Workshops
Workshop 1 – AIOS, opleider van de toekomst Workshopleider: Brigitte Schouten, Registerpsycholoog Arbeid en Organisatie NIP, verbonden aan Grondlijn, netwerk van partners in organisatieontwikkeling. Je kunt als opleider van de toekomst nu al leren een prettig en veilig leerklimaat te scheppen. De workshop gaat over het uitoefenen van invloed en de wisselwerking tussen mensen. Hoe beïnvloedt de één de ander? Wat doet het gedrag van de één met het gedrag van de ander? Vanuit je positie als AIOS in contact met je opleider of supervisor óf vanuit de positie als opleider in contact met de AIOS. De workshop geeft inzicht in de onderlinge dynamiek en biedt handvatten voor effectieve communicatie en prettige samenwerking, ook met andere collega’s. Door meer bewust te zijn van de manier waarop we met elkaar omgaan, zal er langzaamaan een cultuurverandering worden gerealiseerd, waarin je op een open en veilige manier met elkaar kunt samenwerken en leren. Als je zelf in zo’n klimaat bent opgeleid, zul je als toekomstige opleider ook op die manier nieuwe AIOS begeleiden. Leerdoelen: Inzicht krijgen in eigen stijl van communiceren in de werksetting. Inzicht in de dynamiek tussen mensen, tussen jou en de ander. Praktische handvatten om een gesprek op prettige wijze te kunnen voeren en beïnvloeden.
Workshop 2 – Professioneel en effectief onderhandelen Workshopleider: Abe Meininger, senior-adviseur, Wenckebach Instituut, UMCG In deze workshop komen de volgende punten aan de orde: •
Vooraf verkennen wat een realistisch en haalbaar resultaat is
•
Voorbereiden onderhandelingsgesprek
•
Fasegewijs onderhandelen
•
Een gesprek sturen
•
In een goede sfeer je doel bereiken
•
Toepassen van onderhandelingstechnieken
•
Koers houden bij tegengas
•
Zuiver houden van je eigen rol
•
Gevoel hebben voor machtsverhoudingen en belangentegenstellingen
•
Respecteren van het belang van de opleider en organisatie
•
Durven opkomen voor je eigen belang
•
Samen zoeken naar compromissen en creatieve oplossingen
•
Herkennen en voorkomen van beginnersfouten
•
Omgaan met een dominante partij
•
Omgaan met onredelijkheid
•
Doorbreken van impasses
Workshop 3 – Wie is de baas over het leren Workshopleider: Egbert Kinds, Core Commit Deze workshop gaat over de spagaat tussen begeleiden en beoordelen, de leidinggevende als coach versus de leidinggevende als baas. Doel is om het verschil tussen Kritiek en Feedback te leren. Hoe herken je of iets Kritiek of Feedback is. En hoe voorkom je dat met oprechte bedoelingen gegeven Feedback alsnog als Kritiek ervaren wordt. Deze workshop geeft antwoord op deze vragen aan de hand van zogenaamde ‘contextuele feedback kaders’. Over welke punten weet je dat je feedback kunt verwachten en hoe kun je daar als coach en coachee zelf ook nog invulling aan geven aan de hand van samen overeengekomen leerdoelen.
Workshop 4 – Wat is jouw integriteitsfactor? Over de waarden van de dokter en de waarden van de patiënt Workshopleider: Els Maeckelberghe, universitair docent Ethiek, UMCG Over de integriteit van de dokter: wiens waarden zijn van doorslaggevend belang in de zorg? Waar liggen de grenzen voor de dokter? Waar zijn deze grenzen op gestoeld? Heeft ieder zijn eigen waarden? Aan de hand van real life situaties worden in deze workshop handvatten gegeven voor hoe je je als arts van de toekomst kunt verantwoorden voor de keuzes die je maakt. Leerdoelen: -
Bewustwording van (vaak onbenoemde) waardenoriëntaties.
-
Benoemen van eigen grenzen.
-
Begrip voor de keuzes van anderen.
