Draaiboek cursus Scootmobiel
Inhoud 1
Aanleiding
2
2
Doelstelling
3
3
Structuur van de organisatie
5
4
Taakverdeling algemeen
6
5
Tijdplanning
7
6
Programma van de cursus
8
7
Voorbeeld van een programmaoverzicht scootmobielcursus
10
8
Route buitenparcours
12
9
Oefencircuit
13
10
Inhuren van deskundigheid
14
11
Richtlijnen cursuslocatie
16
12
Lunch/consumpties
17
13
Indicatie van kosten
18
14
Naslagwerk en schriftelijke informatie
19
15
Publiciteit en werving
20
16
Bevestiging aanmelding
22
17
Verzekering
23
18
Checklist taken
24
19
Bijlagen (diverse voorbeelden)
26
Bijlage 1 Voorbeeld brief vanuit de gemeente aan scootmobielgebruikers en voorbeeld inschrijfformulier Bijlage 2 Voorbeeld persberichten Bijlage 3 Voorbeeld van een brief aan organisaties Bijlage 4 Voorbeeld bevestigingsbrief van inschrijving Bijlage 5 Voorbeeld Programma Scootmobielcursus
Draaiboek cursus Scootmobiel
27 29 32 33 34
1
1 Aanleiding Dit draaiboek geeft een beschrijving van de organisatie van een scootmobielcursus en dient als ondersteuning voor lokale initiatieven bij het organiseren hiervan. Het draaiboek is bedoeld voor lokale organisaties die zich actief opstellen voor ouderen en gehandicapten en/of actief zijn op het gebied van veiligheid en verkeer. Iedereen wil zelfstandig zijn en blijven. Op de weg en in het verkeer wil men zich veilig en zelfverzekerd voelen. De scootmobielgebruiker is een kwetsbare verkeersdeelnemer, en niet alleen omdat ongelukken ernstig letsel tot gevolg kunnen hebben. Ouder worden gaat vaak gepaard met verlies van vaardigheden waardoor het inschatten van verkeerssituaties moeilijker wordt. Komt men in aanmerking voor een scootmobiel, dan verandert voor de gebruiker daarmee ook de manier van weggebruik. Als gevolg daarvan weten de gebruikers soms van zichzelf niet goed hoe ze moeten handelen in bepaalde situaties die risicovol en gevaarlijk zijn. Het doel van de cursus is vooral om de gebruikers de gelegenheid te bieden te testen hoe zij zelf in het verkeer bewegen. Financiering In de meeste situaties vindt in de voorfase van de ontwikkeling van een cursus overleg plaats met de gemeente. In het kader van het Wmo-beleid kent de gemeente veel scootmobielgebruikers en kan zij het belang en de meerwaarde aangeven van een scootmobielcursus. Mogelijk dat de gemeente hiervoor middelen beschikbaar wil stellen. Ook samenwerking tussen diverse organisaties bij de ontwikkeling van de cursus, biedt de mogelijkheid om middelen bij elkaar te leggen, bijvoorbeeld samenwerking tussen ouderenorganisaties, gehandicaptenorganisaties, lokale VVN-afdeling etc. Dit draaiboek is mede tot stand gekomen op basis van praktijkervaring in regio De Kempen, waar in de periode 2007 – 2009, op initiatief van de Stichting Bevordering Mobiliteit Ouderen en Gehandicapten, meerdere scootmobielcursussen in verschillende gemeenten zijn georganiseerd. De beschreven methode is een voorbeeld van de organisatieopzet van de cursus. Ook het programmaoverzicht is een voorbeeld waar, afhankelijk van de lokale situatie en doel van de cursus, van afgeweken kan worden.
2
Draaiboek cursus Scootmobiel
2 Doelstelling Steeds meer mensen met een lichamelijke beperking ontvangen vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning een scootmobiel. Het aantal gebruikers neemt de laatste jaren sterk toe. Bij de aflevering van de scootmobiel wordt meestal alleen de bediening uitgelegd en wordt even met het apparaat geoefend. Het komt echter regelmatig voor dat een scootmobielgebruiker door gebrek aan rijvaardigheid en angst de scootmobiel beperkt gebruikt. Hierdoor neemt de ervaring en de kennis zeker niet toe. In het hedendaagse verkeer is voor een veilige verkeersdeelname, goede kennis en kunde noodzakelijk. Hierin wil de scootmobielcursus voorzien. Het overwinnen van angst en weten wat mag en moet in het verkeer. Werken aan verbetering van de kennis, de vaardigheid en het gedrag van de verkeersdeelnemers uit de doelgroep, zijn manieren/middelen om de veiligheid in het verkeer te bevorderen. Kennis Ten opzichte van het gebruik van auto of fiets verandert voor de scootmobielbestuurder de manier van weggebruik. Als gevolg daarvan weten bestuurders niet altijd hoe ze moeten handelen in bepaalde verkeerssituaties. Ze moeten minimaal de verkeersregels en borden kennen die voor het gebruik van de scootmobiel van belang zijn. Vaardigheid Belangrijke onderdelen van de cursus zijn de praktijkoefeningen. In de cursus wordt aandacht besteed aan het rijden op de weg en het rijden op een hindernissenbaan. Bewustwording van het eigen verkeersgedrag vormt hierbij het uitgangspunt, evenals het aanleren van vaardigheden en het inschatten van risico’s als verkeersdeelnemer. Bewegen Een goed programma als onderdeel van de cursus betreft het bewegen van lichaam en ledematen en het aanleren van lichamelijke oefeningen die men ook thuis kan toepassen. Voertuigbeheersing Zoals voor ieder ander voertuig is beheersing van de scootmobiel een vereiste. Voertuigbeheersing betekent dat men onder moeilijke of lastige omstandigheden veilig kan manoeuvreren en zo kan rijden, dat men zichzelf en anderen niet in gevaar brengt of hindert. Ook de kennis van en juiste toepassing van de techniek van de eigen scootmobiel draagt bij aan dit onderdeel. Rijgedrag In de cursus wordt ingegaan op het verbeteren van kennis en vaardigheden. Dit komt ten goede aan het gedrag in het verkeer. Ook het goed voorbereiden van een rit sluit risico’s uit. Bijvoorbeeld door rustige momenten van de dag uit te kiezen om zich in het verkeer te begeven.
