nieuwsbrief dräger safety NOVEMBER 2007
Deze nieuwsbrief verschijnt twee maal per jaar in een oplage van 7.500 exemplaren en wordt verspreid onder relaties van Dräger Safety Nederland B.V.
NieuwsDräger Dräger Interlock® succesvol in Zweden
Scania monteert alcoholslot als optie Scania is in de Scandinavische landen de grootste leverancier van vrachtwagens. In Nederland staat de fabrikant als tweede op de ranglijst. Tijdens de bedrijfsauto-RAI in Amsterdam werd een van de nieuwste modellen getoond, uitgerust met alle veiligheidsvoorzieningen die standaard of als optie worden geleverd. Dräger Safety is verheugd dat de Interlock, door Scania internationaal Alcolock en in Nederland gewoon alcoholslot genoemd, daar deel van uitmaakt. In mei 2007 meldde Scania in persberichten dat steeds meer vervoerders maar ook klanten van transportondernemingen een nuchterheidstest verlangen voordat chauffeurs met hun wagen op pad gaan. Het alcoholslot wordt een belangrijke verbetering op het gebied van de veiligheid genoemd. De Interlock kan ‘af fabriek’ worden geleverd of later worden ingebouwd. NieuwsDräger spreekt met Nico van der Klugt, hoofd communicatie van Scania Beers, de Nederlandse distributeur van Scania. Nico, is het de bedoeling dat alle Scania vrachtwagens standaard van de Interlock worden voorzien? “Nee, maar ze zijn al wel voorbereid op de montage. Ons zogenaamde
CAN-bus systeem (parallel elektrisch bekabelingssysteem) maakt een zeer eenvoudige montage mogelijk. We bieden de Interlock aan in de lijst van verkrijgbare opties. Scania loopt voorop op het gebied van veiligheid en zo hebben wij bijvoorbeeld de zogenaamde Lane Departure Warning, die via een geluidssignaal waarschuwt als de wagen buiten de belijning op het wegdek raakt, en een Hill Hold oftewel remassistent die het terugzakken van de wagen bij het wegrijden van een helling tegengaat. In het pakket is de Dräger Interlock een welkome en nuttige aanvulling. Op onze stand op de Bedrijfsauto-RAI werden de vrachtwagens ook met deze opties aangeboden en, als een klant dat wilde kon hij direct een truck bestellen die voorzien was van de Interlock. Tenslotte is het apparaat er al enige tijd. We hebben de Interlock vele malen gedemonstreerd, alleen mag je tijdens de beurs natuurlijk de wagens niet starten. De signalering werkt echter wel dus in die zin werd het apparaat ‘echt’ werkend getoond.” Zweden koploper “In Zweden zijn al vele Interlocks gemonteerd,” vertelt Nico, “ik weet dat ze vooral worden
toegepast op routes waarbij ferryboten zijn ingezet. Chauffeurs overnachten op de boot en willen nog wel eens ’s avonds de bar bezoeken. ‘s Ochtends speelt de Interlock dan voor scherprechter. Het kan dan gebeuren dat de chauffeur zijn vrachtwagen door een ander van de boot moet laten rijden. Leg dat maar eens uit aan de baas. Zoiets gebeurt je denk ik maar één keer. Het werkt dus behoorlijk preventief. Ik verwacht dat de Interlock in Nederland vooral bij ADR-voertuigen (wagens voor het vervoer van gevaarlijke stoffen; red.) ingezet zou kunnen worden, en bij ondernemingen die zich op het gebied van veiligheid willen onderscheiden. Het is hoe dan ook een waardevolle optie die toegevoegd is aan ons brede pakket. We brengen ons merk hiermee weer een stapje hoger op de ladder van het veiligheidsbewustzijn.” Zie ook www.scania.com
In deze NieuwsDräger O.A. Een bijna onverwoestbare infrarood gasdetector
Dräger compressor garantieplan
De UCF warmte beeldcamera biedt méér
Gasmeetcursussen, te vaak een vergeten thema
Compacte,prijs gunstige brand meldcentrale
Pagina 2
Pagina 6
Pagina 7
Pagina 9
Pagina 11
Hij is er: de nieuwe H2S sensor
Pagina 12
nieuwsbrief dräger safety NOVEMBER 2007
PIR 7000 gasdetector, het ‘neusje’ van de zalm De nieuwe PIR 7000 detector is een snelle, multifunctionele, compacte en zeer robuuste infrarood gasdetector voor vaste opstelling. Is dat nieuw? Nee; de PIR 7000 is te vergelijken met de bekende Polytron IR. Toch is de PIR 7000 de aandacht zeker waard. Het is een modulair concept, wat het apparaat qua inzet zeer flexibel maakt en waardoor de detector perfect configureerbaar is voor vele uiteenlopende applicaties. De goede werking van de PIR 7000 serie wordt bovendien tot 77 graden Celsius gegarandeerd. De PIR 7000 serie gasdetectoren is gebouwd voor de zwaarste omstandigheden en voldoet dus uitstekend in bijvoorbeeld de off-shore. Het modulair opgebouwde instrument is in basis leverbaar in twee uitvoeringen: type 334 en type 340. Het verschil houdt verband met de intern gebruikte golflengte van het infrarood licht. De detector is voorzien van een gassenbibliotheek die maximaal 100 gassen kan bevatten. Hiervan kunnen 10 substanties op aanvraag
worden gespecificeerd. De detector is gecertificeerd voor gebruik in een SIL2 loop. Bovendien is de detector snel. Standaard responsetijd is 4 seconden en de fast-response optie verlaagt die zelfs naar 0,92 seconde! Optische constructie Het optische gedeelte van de detector is uitgevoerd met diverse speciale spiegels die de lichtbundel door het gas leiden en de lichtopbrengst op de dubbel uitgevoerde sensor maximaliseren. Dit leidt tot een hoge gevoelig-
heid en het verkleint de invloed van stof en vocht. Zelfs het gedeeltelijk afschermen van de lichtbundel, bijvoorbeeld door een klein insect, heeft geen effect op de meting en het resultaat is een zeer stabiel en betrouwbaar meetsignaal. (dit wordt o.a. bereikt doordat een verduistering van de lichtstraal altijd evenredig door beide sensoren wordt waargenomen). Montage De PIR 7000 laat zich middels een flexibele mounting bracket in elke stand monteren en
C O L U M N
P 2 | 3
Dräger uitgedaagd… Voldaan achterover zakken in de bureaustoel is er niet bij. De techniek ontwikkelt zich razendsnel, mede door onze eigen inspanningen. Die techniek willen we graag inzetten om de veiligheid van onze klanten te garanderen. Hoe hoog ligt onze lat? Soms word je gedwongen tot het maken van ‘evolutionaire sprongen’. De lat van de regelgever gaat soms sneller omhoog dan je met de techniek denkt bij te kunnen houden.
