Alcoholslot-demo Friesland Succesvolle aftrap met de Dräger Interlock XT

nieuwsbrief dräger safety    MEI 2008

Deze nieuwsbrief verschijnt twee maal per jaar in een oplage van 7.500 exemplaren en wordt verspreid onder relaties van Dräger Safety Nederland B.V.

Alcoholslot-demo Friesland

Succesvolle aftrap met de Dräger Interlock XT Op woensdag 9 april is de eerste grootschalige test van het alcohol­ slot voor voertuigen gestart. De test wordt gehouden door het ministerie van Verkeer en Waterstaat in samen­ werking met het Regionaal Orgaan verkeersveiligheid Friesland (ROF). Veertig voertuigen zijn uitgerust met alcoholsloten van Dräger Safety, afgesteld op een promillage van 0,2. In het Friese Drachten heeft minister Eurlings met een krachtige ademstoot in de Dräger Interlock XT de testperiode ingeluid. Het voertuig dat de eer te beurt viel om ‘beademd’ te worden door de minister, ontgrendelde de startblokkering en startte zoals verwacht. ­Dräger’s Gerrit Grefelman mocht zijne excellentie voorzien van de (minimale) instructies voor het verrichten van de noodzakelijke handelingen. Eurlings gaf in zijn toespraak blijk van betrokkenheid en meldde aan de grote groep toegestroomde journalisten en belangstellenden dat hij veel waarde hecht aan de invoering van het alcoholslot voor betrapte overtreders en recidivisten. De bedoeling is dat bestuurders die met een slok op aan het verkeer hebben deelgenomen de keuze krijgen tussen inlevering van het rijbewijs of het laten installeren van een alcoholslot voor een periode van twee jaar. De straf zal in de plannen worden opgelegd aan ‘zware

overtreders’ die met meer dan 1,3 promille alcohol in het bloed aan het verkeer hebben deelgenomen en aan jeugdigen of recidivisten die zijn betrapt met een promillage van 1,0 of hoger. Veilig Verkeer Nederland pleit overigens voor scherpere waarden. De animo voor deelname aan deze test was onverwacht groot; voor de vereiste tachtig bestuurders c.q. voertuigen kon worden ­gekozen uit meer dan duizend aanmeldingen. Na de open inschrijvingsperiode in Friesland en de selectie van de gelukkigen zijn de uitverkorenen begonnen aan hun opdracht om gedurende twee maanden met een alcoholslot op hun voertuig aan het verkeer deel te nemen. Na afloop van de test worden de voertuigen

weer ontdaan van het alcoholslot en geheel in de oorspronkelijke staat teruggebracht. De bedoeling van deze operatie met de representatieve testgroep is om te beoordelen hoe de sloten met hun specifieke instellingen in de dagelijkse praktijk worden ervaren, om te leren omgaan met de verkregen gegevens uit de datalog en om ervaring op te doen met de inen uitbouw ervan. Na afloop van de plechtigheid keerde Eurlings terug naar Den Haag, per dienstauto; zonder alcoholslot maar wel met chauffeur. Meer informatie over de test met het alcoholslot: www.rof.nl/alcoholslot

In deze NieuwsDräger O.A. CO2 concen­tratie Snel aantonen van in ademlucht­cilinders biologische agentia

DrugTest 5000

Oliedetectie in gecomprimeerde lucht

De Q-fix verbinding tussen masker en helm

FPS-COM geïntegreerde masker­communicatie

Pagina 3

Pagina 7

Pagina 8

Pagina 9

Pagina 10

Pagina 6

C O L U M N

Risico is kans maal effect Voldaan achterover zakken in de bureaustoel is er niet bij. De techniek ontwikkelt zich razendsnel, mede door onze eigen inspanningen. Die techniek willen we graag inzetten om de veiligheid van onze klanten te garanderen. Hoe hoog ligt onze lat? Soms word je gedwongen tot het maken van ‘evolutionaire sprongen’. De lat van de regelgever gaat soms sneller omhoog dan je met de techniek denkt bij te kunnen houden. In ons dagelijks handelen zijn we voortdurend bezig met het inschatten van risico’s. Hoe groter de kans is dat het fout gaat en hoe groter het effect is dat er optreedt, hoe meer we moeten oppassen. Als we de straat oversteken, schatten we eerst het risico in. Als ik een brief openmaak, houd ik persoonlijk niet direct rekening met Antrax. De kans dat ik zo’n brief ontvang, is voor mij verwaarloosbaar klein. Op de postkamer van een willekeurig ministerie in Den Haag ligt dat anders. Bovendien is het risico van dat beetje poeder lastiger in te schatten dan het gevaar dat je loopt bij het oversteken. Poeder is weliswaar zichtbaar, maar hoeft niet gevaarlijk te zijn. Het kan net zo goed onschuldig waspoeder of bloem zijn. Als onze zintuigen tekortschieten, kunnen technologie en chemie

nieuwsbrief dräger safety    MEI 2008

Utility Vest politie

Handen vrij voor het arrestatieteam Arrestatieteams van de politie moeten bij invallen en ontruimingen barricades en hindernissen nemen. Afhankelijk van het ‘aanvalsplan’ wordt daarbij gebruik gemaakt van relatief onschuldige rook- en lichtgranaten. Beginnende brandjes, bewust veroorzaakt door weerspannige bezetters, of kleine vuurhaardjes die ontstaan door het gebruik van de genoemde granaten moeten worden geblust. Creatieve aanpak Het dragen van een kleine brandblusser belemmert de bewegingsvrijheid en men heeft de handen niet vrij voor het hanteren van breekijzers en eventuele andere gereedschappen of wapens. Er zijn teams die het probleem oplossen door oude draagframes van ademluchttoestellen te modificeren zodat er een brandblusser in of aan kan worden gemonteerd. Hoewel zeker inventief, is de oplossing niet ideaal.

ons helpen. Dräger Safety heeft sinds kort heel eenvoudige testjes waarmee ter plekke razendsnel uitsluitsel is te verkrijgen omtrent de aard van de aangetroffen stoffen. Eerstelijns laboratoria in een doosje. Niet alleen detecteren wij voor Antrax; dronken chauffeurs of operators onder invloed van zekere middelen lopen dankzij Dräger detectie sneller tegen de lamp. Dräger Safety helpt met technologie de kans dat het fout gaat te verkleinen en de effecten te beperken. Doordat de Interlock XT, het alcoholslot, in Friesland al zo succesvol wordt ingezet voel ik me zelfs hier in Zuid Holland al veiliger in het verkeer…

