OPDREEF. Informatiebulletin Humanitas-Charlois. Nummer 3 - herfst 2011

OPDREEF

Nummer 3 - herfst 2011

Informatiebulletin Humanitas-Charlois

In dit nummer o.a. Hannie Dekhuijzen een OK-punt ◆ Goodbye MVTH ◆ Diagnostische interviews ◆ Bijna zeventig jaar liefde ◆ Excursie naar Wasserij Edelweiss ◆ Korte impressie familieavond ◆ Schouderklopje

Voorwoord Met veel plezier presenteer ik hier de nieuwe Op Dreef. Een kwartaalblad waarin alle wetenswaardigheden staan over de zorg en dienstverlening van Humanitas in Charlois. Er is onlangs een brochure verschenen waarin het gehele aanbod van Humanitas in Charlois is beschreven. En dat is waarschijnlijk meer dan dat u denkt. Want wist u dat Humanitas bijvoorbeeld: financiële hulpverlening, voorkomen en bestrijden van sociaal isolement van ouderen, steun bij verlies en rouw en ondersteuning bij thuisadministratie biedt? De brochure “Kijk, dat biedt Humanitas allemaal in Charlois” staat op de website van Humanitas en is daar ook te downloaden (ga daarvoor bijvoorbeeld naar de pagina van de locatie Hannie Dekhuijzen). Omdat de regio Charlois met ingang van 2012 wordt vergroot naar de grenzen van de deelgemeente Charlois zal ons blad Op Dreef voortaan ook gericht zijn op dit hele werkgebied. Dit betekent dat de Op Dreef voortaan ook geschreven wordt voor bewoners van de Nancy Zeelenbergflat en de Wijkzorg (thuiszorg). Ik wens u veel leesplezier! Marijan van Rooijen Directeur Humanitas-Charlois

Het Hannie Dekhuijzen is een OK-punt! Stichting Meld Geweld voert al tien jaar campagne om mensen duidelijk te maken wat zij kunnen doen als zij geconfronteerd worden met geweld op straat. U kent vast de reclamespotjes “Bel 1-1-2”, “Mobiliseer omstanders”, “Laat het slachtoffer niet alleen”, “Onthoud de kenmerken van de dader “ en “Meld je als getuige bij de politie”. Stichting Meld Geweld heeft in Rotterdam een flink aantal OK-punten . In de OK-punten verspreid over de stad Rotterdam worden mensen opgevangen die slachtoffer of getuige zijn van geweld of zich op een andere manier onveilig voelen. Door het grote succes zijn er nu ook OK-punten in Amsterdam, Tilburg, Leeuwarden, Schiedam, Vlaardingen, Ridderkerk, Maassluis, Capelle aan de IJssel, Krimpen aan de IJssel, Spijkenisse en Breda. U herkent een OK-punt aan het grote, blauwe uithangbord aan de gevels dat sinds begin oktober ook aan de gevel van het Hannie Dekhuijzen hangt. Een OK-punt is een keurmerk. Horecagelegenheden, winkels, bedrijven of instellingen die een OK-punt willen worden moeten eerst een training volgen. Tijdens deze training wordt geleerd hoe iemand die met geweld in aanraking is gekomen, het beste opgevangen kan worden. Op 12 september 2011 volgden de receptionisten van het Hannie Dekhuijzen een training om een OK-punt te worden. Het was een leuke en intensieve training waar de receptionisten handvatten hebben gekregen om de eerste slachtofferhulp te bieden. Zij hebben geleerd hoe het slachtoffer het beste benaderd kan worden, hoe een slachtoffer zich kan voelen en kunnen vanuit het Hannie Dekhuijzen het slachtoffer naar politie of hulpinstanties doorsturen. Wij hopen op deze manier een bijdrage te kunnen leveren aan de veiligheid op straat. Salomé Postma Teamleider Servicediensten 2 · Op Dreef · informatiebulletin Humanitas · regio Charlois

Introductie diagnostische interviews Een stuk levensgeschiedenis Op de afdeling Observatie, een onderdeel van Leuvehaven, wordt al enige tijd gewerkt met diagnostische interviews. Door middel van een gericht vraaggesprek met de familie en/of mantelzorger willen wij de cliënt beter leren kennen, enerzijds met betrekking tot een stuk levensgeschiedenis, anderzijds in relatie tot het huidige ziektebeeld (dementie). Goed ‘in beeld’ De interviews dragen er toe bij dat de zorgmedewerkers de cliënt al in de eerste weken van opname goed ‘in beeld’ hebben (wie is de cliënt als persoon, welke geschiedenis draagt deze cliënt met zich mee) zodat zij in hun werk beter kunnen aansluiten bij de belevingswereld van de cliënt. Het zorgt ervoor dat de cliënt zich veel sneller thuis kan voelen in Hannie Dekhuijzen. Het gebruik van diagnostische interviews heeft dan ook een duidelijke meerwaarde voor iedereen. Introductie op andere afdelingen Binnen Hannie Dekhuijzen is er nu voor gekozen om deze interviews ook op de andere afdelingen te gaan introduceren. Vanaf 1 oktober 2011 is een start gemaakt met het afnemen van een diagnostisch interview bij elke nieuwe opname. Voor de cliënten die hier al langer wonen wordt het middel niet ingezet. Het interview wordt afgenomen met de familie en/ of mantelzorger en uitgevoerd door de coördinerend verzorgende van de woning en mij.

Hellen Hamer Activiteitenbegeleider Leuvehaven

Mobiel Verpleegkundig Team wordt afgebouwd Anders organiseren Jarenlang heeft het Mobiel Verpleegkundig Team Humanitas (MVTH) klaargestaan om 24 uur per dag en 7 dagen in de week cliënten bij te staan en zorg te verlenen. Door organisatorische veranderingen binnen Humanitas besloten om deze zorg anders te organiseren. Het afgelopen jaar is in ‘Noord’ al ervaring opgedaan met een nieuwe werkwijze en vanaf 1 januari 2012 zal die ook ‘op Zuid’ worden ingevoerd. Nancy Zeelenberg Het betekent dat de geplande zorg voortaan vanuit het wijkteam van de regio wordt geboden. Voor Humanitas-Charlois zal dat gebeu-

ren vanuit de Nancy Zeelenbergflat. De ongeplande zorg, dit zijn voornamelijk alarmroepen, wordt beantwoord door de servicecentrale van Humanitas. Als men een alarmoproep maakt komt die automatisch bij de servicecentrale. Voor de cliënt veranderd er dus niets!

en de geweldig goede zorg die zij hebben geboden aan cliënten in nood. Ik wens hen veel succes op hun nieuwe plaats in de organisatie.