kan dus op wand, vloer of plafond worden bevestigd. Ook kan met de PIR 7000 perfect in een kanaal (duct) gemeten worden. De PIR 7000 is voorzien van een Ex e of Ex d junction box voor montage van de veldkabel. Accessoires De PIR 7000 serie detectoren is uit te rusten met relais voor aansturing van lokale systemen, met een lokaal display voor directe uitlezing van de meetwaarde en kan op diverse manieren digitaal communiceren. Ondersteunde communicatiebussen zijn onder andere HART, Profibus en Foundation Fieldbus. Verder zijn vele zaken leverbaar zoals spatbescherming, bumptest adapter, flow-cel, insectenkap, montagebeugel, procescuvet en USB PC-adapter, etc.
Nieuwe producten Dat was de gedachte bij de ontwikkeling van de nieuwe sensoren voor H2S die met de nieuwe wettelijke grenswaarde moesten kunnen omgaan. Welnu, we hebben ze! Zowel voor stationaire als voor draagbare meetapparatuur. Daarnaast zijn de gasmeetcursussen vernieuwd, heeft de D5000 brandmeldcentrale een slim broertje in de vorm van de D3004, is er een heel fraaie compacte multigastester die nog handzamer is dan mijn (al wat oudere) mobiele telefoon en bieden we nieuwe persoonlijke beschermingsmiddelen. Hiermee bedoel ik bijvoorbeeld de nieuwe splash hood die we ‘Airstar HM’ hebben gedoopt. Over al deze producten hebben onze product managers de voor u relevante gegevens op een rijtje gezet. NieuwsDräger vat het voor u samen.
De PIR 7000 kan met recht een revolutionaire detector genoemd worden waar Dräger Safety trots op is. De afdeling stationaire gasdetectiesystemen vertelt er graag meer over: 079-3444 814.
De werking van infrarood gasdetectie
Als aan gassen energie wordt toegevoerd (dat kan zijn door bijvoorbeeld warmte of straling) zenden ze licht uit. Dat licht heeft een bepaalde kleur en dat wordt veroorzaakt door karak teristieke energiesprongen in de atomen van dat gas. Ieder gas produceert een zogenaamd ‘lijnenspectrum’, een soort regen boogje van gekleurde lijntjes. De golflengte van die gekleurde bandjes beperkt zich niet tot het voor ons oog zichtbare spec trum, maar strekt zich uit van infrarood tot ultraviolet. Het geval wil dat precies die ‘kleuren’ die het gas zelf zou uitzenden, ook uit omgevingslicht worden geabsorbeerd. Kortom, als een licht bundel door dat gas heen wordt geleid, wordt energie op een specifieke infrarood golflengte door het gas opgenomen. Dit wordt vervolgens door de detector gemeten als een energieaf name in het – door de lichtbron van de detector – uitgezonden infrarode licht.
Intussen overweeg ik de aanschaf van een nieuwe GSM, want die steekt een beetje antiek af bij onze nieuwe generatie hardware. Tenslotte blijven we graag bereikbaar voor uw vragen en suggesties. Wij evolueren gestaag door, maar willen uw inbreng niet veronachtzamen... P.J.Th. Roodenrijs Business unit manager
P 4 | 5
Gebruiksgemak PSS Dive De duiktoestellen voor de professionele markt van Dräger Safety kenmerken zich door kwaliteit, comfort en gebruiksgemak. Naar aanleiding van gesprekken met - en praktijktesten door gebruikers heeft Dräger toch nog enige punten weten te verbeteren. Behalve dat deze verbeteringen in de nieuwste series worden doorgevoerd, zijn ze ook op bestaande PSS-Dive apparatuur te verwezenlijken. Door Dräger tijdens het jaarlijkse onderhoud, maar zonodig ook door de gebruiker zelf. Peter van Buuren, Product Manager bij Dräger Safety legt uit welke modificaties worden verricht: “Vooral de ‘instap’ is verbeterd. Het uit- en vooral het aantrekken moet zo soepel en snel mogelijk geschieden, vooral bij de brandweer. Dat gaat dus met name om het draagframe en de banden.”