Professionele oplossing Dräger Safety levert een veelzijdig comfortharnas, het zogenaamde ­Utility Vest, dat is ontwikkeld om veilig en met minimale hinder een klein tot middelgroot draagbaar blustoestel aan het lichaam te beves­tigen. Een blusser naar keuze met een inhoud van 2,5 tot 4 liter wordt in een speciale pocket onderaan de rug van het vest meegedragen, waardoor de balans van de drager minimaal verstoord raakt en bovendien de eventuele slanglengte van een standaard brandblusser toereikend is. De pocket kan zowel verticaal als horizontaal worden aangebracht. Tevens is voorzien in een aantal D-ringen aan de draagbanden aan ­borstzijde. Deze ringen zijn te gebruiken voor de bevestiging van diverse gereedschappen die de gebruiker liefst niet ín – maar wel bij de hand wil hebben. Een overdaad aan spullen kan betekenen dat men tegenover een arrestant juist met ‘lege handen staat’. Help dat te voorkomen door gebruik te maken van het Utility Vest.

Reageren?

NieuwsDräger is een uitgave van Dräger Safety Nederland B.V., verschijnt twee keer per jaar en wordt kosteloos toegezonden aan alle relaties en klanten van Dräger Safety. Eindredactie: Marc Ettema, Postbus 310, 2700 AH Zoetermeer, tel. 079-3444 666. Teksten: Marcel F. Captijn. Vormgeving: Kade 10 Communicatie, Leiden. Hoewel Dräger Safety de grootst mogelijke zorg aan de inhoud van deze uitgave besteedt, mogen er geen rechten aan worden ontleend. Kijk ook op www.draeger-safety.nl voor alle productinformatie en nieuwtjes. Naast de gedrukte NieuwsDräger verschijnt er ook regelmatig een digitale nieuwsbrief. Aanmelden hiervoor kan via de website (eSupport).

P  2 | 

Eerst spoelen, dan vullen

Voorkom te hoge concentraties CO2 in ademlucht Bij het vullen van ademluchtcilinders moet het filter van de compressor­ installatie kortstondig worden gespoeld door lucht ‘af te laten’ voordat de eerste cilinders worden aangekoppeld. Dat is vooral van belang als de installatie enige tijd niet is gebruikt. Peter van Buuren, Product Manager Protectie van Dräger Safety legt uit waarom. CO2 adsorptie in het filter Iedere vulinstallatie voor ademluchtcilinders is voorzien van een filter. Dat filter is een onmisbaar onderdeel; het verwijdert onder andere oliesporen uit de gecomprimeerde lucht en ­ontdoet het van een teveel aan waterdamp om condensatie te voorkomen. Het filterpatroon bevat hiertoe onder andere droogkorrels en die hebben als natuurlijke eigenschap dat ze tijdens stilstand kooldioxide adsorberen uit de lucht. Als de druk wordt verlaagd, hetgeen gebeurt bij doorstroming tijdens het vullen, ­ontwijkt dat CO2, waardoor er in het filterpatroon en in de eerste uitstromende lucht een verhoogde concentratie CO2 ontstaat. Bij de eerste tientallen liters vullucht wordt die CO2 verdeeld over de te vullen cilinders. Dat is niet de bedoeling, dus is het zaak om de eerste liters af te blazen voordat de cilinders worden aangesloten aan de vulbalk. Cijfers en de norm NEN-EN 12021 (Ademhalingsbeschermingsmiddelen – Perslucht voor ademhalingstoestellen) geeft 500 ppm als grens voor de hoeveelheid CO2 in ademlucht. Die grens kan ruim worden overschreden als het filter van de compressor niet wordt gespoeld. Schone omgevingslucht, bijvoorbeeld de buitenlucht die de compressorinstallatie via de aanzuigleiding inneemt, bevat 350 à 400 ppm CO2, mits er geen externe bronnen voor een overschot

zorgen. Aanzuigen bij een laadplatform, een autoweg of bij een compressor met verbrandingsmotor is natuurlijk uit den boze en kan als gevolg hebben dat de norm niet wordt gehaald. Maar, ook als er ‘schone’ lucht wordt ingenomen, kan een eerste stoot lucht uit een ­compressor die enige tijd niet is gebruikt vaak al een veelvoud van het in de norm genoemde maximum aan CO2 bevatten.

maken dat het beschreven effect veel harder aankomt. Voor duikers is het daarom extra belangrijk om veel aandacht te schenken aan de juiste samenstelling van de ademlucht in de cilinders. Training van ademtechniek en het herkennen van symptomen die samenhangen met een onjuist CO2-gehalte zijn, naast het afblazen van de eerste stoot lucht uit de vulinstallatie, van groot belang.

Effect op het lichaam Een teveel aan CO2 in ademlucht is op zijn zachtst gezegd onwenselijk. In de hersenstam bevindt zich het ademhalingscentrum (‘receptor’ in de nekzone). Dit regelt onbewust de snelheid en diepte van de ademhaling aan de

Conclusie Iedere door Dräger Safety geleverde ademluchtvulinstallatie is voorzien van een hand­ leiding waarin aandacht wordt besteed aan het ‘spoelen’ voordat de cilinders worden gevuld. Alle opleidingen op het gebied van ademlucht

hand van de koodioxideconcentratie in het bloed. Als ingeademde lucht reeds een teveel aan CO2 bevat, zal de ademhaling dieper worden en kan zelfs hyperventilatie ontstaan, terwijl de lucht toch voldoende zuurstof bevat. CO2 bindt zich sneller aan hemoglobine in het bloed dan de zuurstof. Er kan een gevoel ontstaan dat men buiten adem is. De hyper­ ventilatie en zelfs bewustzijnsverlies die kunnen ontstaan blijken vooral een risico in de duiksport. De omstandigheden bij het duiken

uit drukcilinders behandelen de eenvoudige routine van het aflaten van de eerste stoot lucht. Desondanks wordt het in de praktijk soms vergeten. Hoe veilig apparatuur ook is, onjuist handelen kan alle inspanning teniet doen…