Dank Bij deze wil ik alle medewerkers van het Mobiel Verpleegkundig Team Humanitas harte danken voor hun inzet

Op Dreef · informatiebulletin Humanitas · Charlois · 3

Marijan van Rooijen, directeur Humanitas-Charlois

Uitbreiding werkgebied Het werkgebied voor Humanitas Charlois wordt per 1 januari 2012 gelijkgetrokken met de grenzen van de deelgemeente Charlois. Dit betekent een uitbreiding van het werkgebied met de locatie Nancy Zeelenberg aan de Bevelandsestraat en de wijkzorg die in Charlois wordt geboden. De zorg wordt nu nog georganiseerd vanuit Humanitas-IJsselmonde. De veranderingen zijn alleen van organisatorische aard, in de zorg voor cliënten verandert er niets. De uitbreiding betekent wel een sa-

menvoeging van het volgende: - Eén managementteam - Eén facilitair team - Eén afdeling zorgbemiddeling - Een team activiteitenbegeleiders - Eén cliëntenraad - Eén cliëntvertrouwenspersoon voor heel Humanitas-Charlois

Klanttevredenheidsonderzoek

Humanitas heeft bureau FACIT gevraagd om een onderzoek te doen naar de klanttevredenheid van zaakwaarnemers over de zorg die in Hannie Dekhuijzen wordt geboden. Een aantal zaakwaarnemers krijgt hiervoor een vragenlijst toegestuurd met het verzoek deze inOp Dreef wordt nog meer een gevuld retour te sturen. kwartaalblad voor cliënten van Humanitas die in Charlois wonen. Voortaan zal Op Dreef dus gericht zijn op een bredere doelgroep en in een grotere oplage worden gedrukt en verspreid. Wij vragen u dringend om hierhier aan mee te werken! Zoals al eer eerder is uitgelegd is de uitslag van het klanttevredenheidsonderzoek mede bepalend voor de financiering van de zorg in Hannie Dekhuijzen! Daarom vragen wij u om kritisch te zijn in “uw mening” zodat we met uw kritiek de zorg kunnen verbeteren en mild te zijn bij het invullen van de vragenlijst van FACIT. Begin volgend jaar hopen wij u te kunnen informeren over de uitslag van het onderzoek.

Uitbreiding werkgebied Na een intensieve periode van renoveren, inrichten en organiseren is het Wat is en doet Humanitas? gelukt om de palliatieve afdeling gereed te hebben. Op 31 oktober zijn de palliatieve cliënten verhuisd van de Ziekenhuisverplaatste Zorg (ZVZ) aan de Carnissedreef, naar de nieuwe afdeling De Brug in Hannie Dekhuijzen. De afdeling is gevestigd op de tweed etage en heeft zeven plaatsen voor Netwerk Palliatieve Rotterdam mensen die daar tijdens hun laatste levensfase zorg enZorgbegeleiding krijen omstreken gen. De cliënten hebben een slaapkamer met badkamer en gezamenlijk een huiskamer tot hun beschikking. Op de pagina van het Hannie Dekhuijzen op de site www.stichtinghumanitas.nl kunt u een folder van De Brug downloaden. De afdeling zorgbemiddeling kan u informeren over de mogelijkheden van plaatsing op de palliatieve afdeling.

Stichting Humanitas heeft in het Rijnmondgebied 33 vestigingen, complexen levensloopbestendige woningen, servicewoningen, verzorgingshuizen en verpleeghuizen. Naast een veelheid aan mogelijkheden op het gebied van ouderenzorg (verpleeghuiszorg, verzorgingshuiszorg, dagopvang, dagbehandeling, tijdelijke opname, thuiszorg, huishoudelijke hulp en palliatieve zorg) levert Humanitas ook een breed scala aan services en diensten op maatschappelijk gebied (van kinderopvang tot drugshulpverlening en van schuldhulpverlening tot steun bij verlies en rouw). Er werken ruim 4.000 medewerkers en ruim 1.700 vrijwilligers. Nog steeds komen er locaties bij en melden zich vrijwilligers.

Binnen het Netwerk Palliatieve Zorg Rotterdam en omstreken (NPZR&o) werken organisaties samen die werkzaam zijn op het gebied van palliatieve zorg. Dit zijn bijvoorbeeld ziekenhuizen, huisartsen, thuiszorgorganisaties, verpleeg- en verzorgingshuizen, vrijwilligersorganisaties en belangenbehartigers van zorgvragers. Onder het werkgebied van de NPZR&o vallen de stad Rotterdam en de gemeenten Capelle a/d IJssel, Krimpen a/d IJssel, Barendrecht en Albrandswaard. Het NPZR&o heeft als belangrijkste doel de zorg voor mensen in de laatste levensfase zo goed mogelijk te organiseren. Samenwerking en kwaliteit zijn hierbij belangrijk.

4 · Op Dreef · informatiebulletin Humanitas · Charlois

Palliatieve Zorg

De Brug

Humanitas-Charlois | Cliënteninformatie

Cadeau van Cliëntenraad De Cliëntenraad miste in het verpleeghuis iets over de grondlegger en vond de opening van het gerenoveerde gebouw een mooie aanleiding om daar wat aan te doen. Tijdens het overleg met de directie bood de voorzitter die Raad, Anita Ax, een mooi ingelijste foto van Hannie Dekhuijzen aan. Zij vroeg aan Marijan van Rooijen om ervoor te zorgen dat de foto een prominente plaats krijgt in het gebouw. Marijan reageerde instemmend op het verzoek temeer omdat de voorzitter van de Cliëntenraad in de speech bij de opening al duidelijk had gemaakt dat Hannie Dekhuijzen haar vernoeming had verdient door o.a. het mede-oprichten van de Stichting Humanitas (in 1959) en haar inzet voor de Rotterdamse ouderen. Intussen heeft de foto een mooi plaats gekregen in de hal van het verpleeghuis.

Nieuwe regiobrochure Humanitas Charlois Voor Charlois is een brochure gemaakt waarin een overzicht staat van alle zorg, welzijn en dienstverlening die Humanitas in de regio aanbiedt. Als u de brochure leest wordt in een oogopslag duidelijk dat Humanitas veel te bieden heeft aan de inwoners van Charlois

Kijk, dat biedt Humanitas allemaal in Charlois!