Draaiboek cursus Scootmobiel
3
De cursus is een aanvulling op bestaande en soms verouderde kennis. Een belangrijk doel is de scootmobielgebruiker een spiegel voor te houden van eigen kunnen en kennen en daardoor meer zicht geven op het eigen functioneringsniveau. Aan het meedoen met de cursus is geen enkele consequentie verbonden. Het wordt dan ook aan de deelnemer overgelaten wat hij/zij doet met de opgedane adviezen en kennis in de praktijk. Het is belangrijk dat de cursus in de leefomgeving van de scootmobielgebruiker wordt aangeboden.
4
Draaiboek cursus Scootmobiel
3 Structuur van de organisatie Bij de aanvang is het verstandig om een keuze te maken voor de organisatievorm van de scootmobielcursus. Een goed voorbeeld is het formeren van een tijdelijke werkgroep bestaande uit meerdere disciplines, die de organisatie en uitvoering van de cursus ter hand neemt. Dit brengt het voordeel met zich mee van nodige (specifieke) deskundigheid en menskracht. Tevens wordt door het aangaan van een samenwerkingsverband, het draagvlak van de cursus vergroot. Binnen de werkgroep wordt een voorzitter aangewezen die de voortgang bewaakt. Om te komen tot de formatie van een werkgroep zijn ten behoeve van de leden een aantal zaken van belang, zoals: - zicht hebben op bestaande netwerken waarvan gebruik kan worden gemaakt; - noodzakelijke organisatorische kennis en ervaring; - kennis van en toegang tot lokale netwerken; - kennis van en toegang tot de gemeentelijke afdelingen en bestuur; - kunnen mobiliseren van uitvoerende vrijwilligers. Belangrijk is om te voorkomen dat organisaties worden vergeten. Hoewel niet iedere organisatie vertegenwoordigd moet zijn, is het wel belangrijk om relevante organisaties te informeren over de voornemens (en evt. voortgang) van de werkgroep. Ook dit vergroot het draagvlak van de voorgenomen activiteit. Welke organisaties/individuen zijn in beeld: - ouderenorganisatie(s); - Welzijn Ouderen (prof ondersteuning); - Veilig Verkeer Nederland (lokale afdeling); - gehandicaptenplatform; - gemeente afdeling Welzijn/lokaal Wmo-loket; - ervaringsdeskundige (dit is een scootmobielgebruiker die bereid is om een buitenparcours uit te zetten en als deskundige meerijdt met groepen tijdens de uitvoering van de cursus); - plaatselijke verzorgingshuis (indien van toepassing); - politie (indien nodig). De kunst is om te komen tot een werkbare werkgroep met voldoende kennis en daadkracht (gemiddeld bestaat een werkgroep uit 4-6 personen). Een voorwaarde is dat de werkgroepleden uitvoerende taken ter hand willen en kunnen nemen.
Draaiboek cursus Scootmobiel
5
4 Taakverdeling algemeen Afhankelijk van kennis, voorkeur en beschikbare tijd van de werkgroepleden worden een aantal taken onderling verdeeld. Bijvoorbeeld: - verdeling van algemene taken zoals voorzitterschap, secretariaat en financiën; - verdeling van specifieke taken zoals regelen van een aanspreekpunt, aanvragen subsidie, notuleren, public relations, zakelijk beheer, werving en aanmelding; - verdeling van uitvoerende taken zoals huur locatie, programma vaststellen, buitenparcours uitstippelen, taakverdeling ondersteunende vrijwilligers regelen, aantrekken voorlichters/docenten, opzetten van een oefencircuit.
6
Draaiboek cursus Scootmobiel
5 Tijdplanning Een goede voorbereiding van een cursus vraagt een tijdsduur van ongeveer 6 maanden t.b.v. volgende werkzaamheden: - samenstelling werkgroep; - verdeling van taken en werkzaamheden; - opzet begroting en regelen van financiering; - samenstelling van het cursusprogramma; - planning van cursusdata; - bespreken en vastleggen van een geschikte locatie; - bespreken en vastleggen van voorlichters en docenten; - aantrekken van uitvoerende vrijwilligers; - uitzetten van een parcours in wijk/dorp; - publiciteit; - 2-3 maanden voorafgaande aan de cursusdata starten met de werving van deelnemers.