Workshop 5 – Cultures: Where the social and the personal meet Workshopleider: Youlan Gu, AIOS Cardiologie UMCG en Kevin Haines, Educational Consultant and Teacher Trainer, RuG In this practical workshop, we would like you to consider how ‘other’ practices, values, and personality traits represent a rich potential resource that is not always recognized in the busy day-to-day existence of a hospital. We argue that increased awareness and better understanding of these issues results in a safer working environment, which produces a more effective community of practice. The cultures of large organizations tend to be deeply rooted, as are the cultures of the groups of people working within them. Groups, such as departments in a busy hospital, form ‘communities of practice’ (Wenger 1998). Certain practices and values are so fundamental to the members of these communities, that they are no longer questioned in daily interaction. Members of the communities continue to legitimize these practices and values through their own behaviour, and they may even feel threatened when outsiders confront them with alternatives. This may result in formal or informal defenses that mean that the potential of the outsider is lost. We notice these cultural practices, values and personality traits at different levels in our daily practice. At one level, there are personal traits, rooted in the personality, such as extraversion or introversion (see Cain 2012, for example). However, these traits can also be rooted in societal values, which can be described in dimensions of social behavior such as individualism/collectivism or masculinity/femininity (see Hofstede 1991). These personality traits and the societal values and practices impact on the community of practice. Some References (starting points): Quiet by Susan Cain (2012) Cultures and Organisations by Geert Hofstede (1991) Communities of Practice by Etienne Wenger (1998)
Workshop 6 – De cockpit en de operatiekamer Workshopleider: Frederike Loot, AIOS Urologie UMCG en Rikke Straatman, operatieassistent UMCG Wat heeft de cockpit gemeen met de operatiekamer? Op het eerste gezicht weinig. Toch zijn er interessante parallellen. Zowel in een cockpit als in een operatiekamer werken teams van verschillende professionals in wisselende samenstelling. En bij beide is sprake van risico’s op leven en dood. Bij onregelmatigheden is het zaak om goed en professioneel samen te werken. Het doel van deze workshop is: bewustwording van culturele aspecten binnen de werkrelaties op de OK. Op de OK geldt, net als in de cockpit, dat hiërarchie een bedreiging kan vormen voor de veiligheid. Professioneel gedrag is het antwoord op deze bedreiging. Toch is hiërarchie op de operatiekamers ook nuttig. Wat is precies hiërarchie en wanneer is het zinvol en wanneer contraproductief? In deze workshop gaan de deelnemers met elkaar op zoek naar de culturele en hiërarchische pitfalls op de OK en naar de mogelijkheden deze te voorkomen.
Workshop 7 – Wat Ik Eigenlijk Bedoel Is ….WIEBI Workshopleider: Robert van Ginkel, plaatsvervangend opleider Heelkunde UMCG en Ben Saleem, AIOS Heelkunde UMCG Aan de hand van casuïstiek gaat een opleider (Robert van Ginkel) en de assistent (Ben Saleem) in een rollenspel met het thema ‘wat ik eigenlijk bedoel is’ aan de slag met interactie van de aanwezigen bij de workshop. Met als doel een leidraad aan te bieden over hoe in gesprek te gaan wanneer het niet goed gaat.
Workshop 8 – Diversiteit en cultuur: speciaal voor vrouwen Workshopleider: Caty Asscher, trainer/coach (Asscher Consultancy) en Marian Mourits, opleider Gynaecologie UMCG Ieder specialisme heeft een eigen cultuur, die wordt bepaald door de heersende klasse. Binnen de meeste specialismen bestaat deze vooral uit mannen en is (nog) geen sprake van diversiteit binnen de top van de afdeling. Voor jonge AIOS en nieuwe medewerkers kan de heersende cultuur binnen een specialisme als dwingend worden ervaren worden. Aanpassing aan die cultuur betekent soms inleveren van je eigenheid. Voor vrouwelijke artsen kan die aanpassing betekenen dat je je eigen persoonlijke stijl loslaat en vervangt door die van de gevestigde orde. Terwijl je eigenlijk graag ook jouw manier van communicatie en zorg zou willen inbrengen. Hoe werk je prettig in een omgeving, zonder je eigenheid in te leveren? Hoe wordt je de dokter die je wilde zijn? Daarover gaat deze workshop, die alleen toegankelijk is voor vrouwelijke AIOS.