Wasverzorging Op verzoek van de zaakwaarnemers is onderzoek gedaan naar de mogelijkheid om de kosten voor het persoonsgebonden wasgoed terug te dringen. Daarvoor is het gehele wasproces besproken met Edelweiss, de wasserij die het verzorgt. Hieruit is gebleken dat er twee zwakke schakels zijn in het proces, namelijk: het coderen van het wasgoed en de beslissing om het wasgoed in de wasmand te doen. Afgesproken is dat Edelweiss een aanbod doet om het coderen van de persoonsgebonden was over te nemen van Humanitas en dat de zorgmedewerkers van Humanitas

geïnstrueerd worden hoe zij kunnen beoordelen wanneer een kledingstuk gewassen moet worden. Samen met de Cliëntenraad zal de komende maanden wordt gevolgd of deze acties voldoende opleveren.

en directe omgeving. U kunt de brochure opvragen via info-hd@ stichtinghumanitas.nl, meenemen van het informatierek in Hannie Dekhuijzen of inzien op de website. Ook is de brochure beschikbaar bij de vraagwijzer van de deelgemeente Charlois.

Weglopen voorkomen! Ter bescherming van de bewoners zijn de afdelingen in Hannie Dekhuijzen gesloten. Toch gebeurt het weleens dat een bewoner met een bezoeker meeloopt naar buiten. Het is immers lang niet altijd zichtbaar wie bewoner is en wie bezoeker. Voor extra veiligheid is nu de voordeur van Hannie Dekhuijzen op sluiswerking gezet. Dat betekent dat de deuren na elkaar openen en sluiten. Iemand die binnenkomt of naar buiten gaat moet altijd even wachten in de sluis. Wij hopen op uw begrip!


Vijftien was zij en hij achttien, toen ze elkaar leerden kennen, in de Maastunnel. Op 19 december 1945 stapten ze in het huwelijksbootje en dat bootje drijft nu al bijna zesenzestig jaar! Iedereen kent wel zo’n stel, twee ‘ouwetjes’ in het park, hand in hand, waarvan je hoopt dat je zelf ook zo zal eindigen. Vandaag ontmoet ik zo’n stel. Zíj woont in Hannie Dekhuijzen, op Coolhaven Kade, en hij woont sinds juli 2010 aan de over-

en zei tegen haar dat zij mij kende, omdat ik met haar zus was gegaan.” Zijn ogen verraden de liefde voor zijn v r o u w . De bouw van de Maastunnel begon in 1937 en hij werd onder Duit“Weet je het se bezetting afgebouwd. De tunnel ging in februari 1942 open.

Echtpaar Van Wolferen: bijna zeventig jaar liefde! kant van de straat, in complex Carnissedreef. Het gaat om Theo en Francien van Wolferen. Hij is 86 en zij is 83. Als ik vraag om een interview vanwege hun lange huwelijk en relatie zijn ze beiden enthousiast. Het blijkt een unieke relatie. Theo van Wolferen is een man met ondeugende ogen en als hij het

verhaal gaat vertellen straalt hij van oor tot oor. “Ach, weet je“, begint hij, “ik was niet zo’n knappe man, maar zíj was echt prachtig, een mooie vrouw. Om haar aan te spreken verzon ik een smoesje

nog wat je zei Francien?” Zijn vrouw begint te glimlachen en even lijkt het of ze terug in in die tijd.” Ja, dat weet ik nog goed hoor, ik zei dat dat niet kon, omdat mijn zus alleen maar mooie jongens had.” “Ach,” gniffelt de heer Van Wolferen, ”ik heb haar omgekocht met melkchocolade”.

Beiden beginnen nu te lachen. Het was in de Maastunnel in Rotterdam, zij was 15 en hij was 18, het was 1942. Drie jaar later trouwden ze. Met de tram naar het stadhuis, hij in een trouwpak dat geleend

was van zijn broer, en dat diezelf-de avond weer teruggebracht moest worden, en zij in een blauw mantelpakje en nieuwe schoenen. Foto’s zijn er niet van, maar allebei weten ze het nog heel goed. Theo werkte bij als ijzerwerker bij ‘Droogdok’ (Rotterdamsche Droogdok Maatschappij) Francien was eerst huisvrouw en moeder en werkte later bij mensen in de huishouding. Ze kregen drie kinderen: Corrie, Henny en Ton. Ondertussen zijn er vijf kleinkinderen en vijf achterkleinkinderen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Theo opgepakt door de Duitsers omdat zijn Ausweis was verlopen. Hij werd op transport gesteld naar kamp Amersfoort en later naar Nabruch Abrϋck. Daar moest hij werken in een vliegtuigenmotorenfabriek. Het is een tijd waar hij niet graag aan terug wil denken. Als ik ze vraag naar het in stand houden van het huwelijk knikken beiden instemmend dat het niet altijd meeviel om altijd naar dezelfde man/vrouw te kijken. “Samen dingen ondernemen is belangrijk. Ik vis graag en Francien ging dan met me mee. Een karretje achter de fiets, gevuld met boekjes en een