Draaiboek cursus Scootmobiel
7
6 Programma van de cursus Basisonderdelen in de cursus zijn verkeerstheorie en praktijkoefeningen. Afhankelijk van het aantal deelnemers wordt het programma vastgesteld. Programmaonderdelen (kunnen) zijn: - verkeerstheorie en adviezen (inclusief een verkeersquiz); - buitenparcours/buitenrit (in subgroepen); - oefencircuit (in subgroepen); - bewegingsles (in subgroepen); - uitleg over de techniek van de scootmobiel (in subgroepen); - uitleg werking Wmo-loket (in subgroepen); - gehoortest en ogentest. Met het bovenstaand aantal programmaonderdelen wordt de cursus verspreid over 3 dagdelen en kan er als volgt uitzien: Dagdeel 1 Het eerste dagdeel (ochtend of middag) bestaat uit een diapresentatie van diverse verkeerssituaties, waarbij de verkeersvoorlichter uitleg geeft en vragenderwijs te werk gaat. Er wordt o.a. ingegaan op de volgende onderwerpen: - Een scootmobielgebruiker mag zelf de plaats op de weg bepalen. Mag hij/zij in een gewone straat op de stoep rijden? Mag de aanwezige strook of fietspad gebruikt worden? Is er geen fietspad of strook aanwezig, mag dan ook van de weg gebruikgemaakt worden? Welke voorrangsregels zijn van toepassing? De gebruiker moet weten welke regels er gevolgd moeten worden en waarom. - Ditzelfde verhaal geldt voor alle situaties dus ook voor het berijden van een verkeersplein of rotonde. Tijdens de verkeersles worden de verkeersregels uitgelegd die de bestuurder moet volgen en die afhankelijk zijn van de zelf gekozen plaats op de weg. Dagdelen 2+3 (bijvoorbeeld een week later) De dagdelen 2 en 3 nemen een ochtend en middag in beslag. Afhankelijk van grootte van de groep vindt om praktische redenen en vanuit het oogpunt van veiligheid tijdens de buitenrit, een uitsplitsing plaats naar 2 of 3 subgroepen. Een subgroep bestaat uit ten hoogste 6-7 deelnemers. Op basis van een dagprogramma komen volgende aspecten aan de orde: - praktijkoefening door middel van een oefencircuit (hindernisparcours); - technische uitleg over gebruik en onderhoud van de scootmobiel; - uitleg over de Wmo, de diverse voor de doelgroep relevante Wmo-voorzieningen, uitleg over het lokaal Wmo-loket; - buitenparcours in het dorp; - bewegingsoefeningen; - evt. gehoortest en ogentest.
8
Draaiboek cursus Scootmobiel
Wanneer er tijd over is wordt een stuk verkeerstheorie herhaald in combinatie met de ervaringen van de buitenrit. De buitenrit moet zoveel mogelijk door de eigen omgeving van de deelnemers gaan, zodat zij daar onder begeleiding leren met hun voertuig aan het verkeer deel te nemen. De route gaat langs een van tevoren vastgelegd, gecontroleerd en zo gevarieerd mogelijk parcours met diverse (moeilijke) verkeerssituaties.
Draaiboek cursus Scootmobiel
9
7 Voorbeeld van een programmaoverzicht scootmobielcursus datum: …………… locatie: …………... (dagdeel 1) 13.30 uur ontvangst met koffie welkom en uitleg van de cursus en deze middag 14.00 uur
theorie/verkeerstechnische adviezen (gezamenlijk)
15.00 uur
korte koffiepauze
15.15 uur
voortzetting theorie
16.00 uur
afsluiting
(dagdeel 2 + 3) (week later) 09.00 uur ontvangst met koffie terugblik op eerste dag - uitleg programma vandaag - splitsing in drie subgroepen 09.30 uur
10.15 uur
groep 1: buitenparcours door het dorp (dit onderdeel is in handen van ervaringsdeskundige als lid van de werkgroep die de groep begeleid en uitleg geeft) groep 2: uitleg Wmo-loket (consulent lokaal Wmo-loket van de gemeente) groep 3: technische informatie scootmobiel (leverancier van scootmobielen) groep 2: buitenparcours door het dorp groep 3: uitleg Wmo (loket) groep 1: technische informatie scootmobiel
11.00 uur
groep 3: buitenparcours door het dorp groep 1: uitleg Wmo (loket) groep 2: technische informatie scootmobiel
11.45 uur
verkeersquiz (gezamenlijk)
12.15
lunchpauze
13.00 uur
uitleg middag - verdeling in twee groepen
13.15 uur
groep 1: rijvaardigheidsrit oefencircuit groep 2: bewegingsactiviteit
14.00 uur
koffie en wisselen
10
Draaiboek cursus Scootmobiel
14.15 uur
groep 1: bewegingsactiviteit groep 2: rijvaardigheidsrit oefencircuit
15.00 uur
verzamelen - terugblik op de cursus - afsluitend woord van bijv. een wethouder
15.30 uur
einde
Draaiboek cursus Scootmobiel
11
8 Route buitenparcours Een belangrijk onderdeel van de cursus betreft het oefenen in de praktijk. De ervaringsdeskundige vrijwilliger/scootmobielgebruiker kent het dorp of wijk en weet welke plaatsen in aanmerking komen voor het parcours. In verband met de voortgang van het programma duurt een rit van het buitenparcours, bij splitsing in 3 subgroepen, niet langer dan 45 minuten. Het is aan te bevelen de rit in dorp of wijk zo gevarieerd mogelijk te maken. Dit om diverse (moeilijke) verkeerssituaties aan bod te laten komen, zoals: - verkeersdrempels; - rotondes/verkeerspleinen; - buslijn; - water- of regengootjes, deze schuin nemen; - helling trekken; - slecht wegdek/fietspad; - diverse kruisingen; - verkeerslichten; - op- en afritten; - moeilijk overzienbare verkeerssituaties; - bochten maken, draaien, keren, manoeuvreren; - inhalen van geparkeerde auto’s; - evt. winkelbezoek.
12
Draaiboek cursus Scootmobiel
9 Oefencircuit Indien er gebruik wordt gemaakt van een oefencircuit, zijn volgende oefeningen interessant om uit te voeren: - simuleren van verkeersdrempels; - draaien, keren en rijden via een smalle doorgang; - slalom rijden; - noodstop; - helling trekken; - achteruit rijden/inparkeren; - rijden over een wip (balanceren); - rijden over een schuine kant. Draag zorg voor voldoende vrijwillige ondersteuning. Het is aan te bevelen om bij ieder onderdeel van het circuit een vrijwilliger te plaatsen die de deelnemer persoonlijk kan bijstaan bij het vervullen van de opdracht. Veiligheid Om de veiligheid van deelnemers en medewerkers op het buitenparcours zo goed mogelijk te waarborgen, is het dragen van veiligheidshesjes verplicht. De organisatie die verantwoordelijk is voor de uitvoering van de cursus stelt deze hesjes beschikbaar. Het is belangrijk om op gevaarlijke punten in het parcours vrijwillige medewerkers of verkeersregelaars te posten. Het oefencircuit moet (waar nodig) met veiligheidslint worden afgesloten om ongelukken te voorkomen. Neem m.b.t. noodzakelijke afsluitingen van de openbare weg tijdig contact op met de gemeente.