Draagstel en banden “We hebben de banden verlengd en we leveren het geheel nu in drie maten. Aan de bestaande maten M en L is nu XL toegevoegd. Die maat staat er ook goed leesbaar aan de buitenkant op. Verder hebben we het model van het draagframe ter hoogte van de schouders iets
aangepast. Ook het materiaal is veranderd. De duiktoestellen hangen als ze niet worden gebruikt in een cilinderbeugel aan de wand (van bijvoorbeeld een wagen) en door deze aanpassing komen de schouderbanden iets verder naar voren waardoor je hem makkelijker omhangt. De banden hangen dus niet langer ‘slap’ naar beneden. Verder hebben we een clipje aangebracht waardoor je het loshangende deel van de band vast kunt zetten.” Pull forward “Tijdens het aantrekken van de PSS Dive trek je na het vastzetten de heupband aan. Dat deed je met het oude model door de spanband opzij te trekken en nu maak je een wat meer natuurlijke beweging door de band naar voren te trekken. Dat hebben we voor de ademluchttoestellen ontwikkeld en het is daar zeer succesvol.” Ritsen “De ritsen van de loodtassen zijn ook aangepast, die zijn nu rond in plaats van de platte, vrij grove rits. Daardoor beschadigen ze minder snel en kunnen ze grotere krachten opnemen.” Cilinderbeschermers “De cilinders worden voorzien van een cilinderbeschermer, waardoor de spanband de stalen cilinder niet kan beschadigen. Ook hebben we een anti-slipvoorziening aangebracht waardoor de cilinder niet naar beneden schuift, zelfs als de spanband niet honderd procent vast zit. Tenslotte hebben we ook een stripje gemonteerd dat ervoor zorgt dat het oppervlakte-redvest op zijn plaats blijft zitten. Het zal zich nu niet snel omhoog werken bij het te water springen.” Peter benadrukt dat het geen ‘revolutionaire’ aanpassingen betreft. ”Het zijn kleinere zaken die toch het gebruiksgemak flink verhogen en daarmee het leven van de professionele duiker veraangenamen.”
nieuwsbrief dräger safety NOVEMBER 2007
AirStar tm HM
Betere bescherming bij industriëel reinigen en H2S risico’s Op het eerste gezicht heeft de AirStar HM iets weg van een verseluchtkap. Het is echter een volwaardig volgelaatsmasker, dat voorzien is van een soepele kunststof cape die zorgt voor aanvullende bescherming en ‘afwatering’. Het voorkomt indringen van gassen, dampen en vloeistoffen en vereenvoudigt bovendien de reinigingsprocedure doordat de ademautomaat ook door de AirStar HM wordt beschermd. Dräger Safety ontwierp voor de Nederlands markt reeds in 1996 de Splash Hood, een volgelaatsmasker met aangebouwd ‘spatscherm’ waar de AirStar HM in feite een volwassener versie van is. De AirStar HM laat zich gebruiken als een normaal volgelaatsscherm maar is bij uitstek geschikt voor industriële reiniging in omgevingen waar H2S kan voorkomen en waar gevaar bestaat voor het indringen van stoffen in de kleding. De AirStar HM wordt gedragen in combinatie met een chemiepak, waarbij de Viton-Butyl ‘flap’ via gespsluitingen op de kleding aansluit. Aan de binnenzijde van de kap zijn bovendien diffusers aangebracht om ongeveer 120 liter koellucht per minuut vanaf een verdeelblok aan de riem toe te laten, hetgeen het werken met deze extra beschermende laag veraangenaamt en bovendien indringing van gevaarlijke stoffen voorkomt. Voor gebruik in ‘H2S-omgevingen’ is de AirStar HM zeer geschikt, vanwege de hoge protectiefactor van het volgelaatsmasker. Mark Schilte, Product Manager van Dräger Safety over de AirStar HM: “Volgens mij hebben we de beschikking over een uniek product. Ik zou geen alternatief weten als deze extra bescherming nodig is. Dat blijkt onder andere uit het feit dat we er in Nederland reeds honder-
den van hebben geleverd. Ook het bijkomende voordeel dat de ademautomaat een beschermde plaats heeft is een goede zaak; het scheelt enorm in de hoeveelheid arbeid bij het reinigen van de uitrusting.”
nieuwsbrief dräger safety NOVEMBER 2007
Dräger compressorgarantieplan
Het eigen vulstation gegarandeerd operationeel Dräger biedt de afnemers van nieuwe compressoren sinds begin 2007 de mogelijkheid om deel te nemen aan het zogenaamde compressorgarantieplan. Dit betekent dat alle preventieve en correctieve onderhoud voor een periode van tien jaar (!) zonder bijkomende kosten bij u aan huis worden uitgevoerd. Het eigen vulstation is dus altijd operationeel zodat er geen hinderlijke of zelfs noodlottige onderbrekingen in de werkzaamheden plaatsvinden. Het compressorgarantieplan is mede in het leven geroepen door het succes van het AB Garantieplan, dat zich richt op adembeschermingsapparatuur.
