DSO - Stedenbouw & Landschap december Checklist veiligheid. ruimtelijk planvormingsproces Almere. Gemeente Almere

DSO - Stedenbouw & Landschap december 2007

Checklist veiligheid ruimtelijk planvormingsproces Almere

Gemeente Almere

INHOUD Voorwoord.......................................................................................................................5 1 Inleiding..........................................................................................................................7 2 Ruimtelijk planvormingsproces....................................................................................7 Inleiding...........................................................................................................................7 Structuurplan..................................................................................................................7 Ontwikkelingsplan en bestemmingsplan.......................................................................7 Verkavelingsplan en inrichtingsplan..............................................................................7 3 Checklist Sociale Veiligheid...........................................................................................9 Inleiding...........................................................................................................................9 Woongebieden...............................................................................................................11 Winkelcentra.................................................................................................................27 Wijkwinkelcentrum.......................................................................................................27 Centrum-stedelijk winkelgebied..................................................................................31 Grootschalig winkelcentrum met leisurefunctie..........................................................33 Winkelcentrum algemeen.............................................................................................35 Bedrijventerreinen........................................................................................................49 Bedrijventerreinen met woonfunctie binnen ‘stedelijk weefsel’..................................49 Bedrijventerreinen zonder woonfunctie binnen ‘stedelijk weefsel’.............................53 Bedrijventerreinen zonder woonfunctie buiten ‘stedelijk weefsel’..............................55 Bedrijventerreinen algemeen.......................................................................................59 Uitgaansgebieden.........................................................................................................69 Bronnen.........................................................................................................................71 4 Checklist fysieke veiligheid.........................................................................................73 Inleiding.........................................................................................................................73 Verkeersveiligheid.........................................................................................................74 Overige fysieke veiligheid.............................................................................................79 Bronnen.........................................................................................................................83 5 Checklist externe veiligheid........................................................................................85 Inleiding.........................................................................................................................85 Externe veiligheid..........................................................................................................86 Instrumentkeuze...........................................................................................................88 Bronnen.........................................................................................................................88 COLOFON..........................................................................................................................89

Checklist Veiligheid

Voorwoord Veiligheid is een ruim begrip. Juist daarom is deze overzichtelijke en gebruiksvriendelijke checklist gemaakt. Op eenvoudige wijze kunt u kennis nemen van de laatste richtlijnen op gebied van ‘Politiekeurmerk Veilig Wonen’, ‘Keurmerk Veilig Ondernemen’, ‘Keurmerk Veilig Ondernemen Bedrijventerreinen’ en ‘Kwaliteitsmeter Veilig Uit’. Deze checklist maakt het begrip veiligheid concreet en toetsbaar. Het is een belangrijke schakel in het planvormingsproces van structuurplan tot aan het inrichtingsplan. Almere maakt een enorme groei door de komende jaren met de uitbreiding in Poort en Hout en de ontwikkeling van diverse nieuwe bedrijventerreinen. Ook wordt een begin gemaakt met herontwikkeling in delen van de bestaande stad. Deze checklist maakt het in een handomdraai mogelijk, te checken of het plan voldoet aan de laatste eisen op het gebied van veiligheid. Toepassing van de checklist levert, naast de vele andere inspanningen die de gemeente doet op het gebied van sociale en fysieke veiligheid, niet alleen een veiligere samenleving op, maar ook een besparing in de beheerskosten van de stad. De checklist is in samenwerking met de Dienst Stedelijke Ontwikkeling tot stand gekomen, waardoor de toepasbaarheid voor de wereld van plan- en projectontwikkeling belangrijk is verbeterd. Ik wens u veel plezier toe bij het gebruiken van de checklist.

Annemarie Jorritsma

Haltes openbaar vervoer zijn goed zichtbaar, transparant en verlicht.

1 Inleiding Algemeen Dit voorjaar is het programmaplan Veiligheid 2007-2010 door de gemeente raad vastgesteld . Hierin worden de speerpunten op het gebied van veiligheid van de komende vier jaar behandeld. Het programmaplan bevat thema’s van sociale en fysieke veiligheid. De volgende thema’s zijn te onderscheiden: • Minder jeugdoverlast • Minder veelplegers • Minder risicojongeren • Minder geweld • Betere toezicht en handhaving • Hogere veiligheid bedrijventerreinen • Veiligheidsaspecten in gebouwde omgeving en infrastructuur beter geborgd. Uit de evaluatie van het vorige programma Integrale veiligheid blijkt dat ten aanzien van het thema “Veiligheidsaspecten in gebouwde omgeving en infrastructuur is beter geborgd” vooral extra aandacht in de planfase gewenst is. Daarnaast blijkt uit ervaring van betrokkenen dat de werk processen in dit kader (planfase, bouwfase, ingebruikname, sloopfase) verder moeten worden gestroomlijnd. Een veiligheidschecklist voorkomt

dat in het ruimtelijk planvormingsproces bepaalde veiligheidsaspecten over het hoofd worden gezien en maakt eenduidige behandeling van het aspect veiligheid mogelijk. De voorliggende rapportage omvat voor de aspecten sociale veiligheid, fysieke veiligheid en externe veiligheid een overzicht van aandachtspunten waarmee in het ruimtelijk planvormingsproces van Almere rekening gehouden moet worden. Bij de aandachtspunten wordt aangegeven op welke planfase het veiligheidspunt van toepassing is. Hierbij is een onder verdeling gemaakt in structuurplan, ontwikkelingsplan/bestemmingsplan, en verkavelingsplan/inrichtingsplan. De op ontwikkelingsplannen en bestemmingsplannen gerichte veiligheidspunten zijn ook van toepassing op vrijstellingen van bestemmingsplannen (inclusief artikel 19, lid 1 WRO) en kunnen ook gehanteerd worden voor herontwikkelingsplannen. De input voor de checklist is geleverd door de verschillende gemeentelijke diensten en Politie Flevoland. Zie voor de gesprekspartners de bijlage. De veiligheidspunten zijn van toepassing op het publieke domein (openbaar en semi-openbaar gebied). Veiligheidspunten die betrekking hebben op het ontwerp van gebouwen vallen buiten de kaders van deze veiligheids checklist (hiervoor geldt het Bouwbesluit).

2 Ruimtelijk planvormingsproces Inleiding Het ruimtelijk planvormingsproces in Almere voor nieuwe gebieden loopt van de vervaardiging van een structuurplan tot aan vaststelling van een inrichtingsplan. Tussenstappen zijn achtereenvolgens de vervaardiging van ontwikkelingsplannen, de vervaardiging van bestemmingsplannen en de vervaardiging van verkavelingsplannen. In het volgende wordt op de verschillende planvormen nader ingegaan. Structuurplan Met een structuurplan of structuurvisie worden de hoofdlijnen van de gewenste ruimtelijke ontwikkeling van de stad of een stadsdeel weer gegeven. Door afweging tussen locaties en functionele doeleinden ontstaat een beeld van de gewenste ruimtelijke ontwikkeling. Het plan geeft voor (een deel van) de stad een integrale ruimtelijke visie weer en geeft richting aan het verdere planproces. Met een structuurplan of structuurvisie wordt de ruimtelijke hoofdstructuur voor stad of stadsdeel vastgelegd.

Ontwikkelingsplan en bestemmingsplan In Almere wordt de stedenbouwkundige structuur van een nieuw te ontwikkelen gebied aan de hand van een proefverkaveling vastgelegd in een ontwikkelingsplan. In het ontwikkelingsplan worden alle ruimtelijke planaspecten behandeld en vindt een belangenafweging plaats voor de inrichting van het nieuwe gebied. In het ontwikkelingsplan is veelal een veiligheidsparagraaf opgenomen waar in algemene bewoordingen wordt ingegaan op het aspect ‘veiligheid’. Gekoppeld aan het ontwikkelingsplan worden er voor het nieuwe gebied inrichtingsprincipes, stedenbouwkundige randvoorwaarden en programma’s van eisen voor kunstwerken opgesteld. In het bestemmingsplan vindt de juridische vertaling van het ontwik kelingsplan plaats. Het bestemmingsplan is het belangrijkste instrument uit de Wet op de ruimtelijke ordening omdat het plan in juridisch opzicht het enige rechtstreeks bindend ruimtelijk plan is. In het bestemmingsplan worden de bestemmingen (inclusief gebruiks- en bouwvoorschriften)


In het woongebied of aan de rand daarvan ligt een groengebied met mogelijkheden voor multifunctioneel gebruik.

vastgelegd. In het bestemmingsplan moeten verder ondermeer veiligheidszones met betrekking tot productie, verwerking, opslag en transport van gevaarlijke stoffen worden aangegeven (risicocontouren). Ook moet er in het bestemmingsplan een veiligheidsparagraaf zijn opgenomen. Verkavelingsplan en inrichtingsplan Als verdere uitwerking van het ontwikkelingsplan wordt in het verkavelings plan een globale indruk gegeven van de inrichting van het openbaar gebied

(bomen, groen, verharding). Ook wordt in het verkavelingsplan het uitgeefbaar en niet-uitgeefbaar gebied nader gedefinieerd (vaststellen van eigendomsgrenzen). Vervolgens vindt er in het inrichtingsplan de nadere detaillering plaats van het openbaar gebied. In deze fase wordt alles in het openbaar gebied nauwkeurig vastgelegd; positie, afmetingen, materiaalsoort en kleur van verharding, groen, verlichting enzovoorts. Als het inrichtingsplan is goedgekeurd wordt het plan besteksgereed gemaakt en uitgevoerd.

3 Checklist Sociale Veiligheid Inleiding Sociale veiligheid omvat de bescherming tegen elke vorm van criminaliteit en fysieke bedreiging/gevoelens van onveiligheid. Wanneer bij de ruimtelijke inrichting aandacht wordt gegeven aan de sociale veiligheid, dan zijn de inspanningen erop gericht om zogenaamde criminogene situaties te voorkomen. Politiekeurmerken vormen een belangrijk instrument om met name de sociale veiligheid op een effectieve manier en op structurele basis te vergroten. Gebieden waar de nationale keurmerken vooral tot hun recht komen zijn: woongebieden, winkelcentra, bedrijventerreinen en uitgaansgebieden. Bij de veiligheidschecklist voor het ruimtelijke planvormingsproces in Almere worden met betrekking tot sociale veiligheid de volgende keurmerken van belang geacht: • Politiekeurmerk Veilig Wonen (Nieuwbouw) • Keurmerk Veilig Ondernemen Winkelcentra • Keurmerk Veilig Ondernemen Bedrijventerreinen • Kwaliteitsmeter Veilig Uit (2003)

De gemeente Almere heeft in 1998 besloten de nieuw te bouwen wijken onder de vlag van het Politiekeurmerk Veilig Wonen Nieuwbouw uit te voeren. Het keurmerk wordt hierbij alleen afgegeven als alle betrokken woningen, eventueel ook het complex (woongebouw), èn de woonomgeving aan de veiligheidseisen voldoen. Op 29 juni 1999 heeft het college van B&W ingestemd met de toepassing van de eisen van het Politiekeurmerk Veilig Wonen op de ontwikkelings- en inrichtingsplannen van nieuwe woon gebieden. Hierbij is ook akkoord gegaan met de bijbehorende meerkosten voor beheer en aanleg/exploitatie van verlichting. In de volgende paragraaf worden de aandachtspunten voor sociale veiligheid weergegeven. Per aandachtspunt is hierbij via kleurcode aangegeven op welke planfase het veiligheidspunt van toepassing is. Hierbij is een onderverdeling gemaakt in: • structuurplan (SP) • ontwikkelingsplan/bestemmingsplan* (OP/BP) • verkavelingsplan/inrichtingsplan (VP/IP)

* inclusief vrijstellingen van bestemmingsplannen


In het woongebied of aan de rand daarvan ligt een groengebied met mogelijkheden voor multifunctioneel gebruik.

woongebieden

Checklist Woongebieden

code

onderwerp

veiligheidsaandachtspunt

opmerking ontwerp

bron

SV001 woningdifferentiatie

het woongebied is gevarieerd en bewoners kunnen zich met het woongebied identificeren bewoners voelen zich niet verloren temidden van anonieme bouwmassa’s

er is variatie naar woningen (woningtype, woninggrootte, prijsklasse, eigendom, bouwhoogte en daarmee variatie in doelgroepen in de wijk

PKVW S1

SV002 bouwhoogte en schaal

bewoners voelen zich niet verloren temidden van anonieme bouwmassa’s

woongebouwen zijn over het algemeen niet hoger dan vijf bouwlagen; beperkt PKVW S2 toegepast zijn hogere woongebouwen als stedenbouwkundige accenten toegestaan

SV003 aansluiting op omliggende bebouwing

het nieuwe woongebied de overgang van het bestaande naar het nieuwe woongebied is overzichtelijk sluit aan bij bestaande wij- en attractief vormgegeven door: ken in de bebouwde kom • herkenbare en aantrekkelijke entrees van het woongebied in het zicht van woningen • het bundelen van verkeersstromen zodat informeel toezicht op de toegangsroutes ontstaat • het ontbreken van een ‘niemandsland’ en het ontbreken van ruimtelijke barrières zoals een spoorlijn, autosnelweg of geluidwerende voorzieningen; de maximale afstand tussen het bestaande en nieuwe woongebied is 100 m

SP

OP/ VP/ BP IP

variatie bestaat uit homogene clusters woningen

PKVW S3


11

woongebieden

code

onderwerp

SV004 wijkontsluiting

SV005 routes langzaam verkeer


opmerking ontwerp

bron

het aantal ontsluitingen van de woonwijk is beperkt

een woongebied tot 500 woningen heeft maximaal 1 of 2 hoofdontsluitingen voor gemotoriseerd verkeer of

PKVW S4

routes voor fietsers en voetgangers in het woongebied zijn sociaal veilig

op ten minste één van de routes vanuit woningen naar essentiële functies en voorzieningen (winkel, school, openbaar vervoer, parkeren, wijkcentrum) is zicht vanuit de omliggende bebouwing

een woongebied met meer dan 500 woningen heeft maximaal 2 tot 4 hoofdontsluitingen voor gemotoriseerd verkeer

PKVW S5

er zijn geen tunnels, viaducten of onderdoorgangen op de lv-routes naar de voorzieningen recreatieve, alternatieve routes: op alternatieve routes door het groen wordt geen schijnveiligheid gewekt door openbare verlichting aan te leggen SV006 hoofdfietsroutes

12


hoofdfietsroutes tussen wijken en stadsdelen zijn sociaal veilig

de hoofdroutes zijn van verlichting voorzien de hoofdroutes zijn als stadscorridor begeleid door voorzieningen met dagen avondbezoek (zicht vanuit omliggende bebouwing) bij voorkeur met dienstwoningen (entrees en dienstwoningen zijn dicht bij het fietspad gesitueerd)

DSOR DSOV

SP

OP/ VP/ BP IP

woongebieden

code

onderwerp

SV007 verkaveling en achterpaden


opmerking ontwerp

bron

de stedenbouwkundige opzet draagt bij aan sociaal veilige verkaveling

achterpaden ontbreken of achterpaden vormen geen ontsluitingsstructuur van het woongebied, maar maken tuinen en woningen aan de achterzijde bereikbaar voor de betreffende bewoners

PKVW S6

SP

OP/ VP/ BP IP

achterpaden hebben geen gecombineerde functie met de langzaamverkeersontsluiting in de wijk, zoals fietspaden of wandelroutes de verkaveling is zo opgezet dat achterpaden overzichtelijk zijn en voldoen aan eis K4 ‘achterpaden’ handboek PKVW Nieuwbouw SV008 recreatie en ontspanning

bij wijken groter dan 500 woningen is ruimte om te recreëren en draagt de openbare ruimte bij aan een attractieve en overzichtelijke woonomgeving

verspreid in het woongebied zijn kleinere (groene) plekken aanwezig, onder andere om te spelen en te recreëren.

PKVW S7

in het woongebied of aan de rand ervan, ligt een groen gebied met de mogelijkheid voor multifunctioneel gebruik zoals spelen, wandelen, publieks activiteiten, vissen, etc.