Draaiboek cursus Scootmobiel
13
10 Inhuren van deskundigheid Verkeerstheorie en praktische advisering buitenrit Voor de uitleg van de verkeerstheorie en verkeerstechnische adviezen, specifiek afgestemd op de groep scootmobielgebruikers, is deskundigheid vereist. Deze deskundigheid is in te huren via Stichting ScootmobielProject Brabant. Het is omwille van tijd en kwaliteit raadzaam de weg van inhuren van externe deskundigheid te volgen. De verkeersvoorlichter beschikt tevens over alle materialen die nodig zijn, zoals beamer, laptop, scherm en PowerPoint-presentatie. Ook wordt door hem gratis het boekje “Verkeersregels en Verkeerstekens” uitgereikt met beschrijving van de verkeersregels en verkeersborden. Cursisten kunnen thuis op hun gemak dit boekje doorlezen. De verkeersvoorlichter rijdt tijdens de buitenrit in het dorp mee in een scootmobiel en geeft waar nodig uitleg. De route gaat langs een vooraf vastgelegd, gecontroleerd en zo gevarieerd mogelijk parcours. Meer Bewegen voor Ouderen Met gerichte bewegingsactiviteiten kunnen lenigheid, spierkracht, coördinatie, reactievermogen en evenwicht geoefend worden. Hoe beter men de fysieke handelingen kan uitvoeren en onder controle heeft, hoe meer aandacht men kan besteden aan de verkeerssituatie zelf. Omwille van de specifieke vaardigheden is ook hier het advies om deze deskundigheid in te huren. In alle regio’s zijn diverse gediplomeerde bewegingsdocenten actief met de aantekening mobiliteit. Informeer hiervoor bij de lokale welzijn(ouderen) organisatie. Specifieke aandacht gaat uit naar: - oefeningen om de nek, hals, arm- en schouderspieren soepel en lenig te houden; - oefeningen voor coördinatie, reactievermogen en combinatiemotoriek; - leren gemakkelijk in- en uitstappen van de scootmobiel; - oefeningen voor handen en voeten. Technische uitleg Het betrekken van een scootmobielleverancier bij de cursus biedt voordeel op velerlei vlakken. Er kan in het programma tijd worden ingeruimd voor een technische uitleg in het gebruik van de scootmobiel en het gebruik/onderhoud van onderdelen zoals banden en accu’s. Met de leverancier worden voor de betreffende cursus afspraken gemaakt voor levering van een extra scootmobiel, rolstoel(en) en rollator(s). Leveranciers zoals Welzorg en Doove stellen hun diensten gratis ter beschikking. Uitleg Wmo Scootmobielverstrekkingen vallen onder de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Een uitleg over regels en voorwaarden die bij het verstrekken van hulpmiddelen, is belangrijke informatie voor de doelgroep. Een uitleg van 30 minuten door de plaatselijke Wmo-consulent van de gemeente, moet voldoende zijn om mensen te verduidelijken waar ze met vragen aangaande de Wmo terecht kunnen. Voor de gemeente is dit een kans om uitleg te geven over het lokale Wmo-beleid en de toegang naar voorzieningen via het lokale Wmo-loket.
14
Draaiboek cursus Scootmobiel
Ervaringsdeskundige/scootmobielgebruiker Om de cursus en de diverse praktijkoefeningen uit te voeren, is het belangrijk een ervaringsdeskundige te betrekken bij de uitvoering. Dit is een persoon die zelf gebruik maakt van een scootmobiel en beschikt over de nodige rijervaring. De ervaringsdeskundige is (mede) samensteller van het buitenparcours. Tijdens de rit door het dorp of wijk rijdt deze persoon aan kop, is bekend met de route van het buitenparcours, geeft uitleg en doet bepaalde verrichtingen voor. De ervaringsdeskundige geeft ook uitleg bij gebruik van het oefencircuit. Een ervaringsdeskundige wordt als vrijwilliger aangezocht. Waar nodig maakt deze persoon deel uit van de werkgroep.
Draaiboek cursus Scootmobiel
15
11 Richtlijnen cursuslocatie In verband met de specifieke inhoud van de cursus en in verband met de specifieke eisen van de doelgroep, komt niet iedere locatie in aanmerking voor de organisatie van de cursus. Volgende voorwaarden zijn van toepassing: - voldoende ruimte voor stalling van de scootmobielen (bij voorkeur binnen of aanwezigheid van een overkapping buiten); - cursusruimte voor 20 personen (evt. met scootmobiel); - brede deuren voor toegang rolstoelen/scootmobielen; - de accommodatie is toegankelijk voor mensen met een fysieke beperking; - mogelijkheid tot serveren van een lunch; - voldoende buitenruimte direct gekoppeld aan de locatie voor het uitzetten van het oefencircuit (bijv. parkeerplaats of plein ter grootte van 300 m²); - centrale ligging ten behoeve van het buitenparcours in het dorp.
16
Draaiboek cursus Scootmobiel
12 Lunch/consumpties Het is prettig wanneer de activiteit langer duurt dan een halve dag, dat de deelnemers een eenvoudige lunch krijgen aangeboden. Het definitieve aantal eters wordt de dag van tevoren doorgegeven aan de cursuslocatie of cateraar. Aan de deelnemers wordt bij de inschrijving gevraagd naar dieetwensen. Bij binnenkomst en tijdens een pauze wordt een koffie/theeconsumptie aangeboden.