P   | 5

Het PSS 7000 concept

De ‘vinger aan de pols’ van de ademlucht Ademluchttoestellen zijn sinds jaar en dag voorzien van een manometer, de laatste jaren veelal in een digitale uitvoering. De digitale manometer heeft zich ontwikkeld tot een elektronische signalerings- en waarschuwings­ eenheid die veel meer kan dan de druk aangeven. Inmiddels is er een derde generatie ontwikkeld, toe te passen op het PSS7000 ademluchttoestel. Robuust, compact, bedrijfszeker en intelligent. Uiteraard zijn de bekende functies aanwezig en waar mogelijk verbeterd of uitgebreid. Het centrale ‘elektronische hart’ bevindt zich midden in de rugplaat van het draagstel en een aanvullende indicatie in het masker is mogelijk. Ook is er een ‘man-down alarm’ ingebouwd, het systeem heeft een ingebouwde logfunctie en er kan worden voorzien in uitlezing op afstand. Kom daar eens om bij een analoge manometer…. Verbeteringen Bij de conventionele systemen is er een hogedrukleiding naar de manometer nodig. Deze leiding is afkomstig van de hogedruk-zijde van het reduceerventiel. De elektronische druk­ opnemer van de Bodyguard 7000 bevindt zich in de rugplaat van het draagframe. Hierdoor is de hogedrukleiding naar de uitleesunit niet meer nodig; het is een soepele kabel over de linkerschouderband geworden. Het LCD display is vergroot, maar de lay-out is wel zoveel mogelijk gelijkgehouden aan de vertrouwde voorgangers. Er is dus geen scholing of instructie noodzakelijk als gebruikers al vertrouwd zijn met de ‘voor­ gangers’, bekend als Bodyguard I en –II. De uitleesunit voorziet nog steeds in een ‘analoge’ indicatie in de vorm van een balk, waarop in een oogopslag de

a­ ctuele luchtvoorraad is af te lezen. Heldere achtergrondverlichting van het display zorgt voor een goede afleesbaarheid in het donker. Opbouw Het intelligente hart van de Bodyguard 7000 bevindt zich in de rugplaat van het draagstel. Op die plaats zijn ook de batterijen onder­ gebracht. Normaliter zijn dat vijf standaard AA penlight-cellen, maar zodra de Bodyguard 7000 wordt gebruikt met een Head-up-Display of een telemetriezender wordt een speciale Lithium-Ion batterij met een hogere capaciteit aangebracht. Bij een gemiddeld gebruik van een uur per dag, zal vervanging van de penlights tijdens een jaarlijkse servicebeurt ­volstaan. Voor de Lithium-Ion batterij zijn ­speciale laders verkrijgbaar. Logging De centraal aangebrachte processorunit slaat tijdens het gebruik voortdurend gegevens op betreffende het verloop van de inzettijd, het verbruik van de ademlucht en even­tuele alarmmeldingen. Deze gegevens bewijzen hun nut als er sprake is geweest van een ‘near-miss’ of als er twijfels zouden bestaan over de werking van het systeem. De Bodyguard 7000 heeft ook een ingebouwde kaartlezer voor de persoonlijke ID-kaart van de gebruiker. Indien gewenst kan iedere gebruiker worden uitgerust met een ID-kaart waarmee de Bodyguard 7000 de persoonlijke gegevens van deze gebruiker verwerkt in logfiles en telemetriegegevens en eventuele persoonlijke settings automatisch overneemt. Man-down alarm Bij het opendraaien van de cilinder wordt automatisch het man-down alarm ­geactiveerd. Als

de gebruiker van het draagstel 35 seconden niet beweegt, klinkt er eerst een vooralarm en als dat niet wordt gevolgd door een beweging, dan weerklinkt er een alarmtoon van 110 dB(A). Ditzelfde noodsignaal is hand­matig te activeren met de gele paniekknop op de Bodyguard. Klantspecifieke settings Desgewenst kan iedere Bodyguard 7000 via een computer-gebruikersinterface worden geprogrammeerd. Zaken als de alarmduur, alarmwaarde, gewenste uitlezingen en ­tijdsduur dat de achtergrondverlichting van de uitleesunit brandt zijn naar de specifieke wensen van de gebruiker in te stellen. In ­principe is dit een eenmalige handeling die door Dräger Safety of door de gebruiker zelf kan worden gedaan. Head-up-Display (HUD) Bij toepassing van het Head-up-Display kan de belangrijke informatie over de restdruk op een kleine serie LEDs in het masker worden afgelezen. Een viertal LEDs bevinden zich rechts onder het vizier en verschaffen de drager de belangrijkste drukinformatie. Elke 45 seconden lichten de LEDs kortstondig op. De noodzakelijke informatie wordt draadloos verzonden door een kleine zendmodule in de rugplaat.

nieuwsbrief dräger safety    MEI 2008

ParkSense RS

gebruiker Het Head-up-Display is een zelfstandige unit die ook in bestaande PSS90 en PSS100 ademluchtsystemen is aan te brengen, waarbij de zendmodule aan de hogedrukleiding wordt bevestigd. De fluit die het bereiken van een druk van 55 bar aangeeft gaat gepaard met een fel knipperen van de verlichting van de HUD in het masker, zodat de gebruiker ook visueel wordt gewaarschuwd. Voorts regelt de helderheid van de LEDs automatisch terug zodra het donkerder wordt; dit om verblinding te voorkomen. Cilindersnelkoppeling De PSS7000 ademluchttoestellen zijn optioneel te voorzien van een snelkoppelingsysteem. Dat systeem werkt uiterst snel en het is beveiligd tegen loskoppelen onder druk. Bij een langdurige inzet kan een cilinder binnen luttele seconden worden gewisseld. Bestaande cilinders zijn door het inschroeven van een adapter eenvoudig geschikt te maken voor de snelkoppeling. Als er bij een grootschalige inzet cilinders van een naburig korps gebruikt zouden moeten worden, hoeft alleen een adaptertje te worden ingeschroefd. Uiteraard is ook het eigen vulstation aan te passen, waardoor ook het vullen sneller verloopt. Telemetrie De Bodyguard 7000 kan worden voorzien van een telemetriezender om het uitlezen van alle gegevens op afstand mogelijk te maken. Dat is geen extra radiopakket aan de heupband meer; de zender bevindt zich samen met de andere elektronica in de rugplaat van het draagstel en maakt gebruik van de centrale batterijvoeding. Dankzij al deze voorzieningen is het PSS 7000 ademluchttoestel het meest veelzijdige, veilige en complete systeem dat de ademluchtgebruiker zich zou kunnen wensen. Voor informatie over de PSS 7000 of een van de beschreven toebehoren kan contact worden opgenomen met de afdeling verkoop VT.

