E-book: Be your own jobcrafter. Maak van de baan die je hebt, de baan die je wilt
Werk staat niet stil Jij wel? Optimaliseer je werk en start met jobcraften Natuurlijk wil je werk doen dat voor jou uitdagend en betekenisvol is. Als je dat werk nu hebt, is dat prachtig. Je bent schijnbaar in staat tot jobcraften: sleutelen aan je baan tot dat werk beter bij je past. Als je je werk momenteel niet meer als uitdagend en betekenisvol ervaart en je daar wel behoefte aan hebt, kun je daar zelf wat aan doen. Wil je een betere fit, tussen jou als persoon en de baan die je hebt, dan kun jij dat toch bereiken door te leren jobcraften. De volgende stappen helpen je een begin te maken om je werk te optimaliseren. 1. Leren wat jobcrafting is: a. Wat kan ik met jobcrafting? b. Voordelen van jobcraften. c. Wat levert jobcrafting je op? 2. Sleutelen aan je baan door taakcrafting. a. Je eigen takenpakket in kaart brengen b. Een taakdiagnose maken c. Actieplan
Stap 1. Leren wat jobcrafting is. Jobcrafting heeft als uitgangspunt dat je, tot op zekere hoogte, invloed hebt op de inhoud van je werk. Het wordt ook wel baanboetseren genoemd, taakknutselen, of sleutelen aan je werk. Je kunt zonder van baan te veranderen, een baan bereiken die je beter past. Iedere baan heeft een bepaalde mate van vrije ruimte, waar binnen je kunt sleutelen. Je verandert kleine, maar wel wezenlijke aspecten van je baan, zodanig dat dit een betere fit oplevert tussen jouw talenten, behoeften, ontwikkelingswensen en de eisen die het werk aan je stelt. Dat betekent dat je zelf je inzetbaarheid verhoogt, zonder dat dit door je werkgever is opgelegd. Voor de organisatie moet er uiteraard ook voordeel zitten aan jouw gesleutel. Jobcrafting heeft alleen maar zin als er een win-winsituatie is. Jobcrafting helpt je om met doelgerichte en weloverwogen acties je eigen talenten, wensen en mogelijkheden aan te laten sluiten op wat de organisatie van je vraagt.
1
E-book: Be your own jobcrafter. Maak van de baan die je hebt, de baan die je wilt Maak je werk weer uitdagend en betekenisvol door de volgende aspecten te craften: 1. Taakcraften: dit is het actief aanpassen van het aantal en soort taken. Daarvoor breng je eerst je taken in kaart. 2. Relationeel craften: dit is het actief aanpassen van relaties met anderen. 3. Cognitief craften: het actief aanpassen van je kijk op de betekenis van je werk voor het geheel. Welke betekenis heeft het werk voor jou en past die bij de visie. 4. Contextueel craften: het actief aanpassen van de werkplek/ werkomgeving/werktijd. In dit e-book leer je het eerste aspect van jobcraften namelijk Taakcraften. Dit leer je in stap 2. Nog even een werkdefinitie van jobcrafting: • Het zelf of gezamenlijk met collega`s mooier maken van je eigen werk door concrete aanpassingen aan te brengen in taken, relaties, cognities of context. • Vanuit eigen motivatie en inzicht in de ruimte die het werk biedt voor aanpassingen • Ter bevordering of behoud van uitdagend, betekenisvol en gezond werk • Met oog voor organisatiedoelstellingen en zonder collega`s of klanten te benadelen kortom win/win.
a. Wat kan ik met jobcrafting?
Ondanks dat je hoogstwaarschijnlijk in het bezit bent van een functieomschrijving, met daarin de vaststelling wat de taken en verantwoordelijkheden zijn die behoren bij die baan, zul je vast niet exact doen wat omschreven is. Je werk verandert bv door nieuwe wet-en regelgeving, waardoor je werk aangepast moet worden. De klant en de klantbehoeften veranderen, waardoor nieuwe strategische beslissingen worden genomen binnen je organisatie: jouw werk verandert. Ook kan door verloop, ziekte of zwangerschap van je gevraagd worden andere taken op je te nemen. Mischien ben jij zelf wel degene die uit behoefte of noodzaak aan je taken gesleuteld hebt. Er zijn mensen die uit zichzelf al jobcraften. De een is daar handiger in dan de ander. Toch blijft het vaak gerommel in de marge en blijft het vaak bij dromen over betere tijden of teveel onvrede ervaren in het huidige werk. Nieuwe taken komen vaak bovenop oude taken, waardoor de werkdruk alleen maar groter wordt.
