. Getracht wordt om via het SEI (Sociaal Economisch Initiatief ) financiering voor dit onderzoek te krijgen. Entre Otro houdt u op de hoogte.
Di robes pa drechi: Anke Burger, Charyn Muzo i Margriet Hansen-Molina di Revalidatie gozando di Nieuwjaarsborrel, dia 10 di yanüari 2009.
Plan di aktividat di Lontina
Mainta di introdukshon Durante e di dos mainta di introdukshon, dia 13 mart, un grupo di empleado nobo a haña oportunidat pa sera konosí ku SGR-Groep i su metanan. E programa, ku a wòrdu introdusí dor di Direktor General Ed Eleonora, tabata konsistí di un introdukshon dor di kordinadónan Dina Davelaar i Egidia Martis, un parti di práktika, un quiz i un rekorido. E partisipantenan, di robes pa drechi: Kenmarchal Sommer (Revalidatie), Jason Martes (C.O.P.), Susy Molina (Revalidatie), Ruthgerda Jansen (Wonen, KKN), Sharisse Antonisia (Wonen, KNZ), Ulrica Martina (Wonen, Salsbachweg), Marlou Herrema (Revalidatie), Charaiska Martina (Wonen, Salsbachweg), Mildred Winklaar (Wonen, KRP), Josephine Victoria (Wonen, KRP), Natasha Rosa (Dagbesteding, SSI), Anouk Voorhorst (BBO), Andrea Ventura (FD), Glenda Anderson (FD). Suzette Pereira (Wonen, PH) tambe a partisipá, pero no ta riba e pòrtrèt.
In dienst Datum 1 jan. 09 1 jan. 09 1 jan. 09 1 jan. 09 1 jan. 09 1 jan. 09 15 jan. 09 1 feb. 09 1 feb. 09 1 mrt. 09 1 mrt. 09 1 mrt. 09 1 apr. 09 1 apr. 09 1 apr. 09 1 apr. 09 1 apr. 09
Naam Voorhorst, Anouk Martes, Jason Vermeulen, Nathaley Pereira, Suzette Jansen, Ruthgerda Winklaar, Mildred Doran, Dianelva Victoria, Josephine Eusenia-Rosa, Natasha Molina, Susy Anderson, Glenda Ventura, Andrea Baranco, Sue-Anne Doran, Zaira Betrian, Janitza Elias, Shuviënicka van den Broek, Brigitte
Naam Monte, Wendy La Cruz, Anuska Richardson, Sjorsine van Olst, Tessa Scoop, Indra Francisca, Aparicia Piternella, Sharelska Liendo, Burnice
Afdeling BBO COP Directie Kas 42 Kas Kayena KRP Pisces KRP SSI Revalidatie FD FD Nachtdienst Salsbachweg Shalom Arko Iris Kas 40 BBO
Afdeling Arko Iris Revalidatie Nachtdienst GVT Revalidatie GVT Salsbachweg Kas 16 Nachtdienst Salsbachweg K.K.A.
Getrouwd Datum 17 mrt 09 6
Naam Gerda Jakobus
Mei Dia 30 di mei lo tin un dia di deporte pa tantu trahadónan di SGR-Groep komo di Bírgen di Rosario riba vèlt di UTS na Emmastad. Lo hunga weganan di ántes, manera ninichi, kore tayer, pele i korementu ku saku di pita. Pa e klousura lo tin un wega di softball den kua empleadonan di Bírgen di Rosario lo partisipá. Yüni Durante e luna ei lo tin kantamentu di kantika di Gospel i Karaoke. Fecha i lugá lo wòrdu anunsiá ainda. Yüli Dia 1 di yüli lo tin un charla informativo dor di direktor Eric Garcia di Girobank, tokante Budgettering. Tambe lo organisá un speurtocht Konosé bo isla na Punda i klaro lo tin aktividat pa muchanan, den kuadro di Vakantieplan.