13

woongebieden

code

onderwerp

SV009 voorzieningen


opmerking ontwerp

bron

een gebied met voorzieningen veroorzaakt geen overlast voor omwonenden en functioneert als ontmoetingsplaats in het woongebied

voorzieningen veroorzaken geen overlast en voorzieningen liggen bij voorkeur centraal in het woongebied

DSBV DMOW DSOSPF PKVW S8

boven minimaal 60% van de winkels liggen woningen die zicht hebben op het voorzieningengebied vanuit omliggende woningen is goed zicht mogelijk op voorzieningen looproutes van en naar voorzieningen liggen in het zicht van woningen het aantal parkeerplaatsen en de stallingmogelijkheden voor fietsen is in overeenstemming met het aantal te verwachten gebruikers of bezoekers vanuit omringende bebouwing is zicht mogelijk op deze parkeerplaatsen en stalling mogelijkheden er is een menging van functies: wonen, winkels, (geen overlast veroorzakende) horeca en voorzieningen zoals een bibliotheek, postkantoor, medische voorzieningen, bank etc., waardoor op verschillende tijden toezicht aanwezig is bij de geclusterde wijkvoorzieningen zijn ook voorzieningen opgenomen die bijdragen aan het versterken van de sociale netwerken van ouderen; zorg zones voor ouderen (zorg, ontmoeting, veiligheidsbeleving) spelen hierbij een belangrijke rol in de wijk zijn voorzieningen voor jongeren opgenomen die bijdragen aan de versterking van sociale netwerken (ontmoetingsruimte, activiteitencentrum); deze voorzieningen zijn niet in de nabijheid van ouderenvoorzieningen gesitueerd in de wijk is voldoende ruimte opgenomen voor voorzieningen; bovendien is rekening gehouden met toekomstige en/of onvoorziene wensen op het gebied van voorzieningen (restcapaciteit bij en voor voorzieningen) functies die na sluitingstijd van de winkels open zijn of worden gebruikt (zoals een apotheek en betaalautomaat) liggen in het zicht van woningen

14


SP

OP/ VP/ BP IP

woongebieden

code

onderwerp

SV010 publiektrekkende voorzieningen


opmerking ontwerp

bron

(bovenwijkse) voorzieningen in het woongebied die veel publiek trekken zijn zo gesitueerd dat zo weinig mogelijk overlast voor de omgeving ontstaat

publiektrekkende voorzieningen liggen aan de rand van het woongebied

DSOS DSOV PKVW S9

wijkontsluitingswegen ontsluiten publiekstrekkende voorzieningen direct waardoor sluiproutes en overlast worden voorkomen

SP

OP/ VP/ BP IP

routes van de voorzieningen naar haltes voor openbaar vervoer zijn kort en overzichtelijk de routes voor langzaam verkeer van en naar de voorzieningen zijn gebundeld met de routes van het overige (gemotoriseerde) verkeer het aantal parkeerplaatsen en stallingmogelijkheden voor fietsen is in overeenstemming met het aantal te verwachten gebruikers of bezoekers

SV011 wijk- of buurtcentrum

(welzijns)voorzieningen, zoals wijk- of buurtcentra, zijn zo in het woongebied gesitueerd dat ze geen overlast veroorzaken voor de omwonenden

het wijk- of buurtcentrum ligt bij voorkeur centraal in het woongebied en vormt ruimtelijk en functioneel het hart van de wijk

SV012 openbare verlichting het woongebied is bij duisternis helder, niet verblindend en gelijkmatig verlicht; uitgangspunt is dat men personen op een afstand van minimaal 4 m kan herkennen

openbare verlichting haalt gedurende de periode waarvoor het politie keurmerk veilig wonen wordt afgegeven (5 jaar) te allen tijde de volgende waarden:

DSOS PKVW S10

vanuit de omliggende woningen is een goed zicht aanwezig op het (gehele) wijkcentrum PKVW O1

de horizontale gemiddelde verlichtingsterkte is minimaal 3 lux de gelijkmatigheid bedraagt ten minste 0,3 Uh de RA-waarde is minimaal 25 of de horizontale verlichtingsterkte is minimaal 2 lux de gelijkmatigheid is tenminste 0,30 Uh de RA-waarde is minimaal 60 of de horizontale verlichtingsterkte is minimaal 3 lux de gelijkmatigheid is tenminste 0,20 Uh de RA-waarde is minimaal 60 openbare verlichting wordt niet gehinderd door openbaar groen (bomen) om verkeer beter zichtbaar te maken op kruisingen van (hoofd)ontsluitings wegen is het toegestaan een andere kleur licht toe te passen. de RA-waarde moet dan minimaal 25 bedragen


15

woongebieden

code

onderwerp


opmerking ontwerp

bron

SV013 parkeren in de open lucht

er is parkeergelegenheid voor bewoners en bezoekers in de nabijheid van de woningen en woongebouwen; de parkeergelegenheid is veilig door een goed zicht op de geparkeerde auto’s vanuit de woningen

bewoners kunnen, met behoud van voortuin, op eigen erf parkeren; parkeerplaatsen voor bezoekers zijn in de nabijheid en in het zicht van ten minste twee woningen of

PKVW O2

bewoners kunnen hun auto parkeren op korte afstand van de woning; minimaal twee woningen hebben goed zicht op elk parkeervak of er zijn overzichtelijke parkeerterreintjes van maximaal 20 plaatsen; elk terreintje ligt in het zicht van ten minste 2 woningen of er zijn grotere parkeerterreinen voor bewoners en/of bezoekers bij woningen en woongebouwen. deze terreinen zijn sociaal veilig, overzichtelijk en goed verlicht waarbij: • het terrein is gecompartimenteerd in aparte, herkenbare, kleinere een heden met elk maximaal 20 parkeervakken • er vanuit minimaal twee woningenzicht op het parkeerterrein is • er zijn geen obstakels of struiken hoger dan 0,5 m die het zicht op het terrein belemmeren de RA-waarde van de toegepaste verlichting is minimaal 60 om de (kleur)herkenbaarheid van personen en auto’s te vergroten

16


SP

OP/ VP/ BP IP

woongebieden

code

onderwerp


opmerking ontwerp

bron

SV014 collectieve fietsenstalling

als privé-stallingen ontbreken is een inbraakveilige en goed verlichte collectieve (fietsen)stalling met voldoende plaatsen noodzakelijk

er is een collectieve (fietsen)stalling als geen andere privé-stallingen aan wezig zijn

DSOV PKVW G10

SP

OP/ VP/ BP IP

het aantal stallingsplaatsen is in overeenstemming met het aantal bewoners/ bezoekers een collectieve (fietsen)stalling voldoet aan de volgende eisen: • de fietsenstalling is drie minuten inbraakwerend • de toegangsdeur is voorzien van een slot met nachtschootuitwerper, is zelfsluitend en kan van binnenuit zonder sleutel worden geopend (vluchtdeur) • In de deur of direct naast de deur is inbraakwerend glas aangebracht • het verlichtingsniveau voldoet aan eis G5 ‘Verlichting gemeenschappelijke ruimten’ • ramen voldoen aan G9 ‘Berging: inbraakwerendheid gevelelementen: ramen en ventilatieopeningen voor fietshangars geldt dat deze moeten voldoen aan NEN 5096 waarbij de maximale doorgansopening niet zo groot mag zijn dat daar doorheen een fiets uit de stalling kan worden gehaald. Het verlichtingsniveau bij een fietshangar moet voldoen aan 01

SV015 tunnels en onder doorgangen

tunnels en onderdoorgangen voor langzaam verkeer zijn sociaal veilig en goed verlicht

verschillende soorten verkeer gebruiken de tunnel of onderdoorgang; het fietspad, voetpad en de rijweg liggen op gelijke hoogte en in het zicht van elkaar of

PKVW O4

als gekozen wordt voor een aparte tunnel of onderdoorgang voor langzaam verkeer dan is de breedte minimaal 5 m en de hoogte minimaal 3 m en daarnaast voldoen tunnels en onderdoorgangen aan de volgende eisen: • aan- en afvoer via een rechtstand met een zichtlijn door de tunnel of onderdoorgang heen • er is zicht op (de toegangen van) de tunnel en de onderdoorgang vanuit omringende bebouwing. er zijn bij de in- en uitgang geen zichtbelemmerende obstakels en/of groen • de verlichting is gelijkmatig over de gehele lengte en aan beide zijden van de tunnel en onderdoorgang aangebracht, verzonken in de constructie (slagvast, vandalismebestendig) SKG KE 571 vervolg SV015 op blz. 18


17

woongebieden

code

onderwerp

SV015

tunnels en onderdoorgangen

(vervolg)

18



opmerking ontwerp • de horizontale verlichtingssterkte bedraagt minimaal 15 lux met een gelijkmatigheid van 0,3 Uh. de RA-waarde is minimaal 60 • muren en andere bereikbare constructiedelen zijn voorzien van verfraaiingen, graffiti-werende coating of een eenvoudig te reinigen materiaal • de wanden van de tunnel of onderdoorgang zijn vlak; er zijn geen nissen of inspringingen • de tunnel of onderdoorgang is vlak, er zijn geen nissen, inspringingen en/of onoverzichtelijke trappen • de tunnel of onderdoorgang heeft snelle vluchtwegen voor voetgangers en fietsers onder andere door flauwe hellingen • de hellingen volgen minimaal de eisen van het Bouwbesluit • in onderdoorgangen en tunnels ontbreken deuren die toegang geven tot de woning (zoals bij poortwoningen), individuele bergingen en/of berging complexen

bron

SP

OP/ VP/ BP IP

woongebieden

code

onderwerp

SV016 haltes openbaar vervoer


opmerking ontwerp

bron

haltes voor openbaar vervoer zijn goed zichtbaar

haltes liggen in het zicht van woningen

PKVW 05

SP

OP/ VP/ BP IP

zicht op de halte wordt niet belemmerd door beplanting of andere opstakels ABRI’s zijn transparant en verlicht zodat wachtenden vanuit de omringende bebouwing gezien kunnen worden een verlichte poster aan één zijde en/of een stadsplattegrond zijn in de ABRI toegestaan

SV017 binnenterreinen

een binnenterein is niet kwetsbaar voor vandalis me en buurtoverlast en maakt evenmin omliggende woningen kwetsbaar voor inbraak

zowel op ingangen als op binnenterreinen zelf is zicht vanuit omliggende woningen

PKVW O6

het binnenterrein heeft een besloten karakter, is afsluitbaar of eenvoudig afsluitbaar en kan, als de situatie daartoe aanleiding geeft, afsluitbaar gemaakt worden als het binnenterrrein is afgesloten met een gemeenschappelijk toegangshek of een deur, dan is hierbij een verlichting aangebracht. deze deur of dit hek: • biedt doorzicht naar het achterliggende pad of terrein • is zelfsluitend • is van de binnenkant zonder sleutel te openen een beschermingsplaat moet ervoor zorgen dat de ontgrendeling van buitenaf wordt tegengegaan. deze: • is voorzien van flipperbeveiling • is minimaal 1.80 m hoog • heeft openingen kleiner dan 15 cm het binnenterrein is door plaatsing van groen en/of speelobjecten ingedeeld in compartimenten zodat geen ruimte wordt gegeven aan sportieve activi teiten zoals voetbal of basketbal paden zijn verlicht conform eis 01


19

woongebieden

code

onderwerp

SV018 straatmeubilair


opmerking ontwerp

bron

het straatmeubilair is afgestemd op verwacht gebruik. plaatsing geeft geen aanleiding tot vandalisme, graffiti of buurtoverlast

straatmeubilair is spaarzaam toegepast, dus alleen op plaatsen waar dit kan worden gemotiveerd door verwacht gebruik

DSOV PKVW O7

kleine voorzieningen zoals een brievenbus, een telefooncel, bushokje, zitbank en afvalbak worden zo veel mogelijk gecombineerd de (gecombineerde) voorzieningen liggen in het zicht van minimaal twee woningen een zitbank moet altijd worden gecombineerd met een afvalbak ter voor koming van zwerfvuil een zitbank wordt zodanig geplaatst dat deze niet aantrekkelijk is als hangplek banken zijn het meest op hun plaats op pleinen en in plantsoenen het straatmeubilair is zodanig geplaatst dat de bereikbaarheid van (woon)gebouwen voor voertuigen van brandweer (mede in relatie met de openbare bluswatervoorziening), ambulance, vuilophaaldienst etc. gegarandeerd blijft materialen van straatmeubilair zijn vandalismebestendig en goed te beheren

20


SP

OP/ VP/ BP IP

woongebieden

code

onderwerp


opmerking ontwerp

bron

SV019 voorzieningen voor jongeren

speelplaatsen en ontmoetingsplaatsen voor de jeugd zijn veilig en afgestemd op de behoefte. ze zijn zo gesitueerd dat toezicht mogelijk is en overlast zoveel mogelijk wordt voorkomen

er is speelruimte voor alle leeftijdscategorieën van de jeugd, afgestemd op de te verwachten behoefte in de wijk

DSBV DSOS PKVW O8

afhankelijk van de behoefte zijn er afzonderlijk en van elkaar gescheiden speelruimtes voor de diverse leeftijdsgroepen, kinderen tot 6 jaar, jeugd van 6 tot 12 jaar en jongeren van 12 jaar en ouder

SP

OP/ VP/ BP IP

op de plekken voor jonge kinderen (bijvoorbeeld met speeltoestellen) is zicht vanuit de woonvertrekken van de omliggende woningen plekken voor jonge kinderen zijn niet gesitueerd langs water of fietspaden voor oudere jeugd is er ruimte voor sportieve activiteiten, zoals voetballen, op een plein of grasveld voorzieningen voor oudere jeugd (waaronder ook jongerenontmoetings plaatsen) zijn wel binnen de invloedssfeer, maar niet perse in het directe zicht van woningen speelvoorzieningen zijn bestand tegen vandalisme en goed te beheren speelvoorzieningen zijn zodanig geplaatst dat de bereikbaarheid van (woon)gebouwen voor voertuigen van brandweer (mede in relatie met de openbare bluswatervoorziening) ambulance, vuilophaaldienst etc. gegarandeerd blijft


21

woongebieden

code

onderwerp


opmerking ontwerp

bron

SV020 openbare parkeergarage

openbare parkeergarages zijn sociaal veilig

de parkeergarage is openbaar toegankelijk

PKVW 03

een openbare parkeergarage voldoet minimaal aan de volgende verlichtingseisen: • in- en uitritten, overdag: 200 lux op één meter hoogte: • in- en uitritten, ‘s nachts: 100 lux op één meter hoogte: • kassa’s, balies en betaalautomaten: 200 lux op één meter hoogte • lift, trappenhuis: 100 lux op de vloer • parkeervakken en rijstroken: 40 lux op vloer • de RA-waarde van de verlichting is 60, gelijkmatigheid 0,50 Uh • de RA-waarde van de verlichting voor kassa’s, balies en betaalautomaten is 80, gelijkmatigheid 0,80 Uh daarnaast voldoet een parkeergarage ook aan eisen op het gebied van sociale veiligheid: • er is goed doorzicht met weinig kolommen en weinig dode hoeken. de aanwezige dode hoeken worden gecompenseerd door vandalismebestendige spiegels, die voldoen aan SKG KE 572 • er is goede identificatie mogelijk van parkeerplaatsen (verdieping, rijen, vakken) • binnen en buiten de parkeergarage is goede bewegwijzering • er is doorzicht vanuit de lift en het trappenhuis naar de hal en de parkeervloer • er is een goede afsluiting na sluitingstijd en een afscherming van alle buiten openingen • er is helder, doorzichtig (spiegeldraad)glas of op andere wijze doorzicht aangebracht in alle deuren van ruimten die voor publiek toegankelijk zijn

22


SP

OP/ VP/ BP IP

woongebieden

code

onderwerp


SV021 verkaveling en de voorzijde van een situering eengezins- eengezinswoning is goed woningen zichtbaar vanaf de openbare ruimte. er is een zone die afstand schept en een scheiding aanbrengt tussen de openbare ruimte en de privéruimte rond de woning de achterzijde van een eengezinswoning is voor inbrekers moeilijk bereikbaar

SV022 verkaveling en situering woongebouwen

de situering van het woongebouw is overzichtelijk en sociaal veilig. bij woningen op de begane grond is er een zone die afstand schept en een scheiding aanbrengt tussen de openbare ruimte en de privéruimte rondom de woning

opmerking ontwerp

bron

elke woning heeft een voorzijde tussen de 2 en 5 meter diep een hoekwoning heeft ook een zijtuin

PKVW K1 en 2

SP

OP/ VP/ BP IP

de voorzijde en de voordeur van de woning liggen goed in het zicht van de openbare ruimte de voorgevel is vlak als de gevel inspringt beperkt dit de zichtlijnen en de sociale veiligheid niet de achterzijde van woningen heeft een duidelijk privé-karakter; de toegankelijkheid van de achterzijde van woningen wordt bemoeilijkt mogelijkheden hiervoor zijn: • tuin op tuin • (achter)tuinen grenzen niet aan de openbare ruimte • er is een volledig gesloten bouwblok (geschakelde woningen met eventueel garages) • (doorlopende) achterpaden ontbreken • het toepassen van erfafscheidingen (bij entree wijk en langs (wijk) ontsluitingswegen) de entrees van het gebouw, bergingstoegangen en nooduitgangen zijn goed zichtbaar vanaf de openbare weg.

