WOORD VOORAF De cursus ‘Basiskennis van het bedrijfsbeheer’ bestaat uit 3 modules: Administratie en vereenvoudigde boekhouding in de zeer kleine onderneming; Dubbel boekhouden als beleidsinstrument; Ondernemersbeleid. De inhoud van deze cursus is gebaseerd op de omzendbrief SO 44 ‘Leerstof bedrijfsbeheer in het secundair onderwijs’. Doorheen de cursus wordt er gewerkt met spilbedrijfjes om de werking van een zeer kleine onderneming zo realistisch mogelijk voor te stellen. Er kan gekozen worden uit volgende spilbedrijfjes: De Schoofzak: broodjeszaak; Tamusement: taverne; GMB: plaatsen van wanden en plafonds; Alltigla: plaatsen van vloer- en wandtegels; Carmo: carrosseriewerken; Elektrobob: plaatsen van elektrische installaties, domotica en beveiliging; Kate’s Line: kapsalon; Jacaranda: bloemen en planten; Fono Harmoniek: cd-shop. Het cursusmateriaal is samengesteld uit een algemeen gedeelte en een specifiek gedeelte, afhankelijk van het gekozen spilbedrijf. Het leent zich uitstekend tot gedifferentieerd lesgeven aan een groep deelnemers uit verschillende studiegebieden. In het kader van deze cursus werden ook volgende ICT-toepassingen ontwikkeld: ondernemerstest; facturatieprogramma; pakket voor vereenvoudigde boekhouding; website www.rys.be.
Dit cursusmateriaal kwam tot stand met medewerking van: DBO-medewerkers; leerkrachten: Marleen Baeten, Michel Evers, Joris Tettelin, Lida Craeninckx, Maria Van den Bergh, Margriet Lamoen, Peter Rademakers en Martine Rulens. Kopieerrecht: dit cursusmateriaal mag enkel vrij gekopiëerd worden voor educatieve doeleinden. Het gebruik voor commerciële doeleinden is expliciet verboden. Al het lesmateriaal ontwikkeld in het kader van het RYS-project blijft eigendom van de Dienst Beroepsopleiding departement Onderwijs.
1
PICTOGRAMMEN
De volgende pictogrammen maken je wegwijs doorheen de cursus.
Doe-opdracht algemeen. In deze cursus zal je een flinke portie zelfstandig werk moeten verrichten. Dit figuurtje leidt een algemene oefening, taak of opdracht in. Er is niet onmiddellijk een link met het spilbedrijf. Doe-opdracht specifiek voor het spilbedrijf. Deze tekening verwijst naar een oefening, taak of opdracht die rechtstreeks verband houdt met het spilbedrijf. Het is dus best mogelijk dat andere leerlingen/cursisten in je groep een andere opgave voorgeschoteld krijgen. Te onthouden. Bij dit pictogram worden formules, regels, werkwijzen … vermeld die heel belangrijk zijn. Tracht ze dan ook goed te onthouden. Bezoek de website. Hier wordt een website vermeld die zeker een bezoekje waard is. Ook kan je gevraagd worden een opdracht uit te voeren met behulp van de vermelde website. ICT-toepassing. Hier wordt verwezen naar een bepaalde informaticatoepassing die kan gebruikt worden. Dit moet je kennen. Bij deze tekening vind je een samenvatting van het hoofdstuk. Dit is de minimumleerstof die je zeker moet kennen. Herhalingsvragen. Deze herhalingsvragen kunnen je zeker helpen bij het verwerken van de leerstof. Voor wie wat meer wil. Als jij je wat meer wil verdiepen, specialiseren … vind je hier extra oefeningen en doe-opdrachten.
2
1
De zelfstandige ondernemer
“Ja, ik wil starten met een eigen zaak!”
Doe (nogmaals) de ondernemerstest die je vindt op de cd-rom.
Je denkt over de juiste ondernemerskwaliteiten te beschikken. Je hebt de voordelen, maar vooral ook de nadelen van zelfstandige arbeid goed overwogen. Je hebt lang nagedacht over de risico’s die verbonden zijn aan zelfstandige arbeid.
3
Zelfstandige ondernemer Vrijheid Voldoening van je werk Fierheid Hoger inkomen bij succes
Financiële risico’s Hard werken Weinig vrije tijd Minder gunstig sociaal statuut
“Dus, ik ben er klaar voor,” zeg je.
Ho maar! Kan je wel starten? Je moet immers heel wat wettelijke bepalingen om je als zelfstandige te kunnen vestigen, naleven.
A De handelaar In principe mag iedereen in België een zaak beginnen. Je moet wel aan een aantal voorwaarden voldoen en je moet rekening houden met enkele beperkingen.
Een handelaar is een persoon die bekwaam is daden van koophandel te stellen en hiervan zijn gewoon beroep maakt.
1
Voorwaarden
Om als handelaar beschouwd te worden, moet je dus aan 4 voorwaarden tegelijkertijd voldoen: Een persoon: volgens de wet bestaan er 2 soorten personen. Een natuurlijke persoon is een ‘mens van vlees en bloed’. Een rechtspersoon is een organisatie die bestaat volgens de rechtsregels in een land (vb. een onderneming, een gemeente, een vereniging …). Bekwaam: in principe moet een handelaar 18 jaar zijn (in sommige gevallen zelfs 21 jaar). Bepaalde personen zijn volgens de wet onbekwaam om juridische handelingen te stellen (vb. het ondertekenen van een koopcontract) omdat zij niet in staat zijn de gevolgen ervan juist in te schatten.
4
Worden als onbekwaam beschouwd: krankzinnigen en zwakzinnigen; veroordeelden met een gevangenisstraf van minimum 5 jaar, tijdens het uitzitten van hun straf; minderjarigen; verkwisters. Daden van koophandel: alle handelsdaden verricht met de bedoeling winst te maken. Het wetboek van Koophandel geeft volgende opsomming: aan- en verkoop van voedingswaren en goederen; nijverheidsondernemingen; banken; verzekeringsmaatschappijen; vervoerondernemingen; verrichtingen van zeehandel. Gewoon beroep: deze handelsdaden verricht je (hoofdzakelijk of aanvullend) als je beroep, met een zekere regelmaat.