Preventief onderhoud Het compressorgarantieplan is een all-in overeenkomst die ook het normale preventieve onderhoud omvat. De reguliere servicebeurten vallen dus ook binnen de dekking van het garantieplan. De volledige zorg voor een storingsvrij functionerende compressor ligt bij Dräger Safety. Alleen de kosten voor de verbruikte filters worden aan u doorbelast. Installatie Duurzaam en storingsvrij bedrijf begint bij een juiste opstelling van de compressor. De installatie van de compressor dient dus conform de voorschriften van Bauer Kompresoren Gmbh te geschieden. Dat wil zeggen dat de ruimte waar de compressor wordt opgesteld goed (eventueel
>PQB M OFGP
>K
QFB
B KQF > >O
LJMOBPPLO ?FG AB HI>KQ
LIIBA F D B D
Geen flessen vullen bij de buren Het Dräger Safety compressorgarantieplan voorkomt stilstand. Bij een onverhoopte stagnatie vanwege een defect van de compressor wordt onmiddellijk actie ondernomen. Vanwege de complexiteit van de machines kan dit een kostbare zaak zijn. Het garantieplan voorkomt deze meestal onaangename verrassingen. Is reparatie niet direct (aan huis) mogelijk, dan wordt een ruilcompressor geplaatst zolang het herstel duurt. De klant wordt dus niet geconfronteerd met een vulstation dat langdurig buiten werking is en hoeft geen flessen te vullen ‘bij de buren’.
G>>O I>KD
ABBOAB O> K D> ? > > OE BFA B WBQ FK
Ademluchtcompressoren zijn complexe apparaten, meestal uitgevoerd als drie- of viertraps zuigermachines, voorzien van een ademluchtconditioneringssyteem om te zorgen voor zuivere ademlucht die onder een druk van twee- of driehonderd bar in ademluchtcilinders wordt geperst. Hoewel onze Bauer compressoren volgens zeer strenge normen worden vervaardigd en dientengevolge bekend staan als zeer betrouwbaar, kan er desondanks wat aan haperen. Een mankement kan tenslotte ook optreden door externe oorzaken. Veel problemen die in het verleden door klanten zijn ervaren zijn terug te voeren op oververhitting, of een teveel aan vocht. Een zorgvuldige opstelling en goed onderhoud kunnen problemen grotendeels voorkomen maar er blijven altijd verschijnselen die onvoorzien zouden kunnen optreden.
Ë
D>
O
geforceerd) dient te worden geventileerd en voldoende stofvrij moet zijn. Eventueel dient er een externe aanzuigleiding te zijn geïnstalleerd voor de inname van lucht. ‘Wegstoppen’ achter in het magazijn tussen een hoop isolatiemateriaal is geen verantwoorde handelswijze. Voorwaarden Afhankelijk van het type, de uitvoering, het aantal en de capaciteit van de betreffende compressor hanteert Dräger Safety een zogenaamd niet-geïndexeerd jaartarief voor de deelname aan het garantieplan. Dat betekent dat de klant niet wordt verrast door prijsschommelingen ten gevolge van inflatiecorrectie. Budgettering is dientengevolge eenvoudig. Dräger beantwoordt met het compressorgarantieplan aan de toegenomen vraag naar zekerheid.
Reageren?
NieuwsDräger is een uitgave van Dräger Safety Nederland B.V., verschijnt twee keer per jaar en wordt kosteloos toegezonden aan alle relaties en klanten van Dräger Safety. Eindredactie: Marc Ettema, Postbus 310, 2700 AH Zoetermeer, tel. 079-3444 666. Teksten: Marcel F. Captijn. Vormgeving: Kade 10 Communicatie, Leiden. Hoewel Dräger Safety de grootst mogelijke zorg aan de inhoud van deze uitgave besteedt, mogen er geen rechten aan worden ont leend. Kijk ook op www.draeger.nl voor alle productinformatie en nieuwtjes. Naast de gedrukte NieuwsDräger verschijnt er ook regel matig een digitale nieuwsbrief. Aanmelden hiervoor kan via de website (eSupport).