CO- en LPG detectie en alarmering in parkeergarages Als marktleider in Nederland levert, installeert en onderhoudt Dräger Safety gasdetectie­ systemen voor parkeergarages en (voertuig-) werkplaatsen. Het meest recente systeem, de ParkSense RS, is betrouwbaar en economisch en vergt door toepassing van een RS-485 bussysteem slechts een minimum aan bekabeling. Sensoren behoeven namelijk geen individuele kabels naar de centrale maar zijn middels een databus met de centrale verbonden. Dat biedt voordelen bij installatie, onderhoud en uitbreiding van het systeem. Verder biedt de ParkSense RS diverse stuurmogelijkheden waar­ onder: potentiaalvrije contacten vanuit de centrale; lokale potentiaalvrije contacten vanuit de melderbus of 4-20mA aansturing vanuit de centrale voor frequentiegeregelde ventilatiesystemen. De aansturing van het ventilatiesysteem kan in diverse secties verdeeld worden, hetgeen het energieverbruik van een parkeer­ garage fors kan beperken. Regelgeving Parkeergarages die mechanisch geventileerd worden, moeten volgens NEN 2443 voorzien zijn van een adequaat gasdetectiesysteem voor zowel koolmonoxide (CO) als LPG. Via de bouwregelgeving wordt daar door gemeenten op toegezien. Koolmonoxide wordt door ­verbrandingsmotoren uitgestoten als de verbranding niet ideaal verloopt, bijvoorbeeld door zuurstoftekort in de omgeving of door slecht afgestelde motoren en defecte katalysatoren. LPG kan uit tanks van voertuigen lekken. Hierbij valt te denken aan de overdrukbeveiliging en koppelingen van leidingen en slangen. Werking, functies en sturing De ParkSense RS centrale staat in verbinding met maximaal 96 individuele sensoren. Voor grotere systemen kunnen er meerdere systemen aan elkaar gekoppeld worden. De sensoren zijn voorzien van onopvallende, degelijke roestvaststalen behuizingen. Afhankelijk van gemeten concentraties en ingestelde drempelwaarden zal de centrale eerst alarmniveau 1 bereiken: de mechanische ventilatie van de parkeergarage wordt van het normale niveau ‘opgeregeld’ naar ca 60%. Bij overschrijding van een volgende drempel wordt de ventilatie naar maximum geschakeld (alarmniveau 2). Bij het hoogste alarmniveau, -3, wordt tevens

een ontruimingsinstallatie bestaande uit waarschuwingsborden, flitsers en sirenes ingeschakeld. Al deze zaken heeft Dräger Safety in het eigen programma. De centrale beschikt over potentiaalvrije schakelcontacten om bijvoorbeeld toegangsslagbomen, speedgates en rolhekken te sluiten, uitgangen te ontgrendelen en andere externe systemen aan te sturen. Het is tevens mogelijk het gasdetectiesysteem te integreren in het eveneens door Drager Safety te leveren brandmeld-/ontruimingssysteem. Doormelding aan een eventueel gebouwbeheersysteem is eenvoudig te realiseren via een BACnet datakoppeling. Installeren De roestvaststalen behuizingen worden compleet met aansluitconnectoren en aansluitschema geleverd maar zonder de benodigde sensor electronica. Hierdoor kan de bekabeling aangesloten worden zonder kans op beschadiging van de electronica en sensoren. De sensoren worden seperaat volledig gecalibreerd aangeleverd zodat tijdens het inbedrijfstellen geen extra tijd nodig is voor het calibreren van de sensoren. De afdeling Gas-& Branddetectie van Dräger Safety helpt u graag aan systeemspecificaties en datasheets van de centrale, signaleringsborden en detectoren of beantwoordt uw vragen. Telefoon 079-3444845

nieuwsbrief dräger safety    MEI 2008

Biologische agentia snel aangetoond met de Bio-Agent Test Er bestaan duizenden ziekmakende organismen, waar­van een aantal wordt misbruikt als biologisch strijd­middel. Met name bacteriën die sporen vormen en in deze slaaptoestand langdurig extreme omstandig­heden kunnen trotseren zijn ‘populair’. Bioterrorisme of biologische oorlogvoering eist voorts dat de agentia lastig te detecteren zijn, dat ze ‘snel werken’ en dat het schadelijke effect zo groot mogelijk is. Op grond hiervan is dus vast te stellen op welke substanties men bedacht moet zijn bij de bestrijding van bioterrorisme. Aan te tonen substanties Dräger Safety introduceert een snelle en simpele test voor het aantonen van de meest voorkomende biologische ‘strijdmiddelen’. De immunologische sneltest is in staat om zelfs lage concentraties Anthrax, Stafylokokken Enterotoxine B (SEB), Ricine, Pestverwekkers (Yersina Pestis) en Botuline Toxine aan te tonen in verdachte stoffen. Deze pre-test leent zich vooral voor gebruik door defensie, brandweer, politie en ondernemers in de transportsector en voldoet aan NATO Standard Agreement 4571.

nemen, de dop met het staafje terugschroeven op het flesje en dient vervolgens even te schudden. Na deze handeling wordt met hetzelfde staafje een kleine hoeveelheid van de vloeistof op een (eventueel meervoudige) teststrip aangebracht. Door verkleuring van de indicatoren kan aanwezigheid van een van de biologische agentia worden vastgesteld. Positieve testresultaten zijn bij forse concentraties meestal na drie minuten bekend, voor een betrouwbare en volledige uitlezing dient 15 minuten tot een half uur in acht worden genomen.

Gebruik van de testkit De Dräger Bio-Agent Test bestaat uit een flesje met daarin een bufferoplossing en een monsterstaafje (klein sponsje) dat aan de dop is bevestigd. De gebruiker kan zelfs met beschermende kleding en zware handschoenen aan een monster van de verdachte substantie

Eigenschappen De kruisgevoeligheid (valse positief-indicatie door verwante substanties) is zeer klein en de detectiegrens ligt buitengewoon laag. De testkits zijn twee jaar houdbaar en leveren betrouwbare resultaten bij temperaturen tussen 4 en 49 graden Celsius. Gekoelde opslag is niet

Populaire biologische strijdmiddelen Over de belangrijkste vertegenwoordigers van de zogenaamde ‘dirty dozen’: Anthrax (miltvuur): Sporen van de bacterie Bacillus anthracis kunnen decennia lang overleven zonder gastheer. De naam van de ziekte is taalkundig verwant aan antraciet en komt van de zwarte huidverkleuring die optreedt bij huidmiltvuur. Regelmatig in het nieuws; (vermeende) sporen worden nu en dan aangetroffen in zgn. ‘poederbrieven’ of ‘verdachte pakketjes’.

wordt afgescheiden. Niet het organisme zelf, maar de stoffen die het afscheidt in de dunne darm van de mens zorgen voor schadelijke effecten.

