Dyscalculie … een werkwoord
Annemie Desoete 1.03.2010 Ugent, Arteveldehogeschool & Sig
Inhoud lezing • • • •
Inleiding : DC, hoe vaak? Begrippen/ oorzaken Varianten DC - angst : 3 perspectieven
• STICORDI • Conclusies
Inleiding
Begrippen/oorzaken
Varianten
3 perspectieven
Conclusies
OVERAL CIJFERS… Inleiding
Begrippen/oorzaken
Varianten
3 perspectieven
Conclusies
DYSCALCULIE Inleiding
Begrippen/oorzaken
Varianten
3 perspectieven
Conclusies
Begrippenkader
LEERPROBLEEM Leerstoornis
Leermoeilijkheid
Dyslexie
Dyscalculie Dumont
Inleiding
Begrippen/ Oorzaken
Varianten
3 perspectieven
Conclusies
5
3 Criteria Dyscalculie? 1. Achterstand
2. Hardnekkigheid 3. Niet door andere oorzaken
Inleiding
Begrippen/ Oorzaken
Varianten
3 perspectieven
Conclusies
Achterstand
Inleiding
Begrippen/ Oorzaken
Varianten
3 perspectieven
Conclusies
Hoe vaak? hoe vaak komt het voor? Dyscalculie: Prevalentie
2 – 13.8% (Barbaresi et al., 2005; Desoete et al., 2004; Geary, 2004)
Vlaanderen: 5%
Gender
Inleiding
Begrippen/ Oorzaken
1 versus 1of 2 =atypische OS
Varianten
3 perspectieven
Conclusies
8
DC uitlokken?
Wat is het ‘grootste’ getal ? incongruente conditie
24 24
congruente conditie
Inleiding
Begrippen/ Oorzaken
Varianten
3 perspectieven
Conclusies
Oorzaak? DC
niet-DC
DC
Inleiding
Begrippen/ Oorzaken
niet-DC
Kenmerken
Conclusies
Varianten
-semantische geheugen DC -procedurele DC (-VSLD -getallenkennis DC) Inl.
Begrippen/Oorz.
Varianten
3 perspectieven
Conclusies
Varianten Semantische geheugenDC Problemen met temporekenen: tafels… Minder accuraat/ trager in hoofdrekenen
Problemen met arbitraire informatie < >, teller,noemer… Onregelmatige resultaten Bij 20 à 30% meer tijd BETERE resultaten
Inl.
Begrippen/Oorz.
Varianten
3 perspectieven
Conclusies
Procedurele DC
Problemen met schriftelijk rekenen (‘lenen’, staartdelen) Problemen met langere stappenplannen Moeite met rekentaal Bij gebruik van OPZOEKBOEKJE beter resultaten
Inl.
Begrippen/Oorz.
Varianten
3 perspectieven
Conclusies
Visuospatiële subtype/ VSLD Probleem met het ruimtelijk voorstellen Probleem met meetkunde, wijzerklok Probleem met schattend rekenen en vraagstukjes
Bij hulp met het voorstellen en talige hulpmiddeltjes
gaat het beter
Inl.
Begrippen/Oorz.
Varianten
3 perspectieven
Conclusies
GetallenkennisDC:
= afzonderlijk subtype of overal in vervat?
Moeite met vergelijken van getallen, ordenen van getallen Problemen met getallenkennis, metend rekenen Problemen met getallen lezen en schrijven Bij CONCREET MATERIAAL betere resultaten
Inl.
Begrippen/Oorz.
Varianten
3 perspectieven
Conclusies
Angst & DC: verweven? 3 perspectieven
- angst, slaap- en vermoeidheidsproblemen - 24-52% sociale en emotionele moeilijkheden (Gadeyne, Ghesquière, & Onghena, 1999; Karande et al., 2008; Mclean & Hitch, 1999). (Scarborough & Parker, 2003)
- 73% gedragsproblemen - 45% internaliserende en 38.5% externaliserende stoornissen (Prior et al., 1999) meer externaliserende problemen (Scarborough & Parker, 2003)
Inl.
Begrippen/Oorz/Varianten
Angst – DC : 3 perspectieven
Conclusies
Comorbiditeit angst/gedragsproblemen: dyscalculie ‘plus’ -25 % ADHD ((Karande & Kulkarni, 2009) -23% ODD of CD (Prior et al., 1999).
-30% fobie of angststoornis (Prior et al., 1999).
Inl.
