DREEF. Informatiebulletin Humanitas-Charlois. nummer 3-3e kwartaal Op Dreef informatiebulletin Humanitas Charlois 1

OPDREEF

nummer 3 - 3e kwartaal 2013

Informatiebulletin Humanitas-Charlois

In dit nummer o.a. ◆ 25 jaar Nancy Zeelenberg ◆ Prezofeest ◆ Zingeving en ouder worden ◆ Heidedag Cliëntenraad ◆ Omgaan met onbegrepen gedrag ◆ In beweging ◆ Ouderen, vallen en vitamine D ◆ Op Dreef · informatiebulletin Humanitas · Charlois · 1

Voorwoord

Marijan van Rooijen Regiodirecteur Humanitas Charlois en Feijenoord

Na een heel slecht voorjaar is het eindelijk volop zomer. En zoals altijd in Nederland: het is te koud, of te nat, of te glad, of warm of veel te heet…. Over het weer hebben we altijd wat te zeggen terwijl we er niets aan kunnen doen. Onze gezondheid is ook een onderwerp waar het vaak over gaat: we slapen slecht, we zijn zo moe, het lopen gaat moeilijk, we hebben te weinig conditie, we roken te veel, hebben hartkloppingen, het geheugen is niet meer zo goed en zo kan ik nog even doorgaan. Maar gelukkig kunnen we aan onze gezondheid vaak wel iets aan doen. De gezondheid is van onszelf en zijn

er zelf verantwoordelijk voor. De ene mens heeft een sterker lichaam dan de ander. De ene heeft meer geluk dan de ander. Maar iedereen maakt keuzes in de manier van leven: invulling van dag en nachtritme, balans tussen in- en ontspanning, keuze voor eten en drinken, meedoen aan sport en spel, voldoende beweging ect. Het zijn keuzes in ons dagelijks leven die min of meer vanzelfsprekend zijn. Toch zijn ze erg belangrijk om gezond te blijven. De Op Dreef die voor u ligt is het thema gezondheid in verschillende vormen uitgewerkt. Ik wens u veel plezier bij het lezen.

Wist u dat… • •

• • • • • • • •

Humanitas Charlois is te bereiken op telefoonnummer 010 - 493 62 00? Voor Hanny Dekhuijzen het Prezo - gouden certificaat is gehaald en de medewerkers daar erg trots op zijn? Separaat foto’s We willen graag een foto van het certificaat erbij. Hans vd Boom heeft dat certificaat gemaakt dus het is bij hem op te vragen, het zit in zijn PC Dat in het zorghotel Carnissedreef geriatrische revalidatie wordt geboden aan cliënten die in het ziekenhuis hebben gelegen en na de revalidatie weer naar huis gaan? De schoonmaak in Nancy Zeelenberg is overgenomen door het schoonmaakbedrijf CSU? De hal in Nancy Zeelenberg een andere indeling krijgt ivm. het vestigen van een ontmoetingscentrum voor kwetsbare ouderen uit de wijk? Het programma voor het 25 jarig bestaan van Nancy Zeelenberg in deze Opdreef staat? In Charlois 3 wijkverpleegkundige werken die u kunnen helpen bij het zoeken naar oplossingen in geval u gezondheidsproblemen ervaart. En dat u ze kan bereiken via telefoonnummer: 010 - 493 620 0? Er binnenkort een nieuwe gespreksgroep voor mantelzorgers start met het doel om hen te ondersteunen in hun zware taak. En dat u zich hiervoor kan aanmelden bij Wies Mes? Dat in Hannie Dekhuijzen op afdeling Rijnhaven de Brein Omgevings Methodiek BOM is ingevoerd en dat hiermee al hele mooie resultaten zijn gehaald? Dat op afdeling Coolhaven en Maashaven na de vakantie ook wordt begonnen met de scholing over BOM en medewerkers hier erg nieuwsgierig naar zijn? 2 · Op Dreef · informatiebulletin Humanitas · Charlois

Nancy Zeelenberg bestaat 25 jaar In oktober is het 25 jaar geleden dat de Nancy Zeelenbergflat werd geopend Het was een mooie aanwinst voor de deelgemeente Charlois. Nog steeds is Nancy Zeelenberg een huis waar kwetsbare ouderen in een beschermde omgeving zelfstandig kunnen wonen. En als het nodig is staat het team van zorgmedewerkers klaar om de noodzakelijke zorg en ondersteuning te bieden. Binnenkort opent Humanitas in samenwerking met andere zorgaanbieders een ontmoetingscentrum in Nancy Zeelenberg. Wijkbewoners kunnen daar terecht met vragen voor ondersteuning op allerlei gebied. Hiermee worden ouderen en hun mantelzorgers geholpen om zo lang mogelijk zelfstandig te kunnen blijven wonen.

dat moet gevierd worden! Rondom het 25 jarig bestaan en de opening van het ontmoetingscentrum zijn een aantal festiviteiten georganiseerd . Namens het feest comité Magda Gambier, activiteitenbegeleidster

Op do n d e rd ag 3 o 10.00 t kt ot 11.0 0 uur k o b e r : boor a offie m lle et geba Nancy bewoners va k n Zeelen b erg 14.30 t ot 16.0 0 uur rec bewon eptie v ers en oor genod van he igden t ontm en ope oeting door M ning s c e ntrum ichel d e Baan deelge namen meent s de e Char 19.00 t lois ot 21.0 0 uur K bewon araoke ers en voor genod igden Op vr ijdag 4 okto 20.00 t be ot 22.0 0 uur F r : eestbin go Op za t e rd a g 5 okto 17.00 t b ot 20.0 0 uur w e r : met m arm/k uziek v oud bu an de T voor b ffet roubad ewone ours rs en g enodig den