SEB: Ziekmakende stof die door stafylokokken tijdens hun groei in het menselijk lichaam

Pest: Builenpest en longpest worden verspreid door de bacterie Yersina Pestis, die norma-

Ricine: Giftig eiwit, afkomstig van de zaden (bonen) van de wonderboom. Zeer giftig en eenvoudig te produceren, wat het tot een populair biologisch strijdmiddel maakt.

nodig. Er mag daarom met recht gesproken worden van een goede test die een waardevolle uitbreiding betekent in het arsenaal gereedschappen dat wordt ingezet in de strijd tegen bioterrorisme. De Bio-Agent Test is zowel enkel- als meervoudig leverbaar en er zijn trainingssets beschikbaar. Voor meer informatie over de Bio-Agent Test kunt u contact opnemen met de afdeling Verkoop VT: 079-3444777

liter de rattenvlo als gastheer heeft. De bacterie wordt inmiddels door het Center for Disease Control (CDC) aangemerkt als categorie A pathogeen voor biologische oorlogvoering. Botulinumtoxine: Eiwit dat door de bacterie Clostridium Botulinum wordt geproduceerd. Botulinumtoxine is waarschijnlijk de meest giftige stof op aarde. Clostridium Botulinum is een sporenvormende bacterie die in water en grond voorkomt en met name in kadavers van eenden in hoge concentraties kan worden aangetroffen. Veroorzaakt botulisme.

P  6 | 

DrugTest® 5000

Snelle en eenvoudige drugdetectie zeer positief ontvangen! Labcondities nu ook in het veld bereikbaar Dräger heeft onlangs de de DrugTest 5000 gelanceerd, een snelle en betrouwbare kwalitatieve test op het gebruik van gangbare verdovende middelen. Wereldwijd wordt hier zeer enthousiast op gereageerd. Niet alleen in de politiewereld – waar men al jaren op zoek is naar een betrouw­bare en eenvoudig uit te voeren drugstester – maar ook vanuit het bedrijfs­leven – voor workplace detection – is wereldwijd grote belangstelling getoond. Laboratoriumtesten duren vaak te lang, het afnemen van bloed of urine stuit op bezwaren en met urinemonsters kan te gemakkelijk worden ‘gesjoemeld’. De minst belastende test is het nemen van een oraal vloeistofmonster (speeksel), dat vervolgens chemisch wordt geanalyseerd. De betrouwbaarheid doet niet onder voor een urinetest en de ‘proefpersoon’ zal in de praktijk nauwelijks bezwaar kunnen maken tegen het zelf even tegen het wangslijmvlies bewegen van een teststaafje. De benodigde apparatuur De twee hoofdcomponenten van het DrugTest 5000 systeem zijn de draagbare DrugTest 5000 analyzer en de DrugTest 5000 test kits. De analyzer is een compact draagbaar ­apparaat, niet zwaarder dan viereneenhalve kilogram. Luchtdicht verpakte test kits zijn in verschillende samenstelling leverbaar en naar behoefte mee te nemen. Werkwijze Na het verwijderen van de beschermkap van de speekselcollector (staafje) beweegt de proefpersoon zelf de collector even heen en weer tussen wang en tandvlees. Zodra er voldoende speeksel is verzameld, kleurt de collector blauw en kan deze aan de bedienaar worden overhandigd. De testcassette met patroon kan eenvoudig in de analyzer worden gepaatst en binnen enkele minuten wordt een ondubbel­ zinnig resultaat getoond op het duidelijk afleesbare LCD-scherm. Gedetecteerde typen drugs De DrugTest 5000 is geschikt om een breed spectrum van druggebruik aan het daglicht te brengen. Amfetaminen, designer amfetaminen, opiaten, cocaïne (en haar metabolieten), benzodiazepine en cannabinoïden worden snel en accuraat aangetoond. Het is

niet langer noodzakelijk om slechts af te gaan op soms minder specifieke verschijnselen die een gebruiker kan vertonen, hoewel ze natuurlijk nog steeds een aanleiding kunnen zijn om de waarnemingen nader te onderzoeken. In ieder geval kan de DrugTest 5000 in de meeste gevallen voorkomen dat een ‘verdacht persoon’ aan ingrijpende onderzoeken moet worden onderworpen of dat er gewacht moet worden op de uitslag van een laboratoriumtest elders… Opmerkelijke eigenschappen In het oog springende en unieke eigenschappen van de DrugTest 5000 zijn de hygiënische behandeling van het speekselmonster. Zowel de bedienaar als het instrument zelf komen op geen enkele wijze in aanraking met het monster. De bedienaar heeft geen beschermende handschoenen nodig en het instrument blijft volledig vrij van speeksel. Tussentijds reinigen

is daarom niet noodzakelijk. Bovendien is de speekselcollecor zeer snel, een niet te ­veronachtzamen voordeel waar reeds met lof op wordt gereageerd: een gemiddelde ­speekselmonstername duurt niet langer dan 70 seconden. Dräger Safety verschaft graag aanvullende informatie over de DrugTest 5000: per ­telefoon kan dat via 079-3444826 (Gerrit Grefelman). Ook de website van Dräger zal spoedig nadere vragen beantwoorden.

UCF warmtebeeldcamera succesvol

Mega-opdracht in Limburg P. Roodenrijs, Business Unit Manager van Dräger Safety Nederland en verkoopadviseur Ronald Vos waren op twintig december 2007 aanwezig bij de ondertekening van een mantelovereenkomst voor de levering van veertig UCF infraroodcamera’s, bestemd voor de sector ­Veiligheid van de regio Noord- en Midden­Limburg. Het betreft voor Dräger Safety wereldwijd de grootste opdracht voor dit nieuwe product tot nu toe. “Drager Safety Nederland is trots op de erkenning die de camera mede door deze order krijgt,” zo stelt Paul Roodenrijs. “We hebben natuurlijk alle vertrouwen in deze camera’s, maar het blijft toch mooi om dat bevestigd te zien. De toekomstige gebruikers zullen er bij de toepassing in de praktijk nog meer van

overtuigd raken hoe belangrijk een goede warmtebeeldcamera is bij het bestrijden van branden en het opsporen van slachtoffers. Het belang van een optimale uitrusting is groot en daar is iedereen in de regio Limburg van overtuigd. Dat blijkt onder meer uit de aanwezigheid van diverse regiocommandanten van de brandweer en de mede-ondertekening van de overeenkomst door de burgemeester van Venlo, de heer Drs. H.M.F. Bruls. Onze eigen verkoopadviseur Ronald Vos verdient natuurlijk ook een pluim, want – hoe goed de nieuwe camera’s ook zijn – de verkoop gaat nog net niet vanzelf…” De nieuwe, in eigen beheer geproduceerde warmtebeeldcamera blijkt door zijn handzaamheid, robuustheid en goede prestaties een groot succes. In de vorige editie van NieuwsDräger is deze camera uitvoerig beschreven. Natuurlijk is alle informatie over de UCF 1600 en de UCF 3200 (met dubbele resolutie) te vinden op de website van Dräger, www.draeger-safety.nl.