Draaiboek cursus Scootmobiel
17
13 Indicatie van kosten De onderstaande begroting is gebaseerd op ervaringen in meerdere gemeenten en dient als voorbeeld. In de voorbeeldgemeenten is afgesproken dat aan de deelname van de cursus een kleine bijdrage wordt gevraagd van € 10,-. De bijdrage wordt voldaan voorafgaande aan de start van de cursus en is bedoeld om een al te vrijblijvend karakter tegen te gaan. In de begroting wordt uitgegaan van een aantal vaste waarden: - vaste kosten verkeersvoorlichter en docenten; - cursusduur van 3 dagdelen (verdeeld over 2 dagen). De kosten van zaalhuur, consumpties en lunch zijn mogelijk onderhandelbaar met lokale ondernemers. Een voor de cursus verantwoordelijke organisatie is budgethouder van de gereserveerde middelen. De volgende begroting is als voorbeeld gebaseerd op de organisatie van een cursus met 12 deelnemers en 7 vrijwillige medewerkers: Kosten zaalhuur (3 dagdelen) Kosten consumpties(6 consumptierondes) Kosten lunch Kosten verkeersvoorlichter (3 dagdelen) Kosten MBvO-docent (2,5 – 3 uur les) Huur hindernisparcours Kosten organisatie (porto, kopiëren, reiskosten)
€ 160,€ 170,€ 110,€ 170,€ 95,€ 25 € 100,€ 830,-
In mindering € 10,- bijdrage per deelnemer
€ 120,Totaal
€ 710,-
Het moge duidelijk zijn dat bij een hoger aantal dan 12 deelnemers, de meerkosten nauwelijks toenemen.
18
Draaiboek cursus Scootmobiel
14 Naslagwerk en schriftelijke informatie De keuze kan gemaakt worden om na afloop van de cursus de deelnemers een informatiebundel aan te reiken met daarin opgenomen, o.a. - het boekje “Verkeersregels en Verkeerstekens”; - folders over het lokale diensten- en voorzieningenaanbod; - folders over regionale en bovenregionale vervoersvoorzieningen; - informatie over lokale Wmo-voorzieningen en het lokale Wmo-loket; - de folder “Blijf in beweging” met een duidelijk overzicht in het doen van bewegingsoefeningen thuis; - (andere zelf te bepalen informatie die voor de doelgroep van belang is).
Draaiboek cursus Scootmobiel
19
15 Publiciteit en werving Om gebruikers van een scootmobiel op de hoogte te stellen van een te organiseren cursus, is publiciteit van groot belang. Hoe meer publiciteitskanalen worden gebruikt, hoe groter de kans dat de scootmobielgebruiker weet krijgt van de mogelijkheid tot deelname aan een cursus. Binnen de publiciteit richten we ons niet alleen tot de gebruikersgroep, maar ook op diens omgeving en op verwijzende organisaties en instanties. Op meerdere fronten wordt publiciteit gegeven aan de cursus: 1 rechtstreeks aanschrijven van scootmobielgebruikers vanuit de gemeente; 2 via persberichten in lokale dag-/weekbladen en lokale omroep; 3 aanschrijven van relevante organisaties en instanties die werken met/voor de doelgroep; 4 via nieuwsbrieven of andere publicaties van betrokken belangenorganisaties. Ad 1 Mensen aan wie op basis van WVG of Wmo een scootmobiel is verstrekt, zijn bekend bij de gemeente. Ervaring wijst uit dat de rechtstreekse benadering van de doelgroep via een wervende brief vanuit de gemeente, een hoge respons oplevert. Wanneer mogelijk, moet deze methode zeker worden toegepast. De gemeente schrijft de doelgroep rechtstreeks aan en verstrekt dus geen gegevens aan de werkgroep. Met de brief wordt ook een aanmeldformulier meegezonden. Dit formulier wordt na invulling rechtstreeks teruggezonden naar de instelling die de scootmobielcursus organiseert. In bijlage 1 vindt u voorbeelden van een brief en aanmeldformulier. Ad 2 In bijlage 2 staan voorbeelden van brieven en persberichten die kunnen worden gebruikt bij de bekendmaking van de cursus. Een andere mogelijkheid betreft de methode van een interview. Ad 3 Organisaties en personen die met of voor de doelgroep werken, kunnen in belangrijke mate bijdragen aan de stimulering tot deelname aan de cursus. Vooral onder de oudere groep scootmobielgebruikers komen we schroom tegen om deel te nemen. De volgende organisaties zijn in beeld: - lokale ouderenorganisaties; - lokale gehandicaptenorganisaties; - thuiszorgorganisaties; - sociale werkvoorziening; - cliënten-/patiëntengroepen; - huisartsen/paramedici; - (anders) …….. In bijlage 3 is een voorbeeld opgenomen van een te gebruiken brief gericht aan organisaties.
20
Draaiboek cursus Scootmobiel
Ad 4 Persberichten afdrukken in de nieuwsbrieven of andere publicaties van belangenorganisaties, zoals ouderenbonden. Zie bovenstaande voorbeelden van persberichten.
Draaiboek cursus Scootmobiel
21
16 Bevestiging aanmelding Na het verstrijken van de uiterlijke aanmelddatum kunt de personen die zich schriftelijk hebben ingeschreven een bevestigingsbrief toesturen. Tevens kan aan deze brief een programmaoverzicht van de cursus worden bijgevoegd. In bijlage 4 vindt u voorbeelden van een brief en een programmaoverzicht.
22
Draaiboek cursus Scootmobiel
17 Verzekering De deelnemers worden geacht zelf een WA verzekering te hebben afgesloten. Zij worden erop gewezen dat deelname aan de cursus voor eigen risico is, waarbij de deelnemer zelf, wanneer deze schade veroorzaakt, hoofdelijk aansprakelijk is voor de schade toegebracht aan zichzelf, aan voertuigen of aan derden. In juridisch opzicht is het verstandig de verantwoordelijkheid van de cursus onder te brengen bij een bestaande stichting of vereniging die over een eigen vrijwilligersverzekering beschikt. De vrijwillige medewerkers, die betrokken zijn bij de organisatie en uitvoering van de werkzaamheden van de scootmobielcursus, zijn via deze organisatie verzekerd. Het is denkbaar dat in de gemeente waar de scootmobielcursus wordt georganiseerd, een collectieve vrijwilligersverzekering van kracht is. Informeer hiervoor bij de gemeente.