Overplaatsing
Uit dienst Datum 1 feb. 09 1 feb. 09 1 feb. 09 1 feb. 09 2 feb. 09 1 mrt. 09 1 apr. 09 15 apr. 09
Siguiendo aña di kultura di Kas di Kultura, Lontina a planeá aktividat sosial /edukativo na mei, miéntras yüni ta e luna pa aktividatnan spiritual/religioso i yüli ta e luna di norma i balor.
Datum 1 jan. 09 1 jan. 09 1 feb. 09 1 feb. 09 1 mrt. 09 1 mrt. 09 1 mrt. 09 1 mrt. 09 1 mrt. 09 1 mrt. 09 1 mrt. 09 1 mrt. 09 1 mrt. 09 1 mrt. 09 1 mrt. 09 1 mrt. 09 1 mrt. 09 15 mrt. 09 1 apr. 09 1-Apr 1 apr. 09 15 apr. 09
Naam Van Naar Dambo, Daphny Kas Kayena HJW Inocente, Milushka Kas 42 Rosa Eustatia-Jules, Guerline A3 Arco Iris Winklaar, Shurensca Arco Iris A3 Martina-Martijn, Aicheline Safari GVT-Salsbachweg Statie-Cijntje, Raquelita Rosa Pisces Emerencia, Mirugia Rosa Safari Inocente, Miloushka Kas 30 Rosa Gonet, Brigitte Pisces Rosa Girigori, Ronia GVT-Salsbachweg Rosa Jamanica, Ruthselie Rosa Safari Martina, Vivian Girasol Rosa Mercelina, Lupe Safari Rosa Meulens, Nadine Pisces Rosa Scharbaai, Virgin Rosa Girasol Martina-Candelaria, Charaiska Rosa Girasol Maria-Stroop, Inchini Nachtdienst Salsbachweg HJW Hariquez-Reigina, Lizette Rosa Kas 40 Emerencia, Mirugia Safari Arco Iris Simmons-Siberie, Yvette Arco Iris Safari Enters-Elisabeth, Sharen HJW Revalidatie Curial-Beaumont, Narcesse KRP KKA
Geboren Datum 28 jan. 09 15 mrt. 09 18 mrt. 09
Naam Suykerbuyk, Zolaika Kerman, Jermain Pieter, Zuwena
Afdeling KRP BBO KRP
Zoon: Zjaël Suykerbuyk Dochter: Janelle Kerman Zoon: Tyrichson Pieter
Gepensioneerd Afdeling FD
Getrouwd met dhr. A. Curiel
Datum 1 jan. 2009
Naam Samboe, Glenda
Afdeling Kas Jos Wouter
Dia 6 di aprel Revalidatie a selebrá ku eksaktamente 20 aña pasá a interná e promé dos pashènt na Mgr. P. I. Verriet Instituut pa nan revalidashon. Pa selebrá e hubileo aki, Revalidatie a organisá un ‘Post graduate course Revalidatiegeneeskunde’ huntu ku Nashko, dia 17 pa 20 di mei. Ademas ta trahando riba organisashon di un Dia Habrí. Señor Leon Paula (na man robes) i Francisco Martina (man drechi), dos di e promé pashèntnan di revalidashon, ku Dr. Juan Martina, e promé dòkter di Revalidashon.