PKVW K3

woningen op de begane grond in een woongebouw waarvan de voordeur direct uitkomt op de openbare ruimte hebben een voortuin met een diepte van 2 tot 5 meter het zicht op het woongebouw wordt niet weggenomen door bomen, struiken, schuurtjes en andere obstakels die geen doorzicht bieden de toegangsroutes zijn kort en overzichtelijk parkeerplaatsen in de open lucht worden zo gesitueerd dat ze goed bereikbaar zijn (korte looproutes) vanaf de entree aan de achterzijde hebben woningen op de begane grond een tuin of terras over de gehele breedte van de woning


23

woongebieden

code

onderwerp

SV024 achterpaden


opmerking ontwerp

bron

achterpaden zijn sociaal veilig. de totale achterpadenstructuur is overzichtelijk en niet-uitnodigend voor onbevoegden

het achterpad is kort, recht, goed verlicht en minimaal 1,5 meter breed

PKVW K4

het achterpad ontsluit maximaal tien woningen per zijde, of als het achterpad: • 11 tot maximaal 15 woningen per zijde ontsluit, is het achterpad minimaal 1,8 meter breed of minimaal 1,5 meter breed en afgesloten met een gemeenschappelijk toegangshek • 16 tot maximaal 20 woningen per zijde ontsluit, is het achterpad minimaal 2,0 meter breed of minimaal 1,5 meter breed en afgesloten met een gemeenschappelijk toegangshek achterpaden vormen geen doorlopende ontsluitingsstructuur voor langzaam verkeer in het woongebied, maar maken tuinen en woningen aan de achterzijde bereikbaar voor bewoners: • vanaf de toegang(en) heeft het achterpad maximaal één hoek, splitsing of kruising; • het achterpad heeft maximaal twee toegangen • als het achterpad een hoek, splitsing of kruising heeft, dan is bij een doodlopend achterpad het deel vanaf de openbare weg minimaal twee meter breed. Als dit deel van het acherpad woningen ontsluit, dan mogen dit er maximaal 20 per zijde zijn. Bij een doorlopend achterpad (twee ontsluitingen) moet één van de paden minimaal twee meter breed zijn. Ook hier mogen dan maximaal 20 woningen per zijde worden ontsloten. Hoeken worden ‘onthoekt’. De onthoeking bedraagt een halve vierkante meter. Dit betekent dat aan beide zijden een gelijke afstand van één meter van de hoek wordt afgehaald het achterpad is voorzien van (openbare) verlichting met een RA-waarde van minimaal 60 en: • een horizontale verlichtingssterkte van minimaal gemiddeld 2 lux met een gelijkmatigheid van tenminste 0,15 Uh; of • een lichtpuntafstand van maximaal zes keer de lichtpunthoogte; of • verlichting is aangebracht aan bergingen aan de tuinzijde. Lampen moeten dan op elke berging aangebracht zijn, zo hoog mogelijk, met een maximale afstand van 0,3 meter vanaf de grens van het achterpad. Deze verlichting moet door middel van schemerschakeling worden ingeschakeld

24


SP

OP/ VP/ BP IP

woongebieden

code

onderwerp

SV025 erfafscheidingen

SV026 complex van bergingen, schuren of privé-garages; situering en verlichting


opmerking ontwerp

bron

bij woningen die liggen bij een toegang tot het woongebied of langs (wijk)ontsluitingsroutes werpen erfafscheidingen een drempel op tegen woninginbrekers en andere onbevoegden

de erfafscheiding wordt geplaatst langs zij- en achteruinen van woningen die grenzen aan een toegangsweg tot het woongebied en bij woningen die langs (wijk)ontsluitingsroutes liggen

PKVW K5

een complex van ber gingen, schuren of privégarages is zodanig geplaatst dat een sociaal veilige en overzichtelijke situatie ontstaat

privé-garages en bergingen of schuren behorend bij rijen met eengezins woningen of woongebouwen zijn geplaatst in kleine concentraties (maximaal 10 garages of 20 bergingen)

SP

OP/ VP/ BP IP

een stevige erfafscheiding met een hoogte van 1.80 m biedt een duidelijke scheiding tussen openbaar en privé-terrein. een erfafcheiding sluit aan op de woning en/of berging, zodat de tuin volledig is afgeschermd PKVW K6

de deuren/toegangen liggen in het zicht van tenminste 2 woningen het gebied is voorzien van (bij voorkeur openbare) verlichting dat voldoet aan de volgende normen: • de horizontale verlichtingssterkte is minimaal 2 lux met een gelijkmatigheid van tenminste 0,3 Uh (17K) of is minimaal 3 lux met een gelijkmatigheid van tenminste 0,2 Uh (16L) • de RA-waarde is minimaal 60


25

Bundeling van wijkfuncties: woningen, wijkwinkelcentrum en station. 26


wijkwinkelcentrum

Checklist Winkelcentra Wijkwinkelcentrum

code

onderwerp

veiligheidsaandachtspunt opmerking ontwerp

bron

SV101

combinatie met wonen

er is sprake van een combinatie met de woonfunctie, waarbij de woonfunctie de kritische massa haalt

KVOW 3.3.1B

de oppervlakte van de woonvloer is groter dan twee maal de oppervlakte van de winkelvloer

SP

OP/ VP/ BP IP

de woningen zijn zodanig gesitueerd dat er directe zichtlijnen vanuit de woningen op de winkels en openbare ruimten zijn

SV102

afsluiting winkelgedeelte

het winkelgedeelte is niet afgesloten

KVOW 3.3.1B

SV103

afsluiting laaden losstraten

laaden losstraten zijn afsluitbaar of er zijn inpandige truck-docks

KVOW 3.3.1B

SV104

combinatie met andere functies

er is sprake van een bundeling en menging van wijkfuncties die een levendig wijkwinkelcentrum maken

KVOW 3.3.1B


27

wijkwinkelcentrum code

onderwerp

veiligheidsaandachtspunt opmerking ontwerp

bron

SV105

vorm

het wijkwinkelcentrum heeft een heldere hoofdvorm waardoor de oriëntatiemogelijkheden, herkenbaarheid en overzichtelijkheid groot zijn

KVOW 3.3.1B

SV106

parkeren

parkeerterreinen zijn compact van vorm en liggen dicht bij de hoofdentrees en rondom het (wijk)winkelcentrum, gesitueerd in het zicht van de woningen

KVOW 3.3.1B

SV107

jongeren

elders in de wijk of in het winkelcentrum zijn voorzieningen voor oudere jeugd (bijv. JOP’s), waar zij terecht kunnen in hun vrije tijd en waar ‘hanggroepen’ naar verwezen kunnen worden

KVOW 3.3.1B

SV108

beheer

bij de bundeling van de verschillende wijkfuncties rond een gemeenschappelijke openbare ruimte is het beheer duidelijk geregeld

28


alle exploitanten weten bij wie de verantwoordelijkheid ligt. in de vormgeving is zichtbaar gemaakt wie voor welke ruimte verantwoordelijk is. de centrummanager stemt partijen en activiteiten op elkaar af

KVOW 3.3.1B

SP

OP/ VP/ BP IP

Het wijkwinkelcentrum heeft een heldere hoofdvorm.


29

In het centrum is het afwerkingsniveau hoog en de uitstraling aantrekkelijk. 30


centrum -stedelijk winkelgebied

Centrum-stedelijk Winkelgebied

code

onderwerp


opmerking ontwerp

bron

SV121 uitstraling

het afwerkingsniveau is hoog en de uitstraling is aantrekkelijk, waardoor sprake is van een positief effect op de veiligheidsbeleving

attractieve omgeving die niet uitnodigd tot het plegen van criminaliteit

KVOW 3.3.2B

SV122 parkeren

het parkeren is zo mogelijk in het winkelgebied zelf opgelost (garages onder gebouw) en er is sprake van korte en prettige looproutes. parkeergarages zijn uitgevoerd volgens de laatste EPQS normering

de looproutes lopen langs altijd-levendige straten (niet door steegjes of door smalle straten)

KVOW 3.3.2B

SV123 afsluiting

SP

OP/ BP

VP/ IP

bij oplevering zal de opdrachtgever een onafh ankelijke toets laten plaats vinden volgens de EPQS normering

indien nodig zijn delen van het winkelgebied die geen doorgaande functie hebben uitgevoerd als afsluitbare passage

KVOW 3.3.2B


31

centrum-stedelijk winkelgebied code

onderwerp


opmerking ontwerp

SV124 combinatie met andere functies

functiemenging is weloverwogen gekozen, hetgeen in het bijzonder geldt voor de horecafunctie

SV125 combinatie met wonen

er is sprake van een combinatie met de woonfunctie, waarbij de bewoners prettig en veilig kunnen wonen en waarbij woonfunctie de kritische massa haalt

de oppervlakte van de woonvloer is groter dan twee maal de oppervlakte van de winkelvloer

de toegangen tot de laaden losstraten zijn niet opvallend en zijn afsluitbaar

de toegangen tot de laaden losstraten zijn welhaast onmerkbaar weggewerkt in de wand op plaatsen waar dit het publiek het minst opvalt

SV126 laaden losstraten

32


bron KVOW 3.3.2B

KVOW 3.3.2B

bewoners hebben eigen compartimenten in (grote) parkeergarages

KVOW 3.3.2B

SP

OP/ BP

VP/ IP

grootschalig winkelcentrum

Checklist Grootschalig Winkelcentrum met Leisurefunctie

code

onderwerp


opmerking ontwerp

bron

SV141 vorm

het winkelcentrum heeft een eenvoudige en voor de nieuwe bezoeker direct te begrijpen hoofdvorm, waarin toezicht en onderhoud makkelijk te organiseren zijn

KVOW 3.3.3B

SV142 uitstraling

het afwerkingsniveau is hoog en de uitstraling is aantrekkelijk, waardoor sprake is van een positief effect op de veiligheidsbeleving

KVOW 3.3.3B

SV143 aantal toegangen

het aantal toegangen is beperkt tot 1 of 2

er zijn alleen meer dan twee entrees indien deze logisch aansluiten op routes vanuit de omgeving

SV144 aansluiting op omgeving

er is aandacht besteed aan de stedenbouwkundige aansluiting op de omgeving

er zijn geen blinde wanden naar de omgeving toegekeerd, zeker niet wanneer KVOW daar doorgaande lv-routes gelegen zijn 3.3.3B

SV145 parkeren

het parkeren is bij garages zijn naast, op of onder het gebouw gesitueerd van waaruit het puKVOW voorkeur geheel binnen de bliek direct naar het winkelcentrum kan 3.3.3B grenzen van de bouwkavel opgelost voor het personeel zijn parkeerplaatsen gereserveerd dicht bij de plaats waar gewerkt wordt

SV146 laden en lossen

de distributiegebieden zijn afsluitbaar en het laden en lossen is zo veel mogelijk inpandig opgelost

SV147 combinatie met andere functies

functiemenging is weloverwogen gekozen, hetgeen in het bijzonder geldt voor de horecafunctie

als het onvermijdelijk is dat distributiestraten in de openbare ruimte liggen, dan zijn deze strikt gescheiden van de lv-routes

SP

OP/ BP

VP/ IP

KVOW 3.3.3B

KVOW 3.3.3B

KVOW 3.3.3B


33

De centrale publieksruimte is attractief en overzichtelijk. 34


winkelcentrum algemeen

Checklist Winkelcentrum Algemeen

code

onderwerp


opmerking ontwerp

bron

SV161

centrale publieksruimten

de centrale publieksruimte is attractief, overzichtelijk, geeft een goede oriëntatie, is niet uitnodigend voor ongewenst gebruik en is ingedeeld in herkenbare zones

de centrale publieksruimte is zo veel mogelijk vrij gehouden van objecten omdat die het zicht en de doorloop van het publiek kunnen belemmeren; voor objecten zoals kiosken, balies en objecten voor ambulante handel geldt: • objecten beslaan maximaal 20% van het vloeroppervlak • de hoogte van het object is maximaal 1/3 van de totale hoogte van de hal • objecten kunnen niet direct aansluitend tegen de wand staan (dit zou het zicht en de loopstroom ernstig belemmeren)

KVOW 4.2

SP

OP/ BP

VP/ IP

er vindt daglichttoetreding plaats de verlichting is zeer goed, al dan niet door middel van kunstmatige verlichting; de verlichting is goed als de kleurtemperatuur niet hoger is dan 5.000K en als de horizontale verlichtingssterkte tussen 200 en 5.000 lux bedraagt het winkelcentrum is goed toegankelijk voor invaliden, maar niet voor skaters; de hellingen voor rolstoelgebruikers lenen zich niet voor skaten, bijvoorbeeld doordat een anti-skate laag is aangebracht als problemen verwacht worden met het ongewenst ophouden van mensen, worden maatregelen genomen zoals: • een smalle balustrade in plaats van een muurtje • een hellingbaan in plaats van een trap • zitbanken die na verloop van tijd niet comfortabel meer aanvoelen de publieksruimte is voorzien van een goede bewegwijzering voor het winkelcentrum terrassen zijn van een markering voorzien; dit kan een plantenbak zijn, maar ook een ijle balustrade


35


code

onderwerp


opmerking ontwerp

SV162

nevenruimten

de nevenruimten voor het er zijn geen kiosken, balies of objecten van ambulante handel aan te treffen publiek (dat wil zeggen gangen/passages) voldoen er vindt daglichttoetreding plaats zo veel mogelijk aan de zelfde eisen als de cenmet name bij vertakkingen is de verlichting goed (helder, prettig, gelijkmatig) trale ruimten het niveau van de verlichting bij overgangssituaties is gelijkmatig als problemen verwacht worden met het ongewenst ophouden van mensen, worden maatregelen genomen zoals: • een smalle balustrade in plaats van een muurtje • een hellingbaan in plaats van een trap • zitbanken die na verloop van tijd niet comfortabel meer aanvoelen de klant kan zich goed oriënteren op basis van bewegwijzering, weg hiërarchie, verlichting en bestrating bij vertakkingen is een duidelijk onderscheid gemaakt tussen gelijkwaardig (centrale publieksruimte) en ongelijkwaardig (kleine passages) zodat de klant zich goed kan oriënteren alle gangen van het winkelcentrum hebben aan minstens één zijde winkeletalages en winkelingangen blinde muren en wanden (5 m of meer aaneengesloten wand zonder ramen of deuren) zijn volledig bedekt met attractieve en eenvoudig te reinigen materialen, zoals tegels, glas, roestvrijstaal of harde gladde panelen; ook masterpieces (graffiti in opdracht van de eigenaar), reclamepanelen/billboards of een graffiti-werende coating kunnen toegepast worden om graffiti te voorkomen

36


bron KVOW 4.2

SP

OP/ BP

VP/ IP


code

onderwerp


opmerking ontwerp

bron

SV163

kiosken en overige los in de ruimte geplaatste objecten

kiosken en overige los in de ruimte geplaatste objecten zijn attractief, makkelijk te onderhouden en belemmeren het zicht en de doorloop zo min mogelijk

zitbanken, afvalbakken en overige obstakels zijn buiten de looplijn opgesteld

KVOW 4.2

SP

OP/ BP

VP/ IP

vlaggen en banieren zijn zodanig bevestigd dat het winkelend publiek zich er niet aan kan bezeren de objecten zijn zodanig geplaatst dat ze geen verzamelplaats van zwerfvuil zijn en het schoonmaken niet hinderen meubilair is duurzaam en attractief in materiaal en vormgeving

SV164

voor diefstal kwets- functies en objecten die bare objecten kwetsbaar zijn voor diefstal en beroving liggen op een centrale en zichtbare plaats

juweliers en verkopers van audio/video-apparatuur zijn centraal in het winkel- KVOW 4.2 gebied gevestigd; overvallers en winkeldieven hebben daardoor een lange en ongemakkelijke vluchtweg toegangen tot bankkantoren liggen centraal in het winkelgebied objecten die gevoelig zijn voor diefstal en beroving (bijvoorbeeld geld automaten) liggen op een plek waar de gebruiker, ook buiten de winkeluren, gezien kan worden door het publiek en liggen tenminste 3 m buiten de looproute