Zo blijft Nancy Zeelenberg een modern zorghuis voor ouderen in Charlois. Op Dreef · informatiebulletin Humanitas · Charlois · 3

impressie van het PREZOfeestje

4 · Op Dreef · informatiebulletin Humanitas · Charlois

Op Dreef · informatiebulletin Humanitas · Charlois · 5

Zingeving en ouder worden

Zo wordt je, je ook steeds bewuster van de eindigheid van het leven, en dit bewust zijn kan je aan het denDe definitie van zingeving ken zetten: hoe is mijn leven tot nu toe geweest en wat wil ik nog met Viktor Frankl (1963), één van de grootste bezielers van onderzoek naar de tijd die ik nog heb? Vaak vallen zingeving, gaat ervan uit dat het een basale menselijke behoefte is om er ook steeds meer mensen om je zin te geven aan het leven en de zin van het leven te ontdekken. In het al- heen weg en wordt je leefwereld ledaagse spraakgebruik wordt er dan al snel gedacht aan levensbeschou- steeds kleiner. Iedereen wil oud welijke en religieuze aspecten van de zoektocht naar de zin van het leven worden, maar niet oud zijn. Vooruit op aarde. Psychologen zien dit echter als slechts één van de mogelijke kijken is dan belangrijk: wat heb ik invullingen van het begrip zingeving en definiëren het daarom op een nog wel en wat kan ik allemaal nog bredere manier. en waar geniet ik nog van. De inhoud van zingeving is uit leggen door middel van zes belangrijke centrale thema’s:

Psychologie en zingeving

Artsen zijn er voornamelijk voor het lichamelijke aspect van een • Fysieke integriteit: o.a.: Gezondheid, uiterlijk en gebruik van het bewoner, maar psychologen zijn er lichaam. voornamelijk voor het welzijn van • Verbondenheid: o.a.: Goede sociale relaties, intimiteit, liefde, familie, de bewoners. betrokkenheid in de maatschappij. Welzijn en zingeving zijn met • Individualiteit: o.a.: Je eigen persoonlijkheid, persoonlijke groei, zelf- elkaar verweven. Zonder zin in het acceptatie. leven of een doel, heb je vaak geen • Activiteiten: o.a.: Werk, huishouding, creativiteit, vrijetijds- en hedohoog welzijn. Psychologen kunnen nistische activiteiten. iemand bijstaan in het proces van • Materiële condities: o.a.: Plek om te wonen, financiële zekerheid, ma- terugkijken op het eigen leven. terieel bezit. Psychologen kunnen ouderen • Het leven in het algemeen: o.a.: Reflectie op je eigen leven, remibijstaan wanneer deze te maken niscentie, humanistische en religieuze waarden, traditie, cultuur, de krijgen met verlieservaringen/ eindigheid van het leven, menselijke waarden en normen. rouw, verwerkingsproblematiek, depressiviteit of lichamelijke/geestelijke achteruitgang. Psychologen Thema´s m.b.t. zingeving veranderen gedurende het ouder worden proberen strategieën bij bewoners Zingeving is een continu proces dat gedurende je hele levensloop plaatsuit om negatieve gedachten om vindt. Ouder worden wordt voor een deel bepaald door meegemaakte te zetten naar positieve gedachgebeurtenissen: ouder worden beïnvloedt je reactie op gebeurtenissen en omgekeerd beïnvloeden de gebeurtenissen ook hoe je ouder wordt. Zo veranderd je persoonlijke zingeving ook vaak naarmate je ouder Vaak zie je bij wordt, bijvoorbeeld wanneer je een dierbaar persoon verliest of een ernouderen dat stige ziekte of beperking krijgt of bijvoorbeeld wanneer vroeger je passie lezen was en je nu door ouderdom niet meer genoeg zicht hebt om te enkel persoonlijke kunnen lezen. Je moet dan proberen nieuwe dingen te vinden die je aandacht, leven zin geven en tevens moet je het oude proberen te verwerken, /een plaatst te geven. Ook kan je proberen compensatiestrategieën te gebruieen goed ken om toch nog de dingen te kunnen doen die jou leven zin geven: zo gesprek of een arm kan je bijvoorbeeld wanneer je slecht ziet een ‘daisyspeler’ aanschaffen die een boek dan voor je voorleest. om iemand heen al Naarmate men ouder wordt en de levensverwachting korter wordt, veranderen doelen en verwachtingen. Sommige zingevingsthema’s worden minder belangrijk en andere weer belangrijker naarmate je ouder wordt.

veel zin kan geven aan iemands leven


ten. Psychologen proberen steeds naar het individu te kijken m.b.t. zingeving. Wat vond deze persoon altijd leuk en vindt deze persoon dit nog steeds leuk? Hoe kunnen we realiseren dat deze persoon dat nog kan doen? Waar wordt deze persoon gelukkig van? Kan deze persoon nog ergens van genieten of om lachen? Hoe kunnen we de oudere bewoner een zo zinvol mogelijk bestaan geven?

de wensen van de bewoners en indien deze wensen haast onmogelijk blijken te zijn wordt er naar een creatief alternatief gezocht. Amber Verdiesen MSc, psycholoog Humantias Zuid

100 jaar Mevrouw Bussem vierde gisteren haar 100ste verjaardag samen met haar familie genodigden en bewoners van het NZ waar ze al geruime tijd woont.

