Dyscalculie … een diagnose alleen maar zinvol om leerlingen te helpen
Annemie Desoete 2.12.2010 Ugent, Arteveldehogeschool & Sig
Inhoud lezing • • • •
Inleiding : DC, hoe vaak? Begrippen/ oorzaken Varianten DC - angst : 3 perspectieven
• Conclusies
Inleiding
Begrippen/oorzaken
Varianten
3 perspectieven
Conclusies
OVERAL CIJFERS… Inleiding
Begrippen/oorzaken
Varianten
3 perspectieven
Conclusies
DYSCALCULIE Inleiding
Begrippen/oorzaken
Varianten
3 perspectieven
Conclusies
Begrippenkader
LEERPROBLEEM Leerstoornis
Leermoeilijkheid
Dyslexie
Dyscalculie Dumont
Inleiding
Begrippen/ Oorzaken
Varianten
3 perspectieven
Conclusies
5
3 Criteria Dyscalculie? 1. Achterstand
2. Hardnekkigheid 3. Niet door andere oorzaken
Inleiding
Begrippen/ Oorzaken
Varianten
3 perspectieven
Conclusies
Achterstand
Ook tests voor SO/HO Inleiding
Begrippen/ Oorzaken
Varianten
3 perspectieven
Conclusies
Hoe vaak? hoe vaak komt het voor? Dyscalculie: Prevalentie
2 – 13.8% (Barbaresi et al., 2005; Desoete et al., 2004; Geary, 2004)
Vlaanderen: 5%
Gender
Inleiding
Begrippen/ Oorzaken
1 versus 1of 2 =atypische OS
Varianten
3 perspectieven
Conclusies
8
DC uitlokken?
Wat is het ‘grootste’ getal ? incongruente conditie
24 24
congruente conditie
Inleiding
Begrippen/ Oorzaken
Varianten
3 perspectieven
Conclusies
Verschillen zien … Hoe ? Barner, Thalwitz, Wood, Yang, & Carey, 2007; Cordes & Brannon, submitted; Xu, 2003
Object-file
Inleiding
Analoge grootte
Getaldiscriminatie Klein* aantal
Groot aantal
*<4
>4
Begrippen/ Oorzaken
Kenmerken
Conclusies
Implicaties
Inleiding
Begrippen/ Oorzaken
Varianten
3 perspectieven
Conclusies
Oorzaak? DC
niet-DC
DC
Inleiding
Begrippen/ Oorzaken
niet-DC
Kenmerken
Conclusies
Varianten
-semantische geheugen DC -procedurele DC (-VSLD -getallenkennis DC) Inl.
Begrippen/Oorz.
Varianten
3 perspectieven
Conclusies
Varianten Semantische geheugenDC Problemen met temporekenen: tafels… Minder accuraat/ trager in hoofdrekenen
Problemen met arbitraire informatie < >, teller,noemer… Onregelmatige resultaten Bij 20 à 30% meer tijd BETERE resultaten
Inl.
Begrippen/Oorz.
Varianten
3 perspectieven
Conclusies
Procedurele DC
Problemen met schriftelijk rekenen (‘lenen’, staartdelen) Problemen met langere stappenplannen Moeite met rekentaal Bij gebruik van OPZOEKBOEKJE beter resultaten
Inl.
Begrippen/Oorz.
Varianten
3 perspectieven
Conclusies
Visuospatiële subtype/ VSLD Probleem met het ruimtelijk voorstellen Probleem met meetkunde, wijzerklok Probleem met schattend rekenen en vraagstukjes
Bij hulp met het voorstellen en talige hulpmiddeltjes
gaat het beter
Inl.
Begrippen/Oorz.
Varianten
3 perspectieven
Conclusies
GetallenkennisDC:
= afzonderlijk subtype of overal in vervat?
Moeite met vergelijken van getallen, ordenen van getallen Problemen met getallenkennis, metend rekenen Problemen met getallen lezen en schrijven Bij CONCREET MATERIAAL betere resultaten
Inl.
Begrippen/Oorz.
Varianten
3 perspectieven
Conclusies
Risicosignalen kleuters Probl. snel benoemen dagen/vormen Concrete rekentaal (STOS!) Classificatie, seriatie Problemen met tellen (leeftijd +1) Problemen met subitizeren Problemen met volgen van langere instructies
Inl.
Begrippen/Oorz.
Varianten
3 perspectieven
Conclusies
Kenmerken lagere school -problemen met tellen, splitsingen, basiscombinatie tot 10, tafels onthouden -problemen met analoge klok -problemen met optellen/ aftrekken met brug, staartdelen, … -verwarren 11/12, > en < , teller/noemer…
Inl.
Begrippen/Oorz.