2
Beperkingen Onverenigbare beroepen Bepaalde beroepen zijn onverenigbaar met dat van handelaar. Je mag deze beroepen nooit uitoefenen terwijl je tegelijkertijd ook handelaar bent. Deze beperking geldt o.a. voor notarissen, advocaten, rechters, gerechtsdeurwaarders en apothekers. Gefailleerde handelaars De rechtbank kan aan een failliet verklaarde handelaar of gefailleerde het verbod opleggen om nog verder een handelsactiviteit uit te oefenen, of om nog bestuurder in een nv of zaakvoerder in een bvba te worden. Buitenlanders Sommige vreemdelingen die in België als zelfstandige aan de slag willen, moeten een beroepskaart aanvragen.
(Inlichtingen bij de Federale Overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand en Energie, Dienst beroepskaarten).
Ga naar www.mineco.fgov.be Bedrijvengids vademecum sociale wetgeving voorschriften met betrekking tot de vreemdelingen.
3.5 Bijzondere
5
B De ambachtsman
Een ambachtsman/-vrouw is een natuurlijke persoon die arbeidsprestaties levert waarbij geen of slechts toevallige levering van waren gebeurt. Het gaat hier om handenarbeid zoals schilders, metsers, kleermakers, schoenmakers …
aat het bij onderstaande voorbeelden over een natuurlijke persoon of een rechtspersoon? Zet een kruisje in de juiste kolom.
Brahim, student Supermarkt Delhaize Stad Hasselt NMBS Ilona Grandbouche, schooldirecteur
Natuurlijke persoon
Rechtspersoon
unnen onderstaande personen zich nu als zelfstandige handelaar vestigen? Zet een kruisje in de juiste kolom.
Vladimir, 25 jaar, Russische nationaliteit, zonder beroepskaart.
Ja
Neen
Waarom
Aïsha wordt over 4 maanden 18 jaar. Fabrice is gerechtsdeurwaarder. Bart, 34 jaar, zit een gevangenisstraf van 3 jaar en 6 maanden uit. Viviane, 28 jaar, is niet goed bij haar verstand.
6
orden volgende personen als zelfstandige ondernemer beschouwd? Zet een kruisje in de juiste kolom. Verklaar kort waarom/waarom niet.
Fientje Sparradra, 23 jaar, verkoopt regelmatig gadgets voor het Rode Kruis. Reggi Puce, 17 jaar, verkoopt af en toe oude spullen op een rommelmarkt. Kevin Rumeur, 31 jaar, freelance journalist, brengt elke dag verslag uit over het regionale nieuws. Jessi Ambre, 24 jaar, baat haar eigen broodjeszaak uit. Carlos Viaje, 53 jaar, verzorgt tegen betaling het luchthavenvervoer voor reislustigen uit de provincie Limburg.
Ja
Neen
Waarom/waarom niet
Wens je meer informatie en/of hulp bij het opstarten van je nieuwe zaak? Ga naar: www.startersservice.be www.svmb.be www.vizo.be www.6miljoenondernemers.be
7
Dit moet je kennen De handelaar Een handelaar is een persoon die bekwaam is daden van koophandel te stellen en hiervan zijn gewoon beroep maakt. Om je als zelfstandige handelaar te kunnen vestigen moet je aan volgende voorwaarden tegelijkertijd voldoen: een natuurlijke of een rechtspersoon zijn; bekwaam zijn; regelmatig handelsdaden verrichten met de bedoeling winst te maken; hiervan je gewoon beroep maken. Verder moet je rekening houden met een aantal beperkingen voor: bepaalde (onverenigbare) beroepen; gefailleerde handelaars; sommige buitenlanders. Ambachtsman Een ambachtsman/-vrouw is een natuurlijke persoon die arbeidsprestaties levert, waarbij geen of slechts toevallige levering van waren gebeurt.
1 2 3 4 5
Wie is handelaar ? Zet de belangrijkste voor- en nadelen van zelfstandige arbeid op een rijtje. Aan welke voorwaarden moet je tegelijkertijd voldoen om als zelfstandige handelaar beschouwd te worden? Met welke 3 beperkingen dien je rekening te houden wanneer je zelfstandige handelaar wil worden? Wie is ambachtsman/-vrouw?
8
2
Voorafgaande verplichtingen
Alvorens je met een eigen zaak kan starten moet je niet enkel over bepaalde attesten of vergunningen beschikken, ook moet je een aantal formaliteiten vervullen. Dit vraagt wel wat inspanning en kan heel wat tijd in beslag nemen, maar laat je hierdoor niet ontmoedigen!
A Attesten of vergunningen 1
Kennis van bedrijfsbeheer
Iedere startende ondernemer moet kunnen bewijzen over de basiskennis van bedrijfsbeheer te beschikken. Wanneer je deze cursus met succes gevolgd hebt, bekom je het attest ‘Basiskennis van bedrijfsbeheer. Een aantal beroepen die door een andere wet reeds zijn gereglementeerd, worden hiervan echter vrijgesteld (vb. vrije beroepen, wisselagenten, verzekeringstussenpersonen, accountants…).
Meer informatie hierover kan je bekomen via www.mineco.fgov.be (Bedrijvengids vademecum formaliteiten 1.4 Toegang tot het beroep 1.4.2.1 Kennis van basisbeheer en beroepskennis)
9
2
Bijkomende vereisten inzake beroepsbekwaamheid voor gereglementeerde beroepen
Voor sommige beroepen moet je naast de kennis van bedrijfsbeheer ook beschikken over voldoende beroepsbekwaamheid (vestigingsattest). Er zijn op dit ogenblik 42 gereglementeerde beroepen waarvoor een vestigingsattest vereist is. Het bewijs van deze beroepsbekwaamheid kan geleverd worden door het voorleggen van bepaalde diploma’s, getuigschriften of certificaten. Soms is het ook voldoende dat je je ervaringen kan bewijzen.
De lijst met 42 gereglementeerde beroepen vind je via www.mineco.fgov.be (bedrijvengids vademecum formaliteiten 1.4 Toegang tot het beroep 1.4.2.5 Beroepen gereglementeerd in uitvoering van de wet van 24 december 1958)
B Formaliteiten 1
Een zichtrekening openen
Elke handelaar of ambachtsman moet een zichtrekening openen bij een in België gevestigde financiële instelling. Deze zichtrekening moet op jouw naam staan. Het nummer van deze zichtrekening en de naam van de financiële instelling moet op alle handelsdocumenten (factuur, bestelbon, brief…) vermeld staan.
10
Voorafgaande vergunningen aanvragen
2
Je moet onderzoeken of je geen voorafgaande vergunningen nodig hebt.
Ga naar www.mineco.fgov.be (Bedrijvengids vademecum 1.4 Toegang tot het beroep Vergunning, erkenning of melding)
1.4.2.6
De leurkaart Voor sommige verkopen buiten de handelszaak (ambulante handel) is een leurkaart vereist.