Zingeving bij bewoners in de Steenplaat Vaak zie je bij ouderen dat enkel persoonlijke aandacht een goed gesprek of een arm om iemand heen al veel zin kan geven aan iemands leven. Ook kunnen groepsgesprekken zin geven, zoals bijvoorbeeld de reminiscentiegroep, waarbij het ophalen met elkaar van herinneringen (over vroeger) centraal staat. Deze vragen naar welke doelen ouderen hebben in hun leven levert Dit is een van de mooie gedichten die werden voorgedragen door haar niet altijd meteen een bevredikleinkinderen. gend antwoord op, omdat mensen denken dat er geen grote doelen L ie ve O ma B u s s e m 1 0 0 j a a r meer zijn wanneer ze oud zijn. Echter het zoeken naar kleine, meer Vandaag is het een speciaal moment, alledaagse doelen en die proberen dat er iemand 100 jaar wordt, gebeurt niet zo frequent. te verwoorden en een plaats te geven in het leven van een bewoJe hebt heel wat meegemaakt in je leven ner, zal bijdragen aan het ervaren en zelf stegenslagen deden je nooit opgeven van zijn of haar leven als zinvol. Dit door herinneringen uit het leven te vertellen kan bijvoorbeeld uitmonden in een doe je iedereen stuk voor stuk verstellen dagje weg, bloemschikken, naar de Gezellige zondagen met altijd een lekkere soep bingo gaan, bewegen, maar ook in de hele familie stond altijd op de stoep de kleine alledaagse dingen zoals Een ieder roemt U om uw humor en gezelligheid een lach, buiten een wandeling Zoals U vroeger deed voor een ander, maakt nu iedereen voor U tijd maken, vogels voeren , een liedje Lieve oma Bussem we zijn enorm blij dat U nog in ons midden bent zingen, persoonlijke aandacht. Ook En zolang u gezond en gelukkig bent zijn wij pas echt content. kan je bijvoorbeeld iemand laten Er zijn veel mensen die ervan dromen de 100 te halen helpen met koken of opruimen, Dus laat maar eens zien dat zo’n dag je volledig doet stralen geef degene hiervoor dan ook een Wij wensen U de resterende jaren nog veel gezondheid, compliment, daardoor kan iemand geluk en liefde. zich nuttig (en dus zinvol) gaan voelen. Er wordt altijd gekeken naar Op Dreef · informatiebulletin Humanitas · Charlois · 7

Heidedag Cliëntenraad Op 27 maart jl. heeft de Cliëntenraad zich teruggetrokken om zich te beraden over zijn rol, de speerpunten en de prioriteiten. De middag werd begeleid door Wim Eggens van het Landelijk Overleg Cliëntenraden, LOC.

ken gemaakt zijn over wat te doen bij brand in Hannie Dekhuijzen. In verband met de kwetsbaarheid van de bewoners worden ontruimingsoefeningen zoveel mogelijk vermeden. Het tweede speerpunt is commuWe zijn gestart met een uiteennicatie met de achterban. zetting van Wim over de taken en Momenteel verloopt de commubevoegdheden van cliëntenranicatie via Op Dreef, dat 4 x per den. Deze betreffen onder meer jaar verschijnt. Maar dat is eenhet adviseren van de directie over richtingsverkeer, terwijl tweerichveiligheid, hygiëne en andere tingsverkeer de voorkeur heeft. In zaken die de cliënten betreffen. het verleden is al geprobeerd om Ook heeft de raad een rol bij het de communicatie te laten verloadviseren over het beleid in de pen via Hyves of Facebook maar regio Charlois en de begroting dat werkte niet. Ook de internetvoor de regio. pagina van Humanitas is niet echt geschikt. Daarna hebben we ons gebogen Mogelijk zijn maandelijkse famiover de prioriteiten en speerpunten liebijeenkomsten op de afdelingen een oplossing; deze oplosAls absolute nummer 1 kwam het sing wordt momenteel door de onderwerp Veiligheid naar voren. Cliëntenraad onderzocht. Dat heeft verschillende aspecten: Een ander probleem is hoe we de extramurale cliënten kunPersoonlijke veiligheid (toezicht nen bereiken. Informatie over de op protocollen voor medicijnvercliëntenraad zou breder beschikstrekking, pesten; legitimatieplicht baar moeten zijn. De raad is nog huishoudelijke ondersteuning; in overleg over de aanpak van dit adequaat alarmeringssysteem) probleem. Leefomgeving (geen containers Tot slot zou in de tehuizen op onder brandtrappen, branduitelke afdeling informatie opgegangen vrij, toegangsregels voor hangen dienen te worden met appartementencomplexen). naam en foto van de betreffende Wij hebben de directie onder afgevaardigde in de cliëntenraad. meer voorgesteld om regelmatig veiligheidsvoorlichting te laten Wilt u ons komen helpen met de geven tijdens bij voorbeeld koffie- uitwerking van onze speerpunuurtjes. Die voorlichting zou dan ten, dan is daarvoor nu de moafwisselend kunnen worden gelijkheid: een aantal zetels is gedaan door bijvoorbeeld verzorvacant. Verderop (of hiervoor?) genden, maar ook door de politie. kunt , e.e.a. afhankelijk van de Tot slot wordt geconstateerd dat plek van plaatsing kunt u lezen het erop lijkt dat er in Hannie welke zetels dit betreft en hoe u Dekhuijzen niet of nauwelijks zich kandidaat kunt stellen. brandoefeningen worden gehouden. Uit overleg met de directie is Th. Anita Ax ons inmiddels gebleken dat met Voorzitter Cliëntenraad Humanitas de brandweer sluitende afspraRegio Charlois

Frank Ooteman Mijn naam is Frank Ooteman, ik ben getrouwd, 2 kinderen en inmiddels een trotse opa van een kleinzoon, Xavier. Opgegroeid in Noord-Holland en gewerkt als Marinier in de van Ghentkazerne in Rotterdam. Na 10 jaar korps overgestapt naar het gevangeniswezen en daar 18 jaar gewerkt. In het gevangeniswezen alle geledingen doorgemaakt. Na enkele opleidingen ben ik als manager doorgegroeid in diverse leidinggevende functies en na 18 jaar overgestapt naar de “Burgermaatschappij” en heb in verschillende zorgen gewerkt, variërend van jeugdzorg tot verslavingszorg, gehandicaptenzorg, thuiszorg en verpleging en verzorging. Ik houd van openheid en rechtschapenheid en met een goede samenwerking kom je pas verder. Als iedereen doet wat bij zijn of haar takenpakket hoort, kan je pas spreken van teamwork. Daarbij hoort dat iedereen zijn of haar eigen verantwoordelijkheid neemt en doet wat hij zegt dat hij doet. Verder hou ik van hard werken en staat de No- Nonsenscultuur van Rotterdam mij wel aan. Bij Humanitas heb ik de uitdaging gezien om medewerkers te coachen en aan te sturen. Verder is de variëteit in werkzaamheden aansprekend, van huishoudelijke ondersteuning tot het gehele verdere zorgproces. In mijn optiek kan ik hier volledig mijn kwaliteiten kwijt. Ik hoop op een goede samenwerking en veel werkplezier.