Mantelzorgers, bedankt! Zonder mantelzorgers is de zorg voor onze bewoners niet compleet. De inzet van mantelzorgers vraagt dus om waardering. Onmisbaar Daarom heeft in de deelgemeente Charlois, samen met de diverse organisaties die dankbaar gebruik maken van de inzet van mantelzorgers, deze onmisbare vrijwilligers in week van 7 tot 12 november 2011 in het zonnetje gezet. De SS Rotterdam vaart langs de Rotterdamse Droogdok Maatschappij waar een Er was aandacht voor mantelzorander schip in aanbouw is. Het jaar is 1959. gers in alle leeftijden. Er waren workshops, een theatervoorstelling klapstoeltje voor haar. Dat vonden we want de vonken springen er af! heerlijk.” Wat kan ik daarop nou inbrengen? en groepsgesprekken. Een kleine “Tja, in elk huwelijk is wel wat”, ver- Ik word tijdens het gesprek zelfs greep uit het totale programma: volgt Theo, “en ‘sjansen’ met andere wat emotioneel, omdat ze beiden vrouwen kon wel, als ik maar met zo vol vuur en liefde zitten over el- De Bovenkamer In Hannie Dekhuijzen gaf op dinsFrancien naar huis ging.” Francien kaar. begint te lachen en schudt haar “Weet je”, zegt Francien dan, “hij was dagmiddag 8 november 2011 de hoofd. “Ik heb menigmaal zijn kof- dan wel niet zo mooi, maar hij is wel acteur Thomas Borggrefe een voorfers gepakt en in de gang gezet, heel erg lief, hij is echt voor mij ge- stelling over dementie met de titel “De Bovenkamer”. Thomas Borgmaakt.” maar we kwamen er altijd uit.” grefe kan zich op voortreffelijke Met een schuin hoofd kijk ik naar Hij lacht naar zijn vrouw en zegt wijze verplaatsen in de mens met hun dochter en schoonzoon, die dan: “Ik zou ze het liefste onder mijn dementie en zijn mantelzorger. tijdens het interview lachend mee arm weer mee naar huis nemen. zitten te luisteren. Het verhaal is Maar ik weet dat dat nu niet meer Groot feest hen duidelijk niet onbekend. Blijft kan. Het enige wat ik nog kan doen Op zaterdag 12 november 2011 echter onverlet dat deze hoogbe- is haar iedere dag hier opzoeken. En was er in Boerderij de Kapel, Kapeljaarde man liefkozend de hand van ja, met alles wat ik nu weet… Als ik burg 69, een groot feest om manzijn vrouw in zijn handen neemt. het allemaal over moest doen, ja dan telzorgers eens goed in het zonnetje te zetten met ontspannende, ”Ze is goudeerlijk en ze was en is een deed ik het zo weer.” Met tranen in mijn ogen steek ik creatieve en beweegactiviteiten. hele knappe vrouw. “ Waarop zij reageert: ”Hij is zorg- hun dochter en schoonzoon aan in een optreden van Esther Nijhove zaam, lief en kan zo lekker scharre- een lachsalvo. Zo lang samen is bij- (bekend van de Voice of Holland) zonder, maar bijzonder is dit echt- en een informatiemarkt. len.” Wat dat inhoudt... uit respect vraag paar zelf, dat niet vergeten is waar Lidwien Kroon ik er niet verder over door. Als ik het allemaal omdraait in dit leven. Manager zorg en welzijn de twee samen zie smelt mijn hart. Iedereen kent wel zo’n stel… Eén Wat heerlijk om nog zo van elkaar van die stellen woont hier, in Hannie Dekhuijzen. te houden! “Ja, ik ben nog steeds verliefd”, zegt Astrid Langstraat hij, als ik vraag hoe het met de liefde gesteld is. Een overbodige vraag, Op Dreef · informatiebulletin Humanitas · Charlois · 7

Beknopt jaarverslag Cliëntenraad Cliëntenraad vergaderde zesmaal in de periode 1-11-2010 tot 1-112011. De belangrijkste onderwerpen van gesprek waren de volgende. Renovatie Hannie Dekhuijzen Centraal punt op alle agenda’s van de CR was de renovatie van het Hannie Dekhuijzen. De aandacht was tot aan de verhuizing vooral gericht op zaken als inrichting, de aankleding en de verhuizing zelf. Op 24 juni jl. heeft de voorzitter van de Raad het gerenoveerde pand officieel weer overgedragen aan de bewoners. Daarbij heeft zij namens de raad haar grote waardering uitgesproken voor de wijze waarop alles is verlopen. Vanaf de verhuizing ligt het accent op het aangeven van verbeterpunten, zoals zonwering, het klimaat op de binnenpleinen, en ander groot en klein ongemak dat aan het licht komt. Prezo certificering Evenals in 2010 is de Cliëntenraad ook dit jaar nauw betrokken geweest bij de Prezo-certificering. Humanitas wil dat alle organisatieonderdelen eind 2011 dit certificaat, een keurmerk voor kwaliteit, hebben behaald. Eind 2010 heeft de meetweek plaats gehad voor Hannie Dekhuijzen. Hierbij werden de zorginhoudelijke indicatoren gemeten hetgeen weer van belang is voor de sterren die we nodig hebben voor de Prezo-certificering. Ondanks de minder goede huisvesting van het verpleeghuis eind 2010 is, met positief advies van de CR, toch besloten het cliënttevredenheidsonderzoek doorgang te laten vinden. Eind 2010 zijn zeven-

tig zaakwaarnemers steekproefsgewijs benaderd; hen is gevraagd om een uitgebreide vragenlijst in te vullen. De uitslag gaf een duidelijk inzicht in wat zaakwaarnemers belangrijk vinden en welke verbeterpunten er zijn. De uitslag werd in de eerste ‘Op Dreef’ van 2011 gecommuniceerd. Waarschijnlijk zal in dit najaar nog een cliënttevredenheidsonderzoek plaatsvinden en in het 1e kwartaal 2012 een audit. Hierbij zullen ook de Cliëntenraad en de cliëntvertrouwenspersoon worden betrokken.

vorm van zorg alleen nog maar verstrekt mag worden in een aparte unit en niet meer zoals nu het geval is onderdeel mag uitmaken van de Ziekenhuisverplaatste Zorg (ZVZ). De palliatief terminale zorg zal worden verplaatst naar Hannie Dekhuijzen op een aparte afdeling op de 2e etage. Voorbereidingen hiervoor worden momenteel getroffen. De CR staat hier positief tegenover.

Advies personeelsvacatures Verder heeft de Cliëntenraad via zijn voorzitter in een aantal gevallen geadviseerd over de vervulling van vacatures onder het personeel. Als zeer positief ervaart de Raad de bereidheid van (nieuwe) persoMeerjarenbeleidsplan neelsleden desgevraagd bij de CR De CR heeft positief gereageerd toe te lichten wat hun werkzaamop de Contouren Meerjarenbe- heden zijn en de aanpak die zij leidsplan regio Charlois dat zich daarbij hanteren. uitstrekt over de komende drie jaren. Het Strategisch Beleidsplan Kleinschalig wonen Humanitas vormt de paraplu waar dit beleidsplan aan gekoppeld is. Samen met de kaderbrieven van de Raad van Bestuur zullen hieruit de De Cliëntenraad is betrokken bij Jaarplannen moeten gaan voort- een zeer gevarieerd aanbod van komen. De jaarplannen vormen de onderwerpen die een ding geuitgangspunten voor de begroting. meen hebben: zij zijn belangrijk voor alle cliënten; onze vaders, moeders, echtgenoten en andeUitbreiding van Cliëntenraad re verwanten. De CR heeft in 2010 ingestemd met Wilt u ook hun stem laten doorhet voorstel om het werkingsgeklinken: meld u aan als aspirantbied uit te breiden met Extramurale lid. Kom eens kijken en proeven. Zorg en de Ziekenhuisverplaatste U zult daar geen spijt van hebZorg. Inmiddels is besloten dat ook ben! Nancy Zeelenberg en Wijkzorg per Neem contact op met de voorjanuari 2012 onder de verantwoor- zitter, mevrouw Th.A. Ax, mail@ delijkheid van de regiodirecteur vankampen-ax.nl of leg een van Humanitas-Charlois ressorte- briefje in het postvakje van de ren. In totaal zal de Cliëntenraad Cliëntenraad (bij de receptie). ten gevolge hiervan worden uitgebreid met twee leden. Palliatieve zorg Voor Palliatief Terminale Zorg zijn De cliëntenraad heeft de inkoopvoorwaarden aangeeen eigen, e-mailadres: scherpt met als gevolg dat deze [email protected]

