Duurzaam Ondernemen loont
Voorbeelden om te volgen?
Deelnemers cursus Duurzaam Ondernemen loont samen met de gedeputeerde milieu, wethouders van EZ en milieu, het bestuur van EBC en de cursusleiding.
Duurzaam Ondernemen loont
Beste lezer, Graag vragen wij uw aandacht voor de inspirerende verhalen van
Aan de cursus Duurzaam Ondernemen Loont hebben twintig bedrijven uit Ede meegedaan.
ondernemers in deze folder. Stuk
Aan het eind hadden alle deelnemers plannen voor het (verder) ontwikkelen van duurzaam
voor stuk verhalen van ondernemers
ondernemen in hun bedrijf. Zo gaan diverse bedrijven op gloeilampenjacht, gaat zwembad
die zich inzetten voor een gezond
De Peppel de glijbanen uitschakelen buiten de recreatieve uren en gaat MacCarwash zijn
bedrijf én een gezonde en veilige
reclameverlichting ‘s-nachts uitschakelen. Ook gaat men de afvalscheiding verbeteren,
werk-en leefomgeving. Laat u door
meedoen aan een sponsorloop voor een goed doel en zorgen voor gezondere voeding in
hun verhalen en praktische tips
de kantine. Sommige maatregelen leveren geld op, sommige gezondere medewerkers,
inspireren tot een bedrijfsvoering die
sommige goodwill bij klanten. De deelnemers aan de cursus ervaren dat Duurzaam
maximaal bijdraagt aan een gezonde
ondernemen loont. Zie ook de overige voorbeelden in deze folder.
leefomgeving voor mens en natuur.
Milieubarometer
Duurzaam ondernemen staat hoog in
De Milieubarometer was het meest gewaardeerde onderdeel van de cursus
het vaandel in het provinciaal beleid. Bij Gelderse ondernemers zien we
De Milieubarometer is een online
“Duurzaam Ondernemen Loont”. Mariana
goede voorbeelden. Belangrijk is dat
meetinstrument dat de milieuscore en
Kruise-Vassileva, duurzaamheidscoördinator
het gaat om een integraal beleid.
milieukosten van uw bedrijf zichtbaar
bij Schenker: “De Milieubarometer heeft
Het omvat alle onderdelen van het
maakt. U vult gegevens in over energie,
ons veel inzicht gegeven in milieukosten en
ondernemen: de productielijn van
water, afval, emissies en eventueel
milieubelasting. We hebben daarmee onze
start tot einde, de inrichting van het
transport en papierverbruik. Daarna ziet
prioriteiten bepaald.
kantoor, openbaar vervoerbeleid voor
u in één oogopslag welke milieuaspecten
Het afgelopen jaar heeft Schenker al diverse
de werknemers en energiebeleid in
het meest bijdragen aan de milieuscore
duurzaamheidsmaatregelen uitgevoerd en
het bedrijf. Ook bij herinrichting van
en milieukosten van uw bedrijf.
hoopt daarmee een forse (milieu)winst te
het bedrijf of verplaatsing zijn er vele
De ingebouwde CO2 meter toont de CO2-
boeken. In de Milieubarometer wordt dit
keuzes te maken. Twintig ondernemers
uitstoot van uw bedrijfsactiviteiten.
mooi zichtbaar gemaakt.”
volgden de cursus Duurzaam
Met de grafieken en efficiencyindicatoren
Ondernemen. Zij zijn nu echte
kunt u prioriteiten stellen bij het
Maak ook gebruik van de Milieubarometer:
ambassadeurs voor duurzaamheid
nemen van milieumaatregelen en
www.milieubarometer.nl.
en laten zien dat het inspirerend is
het terugdringen van milieukosten.
en veel oplevert om de ‘knop’ om te
Bovendien maakt de Milieubarometer
draaien. Neemt u even de tijd voor hun
de communicatie over de milieuprestatie
enthousiaste verhalen.
makkelijk.
Samenwerken en parkmanagement Duurzaam Ondernemen wordt vaak
Mw. A.E.H. van der Kolk, gedeputeerde
makkelijker als je het samen oppakt.
klimaat en milieu, Provincie Gelderland
Denk aan groenonderhoud, extra afvalscheiding of toepassing van een
Dhr. R. Kremers, wethouder
koude-warmteopslag. U kunt daarvoor
economische zaken gemeente Ede
overleggen met uw buren, dingen starten met de ondernemersvereniging of gebruik
Dhr. P. van ‘t Hoog, wethouder
maken van parkmanagement. In Ede is in
milieubeleid gemeente Ede
2008 parkmanagement gestart.