Draaiboek cursus Scootmobiel
23
18 Checklist taken Taak
Actie door
Afgerond
Samenstelling werkgroep Opzet en indiening van een begroting bij de gemeente of andere instantie die garant staat voor financiële ondersteuning Verdeling van algemene taken (voorz./notulist) Huur accommodatie (+ prijzen lunch en cons.) Vastleggen afspraken met externe deskundigen: verkeersdesk./bewegingsdesk./Doove of Welzorg/Wmo ambtenaar (denk aan extra scootmobielen, rolstoelen en rollators) Bepalen welke leverancier wordt aangetrokken en hiermee afspraak maken Bepalen van cursusdata Bepalen van vergaderdata werkgroep Bepalen secretariaat en contactadres voor de cursus Bepalen van de inhoud van het cursusprogramma PR: wervingsadvertentie weekbladen PR: aanschrijven organisaties PR: Contact gemeente m.b.t. aanschrijven gebruikers PR: ontwikkelen plan B wanneer er onvoldoende aanmeldingen binnenkomen Bepalen vrijwilligerstaken en werven van voldoende vrijwilligers Verdelen van uitvoeringstaken (denk ook aan voldoende begeleiding tijdens hindernisparcours, EHBO, gastvrouwen, iemand die foto’s maakt tijdens de cursusdagen Uitzetten van buitenrit Inschrijven van deelnemers/telefonisch benaderen van personen die zich hebben ingeschreven Verzenden bevestigingsbrief inschrijving Uitnodigen wethouder Maken van foto’s van lokale verkeerspunten t.b.v. het cursusonderdeel verkeerstheorie (foto’s worden doorgestuurd aan de instructeur en verwerkt in de presentatie) Aankleding accommodatie Maken van de certificaten/badges/informatiebundels/etc. PR: wel/niet uitvoeren van plan B Wie verzorgt het ophalen, opzetten en terugbrengen van de hindernisbaan
24
Draaiboek cursus Scootmobiel
Vervolg checklist taken (zelf aan te vullen) Taak
Draaiboek cursus Scootmobiel
Actie door
Afgerond
25
19 Bijlagen (diverse voorbeelden)
26
Draaiboek cursus Scootmobiel
Bijlage 1 Voorbeeld brief vanuit de gemeente aan scootmobielgebruikers en voorbeeld inschrijfformulier Voorbeeld brief
Geachte heer/mevrouw,
Als gemeente …(naam gemeente)… ondersteunen wij graag het initiatief van …(namen organiserende instellingen)… in de uitvoering van een scootmobielcursus te …(naam gemeente). Wij willen u, als scootmobielgebruiker, daarom op deze activiteit attenderen. Zoals voor veel deelnemers aan het verkeer, verandert ook voor scootmobielgebruikers de manier van weggebruik. Als gevolg daarvan weten bestuurders niet altijd hoe ze moeten handelen in bepaalde verkeerssituaties. Voor een veilige deelname aan het verkeer is goede kennis en kunde noodzakelijk. Daarom is deelname aan een scootmobielcursus erg zinvol. De aankomende cursus in ……… bestaat uit 3 dagdelen en vindt plaats op (dag/datum) middags en op (dag/datum) de gehele dag in en rond locatie ……………. De cursus heeft als doel het terugbrengen van ongevallen, het wegnemen van risico’s en angsten om aan het verkeer deel te nemen. Onder deskundige begeleiding leren bestuurders van een scootmobiel omgaan met verkeersregels en met moeilijke verkeerssituaties en obstakels. Met de opgedane kennis en ervaring leggen de deelnemers op (datum) een speciaal parcours af met enkele lastige obstakels (hindernissen) die in het verkeer ook regelmatig voorkomen, zoals een helling of een schuin aflopende stoep. Het doel van deze oefening is, het zich eigen maken van het besturen van de scootmobiel in het huidige verkeer met de bestaande verkeersregels en obstakels. Zien en gezien worden is hierbij een belangrijk punt. Uit ervaring blijkt dat na het volgen van de scootmobielcursus veel deelnemers zich meer zelfverzekerd voelen en weer op pad durven gaan met hun voertuig. De eigen bijdrage is zo laag mogelijk gehouden, nl. € 10 ,- voor de gehele cursus inclusief consumpties op beide dagen en inclusief een lunch op …(datum). Aanmelden
Bent u geïnteresseerd in deelname, dan dient u zich vóór …(datum)… aan te melden bij …(naam organisatie). Hiervoor maakt u gebruik van het bijgaande inschrijfformulier. Mocht u nog vragen hebben, neem dan contact op met (naam en telefoonnummer) Burgemeester en Wethouders van Gemeente ……….. namens dezen,
(naam hoofd afdeling)
Draaiboek cursus Scootmobiel
27
Voorbeeld inschrijfformulier
Inschrijfformulier cursus “Rijden met een scootmobiel” op …(dag/datum)... en …(dag/datum)… te …(naam gemeente)…
Datum: ....................................................., Plaats: …................................................. Dhr./Mevr. (doorhalen wat niet van toepassing is) Naam: ……………………………………………………………………………………
Geb. datum: ………………………………………………………………………………
Adres: ……………………………………………………………………………………
Postcode: …………………………………………………………………………………
Woonplaats: ………………………………………………………………………………
Telefoonnummer: …………………………………………………………………………
Bijzonderheden: ……………………………………………………………………………
Rijervaring scootmobiel: (aantal jaren) .…………… (aantal maanden)……....……..