P 6 | 7
Tast niet in het duister Direct betrouwbare thermische informatie met de UCF warmtebeeldcamera
De tijd is voorbij dat warmtebeeldcamera’s beschouwd werden als (te) dure speeltjes of als louter wetenschappelijk gebruikte instrumenten. De brandweer is ervan overtuigd dat met name bij beginnende branden een brandhaard snel en doeltreffend kan worden opgespoord zodat er effectief kan worden bestreden. De kans op verrassingen door verborgen hittebronnen wordt fors gereduceerd. Bovendien zijn eventuele slachtoffers veel sneller op te sporen in situaties waar het normale zicht door rookontwikkeling wordt verhinderd. Dräger Safety levert sinds 1997 warmtebeeldcamera’s en biedt nu de UCF® 1600 en de UCF® 3200 aan: compacte en betrouwbare autofocus camera’s die in eigen huis ontwikkeld zijn en ook door Dräger Safety zelf worden geproduceerd. De ‘1600’ heeft een lagere resolutie (160 x 120 pixels) waarmee bijvoorbeeld alle uitrukvoertuigen kunnen worden uitgerust, terwijl de ‘3200’ met de hogere resolutie (320 x 240 pixels) voor nauwgezette controle bij nabluswerk gebruikt kan worden. Robuust Het spreekt vanzelf dat de camera’s tegen een stootje kunnen: een val van twee meter op beton leidt niet tot uitval. Negen minuten in
een temperatuur van 260° C of uren lang –40 of +80° C deren de camera ook niet. Informatiepresentatie De camera’s beschikken over een digitale zoomfunctie (2x) en presenteren thermische informatie in vier basiskleuren geel, oranje, rood en blauw. De thermische scan functie (optie) voorziet in een door de gebruiker in te stellen drempelwaarde, waardoor alle objecten met een temperatuur die deze waarde overschrijdt in helder geel op het lichtsterke kleuren-LCD-scherm worden getoond. Iedere camera heeft een ingebouwde temperatuurmeter die op het scherm de temperatuur toont waar de gebruiker het midden van het assenkruis op richt. Accu’s Voor de voeding wordt gebruik gemaakt van ‘smartcell’ Lithium Ion accu’s die een inzetbaarheid van vier uur garanderen. Ook over de voertuiglader is goed nagedacht: het is een intelligent accumanagementsysteem dat de reserveaccu en de in de camera ingebouwde accu desnoods gelijktijdig oplaadt. Daarbij wordt gemeten welke laadstroomsterkte het snelste en beste resultaat geeft en tegelijk wordt de beschikbare gebruikstijd juist aangegeven. Het vervelende verschijnsel van de indicatie ‘vol’ terwijl de accu net op de lader is geplaatst of het verrast worden door een lege accu terwijl vijf minuten daarvoor nog ‘halfvol’ werd aangegeven is voorgoed verleden tijd.
Handgrepen De camera’s hebben een verwisselbare handgreep, die in drie uitvoeringsvormen beschikbaar is: een basishandgreep die louter als handvat dient, een greep met een ingebouwd beeld- en videoregistratiegeheugen en een zendhandgreep met een 750 milliWatt zender voor rechtstreekse transmissie van beelden naar een ontvanger. De zender maakt gebruik van een daarvoor aangewezen frequentieband en kan vergunningvrij worden gebruikt. Ook zonder handgreep is de camera te gebruiken. Noodzakelijk uitrustingsstuk Met name voor brandweerorganisaties is de UCF warmtebeeldcamera een onmisbaar uitrustingsstuk geworden. Een verlengstuk van de zintuigen dat niet mag ontbreken in uitrukvoertuigen en waar alle manschappen in operationele dienst mee overweg moeten kunnen om schade te beperken en levens te redden.
P 8 | 9
X-am 5000 handzame alleskunner Werknemers in de petrochemie en aanverwante industrie worden, afhankelijk van hun taak en de werkplek waar ze hun werkzaamheden uitvoeren, ‘volgehangen’ met meet- en detectieapparatuur. Naast de portofoon, de GSM en wat er nog meer te bedenken valt. Hoe meer verschillende apparaten, hoe meer zorg dat alles werkt en dat bijvoorbeeld alle batterijen in goede en geladen staat zijn. Er bestaat behoefte aan een compacte persoonsgebonden multigasmeter die alle noodzakelijke meettaken betrouwbaar uitvoert. De X-am 5000. De X-am 5000 is de kleinste multigasdetector die tot vijf verschillende gassen gelijktijdig meet. Het is de grote broer van de reeds bekende X-am 2000. De 2000 is een universeel persoonlijk meetinstrument dat is toegerust voor het meten van de zogenaamde “high runners’; de meest voorkomende gassen waarop wordt gemeten (de zgn. EX- O2- COen H2S-metingen). Gebruikers van de ‘2000’ zijn erg enthousiast over de compacte detector, maar sommigen hebben daarnaast behoefte aan het meten op specifieke andere gassen. Als er bijvoorbeeld op stikstofmonoxide, stikstofdioxide of zwaveldioxide moet worden gemeten dan zou het prettig zijn om dat met hetzelfde meetinstrument te kunnen doen. De X-am 5000 kan in zo’n geval worden uitgerust met precies die extra sensor, waardoor het een meetinstrument op maat wordt, helemaal toegespitst op de processen en omstandigheden waar deze gebruiker in zijn dagelijkse praktijk mee te maken heeft. Sensoren Deze kleine meetinstrumenten worden uitgerust met de nieuwe generatie elektrochemische XXS miniatuursensoren. Op dit moment zijn er ongeveer tien verschillende sensoren ontwikkeld. Dat aantal groeit snel, zodat alle metingen die met de ‘conventionele’ detectoren worden uitgevoerd met dezelfde (of betere) nauwkeurigheid en detectiedrempel ook met XXS sensoren kunnen worden gedaan. Op dit moment zijn er sensoren beschikbaar voor O2, CO, H2S, CO2, Cl2, HCN, NH3, NO2, PH3 en SO2. Oersterk De X-am 2000 en 5000 worden in dezelfde compacte behuizing geleverd. Die behuizing heeft veel weg van die van een mobiele telefoon, is licht van gewicht en schokbestendig. Aan een zilverkleurige bovenzijde is te zien dat
(optie) waardoor via een maximaal twintig meter lange slang op afstand kan worden gemeten. De pomp start automatisch zodra de meter in de houder wordt aangebracht.