Varianten
3 perspectieven
Conclusies
Angst & DC: verweven? 3 perspectieven
- angst, slaap- en vermoeidheidsproblemen - 24-52% sociale en emotionele moeilijkheden (Gadeyne, Ghesquière, & Onghena, 1999; Karande et al., 2008; Mclean & Hitch, 1999). (Scarborough & Parker, 2003)
- 73% gedragsproblemen - 45% internaliserende en 38.5% externaliserende stoornissen (Prior et al., 1999) meer externaliserende problemen (Scarborough & Parker, 2003)
Inl.
Begrippen/Oorz/Varianten
Angst – DC : 3 perspectieven
Conclusies
Comorbiditeit angst/gedragsproblemen: dyscalculie ‘plus’ -17 – 43% dyslexie / 50% dysorthografie -25 % ADHD ((Karande & Kulkarni, 2009) -23% ODD of CD (Prior et al., 1999). -30% fobie of angststoornis (Prior et al., 1999).
Inl.
Begrippen/Oorz/Varianten
Angst – DC : Perspectief 1
Conclusies
21
Dyscalculie & EF
Sem Geheugen Dysc Procedurele Dysc
Leerstoornis
Sterke kanten
Getallenkennis Dysc
Aandacht, motivatie, intelligentie, EF Inl.
Begrippen/Oorz/Varianten
Angst – DC : Perspectief 2
VSLD
Conclusies
EF EF helpt aan nieuwe of veranderende situaties aanpassen. Helpt om flexibel te reageren zonder slaaf van omgeving. Noodzakelijk om doelgericht en toekomstgericht gedrag op een effectieve manier uit te voeren.
Inl.
Begrippen/Oorz/Varianten
Angst – DC : Perspectief 2
Conclusies
EF = systeem in ‘ontwikkeling’ + te oefenen INHIBITIE In peutertijd inhibitievaardigheid grote evolutie tss 7-12 m. 5 à 6 jaar inhibitievermogen van kind plafond. FLEXIBILITEIT/ SHIFTING Tussen 3 en 4 jaar ontstaat flexibliteit (shifting) Evolueert sterk tussen 6 en 10 jaar. PLANNEN, PROBLEMEN OPLOSSEN 4 jaar: kind voordenken en eenvoudige problemen oplossen. Groeispurt tussen 7 en 9 jaar en tussen 11 en 13 jaar. LASTIGE EF’s ONTW LAATST (tot in adolescentie) bv. zelfregulering/controle
Inl.
Begrippen/Oorz/Varianten
Angst – DC : Perspectief 2
Conclusies
Soorten relatie Zelfbeeld/ faalangst en EF
Type l : BESCHIKBAARHEIDSDEFICIT Type 2 : PRODUCTIEDEFICIT
EF
Inl.
Begrippen/Oorz/Varianten
faalangst
Angst – DC : Perspectief 2
EF congres A. Desoete 23 april 2009 Conclusies
Faalangst, onjuiste gevoelens
Falen + ‘buiten proportie’ attributie/ ‘onjuiste’ gevoelens probleem - Onjuist negatief: depressie, angst, wanhoop, waardeloosheidsgevoel - Onjuist positief: dwepen, verafgoden, gevoel van superioriteit Inl.
Begrippen/Oorz/Varianten
Angst – DC : Perspectief 3
Conclusies
STICORDI voorkomt ‘angst’& is een ‘recht op redelijke aanpassingen’/ de omgeving maakt het ‘verschil’: http://sticordibank.wikispaces.com http://eurekaonderwijs.be/onlinedocs/ppt/2010_get_mardulier.pdf PROTOCOLLEN: http://www.prodiagnostiek.be/rekenen/index.php ERWD (Ned). Protocol ernstige rekenwiskunde-probl. & dyscalculie Inl.
Begrippen/Oorz/Varianten
Angst – DC
Conclusies
STICORDI
STICORDI voorkomt ‘angst’ / de omgeving maakt het ‘verschil’: vb. -Nooit onverwachts een oefening aan het bord oplossen -Geen letterlijke definities -Meer tijd (20-30%) voor toetsen (vroeger beginnen of minder vragen) in een rustig lokaal -Gebruik tafelkaarten/ ZRM/ formuleboekje bij toetsen -spreiding examens http://sticordibank.wikispaces.com Inl.
Begrippen/Oorz/Varianten
Angst – DC
Conclusies
Conclusie • DC komt vaak voor (1/20) en ≠ ‘reken-moeilijkheid’ • Varianten DC/ er zijn tests! • Angst & gedragsproblemen bij DC : • Comorbiditeit • Tekort aan EF (evolutie in + te trainen)/ soorten EF problemen • Secundaire faalangst: nood aan STICORDI
• Belang van eisen doseren/ STICORDI + geloof in kinderen opdat ze in zichzelf zouden geloven • Recht op ‘redelijke aanpassingen’/ neg. Discriminatie/ PRODIA Inl.
Begrippen/Oorz/Varianten/ 3 perspectieven
Conclusie
Bedankt voor uw aandacht!
Meer informatie
[email protected]
Inl.
Begrippen/Oorz/Varianten/ 3 perspectieven
Conclusie