Frank Ooteman

schouderklopje Vorige maand heeft de cliëntenraad van Charlois een schouderklopje uitgereikt aan Mina Taha , medewerkster in Nancy Zeelenberg. Mina was opgevallen vanwege haar bijzondere prestatie op ARBO- gebied. Zij werd door de Cliëntenraad in het zonnetje gezet met een mooie bos bloemen en een cadeaubon. Mina was helemaal overdonderd en had zoiets duidelijk niet verwacht.


O M G AA N ME T ONBEGREPEN GED R AG Onbegrepen gedrag Onbegrepen gedrag bij dementerenden komt veel voor. In Nederland lijden ongeveer 200.000 mensen aan dementie. Het aantal mensen met dementie verdubbelt de komende veertig jaar naar een half miljoen. Bij tachtig tot negentig procent van de mensen met dementie komen één of meer gedragsproblemen voor (Geelen; Zuidema 2008) ‘Onbegrepen gedrag’ wordt gedefinieerd als: Alle gedrag van de cliënt dat door deze cliënt en/of zijn omgeving als moeilijk hanteerbaar wordt ervaren. In deze omschrijving is duidelijk meegenomen dat onbegrepen gedrag vaak een probleem is in relatie tot de omgeving van een cliënt. Voorbeelden zijn agressie, claimend gedrag, apathie en zwerfgedrag (Geelen; Zuidema 2008). Onbegrepen gedrag wordt ook wel probleemgedrag genoemd, echter het is beter de term onbegrepen gedrag te gebruiken. Met probleemgedrag wordt gesuggereerd dat het gedrag op zich een probleem is. Echter gedrag dat in de ene situatie tot problemen leidt kan in de andere situatie helemaal niet als problematisch worden ervaren. Ook is het regelmatig zo dat het gedrag zelf niet opgelost kan worden, maar dat begrip en manier van kijken en omgang ervoor kunnen zorgen dat het gedrag hanteerbaar wordt.

Er zijn veel factoren van invloed op onbegrepen gedrag. Typerend is dat vaak de interactie tussen de cliënt en zijn omgeving tot problemen leidt. Dat maakt dat onbegrepen gedrag gebonden is aan de situatie en aan de persoon, en dat er meerdere oorzaken tegelijkertijd aan ten grondslag kunnen liggen.

Omgang

Hoe ga je om met iemand die onbegrepen gedrag vertoont? Belangrijk is om op zoek te gaan naar de oorzaak van dit gedrag. Wanneer vertoont degene dit gedrag? Zijn er lichamelijke klachten, andere (omgevings)factoren of personen die dit gedrag uitlokken? Eerst wordt er vaak gekeken naar lichamelijke klachten, denk bijvoorbeeld aan obstipatie (verstopping) of een blaasontsteking. Ook kan pijn van invloed zijn op gedrag. Mensen met een dementie kunnen het vaak niet meer vertellen dat ze pijn hebben, maar er wel onrustig of agressief van worden. Zijn er andere factoren in het spel? Zijn er teveel of juist te weinig prikkels? Hoe is de omgeving van de persoon? Geen enkel mens met dementie is hetzelfde. Zoek daarom uit wat het ideale ‘prikkelniveau’ voor de persoon is. Besef ook dat mensen met een dementie in een andere belevingswereld kunnen leven. Soms moet je daarom ook validerend te werk gaan en je verplaatsen in deze belevingswereld. Vaak ontstaat bij mensen met dementie ook angst, doordat degene de wereld niet meer begrijpt of onder

controle heeft. Toon altijd begrip voor de angst en probeer mensen gerust te stellen en een gevoel van veiligheid en controle terug te geven. Voorkom faalmomenten en vermijdt discussies. Zorg dat je iemand met een dementie nooit overvraagt en gebruik geen dwang. Neem gevoelens van een dementerende altijd serieus. Zorg tevens voor een passende daginvulling en genoeg lichaamsbeweging. Al deze factoren hebben een positief effect op het welzijn en het gedrag van iemand met een dementie. Bij het hanteerbaar maken van onbegrepen gedrag wordt vaak gebruik gemaakt van antipsychotica. Dit zijn middelen die bedoeld zijn voor de behandeling van schizofrenie en psychose, maar ook veel bij moeilijk hanteerbare demente ouderen worden voorgeschreven.

Geen enkel mens met dementie is hetzelfde Antipsychotica

Recent zijn er veel nieuwe inzichten gekomen in het gebruik van deze middelen bij onbegrepen gedrag. Zo bleek slechts bij 1 op de 5 mensen antipsychotica beter te werken dan placebo. Ook zorgen antipsychotica voor veel


bijwerkingen zoals achteruitgang van geheugen, sufheid, spierstijfheid en verlies van spiercontrole, wat onder andere kan leiden tot verminderde mobiliteit en verhoogd valgevaar. Daarnaast is uit onderzoek gebleken dat gebruik van antipsychotica zorgt voor een verhoogd risico op CVA en verhoogde mortaliteit. Antipsychotica hebben bij onbegrepen gedrag dus een erg beperkte werking, maar wel grote gevolgen. Het probleem is dat er geen medicijnen zijn die wel goed werken bij onbegrepen gedrag (Medisch contact, 3-06-2011, blz. 1368-1371). Om de nadelige effecten van deze middelen te beperken wordt er geadviseerd om bij onbegrepen gedrag voornamelijk te richten op de benadering en de omgeving van de cliënt. Alleen bij ernstige agressie of een onhanteerbare situatie kan er in de acute situatie gebruik worden gemaakt van antipsychotica, bij voorkeur niet langer dan 1-2 weken. Er is geen bewijs uit onderzoek dat antipsychotica op de lange termijn werkzaam zijn bij de behandeling van probleemgedrag bij dementie (Gebu 2013 47:27-38). Langdurig gebruik van antipsychotica is niet verantwoord en na maximaal 3 maanden moet het afgebouwd en gestaakt worden. Amber Verdiesen MSc, psycholoog & drs. L. van der Waal, specialist ouderengeneeskunde in opleiding