het een ‘5000’ betreft. Deze behuizing is, inclusief de sensoren, stof- en waterdicht conform IP67. Dat betekent dat zelfs onderdompeling (een half uur lang op een meter diep) is toegestaan. Geen zorg dus als de meter uit de borstzak valt en in de modder belandt. Gewoon onder de kraan afspoelen en laten drogen. De sensoren zijn door gasdoorlatende membranen afgedekt en buitengewoon schokbestendig. Externe pomp Voor het verrichten van metingen aan ruimten die nog niet zijn vrijgegeven kan de meter worden aangesloten op een externe pomp
Voeding De benodigde voedingsspanning wordt geleverd door standaard alkalinebatterijen of oplaadbare NIMH batterijen. Opladen zonder dat de batterijen uit het instrument hoeven te worden verwijderd is mogelijk. Op dit ogenblik zijn er nauwelijks handiger instrumenten denkbaar dan de X-am 5000. Mede gezien het succes van de X-am 2000 verwachten wij dat het instrument de nieuwe standaard zal worden op het gebied van de persoonlijke multigas-testers.
nieuwsbrief dräger safety NOVEMBER 2007
Gasmeetcursussen actueel In september en oktober 2007 was het zogenaamde ‘gassen’ van containers in het nieuws in verband met verhoogde concentraties methylbromide dat (nog) ter ontsmetting wordt gebruikt. Een grote partij matrassen uit China werd door de leverancier teruggehaald. Verder is de gemeente Den Haag doende om ambtenaren van bouw- en woningtoezicht op te leiden om de luchtkwaliteit in woningen te kunnen beoordelen. Het Dräger OpleidingsCentrum (DOC) heeft hiervoor de juiste cursussen. Coördinator opleidingen Gerard Postmaa vertelt over drie populaire opleidingen uit het uitgebreide aanbod van het DOC in Zoetermeer. “De algemene gasmeetcursus is een tweedaagse cursus die een brede basis biedt. In de industrie zijn bijvoorbeeld de koolwaterstoffen een belangrijk onderdeel. Ambtenaren die zich bezighouden met de atmosfeer binnenshuis moeten daarentegen met name op koolmonoxide (CO) en kooldioxide (CO2) letten. Dat is vooral actueel in grote steden waar woningen oneigenlijk worden gebruikt. Bijvoorbeeld doordat er veel te veel bewoners in een kleine ruimte zijn gehuisvest of als er een hennepkwekerij zit. Onze tweedaagse algemene gasmeetcursus leent zich goed voor de genoemde doelgroepen en is sinds kort gecertificeerd
door de Nederlandse Olie en Gas Exploitatie en Produktie Associatie (NOGEPA). We werken aan een eendaagse variant.” Waterzuivering en riolen Postmaa: “Verder is onze tweedaagse cursus ‘Veilig werken in riool- en waterzuivering’ bekend bij bijvoorbeeld werknemers van gemeenten en waterzuiveraars. Zwavelwaterstof (H2S) en Methaan zijn daar de grote risico’s. We leiden medewerkers op tot meetbevoegd persoon, zodat ze ruimten kunnen vrijgeven voor betreding.” Meten in containers Postmaa: “In containers en bulkladingen wordt buiten Europa nog steeds methylbromide
gebruikt om organismen te doden die schade aan de lading kunnen veroorzaken. Je kunt daarbij denken aan tuinmeubelen uit Vietnam, maar ook aan matrassen uit China. Bovendien hebben ambtenaren van het ministerie van VROM recentelijk benzeen en tolueen aangetroffen. Meten van deze cyclische koolwaterstoffen blijkt dus ook belangrijk en maakt deel uit van de materie die wordt behandeld in onze cursus ‘gasmeetdeskundige’. Dat is een vierdaagse cursus die wij in samenwerking met Musca (opleidinginstituut op het gebied van veiligheid en biologische risico’s te Rozenburg) aanbieden. Daarnaast bieden wij een tweedaagse opleiding ‘assistent gasmeetdeskundige’.” Alle cursussen kennen een jaarlijkse herhalingsdag, nodig om de kennis fris te houden en om op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen. Nadere informatie is te verkrijgen bij het Dräger Safety OpleidingsCentrum (079-3444 750) en te vinden op www.draeger.nl.