37


code

onderwerp


opmerking ontwerp

bron

SV165

terrassen

de terrassen in de publieke ruimte zijn eenvoudig te beheren en belemmeren de looproutes niet

de verhuurbare ruimte is in overleg met partijen (met name de brandweer) op KVOW 4.2 tekening vastgelegd; het verdient aanbeveling deze grenzen in de bestrating aan te geven (bijvoorbeeld met behulp van noppen of speciale tegels in de vloer) en de terrassen te begrenzen (met bijvoorbeeld muurtjes of plantenbakken met een hoogte van 0,80 - 1,20 m) zitgelegenheid is zo veel mogelijk geconcentreerd op terrassen die onder toezicht van een horeca- exploitant vallen de opslagplaats van stoelen en tafels bij terrassen buiten openingstijden van deze gelegenheid is zodanig gekozen dat deze in generlei opzicht een obstakel vormt; looproutes zijn vrijgehouden conform de brandweereisen

SV166

vrije zitgelegenheid

38


ongewenst gebruik van de vrije zitgelegenheid is voorkomen door ontwerp en situering

de vrije zitgelegenheid (niet op terrassen) is ingericht op kortstondig gebruik en is gesitueerd op een locatie die niet aantrekkelijk is voor zwervers of ‘hanggroepen’

KVOW 4.2

SP

OP/ BP

VP/ IP


code

onderwerp


opmerking ontwerp

bron

SV167

toiletten

in het winkelcentrum zijn voldoende toiletten gezien het verwachte gebruik, ze liggen centraal in het gebied en de weg erheen is gemakkelijk te vinden

in het winkelcentrum zijn voldoende toiletten aanwezig

KVOW 4.2

SP

OP/ BP

VP/ IP

het gebruik is gereguleerd ofwel door een automatisch betaalsysteem ofwel door aanstelling van een toezichthouder de toiletten zijn via goede bewegwijzering te vinden de toiletten hebben daglichttoetreding of daaraan gelijkwaardige kunstlichtvoorziening; goede verlichting betekent in dit geval een horizontale verlichtingssterkte tussen de 200 en 5.000 lux de toiletten hebben slagvaste verlichting en slagvaste spiegels bij de toiletten zijn afvalbakken en asbakken aanwezig bij de entree of bij de wasbakken (asbakken met vlamdovende eigenschappen, bijvoorbeeld zand op de bodem) de toiletten kunnen in de openbare ruimte aanwezig zijn, maar ook in de individuele winkelvestigingen; de voorkeur gaat uit naar de aanwezigheid van voldoende toiletten in de openbare ruimte

SV168

surveillance

het winkelgebied is eenvoudig surveilleerbaar

in het winkelgebied zijn lange, ononderbroken zichtlijnen; nissen in de bebouwingswand ontbreken

KVOW 4.2

het winkelcentrum heeft een zodanige structuur van wegen en gangen dat het mogelijk is om in een korte ronde het gehele winkelcentrum te kunnen overzien SV169

post voor toezichthouders

in het winkelgebied is een de post voor toezichthouders is goed zichtbaar en ligt aan één van de hoofdpost van toezichthouders routes, maar heeft daarnaast ook een toegang die niet direct in het zicht van het publiek ligt (bijvoorbeeld voor arrestanten) die goed in het zicht en in de loop van het publiek ligt

KVOW 4.2


39


code

onderwerp


opmerking ontwerp

bron

SV170

fietsstalgelegenheid

in het winkelcentrum of in de directe omgeving is een aanbod van fietsstalgelegenheid dat aansluit op de behoefte tijdens drukke winkeltijden en dat een hoog veiligheidsniveau kent

de fietsstalgelegenheid is transparant (van buiten zijn de fietsen en gebruikers te zien) en van binnen overzichtelijk (de hele ruimte is te overzien) en goed verlicht

DSOV KVOW 4.3

de verlichting is goed als de kleurtemperatuur niet hoger is dan 5.000K en als de horizontale verlichtingssterkte tussen de 200 en 5.000 lux bedraagt de fietsstalgelegenheid is zodanig gepositioneerd dat op de stalling en op de route van de stalling naar het winkelgebied zicht vanuit aangrenzende functies mogelijk is eventuele hoogteverschillen zijn vloeiend en geleidelijk opgevangen (hellingbanen zijn maximaal 1:30) het is mogelijk om fietsen aan fietsenrekken vast te ketenen het winkelgebied kent zowel bewaakte als onbewaakte fietsstalgelegenheid; de fietsstalgelegenheid voldoet aan de eisen van Fietsparkeur

40


SP

OP/ BP

VP/ IP


code

onderwerp


opmerking ontwerp

bron

SV171

parkeren

in het winkelcentrum of in de directe omgeving is een aanbod van parkeervoorzieningen dat aansluit op de behoefte tijdens drukke winkeltijden en dat een hoog veiligheidsniveau kent

de parkeerterreinen zijn overzichtelijk, goed verlicht (RA-waarde > 60) en ingedeeld in compartimenten van maximaal 100 plaatsen

KVOW 4.3

SP

OP/ BP

VP/ IP

voetgangers hebben duidelijk gemarkeerde eigen routes om van en naar hun auto te gaan; doorgaande voetgangers- en fietsroutes lopen aan de rand van (en niet dwars over) parkeerterreinen parkeergarages voldoen aan de veiligheidsrichtlijnen van de NEN 2443:2000; bij oplevering zal een onafhankelijke toets moeten aantonen dat deze richt lijnen ook gehaald worden hierbij zijn op het gebied van sociale veiligheid bijzondere aandachtspunten: • goede oriëntatiemogelijkheden bij binnenkomst van de parkeergarage • goede oriëntatiemogelijkheden in de hele parkeergarage (door lange zichtlijnen en goede bewegwijzering) • goede verlichting op routes voor voetgangers, ook bij de in- en uitgang (alleen verlichting op autoroutes is vaak niet voldoende) • korte looproutes vanaf de geparkeerde auto’s naar buiten (bijvoorbeeld door een centrale ligging van voetgangers in- en uitgangen) • de betaalautomaat is goed zichtbaar vanuit de omgeving en vanuit de beheerdersloge • op een voor het publiek goed zichtbare plaats is een ruimte voor de beheerder en/of voor toezichthouders


41


code

onderwerp


opmerking ontwerp

bron

SV172

laden en lossen

de laaden loszone hindert het publiek zo min mogelijk, is veilig voor het eigen personeel en beveiligd tegen betreding door onbevoegden

indien er afzonderlijke routes zijn voor het personeel, dan zijn deze over zichtelijk en goed verlicht

KVOW 4.4

indien de zone voor het laden en lossen in de openbare ruimte ligt, dan is deze zone verlicht en zichtbaar vanuit de openbare ruimte; schrikverlichting is alleen toegepast als het winkelend publiek en omwonenden er geen last van ondervinden berging van afval en fust vindt buiten bereik en buiten het zicht van het publiek plaats, dit in verband met brandstichting en de attractiviteit voor de diverse laaden loszones bestaat een goede bewegwijzering zodat het personeel altijd de juiste bestemming weet te vinden de toegangsweg voor het laden en lossen is zo mogelijk beveiligd en alleen voor geautoriseerd personeel toegankelijk de laaden loszones zijn bij voorkeur inpandig; indien dit niet mogelijk is dan zijn deze strikt gescheiden van de routes voor het langzaam verkeer in verband met de attractiviteit is de afstand tussen de routes voor het langzaam verkeer en de laaden loszones minimaal 4 m de capaciteit van de laaden loszones is voldoende zodat er geen sprake is van overlast door wachtend vrachtverkeer de laaden loszone is duidelijk afgebakend en duidelijk herkenbaar de routes voor het publiek lopen in geen geval over of door de laaden loszone indien mogelijk heeft alleen het geautoriseerde personeel toegang tot de laaden loszone

SV173

42

geldtransport


ruimtelijke voorwaarden voor veilig geldtransport zijn geschapen

de geldtransportauto kan met de achterkant tot vlak tegen de gevelkluis worden gereden; de gevelkluis bevindt zich vlakbij de uitvalsroute en is niet achteraf gelegen

KVOW 4.4

SP

OP/ BP

VP/ IP


code

onderwerp


opmerking ontwerp

bron

SV174

entrees

de entrees zijn attractief, herkenbaar, overzichtelijk en (indien afsluitbaar) goed tegen inbraak beveiligd

de entree is al op een afstand te herkennen en vormt een duidelijk herkenningspunt

KVOW 4.5

SP

OP/ BP

VP/ IP

de entreezone is door middel van extra verlichting benadrukt en is een duidelijk onderscheid tussen de hoofdentree en de nevenentrees er is vrij zicht op de entree vanuit de omgeving en bij voorkeur ook vanuit de woningen; groen, luifels of obstakels belemmeren het zicht op de entree niet als de entree afsluitbaar is dan zijn de deuren transparant, bijvoorbeeld door middel van transparante rolluiken of transparante schuifdeuren er is duidelijk sprake van een afsluitbaar winkelgebied of van een openbaar, straatachtig winkelgebied; een mengvorm kan, maar dat vraagt om een zeer zorgvuldige voorbereiding van de beslissing welk deel openbaar moet zijn en welk deel afsluitbaar; daarbij speelt tevens het type winkels een rol: winkels die in de avonduren open moeten kunnen zijn, dienen aan de openbare kant van het winkelcentrum te komen de toestroom van het publiek is zo veel mogelijk gebundeld; het aantal entrees is maximaal 2 of slechts zo veel meer als strikt noodzakelijk is vanwege de situatie ter plekke de looproutes zijn vrij van fietsenrekken, uitstalling etc. duurzame materialen zijn gebruikt (bij voorkeur tegels, glas, hout en roestvrij staal); hout kan alleen op een minimale hoogte van 3,5 m vanaf de vloer worden toegepast voor de klant is duidelijk herkenbaar waar het winkelcentrum begint in het winkelcentrum gelden huisregels; indien er camera’s gebruikt worden dan wordt dit aan de klant kenbaar gemaakt


43


code

onderwerp


opmerking ontwerp

bron

SV175

ligging voorzieningen

entrees van voorzieningen die veel bezocht worden door ‘kwetsbare’ gebruikersgroepen liggen op drukke plekken of dichtbij openbaar vervoer

drukke plekken zijn hierbij bijvoorbeeld de hoofdruimte in het winkelcentrum en de ruimten vlakbij de (hoofd)entrees

KVOW 4.5

de buitengevel van het winkelcentrum draagt bij aan de zichtbaarheid, is beveiligd tegen inbraak en is attractief

er is zorggedragen dat de buitengevel(s) op enigerlei wijze zijn verlicht (bij KVOW 4.6 voorkeur met spaarlampen in slagvast armaturen, gemonteerd op een hoogte van minimaal 2,70 m en aangeschakeld door een zogenaamde schemer schakelaar)

SV176

buitengevel

dichtbij openbaar vervoer betekent hier dat er sprake is van een obstakelvrije looproute van maximaal 200 m lengte

de entrees van het winkelcentrum zijn (indien afsluitbaar) bouwkundig beveiligd; politie en brandweer hebben ook bij stroomuitval toegang tot het winkelcentrum alle deuren, ramen en overige gevelopeningen die bereikbaar zijn via een horizontaal werkvlak van minimaal 0,60 x 0,60 m dat hoger ligt dan 3,50 m en geen specifieke opklimmogelijkheden hebben, behoeven geen beveiliging; de minimum maten van het werkvlak zijn niet van toepassing op dakgoten; alle deuren, ramen en overige gevelelementen die gerekend vanaf het hierboven beschreven werkvlak hoger zijn geprojecteerd dan 2,40 m of meer dan 0,60 m daarnaast en geen specifieke opklimmogelijkheden hebben, behoeven eveneens geen beveiliging blinde wanden zijn zo veel mogelijk voorkomen en ontbreken zeker langs routes van langzaam verkeer; indien blinde wanden aanwezig zijn, dan is aan de vormgeving zodanig aandacht besteed dat zorg voor de buitengevel blijkt maximaal 25% van de oppervlakte van de gevels waar publiek langsloopt is van onattractief materiaal; minimaal 75% is van attractief materiaal (bijvoorbeeld tegels, glas, hout of roestvrijstaal) of is bedekt met decoraties zoals een tegeltableau, masterpieces (graffiti in opdracht van de eigenaar) of reclamepanelen/billboards; hout kan alleen op een minimum hoogte van 3,5 m vanaf de vloer toegepast worden

44


SP

OP/ BP

VP/ IP


code

onderwerp


opmerking ontwerp

bron

SV177

winkelpuien

de puien van winkels zijn attractief, dragen bij aan doorzicht en overzicht; eventuele uitstallingen brengen op generlei wijze de doorstroming van het publiek in gevaar

er zijn geen rolluiken of ten hoogste transparante

KVOW 4.6

SP

OP/ BP

VP/ IP

de etalage is tijdens de openstelling van het winkelcentrum verlicht, ook al is de winkel nog/al gesloten; het etalagelicht blijft ook na sluitingstijd op een minimum niveau branden de openingstijden van de winkels en andere (ambulante) handel zijn vast gelegd; dat kan ook betekenen dat een winkel tot een bepaalde tijd geopend moet zijn om de sociale controle in het winkelcentrum tijdens de openingstijd te waarborgen het gebruik van de uitstalruimte is gemarkeerd en gereglementeerd het winkelfront verloopt langs een rechte rooilijn zonder verspringingen of nissen aan de pui van de winkels zijn geen obstakels te vinden die het zicht belemmeren of die gevaarlijk zijn bovenstaande regels zijn in de huur- of koopcontracten opgenomen; wanneer gekozen is voor centrummanagement dan is nalevering daarin ingebed


45


code

onderwerp


opmerking ontwerp

bron

SV178

directe omgeving winkelgebied

het winkelgebied sluit naadloos aan op zijn omgeving

het niveau van verlichting aan de buitenkant van het winkelcentrum is goed (helder, prettig, gelijkmatig): 16K bij RA-waarde > 25 of 17K/16L bij RA-waarde > 60

KVOW 4.7

er zijn geen obstakels in de directe omgeving van het winkelcentrum die het zicht of de zichtlijnen belemmeren de routestructuur in de omgeving van het winkelcentrum is eenvoudig te doorgronden, zoals een rechte lijn, een kruis, een rechthoek of een cirkel speciaal de routes naar de hoofdentree zijn helder, maar ook de routes naar de neven entrees kunnen eenvoudig gevonden worden de mogelijkheid ter oriëntatie in de omgeving van het winkelcentrum is goed; in het gebied zijn herkenningspunten aanwezig de routes zijn vrij van obstakels en wegwijzers zijn voorhanden er zijn zo min mogelijk niveauverschillen; het winkelcentrum is toegankelijk voor invaliden, bijvoorbeeld slechtzienden en rolstoelgebruikers; de hellingen voor rolstoelgebruikers lenen zich niet voor het skaten, bijvoorbeeld door het aanbrengen van een anti-skate laag doorgaande routes naar avondvoorzieningen zoals bars, discotheken en restaurants lopen buiten het winkelcentrum om in de omgeving van het winkelcentrum zijn duurzame materialen toegepast; deze materialen zijn gemakkelijk te beheren (snel te vervangen bij beschadiging, geheel schoon te maken in korte tijd); voorbeelden: • voor vloeren: tegels • voor straatmeubilair: roestvrijstaal • voor wanden: glas, tegels, roestvrijstaal en hout (op minimaal 3,5 m vanaf de vloer) blinde wanden zijn zo veel mogelijk voorkomen en ontbreken zeker langs routes van langzaam verkeer; indien blinde wanden aanwezig zijn, dan is aan de vormgeving zodanig aandacht besteed dat zorg voor de buitengevel blijkt maximaal 25% van de oppervlakte van de gevels waar publiek langsloopt is van onattractief materiaal; minimaal 75% is van attractief materiaal (bijvoorbeeld tegels, glas, hout of roestvrijstaal) of is bedekt met decoraties zoals een tegeltableau, masterpieces (graffiti in opdracht van de eigenaar) of reclamepanelen/billboards er wordt op gemarkeerde vakken geparkeerd

46


SP

OP/ BP

VP/ IP


code

onderwerp


opmerking ontwerp

bron

SV179

openbaar vervoer

het openbaar vervoer heeft een veilige halte bij het winkelcentrum

het winkelcentrum is bereikbaar per openbaar vervoer.