Oproep

Cliëntenraadmail


heeft in verband met persoonlijke omstandigheden haar lidmaatschap helaas opgezegd. Mevrouw Vierstra heeft aangegeven te willen terugtreden als clientvertrouwenspersoon. Naar verwachting zal per september 2012 in haar opvolging worden voorzien. Van de heer Tempelman, die jarenlang als technisch adviseur van de raad heeft gefunctioneerd, ontving Wasregeling De gewijzigde regeling voor de de CR het bericht van overlijden. was heeft voor degenen die hun Mevr. Th. A. Ax was uitbesteden in meer dan 50% voorzitter van de gevallen geleid tot 50 tot Cliëntenraad 100 procent verhoging van de kosten. De CR heeft besloten deze zaak aanhangig te maken bij de Centrale Cliëntenraad van Humanitas en bij het LOC, het Landelijk Overleg Clientenraden, omdat dit probleem Cliëntenraad ook bij andere tehuizen speelt. De CR heeft eveneens aandacht besteed aan de visie op kleinschalig wonen. De groepen zijn al wel kleinschalig, maar de omslag naar het echte kleinschalig wonen, het wonen zoals thuis, moet nog worden gemaakt. De CR zal nauw betrokken blijven bij de uitwerking van een en ander.

Diversen De Cliëntenraad heeft een positief advies gegeven over de begroting 2011. Als gebruikelijk is er aandacht besteed aan de “kleine” zorgpunten die overigens voor de cliënten van groot belang kunnen zijn. Het gaat dan om zaken als koken door vrijwilligers, het gebruik van consumpties door bezoek, kapotte lampen, onderhoud van de rolstoelen, natte kleding in waszakken, etc.

Humanitas-Charlois Vergaderschema 2012 • • • • • •

Dinsdag 10 januari Dinsdag 20 maart Dinsdag 15 mei Dinsdag 24 juli Dinsdag 25 september Dinsdag 13 november

Schouderklopje Schouderklopje voor Germaine van Trijffel en Salomé Postma De Cliëntenraad deelt, aan medewerkers die zich onderscheiden, graag een schouderklopje uit. Daarmee wil de raad aangeven dat hij veel waardering heeft voor het personeel dat vaak met grote inzet en toewijding werkzaam is voor de cliënten binnen Humanitas-Charlois. Op 22 september jl. werden twee schouderklopjes uitgedeeld: we hebben de dames Germaine van Trijffel en Salomé Postma op die wijze bedankt voor het vele werk dat zij hebben verzet in het kader van de inhuizing in het vernieuwde Hannie Dekhuijzen. Zij hebben zich met veel energie en enthousiasme ingezet om het allemaal goed te laten verlopen. Dat verdient een pluim! De schouderklopjes gingen vergezeld van een cadeaubon waarvan de dames iets leuks voor zichzelf kunnen kopen. Germaine en Salomé, wij zijn blij met jullie!

De Raad heeft op 22 september aan Salomé Postma en Germaine van Trijffel voor hun meer dan prima werk tijdens de verhuizing een schouderklopje uitgedeeld. Tot slot enkele ontwikkelingen binnen de CR. De heer Bekker neemt vanuit Hannie Dekhuijzen als belangstellende aan de CR deel. Mevrouw Den Oude is recent benoemd tot lid van de CR, doch zij

Salomé Postma ontvangt bloemen uit handen van de CR voorzitter Anita Ax. In de inzet Germaine van Trijffel.


Excursie naar wasserij Edelweiss Op 19 oktober jl. ging een aantal leden van de Cliëntenraad op bezoek bij wasserij Edelweiss. We waren benieuwd hoe daar wordt omgegaan met de kleding van de bewoners en wilden ook graag weten waaruit de kosten zijn opgebouwd. Immers, goedkoop is het niet, althans: het gaat om aanzienlijke bedragen voor sommige bewoners.

Warm onthaal We werden warm onthaald en gingen vervolgens de wasserij in. Daar bleek ons dat er nog veel handwerk werd verricht. Zo wordt alle kleding stuk voor stuk ge-

scand en gesorteerd. Dan gaat het de juiste was in (straat of machine, stomen). Na de was- en droogprocedure worden de kledingstukken waarvoor dat nodig is gestreken of geperst. Ook weer stuk voor stuk en met veel aandacht en zorg. Tot slot wordt alles nogmaals gescand om te zien of er iets verloren is gegaan. dat kledingstuk afkomstig is. Momenteel werkt Edelweiss aan een wasmand specifiek voor de wasserij; deze komt dus alleen bij bewoners die daarvan gebruik maken. Weer een kleine verbetering: kleding gaat niet meer per ongeluk naar Edelweiss. Ook wordt door de directie van Hannie Dekhuijzen gewerkt aan maatregelen om te voorkomen dat kleding onnodig de was ingaat. We hebben de excursie als zeer nuttig ervaren. De wasserij is professioneel; het personeel is gemoLabels Als de labels ontbreken wordt er tiveerd en gaat met zorg met de gekeken of is te achterhalen aan kleding om. A.Th. Ax de kleurcode (iedere afdeling voorzitter Clientenraad in Hannie Dekhuijzen heeft een kleur) van wie of welke afdeling

Humanitas Herinneringsmuseum Niet ver van het Hannie Dekhuijzen, aan de Van Langendonckstraat 51, 3076 SH te Rotterdam IJsselmonde, staat de Jan Meertensflat. In deze Humanitaslocatie bevindt zich een groot Humanitas Herinneringsmuseum. Het museum is uw bezoek meer dan waard en voor uw familielid of bewoner die in het Hannie Dekhuijzen woont zal een bezoek een feest van herkenning zijn. Het museum is open van dinsdag t/m zondag van 13.30 - 16.00. De entree is gratis. 10 · Op Dreef · informatiebulletin Humanitas · Charlois

Aandacht Nu de zomervakantie voorbij is wilden wij met de medewerkers graag een gezellig etentje geven aan de bewoners. Zij hebben door de vakantiedrukte toch wat aan aandacht in moeten leveren.