1 febr. 2009 1 febr. 2009 1 april 2009
Louiza, Antonia Evers, Mayra Stefania-Limburg, Brenda
het Stafbureau
Sinds januari 2009 heeft de SGR-Groep officieel een stafbureau, bestaande uit Frank Rothweiler (manager Stafbureau), Sharine Emerenciana (controller) en Sue Ann Kirindongo-van der Hans (Medewerker ICT en administratieve organisatie). Het Stafbureau valt onder de directie van de SGR-Groep. Dit bureau doet onderzoek, adviseert de directie en leidt en implementeert projecten op het gebied van organisatie en informatisering. projectbeschrijving. Al naar “In de oude situatie werkten de betrokken medewerkers alleen gelang de grootte van het project varieert dit van een maar binnen hun eigen afdeling”, vertelt Frank Rothweiler, manager van het Stafbureau. “Die afdelingen rapporteren ieder aan een korte projectbeschrijving van 1 A4 tot een compleet plan van andere directeur. Dit bemoeilijkte de samenwerking die juist voor aanpak (bij grotere projecten). Het Stafbureau houdt de betreffende directieleden per kwartaal organisatie- en informatiseringsprojecten zo hard nodig is. Omop de hoogte via een managementrapportage. Zo weten de dat het om zelfstandige functies gaat, waarin de medewerkers directieleden waar het Stafbureau mee bezig is hoe het staat met veel zelf kunnen beslissen en doorvoeren, zaten we altijd met de voortgang van de verschillende projecten. het risico dat we langs elkaar heen zouden werken. We hadden bovendien de neiging om zelf het wiel uit te vinden, doordat we de projecten De speerpunten voor het jaar 2009 Lopende projecten Enkele voorbeelden van lopende ieder volgens eigen inzicht oppakten, projecten zijn: in plaats van op een standaard manier. 1. Voorbereiding invoering elektronische • De beschrijving en vaststelling Om dit alles te voorkomen moesten zorgdossiers (automatiseren en zorgregistratie) van de belangrijkste (zorg) proceswe heel veel overleggen. Nu we een Fundashon Verriet sen voor Fundashon Verriet en afdeling vormen, met één manager, 2. Beschrijving, vaststelling een verbetering van het maken van afspraken over is het gemakkelijker om tot een de (zorg)processen eventuele verbetertrajecten en eenduidige aanpak van projecten te de naleving van de beschreven komen, zaken goed af te stemmen en 3. Verbetering van de informatievoorziening van processen. elkaar goed op de hoogte te houden. management en medewerkers • Het komen tot een plan van aanHet werkt nu een stuk efficiënter.� De pak voor de invoering van elekmanager Stafbureau geeft functioneel 4. Verbetering van de planning & controlcyclus tronische zorgdossiers. Doel van (dus niet hiërarchisch) leiding aan de dit project is om te bepalen of en, Stafbureaumedewerkers. Deze worden 5. Verbetering van de computercompetenties zoja, hoe elektronische registratie dus nog steeds primair door hun eigen van medewerkers van cliëntengegevens mogelijk afdelingshoofd beoordeeld. 6. Waarborgen van de ICT-beschikbaarheid kan worden gemaakt. aan medewerkers (helpdesk) • De verdere invulling van de helpProjectplanning en rapportage deskfunctie. Doel van dit project is De directie bepaalt jaarlijks wat de om te bereiken dat SGR mede‘speerpunten’ zijn: de projecten die werkers doorlopend kunnen terugvallen op een goed funcprioriteit krijgen. Deze worden vertaald in resultaten en acties tionerende helpdeskfunctie bij problemen met computers of volgens het SMART-principe (Specifiek, Meetbaar,Acceptabel, software. Realistisch en Tijdgebonden). In die vorm worden ze opgenomen • Het vaststellen van de mogelijkheden om managers meer in de jaarlijkse projectplanning van het Stafbureau. De Manager (financiële) bevoegdheden te geven en het begeleiden van het Stafbureau coördineert de projecten die door het bureau worden veranderingsproces dat in dit verband zal worden opgestart. opgepakt. Het Stafbureau maakt, van ieder nieuw project, een
F.D. Kas 30 HJW
Jubilea Datum 1 juli 2009 15 aug. 2009 1 sept. 2009 1 nov. 2009 1 nov. 2009 15 dec. 2009
6 JAAR Naam Pietersz, Nedira Villamil Vega, Jessica Rosa-Windster, Luisette Eduard, Fenny Panjab, Michael Weert-Thielman, Cecilia
Afdeling KNZ S.S.I. Pasadia KNZ KRP KJW
Datum 1 jan. 09 1 jan. 09 1 jan. 09 15 jan. 09 1 feb. 09 1 feb. 09 8 feb.09 1 mrt. 09 13 mrt. 09 1 apr. 09
12½ JAAR Naam Kwidama, Miriela Francisco, Noraida Ricardo-Ostiana, Celia Chatlein, Josefine Bregieta, Gilbert Jeandor, Rocheline Gibbs, Jacqueline Juliana-Felipa, Morella Bernardus, Sharella Sophia, Cisline
Afdeling Girasol SAL kas 24 SIB SIB Girasol REVA Kas 14 kas 46 FD
Datum 1 mrt. 09
20 JAAR Naam Martir, Martiza
Afdeling KRP
Den spòtlait
20 aña di revalidashon na Kòrsou!