KVOW 4.7

SP

OP/ BP

VP/ IP

de haltes zijn goed zichtbaar vanuit de omgeving en liggen ook in het zicht van omringende (woon)bebouwing; zicht is niet belemmerd door opgaande beplanting of andere obstakels; ook de haltes zelf zijn transparant haltes liggen op zodanige (korte) afstand van de bebouwing dat ze duidelijk zichtbaar zijn en dat de bewoner/gebruiker van de (woon)bebouwing zich betrokken voelt bij de halte

SV180

waterpartijen

waterpartijen zijn veilig, ook voor kinderen, en voor mens en dier uittreedbaar

gebouwde waterpartijen zijn niet direct bereikbaar: bijvoorbeeld door een overgangszone van niet betreedbare beplanting om de waterpartij heen, of door een flinke opstaande rand direct rond de waterpartij (richtlijn minimaal 50 cm); eventuele opstaande randen rond een waterpartij nodigen niet uit tot balanceren, bijvoorbeeld door de bovenkant af te ronden; voor gebouwde waterpartijen geldt een maximale diepte van 1 m

DSOS KVOW 4.7

natuurlijke waterpartijen hebben eveneens een maximale diepte van 1 m; indien een grotere diepte gewenst of noodzakelijk is dan is het eerste deel van het water een plasberm: over minimaal 1 m lengte ondiep, dat wil zeggen tussen 10 en 25 cm diep


47

In één gebied zijn meerdere functies aanwezig. 48


bedrijventerrein met woonfunctie

Bedrijventerreinen Bedrijventerreinen met woonfunctie binnen ‘stedelijk weefsel’

code

onderwerp

SV301 functiemenging

SV302 situering woningen


opmerking ontwerp

bron

de kansen voor functiemenging (in een gebied en in een gebouw) zijn zo goed mogelijk benut

in een gebied zijn meerdere functies aanwezig, waarbij het ook kan gaan om detailhandel

KVOB 3.5.2a

de woningen zijn zodanig verspreid over het terrein dat overal sociale controle geleverd wordt, terwijl de woningen ook voldoende geconcentreerd zijn om de bewoners voldoende veiligheid(sbeleving) te kunnen geven

de woningen zijn zodanig verspreid over het terrein dat vanuit de woningen de hele openbare weg en de voorterreinen van de bedrijfskavels zichtbaar zijn

SP

OP/ BP

VP/ IP

in een gebouw zijn meerdere functies aanwezig, waarbij het ook kan gaan om wonen KVOB 3.5.2b

de woningen zijn zodanig geconcentreerd dat minimaal twee woningen naast elkaar staan

SV303 infrastructuur

de infrastructuur is het wegenpatroon is eenvoudig zodanig ontworpen dat bezoekers eenvoudig hun de ontsluitingsstructuur is opgebouwd uit lange zichtlijnen weg kunnen vinden en optimaal gebruik wordt doodlopende wegen zijn voorkomen gemaakt van de aanwezige sociale controle

KVOB 3.5.2c

SV304 routes vanuit bedrijven

noodzakelijke routes vanuit bedrijven (bijvoorbeeld naar het stadscentrum, bushaltes en het station) zijn sociaal veilig

KVOB 3.5.2d

op de volledige routes is zicht mogelijk vanuit minimaal 1 woning de (noodzakelijke) routes voor het langzaam verkeer liggen direct naast de route voor het autoverkeer; tussen het snelverkeer en het langzaam verkeer staan geen visuele barrières (bijvoorbeeld alleen een smalle strook lage beplanting) er is sprake van goede openbare verlichting op de noodzakelijke routes


49

bedrijventerrein met woonfunctie

code

onderwerp

SV305 routes vanuit woningen


opmerking ontwerp

bron

noodzakelijke routes vanuit woningen (bijvoorbeeld naar het stadscentrum, bushaltes en het station) zijn sociaal veilig

op de volledige routes is zicht mogelijk vanuit minimaal 1 woning

KVOB 3.5.2e PKVW 01

de (noodzakelijke) routes voor het langzaam verkeer liggen direct naast de route voor het autoverkeer; tussen het snelverkeer en het langzaam verkeer staan geen visuele barrières (bijvoorbeeld alleen een smalle strook lage beplanting) er is sprake van goede openbare verlichting op de noodzakelijke routes

SV306 attractiviteit gebied

voor de bedrijven die in het zicht van de woningen gesitueerd zijn, is extra aandacht besteed aan de beeldkwaliteit

KVOB 3.5.2h

SV307 beveiligings-maatregelen

bij het ontwerp van de kavels is rekening gehouden met eventueel te treffen technische beveiligingsmaatregelen

KVOB 3.5.2h

50


SP

OP/ BP

VP/ IP

De kansen voor functiemenging zijn zo goed mogelijk benut.


51

De ontsluitingsstructuur is als één geheel ontworpen. 52


bedrijventerrein zonder woonfunctie

Bedrijventerreinen zonder woonfunctie binnen ‘stedelijk weefsel’

code

onderwerp

SV321 zicht

SV322 doorgaande routes


opmerking ontwerp

bron

zicht op (de rand van) het bedrijventerrein vanuit omliggende woningen is bevorderd

bedrijven zijn met hun voorkant naar de woningen geplaatst en de achterzijde van de kavels is ontoegankelijk gemaakt

KVOB 3.5.3a

SP

OP/ VP/ BP IP

woningen zijn met hun voorkant naar de bedrijven geplaatst

het doorgaande verkeer is geconcentreerd op één route, waarlangs allerlei doorgaande routes over het bedrijventerrein zijn zo functies gesitueerd zijn die langer actief zijn dan de meeste bedrijven (bijlevendig mogelijk gemaakt voorbeeld detailhandel in volumineuze goederen, horeca, sportvoorzieningen)

KVOB 3.5.3b

eventueel aanwezige bedrijfsverzamelgebouwen met allure en uitstraling zijn op strategische punten gesitueerd, bijvoorbeeld langs de centrale route; in een bedrijfsverzamelgebouw kunnen naast bedrijven ook ateliers en bedrijfsondersteunende voorzieningen gevestigd worden die een aanzienlijke bijdrage leveren aan de attractiviteit van een terrein indien nodig zijn niet-actieve delen van het bedrijventerrein afgesloten de paden voor het langzaam verkeer zijn direct naast de route voor het autoverkeer gesitueerd; tussen het snelverkeer en het langzaam verkeer staan geen visuele barrières (bijvoorbeeld alleen een smalle strook lage beplanting) de routes voor het langzaam verkeer zijn goed verlicht SV323 toegankelijkheid

er is gezorgd voor een overzichtelijke ontsluitingsstructuur, concen tratie van sociale controle en optimale surveilleerbaarheid

het aantal entrees van het bedrijventerrein is beperkt tot de werkelijk logische en noodzakelijke

KVOB 3.5.3c

entrees die in de avonduren niet noodzakelijk zijn, kunnen afgesloten worden; bij de keuze van de open blijvende entrees is zo veel mogelijk rekening gehouden met de surveilleerbaarheid en toegankelijkheid voor de brandweer; de open blijvende wegen vormen een eenvoudige routing, waarmee de surveillancedienst het hele terrein kan overzien


53


code

onderwerp

SV324 ontsluitingsstructuur


opmerking ontwerp

bron

het terrein heeft een zodanige ontsluitingsstructuur dat bezoekers eenvoudig hun weg kunnen vinden en dat tevens surveillance optimaal mogelijk is

het wegenpatroon is eenvoudig

KVOB 3.5.3d

één route is ingericht als hoofdweg, waarmee het eenvoudig is de weg in het gebied te vinden en waarmee mensen (en daarmee de sociale controle) worden geconcentreerd de ontsluitingsstructuur is opgebouwd uit lange zichtlijnen doodlopende wegen zijn voorkomen de wegenstructuur is zodanig ontworpen dat efficiënte surveillance mogelijk is; surveillanceauto’s kunnen alle wegen aandoen (in een steeds wisselende volgorde) waarbij zo min mogelijk wegen dubbel gereden hoeven te worden er is gebruik gemaakt van de mogelijkheid om vanaf centrale punten op het terrein een groot deel van de omgeving te overzien (bijvoorbeeld een centrum met radiale structuur van wegen: vanuit het centrum kunnen alle radialen afgekeken worden) het aantal zijwegen en het aantal niveaus van zijwegen is beperkt, waardoor verkeersstromen gebundeld worden en er meer sociale controle op die wegen is; bovendien wordt het surveilleren hierdoor eenvoudiger; een sterk vertakte structuur (meer niveaus dan 1 hoofdweg met zijwegen) is bovendien ongewenst, want dat betekent steeds stiller wordende wegen de ontsluitingsstructuur is als één geheel ontworpen; er dient voorkomen te worden dat later stukken aan het terrein ‘gebreid’ moeten worden

SV325 zonering

54


de zonering van functies met afwijkende openingstijden is afgestemd op de gewenste beveiligingsmaatregelen

functies met overeenkomende openingstijden zijn geconcentreerd de functies die langer dan normaal voor het publiek toegankelijk zijn, liggen buiten het cluster dat al eerder ontoegankelijk moet/kan zijn; uit het oogpunt van veiligheid zijn de hoofdroute en locaties nabij de entrees de beste plaatsen

KVOB 3.5.3e

SP

OP/ VP/ BP IP


code

onderwerp


opmerking ontwerp

bron

SV341

toegankelijkheid

de toegang tot het terrein is gereguleerd ter verkrijging van een goede surveilleerbaarheid en concentratie van sociale controle

het aantal entrees is beperkt tot twee (alleen meer waar noodzakelijk voor de brandweer)

KVOB 3.5.4a

SP

OP/ VP/ BP IP

bij een korte ontsluiting via de snelweg is de afweging gemaakt tussen het beperken van de vluchtmogelijkheden voor daders en het voorzien in een hoogwaardige ontsluitingsstructuur voor de bedrijven het terrein is duidelijk begrensd, bij voorkeur door een natuurlijke afscheiding; hierbij is zo veel mogelijk gebruik gemaakt van reeds aanwezige erfscheidingen en barrières zoals een spoorlijn, kanaal, groenstructuur of dijk als het terrein in de avonduren geen functie heeft en verlaten is, is het terrein voor doorgaand verkeer afgesloten; door één entree toegankelijk te maken voor bijvoorbeeld pasjeshouders, worden verkeersstromen gebundeld, hetgeen gunstig is voor de sociale controle; de toegankelijkheid voor de brandweer is gegarandeerd de afweging is gemaakt in hoeverre de afsluiting ook gericht moet zijn op voetgangers en (brom)fietsers; toegangsbeperking voor alle soorten verkeer geeft het gebied al snel het aanzien van een vesting; zo’n afgesloten gebied is voor onbevoegden weliswaar moeilijk te betreden, maar in geval van nood is het terrein ook moeilijk te ontvluchten de ontsluitingsstructuur is als één geheel ontworpen; er dient voorkomen te worden dat later stukken aan het terrein ‘gebreid’ moeten worden


55


code

onderwerp


opmerking ontwerp

SV342

ontsluitingsstructuur

het terrein heeft een zodanige ontsluitingsstructuur dat bezoekers eenvoudig hun weg kunnen vinden en surveillance optimaal mogelijk is

het wegenpatroon is eenvoudig

bron

één route is ingericht als hoofdweg, waarmee het eenvoudig is de weg in het gebied te vinden en waarmee mensen (en daarmee de sociale controle) worden geconcentreerd de ontsluitingsstructuur is opgebouwd uit lange zichtlijnen doodlopende wegen zijn voorkomen de wegenstructuur is zodanig ontworpen dat efficiënte surveillance mogelijk is; surveillanceauto’s kunnen alle wegen aandoen (in een steeds wisselende volgorde) waarbij zo min mogelijk wegen dubbel gereden hoeven te worden er is gebruik gemaakt van de mogelijkheid om vanaf centrale punten op het terrein een groot deel van de omgeving te overzien (bijvoorbeeld een centrum met radiale structuur van wegen: vanuit het centrum kunnen alle radialen afgekeken worden) het aantal zijwegen en het aantal niveaus van zijwegen is beperkt, waardoor verkeersstromen gebundeld worden en er meer sociale controle op die wegen is; bovendien wordt het surveilleren hierdoor eenvoudiger; een sterk vertakte structuur (meer niveaus dan 1 hoofdweg met zijwegen) is bovendien ongewenst, want dat betekent steeds stiller wordende wegen de ontsluitingsstructuur is als één geheel ontworpen; er dient voorkomen te worden dat later stukken aan het terrein ‘gebreid’ moeten worden

SV343

locatie bedrijfs verzamelgebouwen

56


indien aanwezig zijn bedrijfsverzamelgebouwen met allure en uitstraling op strategische punten geplaatst

bedrijfsverzamelgebouwen zijn bijvoorbeeld geplaatst bij entrees, kruisingen en langs de hoofdroute en niet op zichtlocaties langs de snelweg

KVOB 3.5.4c

SP

OP/ VP/ BP IP


code

onderwerp


opmerking ontwerp

bron

SV344

openbaar vervoer

het bedrijventerrein is goed bereikbaar per openbaar vervoer

er rijdt bij voorkeur een bus over de hoofdweg van het terrein, met de haltes zodanig gepositioneerd dat de loopafstand tot de bedrijven maximaal 800 m is; bij een terrein met beperkte omvang is ook een halte direct aan het begin van de centrale weg mogelijk; ook dan geldt dat de loopafstand van de halte tot de bedrijven bij voorkeur maximaal 800 m bedraagt

KVOB 3.5.4d

SP

OP/ VP/ BP IP

indien een trein- of metrostation aanwezig is, is de loopafstand tot de bedrijven bij voorkeur maximaal 800 m SV345

routes langzaam verkeer

tussen het bedrijven terrein en nabijgelegen woongebieden lopen veilige routes voor het langzaam verkeer

de routes voor het langzaam verkeer liggen direct naast de routes voor het autoverkeer; tussen het snelverkeer en het langzaam verkeer staan geen visuele barrières (bijvoorbeeld alleen een smalle strook lage beplanting)

KVOB 3.5.4e

de routes voor langzaam verkeer zijn goed verlicht doorgaande routes voor langzaam verkeer over het terrein zijn vermeden; deze routes zijn onvoldoende sociaal veilig, maken het terrein kwetsbaar voor hit-and-run inbraken en belemmeren technische beveiligingsmaatregelen

SV345

routes langzaam verkeer

tussen het bedrijven terrein en nabijgelegen woongebieden lopen veilige routes voor het langzaam verkeer

de routes voor het langzaam verkeer liggen direct naast de routes voor het autoverkeer; tussen het snelverkeer en het langzaam verkeer staan geen visuele barrières (bijvoorbeeld alleen een smalle strook lage beplanting)

KVOB 3.5.4e

de routes voor langzaam verkeer zijn goed verlicht doorgaande routes voor langzaam verkeer over het terrein zijn vermeden; deze routes zijn onvoldoende sociaal veilig, maken het terrein kwetsbaar voor hit-and-run inbraken en belemmeren technische beveiligingsmaatregelen


57

Bij de wegprofielen is rekening gehouden met de maten van vrachtauto’s maar de profielen zijn niet onnodig breed. 58


bedrijventerreinen algemeen

Bedrijventerreinen algemeen

code

onderwerp


opmerking ontwerp

bron

SV360

beeldkwaliteitsplan

er is een beeldkwaliteitsplan waarin (indien van toepassing) onderscheid gemaakt is tussen representatieve zones en werkgebieden

onaantrekkelijke functies zijn gesitueerd in het werkgebied; attractieve functies zijn gesitueerd in de representatieve zone

KVOB 4.2

SV361

inrichting openbare ruimte

de inrichting van de open- bij de wegprofielen is rekening gehouden met de maten van vrachtauto’s, bare ruimte sluit aan op de maar de profielen zijn niet onnodig breed menselijke maat voetgangers en fietsers hebben zo mogelijk een eigen pad, dat weliswaar gescheiden ligt van het autoverkeer, maar dat wel direct in het zicht ligt van het autoverkeer

KVOB 4.2

SV362

toegankelijkheid

bij het ontwerp is zo veel mogelijk gebruik gemaakt van natuurlijke elementen (water, groenzones) om de toegankelijkheid van het bedrijventerrein en van terreingedeelten te beperken en om het terrein te zoneren

KVOB 4.2

SV363

afscheiding individuele terreinen

het terrein is zodanig ingedeeld dat het mogelijk is de individuele terreinen af te scheiden van de openbare weg

KVOB 4.2

SP

OP/ VP/ BP IP


59

bedrijventerrein algemeen

code

onderwerp


opmerking ontwerp

bron

SV364

verlichting

de openbare ruimte is goed verlicht, dat wil zeggen helder, prettig en gelijkmatig

het verlichtingsniveau is zodanig dat iemand op een afstand van 4 m herkend kan worden