De Tuin in Beweging Na de renovatie van het gebouw Hannie Dekhuijzen, is de tuin rondom het verpleeghuis opgeknapt en veiliger gemaakt. De toegang tot de tuin is verbeterd door de deur in de gang bij het museum van codesloten te voorzien. Zo wordt de veiligheid van de bewoners gewaarborgd. Een ande veiligheidsaspect waren de ijzeren brandtrappen. Deze staan in de vrije ruimte en er bestond gevaar voor het stoten van een hoofd of anderszins. Door beplating rondom aan te brengen is de veiligheid vergroot en het ziet er gelijk vrolijker uit. Elders in de Op Dreef kunt u lezen over het Beweegbeleid in Hannie Dekhuijzen. Een van de aspecten uit deze visie is bewegen buiten. Dat kan door te wandelen over de paden en het groen achter in de tuin, te genieten van de vogels in de vernieuwde voliere of met jeu de bouleballen de opgeknapte jeu de boulebaan te gebruiken.

Als klap op de vuurpijl zijn er drie zogenaamde beweegtoestellen geplaatst. Met de plaatsing is o.a. rekening gehouden met waar men op uitkijkt. Zittend op het toestel met de ‘pedalen’ kijkt men uit op de school en het fietspad, bij het plateau kan worden genoten van een potje tennis. De terrassen van de begane grond zijn voorzien van nieuw meubilair en verrijdbare bloembakken. Bewoners/cliënten van Hannie Dekhuijzen, De Brug en het Zorghotel zijn van harte welkom te komen genieten van deze unieke plaats en elkaar daar te ontmoeten. De code is bekend bij de receptie. Paul ten Bergen, manager zorg en welzijn Hannie Dekhuijzen


in beweging Sinds vorig jaar wordt er op de afdeling Rijnhaven van Hannie Dekhuijzen gewerkt met de BOM (brein- en omgevingsmethodiek) om zo de leefomgeving en bejegening van dementerende ouderen te verbeteren. De BOM van dr. Anneke van der Plaat is gericht op de leefwereld van de dementerende, hoe hij zijn omgeving waarneemt en welke prikkels op welke wijze binnen komen.

achteraf een positief effect heeft op de algehele en emotionele gesteldheid van diegene. De naaste omgeving kan hierin een belangrijke rol spelen. Het beweegbeleid tracht dan ook bewegen (in een verrijkte omgeving) onderdeel te maken van het dagritme van de bewoner. En dat Er worden verschillende zintuigen er daarnaast minimaal 2 keer per aangesproken (horen, zien, voelen) week (matig intensief ) bewogen en sociaal contact wordt gestimu- wordt gedurende 20 minuten. leerd. Daarnaast bevordert regel- Hierbij staat de bewoner met zijn of haar mogelijkheden centraal. De matig bewegen de spierkracht nadruk ligt op wat de bewoner nog en coördinatie waardoor minder kan en wil. Plezier in bewegen staat valongelukken optreden. Verder voorop. Verder wordt stimuleren, wordt men van bewegen lichaadviseren en ‘verleiden’ ingezet om melijk moe en dit werkt gunstig op geestelijke vermoeidheid. Men de bewoner in beweging te krijgen. slaapt daardoor beter. Regelmatig Volgens het nieuwe beweegbeleid bewegen heeft vaak een gunstig effect op de stoelgang. Door regel- zal getracht worden om zo lang matig bewegen blijft men beter in mogelijk bewegingen uit te lokken, staat om alledaagse activiteiten uit waarbij de bewoner onbewust in beweging komt. Bijvoorbeeld door te voeren. Deze activiteiten kunhet uitvoeren van huishoudelijke nen bijdragen aan een dagelijks taken, spel, beweegplekken en de ritme en gaan verveling tegen. Doordat de mensen met dementie beweegtuin. Maar ook het regelzich beter voelen, is het voor hen matig veranderen van houding (liggen, zitten, staan, lopen) valt mogelijk ook plezieriger om verzorgd te worden. Als mensen beter hieronder. Verder wordt er bewogaan eten en hun conditie verbe- gen door verschillende activiteiten aan te bieden aan de bewoners. tert, worden ze actiever. Je kunt meer activiteiten met ze doen. De Het eerste initiatief ligt hierin met name bij de activiteitenbegeleizelfredzaamheid van de dementerende bewoner wordt daardoor ding. Ondersteuning kan gegeven worden door de fysiotherapie, ondanks de dementie zo lang familie en vrijwilligers. mogelijk in stand gehouden. stoppen, maar wel vertragen en de omstandigheden verbeteren. De dementie verschijnselen verergeren door een slechte gezondheid en omdat bewegen een goede gezondheid bevorderd, is regelmatig bewegen zeer aan te raden. Hierin zijn veel voordelen te behalen.