nieuwsbrief dräger safety NOVEMBER 2007
Wennen aan de wettelijke grens Alle werknemers die met risico’s van giftige gassen en dampen worden geconfronteerd zijn bekend met het begrip MAC waarde. MAC waarden werden voorheen gepubliceerd in de ‘Nationale MAC-lijst’. Per 1 januari 2007 wordt in officiële publicaties de term MAC (Maximaal Aanvaarde Concentratie) niet meer gehanteerd. De MAC-lijst is vervangen door een beperkte lijst met publieke grenswaarden. Dräger Safety heeft hier via diverse kanalen aandacht aan besteed. Met name de verlaging van de oude MAC waarde voor H2S van 10 ppm naar de nieuwe wettelijke publieke grenswaarde van 1,6 ppm heeft de gemoederen verhit. MAC en grenswaarde in principe identiek? Het Arbeidsomstandighedenbesluit (art. 4.1) stelt dat een grenswaarde moet voldoen aan: a. de limiet van de concentratie of van het tijdgewogen gemiddelde van de concentratie voor een gevaarlijke stof in de individuele ademhalingszone van een werknemer gedurende een gespecificeerde referentieperiode; b. de limiet van de concentratie in het passende biologische medium van een gevaarlijke stof, de metabolieten daarvan of een indicator van het effect van de betreffende stof gedurende een gespecificeerde referentieperiode. De oude MAC-waarde werd (voor het eerst in 1978) omschreven in de Nationale MAClijst. De MAC is een bestuurlijk vast te stellen Maximale Aanvaarde Concentratie van een gas, damp, nevel of van een stofvormig agens in de lucht op de werkplek. Deze MAC geldt (gold) ook voor langdurige en herhaalde blootstelling. De ‘gewone’ MAC waarde is een MAC-TGG-8 uur. Dat betekent dat een gezonde volwassen medewerker acht uur per dag, een arbeidsleven lang, in deze concentratie moet kunnen werken zonder dat er schade optreedt aan zijn of haar gezondheid of die van zijn of haar kinderen. Vier uur lang in de dubbele concentratie is ook toegestaan; er mag – binnen zeker grenzen- mee worden ‘gerekend’. De MAC waarde werd – en de wettelijke grenswaarde wordt- uitgedrukt in parts per million (ppm) of in milligram per kubieke meter (mg/m3). Daarnaast kan nog een TGG-15 minuten waarde zijn vastgesteld als limiet voor de kortetermijnblootstelling en kan er een letter ter indicatie zijn toegevoegd, zijde een ‘C’ als het een plafondwaarde betreft (ceiling) die niet
mag worden overschreden of een ‘H’ als blootstelling vooral via de huid tot schade leidt. Tot zover weinig verschil, want dit alles wordt net zo gehanteerd voor de wettelijke grenswaarde. Publieke grenswaarde versus private grenswaarde Er dient onderscheid te worden gemaakt tussen publieke grenswaarden en private grenswaarden. Die laatste worden vastgesteld door een bedrijf of branche. Die kunnen de waarden vastleggen in arbocatalogi. Als deze worden goedgekeurd door de Arbeidsinspectie vervangen ze de bestaande Arbo-beleidsregels. Bij de lichte toets van de arbocatalogus door de Arbeidsinspectie zal overtuigend moeten blijken dat de private grenswaarde gezondheidsrisico’s zal voorkomen. Als werkgevers dan aan de grenswaarden uit deze arbocatalogi voldoen, hebben ze naar het oordeel van de Arbeidsinspectie afdoende maatregelen genomen. Overigens geldt altijd dat een werkgever van de inhoud van een arbocatalogus mag afwijken als hij kan aantonen dat zijn alternatief aan de wettelijke bepalingen voldoet. Naast de genoemde private grenswaarde is er de publieke grenswaarde. Stoffen die hiervoor in aanmerking komen zijn ofwel door de EU vastgesteld, ofwel hebben geen producent als eigenaar, ofwel het betreffen uitzonderingsgevallen waarvoor een noodzaak wordt gezien. Dat zijn in totaal minder stoffen dan er voorheen in de Nationale MAC-lijst waren opgenomen.
de betreffende stof een grenswaarde dient vast te leggen. Hierbij kan de gezondheidskundig veilige waarde gehanteerd worden zoals door de Europese Scientific Committe on Occupational Exposure Levels (SCOEL) is vastgesteld. De praktijk is dat de meeste lidstaten deze getalswaarde overnemen. Ook Nederland volgde doorgaans deze lijn. In de toekomst blijft dat het geval, tenzij de Europese waarde niet op het voor de gezondheid veilige niveau ligt.
Invulling EU-beleid Als er voor een stof een publieke grenswaarde dient te gelden, is het niveau daarvan niet bindend voor de lidstaten van de EU. Het impliceert slechts dat iedere nationale overheid voor
Rol Gezondheidsraad In de nieuwe situatie zal het zo zijn dat indien een stof voldoet aan de criteria om een wettelijke grenswaarde op te stellen, de exacte grootte van die grenswaarde gebaseerd zal zijn
P 10 | 11
swaarde op een advies van de Gezondheidsraad aan SZW. Als de EU-waarde echter overeenkomt met de waarde die door SCOEL is vastgesteld, dan hoeft de Gezondheidsraad omtrent deze stof geen advies meer uit te brengen. In geval van H2S heeft SCOEL een waarde van 5 ppm voorgesteld, maar de Gezondheidsraad
hanteert 1,6 ppm als veilige grens. Voor de Nederlandse wettelijke grenswaarde is dus de laatste waarde geldig. Begripsverwarring Het is de bedoeling dat de oude term MAC waarde niet meer wordt gehanteerd. Er dient te worden gesproken (en vooral geschreven) over Private Grenswaarden of over Publieke Grenswaarden. Dat is misschien nog wat onwennig voor alle deskundigen die sinds jaar en dag vertrouwd zijn met de MAC waarde, maar het zal vast wel slijten. (met dank aan de afdeling beleid van het Ministerie van SZW voor hun inhoudelijk commentaar)
Nieuwe brandmeldcentrale D3004 In de vorige NieuwsDräger werd het D5000 serie branddetectiesysteem beschreven. Dräger Safety levert nu ook een conventionele centrale onder de naam D3004. Compact, net zo betrouwbaar, modulair uitbreidbaar en functioneel. Uitermate geschikt voor kleinere tot middelgrote gebouwen zoals kantoren en scholen en bijzonder prijsgunstig. De D3004 beschikt over alle gangbare functionaliteiten en is ondergebracht in een robuuste stalen behuizing. Dezelfde centrale is ook leverbaar in een 19-inch uitvoering voor montage in een 19 inch apparatenkast, bijvoorbeeld in een centrale technische ruimte. Eigenschappen De D3004 centrale is voorzien van acht conventionele meldergroepen en kan naar maximaal zestien groepen worden uitgebreid. Daarnaast beschikt de centrale over acht potentiaalvrije uitgangen voor het aansturen van bijvoorbeeld rookluiken, deuren en andere externe voorzieningen. In de D3000 productlijn zijn de volgende automatische melders beschikbaar: optische rookmelders, temperatuurmelders en multisensor melders. Daarnaast zijn er natuurlijk de handmelders. Als optie is een printer aan te sluiten waarmee een logfile kan worden afgedrukt van alle relevante gebeurtenissen die zich hebben voorgedaan. Ook is het mogelijk om serieel (ESPA-444) een piepersysteem aan te sturen. De D3004 is ook zeer geschikt als ontruimingsalarmsysteem conform de NEN 2575. De centrale is dan voorzien van een 1-zone ontruimingspaneel. Voor de signaalgevers staan maximaal vier bewaakte uitgangen (400 mA per stuk) ter beschikking. Om de betrouwbaarheid nog verder te verhogen kan de centrale worden uitgerust met een redundante processor.