Dhr. R. Roels, Ede’s Bedrijfs Contact
2
Duurzaam ondernemen
Ton Matser van Van Dijk Aluminium
Hans Bom van Boutique hotel Sterrenberg
Alle verlichting vervangen
Henk Schreiber, zwembad Ede De Peppel:
Zwembad op temperatuur met bodemwarmte
“Koop de Milieubarometer.
Ton Matser van Van Dijk Aluminium
De Milieubarometer en
Op zijn bureau ligt het nieuwe
Hans Bom van Boutique hotel Sterrenberg
concrete tips uit de cursus
verlichtingsplan voor de bedrijfshallen.
Wat doe je als gasten op warme zomerdagen
“Duurzaam Ondernemen
Commercieel directeur Ton Matser (1954)
beginnen te vragen naar airco op hun
Loont” hebben ons al een flinke
vertelt dat hij daarmee 40 procent op
kamers? Hoteleigenaar Hans Bom (1962) ging
besparing opgeleverd. Invullen
zijn verlichtingskosten gaat besparen.
op cursus. In zijn hotel naast het Nationaal
van de Milieubarometer lijkt
De terugverdientijd is een jaar. Van Dijk
Park de Hoge Veluwe heeft hij meer forse
misschien veel werk, maar is
Aluminium heeft de tijdsinvestering van
energieposten zoals een zwembad en een
eigenlijk heel simpel en het
vier middagen cursus er snel uit.
sauna. Met de Milieubarometer in de hand pakt hij ze een voor een aan.
maakt je tevens bewust van de energiestromen en processen
“Je kijkt door zo’n cursus met andere ogen
die in je organisatie plaats
naar je eigen bedrijf. Wij werken in grote
“We leggen een nieuw buitenterras aan.
vinden.”
montagehallen met roldeuren. Wat gebeurde
In de vloer komen LED-lampen. Als het goed
er? Na het inladen van materiaal door de
is, blijven die tientallen jaren heel, met een
montageploegen, bleven die deuren open
minimaal stroomverbruik. In de koelruimte
staan. De verwarming moest uren branden
zitten nu spaarlampen en bewegingsmelders
om de werkplaats weer op te warmen. Die
in gangen en de kelder. Dat is een begin. Een
deuren gaan nu meteen na het inladen
beetje trots ben ik op onze energieoplossing
Frank Toemen,
dicht en de verwarming kan ’s avonds terug
voor de sauna. Daar zitten nu twee
gemeente Ede:
naar 15 graden. Vervolgstappen zijn er ook:
thermostaten op, een sluimerstand van 40
“Koeling en verwarming nodig?
Efficiëntere machines, een efficiëntere
graden en een hete stand van 90 graden.
Met warmte-koudeopslag
opstelling en meer verkoopinspanningen
Nu nog iets voor de koeling. Ik denk aan
in combinatie met een
binnen de eigen regio, zodat we niet naar
warmte-koudeopslag in combinatie met de
warmtepomp kunt u veel
verre uithoeken van het land hoeven te
verwarming van het zwembad.”
energie en kosten besparen en
rijden. Dat bespaart ook heel wat brandstof,
comfort winnen. Zomers benut
CO2-uitstoot en tijd. Dat past bij een bedrijf
u de kou uit de winter
dat kozijnen en serres levert die zich qua
en omgekeerd.”
isolatiewaarde en duurzaamheid kunnen
www.milieubarometer.nl
meten met hout.” Lees meer op:
www.vandijkaluminium.nl
www.kwobrabant.nl
3
Duurzaam ondernemen
www.sterrenberg.nl
Wim Sterkenburg en Gerard de Nooij van Woonstede
Marten Kreeft van Bouwbedrijf Kreeft in Ede
Op naar het perfecte hoofdkantoor
Kosten bouwafval doorberekenen
“Gaat u verhuizen? Een prima
Wim Sterkenburg en Gerard de Nooij van
Marten Kreeft van Bouwbedrijf Kreeft in Ede
aanleiding om uw bereik-
Woonstede
In 2008 betrekt directeur Marten Kreeft
baarheid voor bezoekers en
Woonstede in Ede beheert 10.000 woningen.