Familie, vrijwilligers en personeel worden en zullen worden geschoold in de wijze van bejegening, beleving en structureren van de omgeving. Iedereen kan dus mee helpen zoeken naar goede oplossingen. Door de ogen, oren en beleving van de dementerende wordt de omgeving aangepast en ingericht. Rekening houdend met de behoefte aan of juist de gevoeligheid voor prikkels op grond van het ziektebeeld. Als behandelaren zien wij al de positieve uitwerkingen van de BOM en willen daar nog een stapje bovenop doen. Daarom heeft een projectgroep Mensen met dementie hebben van behandelaren dit voorjaar soms minder zin in bewegingsaceen plan ontwikkeld omtrent het tiviteiten. Dit kan samenhangen beweegbeleid. met de somberheid en depressie. Mensen merken dat het alleen In dit beweegbeleid staat het ver- uitvoeren van bepaalde activiteibeteren van de kwaliteit van leven ten zoals wandelen en fietsen niet meer goed mogelijk zijn, omdat ze van de dementerende bewoner telkens verdwalen. Juist zij hebben centraal door gebruik te maken van het positieve effect van bewe- er baat bij om gestimuleerd te worgen op het welbevinden. Door let- den om toch regelmatig in beweterlijk te bewegen worden de her- ging te komen. Ervaring leert dat, senen ook in beweging gebracht. wanneer iemand eenmaal bezig Daarmee kun je de dementie niet is, het bewegen erg leuk vindt en

Ofwel: Door in beweging te blijven trachten wij de kwaliteit van leven van onze bewoners verder te verbeteren. Bronnen: • Innovatiekring Dementie • Beweegbeleid Stichting Humanitas Rotterdam Zuid • Sportzorg


Susanne van der Houwen fysiotherapeut

BOM traject Hannie Dekhuijzen afdeling Rijnhaven Op afdeling Rijnhaven is de pilot Brein Omgevings Methodiek (BOM) succesvol afgesloten. Vanaf september zullen de overige afdelingen in Hannie Dekhuijzen gaan starten. De hiervoor opgeleide BOM-coaches ontvingen 4 juli jl. hun certificaat. De leden van de werkgroep inrichting ontvingen al een certificaat in een eerder stadium.

Rachel, Christa en Astrid

Reactie van een medewerker op BOM 1. Wat heb je geleerd wat je nooit meer vergeet ?

Dat bewoners schrikken als ze prikkels horen, die ze niet zien. Niet teveel prikkels tegelijk geven maar op de juiste momenten Stilte tijdens de maaltijden Hoe je rust kan brengen in de huiskamer, ook met de inrichting

2. Wat is de grootste verandering

Andere manier van denken, voor alles is een reden Door andere benadering meer rust

3. Waar ben je trots op?

Dat de verandering echt merkbaar is Positieve invloed op het welzijn van cliënten Op Dreef · informatiebulletin Humanitas · Charlois · 13

High tea op woensdag 26 Juni Op woensdag 26 Juni is er een familiedag in de vorm van een High tea gehouden op afdeling Coolhaven. Hiervoor waren alle zaakwaarnemers en familieleden uitgenodigd. De genodigden werden ontvangen op het plein onder begeleiding van muziek. Onder genot van een drankje werden de uitgenodigden welkom geheten door het afdelingshoofd, Miranda Huybers.

Er werd gedanst, gegeten, gezongen, foto’s gemaakt en gefilmd. Het was een geslaagde dag en hierbij wil ik iedereen bedanken die hieraan hebben meegewerkt. Mildred Fernand Coolhaven Bolder

Iedereen had daarna de mogelijkheid de afdeling te bezichtigen en een praatje te maken met de medewerkers en de familie van de bewoners. Hierbij kon iedereen genieten van alle zoete –en hartige lekkernijen die door het personeel zelf gemaakt waren.


een dagje er op uit


Ouderen, vallen en Vitamine D

Oudere mensen vallen vaker dan jongere mensen, dat is voor u geen nieuws. Er zijn veel redenen, waarom oudere mensen makkelijker vallen .Er zijn ziektes, zoals een herseninfarct of een hersenbloeding of de ziekte van Parkinson, waardoor iemand sneller valt. Ook door artrose (slijtage) vallen ouderen makkelijke . Als iemand een stoornis heeft van het evenwichtsorgaan, heeft iemand ook een valneiging. Door veroudering is het ook moeilijker, om snel te reageren en te corrigeren als de houding verandert en verstoord is . Ook kan een tekort aan bepaalde vitamines bijdragen aan een verhoogd risico om te vallen . Vanouds is een tekort aan vitamine B 12 een bekend belangrijk vitamine, maar juist een tekort aan vitamine D blijkt een erg belangrijke rol te spelen bij vallen en de gevolgen van vallen.

levertraan hebben moeten slikken en daaraan slechte herinneringen bewaren. Later werd vitamine D toegevoegd aan margarine. Behalve vitamine D is ook kalk (calcium) belangrijk voor de opbouw van het bot. Daarvan was zuivel en vooral melk een belangrijke leverancier. Vandaar dat vroeger schoolmelk werd gedronken. Was u ook een Joris Driepinter?

of pols. Bovendien leven mensen langer dan vroeger, zodat ze langer op hun botten moeten kunnen vertrouwen. Om die reden is vastgesteld, dat mensen meer vitamine D nodig hebben, dan ze meestal aanmaken in de zon of binnen krijgen via voeding. Dat geldt nog meer, als mensen bijna niet meer buiten komen, wat in een zorgcentrum vaak zo is.

Ook als de kindertijd voorbij is, blijft vitamine D belangrijk voor de opbouw van het bot: gedurende het leven wordt het bot voortdurend aangepast aan de eisen van het leven. Dat is een proces van aanmaak en afbraak, waarbij de aanmaak overheerst. Ook hiervoor zijn calcium en vitamine D voortdurend nodig. In de loop van het leven, en bij vrouwen vooral na de overgang, blijkt de afbraak van bot te gaan overheersen. We noemen dit het proces van botontkalking. Een tekort aan lichaamsbeweging, aan calcium en aan vitamine D belemmert de aanmaak, waardoor de botontkalking sneller gaat. Botten worden erg breekbaar en een kleine val kan al leiden tot een gebroken heup of bovenarm

De Voedingsraad adviseert dan ook dat eigenlijk iedereen, maar ouderen in het bijzonder, vitamine D extra gaan slikken als voedingssupplement. U moet daarbij denken aan een hoeveelheid van 20 microgram, dat zijn 800 eenheden. Afhankelijk van uw gebruik van zuivel is het ook verstandig om 500 tot 1000 milligram calcium bij te gebruiken. Daarnaast is het voor de botopbouw belangrijk om in beweging te zijn. 6 tot 10 treden trap oplopen is voldoende, maar voor velen van u niet goed mogelijk. Het helpt ook om een aantal keren per dag, al dan niet met rollator, de gangen heen en weer te lopen en aan de gymnastiek mee te doen.