Dieetwensen lunch (de lunch bestaat uit een broodmaaltijd): ……………………………………………………………………………............................
Dit formulier vóór .. (datum)… verzenden naar: (naam en adres organisatie)
28
Draaiboek cursus Scootmobiel
Bijlage 2 Voorbeeld persberichten 1e voorbeeld persbericht
Cursus voor gebruikers van een scootmobiel Zoals voor veel deelnemers aan het verkeer, verandert ook voor scootmobielgebruikers de manier van weggebruik. Als gevolg daarvan weten deze gebruikers niet altijd hoe ze moeten handelen in bepaalde verkeerssituaties. Voor een veilige deelname aan het verkeer is goede kennis en kunde noodzakelijk. Daarom organiseren …(namen organiserende instellingen)… een scootmobielcursus. De cursus, die bestaat uit 3 dagdelen, vindt plaats op …(datum)…, ’s middags, en op …(datum)…, de gehele dag, in en rond locatie …(naam en plaats locatie). De cursus heeft als doel het terugbrengen van ongevallen, het wegnemen van risico’s en angsten om aan het verkeer deel te nemen en het nastreven van een zo groot mogelijke zelfstandigheid in het verkeer. Onder deskundige begeleiding leren gebruikers van een scootmobiel omgaan met moeilijke verkeerssituaties en obstakels. Met de opgedane kennis en ervaring leggen de deelnemers een speciaal parcours af met enkele lastige situaties (hindernissen) die in het verkeer ook regelmatig voorkomen, zoals een rotonde of een schuin aflopende stoep. Het doel van deze oefening is, het zich eigen maken van het besturen van het scootmobiel in het huidige verkeer met de nieuwe verkeersregels en de eventuele obstakels. Zien en gezien worden is hierbij een belangrijk punt. Uit ervaring met dergelijke cursussen elders in de regio blijkt dat na het volgen van de cursus veel deelnemers zich zelfverzekerder voelen en weer op pad durven te gaan met hun scootmobiel. De eigen bijdrage is zo laag mogelijk gehouden, nl. € 10 ,- voor de gehele cursus inclusief lunch en consumpties. Gebruikers van een scootmobiel die geïnteresseerd zijn in deelname kunnen zich voor de cursus aanmelden, vóór …(datum)… bij: (naam en telefoonnummer)
Draaiboek cursus Scootmobiel
29
2e voorbeeld kort persbericht (herhalingsbericht)
Scootmobielcursus ………… Op …(datum)... ’s ochtends en op …(datum)... gedurende de gehele dag wordt een cursus georganiseerd in gemeenschapshuis …(naam en plaats locatie)… voor gebruikers van een scootmobiel. Zoals voor veel deelnemers aan het verkeer, verandert ook voor scootmobielgebruikers de manier van weggebruik. Als gevolg daarvan weten berijders van scootmobiels niet altijd hoe ze moeten handelen in bepaalde verkeerssituaties. Voor een veilige deelname aan het verkeer is goede kennis en kunde noodzakelijk. De cursus heeft als doel het terugbrengen van ongevallen en het wegnemen van risico’s en angsten om aan het verkeer deel te nemen. Onder deskundige begeleiding leren gebruikers van een scootmobiel omgaan met moeilijke verkeerssituaties en obstakels. Met de opgedane kennis en ervaring leggen de deelnemers een speciaal parcours af met enkele lastige situaties (hindernissen) die in het verkeer ook regelmatig voorkomen, zoals een schuin aflopende stoep. Het doel van deze oefening is het besturen van het scootmobiel in het huidige verkeer met de bestaande verkeersregels en het nemen van obstakels. De eigen bijdrage is zo laag mogelijk gehouden, nl. € 10 ,-. Omdat er nog enkele plaatsen vrij zijn, roepen wij scootmobielgebruikers op zich voor de cursus aan te melden bij: (naam en telefoonnummer)
30
Draaiboek cursus Scootmobiel
Voorbeeld bericht t.b.v. website
Scootmobielcursus Zoals voor veel deelnemers aan het verkeer verandert ook voor scootmobielgebruikers de manier van weggebruik. Als gevolg daarvan weten berijders van scootmobiels niet altijd hoe ze moeten handelen in bepaalde verkeerssituaties. Voor een veilige deelname aan het verkeer is goede kennis en vaardigheid noodzakelijk. Daarom organiseren …( namen organiserende instellingen)…, in de gemeente …(naam)… een scootmobielcursus. De cursus, die bestaat uit 3 dagdelen en vindt plaats op …(datum)… ’s ochtends en op …(datum)… de gehele dag in en rond locatie …(naam)… te …(plaats)… De cursus heeft als doel het terugbrengen van ongevallen, het wegnemen van risico’s en angsten om aan het verkeer deel te nemen. Onder deskundige begeleiding leren gebruikers van een scootmobiel omgaan met moeilijke verkeerssituaties en obstakels. Met de opgedane kennis en ervaring leggen de deelnemers een speciaal parcours af met enkele lastige situaties (hindernissen) die in het verkeer ook regelmatig voorkomen, zoals een schuin aflopende stoep. Het doel van deze oefening is, het zich eigen maken van het besturen van het scootmobiel in het huidige verkeer met de bestaande verkeersregels en het nemen van obstakels. Nadere informatie is verkrijgbaar bij: (naam en telefoonnummer)
Draaiboek cursus Scootmobiel
31
Bijlage 3 Voorbeeld van een brief aan organisaties Aan ………….