Begrippen/Oorz/Varianten
Angst – DC : Perspectief 1
Conclusies
17
Dyscalculie & EF
Sem Geheugen Dysc Procedurele Dysc
Leerstoornis
Sterke kanten
Getallenkennis Dysc
Aandacht, motivatie, intelligentie, EF Inl.
Begrippen/Oorz/Varianten
Angst – DC : Perspectief 2
VSLD
Conclusies
EF EF helpt aan nieuwe of veranderende situaties aanpassen. Helpt om flexibel te reageren zonder slaaf van omgeving. Noodzakelijk om doelgericht en toekomstgericht gedrag op een effectieve manier uit te voeren.
Inl.
Begrippen/Oorz/Varianten
Angst – DC : Perspectief 2
Conclusies
EF = systeem in ‘ontwikkeling’ + te oefenen INHIBITIE In peutertijd inhibitievaardigheid grote evolutie tss 7-12 m. 5 à 6 jaar inhibitievermogen van kind plafond. FLEXIBILITEIT/ SHIFTING Tussen 3 en 4 jaar ontstaat flexibliteit (shifting) Evolueert sterk tussen 6 en 10 jaar. PLANNEN, PROBLEMEN OPLOSSEN 4 jaar: kind voordenken en eenvoudige problemen oplossen. Groeispurt tussen 7 en 9 jaar en tussen 11 en 13 jaar. LASTIGE EF’s ONTW LAATST (tot in adolescentie) bv. zelfregulering/controle
Inl.
Begrippen/Oorz/Varianten
Angst – DC : Perspectief 2
Conclusies
Soorten relatie Zelfbeeld/ faalangst en EF
Type l : BESCHIKBAARHEIDSDEFICIT Type 2 : PRODUCTIEDEFICIT
EF
Inl.
Begrippen/Oorz/Varianten
faalangst
Angst – DC : Perspectief 2
EF congres A. Desoete 23 april 2009 Conclusies
Faalangst, onjuiste gevoelens
Falen + ‘buiten proportie’ attributie/ ‘onjuiste’ gevoelens probleem - Onjuist negatief: depressie, angst, wanhoop, waardeloosheidsgevoel - Onjuist positief: dwepen, verafgoden, gevoel van superioriteit Inl.
Begrippen/Oorz/Varianten
Angst – DC : Perspectief 3
Conclusies
STICORDI voorkomt ‘angst’ / de omgeving maakt het ‘verschil’:
vb.
Inl.
http://sticordibank.wikispaces.com
Begrippen/Oorz/Varianten/ 3 perspectieven
Conclusie
Algemeen • • • • • •
Geef de tijd, ga na of studenten het begrepen hebben Let op met afspraken (digitale/analoge tijd noteren, tijdsduur inschattten Laat nooit onverwachts een oefening aan het bord oplossen Formuleer duidelijke doelen (wat is basisleerstof) Let op de bladspiegel: niet teveel op 1 blad / meer structuur Ga er niet vanuit dat jongeren splitsingen, tafels, … kennen. Herhaal dit opnieuw. • Vul samen planning voor examens • Geef gedoseerde taken (kopieer de oplossing van de lesgever en geef dit mee)
Toetsen • • • • • • • • • •
Kondig taken/ examens ruim vooraf aan Geef meer tijd (20%) of minder vragen Zet de puntenverdeling bij de vragen Let op de vraagstelling (niet te lange zinnen) Laat schema’s (bv. tabel metend rekenen)/ regels/ formularium/ ruitjespapier/ stickertjes, kartonnetjes/ZRM gebruiken ook bij examens Laat tussenuitkomsten noteren of cijferen als hoofdrekenen niet lukt Gebruik geen complexe getallen indien niet nodig Laat bij telfouten mondeling toelichten Reken reken/nauwkeurigheids/telfouten minder zwaar aan Ondervraag enkel basisleerstof
Conclusie • • • •
DC komt vaak voor (1/20) DC ≠ ‘reken-moeilijkheid’ Varianten DC Angst & gedragsproblemen bij DC : • Comorbiditeit • Tekort aan EF (evolutie in + te trainen)/ soorten EF problemen • Secundaire faalangst: nood aan STICORDI
• Belang van psycho-educatie & omgeving (eisen doseren/ STICORDI + geloof in kinderen opdat ze in zichzelf zouden geloven) Inl.
Begrippen/Oorz/Varianten/ 3 perspectieven
Conclusie
Bedankt voor uw aandacht!
Meer informatie
[email protected]
Inl.
Begrippen/Oorz/Varianten/ 3 perspectieven
Conclusie