Zeg ken jij de mosselman?

Mosselfeest Aan de bewoners hebben we gevraagd wat zij graag zouden lusten. Het is mosselseizoen en het merendeel van de bewoners wilde die graag weer eens proeven. Voor de bewoners die niet van mosselen houden hadden we nieuwe haring, gerookte makreel en diverse vissalades. Verder was er een lekker sapje, stokbrood en frietjes. Een goed humeur zorgde ervoor dat het een gezellig etentje werd. Gesmuld en genoten De bewoners hebben gesmuld en genoten van de aandacht die ze kregen. Het is een initiatief wat we graag willen herhalen. Daarom hebben we besloten dat wij om de twee maanden een leuk diner gaan organiseren met steeds een ander thema. Gezien het succes willen andere afdelingen het idee misschien wel overnemen. Els Schilder

Vrijwilligers gezocht U kunt, als vrijwilliger, veel betekenen voor de bewoners van het verpleeghuis. Heeft u interesse? Neem dan contact op met onze coördinator activiteitenbegeleiding en vrijwilligers Astrid Langstraat. Telefoon 010 - 493 62 56. E-mail: [email protected]. Op Dreef · informatiebulletin Humanitas · Charlois · 11

Dit gedicht werd voorgedragen door Astrid Langstraat tijdens de middag voor de vrijwilligers U bent sociaal van aard, bevlogen en actief en zet u in U komt met regelmaat naar Humanitas Charlois en maakt het de bewoners naar hun zin Voor onze bewoners maakt u zich sterk. Zorg meedragen om “te wonen zoals thuis” gaat u belangeloos aan het werk. Wie werkt er in het verenigingsleven, op de woning of het plein? Wie zijn die dames in dat hoedenmuseum, wie zullen dat zijn? Wie is actief in het restaurant en groet de klanten die komen eten spontaan? Wie maakt het dat er bewoners naar een bingo op Maashaven kunnen gaan? Wie geeft schilderles of doet klusjes bij de EMZ ? Wie heeft zich weer op het Bourgondische Hof in gezet? Wie doet de cliëntenraad, en komt op voor alle mensen? Wie begeleidt bewoners tijdens een uitstapje of met individuele wensen? Wie helpt met het verzorgen van nagels en handen? Wie loopt er met de huishond en legt Luna aan banden? Wie doet er mee met het seizoenstheater of het snoezelontbijt? Wie leeft niet gejaagd en denkt niet aan tijd? Wie fietst er naar Hannie Dekhuijzen door regen en wind? Wie is toch degene die altijd weer een gaatje in de eigen agenda vindt? Wie komt voor niets te werken, altijd opgewekt ? Wie gaat pas weg als alles is opgeruimd wanneer hij weer vertrekt? Wie wandelt met de avondvierdaagse mee? Wie schenkt er een koppie koffie of wie schenkt er een koppie thee? Wie haalt de bewoner voor een activiteit met zijn rolstoel? Wie helpt onze bewoners met heel

Voor alle vrijwilligers en zo zijn er onnoemelijk veel andere veel gevoel? Wie springt bij met het eten van pan- klussen…. Elke vrijwilliger zet zich op zijn eigen nenkoeken met de Elisakids of de manier in BSO kinderen? Wie weet door aandacht te geven de en maakt het een ander graag naar de zin. eenzaamheid te verminderen? Wie komt er breien met een cluppie? In ’t grote of in ’t kleine, elke vrijwilliger maakt het verschil Wie draait soms de Bijbelgroep in en dat is eigenlijk wat dit gedicht haar uppie? Wie leert snoezelen en bewegen met zeggen wil Die stille kracht, onmisbaar zonder muziek? loon Wie van hen is nu eigenlijk niet vrijwilliger, vrijwilligster, die stille uniek? Wie ontvangt op de Volkstuin Reijer- kracht bent u,voor u normaal, voor ons niet gewoon waard de bewoners voor de koffie Voor alle vrijwilligers, het applaus is met gebak? voor u Wie gaat lekker kletsen met een Voor de afgelopen jaren, de toebewoner op zijn gemak? Wie ondersteunt mij met veel taken? komst ,maar vooral voor nu deze High Tea heeft u dubbel en Wie is de verjaardagskalender aan dwars verdiend, wij willen u niet het bewaken? Wie bakt pannenkoeken of eieren en kwijt Wij zetten u verdiend in het zonnetje deelt ze dan uit aan wie dat wil? met deze gezelligheid Wie krijgt door stoofvlees te braden U bent de hulp, die ook in slechte op Rijnhaven alle bewoners stil? tijden blijft. Wie ontvangt bewoners met de vrijU bent de boei waar Humanitas willigers in het van Swietenhof? Wie verdient met ziekenhuisbegelei- Charlois op drijft. Dank u wel , voor alles wat u hebt ding alle lof? gedaan Wie zingt uit volle borst tijdens de Daarom gaan we met zijn allen met zangmiddag met vol ornaat? een luid applaus voor u staan Wie verzorgt woensdag een gezellige middag in het restaurant met Namens alle bewoners chippies en advocaat? van Humanitas Charlois, Wie is actief met liturgie en de kerk? Astrid Langstraat , Coördinator Wie houdt om hier te zijn en doet Aktiviteitenbegeleiding en Vrijwilligers met liefde het vrijwilligerswerk? Wie helpt op de observatie op de woning met de activiteit? Wie kan hier met freubelen zijn ei heel gemakkelijk kwijt? Wie komt verzorgt de vogeltjes in de volière, dat hoort erbij.. Wie is altijd bij centrale muziekactiviteiten weer van de partij? Wie vraagt fondsen aan voor verschillende extra dingen voor het pand? Wie peutert er geld los van uit de losse, maar gestructureerde hand? Mevrouw van Lunteren (links haar dochter) arriveert als eerWie weet hoe een meningsverschil stesussen? bewoner in het geheel vernieuwde Hannie Dekhuijzen van een bewoner kan