P  | 9

De Dräger Impaktor®

Oliedetectie in ademlucht Compressoren voor ademlucht zijn complexe mechanische apparaten, waarin wrijving van metalen onderdelen voorkomt. Bij werkdrukken van meer dan driehonderd bar kan de wrijving fors oplopen en wordt olie gebruikt om metallisch contact, slijtage en daarmee het loskomen van metaaldeeltjes te voorkomen. Zo goed als olie is voor machines, zo slecht is het in ademlucht. Hoewel olieafscheiders deel uitmaken van het vulstation, is het geen zaak van blind vertrouwen dat ook daadwerkelijk alle microscopisch kleine oliedruppeltjes (aerosolen) worden afgevangen. Om de aanwezigheid van olie-aerosolen vast te stellen zijn er oliedetectoren beschikbaar waarmee kan worden bepaald of de hoeveelheid olie beneden de grenswaarde voor de bewuste toepassing ligt. Oliedetectie Er zijn een aantal methoden waarmee de hoeveelheid olie in de gecomprimeerde lucht kan worden vastgesteld. Fotometrie, monstername op filtermateriaal of XAD-kolom (waarbij laboratoriumanalyse achteraf noodzakelijk is), gas­ detectiebuisjes en impaktors met schaalverdeling. De laatste detectiemethode berust op het verschil in massa tussen de lucht en de olie­ nevel. Een oliedruppeltje, hoe fijn ook, heeft een grotere dichtheid (massa per volume­eenheid) dan lucht en is bij snelle beweging dus moeilijker uit zijn baan te brengen. Op dit principe berust de Dräger Impaktor. In feite is het een ingenieus gevormd kanaal waarin de lucht met grote snelheid een richtingsverandering ondergaat. De olie-aerosolen die ‘uit de bocht vliegen’ worden op een actief detectieplaatje opgevangen en geven daar een patroon dat een directe en duidelijke uitlezing via een vergelijking met gekalibreerde

voorbeeld­patronen mogelijk maakt. De detectieplaatjes geven een contrastrijke verkleuring te zien en reageren op minerale en plantaardige oliën en zelfs op 100 % synthetische varianten, die in toenemende mate in zwang raken. Voordelen van de ‘vergelijkingsimpactor’ De nieuwe Dräger Impaktor is compatibel met het bestaande Aerotest-systeem en kan voor verschillende concentratiebereiken worden ingezet. De detectiegrens is zeer laag; tot 0,1 mg/m3 (vergelijk dit met de conventionele detectiebuisjes die onder 0,3 mg/m3 niet meer in staat zijn oliesporen detecteren en bovendien problemen kunnen hebben met synthe­ tische olie. Verder heeft de Impaktor geen schadelijke chemische stoffen ingebouwd, is de uitlezing eenvoudig en het resultaat een­ duidig vast te stellen zonder laboratoriumanalyse. Bovendien wordt niet slechts een goed/ fout indicatie gegeven maar is een graduele interpretatie met redelijke nauwkeurigheid beschikbaar. Met andere woorden: niets staat de verwachtte grote populariteit van de Impaktor in de weg. Grenswaarden De hoeveelheid olie-aerosolen die is toegestaan in ademlucht is niet voor iedere toepassing hetzelfde. De grenswaarde voor civiele duiktoepassingen en gebruik door brandweerlieden is 0,5 mg/m3, voor ‘medische ademlucht’ 0,1 mg/m3 en voor proceslucht in de farmacie en voedselindustrie wordt bij nieuwe installaties een acceptatietest uitgevoerd waarbij een grenswaarde van 0,01 mg/m3 niet mag worden overschreden. Op dit ogenblik is de Impaktor olie-aerosolen detector beschikbaar voor het bekende Dräger Aerotest-systeem voor hogedruktoepassingen. In de nabije toekomst zal de Impaktor ook leverbaar worden voor lagedruksystemen zoals die worden gebruikt voor onafhankelijke adembescherming bij autospuiters (verselucht­ kappen) en in medische omgevingen. Bovendien is de techniek bruikbaar voor andere aerosolen, en dat biedt perspectieven voor de toekomst. Dräger meldt zich nader...

De Q-fix sluiting

Het perfecte

nieuwsbrief dräger safety    MEI 2008

huwelijk van helm en volgelaatsmasker Een gewoon volgelaatsmasker is voorzien van een hoofdbandenstel of kopspin om het masker op zijn plaats te houden. Brandweerkorpsen werken echter al jaren met volgelaatsmaskers die met haken aan de helm worden bevestigd. Dat werkt sterk tijdsbesparend, de kopspin zit het binnenwerk van de helm niet in de weg en bij het aanbrengen van het masker behoeft de helm niet te worden afgezet, zodat het hoofd beschermd blijft. Bestaande systemen van helmhaken of adapters, zoals de vertrouwde metalen SP-beugel, voldoen al jaren. Toch heeft Dräger een nieuw, verbeterd type sluiting ontwikkeld. Het inhaken gaat nog gemakkelijker dan voorheen omdat de haak beter in de ‘pocket’ valt; hij is ‘zelfzoekend’. Het abusievelijk vasthaken van de sluiting aan een ander onderdeel van de helm dan de pocket is nagenoeg uitgesloten. Ook de ­vergrendeling is veiliger. De sluiting vergrendelt zichzelf als die wordt dichtgeklikt. Zelfs als de gebruiker bij een inzet blijft haken achter een uitsteeksel of ergens mee in botsing komt, kan de sluiting niet loskomen. Het bewust ontgrendelen gaat echter nog net zo gemakkelijk en met één hand. Ombouw De Q-fix beugels zijn vanaf heden leverbaar op alle FPS 7000 volgelaatsmaskers en helmen van Dräger. HPS 6200 helmen en gelaatstukken die nog voorzien zijn van S-fix sluitingen, zijn desgewenst eenvoudig om te bouwen voor Q-fix sluitingen. Vanzelfsprekend zijn deze helm-masker combinaties goedgekeurd ­conform DIN 58610, wereldwijd de enige norm die voor helm-masker combinaties ­geaccepteerd is. Praktijktest De brandweer in de veiligheidsregio NoordBrabant heeft inmiddels een veldtest uitgevoerd met de combinatie van helmen, maskers en hun onderlinge bevestiging middels het Q-fix systeem. Dat heeft inmiddels geresulteerd in orders voor enige honderden stuks.