Meer info hierover via www.mineco.fgov.be (Bedrijvengids vademecum 1.6 economische reglementering van de productie en de distributie 1.6.1.6 Leurhandel)
De beroepskaart zie hoofdstuk 1. Vergunning beenhouwer-spekslager Meer info hierover bij het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, www.vlaanderen.be Vergunning kleinhandelaar vleeswaren Meer info hierover bij het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, www.vlaanderen.be 3
Je inschrijven in het rechtspersonenregister
Elke rechtspersoon moet zich inschrijven in het rechtspersonenregister via de griffie van de handelsrechtbank. Het rechtspersonenregister, dat een onderdeel is van de Kruispuntbank van Ondernemingen, omvat de gegevens van alle geregistreerde rechtspersonen. Op elk officieel document moet de afkorting RPR vermeld worden. Bovendien wordt ook het arrondissement waartoe de handelsrechtbank van inschrijving behoort, vermeld. vb: RPR Mechelen Opgelet: een eenmanszaak is geen rechtspersoon. Zij wordt bijgevolg niet ingeschreven in het rechtspersonenregister.
11
4
Je inschrijven bij de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO)
Iedere startende handelaar of ambachtsman is verplicht zich in te schrijven in de Kruispuntbank van ondernemingen. De Kruispuntbank van Ondernemingen is een register opgericht binnen de Federale Overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand en Energie, ter vervanging van het Handelsregister, met een gegevensbestand over natuurlijke personen, rechtspersonen of verenigingen, die in ons land een handelsonderneming voeren, of personeel tewerkstellen, of onderworpen zijn aan de BTW. Waar gebeurt de inschrijving? De inschrijving in de KBO gebeurt bij een erkend ondernemingsloket naar keuze. Ondernemingsloketten zijn privé-organisaties (vzw) die beantwoorden aan een aantal wettelijke voorwaarden, erkend zijn door de overheid en die bevoegd zijn voor een aantal administratieve formaliteiten en dienstverleningen voor ondernemers en kandidaat-ondernemers. Er zijn verschillende erkende ondernemingsloketten met verschillende vestigingsplaatsen: KMO Direct, Formalis, BIZ, UCM, Acerta, Partena, CCI, Go Start, HDP, Eunomia.
www.go-start.be www.formalis.be www.ucm.be www.BIZondernemingsloket.be www.kmodirect.be
www.partena.be www.hdp.be www.cci.be www.acerta.be www.eunomia.be
12
Wat doet het ondernemingsloket? Het ondernemingsloket: kijkt na of eventuele voorafgaandelijke vergunningen in orde zijn; onderzoekt of je voldoet aan de vestigingswet (basiskennis van bedrijfsbeheer en beroepsbekwaamheid); zorgt voor de inschrijving in de KBO; verleent op vraag van de klant advies.
Hoe gebeurt de inschrijving? Je stapt naar een ondernemingsloket met je identiteitskaart en alle nodige diploma’s, getuigschriften, certificaten, vergunningen, attesten… Aan het ondernemingsloket dien je zeker volgende gegevens te bezorgen: rijksregisternummer voor natuurlijke personen (staat op je identiteitskaart) of voorlopig ondernemingsnummer voor vennootschappen, te bekomen bij de Rechtbank van Koophandel, (voor het oprichten van een vennootschap moet je immers naar de Rechtbank van Koophandel stappen); zichtrekeningnummer; activiteiten die je gaat uitoefenen; benaming van de handelszaak. Hoeveel kost een inschrijving? De kostprijs voor een inschrijving in de KBO werd door de overheid vastgelegd. Op dit ogenblik (01-2004) kost dit: inschrijving van een natuurlijke persoon: 70,00 EUR. Voor bepaalde wijzigingen wordt 40,00 EUR aangerekend (sommige wijzigingen zijn gratis); inschrijving van een vennootschap: 130,00 EUR. Voor bepaalde wijzigingen wordt 40,00 EUR aangerekend. Het ondernemingsnummer Na inschrijving in de KBO ontvang je een uniek ondernemingsnummer. Dit nummer bestaat uit 10 cijfers. Omdat het ondernemingsnummer ook gebruikt wordt als BTW-nummer, worden de cijfers voorafgegaan door B.T.W. De cijfers worden weergegeven in 3 groepen, van elkaar gescheiden door een punt. Vb: B.T.W.-0784.633.531 (voor ondernemingen die enkel handel drijven in België) B.T.W.-BE-0661.509.604 (voor ondernemingen die handel drijven in de EU) Het ondernemingsnummer moet vermeld worden op alle handelsdocumenten. Je moet het ook aanbrengen op je uitstalraam, marktkraam en transportmiddel van de zaak.
13
Je BTW-nummer activeren
5
Na inschrijving in de KBO moet je bij het plaatselijk BTW-controlekantoor een BTWidentificatie aanvragen. Dat doe je door een speciaal formulier in te vullen en af te geven. Hierop duid je aan voor welk BTW-stelsel je kiest: gewone regeling, maandelijkse aangiftes, vrijstellingsregime, forfaitair stelsel (zie module 1).
Andere vergunningen
6
Voor verschillende beroepen zijn er nog bijkomende verplichtingen. Registratie voor aannemers Aannemers van bouwwerken vragen een registratienummer aan (niet verplicht, wel aangeraden!) bij de registratiecommissie van de provincie waarin de onderneming gevestigd is. Voor de uitvoering van overheidsopdrachten is een erkenning vereist. Deze erkenning vraag je aan bij het Ministerie van Verkeer en Infrastructuur (www.mobilit.fgov.be). Meer info hierover via www.bouwunie.be . Hygiëne in de voedingssector Vergunning voor het fabriceren en/of in de handel brengen van voedingsmiddelen; naleven van bepalingen in verband met hygiëne (HACCP);
Meer info via www.mineco.fgov.be Bedrijvengids vademecum van de ondernemingen formaliteiten 1.6 Economische reglementering van de productie en de distributie 1.6.1.13 Eetwaren - vergunningen
Reglementering voor vrije en intellectuele beroepen Bijzondere beroepsuitoefeningsvoorwaarden Voor veel zelfstandige beroepen gelden bijzondere beroepsuitoefeningsvoorwaarden.
Meer info via www.mineco.fgov.be Bedrijvengids vademecum van de ondernemingen 1.4.2.6 Vergunning, erkenning of melding
formaliteiten
14
Milieuvergunning
Als een op te richten bedrijf door de overheid als hinderlijk wordt beschouwd, dan is hiervoor een milieuvergunning nodig (Vlarem I en II). (Zie ook hoofdstuk 6).