Vitamine D moet ons lichaam vooral zelf aanmaken. Daarvoor is zonlicht erg belangrijk. Zonlicht op de huid maakt vitamine D in ons lichaam aan. In ons klimaat is er niet zoveel zonlicht. Vroeger kwamen kleine kinderen niet zoveel buiten in de zon; daardoor kregen kinderen vaak een groeistoornis: rachitis, ook wel engelse ziekte genoemd. Door het slikken van levertraan kon engelse ziekte worden voorkomen. Velen van u zullen waarschijnlijk vroeger 16 · Op Dreef · informatiebulletin Humanitas · Charlois

Wat moet ik hier nog? ‘Leeft mijn moeder nog?’ vraagt een 86-jarige bewoonster me elk gesprek opnieuw. Soms weet ze de vraag zelf te beantwoorden met een voorzichtig uitgesproken ‘nee hè?’ waarin ik de hoop hoor op een ander antwoord. Voor deze mevrouw staat ‘moeder’ ook voor het verlangen naar het bekende en vertrouwde thuis van vroeger, voor de behoefte om voor iemand te zorgen en voor geborgenheid. De voornaamste vraag die mevrouw me in onze ontmoetingen in het verpleeghuis telkens stelt is of ze hier kan en mag blijven, of ze niet weg moet omdat ze haar kamer of de omgeving niet herkent - ‘o ja dat is mijn kastje’ - en dat ze niet weet waarom ze hier is. Ik probeer haar gerust te stellen, vertel dat deze kamer voor haar beschikbaar is en hoor hoe mevrouw dit verweeft met haar eigen verklaringen waarbij ik zoveel mogelijk aansluit. Ook deze laatste vraag komt regelmatig terug: waarom leeft ze nog, wat heeft het voor zin, voor wie is ze er nog? Dat zijn grote vragen waarop niet zomaar antwoord te geven is. In onze eerdere gesprekken was mevrouw wel opstandig en boos over ‘de poets die haar gebakken werd.’ Vandaag is het anders. Nadat we even in stilte over het gewicht van deze vragen bij elkaar gezeten hebben zegt mevrouw: ‘Gods wegen zijn wonderlijk, begrijpen doet de mens ze niet.’ Er is een zekere berusting in haar stem. We zitten nog een poosje ontspannen bij elkaar, praten over een schilderij dat in mevrouw’s kamer hangt en welke herinneringen dat oproept. Omdat het lunchtijd is stel ik voor dat we naar de huiskamer gaan. Dat er met eten op haar gerekend is doet mevrouw groot genoegen en ze vraagt me gastvrij of ik ook blijf eten. Ik antwoord helaas weer naar mijn kantoor en verdere werk te moeten. Op weg naar de huiskamer wordt mevrouw weer wat onzeker en vraagt zich af waar we nu naar toe gaan. Die twijfel valt echter weg als we in de huiskamer binnenkomen waar de medebewoners al aan de gedekte tafel klaar zitten. Het ruikt er heerlijk naar warm eten. De zorgmedewerker ziet ons en nodigt mevrouw hartelijk uit om aan tafel te komen. Ik zie mevrouw weer lichter worden en we nemen afscheid. ‘Je komt toch wel weer binnenkort?’ Zeker, doe ik dat. Mooi werk dat geestelijk verzorger zijn. Linda v.d. Bosch

Let op uw spullen! Langs deze weg willen wij alle cliënten attenderen op gevaren

Humanitas meestal gedurende lange tijd in uw huis zijn, worden zij dan snel als verdachte gezien. Hierdoor ontstaat er voor u, voor de medewerker en voor Humanitas een vervelende situatie. Het is vaak moeilijk te bewijzen dat spullen zijn ontvreemd en nog moeilijker om de dader op te sporen. Om deze situaties te voorkomen vragen wij u het volgende: * Berg persoonlijke- en waardevolle spullen goed op; * Leg geld en betaalpasjes liefst in een afgesloten kast; * Geef nooit uw pincode aan medewerkers; * Doe uw voor- en achterdeur op slot en geef niet zomaar uw sleutel(s) aan medewerkers van Humanitas; * Geef sleutels alleen af als daar in het zorgdossier afspraken over zijn gemaakt en laat de medewerker daarvoor tekenen; * Meld vreemde situaties direct bij de leidinggevende van Humanitas. * Kortom: voorkom diefstal! Als u alert blijft op uw eigen spullen werkt u mee aan uw eigen veiligheid maar ook aan een veilige werkomgeving voor medewerkers. Mocht het zo zijn dat er waardevolle spullen niet goed zijn opgeborgen dan zal de medewerker u daar op attenderen en u helpen de spullen goed op te bergen. De medewerker maakt dan een aantekening in het zorgdossier zodat er geen misverstanden kunnen ontstaan. Wij werken samen aan uw veiligheid!

die op de loer liggen. Helaas horen wij zo nu en dan dat cliënten waardevolle spullen kwijt zijn. Omdat de medewerkers van


Namens de medewerkers van wijkteam regio Charlois

Landelijk Rotterdam in Charlois

Hierboven een collage van foto’s waarop bewoners staan die een bezoek brengen aan de Carnissetuin. De afgelopen weken was er een samenwerking tussen Humanitas en Creatief Beheer Charlois, waaronder de tuin valt. Met de tuin wil men het ‘landleven’ in de stad brengen. Een bewonderenswaardig initiatief. Aan de foto’s te zien heeft men het erg naar hun zin in dit landelijke stukje Rotterdam. Daarom gaan medewerkers van Hannie Dekhuijzen nu elke week met cliënten naar de tuin. Bij het weer naar huis gaan krijgen ze vaak groente en/of bloemen mee. Eenmaal weer thuis wordt van de komkommers en tomaten met de bewoners een lekkere salade gemaakt. Zo kunenn ze nog nagenieten van een bezoek aan dat heerlijke stukje natuur.