Maak kennis met …
“Den spòtlait” ta un rubriek den “Entre Otro”, den kua nos ta presentá kliente di SGR-Groep. Nòmber: Kliente di:
Shahaira Conradus Sentro Inge Boutier
Edat: Adrès:
31 aña Gibralta 107
Hòbi: “Mi gusta laba paña den wasmashin; laga nan bati! Tambe mi gusta bari, den kas pero tambe pafó, den balkon. Mi gusta kanta tambe, mi sa kanta bon!”
Mi no sa pakiko e tin tantu rabia riba mi, pero danki Dios Sandra (red.: begeleidster di Shahaira) semper ta bai p’e ora mi bis’é ku e mucha ta zundrando mi atrobe. Sandra sa kon pa pon’é stòp.”
Sitio spesial: “Mi gusta bai laman, pa landa i hunga wega di bala.” Kuminda favorito: “Funchi ku piská!”
Programa mas gustá: Na televishon: “notisia” Na radio: “Mi gusta e emishonnan di Radio Krioyo, spesialmente e kantikanan di Gospel.”
35 JAAR Datum 1 feb. 09
Naam Jakobus, Gerda
Afdeling FD
Famia: “Mi no tin ruman. Na kas ta djis mi mama (Milly) i ami.”
Muzik: “Gospel, mi sa kanta hopi di e kantikanan bon!”
Datum 4 mrt. 09
40 JAAR Naam Passial, Mirella
Afdeling Naaikamer
No ta gusta: “Ora nan tentami. Tin un mucha muhé aki (red.: na Sentro Inge Boutier) ku semper bai ta tentami i hasta zundrami.
Persona mas inspirante: “Mi amiga Minerva, mi begeleidster Sandra i mi yònkuman Fitzgerald. Mi stim’é i e tambe ta stimami hopi.” 7
Karnaval 2009 na Emmastad
Quincy Polonius
Jadiel Martis i Joanne Floris (drechi)
Muchanan di Pasadia den Biblioteka Tur luna un grupo di mucha di Pasadia ta bishitá biblioteka, kaminda nan por skohe buki nobo pa nan por wak òf lesa.
Sigmar Wilmans
Tim femenino di SGR den torneo di softball
E tim femenino di SGR-Groep, bou guia di Eldrin Ortega
Djasabra 8 di mei SGR su tim femenino a hunga den e promé torneo di Selikor entre 8 i 30 di mei 2009. E wega aki a tuma lugá na Muizenberg Ball Park. SGR a hunga kontra MCB. Desafortunadamente, MCB a gana e wega aki.
Impreshon di partisipashon Verrietinstituut den Seú 2009 1 Raylison Maduro i Giovanny Padmore, habitantenan di Kas Kirindongo Abou. 2 Karen Esprit, habitante di GVT Salsbachweg. 3 Begeleidster Mayra Servania ku habitante Angelo Christiaan di GVT Salsbachweg.
4 Carlos Smith, habitante di Kas Kirindongo Abou. 5 Begeleidster Meredith Mathilda (dilanti). Banda di dje: Solange Hersisia i Mayra Servania.
3 4
2
5 1