Norm voor masker/helm samenstel

Zowel voor de brandweerhelm als voor het volgelaatsmasker bestaan normen. Hiermee wordt nagestreefd dat de helm zowel als het masker aan algemene veiligheidseisen voldoen. Zodra echter die helm en het masker via een onderling bevestigingssysteem worden verbonden, ontstaat er een nieuw gecombineerd persoonlijk beschermingsmiddel dat niet meer ‘binnen de afzonderlijke normen past’. De voordelen die de bevestiging biedt zijn te groot om te veronachtzamen, dus niet toepassen is voor Dräger Safety geen optie. Werkzaamheden aan de Europese Norm die voor helmmasker combinaties in voorbereiding was, de prEN 13105, liggen vanwege onover­ komelijke meningsverschillen tussen de ­lidstaten inmiddels al sinds 2001 stil. Er is dus geen bindende Europese richtlijn. ­Vanwege deze patstelling heeft Duitsland in 2006 de DIN-norm voor het samenstel van helm en masker ingevoerd, met de prEN 13105 als uitgangspunt. Dräger Safety ­voldoet met al haar helm-masker combinaties aan deze DIN 58610. Referenties: NEN-EN 136:1998 Ademhalingsbeschermingsmiddelen - Volgelaatsmaskers - Eisen, beproevingsmethoden, merken DIN 58610:2006 Vollmasken verbunden mit Kopfschutz zum Gebrauch als ein Teil eines Atemschutzgerätes für die Feuerwehr

nieuwsbrief dräger safety    MEI 2008

Als het om teamwork draait

Communicatie zonder hindernissen Het dragen van een volgelaatsmasker bemoeilijkt de communicatie. Er bestaan echter voorzieningen om een gesprek met de ‘directe omgeving’ te kunnen blijven voeren. Het spreekmembraan is daar een voorbeeld van. Dräger Safety levert ook elektronische varianten die het stemgeluid ondersteunen, zonder vervorming, met een optimale weergave

van de verstaanbaarheidsfrequenties. Ook voor de communicatie via de portofoon zijn goede oplossingen, en zelfs beide systemen zijn zonder hinderlijke beperkingen in het volgelaatsmasker FPS 7000 onder te brengen. FPS-COM bestaat dus uit twee hoofdonder­ delen: directe omgevingscommunicatie en ­portofooncommunicatie, in combinatie of apart aan te brengen. Directe communicatie met de omgeving In lawaaiige omgevingen waar in teams wordt gewerkt met gebruikmaking van adem­ bescherming volstaat een spreekmembraan soms niet om in voldoende ‘contact’ te voorzien. Vooral als het gehoor wordt gehinderd door een nauwsluitende helm of een gaspak verloopt de spraakcommunicatie moeizaam. Ook bij het redden van slachtoffers die nog bij kennis zijn, dient die persoon met de stem te kunnen worden benaderd. Het FPS-COM systeem voorziet in een ingebouwd ‘mini-megafoontje’ dat het stemgeluid in het masker met een microfoon oppikt en versterkt doorgeeft aan een kleine luidspreker aan de buitenzijde. Portofoonverkeer Iedere inzet vereist communicatie. Als draadloze communicatie binnen het team of met een basisstation op afstand noodzakelijk is, kan dit middels de FPS-COM worden gerealiseerd. De microfoon en het platte luidsprekertje zijn in het masker aangebracht. Het masker is aan de zijkant voorzien van een aansluiting voor de kabelverbinding naar een PTT of portofoon. Het systeem is compatibel met de bekende Savox PTT voorzieningen of direct aan te sluiten aan de Motorola Waris en Jedi portofoons.

In verband met de ATEX ‘Zone 0’-­normering worden er geen oplaadbare cellen toegepast. Bij deze laaste uitvoeringen is een Push-to-Talk knop links op het masker aangebracht. Uitwisselbaarheid Hoewel geïntegreerd in nieuwe maskers, bestaat het FPS-COM systeem uit losse modules die kunnen worden ‘doorgewisseld’ naar andere maskers van dit type. De enige component die min of meer vast met het masker is verbonden is het spreekmembraan, dat van een klein microfoontje is voorzien. Dit betekent dat er voor reservemaskers slechts een minimale investering vereist is om ze ook voor FPS-COM geschikt te maken. Voeding De benodigde voedingsspanning wordt geleverd door drie mini-penlight (AAA) batterijen die in de reguliere winkels verkrijgbaar zijn.

Geïntegreerd systeem Het FPS-COM communicatie­ systeem vormt een geïntegreerd geheel met het volgelaatsmasker FPS 7000. Alle onderdelen zitten stevig op hun plaats en kunnen toch eenvoudig worden verwijderd of gewisseld. Er zijn geen lastige of kwetsbare kabeltjes aan de buitenzijde van het masker aanwezig en er zit niets ‘in de weg’. Dräger Safety heeft hoge verwachtingen van het communicatiesysteem; tenslotte blijft werk met adembescherming teamwork, en een team functioneert alleen ­efficiënt als er goed gecommuniceerd wordt. Aan de techniek zal het in ieder geval nooit mogen liggen… Voor informatie of productsheets kan de ­afdeling verkoop van Dräger Safety worden benaderd: 079 - 3444777.