KVOB 4.3

de verlichting in de openbare ruimte voldoet aan de normen van het Politie Keurmerk Veilig Wonen: 16K bij RA-waarde > 25 of 17K/16L bij RA-waarde > 60 de routes voor het langzaam verkeer zijn alleen verlicht als het een noodzakelijke route is; recreatieve routes waarop in de avonduren en in de nacht nauwelijks sociale controle is en waarvoor alternatieve routes mogelijk zijn, zijn niet verlicht; hiermee wordt schijnveiligheid voorkomen op de routes voor het langzaam verkeer die verlicht zijn, voldoet de verlichting aan de normen van het Politie Keurmerk Veilig Wonen: 16K bij RA-waarde > 25 of 17K/16L bij RA-waarde > 60 aparte verlichting voor het langzaam verkeer is in veel gevallen noodzakelijk; voor autoverkeer wordt namelijk vaak licht toegepast met een slechte kleurherkenning (oranje of roze licht) en voor langzaam verkeer is wit licht juist noodzakelijk; bovendien straalt de verlichting bij de autoweg vaak onvoldoende af naar fietsen voetpaden; alleen als de verlichting van het autoverkeer voldoende afstraalt naar de paden voor fietsers en voetgangers en als wit licht wordt toegepast, kan aparte verlichting voor het langzaam verkeer achterwege blijven bij de keuze van de lichtmasthoogte is rekening gehouden met de menselijke maat van het langzaam verkeer; masten van 4 of maximaal 6 m hoogte passen bij die menselijke maat als routes niet veel gebruikt worden, maar wel verlicht moeten worden, kan variabele verlichting toegepast worden; de verlichting brandt dan zonder bezoekers op schemerniveau en schakelt bij naderende bezoekers over op het volwaardige verlichtingsniveau hoofdwegen zijn van neven-wegen onderscheiden door variatie van de hoogte van de lichtmasten en niet door kleurvariatie; het veel toegepaste oranje licht op hoofdwegen heeft namelijk een slechte kleurherkenning tot gevolg, waar vooral het langzaam verkeer last van heeft

60


SP

OP/ VP/ BP IP


code

onderwerp


opmerking ontwerp

bron

SV365

afstemming licht en groen

het lichtontwerp en het ontwerp van groen (met name de bomen) zijn op elkaar afgestemd

de kronen van de bomen belemmeren de verlichtingsarmaturen niet (richtlijn tot stam minimaal 8 m)

KVOB 4.3

SV366

zichtlijnen

beplanting of andere objecten belemmeren de zichtlijnen niet

SV367

parkeren vrachtauto’s

indien het parkeren van vrachtauto’s is toegestaan dan beperken deze de overzichtelijkheid en veiligheid niet

SV368

glasvezelnet

de aanleg van een glasvezelnet op het bedrijven terrein is overwogen ter verkrijging van een afgesproken kwaliteitsniveau van beveiliging

SP

OP/ VP/ BP IP

KVOB 4.3

de wegen zijn voldoende breed of er zijn collectieve parkeerplaatsen voor vrachtauto’s gerealiseerd

KVOB 4.3

bij een collectieve parkeerplaats voor vrachtauto’s zijn de verantwoordelijkheden duidelijk vastgelegd, evenals het beheer en eventueel toezicht op het net kunnen behalve de beveiligingsmaatregelen voor het totale terrein ook de maatregelen voor de individuele kavels aangesloten worden

KVOB 4.3


61


code

onderwerp


opmerking ontwerp

bron

SV369

beheer

uit het ontwerp van het openbaar gebied en de individuele kavels blijkt duidelijk wie verantwoordelijk is voor het gebied

de scheiding tussen openbaar gebied en individuele kavels is attractief vormgegeven, bijvoorbeeld door middel van bestratingsmateriaal en beplanting

KVOB 4.3 en 4.7

SV370

62

entree kavels


gebouwen hebben of zo veel mogelijk aansluitende gevels of hebben juist een behoorlijke tussenruimte; een smalle steeg tussen twee gebouwen is niet wenselijk

het aantal entrees tot de mogelijkheid moet bestaan om op korte afstand van de hoofdweg en zicht- KVOB 4.6 de kavels is zo mogelijk baar vanaf de aanvoerweg, een afsluiting te plaatsen om de entree van het beperkt tot één, waarbij de individuele terrein te beheren opritten van de afzonder lijke bedrijven kort en duidelijk zijn

SP

OP/ VP/ BP IP


code

onderwerp


opmerking ontwerp

bron

SV371

zicht op kavels

delen van de kavel die zichtbaar kunnen zijn vanaf de openbare ruimte zijn dat ook zo goed mogelijk

het zicht vanaf de openbare ruimte en de zichtlijnen binnen de kavel zelf worden niet belemmerd door beplanting of andere objecten

KVOB 4.7

SP

OP/ VP/ BP IP

op delen van de kavel die vanaf de openbare weg zichtbaar zijn, is sprake van goede verlichting; het lichtontwerp en het ontwerp van de beplanting zijn hierbij goed op elkaar afgestemd; de kronen van bomen belemmeren de verlichtingsarmaturen niet (richtlijn tot stam minimaal 8 m) de vorm van het gebouw maakt de zichtbaarheid optimaal: inspringingen in de gevel die onoverzichtelijke nissen vormen, zijn voorkomen

SV372

camera’s

als op het bedrijventerrein bij het ontwerp van de kavels is er voor gezorgd dat het terrein vanaf een zelf onvoldoende maatklein aantal punten volledig door camera’s overzien kan worden regelen getroffen zijn om hit-and-run criminaliteit voor het gebruik van camera’s is er voor gezorgd dat er voldoende licht is te beperken, zijn op de kavels mogelijkheden aanwezig om camera’s aan te brengen

KVOB 4.7

SV373

beheer parkeren

uit het ruimtelijk ontwerp is af te lezen onder wiens verantwoordelijkheid de parkeerplaatsen vallen

KVOB 4.8

bedrijven met een eigen kavel hebben eigen parkeerplaatsen op die kavel bedrijven die geen eigen kavel hebben (bijvoorbeeld in een bedrijfsverzamelgebouw) parkeren op een terrein dat bij die bepaalde eenheid van bedrijven hoort

SV374

zicht parkeren

de parkeerplaats ligt op een kavel in elk geval goed in het zicht van de bebouwing, maar is bij voorkeur ook zichtbaar vanuit de openbare ruimte

een parkeerplaats tussen het gebouw en de openbare weg heeft als voordeel KVOB 4.8 dat zicht vanuit het gebouw mogelijk is; nadeel is echter dat de beeldkwaliteit geschaad wordt; parkeerplaatsen aan de zijkant van het gebouw zijn een goed compromis

SV375

inrichting parkeerterreinen

de parkeerterreinen zijn overzichtelijk ingericht en bij meer dan 20 parkeerplaatsen gecompartimenteerd

grote, hoge beplanting die het zicht vanuit de bebouwing of de openbare ruimte belemmert, is afwezig

KVOB 4.8

als een bedrijf meer dan 20 parkeerplaatsen heeft dan zijn deze bij voorkeur gecompartimenteerd


63


code

onderwerp


SV376

laaden loszones

de zones voor het laden en lossen zijn niet direct aan de openbare ruimte geplaatst, maar meer aan de achter- of zijkant van de kavels

SV377

opslag goederen

bij de opslag van attractieve goederen is extra aandacht besteed aan inbraakpreventie

64


opmerking ontwerp

bron KVOB 4.9

de toegang tot de opslagruimte is bijvoorbeeld door middel van terrein afscheidingen ontoegankelijk gemaakt bij de toegang tot de opslagruimte is verlichting aangebracht indien deze in het zicht ligt van de openbare ruimte

KVOB 4.9

SP

OP/ VP/ BP IP


code

onderwerp


opmerking ontwerp

bron

SV378

terreinafscheiding

de terreinafscheiding van de kavels is adequaat, waarbij zo veel mogelijk gebruik gemaakt is van natuurlijke elementen

er is voor de terreinafscheidingen zo veel mogelijk gebruik gemaakt van water en groenzones en indien nodig van hekwerken

KVOB 4.10

SP

OP/ VP/ BP IP

de entree in de terreinafscheiding is goed zichtbaar: • tijdens werktijden is vanuit een veel gebruikte ruimte in het gebouw (bijvoorbeeld het secretariaat) zicht op de toegang • de entrees in de terreinafscheiding zijn ook in het zicht van de openbare ruimte geplaatst • het aantal toegangen is beperkt zodat bezoek op het terrein controleerbaar is het deel van de kavel dat niet zichtbaar is vanaf de openbare weg is buiten openingstijden niet toegankelijk voor voertuigen; een laag hekwerk, even tueel in combinatie met een slagboom, kan daarvoor al genoeg zijn terreingedeelten die gebruikt worden voor buitenopslag zijn in elk geval afgescheiden van de openbare weg; hiervoor is een hekwerk gebruikt van minimaal 1.80 m hoog of een natuurlijke scheiding die daarmee gelijkgesteld kan worden


65


code

onderwerp


opmerking ontwerp

bron

SV379

fietsstalgelegenheid

de fietsstalgelegenheid is veilig en ligt in het zicht

fietsstalgelegenheid op een kavel (al dan niet afsluitbaar) ligt in elk geval goed in het zicht van de bebouwing

KVOB 4.10

de entree van een afsluitbare fietsstalgelegenheid ligt in het zicht van de bebouwing en bij voorkeur ook in het zicht van de openbare ruimte de fietsstalgelegenheid die niet in het zicht van de openbare ruimte ligt, is afsluitbaar de wanden van de fietsstalgelegenheid zijn transparant, zodat vanaf buiten te zien is wat in de stalling gebeurt SV380

uitpandige opslag

uitpandige opslag is beperkt en gereguleerd

objecten liggen zo veel mogelijk inpandig opgeslagen, een en ander in KVOB 4.12 overeenstemming met de hiervoor geldende regelgeving (Wet Milieubeheer, bouwregelgeving); uitpandige opslag is kwetsbaar voor brandstichting, vermindert de overzichtelijkheid en maakt een terrein interessant voor inbrekers terreingedeelten die gebruikt worden voor buitenopslag zijn in elk geval afgescheiden van de openbare weg; dergelijke terreinen zijn omheind met een hekwerk van minimaal 1.80 m hoog of een natuurlijke afscheiding die daarmee gelijkgesteld kan worden op het terrein is geen brandgevoelig materiaal geplaatst binnen een afstand van minder dan 10 m van een gevel of luifel; op het terrein is gemarkeerd waar het materiaal opgeslagen kan worden; houten pallets zijn niet hoger opgestapeld dan 2 m opgeslagen pallets liggen niet direct langs de openbare weg opgeslagen; een afstand van 2 m tot wegen en hekwerken is noodzakelijk; pallets worden regelmatig afgevoerd, in elk geval vòòr het weekeinde

66


SP

OP/ VP/ BP IP


code

onderwerp


opmerking ontwerp

bron

SV381

containers

containers zijn adequaat geplaatst, waarvoor bij voorkeur in de bebouwing een ruimte is opgenomen

in de bebouwing is een ruimte opgenomen waarin containers in elk geval in de nacht en avonduren opgeborgen kunnen worden (overeenkomstig de hiervoor geldende regelgeving)

KVOB 4.13

SV382

SV383

entrees van gebouwen

gevels

de entrees van de bedrijfspanden liggen in het zicht en zijn zodanig gesitueerd dat sociale controle vanuit het bedrijfspand mogelijk is

SP

OP/ VP/ BP IP

wanneer een inpandige ruimte voor containers niet mogelijk is, is zorggedragen voor afsluitbare containers die op minimaal 10 m afstand van de bebouwing verankerd worden, en op minimaal 2 m afstand van wegen en hekwerken staan: • afsluitbare en verankerde containers staan op een deel van het terrein dat met een hekwerk of een daarmee gelijk gestelde natuurlijke afscheiding ontoegankelijk is gemaakt • de containers worden in elk geval ‘s avonds afgesloten entrees van bedrijfspanden liggen in het zicht van de openbare ruimte en indien mogelijk ook in het zicht van woningen

KVOB 4.14

de ruimten met uitstraling en sociale ogen (receptie, vergaderkamers etc.) liggen in de plint en aan de openbare ruimte; door ruimten uit het gebouw te laten steken, is meer sociale controle mogelijk dan wanneer alle ruimten vlak in de gevel liggen

voor de voorgevels zijn heldere rooilijnen vast gelegd, zodat de straat een rustig en overzichtelijk beeld te zien geeft

KVOB 4.14


67

Bij het uitgaansgebied is een bewaakte fietsenstalgelegenheid aanwezig. 68


uitgaansgebieden

Uitgaansgebieden

code

onderwerp


opmerking ontwerp

bron

SV401

verkeerscirculatie

het uitgaansgebied is bij voorkeur alleen toegankelijk voor langzaam verkeer, taxi’s, openbaar vervoer en hulpverlenende diensten

de verschillende verkeerssoorten (auto, voetganger, fietser) kruisen elkaar in het uitgaansgebied zo min mogelijk

KVU 1-3

SV402

parkeerplaatsen

bij het uitgaansgebied is bewaakte parkeergelegenheid aanwezig die vanaf de uitgaansvoorzieningen te bereiken is via sociaal veilige routes

de bewaakte parkeergelegenheid heeft aan de horeca gekoppelde openingstijden

KVU 1-3 en 3-6

bij het uitgaans gebied is bewaakte fietsstal gelegenheid aanwezig die te bereiken is via sociaal veilige routes

de bewaakte fietsstalgelegenheid heeft aan de horeca gekoppelde openingstijden

SV403

voorzieningen voor het stallen van (brom)fietsen

de loopafstand van de bewaakte parkeergelegenheid naar het uitgaansgebied bedraagt maximaal 250 m; de looproute is sociaal veilig en heeft bijvoorbeeld vandalismebestendig straatmeubilair.

SP

OP/ VP/ BP IP

de bewaakte parkeergelegenheid ligt op een locatie in het zicht van bewoners of horecabezoekers; dit geldt in het bijzonder voor de parkeerautomaten

de loopafstand van de bewaakte fietsstalgelegenheid naar het uitgaansgebied bedraagt maximaal 250 m; de looproute is sociaal veilig en heeft bijvoorbeeld vandalisme-bestendig straatmeubilair.

KVU 1-3 en 3-6

de fietsenstallingen liggen direct aan de fietsroutes, zijn transparant (van buiten zijn de fietsen en gebruikers te zien) en van binnen overzichtelijk en goed verlicht


69

uitgaansgebieden

code

onderwerp


opmerking ontwerp

bron

SV404

alternatief vervoer

bij het uitgaansgebied zijn voor zieningen getroffen voor alternatief vervoer (openbaar vervoer en taxi).

alternatief vervoer is afgestemd op de openingstijden van de horeca

KVU 4-4

bij het uitgaansgebied is een goed verlichte en overdekte taxistandplaats aanwezig, voorzien van hekken ter vorming van een wachtrij bij het uitgaansgebied is een goed verlichte en overdekte bushalte aanwezig

SV405

verkeersregulatieplan

voor het uitgaansgebied is een verkeersregulatieplan opgesteld

in het verkeersregulatieplan is rekening gehouden met de horeca, maar het is gericht op het totaal aan verkeersstromen (inclusief bereikbaarheid voor hulp verlenende diensten)

KVU 3-1

SV406

openbare verlichting

het uitgaansgebied is bij duisternis helder, niet verblindend en gelijkmatig verlicht; uitgangspunt is dat men personen op een afstand van minimaal 4 m kan herkennen

zie SV012

KVU 3-2

horecaondernemers hebben rond hun bedrijf zorggedragen voor voldoende sociaal veilige verlichting op strategische punten is dynamische verlichting geplaatst (bouwlampen, stadionverlichting) die in speciale gevallen (evenementen, incidenten) en rond sluitingstijd via een afstandsbediening kan worden bediend

SV407

woonfunctie

de woonfunctie is in het uitgaansgebied aanwezig hetgeen het gevoel van veiligheid vergroot

woningen zijn boven de winkels- en horecavestigingen gesitueerd

KVU 3.3

SV408

levendigheid

het uitgaansgebied is levendig en heeft ook op stille tijden gebruikers van de openbare ruimte hetgeen het gevoel van veiligheid vergroot

er is sprake van een continuïteit van functies, waarbij te denken valt aan zaken als winkelen, uit eten, schoonmaken, uitgaan en bevoorraden

KVU 3-4

70


SP

OP/ VP/ BP IP

uitgaansgebieden

code

onderwerp


opmerking ontwerp

bron

SV409

inrichting

het uitgaansgebied is sociaal veilig ingericht

het openbaar gebied is attractief, overzichtelijk, geeft een goede oriëntatie, is niet uitnodigend voor ongewenst gebruik en is ingedeeld in herkenbare zones