Meer info via www.ondernemen.vlaanderen.be en www.milieuinfo.be
7
Je aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds
Elke zelfstandige moet binnen de 90 dagen na de start aangesloten zijn bij een sociaal verzekeringsfonds naar keuze. Je zal (meestal) regelmatig een sociale bijdrage moeten betalen. In ruil hiervoor heb je in principe recht op volgende uitkeringen: pensioen; ziekte of invaliditeit; kindergeld; kraamgeld; faillissement. 8
Je aansluiten bij een ziekenfonds
Je moet aangesloten zijn bij een ziekenfonds naar keuze (maar dat geldt ook voor werknemers!). Doordat je sociale bijdragen betaalt zijn de ‘grote risico’s’ gewaarborgd. Met grote risico’s bedoelt men: medische kosten en kosten voor opname in het ziekenhuis. Voor de ‘kleine risico’s’ moet extra betaald worden (aanvullende verzekering). Met kleine risico’s bedoelt men: apotheek, tandarts, doktersraadpleging … 9
Bijzondere verplichtingen voor vennootschappen
Volgende documenten zijn verplicht bij het oprichten van een vennootschap: een financieel plan; een oprichtingsakte; een bankattest.
15
10
Een naam voor je onderneming kiezen
Je onderneming draagt een naam. Bij het kiezen van een geschikte naam moet je rekening houden met een aantal regels: het gebruik van je familienaam mag; reeds bestaande namen mag je niet meer gebruiken; er mag geen verwarring ontstaan met reeds bestaande namen.
Enkele tips bij het kiezen van een handelsnaam Wees vooral creatief! Zoek een sterke naam voor je bedrijf. Kies voor een persoonsnaam, een locatie of een fantasiewoord. Je naam moet herkend en onthouden worden. Hij moet gemakkelijk uitgesproken kunnen worden. Korte namen helpen daarbij. Hou rekening met je afzetmarkt, de leeftijd en het opleidingsniveau van je doelgroep. Vergroot de herkenbaarheid door gebruik te maken van een logo, cartoon of stripfiguur, een tekening, een herkenbare kleur, een speciaal lettertype … Ga bij het Benelux-merkenbureau na of een naam reeds gedeponeerd werd en bijgevolg bescherming geniet (www.bmb-bbm.org). .
16
10
Je huwelijksovereenkomst bekend maken
Bij inschrijving in de Kruispuntbank van Ondernemingen dient een handelaar een uittreksel van zijn huwelijksovereenkomst (huwelijkscontract – huwelijksvermogensstelsel) af te geven. Alvorens in het huwelijk te treden heb je 2 mogelijkheden om onderling afspraken te maken over je bezittingen en je schulden: Je onderneemt geen stappen bij de notaris
Je maakt wel afspraken bij de notaris
Bij je huwelijk krijg je automatisch het wettelijk stelsel opgelegd. In dit geval moet je geen uittreksel afgeven bij inschrijving in de KBO.
Samen met de notaris maak je afspraken met je toekomstige partner rond bezittingen en schulden. Die afspraken worden door de notaris vastgelegd in een akte (huwelijkscontract). Het staat je vrij om het even welke afspraak te maken. Er zijn echter ook uitgewerkte formules waaruit je kan kiezen.
17
De 3 meest voorkomende huwelijksvermogensstelsels zijn: het wettelijk stelsel: al je bezittingen (en schulden) die je had vóór je huwelijk blijven van jou persoonlijk. Wat je tijdens je huwelijk verkrijgt is gemeenschappelijk (van beide partners). Erfenissen en schenkingen blijven echter persoonlijk; scheiding van goederen: al je bezittingen, inkomsten en schulden van vóór en tijdens het huwelijk blijven volledig gescheiden van die van je partner; algehele gemeenschap van goederen: alle bezittingen, inkomsten en schulden van vóór en tijdens het huwelijk worden in gemeenschap gebracht; ze zijn van beide partners samen. Als één van de partners handeldrijft is het aangeraden te kiezen voor het stelsel van scheiding van goederen. Bij schulden kunnen de schuldeisers dan enkel aankloppen bij de handeldrijvende partner. De bezittingen van de andere partner komen niet in gevaar.
ijn onderstaande formaliteiten verplicht bij het opstarten van een handelszaak? Zet een kruisje in de juiste kolom. Formaliteiten Een naam voor je onderneming kiezen. Je inschrijven bij de Kruispuntbank van ondernemingen. Een logo voor je onderneming kiezen. Je aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Een zichtrekening openen bij een financiële instelling. Een brandverzekering afsluiten voor je handelszaak. Je huwelijksovereenkomst bekendmaken. Een telefoonnummer (GSM of vast) aanvragen. Je aansluiten bij een ziekenfonds. Een geldig rijbewijs behalen of bezitten.
Verplicht
Niet verplicht
18
Dit moet je kennen Attesten of vergunningen Alvorens je met een eigen zaak kan starten moet je over bepaalde attesten of vergunningen beschikken: kennis van bedrijfsbeheer; bijkomende vereisten inzake beroepsbekwaamheid voor gereglementeerde beroepen.
Formaliteiten Ook moeten een aantal formaliteiten vervuld worden: een zichtrekening openen; nagaan of voorafgaande vergunningen aangevraagd moeten worden; je inschrijven bij de Kruispuntbank van ondernemingen (KBO); je BTW-nummer activeren; nagaan of nog andere vergunningen nodig zijn en desnoods aanvragen; je aansluiten bij en sociaal verzekeringsfonds; je aansluiten bij een ziekenfonds; de bijzondere verplichtingen voor vennootschappen nakomen, indien nodig; een naam voor je onderneming kiezen; je huwelijksovereenkomst bekend maken.
1 2 3 4 5 6 7
Over welke attesten of vergunningen moet een startende ondernemer beschikken? Waar kan je informatie hierover vinden? Welke formaliteiten moet een ondernemer vervullen alvorens te kunnen starten? Waar kan je informatie hierover vinden? Wat is de Kruispuntbank van ondernemingen? Wat is een ondernemingsloket? Wat doet een ondernemingsloket? Hoe kan je een ondernemingsloket raadplegen? Welke zijn de 3 meest voorkomende huwelijksvermogensstelsels?
19
3
De rechten van de handelaar
Een handelaar heeft niet alleen plichten; hij heeft ook rechten.