P  10 | 11

Norm voor brandweerhelmen bekrachtigd De PrEN 443:2006 (de conceptnorm voor brandweerhelmen) is begin dit jaar, met enige aanpassingen, omgezet in NEN-EN 443:2008, in het Nederlands getiteld Brandweerhelmen voor gebruik in gebouwen en andere constructies. Met het bekrachtigen van de norm is deze bindend verklaard voor alle lidstaten en wordt daarmee eindelijk de verouderde NEN-EN 443:1997 vervangen. Dräger Safety voldoet met de brandweerhelm HPS 6200 reeds aan deze nieuwe norm. Belangrijke zaken die de norm eist zijn de penetratiebestendigheid van de helmschaal voor scherpe uitstekende objecten zoals draadnagels die uit balken kunnen steken. Bij het betreden van deels ingestorte panden, met name in situaties waar het zicht door rook­ ontwikkeling ernstig wordt belemmerd is het risico van hoofdletsel iets waartegen de helm bescherming moet bieden. Die bescherming moet natuurlijk ook bij hogere temperaturen gewaarborgd zijn. De strenge eisen aan het vizier zijn beschreven in een aparte norm (EN 14458:2004), waarnaar in de ‘443’ wordt verwezen. De ‘443’ stelt echter terecht als nieuwe aanvullende eis dat ook de vizieren bij hoge temperaturen moeten worden getest. Er zijn onder andere zes geheel nieuwe, zware beproevingen beschreven die moeten plaats­ vinden om te bepalen of aan de norm wordt voldaan: Test 1, impacttest. Stootdemping ter voorkoming van nekletsel. Een vijf kilo zware ijzeren kogel wordt van een hoogte van twee meter losgelaten en valt op de helmschaal. De kracht die op de nekwervels van de drager wordt uitgeoefend mag niet boven de 15.000 Newton komen. (n.b. een kracht van 10 Newton komt overeen met een gewicht van ca. 1 kg) Test 2, deugdelijkheid van het bevestigingssysteem. De helm mag, bevestigd aan het hoofd, door een opwaarts gerichte kracht van 100 Newton aan de achterrand niet van het hoofd worden gerukt. In het tweede deel van deze test wordt de kinband gespannen tot een kracht van 250 Newton, zonder dat er iets mag losschieten of beschadigen. Als de kracht verder wordt opgevoerd, moet bij 750 Newton de sluiting losspringen ter voorkoming van verwurging. Test 3, zijwaartse stabiliteit. Vormvastheid bij zijwaartse kracht (beklemming). Vorm en bescherming van de helm moeten in

stand blijven, ook bij zijwaartse kracht. Dit is vooral belangrijk als een aangekoppeld gelaatsmasker moet blijven afdichten tegen het gelaat. De helm wordt op de zijkant ingespannen en belast met een gewicht van maar liefst 63 kilogram. Er mag weliswaar een blijvende vervorming optreden, als die maar niet groter is dan 1,5 cm. Test 4, elektrische isolatie. De helm wordt op zijn kop in een bak water gedompeld, met de rand juist boven het wateroppervlak. Ook de helm is gevuld met water. Het water aan de buitenzijde voert een spanning van 1200 Volt. Meting met een milli­ ampèremeter, verbonden met het water aan de binnenzijde, en geaard (dus potentiaal nul volt, zoals een ‘geaarde’ persoon) mag een maximale stroomsterkte van 1,2 milliampère veroorzaken. Voor een mens is dit nauwelijks voelbaar en levert het geen gezondheidsschade op. Test 5, penetratietest bij hoge temperatuur Een deel van het hittebestendige materiaal van de helmschaal wordt met warmtestraling op een temperatuur van 250 graden Celsius gebracht, waarna in een valproefopstelling een 1 kg zwaar, spits gewicht vanaf een hoogte van twee meter op de helmschaal valt. Ondanks beschadiging van het oppervlak treedt onvol­ doende indringing om de schedel te kunnen raken. Test 6, vlaminwerkingstest De norm vereist ook een volledige test van een natuurgetrouw aangeklede dummy, uiteraard ook voorzien van de brandweerhelm. Na een twintig minuten durende voorverwarming van het

geheel op 90 graden Celsius, wordt de dummy 10 seconden lang rondom rechtstreeks bestookt met vlammen van ca. 1000 graden Celsius. De helm, inclusief alle accessoires, mag niet langer dan 5 seconden nabranden. De Dräger HPS 6200 blijft bij alle vereiste tests ruim binnen de door de NEN-EN 443 gestelde waarden. Maximale veiligheid is gewaarborgd en een inzet zal dus niet snel hoeven te worden onderbroken doordat het vizier in ‘kroepoek’ verandert of door andere optredende mankementen. Daar gaat het uiteindelijk om. Duurzame veiligheid en maximale bescherming, en dat met een helm die ook nog eens de lichtste is! Op www.draeger-safety.nl is bij de productinformatie van de HPS 6200 een informatief filmpje te zien van de beschreven testen. Het is ook te downloaden en mag worden gebruikt voor opleidings- en instructiedoeleinden.

P  12 | 12

nieuwsbrief dräger safety    MEI 2008

Podium voor Dräger Safety

HET Instrument en Brandweer Vakdagen Dräger Safety geeft in de komende periode acte de présence op een tweetal tweejaarlijkse beurzen. Op de Brandweer Vakdagen zullen natuurlijk de vakspecifieke artikelen en systemen worden gedemonstreerd en wordt daar de nodige uitleg bij gegeven. De nieuwe UCF warmtebeeldcamera, het FPS-COM elektronische communicatiesysteem voor het FPS-7000 volgelaatsmasker, de Bodyguard 7000, de Bio-Agent Test en de Q‑fix, het in kleine kring al bekende en lang verwachtte nieuwe sluit­systeem voor de bevestiging van vol­gelaats­ masker aan de HPS 6200 brandweerhelm. En nog meer. Over de meeste zaken wordt in deze Nieuws­ Dräger al wat informatie gegeven, maar op de Brandweer Vakdagen is een intensievere kennismaking moge­ lijk. Er gaat niets boven voelen, vasthouden en uitproberen. Bovendien kan met de collega’s en de specialisten van gedachten worden gewisseld in een ongedwongen sfeer.

Vlak voor de Brandweer Vakdagen vindt de beurs ‘HET Instrument’ plaats; een brede technische beurs die zich concentreert op kennis en technologische innovatie in industrie en wetenschap. Aan innovatie, research en development ontbreekt het bij Dräger Safety niet en dat zal bezoekers van de stand zeker niet ontgaan. De vakspecialisten laten zich op deze beurs assisteren door MOSRO (Mobiler autonom navigierender Überwachungsroboter für Gebaude), een volledig gemechaniseerde en zelfstandig opererende medewerker die zich niet aan de Arbowetgeving hoeft te houden. Qua zintuigen is deze handige vriend in menig opzicht beter voorzien dan zijn superieuren van vlees en bloed. Let op: MOSRO is niet slechts een blikvanger. Hij bewaakt de veiligheid van de werkomgeving in vele opzichten. MOSRO vindt zijn eigen weg en kan met een hele hoop nieuwe spullen uit de voeten. Nieuwsgierig? In dat geval is ook een bezoek aan HET Instrument geboden. HET Instrument: 20 t/m 23 mei 2008 in de ­Jaarbeurshallen te Utrecht (http://www.hetinstrument.nl/2008/nl/) Brandweervakdagen: 27 t/m 29 mei 2008 in de Evenementenhal te Hardenberg (http://www.evenementenhalhardenberg.nl/)