Bediening Dräger Safety is zich ervan bewust dat juist belangrijke apparatuur als brandmeldcentrales zo eenvoudig mogelijk bediend moeten kunnen worden. Bijna alle toetsen zijn zogenaamde ‘hard-keys’; knoppen die altijd de zelfde functie hebben en niet afhankelijk zijn van menu’s of instellingen. De gebruiker heeft daardoor geen uitgebreide bedieningsinstructie nodig maar kan met goed resultaat zijn intuïtie volgen. Technische datasheets van centrale en melders zijn beschikbaar. Dräger Safety verschaft zonodig nadere uitleg (079-3444 657).
P 12
nieuwsbrief dräger safety NOVEMBER 2007
XXS H2S-sensor geschikt voor de nieuwe wettelijke grenswaarde Per 1 januari 2007 is de wettelijke grenswaarde voor zwavelwaterstof drastisch verlaagd. In plaats van de oude MAC-waarde van 15 mg/m3 (10 ppm), is de nieuwe wettelijke grenswaarde van 2,3 mg/m3 (1,6 ppm) van toepassing. De Nederlandse wetgever loopt daarmee Europees gezien ruim voor de muziek uit. Toch is Dräger Safety in Lübeck enthousiast aan het werk gegaan om specifiek voor de Nederlandse situatie de juiste – extreem gevoelige – sensor te fabriceren. Want wat stelt een wettelijke grenswaarde voor als niemand in staat zou zijn te bepalen of deze al dan niet wordt overschreden? Het vervaardigen van een compacte sensor die met voldoende nauwkeurigheid kan vaststellen of de concentratie H2S beneden de wettelijke grenswaarde blijft is niet eenvoudig. Bestaande (oude) sensoren zitten dan juist in de buurt van hun detectiedrempel, hetgeen betrouwbare signalering en alarmering in de weg staat. In mei meldde Dräger Safety reeds dat er een sensor voor stationaire installaties beschikbaar was met een detectiedrempel van 0,5 ppm.
H2S
Nu is er in de nieuwe range supercompacte XXS-sensoren een H2S low concentration sensor ontwikkeld met een detectiedrempel van slechts 0,4 ppm. Deze elektrochemische sensor is geen ‘upgrade’ van een bestaande sensor maar is geheel nieuw ontwikkeld. Hij vindt zijn toepassing in de X-am 5000 persoonlijke multigas-tester en in de PAC 7000 serie enkelvoudige meetinstrumenten. PAC-7000 serie compleet De uitgebreide serie personal monitors ofwel enkelvoudige draagbare gasdetectoren is met de komst van de nieuwe H2S low concentration sensor compleet. De PAC-7000 is nu verkrijgbaar voor de volgende gassen en dampen: O2, CO, H2S, NH3, CO2, HCN, NO2, PH3 en SO2.
Het gas diwaterstofsulfide, ook wel H2S, rioolgas of zwavelwaterstof genaamd, is brandbaar, zeer giftig en schadelijk voor het milieu. Het wordt gevormd bij rotting van zwavelhoudend organisch materiaal, met name in een anaerobe omgeving zoals een gesloten gierput of een rioolstelsel. De geur is zeer kenmer kend en laat zich het beste omschrijven als die van rotte eieren. Het menselijk reukorgaan detecteert H2S reeds bij waarden in de buurt van 0,1 mg/m3 en ongemerkte blootstelling zal dus niet snel voorkomen. Het gevaar schuilt in de ongemerkte adaptatie van het reukor gaan, waardoor na enige tijd de sensatie van stank afneemt. Bij zeer hoge con centraties (in de orde van grootte van 200 ppm) treedt sterke irritatie van slijm vliezen op en raakt het reukorgaan al bij de tweede of derde ademteug verlamd. Bij blootstelling aan dergelijke concen traties stopt een slachtoffer met ademen en dient hij of zij direct in de schone buitenlucht te worden gebracht. Er kan eventueel zuurstof worden toegediend. Hulpverleners moeten zelf afdoende beschermd zijn.