Oproep In aansluiting op Mevrouw Van Rooijen riep een lid van de Cliëntenraad, mevrouw Den Oude, aanwezigen op lid te worden van de CR. Zij eindigde met de woorden: “U kunt u vanavond opgeven om vrijblijvend een kijkje te nemen bij deze fijne groep mensen met een hart voor alle mensen in Hannie Dekhuijzen”.

der Plaats een inleiding over wat er gebeurt in de hersenen van een persoon met dementie. Bij deze personen is het hogere brein weg, zij kunnen niet meer denken en plannen, zij vallen terug op het emotionele onderbrein. Dit betekent dat voor hen straks of gisteren niet bestaat, dat zij sterk reageren op prikkels. Ook hun geheugen verdwijnt, waardoor het steeds moeilijker wordt dingen te begrijpen. Mevrouw Van der Plaats raadde ons aan ons gedrag af te stemmen op de persoon met dementie, dingen voor te doen, zoals een kopje koffie drinken en mee te gaan met bepaalde wensen zoals het verzorgen van een babypop.

Mantelzorg Als laatste voor de pauze deelde mevrouw Kroon mee dat in de week van 7-11 november de mantelzorger centraal staat, ook in Charlois. Hannie Dekhuijzen zal in dit kader op 8 november, van 13.30 uur tot 16.00 uur ook iets organiseren: de acteur Thomas Borggrefe zal onder de titel “De Bovenkamer” een Kleinschalig wonen Verder ging mevrouw Van Rooijen toneelstuk spelen rond het thema in op de invoering van het klein- dementie. Een echte aanrader. schalig wonen. Dit wordt in overleg met het personeel nu verder Dementie ingevoerd. Tot slot noemde zij de Na de pauze hield mevrouw Van

Een zeer interessante lezing, waar iedereen eigenlijk nog uren over had willen doorpraten. Om kwart over negen moest de avond echter worden afgerond. Na nog even napraten met een lekker drankje en hapje ging iedereen weer zijns weegs. Een zeer geslaagde avond, waarvoor niet alleen dank aan de aanwezigen, maar ook aan al de personeelsleden van Hannie Dekhuijzen die eraan hebben meegewerkt. De catering was prima! Anita Ax, Voorzitter Cliëntenraad

Korte impressie van de familieavond Bomvol De eerste familieavond in het vernieuwde Hannie Dekhuijzen werd gehouden op 3 oktober jl. Het was een drukbezochte avond: het restaurant zat bomvol. Een teken van grote betrokkenheid van familie, vrienden en kennissen. Cliëntenraad Zoals gewoonlijk begon de avond, nadat ieder een kopje koffie of thee met een gebakje had genuttigd, met een overzicht door de voorzitter, mevrouw Ax, van de werkzaamheden van de Cliëntenraad. Dit overzicht is elders in Op Dreef te vinden. Na afloop daarvan kreeg de raad op voorstel van de heer Luberti wederom het vertrouwen van de aanwezigen om met zijn werkzaamheden door te gaan. Enquete Mevrouw Van Rooijen, regiodirecteur van Humanitas-Charlois, ging na een dankwoord in de richting van de Cliëntenraad, in op ontwikkelingen binnen Hannie Dekhuijzen. Zij noemde de Prezo-Certificering, een uitermate belangrijke zaak voor Hannie Dekhuijzen. De kwaliteit(szorg) moet op orde zijn om het certificaat te behalen. Zij deed tegen die achtergrond een dringend beroep op de aanwezigen om eventuele punten van kritiek te melden. Dan kan er wat aan worden gedaan. Ter voorbereiding van de cliëntbespreking krijgen alle zaakwaarnemers een enquêteformulier; het is belangrijk dit in te vullen.

uitbreiding van het aantal cliëntplaatsen met acht van 156 naar 164. Dit wordt gerealiseerd door de verbouw van een eenpersoonskamer op alle afdelingen Roef en Anker tot een tweepersoonskamer.


Huurders- en complexcommissies Het belang van de huurder, ook uw belang!

in het gebouw waar u woont en een positief Inspraak wonen en het vergroten van de kritische houding. Het gaat erom Wanneer u een appartement betrokkenheid van bewoners bij om met elkaar het woongenot huurt van Humanitas, heeft u via hun woning en woonomgeving. van iedereen te vergroten. de huurderscommissie inspraak over het reilen en zeilen in het Belangrijk Hebt u belangstelling voor een complex waar u woont. Die in- Belangrijke doelen dus, die ervoor plek in de huurderscommissie en/ spraak gaat over alles wat er qua zorgen dat iedereen met plezier in of de SOH? Neem dan contact op huisvesting in het woongebouw een woning en woongebouw van met Marenne Krijthe (officemanagebeurt, dus het schoonmaken Humanitas kan wonen. ger Humanitas Charlois), telefoon van de algemene ruimten, het on010 - 493 62 30 of met Linda Bruins derhoud, de servicekostenafreke- De huurderscommissies en de SOH van het secretariaat van de SOH, kennen een aantal taken: ning etc. etc. telefoon 010 - 461 53 52. Over de - zij voeren overleg met de directeu- SOH is ook een speciale folder beat is Raad ren en metWde Complexcommissie schikbaar. en do van Bestuur van et Hum anitas ? Ieder complex van Humanitas heeft Stichting Humanitas, een eigen huurderscommissie of, - ze organiseren themabijeenkomIn uw belan zoals dat bij Humanitas wordt ge- sten en discussiebijeenkomsten, g Inform ati het wer e over - ze bevordert de kennisuitwissenoemd, een complexcommisie k van d e Stich Overko tin ep van de elende Huurd g ling tussen de huurderscommissies. St ersraad Huisve ichting Hum anitas sting SOH Omdat Humanitas een groot aan- De SOH bestaat uit afgevaardigden tal woongebouwen heeft, is door uit de huurderscommissies van iede gezamenlijke huurderscom- der complex van Humanitas. De Stichti missies de Stichting Overkoepe- SOH kent een dagelijks bestuur Overkong Huurd epelende ersraad lende Huurdersraad (afgekort van zes personen, op dit moment SOH) opgericht. De SOH heeft zijn er twee vacatures. als doel het behartigen van de belangen van de bewoners van Om lid ter worden van een woningen die worden verhuurd huurderscommissie en van de of beheerd door Humanitas, het SOH, is niets meer (maar ook bevorderen van de kwaliteit van niets minder) nodig dan interesse Sticht in levens g Humanitas lo verple opbestendi heeft in he t eg ge w oninge Rijnmondg welzijn huizen. Ce eb n, nt aan m is daarin ee raal bij Hum servicewon ied 33 vest iginge ogelijk n bela ingen, n, com dagbeh heden ngrijk anitas staa verz pl t het el vo an ement. or verp deling, streve orgingshuize exen ruim 3. W le ti n ij eg jd n en 70 vrijwel 0 medewer elijke opna huiszorg, ve beschikken naar levens me, th geluk; over ee kers en alle vo rzorgi ui ng rmen ca n sz sh . 1.200 or veelhe van w vrijwill g en palliat uiszorg, da id ijkzorg gopvan igers. Va ieve zo verlee g, rg. Er nuit de nd in de wer ve omlig gende stigingen w ken orden wijken .