A Rechtbank van Koophandel Dit is een gespecialiseerde rechtbank die geschillen waarbij handelaars betrokken zijn, behandelt. Het voordeel voor de handelaar hierbij is: een vluggere behandeling (in vergelijking met een burgerlijke rechtbank); de rechter wordt bijgestaan door handelaars; als bewijsstukken gelden vooral de boekhouding en alle handelsdocumenten.
B Verschoning na faillissement* De Rechtbank van Koophandel kan oordelen dat een gefailleerde geen fouten gemaakt heeft en bijgevolg dus zelf niet het faillissement veroorzaakte. In dat geval kan zij de gefailleerde (éénmalig) verschonen. De schuldeisers kunnen hem dan niet meer vervolgen voor zijn schulden. Hij krijgt de kans om opnieuw te beginnen.
C Faillissementsverzekering Personen die failliet verklaard worden kunnen in bepaalde gevallen aanspraak maken op een financiële vergoeding gedurende een beperkte periode. Ze kunnen hun rechten in verband met kindergeld en gezondheidszorg behouden gedurende een beperkte periode.
D Bescherming tegen oneerlijke concurrentie
Faillissement: wanneer een handelaar zijn schulden niet meer kan betalen en geen krediet meer krijgt, kan door de Rechtbank van Koophandel failliet verklaard worden.
20
Een hele reeks maatregelen beschermen de handelaar tegen oneerlijke praktijken van concurrenten. Handelsnamen, merken, logo’s … kan je laten deponeren bij het Beneluxmerkenbureau in Den Haag. Uitvindingen kunnen nationaal en internationaal gebrevetteerd worden, waardoor namaak kan bestraft worden.
Benelux-merkenbureau : www.bmb-bbm.org
E Gerechtelijk akkoord (concordaat) Een dreigend faillissement kan voorkomen worden door een gerechtelijk akkoord. De Rechtbank van Koophandel verleent dan uitstel van betaling en stelt een commissaris aan. Dankzij een degelijk herstelplan hoopt men dan de situatie terug recht te trekken.
Meer informatie via www.mineco.fgov.be (Bedrijvengids vademecum van de onderneming formaliteiten oprichten van een vennootschap 1.1.9 Het faillissement en 1.1.10 Het gerechtelijk akkoord).
1.1.
Dit moet je kennen Rechten van de handelaar Een handelaar heeft volgende rechten: geschillen kunnen worden behandeld door de Rechtbank van Koophandel; mogelijkheid tot verschoning na faillissement; (beperkte) faillissementsverzekering; bescherming tegen oneerlijke concurrentie; gerechtelijk akkoord.
1 2 3
Wat zijn de 5 rechten van de handelaar? Wat bedoelt men met ‘verschoning na faillissement? Wat is een gerechtelijk akkoord?
21
4
De vestigingsplaats
Starten met een nieuwe zaak? JA! Maar … waar?
De keuze van de plaats waar je je zaak wil vestigen is van enorm belang. Heel wat zaken gaan immers ten onder omdat hun ligging fout gekozen was.
A Een marktonderzoek Verschillende elementen spelen een zeer belangrijke rol bij het kiezen van een vestigingsplaats. Waar zijn er veel mogelijke klanten voor mijn zaak? Is mijn gekozen vestigingsplaats vlot bereikbaar? Of speelt dit element geen rol? Is voldoende parkeergelegenheid belangrijk? Zijn er veel concurrenten in de buurt? Heeft de aard van de buurt een doorslaggevende invloed (volkse buurt, verwaarloosde wijk, kantoorwijk …)? Heeft de stad/gemeente toekomstplannen met de buurt (grote infrastructuurwerken, opwaarderingsmaatregelen …)? Een antwoord op al die vragen verkrijg je door middel van een onderzoek. Daarna is het aan jou om alle voor- en nadelen van je gekozen vestigingsplaats tegenover elkaar af te wegen.
22
ies een handelszaak uit je omgeving. Voer aan de hand van onderstaande vragen een onderzoek uit naar de vestigingsplaats. Geef tot slot je beoordeling over de vestigingsplaats van deze zaak. Handelszaak Naam: ………………………………………………………………………………………………… Adres: ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… 1
Vragen Zijn er veel mogelijke klanten in de buurt van de zaak?
2
Is de zaak vlot bereikbaar?
3
Is er voldoende parkeergelegenheid?
4
Zijn er veel concurrenten in de buurt?
5
Heeft de aard van de buurt een doorslaggevende invloed? Waarom?
6
Heeft de stad/gemeente toekomstplannen met de buurt die een invloed kunnen hebben op de (toekomstige) klanten?
7
Zijn er nog andere elementen die de keuze van de vestigingsplaats van deze zaak beïnvloed hebben? Welke?
Antwoorden
Eindbeoordeling Is de vestigingsplaats van deze zaak volgens jou goed gekozen? Verklaar kort je oordeel.
23
B Beperkingen Een aantal factoren beperken aanzienlijk je keuzemogelijkheid. Mag ik mij overal vestigen? ‘Hinderlijke’ bedrijven mogen zich niet overal lukraak vestigen. Soms is een buurtonderzoek verplicht. Soms zijn bepaalde vergunningen nodig. … Is er nog wel plaats? Je weet perfect waar je je nieuwe zaak wil vestigen, maar is er nog wel een handelspand vrij? Populaire plaatsen zijn snel ingenomen en vaak is er dan bij immobiliënkantoren een (lange) wachtlijst. Is de uitverkoren plaats wel betaalbaar? Op populaire plaatsen is de handelshuur of de aankoopprijs van een pand zeer hoog. Kan je zaak deze hoge prijzen wel financieel aan?
C Kopen, huren of leasen Je kan je handelspand kopen. Dit betekent dan wel meteen een aanzienlijke uitgave. Heb je hiervoor wel voldoende financiële middelen? De aankoop wordt geregeld via een koopcontract voor een onroerend goed. Dit contract (verkoopovereenkomst) dient als basis voor de (verplichte) notariële akte. Je kan je handelspand huren. Je bent dan gebonden aan een handelshuurcontract. Je kan een onroerend goed ook leasen. Een leasemaatschappij bouwt een pand volgens jouw wensen maar voor haar rekening. De leasemaatschappij is dus de eigenaar van het gebouw. Je betaalt een huurprijs aan de leasemaatschappij voor het gebruiksrecht van het gebouw. Een leasecontract regelt deze overeenkomst. Elke formule heeft zijn voor- en nadelen. De toekomstige ondernemer zal na wikken en wegen de ideale formule voor zijn handelszaak moeten kiezen.