KVU 3-5 en 3-9

SP

OP/ VP/ BP IP

kiosken en overige los in de ruimte geplaatste objecten zijn attractief en belemmeren het zicht en de doorloop zo min mogelijk ‘vrije’ zitgelegenheid is bij voorkeur ingericht voor kortstondig gebruik en gesitueerd op locaties die niet aantrekkelijk zijn voor zwervers of ‘hanggroepen’; het straat meubilair is vandalisme-bestendig de bestrating is niet makkelijk open te breken de grenzen van terrassen zijn in de bestrating aangegeven, bijvoorbeeld met behulp van noppen of speciale tegels; de terrassen zijn begrensd en bieden voldoende vrije toegang voor voetgangers en overig verkeer het openbaar groen is makkelijk te onderhouden en sociaal veilig openbare toiletten zijn geplaatst

Bronnen DMOW Gemeente Almere Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling Afdeling Welzijn

KVOB Keurmerk Veilig Ondernemen Bedrijventerreinen (Nieuwbouw), Nationaal Platform Criminaliteitsbeheersing (3.5.2a = KVOB-paragraaf)

DSBV

Gemeente Almere Dienst Stedelijk Beheer Afdeling Veiligheid en Handhaving

KVOW Keurmerk Veilig Ondernemen Winkelcentra (Nieuwbouw), Nationaal Platform Criminaliteitsbeheersing (3.3.1B = KVOW-paragraaf)

DSOR

Gemeente Almere Dienst Stedelijke Ontwikkeling Afdeling Ruimtelijke Ordening en Milieubeleid

KVU

Kwaliteitsmeter Veilig Uit (concept) (3-1 = KVU-maatregelnummer)

PF

Politie Flevoland

DSOS

Gemeente Almere Dienst Stedelijke Ontwikkeling Afdeling Stedenbouw en Landschap

PKVW

Politiekeurmerk Veilig Wonen (Nieuwbouw), Beheerinstituut Politiekeurmerk Veilig Wonen (S1 = PKVW-code)

DSOV

Gemeente Almere Dienst Stedelijke Ontwikkeling Afdeling Verkeer en Vervoer


71

Verkeersveiligheid wordt gerekend tot het aspect ‘fysieke veiligheid’. 72


fysyke veiligheid

4 Checklist Fysieke Veiligheid Inleiding Fysieke veiligheid betreft de bescherming van mens, dier en milieu tegen daadwerkelijke ongelukken. Door het vooraf treffen van bepaalde infrastructurele, bouwkundige en technische maatregelen kunnen ongelukken zo veel mogelijk worden voorkomen. Verder zijn een goede bereikbaarheid en de aanwezigheid van voldoende bluswater voorwaarden voor snelle hulpverlening. Verkeersveiligheid en brandveiligheid worden gerekend tot het aspect ‘fysieke veiligheid’. Bij de veiligheidschecklist voor het ruimtelijke planvormingsproces in Almere worden met betrekking tot de verkeersveiligheid de volgende beleidsdocumenten in het bijzonder van belang geacht: • Beleidsplan Verkeersveiligheid 1998-2003, gemeente Almere / Grontmij, 1997 • Uitvoeringsplan 30 km/uur-gebieden, maatregelen ten behoeve van 30 km/uur-gebieden in de gemeente Almere, gemeente Almere / Grontmij, 1999

Voor de veiligheidschecklist worden met betrekking tot de fysieke veiligheid in Almere verder nog de volgende beleidsdocumenten van belang geacht: • Richtlijnen Bereikbaarheid, Brandweer Almere, 1983 • Beleidsnotitie Infrastructuur, Brandweer Almere, 1998 • Handboek Brandweer en Ruimtelijke Ordening, de meerwaarde van brandweerrood op verstedelijkt rood, Brandweer Almere, 2001 • Attractiebesluit, het besluit van veiligheid van attractie- en speeltoestellen, 1996 In de volgende paragraaf worden de aandachtspunten voor fysieke veiligheid weergegeven. Per aandachtspunt is hierbij via grijsarcering aangegeven op welke planfase het veiligheidspunt van toepassing is. Hierbij is een onderverdeling gemaakt in: • structuurplan (SP) • ontwikkelingsplan/bestemmingsplan* (OP/BP) • verkavelingsplan/inrichtingsplan (VP/IP)



73

Verkeersveiligheid

code

onderwerp


opmerking ontwerp

bron

FV001 locatie verkeersaan- verkeersaantrekkende trekkende voorzievoorzieningen zijn zo ningen gesitueerd dat verkeers veiligheid niet in het geding is

verkeersaantrekkende voorzieningen liggen niet midden in het woongebied, DSOS maar aan de rand daarvan of elders; scholen voor voortgezet onderwijs liggen DSOV bijvoorbeeld niet midden in de wijk, dit in tegenstelling tot basisscholen

FV002 scheiding auto en langzaam verkeer

er is een duidelijke scheiding tussen verkeersaders en verblijfs gebieden

passend binnen duurzaam-veilig is er sprake van een zelfverklarende infrastructuur: • stroomwegen (A6, Hogering/ Buitenring) = verkeersader • gebiedsontsluitingswegen (dreven) = verkeersader • erftoegangswegen (‘buurtwegen’/’woonstraten’) = verblijfsgebied

DSOV

FV003 verblijfsgebieden

de verblijfsgebieden zijn autoluw

de maximum snelheid in het verblijfsgebied bedraagt 30 km/uur

DSOV

het verblijfsgebied is ingericht conform het 30 km/uur-plan met ondermeer 30 km/uur-poorten en comfortabele drempels (in ‘woonstraten’ om de 80 à 100 m en in ‘buurtwegen’ om de 80 à 120 m) het verblijfsgebieden is in het bestemmingsplan bestemd als ‘verblijfsgebied’ het verblijfsgebieden heeft zo veel mogelijk auto-aansluitingen op de gebieds ontsluitingswegen (om de 250 à 400 m); bij de drukke gebiedsontsluitings wegen is dit in verband met de doorstroming om de circa 400 m doorgaand autoverkeer is in het verblijfsgebied voorkomen

74


SP

OP/ VP/ BP IP

verkeersveiligheid

code

onderwerp

FV004 gebieds-ontsluitingswegen


opmerking ontwerp

bron

de gebiedsontsluitings wegen zijn verkeersveilig

de maximum snelheid bedraagt 50 km/uur

DSOV

SP

OP/ VP/ BP IP

(brom)fietser is op de gebiedsontsluitingsweg niet toegestaan de kruispunten zijn uitgevoerd in de vorm van rotondes (lage snelheid en hoog attentieniveau); alleen bij een hoge verkeersintensiteit (meer dan circa 15.000 à 20.000 motorvoertuigen per etmaal) is sprake van een VRI de gebiedsontsluitingsweg is in het bestemmingsplan bestemd als ‘verkeersgebied’ en heeft een voldoende ruim bestemmingsgebied met het oog op eventuele toekomstige reconstructies

FV005 busbaan

de busbanen zijn verkeers de busbaan is alleen in gebruik door het openbaar vervoer en hulpverlenende veilig diensten

DSOV

kruisingen met verkeersaders zijn ongelijkvloers bij gelijkvloerse kruisingen (om de 125 à 200 m) is sprake van: • VRI • voldoende zicht (groen in uitzichtdriehoeken is laagblijvend) • eventueel extra maatregelen inzake roodlicht negatie (bijvoorbeeld drempels voor kruisend verkeer) • uitvoering volgens gemeentelijke standaard (standaard kruisingen busbaan)


75

verkeersveiligheid

code

onderwerp

FV006 fietsroutes


opmerking ontwerp

bron

de fietsroutes zijn verkeersveilig

kruispunten op de hoofdroutes/doorstroomassen zijn zo veel mogelijk ver meden

DSOS DSOV

de hoofdroutes zijn waar mogelijk langs de rand van de wijken gesitueerd in plaats van middendoor waardoor kruispunten zijn vermeden fietsroutes zijn zo veel mogelijk gecombineerd met andere infrastructuur (busbaan, grachten etc.) drukke hoofdroutes zijn consequent als solitair fietspad uitgevoerd waarbij dus geen sprake is van menging met auto, dit om onduidelijkheid in voorrang bij kruispunten te voorkomen de fietsroutes hebben ter plaatse van kruispunten voldoende zicht (uitzichtdriehoeken zijn gehonoreerd) en kennen voldoende ruime profielen de doorstroomassen zijn consequent in rood asfalt uitgevoerd; voor de overige hoofdroutes zijn voorrangskruisingen gemaakt inclusief drempels voor het kruisend verkeer langs fietspaden zijn geen speelplekken voor jonge kinderen gesitueerd

76


SP

OP/ VP/ BP IP

verkeersveiligheid

code

onderwerp

FV007 voetgangers

FV008 parkeren van vrachtauto’s op bedrijventerreinen


opmerking ontwerp

bron

voetgangersroutes zijn verkeersveilig

drempels zijn op de juiste plaats aangebracht in de hoofdvoetgangersroutes

DSOV

SP

OP/ VP/ BP IP

op kruispunten zijn invalidehellingen aanwezig

indien het parkeren van de wegen zijn voldoende breed of er zijn collectieve parkeerplaatsen voor vrachtauto’s op een bedrij- vrachtauto’s gerealiseerd venterrein is toegestaan dan beperken deze de overzichtelijkheid en verkeersveiligheid niet

KVOB 4.3


77

Busbanen vormen in Almere ook de hoofdinfrastructuur voor de hulpverlenende diensten. 78


overige fysieke veiligheid

Overige fysieke veiligheid

code

onderwerp

FV101 bereikbaarheid gebieden


opmerking ontwerp

bron

gebieden zijn voor hulpvoertuigen binnen gestelde eisen ten aanzien van opkomsttijden bereikbaar

er is afgezien van geïsoleerd liggende gebieden

BI

SP

OP/ BP

VP/ IP

hulpverlenende diensten beschikken over twee routes om een gebied te bereiken de aanbevolen opkomsttijden voor de brandweer zijn conform landelijke normen: • verzorgingshuizen (zoals ziekenhuizen en bejaardencentra) binnen 5 minuten ter plaatse • woningen: binnen 8 minuten ter plaatse • bedrijventerreinen: binnen 10 minuten ter plaatse de politie heeft geen tijdslimiet waaraan zij zich dient te houden; voor de ambulance geldt, zo spoedig mogelijk na melding, maar binnen 15 minuten ter plaatse

FV102 hoofdinfrastructuur de belangrijkste wegen voor hulpverlenende en de busbanen vormen diensten in Almere de hoofdinfrastructuur voor de hulpverlenende diensten

de hoofdinfrastructuur (dreven, ringen en busbanen) is voor hulpverlenende diensten obstakel vrij

BI RB

directe aansturing van de verkeersregelinstallaties door de hulpdiensten op de kruispunten geschiedt door middel van Vetag busbanen inclusief kruisingen en afslagen zijn door hulpvoertuigen in beide richtingen te berijden

FV103 bereikbaarheid objecten

objecten zijn voor hulpvoertuigen bereikbaar

objecten zijn in verband met het risico van een tijdelijke blokkering van de weg vanuit twee richtingen bereikbaar voor hulpvoertuigen; dit hoeft niet indien de beschikbare rijbreedte ten minste 5,5 m bedraagt of indien op een andere wijze is gewaarborgd dat een geparkeerd voertuig of een tegemoetkomend voertuig gemakkelijk kan worden gepasseerd

RB


79


code

onderwerp


opmerking ontwerp

bron

FV104 bereikbaarheid woonerven, speelen wandelstraten, winkelpromenades etc.

woonerven, speelen wandelstraten, winkelpromenades etc. zijn voor hulpvoertuigen toegankelijk

er zijn maatregelen getroffen dat ter plaatse van de toegangen tot de rijlopers niet kan worden geparkeerd

RB

FV105 straatmeubilair

straatmeubilair vormt geen belemmering voor hulpdiensten

straatmeubilair is zodanig geplaatst dat de bereikbaarheid van (woon)gebouwen voor hulpvoertuigen (mede in relatie met de openbare bluswatervoorziening) gegarandeerd is

PKVW O8

FV106 doorrijhoogte

er is sprake van voldoende doorrijhoogte voor hulpvoertuigen

de vrije doorrijhoogte voor hulpvoertuigen is tenminste 4,20 m

RB

FV107 rijlopers

bij de rijlopers is voldaan aan de ontwerpeisen zoals opgenomen in de Richtlijnen Bereikbaarheid van Brandweer Almere

bij de straal en de rijbreedte van bochten in rijlopers is voldaan aan de rijcurve zoals weergegeven op tekening 01 van de Richtlijnen Bereikbaarheid

RB

bij de rijlopers en opstelvakken bij zeer lage woongebouwen, hoge woongebouwen, en niet tot bewoning bestemde gebouwen met een maximale hoogte van 8 m of hoger dan 13 m is voldaan aan de eisen zoals opgenomen in de Richtlijnen Bereikbaarheid van Brandweer Almere

de afstand tussen het opstelvak van een blusvoertuig en het gebouw bedraagt niet meer dan 40 m

FV108 bereikbaarheid zeer lage woongebouwen, hoge woongebouwen, en niet tot bewoning bestemde gebouwen met een maximale hoogte van 8 m of hoger dan 13 m

80


afsluiting van de toegangen tot rijlopers in speelen wandelstraten, winkelpromenades etc. is alleen uitgevoerd door middel van uitneempalen (bedieningssleutel Δ 8 mm)

bij het verschuiven van de as van de rijlopers is voldaan aan de lengtes zoals weergegeven op tekening 02 van de Richtlijnen Bereikbaarheid

rijlopers met tweerichtingsverkeer waaraan de gebouwen zijn gelegen, zijn tenminste 3,5 m breed; echter aan het begin en aan het einde van de rijloper en na elke afstand van maximaal 40 m is een rijloper tenminste 4,5 m breed over een lengte van tenminste 15 m (passeervakken); zie hiervoor tekening 03 van de Richtlijnen Bereikbaarheid rijlopers en opstelvakken zijn zodanig aangelegd dat zij geschikt zijn voor voertuigen met: • een maximaal gewicht van 100 KN • een maximale asbelasting van 100 KN

RB

SP

OP/ BP

VP/ IP


code

onderwerp


opmerking ontwerp

bron

FV109 bereikbaarheid lage woongebouwen en niet tot bewoning bestemde gebouwen met een hoogte tussen 8 en 13 m

bij de rijlopers en opstelvakken bij lage woongebouwen en niet tot bewoning bestemde gebouwen met een hoogte tussen 8 en 13 m is voldaan aan de eisen zoals opgenomen in de Richtlijnen Bereikbaarheid van Brandweer Almere

de gebouwen zijn zowel voor blusvoertuigen als voor redvoertuigen bereikbaar door middel van een rijloper met een breedte van tenminste 3,5 m; indien deze rijloper is gelegen langs gevels of andere obstakels, dan bedraagt de breedte tenminste 4 m

RB

SP

OP/ BP

VP/ IP

rijlopers met tweerichtingsverkeer, waaraan de gebouwen zijn gelegen, zijn tenminste 3,5 m breed; echter aan het begin en aan het einde van de rijloper en na elke afstand van maximaal 40 m is een rijloper tenminste 4,5 m breed over een lengte van tenminste 15 m (passeervakken); zie hiervoor tekening 03 van de Richtlijnen Bereikbaarheid ter plaatse van de gebouwen is ten behoeve van redvoertuigen een opstelvak met een breedte van tenminste 4,5 m en een lengte van tenminste 10 m beschikbaar; tevens is rekening gehouden met een vrije draaistraal van 2 m tot op 2,5 m hoogte ten behoeve van de ladderwieg (bij gebouwen met galerijen of doorlopende balkons geldt dit alleen voor de kopeinden van de gebouwen) de afstand van de opstelplaats van een redvoertuig tot de gevel van het gebouw bedraagt maximaal 9 m; zie hiervoor tekening 04 van de Richtlijnen Bereikbaarheid afhankelijk van de afstand van het hart van het redvoertuig tot aan de gevel is een straat verdeeld in opstelvakken en stukken rijloper, waarvan de breedte tenminste 3,5 m bedraagt; voor het bepalen van de afstand tussen de opstelvakken zie tekening 04 van de Richtlijnen Bereikbaarheid de rijlopers en opstelvakken zijn zodanig aangelegd dat ze geschikt zijn voor voertuigen met een asbelasting van 100 KN; de opstelvakken zijn bestand tegen een stempeldruk van 1 MN/m²

FV110 primaire bluswatervoorziening

de primaire bluswatervoorziening (ondergrondse brandkranen op het waterleidingnet) levert voldoende water voor de eerste uitruik die ter plaatse komt

voor nieuwbouw (conform Bouwbesluit) zonder buitengewone risicofactoren is minimaal 30 m³ water per uur aanwezig

HBRO

voor nieuwbouw (conform Bouwbesluit) met veel personen, gevaarlijke stoffen of andere risicofactoren is 60 m³ water per uur aanwezig


81


code

onderwerp


opmerking ontwerp

bron

FV111 secundaire blus watervoorziening

de secundaire bluswater voorziening (geboorde put, bluswaterriool, vijver) levert, indien nodig, voldoende water op

de capaciteit van de secundaire bluswatervoorziening is minimaal 90 m³ water per uur (1.500 l/min.) indien de brandweer voldoende bluswater aanvoer voor een waterkanon wenst te verkrijgen

HBRO

FV112 tertiaire bluswater voorziening

de tertiaire bluswater voorziening (kanaal of grote vijver) levert, indien nodig, voldoende water op

de capaciteit van de tertiaire bluswatervoorziening is minimaal 300 m³ water per uur op basis van een levering van 4.800 l/min.