Algemene Informatie Humanitas-Charlois REGIO HUMANITAS-CHARLOIS directeur : Marijan van Rooijen

Trijffel en Yvonne Erkens

EXTRAMURALE ZORG EN DAGACTIVITEITEN afdelingshoofd: Wilma Visser

Tandarts Matthijs Tuurenhout

Bas Mol ([email protected]) Geestelijk verzorgenden Christa Schoenmakers VERPLEEGHUIS Margriet Groot en Linda v.d. Bosch ([email protected]) HANNIE DEKHUIJZEN Alida Werter manager zorg en welzijn: Paul ten Bergen Psycholoog ([email protected]) Thérèse Frank en Amber Verdiesen CONTACT VERPLEEGAFDELINGEN Fysiotherapeuten Centraal telefoonnummer Coolhaven Marijke van Buuren, Hans Dercksen, Humanitas-Charlois afdelingshoofd: Miranda Huijbers; speArthur Leegsma, Esther Last, Suzanne van 010 - 493 62 00 cialist ouderengeneeskunde voor Roef, der Houwen en Jette Kleibergen. E-mail: [email protected] Bolder en Kajuit: Marleen Molendijk en www.stichtinghumanitas.nl voor Boei, Anker Kade: Loes van der Waal Ergotherapeuten (onder supervisie van Marleen Molendijk) Angelique Beijerink, Nadine de Koning, Verpleeghuis Hannie Dekhuijzen Robbert op ‘t Hof en Rosa van den Brink Carnissedreef 280 Leuvehaven 3084 NN Rotterdam afdelingshoofd: Suzanne den Boestert; Casemanager ketenzorg dementie specialist ouderengeneeskunde voor Wies Mes De Carnissedreef Roef, Bolder en Kajuit: Anne Brouwer en Carnissedreef 280 voor Boei, Anker en Kade: Loes van der Praktijkassistente 3084 NN Rotterdam Waal (onder supervisie van Anne Brouwer) Marianne Groenendijk Zorghotel Carnissedreef Maashaven Officemanager Carnissedreef 1-73 afdelingshoofd: Harriëtte Jager-Gadella; Marenne Krijthe 3084 NP Rotterdam specialist ouderengeneeskunde voor Roef, Bolder en Kajuit: Esther de Groot en Financiële administratie Palliatieve afdeling De Brug voor Boei, Anker en Kade: Femke Wisse Annelies Otto, Lidie van de Coevering Carnissedreef 280 3084 NN Rotterdam Rijnhaven Teamleider Servicediensten afdelingshoofd: Dik Kreuk; specialist Salomé Postma Nancy Zeelenbergflat ouderengeneeskunde voor Roef, Bolder Bevelandsestraat 30 en Kajuit: Esther De Groot en voor Boei, Coördinator activiteitenbegeleiding 3083 NA Rotterdam Anker en Kade: Anne Brouwer. en vrijwilligers Mieke Ligthart Het Bourgondische Hof ZORGHOTEL CARNISSEDREEF Roerdomplaan 22 manager zorg en welzijn: Rosemarie Receptionisten 3084 NM Rotterdam Verdaasdonk; specialist ouderengenees- Henny den Besten, Gerda van Dalen, kunde voor de begane grond: Ineke Monique Duffhues, Hilda Gäde, en Stichting Humanitas Hoekstra, eerste en tweede etage: Ed Hal- Letty den Boestert Achillesstraat 290 lewas en derde etage: Ineke Hoekstra 3054 RL Rotterdam Huismeesters Tel (010) 461 51 00 PALLIATIEVE AFDELING DE BRUG Leo van Luik, Aad Sla en Jaap Heemskerk Fax (010) 418 64 64 manager zorg en welzijn: Rosemarie Email [email protected] Verdaasdonk specialisten ouderengenees- Kapsalon HaarFijn Web www.stichtinghumanitas.nl kunde: Esther de Groot en Femke Wisse Marja van Wilgen

NANCY ZEELENBERGFLAT Zorg Thuis / Nancy Zeelenberg Manager zorg en welzijn: Frank Ooteman Afdelingshoofd: Wilma Visser Teamleider: Ryan Akgül

Cliëntvertrouwenspersoon Jelly Vierstra Telefoon 010 - 420 28 25

Cliëntenraad Algemeen emailadres: [email protected] Huishoudelijke ondersteuning Voorzitter: Anita Ax Teamleider: Annemarie van Beijsterveld ([email protected]) Buurtconsulenten: Diny van Leeuwen Secretaris: Carla Smit ( Carnisse). Franklin Grootfaam (Oud Char- ([email protected] ) lois)en Marja de Jong (Tarwewijk) Yvonne de Heer ([email protected]) OVERIGE DISCIPLINES Jannie Herscheid ([email protected]) Zorgbemiddeling Ben Luberti Wies Mes, Harrie Wiering, Germaine van ([email protected])

Op Dreef

Informatiebulletin voor bewoners, familieleden, vertegenwoordigers en medewerkers van Humanitas-Charlois (Hannie Dekhuijzen, Zorghotel Carnissedreef, De Carnissedreef, Nancy Zeelenbergflat, Het Bourgondische Hof en Palliatieve afdeling De Brug). Aan dit nummer werkten mee: Anita Ax, Paul ten Bergen, Jola Boddé, Hans van der Boom, Linda van den Bosch, Therese Frank, , Magda Gambier, Marenne Krijthe, Astrid Langstraat, Marijan van Rooijen en de medewerkers van de palliatieve afd. De Brug.


Vormgeving, layout en eindredactie: Jola Boddé en Hans van der Boom Printen: Huisdrukkerij Humanitas


DREEF. Informatiebulletin Humanitas-Charlois. nummer 3-3e kwartaal Op Dreef informatiebulletin Humanitas Charlois 1

Recommend Documents