Datum: ….. Betreft: Informatie scootmobielcursus
Geachte ……………. Zoals voor veel deelnemers aan het verkeer, verandert ook voor scootmobielgebruikers de manier van weggebruik. Als gevolg daarvan weten deze gebruikers niet altijd hoe ze moeten handelen in bepaalde verkeerssituaties. Voor een veilige deelname aan het verkeer is goede kennis en kunde noodzakelijk. Daarom organiseren …( namen organiserende instellingen)…, in de gemeente …(naam gemeente)… een scootmobielcursus. De cursus, die bestaat uit 3 dagdelen en vindt plaats op …(datum)…’s ochtends en op …(datum)…de gehele dag in en rond locatie …(naam en plaats locatie)… De cursus heeft als doel het terugbrengen van ongevallen, het wegnemen van risico’s en angsten om aan het verkeer deel te nemen en het nastreven van een zo groot mogelijke zelfstandigheid in het verkeer. Onder deskundige begeleiding leren gebruikers van een scootmobiel omgaan met moeilijke verkeerssituaties en obstakels. Met de opgedane kennis en ervaring leggen de deelnemers een speciaal parcours af met enkele obstakels (hindernissen) die in het verkeer ook regelmatig voorkomen, zoals een rotonde of een schuin aflopende stoep. Het doel van deze oefening is, het zich eigen maken van het besturen van het scootmobiel in het huidige verkeer met de bestaande verkeersregels en van eventuele obstakels. Zien en gezien worden is hierbij een belangrijk punt. De verkeersregels komen uitvoerig aan de orde. Uit ervaring van dergelijke cursussen elders in de regio blijkt dat na het volgen van de cursus veel deelnemers zich zelfverzekerder voelen en weer op pad durven te gaan met hun scootmobiel. De eigen bijdrage is zo laag mogelijk gehouden, nl. € 10 ,- voor de gehele cursus inclusief lunch en consumpties. Wij verzoeken u om mensen die binnen uw organisatie in aanmerking komen voor deelname aan de scootmobielcursus en woonachtig zijn in de gemeente …(naam gemeente)… in kennis te stellen van deze mogelijkheid. Mensen die geïnteresseerd zijn in deelname melden zich voor ...(datum)… aan bij: (naam en telefoonnummer)
Met dank voor uw medewerking en vriendelijke groet, ……………………..
32
Draaiboek cursus Scootmobiel
Bijlage 4 Voorbeeld bevestigingsbrief van inschrijving Bevestiging deelname aan de scootmobielcursus op …(datums cursusdagen)… te …(naam gemeente)…
Aan:
(naam deelnemer)
Datum: Kenmerk: Betreft: Deelname Scootmobielcursus
Geachte Hartelijk dank voor uw opgave voor deelname aan de scootmobielcursus. Tot ons genoegen kunnen wij uw deelname bevestigen. De cursus vindt plaats op …(datum)... van …(begintijd)… uur tot …(eindtijd)... uur en op …(datum)… van …(begintijd)... uur tot …(eindtijd)…. uur, locatie …… te …(naam en plaats locatie)… U wordt op beide dagen verwacht met uw eigen scootmobiel. Uiteraard draagt u zorg voor het goed technisch functioneren van uw scootmobiel en voor een opgeladen accu. Na de officiële ontvangst krijgt u uitleg hoe de dag zal verlopen en zullen alle deelnemers aan een onderdeel van de scootmobielcursus kunnen beginnen. Hierbij treft u het cursusprogramma aan. Mocht u onverhoopt toch verhinderd zijn, wilt u dit dan zo spoedig mogelijk doorgeven aan …(naam organisatie en telefoonnummer)… De cursus gaat onder alle weersomstandigheden door, dus ook met slecht weer. Wij adviseren u dan ook hiermee rekening te houden met uw kleding en beschuttingsmateriaal voor de scootmobiel. De organisatie wil u echter er op wijzen dat deelname aan de cursus geheel voor eigen risico is, waarbij de deelnemer zelf, wanneer deze schade veroorzaakt, hoofdelijk aansprakelijk is voor schade toegebracht aan zichzelf, het voertuig of derden. Wij verzoeken u de cursuskosten á € 10,- voorafgaande aan de cursus over te maken op …rekeningnummer… ten name van …(naam)… onder vermelding van …(scootmobielcursus + jaartal)… Wij wensen u een leerzame en gezellige cursus toe en hopen dat deze bijdraagt aan een verhoging van een veilige en ontspannen deelname aan het verkeer. Met vriendelijke groeten, (naam) Bijlage: cursusprogramma
Draaiboek cursus Scootmobiel
33
Bijlage 5 Voorbeeld Programma Scootmobielcursus Programma scootmobielcursus …(plaats en jaartal)… datum: …………… locatie: …………...
(dagdeel 1)
13.30 uur
ontvangst met koffie welkom en uitleg van de cursus en deze middag
14.00 uur
theorie/verkeerstechnische adviezen (gezamenlijk)
15.00 uur
korte koffiepauze
15.15 uur
voortzetting theorie
16.00 uur
afsluiting
(dagdeel 2 + 3) (week later)
09.00 uur
ontvangst met koffie terugblik op eerste dag/uitleg programma vandaag/splitsing in drie
subgroepen 09.30 uur
groep 1: buitenparcours door het dorp groep 2: uitleg Wmo (loket) groep 3: technische informatie scootmobiel
10.15 uur
groep 2: buitenparcours door het dorp groep 3: uitleg Wmo (loket) groep 1: technische informatie scootmobiel
11.00 uur
groep 3: buitenparcours door het dorp groep 1: uitleg Wmo (loket) groep 2: technische informatie scootmobiel
11.45 uur
verkeersquiz (gezamenlijk)
12.15
lunchpauze
13.00 uur
uitleg middag/verdeling in twee groepen
13.15 uur
groep 1: rijvaardigheidsrit oefencircuit groep 2: bewegingsactiviteit
14.00 uur
koffie en wisselen
34
Draaiboek cursus Scootmobiel
14.15 uur
groep 1: bewegingsactiviteit groep 2: rijvaardigheidsrit oefencircuit
15.00 uur
verzamelen/terugblik op de cursus/afsluitend woord van bijv. een wethouder
15.30 uur
einde
Draaiboek cursus Scootmobiel
35