(1963) samen met zijn medewerkers
personeel onder de loep te
Onder de woningcorporaties is het “een
een nieuw hoofdkantoor in Ede. Met de
nemen en aan de slag te gaan
van de kleinere van de grootsten”, volgens
Milieubarometer brengt hij voor zijn
met ‘mobiliteitsmanagement’.
directeur Wim Sterkenburg en hoofd
bouwbedrijf de afvalstromen strak in kaart.
De provincie Gelderland biedt
Accommodatie Gerard de Nooij. Woonstede
Het familiebedrijf stamt uit 1886. Het jaartal
bedrijven daarvoor
ontdekt steeds nieuwe duurzaamheidsopties.
staat trots op de bedrijfswagens, die opvallen
Ruben van den Hamsvoort, bereikbaarheidsmakelaar Ede:
door de felrode kreeft.
een scan aan.”
“We waren benieuwd wat we nog aan ons Meer informatie op
hoofdkantoor konden verbeteren.
“Onze core-business is onderhoudswerk.
www.bereikbaarede.nl
We hebben al een vijver die het regenwater
Met dat werk komt bouwafval vrij. Dat wordt
T (076) 513 66 33
opvangt. Voor medewerkers die dichtbij
al gescheiden in ondermeer hout, puin,
wonen is er geen parkeerplaats om het
karton en restafval. Maar de kostenkant
fietsen te stimuleren. Ons pand is goed
beheersen is nog een uitdaging. De stort- en
geïsoleerd, overal hebben we spaarlampen
inzamelkosten bedragen voor ons jaarlijks
Erik Lievers,
en de toiletten hebben sensorkranen en
50.000 tot 100.000 euro. We zijn dus volop
KvK-Regiomanager
bewegingsmelders. Maar, als je met de
bezig om in ons nieuwe pand dat goed
Achterhoek en West-Veluwe:
Milieubarometer alle stromen in kaart
te regelen. Daar wordt ook gekeken naar
“Duurzaam ondernemen
brengt, vind je toch weer dingen. We hebben
besparingen in energie- en waterverbruik.
is de beste manier om u
nu onze 34 kopieermachines vervangen door
Denk aan bewegingsmelders, dan hoeven
te onderscheiden van uw
14 printers-copiers. Dat scheelt energie en
we ’s avonds niet meer door het hele
concurrenten. Het feit dat u
toner. We besparen nu 10 procent papier
gebouw om te kijken of alle lampen wel
zich verantwoordelijk voelt
door dubbelzijdig afdrukken en omdat ze pas
uit zijn. Wat betreft maatschappelijk
voor uw leefwereld zullen uw
printen als je je toegangspas aanbiedt. Uit
verantwoord ondernemen zijn we erg
klanten èn uw werknemers
de CO2-meter blijkt dat elektra 70 procent
actief als het gaat om sponsoracties voor
zeker waarderen, waardoor het
van onze uitstoot veroorzaakt. We doen nu
mensen die het minder makkelijk hebben
mes voor u aan twee kanten
’s avonds alle PC’s uit, de drankautomaten op
in onze maatschappij. Zo zamelden we via
snijdt.”
nachtstand en de boilers krijgen een tijdklok.
wandelevenementen geld in voor stichting
De volgende operatie wordt de inkoop. We
hulphond.”
drinken al uit composteerbare kartonnen bekers. We gaan kijken of onze bedrijfsauto’s op aardgas kunnen rijden.” www.woonstede.nl
4
Duurzaam ondernemen
www.bouwbedrijfkreeft.nl
Gedeputeerde mw. Van der Kolk reikt het certificaat duurzaam ondernemen
Laatste cursusmiddag te gast bij Woonstede Ede.
uit aan dhr. Van Riet van Autowascentrum MacCarwash Ede.