24
Kopen:
Huren:
Leasen:
Kopen, huren, leasen? Voordelen Nadelen baas in eigen huis; slorpt veel financiële middelen op; mogelijke waardestijging in de sterk gebonden aan je toekomst; vestigingsplaats; eigendom kan gebruikt worden als extra kosten (reparaties, waarborg voor een lening; belastingen …); geen investeringskapitaal nodig; eigenaar blijft baas (verbouwingen, aanpassingen …); huurcontract is opzegbaar; huurcontract kan opgezegd worden door eigenaar; geen grote herstellings- en jaarlijkse huuraanpassing (index); onderhoudskosten te betalen; geen investeringskapitaal nodig; leasecontract is heel moeilijk opzegbaar; pand wordt volgens jouw wensen leasemaatschappij blijft baas. gebouwd; De leasekost is een vast bedrag; mogelijkheid tot aankoop na het verstrijken van de leaseperiode.
Koopcontract voor een onroerend goed
1
Het koopcontract wordt schriftelijk vastgelegd in een verkoopovereenkomst. Daarna moet de notaris nog wel een notariële akte opstellen die de verkoop officiëel vastlegt. Vijf elementen moeten zeker voorkomen in de verkoopovereenkomst: Identiteitsgegevens van koper en verkoper Naam, voornamen, geboorteplaats en –datum, beroep, adres. Beschrijving van het eigendom Adres, gegevens van het kadaster, oppervlakte, omschrijving van het onroerend goed. Algemene voorwaarden Duidelijke omschrijving volgens welke algemene voorwaarden het onroerend goed verkocht wordt. Volgende punten moeten zeker aan bod komen: of het eigendom vrij is van schulden, hypotheek, inschrijvingen …; overname van geldende verzekeringspolissen; wanneer het onroerend goed beschikbaar is; regelingen rond onroerende voorheffing, allerlei andere belastingen, aandeel in de gemeenschappelijke kosten, enz.; naam van de notaris die de akte zal verlijden en de uiterste datum waarop dit moet gebeuren. Prijs
De overeengekomen prijs waartegen het onroerend goed verkocht wordt; het te betalen voorschot en het moment waarop dit betaald moet worden; het saldo en het moment waarop dit betaald moet worden.
Plaats, datum en handtekeningen Plaats waar de verkoopovereenkomst werd opgesteld en de datum waarop dit gebeurde; handtekening van alle betrokken partijen. Een voorbeeld van een blanco verkoopovereenkomst vind je in de bijlagen. 25
26
27
ekijk aandachtig de verkoopovereenkomst en beantwoord volgende vragen. 1
Geef de naam en de voornaam van de koper. .................................................................................................................................
2
Geef het adres van de verkoper. .................................................................................................................................
3
Vanaf wanneer mag de koper het eigendom gebruiken? .................................................................................................................................
4
Geef de naam van de notaris die de authentieke verkoopakte zal opstellen. .................................................................................................................................
5
Hoeveel bedraagt het voorschot dat betaald werd bij de ondertekening van de verkoopovereenkomst? .................................................................................................................................
6
Hoeveel procent intrest zal de koper moeten betalen als hij het verschuldigde saldo niet op tijd betaalt? .................................................................................................................................
7
Wanneer werd de verkoopovereenkomst ondertekend? .................................................................................................................................
8
In hoeveel exemplaren werd de verkoopovereenkomst opgesteld? .................................................................................................................................
28
2
Het huurcontract
Wie een handelspand (winkel, magazijn, atelier) wil huren, sluit een handelshuurovereenkomst af. Dit is een schriftelijk contract waarin huurder en verhuurder een aantal afspraken vastleggen. Vijf elementen moeten zeker voorkomen in de handelshuurovereenkomst: Identiteitsgegevens van huurder en verhuurder: naam, voornaam, adres. Bij ondernemingen: de firmanaam en het adres van de maatschappelijke zetel.
Voorwerp van het contract: omschrijving van het verhuurde pand; duur van de huurovereenkomst; bestemming van de lokalen (waarvoor ze worden gebruikt); de huurprijs en de toegepaste indexering.
29
Afspraken rond: de kosten verbonden aan de gemeenschappelijke delen; te betalen belastingen en taksen; de registratie van de huurovereenkomst; verzekeringen; onderhoud en herstellingen; wijzigingen aan het gehuurde goed, enz.
30
Huurwaarborg: het bedrag van de huurwaarborg; onder welke vorm de huurwaarborg voldaan werd (geld, waardepapieren …).
Handtekening van huurder en verhuurder: plaats en datum van ondertekening; aantal originele exemplaren; naam, voornaam, hoedanigheid en handtekening van huurder en verhuurder voorafgegaan door de woorden ‘Gelezen en goedgekeurd’.
Een voorbeeld van een blanco handelshuurovereenkomst vind je in de bijlagen
31
ekijk aandachtig de fragmenten uit het handelshuurcontract en beantwoord volgende vragen. 1
Geef de naam en de voornaam van de huurder. .................................................................................................................................
2
Geef het adres van de verhuurder. .................................................................................................................................
3
Omschrijf het verhuurde goed. .................................................................................................................................. ..................................................................................................................................
4
Wanneer gaat het huurcontract in? Voor welke termijn geldt het huurcontract? .................................................................................................................................
5
Hoeveel bedraagt de huurwaarborg? Hoe werd die betaald? .................................................................................................................................
6
In hoeveel originele exemplaren werd het huurcontract opgesteld? Wie ontving ze? .................................................................................................................................
7
Vallen volgens het contract volgende kosten ten laste van de huurder? Herstellingskosten aan de gevel ten gevolge van vandalisme : ja/neen Onderhoud van de inkomhal en de trap : ja/neen
8
Wie moet de zegel- en registratiekosten betalen voor de registratie van dit huurcontract? .................................................................................................................................
32
Het leasingcontract
3
Wie een onroerend goed, een machine, een voertuig … wil leasen, sluit een overeenkomst voor huur op lange termijn of leasingcontract af. Dit is een schriftelijk contract waarin de huurder en de verhuurder (leasemaatschappij) een aantal afspraken vastleggen. Volgende vijf elementen moeten zeker voorkomen in het leasingcontract: identiteitsgegevens van de twee betrokken partijen de huurder (ook wel leasingnemer of lessee genoemd): naam, adres (voor ondernemingen de maatschappelijke zetel); de verhuurder (ook wel leasingmaatschappij of lessor genoemd): naam, adres. Beide partijen ondertekenen het contract voor akkoord;
hierna de leasingnemer genoemd,
omschrijving van het gehuurde goed gedetailleerde omschrijving van het gehuurde goed (merk, type, model …); identiteitsgevens van de leverancier van het goed; aankoopprijs van het goed;
de looptijd van het leasingcontract duurtijd van het contract uitgedrukt in maanden; tijdstip (vermoedelijke leveringsdatum) vanaf wanneer het contract begint te lopen;
33
de huurprijs de totale huurprijs; gedetailleerde opsomming van de kosten die in de totale huurprijs begrepen zijn; tijdstip van betaling (maandelijks, vooraf of achteraf …);
de aankoopoptie na het aflopen van het leasingcontract krijgt de huurder mogelijkheid om het gehuurde goed te kopen van de leasemaatschappij. In het contract wordt duidelijk vermeld tegen welke voorwaarden die aankoopoptie geboden wordt.