HBRO

FV113 WAS

het waarschuwings- en alarmeringssysteem is goed te horen

in het ontwerp is rekening gehouden met de plaatsing van sirenes

HBRO

FV114 winkelcentra

bij winkelcentra is de brandveiligheid zowel organisatorisch als bouwkundig goed geregeld

het winkelcentrum voldoet aan de brandveiligheidseisen van het bouwbesluit

KVOW 4.2

de exploitatie van het winkelcentrum is onderworpen aan een gebruiksvergunning, die verstrekt wordt door de brandweer en die minimaal jaarlijks wordt gecontroleerd er is een plan gemaakt voor een ontruimingsoefening die ook georganiseerd wordt; wanneer er sprake is van centrummanagement dan zijn de ontruimingsoefening en een preventieplan daarin ingebed de entrees van het winkelcentrum zijn (indien afsluitbaar) bouwkundig beveiligd; brandweer en politie hebben ook bij stroomuitval toegang tot het winkelcentrum

FV115 parkeergarages

parkeergarages voldoen aan de (brand)veiligheidseisen van de NEN 2443:2000

FV116 speelvoorzieningen

speelvoorzieningen zijn veilig en vormen geen belemmering voor hulpdiensten.

82


KVOW 4.3

speelvoorzieningen zijn zodanig geplaatst dat de bereikbaarheid van DSOS (woon)gebouwen voor hulpvoertuigen (mede in relatie met de openbare blus- PKVW O9 watervoorziening) gegarandeerd is speelvoorzieningen voldoen aan de veiligheidseisen volgens het Attractie besluit

SP

OP/ BP

VP/ IP


code

onderwerp

FV117 bedrijventerreinen

FV118 waterpartijen


opmerking ontwerp

bron

bedrijventerreinen zijn goed toegankelijk voor hulpdiensten

bij eventuele afsluiting van het bedrijventerrein in de avonduren en ‘s nachts is de toegankelijkheid voor hulpdiensten gegarandeerd

KVOB 3.5.3c 3.5.4a 4.3

waterpartijen zijn veilig, ook voor kinderen, voor hulpdiensten goed bereikbaar en voor mens en dier uittreedbaar

waterpartijen zijn uittreedbaar door middel van bijvoorbeeld ladders, aflopende taluds of plasbermen

terreinafscheidingen en andere barrières hinderen de werkzaamheden van de brandweer niet

Bronnen BI Beleidsnotitie Infrastructuur Brandweer Almere, 1998 DSBV

Gemeente Almere Dienst Stedelijk Beheer Afdeling Veiligheid en Handhaving

DSOS

Gemeente Almere Dienst Stedelijke Ontwikkeling Afdeling Stedenbouw en Landschap

DSOV

Gemeente Almere Dienst Stedelijke Ontwikkeling Afdeling Verkeer en Vervoer

HBRO

Handboek Brandweer en Ruimtelijke Ordening, de meerwaarde van brandweerrood op verstedelijkt rood Brandweer Almere, 2001

SP

OP/ BP

VP/ IP

DSBV DSOS

KVOW Keurmerk Veilig Ondernemen Winkelcentra (Nieuwbouw), Nationaal Platform Criminaliteitsbeheersing (4.2 = KVOW-paragraaf) PKVW

Politiekeurmerk Veilig Wonen (Nieuwbouw), Beheerinstituut Politiekeurmerk Veilig Wonen (O8 = PKVW-code)

RB

Richtlijnen Bereikbaarheid Brandweer Almere, 1983

KVOB Keurmerk Veilig Ondernemen Bedrijventerreinen (Nieuwbouw), Nationaal Platform Criminaliteitsbeheersing (3.5.3c = KVOB-paragraaf)


83

Externe veiligheid betreft de beheersing van activiteiten die een risico voor de omgeving op kunnen leveren.

externe veiligheid

5 Checklist Externe veiligheid Inleiding Externe veiligheid betreft de beheersing van activiteiten die een risico voor de omgeving op kunnen leveren. Door het hanteren van wettelijke minimum afstanden tot deze activiteiten en/of beperking van bebouwingsdichtheden wordt de veiligheid zo veel mogelijk gewaarborgd. Een overstroming vormt een risico voor de omgeving. Bij de veiligheids checklist voor het Almeerse planvormingsproces wordt er echter van uitgegaan dat de locaties waarop de planvorming van toepassing is, voldoende beschermd zijn tegen overstromingen. Deze vorm van externe veiligheid, inclusief de discussie over het wel of niet bebouwen van bepaalde (buitendijkse) gebieden, overstijgt de gemeentelijke bevoegdheid en valt buiten de kaders van deze checklist. Op het gebied van externe veiligheid is de checklist gericht op risico’s die kunnen optreden bij de productie, opslag, verwerking en transport van gevaarlijke stoffen. Voor de veiligheidschecklist is op het gebied van externe veiligheid voor inrichtingen en transport bestaand beleid van toepassing. Ook is er sprake van een aangekondigde beleidsvernieuwing in het NMP-4. Kern van de (strengere) beleidsvernieuwing is dat naar aanleiding van Enschede be-

hoefte is aan herbezinning over de vraag welke risico’s (PR = plaatsgebonden risico, en GR = groepsrisico) aanvaardbaar zijn en of deze in verhouding staan met het maatschappelijk nut. De risico’s van een bestaande of nieuwe situatie zullen getoetst worden aan de aanwezigheid van (beperkt) kwetsbare objecten in de omgeving van potentieel risico-opleverende activiteiten. De beleidsvernieuwing is verder gericht op een betere verankering van het omgaan met risico’s bij de vaststelling van besluiten in het kader van de WRO (zoals bestemmingsplannen). Geldende normen voor aanvaardbare risico’s zijn opgenomen in: • Handreiking externe veiligheid voor inrichtingen, VNG, 1996 • Handreiking externe veiligheid vervoer gevaarlijke stoffen, VNG, 1998 In de volgende checklist worden de aandachtspunten voor externe veiligheid weergegeven. Per aandachtspunt is hierbij via grijsarcering aangegeven op welke planfase het veiligheidspunt van toepassing is. Hierbij is een onderverdeling gemaakt in: • structuurplan (SP) • ontwikkelingsplan/bestemmingsplan* (OP/BP) • verkavelingsplan/inrichtingsplan (VP/IP)



85

Externe veiligheid

code

onderwerp

EV001 inrichtingen (1)


opmerking ontwerp

bron

bij beslissingen over de ruimtelijke ordening (locatiekeuze risicovolle activiteiten ten opzichte van (minder) kwetsbare functies) zijn de geldende normen voor het aanvaardbare risico (PR en GR) nageleefd (bestaand beleid) (2)

ruimtelijke effecten kunnen/moeten zichtbaar gemaakt worden door: • PR-contour • gebied met beperkingen aan de dichtheid van personen vanwege GR • 1%-lethaliteitsgrens (= effectafstand)

DSOM DSAV

er is rekening gehouden met het Ontwerpbesluit vaststelling milieukwaliteitseisen voor externe veiligheid van inrichtingen (nieuw beleid) (6) er is een politieke afweging gedaan van de risico’s tegen de maatschappelijke baten en andere kosten van een risicovolle activiteit (= motiveringsplicht t.a.v. acceptatie van GR) (nieuw beleid) (7)

86


indien stadsverwarming wordt toegepast, vormt het gebruik van propaantanks (o.a. in de horeca) een bijzonder aandachtspunt

SP

OP/ VP/ BP IP

externe veiligheid

code

onderwerp

EV002 transport (3)


opmerking ontwerp

bron

bij de beslissing over de ruimtelijke ordening (locatiekeuze risicovolle transporten ten opzichte van (minder) kwetsbare functies) zijn de geldende normen voor het aanvaardbare risico (PR en GR) nageleefd (bestaand beleid) (4)

ruimtelijke effecten kunnen/moeten zichtbaar gemaakt worden door: • PR-contour • gebied met beperkingen aan de dichtheid van personen vanwege GR • 1%-lethaliteitsgrens (= effectafstand)

DSOM DSAV

SP

OP/ VP/ BP IP

er is rekening gehouden met de eisen uit het in ontwikkeling zijnde systeem voor de regulering van vervoer van gevaarlijke stoffen per spoor (RVGS-spoor) (nieuw beleid) (5). er is rekening gehouden met de toekomstige AMvB ‘Externe Veiligheid Vervoer’ (nieuw beleid) (5) EV003 route gevaarlijke stoffen

er is een route voor gevaarlijke stoffen vastgesteld

BI

(1) zie Handreiking externe veiligheid voor inrichtingen, VNG, 1996 (2) zie Handreiking externe veiligheid voor inrichtingen, hoofdstuk 2, VNG; hierbij kunnen verschillende instrumenten worden gehanteerd (van grof naar fijn): ervaringscijfers (globaal), milieuzonering (indicatief), afstandseisen uit diverse generieke regelingen en berekeningen (QRA, MCA etc.); op basis van een globale indicatie wordt besloten of een nader inzicht in de risico’s door middel van berekeningen vereist is (3) zie Handreiking externe veiligheid vervoer gevaarlijke stoffen, VNG, 1998 (4) zie Handreiking externe veiligheid vervoer gevaarlijke stoffen, paragraaf 2.5 en hoofdstuk 4, VNG; hierbij kunnen verschillende instrumenten worden gehanteerd (van grof naar fijn): standaardafstanden (buisleidingen), vuistregels en berekeningen (IPO-risicomal en indien nodig een QRA); op basis van een globale indicatie wordt besloten of een nader inzicht in de risico’s door middel van berekeningen vereist is (5) zie brief minister Verkeer & Waterstaat d.d. 7 juni 2002 (6) zie Ontwerpbesluit vaststelling milieukwaliteitseisen voor externe veiligheid van inrichtingen, februari 2002; deze AMvB bevat afstandseisen voor het PR en dichtheden van personen per hectare in de omgeving van een risicovolle inrichting, waarbij nog net wordt voldaan aan de waarde voor het GR (7) zie NMP-4, paragraaf 9.2, kopje ‘Groepsrisico afwegen tegen maatschappelijke baten’; vragen die hierbij specifiek aan de orde zijn: zijn er veilige alternatieven, kunnen de gevolgen van een onverhoopte ramp voldoende worden voorkomen dan wel verminderd (= mogelijkheden voor adequate rampenbestrijding en hulpverlening, vluchtmogelijkheden etc.); de aanvaardbaarheid van de activiteit zelf is dan, zoals voor vuurwerk reeds beleid is, gebaseerd op het vermijden van de effecten van een ongeval; zie tevens artikel 10 en 11 van het Ontwerpbesluit vaststelling milieukwaliteitseisen voor externe veiligheid van inrichtingen; nader te ontwikkelen instrument: scenario analyse; deze essentiële stap zorgt ervoor dat bij de besluitvorming over het al dan niet toestaan van een mogelijk risicovolle activiteit rekening wordt gehouden met de andere schakels in de veiligheidsketen


87

Instrumentkeuze Afhankelijk van de beschikbare informatie en het te nemen besluit dient via een van grof naar fijn-methode steeds gedetailleerdere informatie te worden verkregen. Indien bedrijven en de aard en omvang van het transport nog niet in detail bekend zijn, kunnen precieze berekeningen nog niet worden uitgevoerd. Als onderdeel van een ‘integrale’ externe veiligheidsvisie is wel informatie/kennis beschikbaar over: • het PR (globaal vertaald in afstanden) uit de VNG-publicatie ‘Bedrijven en milieuzonering’ (bestaand instrument) • globale afstanden uit de Nota Risiconormering Vervoer Gevaarlijke Stoffen (RNVGS) (bestaand instrument) • niet-lethale effecten via een veiligheidseffectanalyse (nieuw instrument) • afstanden uit ‘generieke regelingen’ (Handreiking externe veiligheid voor inrichtingen, bijlage 8, VNG) indien verwacht wordt dat bepaalde inrichtingen in het plangebied komen (bestaand instrument) • afstandseisen voor het PR en dichtheden van personen per hectare in de omgeving van een risicovolle inrichting, waarbij nog net wordt voldaan aan de waarde voor het GR (Ontwerpbesluit vaststelling milieu kwaliteitseisen voor externe veiligheid van inrichtingen, bijlage 1 en 2), indien verwacht wordt dat risicovolle inrichtingen in het betreffende gebied komen (nieuw instrument)

Bronnen BI Beleidsnotitie Infrastructuur Brandweer Almere, 1998 DSAV Gemeente Almere Dienst Stadswerk Almere Afdeling Vergunning en Handhaving DSOM Gemeente Almere Dienst Stedelijke Ontwikkeling Afdeling Ruimtelijke Ordening en Milieubeleid

88


Indien bedrijven en de aard en omvang van het transport nauwkeurig bekend zijn, kunnen berekeningen uitgevoerd worden als onderdeel van een MER. Informatie is aanwezig door/over: • vuistregels voor betreffende vervoerswijze (Handreiking externe veiligheid vervoer gevaarlijke stoffen, bijlage 3, VNG) (bestaand instrument) • afstanden uit ‘generieke regelingen’ (Handreiking externe veiligheid voor inrichtingen, bijlage 8, VNG) indien verwacht wordt dat bepaalde inrichtingen in het betreffende plangebied komen (bestaand instrument) • afstandseisen voor het PR en dichtheden van personen per hectare in de omgeving van een risicovolle inrichting, waarbij nog net wordt voldaan aan de waarde voor het GR (Ontwerpbesluit vaststelling milieu kwaliteitseisen voor externe veiligheid van inrichtingen, bijlage 1 en 2), indien verwacht wordt dat risicovolle inrichtingen in het betreffende plangebied komen (nieuw instrument) • IPO-identificatiemethode • schadescenarioboek / maatscenario’s / leidraad maatramp • MCA-berekening • IPO-risicomal (IPORBM) • specifieke risicoanalyse (QRA) • handrekenmethode voor het GR bij externe veiligheid van RIVM (alleen toepasbaar indien een risicoanalyse beschikbaar is) • cumulatie-effecten

COLOFON Opdrachtgever: Gemeente Almere DSO/Stedenbouw en Landschap, T. Jaski Coördinatie: M. Knibbe tel: 036-5399348 email: [email protected] Advies: • Extern: Politie Flevoland (District Zuid), R. Huegen Veiligheidszorg Almere, PKVW Almere, K. Wolzak, D. vd Peppel • Gemeente Almere: Brandweer Almere, A. vd Heuvel Concernstaf Programma Integraal Veilighedsbeleid, A. de Graaff, C. Hulstein Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling Afdeling Welzijn, A. Schaake Dienst Stadscentrum, R. Telderman Dienst Stadswerk Almere Afdeling Vergunningen, Toezicht & Handhaving, P. Benschop Dienst Stedelijke Ontwikkeling Afdeling Ruimtelijke Ordening en Milieubeleid, A. Rijntjes, G.J. vd Bovenkamp Afdeling Verkeer en Vervoer, H. Maassen Samenstelling en vormgeving: Veiligheidszorg Almere, D. v.d.Peppel Stedenbouw en Landschap, M. Knibbe, M. Tenge Fotografie: M.Knibbe, M.Tenge, K.Schlegl Bestand: Q:\DSO\S&L\S&L\0 Stadsdeeloverstijgend\Sociale veiligheid\BoekjeChecklist\ChecklistVeilgheid.indd Almere, december 2007


89

Gemeente Almere Dienst Stedelijke Ontwikkeling Postbus 200 1300 AE Almere www.almere.nl

90


DSO - Stedenbouw & Landschap december Checklist veiligheid. ruimtelijk planvormingsproces Almere. Gemeente Almere

Recommend Documents