Duurzaam Ondernemen: milieu, medewerkers, maatschappij én rendement
Rudi Roels, Ede’s Bedrijfs Contact: “Duurzaam ondernemen
- normen en waarden op de werkvloer; hoe gaan medewerkers met elkaar om - het stimuleren van de gezondheid van medewerkers
levert zowel Uw bedrijf als onze leefomgeving winst op,
Duurzaam Ondernemen is bij alle
economisch gezien een win-
bedrijfsbeslissingen zowel een hoger
Welzijn van de maatschappij
win-situatie dus.
bedrijfsrendement nastreven, als de
U onderneemt duurzaam als u uw product
Consequente toepassing van
kansen benutten voor een beter milieu en
of dienst zodanig vernieuwt dat het leidt
de milieubarometer houdt uw
meer welzijn van de medewerkers en de
tot meer welzijn van de samenleving.
organisatie scherp, stimuleert
maatschappij. Het gaat om activiteiten
Bijvoorbeeld door:
slim gebruik van grondstoffen
die een stap verder gaan dan waartoe de
- diervriendelijk produceren
en energie en helpt u aan een
wet verplicht; vanuit maatschappelijke
- producten geschikt maken voor
positief imago bij klant en
betrokkenheid en een toekomstgerichte visie.
gehandicapten - bij inkoop te letten op de arbeids-
eigen personeel. Doen dus!”
Een beter milieu Duurzaam Ondernemen voor een beter
omstandigheden waaronder producten zijn gemaakt.
milieu betekent dat u milieuzorg integreert
Uw bedrijf levert een positieve bijdrage aan
Marten Kreeft verwoordt
in al uw bedrijfsactiviteiten.
de directe omgeving. Bijvoorbeeld door:
duurzaamheid in zijn missie
- minimaliseer de milieubelasting van
- groen aanleggen rond het bedrijf
als volgt:
de bedrijfsvoering (bijv. beperken van
- ondersteunen van buurtactiviteiten
“Betrokkenheid in mens en
gevaar en hinder, energie besparen, afval
U stimuleert positieve ontwikkelingen in
maatschappij is een must
scheiden en vervoermanagement)
de samenleving, bijvoorbeeld door:
- innoveer uw product of dienst
voor ieder modern bedrijf. Bij
(bijv. mogelijk maken van hergebruik)
ons geldt dat dus niet alleen
- maak afspraken met leveranciers
voor onze interne manier van
(bijv. verminderen van verpakkingen)
werken, maar geldt dat zeer
- adviseer klanten (bijv. over
zeker ook voor betrokkenheid in de maatschappij.” Heeft
milieuvriendelijke alternatieven,
u uw maatschappelijke
duurzaam gebruik van product)
- inschakelen van bepaalde doelgroepen in het arbeidsproces (allochtonen, herintredende vrouwen, WAO-ers, gehandicapten) - faciliteiten en menskracht inzetten voor maatschappelijke doelen www.duurzaammkb.nl
betrokkenheid ook al verwerkt in uw bedrijfsmissie?
Welzijn van medewerkers
Voorbeelden, links naar websites
U onderneemt duurzaam als het werkklimaat
en instrumenten voor Duurzaam
binnen uw bedrijf ruimte biedt aan:
Ondernemen
- de inbreng en eigen verantwoordelijkheid van medewerkers - persoonlijke ontwikkeling in brede zin (niet alleen gerelateerd aan de functie) - het combineren van arbeid met zorg en andere maatschappelijke taken In de wet is vastgelegd dat bedrijven goede arbeidsomstandigheden en de veiligheid moeten waarborgen. U doet een stap verder als u aandacht geeft aan:
5
Duurzaam ondernemen
Meer informatie Deze folder is gemaakt in het kader van het project “Duurzaam Ondernemen loont in Ede” waarin twintig ondernemers uit Ede een cursus Duurzaam Ondernemen volgden. Het project is gefinancierd door provincie, gemeente en EBC en uitgevoerd door stichting Stimular. Meer weten over Duurzaam Ondernemen: Provincie Gelderland: Mona Scherders, T (026) 359 99 38 Gemeente Ede: Frank Toemen, T (0318) 68 08 48 EBC: Jan van den Hazel, T (0318) 65 38 89 Stichting Stimular: Marc Herberigs of Willemien Troelstra, T (010) 238 28 28
Colofon Teksten:
Jan Bom, Nederhorst ten Berg Willemien Troelstra, Stimular Rotterdam
Fotografie:
Jan Bom, Nederhorst ten Berg Marco Vellinga, Oosterbeek
Vormgeving:
Kees de Bruijn, Giesbeek
Druk:
Provincie Gelderland
Provincie Gelderland Markt 11 Postbus 9090 6800 GX Arnhem T (026) 359 90 00 www.gelderland.nl