Workshop 9 – Van brulaap tot angsthaas, een veilige leeromgeving creëren tijdens het ochtendrapport Workshopleider: Reineke Kins, opleidingsadviseur/trainer, Wenckebach Instituut, UMCG In deze workshop maken we een ontwerp voor een optimale en veilige leeromgeving tijdens het ochtendrapport. Dit doen we aan de hand van de volgende aspecten: •
De cultuur van het ochtendrapport: wat valt op?
•
Welke aspecten zorgen voor een succesvol en veilig ochtendrapport?
•
Wat zijn lastige situaties?
•
Wat is de invloed van de hiërarchie?
•
Waar zitten de leerelementen tijdens het ochtendrapport en hoe kunnen deze beter benut worden?
•
Hoe ziet een ideale en veilige leeromgeving tijdens het ochtendrapport er uit?
•
Wie is de voorzitter?
•
Wat is de rol van de voorzitter? Technisch voorzitter of gespreksbegeleider?
•
Hoe leer je het voorzitterschap eigenlijk? En hoe beoordeel je dat?
•
Hoe ga je om met brulapen en angsthazen?
Workshop 10 – Het voortgangsgesprek: voortkabbelend beekje of verfrissende duik? Workshopleider: Ted Klok, AIOS Kindergeneeskunde UMCG en Renée Detollenaere, AIOS gynaecologie UMCG Een goede opleider tijdens een voortgangsgesprek: 'Kun je een beetje je weg vinden in deze groep?'. De ideale AIOS: 'Zeker, even wennen, maar al weer helemaal mijn draai gevonden'. De ideale opleider bestaat niet, net zomin als de ideale AIOS bestaat! Laat staan dat er ideale vakgroepen bestaan. Deze worden immers bevolkt door unieke persoonlijkheden met ieder hun eigen inbreng. Als AIOS heb je meestal niet gekozen voor die specifieke vakgroep, maar vooral voor een opleidingsplek binnen het voor jou favoriete specialisme. Dat de couleur locale je past is dus niet vanzelfsprekend. Tijdens deze workshop ontwikkelen we tips en vragen voor opleiders om dit soort thema’s diepgaand te bespreken. Zodanig dat de AIOS met nieuwe energie uit een gesprek komt, vastbesloten om het eigen spoor te volgen. En misschien niet de ideale opleider heeft, maar wel een hele goede!
Workshop 11 – Waar angst regeert wordt niet geleerd Workshopleider: Ronnie van Diemen-Steenvoorde, inspecteur-generaal IGZ en Ian Leistikow,senior coördinerend inspecteur Op basis van calamiteiten die bij de IGZ gemeld zijn, en waarbij AIOS betrokken waren, gaan we met de aanwezigen de perspectieven verkennen die een rol spelen bij het realiseren van een leerklimaat. Welke spanningsvelden onderkennen we en hoe kunnen AIOS, specialisten, verpleegkundigen, bestuurders hier mee omgaan? Welke rol kan of moet de inspectie hierin nemen? Aan het eind van de workshop hebben de aanwezigen handvatten hoe zij hun eigen rol hebben bij het verbeteren van het leerklimaat en zo een bijdrage kunnen leveren aan patiëntveiligheid.
Workshop 12 – ‘Veilig leren van je fouten’: een complicatiebespreking op een veilige manier houden heeft nogal wat voeten in de aarde. Workshopleider: Dorothé Vessies, GZ-psycholoog/senior stafadviseur/trainer communicatie, Wenckebach Instituut, UMCG en Willem Nesse, AIOS Kaakchirurgie, UMCG In de workshop willen we laten zien hoe je samen een veilige sfeer kunt creëren, waarin emoties van de arts meedoen en niet weggemoffeld of ontkent (“Shit happens”) worden. De complicatiebespreking gebeurt met de AIOS en een tweetal stafleden. Uiteindelijk is het de bedoeling dat het samen gaat in het grote geheel. Maar wie kunnen er dan bij zijn? In de workshop zullen we interactief uitwisselen wat wij denken dat de bedoeling is en wat het publiek als aanvulling heeft. De ervaring leert dat artsen het moeilijk vinden om tegelijkertijd medische kennis én hun eigen emoties serieus te nemen en te bespreken, omdat deze emoties mede bepalen hoe je het geheel verwerkt.