b. Voordelen van jobcrafting:
In het beste geval ben je alert op wat er verandert in je werk, in je organisatie en op de arbeidsmarkt. Je kunt heel veel zelf doen om te zorgen voor uitdagend, betekenisvol en leerzaam werk. Jobcrafting, als tool voor de juiste fit, past binnen deze tijd, waarin het van belang is om pro-actief mee te bewegen met de veranderingen op de arbeidsmarkt. Zowel werkgever als werknemer hebben hier verantwoordelijkheid in te nemen. Ook Ad Fontes heeft aandacht voor jobcrafting en helpt zowel medewerkers als managers bij het creëren van de meest optimale
2
E-book: Be your own jobcrafter. Maak van de baan die je hebt, de baan die je wilt person-jobfit. Ad Fontes helpt professionals (HBO-WO) met het maken van kleine veranderingen in het eigen werk, om het werk weer zo weer goed aan te laten sluiten, bij eigen talenten en bij hetgeen de taak van hen vraagt. c. Wat levert jobcrafting je op: • • • • • •
Beter en intensiever menselijk contact Een betekenisvolle bijdrage aan anderen of de maatschappij leveren. Het kwijt kunnen van persoonlijke sterke kanten en passies in het huidige werk Het voorkomen van of kunnen omgaan met negatieve aspecten van het werk Een positief zelfbeeld Controle over eigen handelen
Stap 2. Sleutelen aan je baan door taakcrafting. a. Je eigen takenpakket in kaart brengen Sta eens even stil bij je alledaagse werk! Ga eens even rustig zitten voor de vraag: wat houdt jouw werk eigenlijk in? • • •
Wat doe je ? Met wie doe je dat? Waarvoor ben je verantwoordelijk?
Waar ben je ontevreden over en welke aspecten wil je veranderen? Schrijf er wat van op. ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………….…………………………………………………………………………………………………….……………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………..……………………………………………………………………………………
3
E-book: Be your own jobcrafter. Maak van de baan die je hebt, de baan die je wilt b. Een taakdiagnose maken: 1. Bedenk wat je taken zijn 2. Maak een lijst van 10 taken die je daadwerkelijk doet 3. Rangschik van grote taken naar kleine taken Je kunt hiervoor het formulier op de volgende pagina gebruiken
Nu je je taken in kaart hebt gebracht vraag je je het volgende af: •
Wat wil je afstoten?
•
Wat wil je oplossen?
•
Wat wil je aanpassen?
•
Wat wil je aanvullen?
Schrijf dat in de derde kolom.
4
E-book: Be your own jobcrafter. Maak van de baan die je hebt, de baan die je wilt c. Actieplan Nu heb je, als je de instructies goed hebt gevolgd, helder wat je te doen staat. Het wordt tijd om je acties te bepalen. 1. Waar wil je nu mee beginnen? 2. Welke hulpbronnen heb je daar voor nodig? Denk aan hulpbronnen, zoals succeservaringen met veranderen uit het verleden, bepaalde kwaliteiten die je nu kunnen helpen, mensen in je omgeving die je goede feedback kunnen geven. 3. Breng je aanpak in kaart. 4. Zorg voor een Smart (specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch, tijdsgebonden) plan. 5. Begin vandaag! Veel succes en jobcraftplezier gewenst. Wil je ook de andere aspecten van je baan craften: • • •
Relationeel craften: De relaties met anderen actief aanpassen Cognitief craften: Je werk betekenisvoller maken Contextueel craften: Aanpassen van de werkplek/werkomgeving/werktijd
Lees dan het boek Mooi werk (Mark van Vuuren en Luc Dorenbosch), waar dit ebook voor een gedeelte op gebaseerd is en/of kom naar onze Happy at Work jobcraftdag. Ben jij het lijdende voorwerp of het leidende voorwerp?
5