Meer inform atie? Wilt u m of over eer informat ie over uw co mplex comm het werk van issie, sc de SOH Stichti hrijf, be n l of mai Stichti g Overkoep l dan na elen ng

Human d Achill itas H e Huurdersr es uisvest aad (S 3054 R straat 290 ing OH) L Rott erdam Telefo on: 01 0 – 46 1 53 7 2 E-mai ladres: lbruin s@stic htingh uman itas.nl

ar:


Algemene Informatie Humanitas-Charlois VERPLEEGHUIS HANNIE DEKHUIJZEN directeur : Marijan van Rooijen manager Zorg en Welzijn: Lidwien Kroon VERPLEEGAFDELINGEN Coolhaven afdelingshoofd: Miranda Huijbers; specialist ouderengeneeskunde voor Roef, Bolder en Kajuit: Marleen Molendijk en voor Boei, Anker en Kade: Loes van der Waal (onder supervisie van Marleen Molendijk) Leuvehaven afdelingshoofd: Suzanne den Boestert; specialist ouderengeneeskunde voor Roef, Bolder en Kajuit: Loes van der Waal (onder supervisie van Anne Brouwer) en voor Boei, Anker en Kade: Anne Brouwer

Geestelijk verzorgenden Margriet Groot en Peter de Lange Psycholoog Thérèse Frank, Amber Verdiesen en Anneke Mol

Fysiotherapeuten Marijke van Buuren, Hans Dercksen, Arthur Leegsma, Esther Last, Suzanne van CONTACT Centraal telefoonnummer der Houwen en Geeske van Keulen. Humanitas-Charlois 010 - 493 62 00 Ergotherapeuten Angelique Beijerink, Nadine de Koning en E-mail: [email protected] www.stichtinghumanitas.nl Robbert op ‘t Hof Praktijkassistente Lisette Baard Officemanager Marenne Krijthe

Maashaven afdelingshoofd: Ria Los; specialist oudeFinanciële administratie rengeneeskunde voor Roef, Bolder en Annelies Otto, Lidie van de Coevering Kajuit: Esther de Groot en voor Boei, Anker en Kade: Femke Wisse Teamleider Servicediensten Bea Noordzij Rijnhaven Waarnemend teamleider: Salomé Postma afdelingshoofd: Dik Kreuk; specialist ouderengeneeskunde voor Roef, Bolder en Coördinator activiteitenbegeleiding Kajuit: Dorine Ruijgh en voor Boei, Anker en vrijwilligers en Kade: Paola Grin Astrid Langstraat ZIEKENHUISVERPLAATSTE ZORG manager zorg en welzijn: Mirjam Alink; specialist ouderengeneeskunde voor de begane grond: Femke Wisse, eerste etage: Loes van der Waal (onder supervisie van Paola Grin) en voor de tweede en derde etage: Paola Grin

Ben Luberti ([email protected]) Ineke Povinelli ([email protected]) Christa Schoenmakers ([email protected]) Anja Stange ([email protected])

Receptionisten Henny den Besten, Gerda van Dalen, Monique Duffhues, Hilda Gäde, en Letty den Boestert Huismeesters Leo van Luik en Aad Sla

Kapsalon HaarFijn PALLIATIEVE AFDELING Marja van Wilgen DE BRUG manager zorg en welzijn: Mirjam Alink; Tandarts specialisten ouderengeneeskunde: Esther Matthijs van Tuurenhout de Groot en Femke Wisse Cliëntvertrouwenspersoon MobielVerpleegkundig Team Jellie Vierstra Humanitas Telelfoon 010 - 420 28 25 teamleider: Alfeidy Main Cliëntenraad EXTRAMURALE ZORG EN Algemeen emailadres: DAGACTIVITEITEN [email protected] afdelingshoofd: Wilma Visser Voorzitter: Anita Ax ([email protected]) OVERIGE DISCIPLINES Penningmeester en seretaris a.i.: Carla Smit Zorgbemiddeling ([email protected]) Wies Mes, Harrie Wiering, Germaine van Bep van Krimpen Trijffel en Yvonne Erkens

Verpleeghuis Hannie Dekhuijzen Carnissedreef 280 3084 NN Rotterdam De Carnissedreef Carnissedreef 280 3084 NN Rotterdam Ziekenhuisverplaatste zorg Carnissedreef 1-73 3084 NP Rotterdam Palliatieve afdeling De Brug Carnissedreef 280 3084 NP Rotterdam Het Bourgondische Hof Roerdomplaan 22 3084 NM Rotterdam Stichting Humanitas Achillesstraat 290 3054 RL Rotterdam Tel (010) 461 51 00 Fax (010) 418 64 64 Email [email protected] Web www.humanitas.nu

Op Dreef

Informatiebulletin voor bewoners, familieleden, vertegenwoordigers en medewerkers van Humanitas-Charlois (Hannie Dekhuijzen, Ziekenhuisverplaatste Zorg, De Carnissedreef, Het Bourgondische Hof en Palliatieve afdeling De Brug). Aan dit nummer werkten mee: Anita Ax, Helen Hamer , Lidwien Kroon, Marenne Krijthe, Astrid Langstraat, Salomé Postma, Marijan van Rooijen en Els Schilder. Vormgeving, layout en eindredactie: Hans van der Boom Printen: Huisdrukkerij Humanitas Omslagfoto: Hans van der Boom

Op Dreef · informatiebulletin Humanitas · regio Charlois ·15

OPDREEF. Informatiebulletin Humanitas-Charlois. Nummer 3 - herfst 2011

Recommend Documents