Een voorbeeld van een leasingcontract vind je in de bijlagen.
34
Dit moet je kennen Vestigingsplaats De keuze van je vestigingsplaats is heel belangrijk: een marktonderzoek kan hierbij nuttig zijn; nagaan of er beperkingen zijn; een keuze maken tussen kopen, huren of leasen van een handelspand. Koopcontract voor een onroerend goed Vijf elementen moeten zeker voorkomen in het koopcontract: identiteitsgegevens van koper en verkoper; beschrijving van het eigendom; algemene voorwaarden; prijs; plaats, datum en handtekeningen van de betrokken partijen. Huurcontract Vijf elementen moeten zeker voorkomen in een handelshuurovereenkomst: identiteitsgegevens van huurder en verhuurder; voorwerp van het contract; verschillende gemaakte afspraken; huurwaarborg; plaats, datum en handtekening van huurder en verhuurder. Leasingcontract Vijf elementen moeten zeker voorkomen in een leasingcontract: identiteitsgegevens van de twee betrokken partijen; omschrijving van het gehuurde goed; looptijd van het leasingcontract; huurprijs; aankoopoptie.
1 2 3 4 5 6
Welke informatie kom je te weten aan de hand van een marktonderzoek naar een mogelijke vestigingsplaats? Som 3 factoren op die de keuzemogelijkheid van een vestigingsplaats kunnen beperken. Wat zijn de voor- en nadelen van kopen, huren of leasen van een handelspand. Welke 5 elementen tref je zeker aan in een koopcontract voor een onroerend goed? Welke 5 elementen tref je zeker aan in een huurcontract? Welke 5 elementen tref je zeker aan in een leasingcontract?
35
5
Bijzondere reglementeringen
Een handelaar dient rekening te houden met een aantal bijzondere reglementeringen. Misschien zijn ze niet altijd van toepassing in jouw specifieke situatie. Toch is het van belang dat je op de hoogte bent van al deze reglementeringen. Je weet maar nooit.
A Openingstijden Een handelszaak 7 dagen op 7 open houden, 24 op 24 uur, kan dat zo maar? Niet altijd. De openingstijden zijn strikt gereglementeerd. 1
De wekelijkse rustdag
De ……………………….. dinsdag………….. vanaf 5 u.
Kaashandel het Lachend Kalf bvba B.T.W.—BE—0577.601.239 RPR Mechelen
Een wekelijkse rustdag is verplicht in een bepaalde tak van handel of ambacht.
Ga naar www.mineco.fgov.be (Bedrijvengids vademecum van de onderneming arbeids- en sociale wetgeving 3.1.1.2 Wekelijkse rustdag) Ga na of je verplicht bent deze regeling toe te passen, wie niet onder deze reglementering valt en welke afwijkingen er kunnen toegestaan worden.
36
Afwijkingen zijn mogelijk (maximaal 15 maal per jaar); zij dienen aangevraagd te worden bij het College van Burgemeester en Schepenen. Een rustdag is een ononderbroken tijd van 24 uur. Hij begint om 5 uur of om 13 uur. Hij eindigt op hetzelfde tijdstip op de volgende dag. De dag zelf kan vrij gekozen worden. Maar je keuze kan pas ten vroegste 6 maanden later wijzigen. Indien de wekelijkse rustdag niet de zondag is, dan moet hij duidelijk vermeld worden op een bord in de handelszaak.
Zondagsrust
2
Voor werknemers is arbeid op zondag in principe verboden. Toch zijn op deze regel verschillende uitzonderingen mogelijk: familieleden die werken in een familiezaak; bepaalde sectoren; handelszaken in badplaatsen en toeristische centra. De werkgever zelf mag op zondag werken.
Openingsuren
3
De wet op de avondsluiting schrijft volgende sluitingstijd voor: van 20 u. tot 5 u.; van 21 u. tot 5 u. op vrijdagen en werkdagen die aan een wettelijke feestdag voorafgaan. Deze wet is niet van toepassing op: horeca-zaken; benzinestations; dagbladwinkels; tabakswinkels; begrafenisondernemingen; bloemenwinkels; roomijsverkopers. Opgelet: ook op deze wet zijn heel wat afwijkingen mogelijk. 37
Meer info via www.mineco.fgov.be (Bedrijvengids vademecum van de onderneming formaliteiten 1.6. Economische reglementering van de productie en distributie 1.6.1.10. Reglementering van de bedrijvigheid in de handel en in de nijverheid b. verplichte sluitingsuren en uitzonderingen)
4
Nachtwinkels
Een nachtwinkel mag slechts open zijn tussen 18 u. en 7 u. Het assortiment bestaat hoofdzakelijk uit voedingswaren (inbegrepen alcoholische dranken en tabak) en huishoudelijke artikelen. De verkoopruimte mag slechts een oppervlakte hebben van maximum 150 m². Er mag geen personeel tewerkgesteld worden. De vermelding “nachtwinkel” moet duidelijk aangebracht worden.
B De wet op de privacy De wet op de bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens is van kracht sinds 8 december 1922. Bedoeling van deze wet is het ongecontroleerd verspreiden van (gevoelige) informatie over iemand tegen te gaan. Deze wet regelt de verwerking van persoonsgegevens van natuurlijke personen. Wanneer je dus bestanden aanlegt met persoonsgegevens val je onder deze wet. Wat nu allemaal wel en niet kan en welke vrijstellingen en/of uitzonderingen er bestaan, kan niet in enkele regeltjes uitgelegd worden. Alle informatie hierover kan je bekomen bij: Commissie voor de Bescherming van de Persoonlijke Levenssfeer, Regentschapsstraat 61, 1000 Brussel, tel. 02-542 72 00
De houder van een bestand met persoonsgegevens moet volgende minimum verplichtingen naleven: van elke verwerking een inventaris bijhouden; iedereen heeft het recht te weten waarvoor de persoonsgegevens gebruikt worden; het bestand moet beveiligd zijn; de geautomatiseerde verwerking van de persoonsgegevens moet aangegeven worden bij de Commissie voor de Bescherming van de Persoonlijke Levenssfeer.
38
39
Wens je geen ongevraagde reclame op je naam meer te ontvangen per post, per telefoon, e-mail of SMS van geen enkel bedrijf? Schrap dan je persoonlijke gegevens van de Robinsonlijst. Ga hiervoor naar de site van Belgian Direct Marketing Association via www.bdma.be.
C Auteursrechten
Werken van auteurs zijn beschermd door de wet op de auteursrechten. Onder ‘werken’ van auteurs verstaat men o.a. kunst (werken van schrijvers, dichters, componisten, architecten …), reclameslogans, krantenartikels, advertenties, computerprogramma’s, enz. Kort gezegd betekent dit dat je muziek, boeken, computerprogramma’s e.d. niet zo maar mag kopiëren, gebruiken, verkopen zonder toestemming van de auteur en zonder hiervoor een vergoeding te betalen. 1
Softwarelicenties
Op de meeste software (computerprogramma’s) rust een licentie. Wie deze licentie verkrijgt (door er voor te betalen) mag het programma: installeren op één computer (tenzij anders vermeld); zelf gebruiken; één veiligheidskopie maken (backup). Je mag het programma zeker niet verder verspreiden, uitlenen of verhuren. Op de originele verpakking of bij het begin van het programma staan de voorwaarden van de licentie duidelijk vermeld.
40
Kopieer nooit software waarvoor je een licentie moet hebben. Je kan veroordeeld worden tot het betalen van hoge boetes.
2
Billijke vergoeding
Dit is een vergoeding die moet betaald worden wanneer men vooraf opgenomen muziek via cd, radio, tv, enz. laat horen in ruimtes waar mensen iets kunnen eten of drinken, waar kan gedanst worden of waar men kan overnachten. Deze vergoeding is verschuldigd door: uitbaters van lokalen waar dranken, maaltijden en/of logies worden verstrekt; uitbaters van discotheken en dancings; uitbaters van verkooppunten en handelsgalerijen.
Meer info via www.bvergoed.be.
41
Sabamrechten
3
Handelaars die in hun verkoopruimte muziek laten horen, moeten de auteurs van deze muziek vergoeden. Dat gebeurt door het betalen van een bepaalde som aan de auteursrechtenorganisatie Sabam. Ook wie maar af en toe iets organiseert (zoals een fuif) moet Sabamrechten betalen.
Organisaties betrokken bij het innen van auteursrechten
4
Sabam (Société des Auteurs Belges/Belgische Auteursmaatschappij):
Deze organisatie int voor haar leden (auteurs, componisten, uitgevers) de rechten die verschuldigd zijn voor de uitvoering van hun werken. Ze herverdeelt nadien deze gelden onder de rechthebbenden.
Meer info via www.sabam.be
Reprobel:
Deze organisatie int voor uitgevers en auteurs de vergoeding die verschuldigd is voor het fotokopiëren van hun werken. Het gaat hier om een dubbele heffing: bij de aankoop van een kopieerapparaat; op de kopie zelf.
Meer info via www.reprobel.be
Opgelet: het betalen van een vergoeding aan Reprobel betekent niet dat je automatisch de toelating verkrijgt om werken te fotokopiëren. Die kan enkel verleend worden door de uitgever en/of de auteur.
42
unnen volgende situaties volgens de ‘bijzondere reglementeringen’? Zet een kruisje in de juiste kolom. Zoek het juiste antwoord op.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Situatie Nachtwinkel Dodo heeft een verkoopoppervlakte van 320 m². Klaus kopieert het softwarepakket Windows 2000 van een vriend. Floor kopieert een volledig stripverhaal in een copycenter. Een bijdrage aan Reprobel werd betaald. In Taverne Loungeclub wordt altijd toffe muziek gespeeld. De uitbater betaalt hiervoor een billijke vergoeding. Kruidenierszaak ’t Spruitje is 7 dagen op 7 open, 24 op 24 uur. Benzinestation Nafta is open van maandag tot zaterdag van 6 u tot 23 u. Schoenzaak Zoolenco is nu zondag open omwille van een opendeuractie. Familieleden komen een handje toesteken. De eigenaar van kledingboetiek Pull and Over kiest als sluitingsdag de zondag; na 8 maanden wil hij die verplaatsen naar de maandag. Micha heeft een aantal hits gedownload van het internet. Hij zet ze op een cd en verkoopt die aan een vriend. Frituur Tartare in Oostende is tijdens het zomerseizoen elke dag van de week open.
Kan
Kan niet
43
Dit moet je kennen Bijzondere reglementeringen Een handelaar moet rekening houden met een aantal bijzondere reglementeringen rond: openingstijden: - wekelijkse rustdag; - zondagsrust; - openingsuren; - nachtwinkels; de wet op de privacy; auteursrechten: - softwarelicenties; - billijke vergoeding; - Sabamrechten; - organisaties betrokken bij het innen van auteursrechten.
1 2 3 4 5 6 7 8
Met welke 3 bijzondere reglementeringen moet een handelaar rekening houden? Waar kan je informatie inwinnen over deze bijzondere reglementeringen? Welke 4 minimum verplichtingen legt de wet op de privacy op aan de houder van een bestand met persoonsgegevens? Wat is een billijke vergoeding? Wat regelt de wet op de auteursrechten? Wat mag je met een softwareprogramma doen als je hiervoor een licentie hebt verkregen? Wat is de taak van Sabam? Wat is de taak van Reprobel?
44
6
Milieu en ruimtelijke ordening
A Ruimtelijke ordening Onder ruimtelijke ordening wordt verstaan: ‘het organiseren van het gebruik van de bodem en het leefmilieu’. De overheid wil via een aantal regels het bouwen en verbouwen van woningen en bedrijfsgebouwen ‘geordend’ laten verlopen.
1
Stedenbouwkundige vergunning (bouwvergunning)
Wie wenst te bouwen of te verbouwen heeft een stedenbouwkundige vergunning nodig. Wanneer is een stedenbouwkundige vergunning vereist? De stedenbouwkundige vergunning is zeker vereist in de volgende gevallen: het bouwen, afbreken, verbouwen of herbouwen van een gebouw of een vaste constructie; het aanzienlijk wijzigen van het reliëf van de bodem; het ontbossen; bepaalde gebruikswijzigingen aan gebouwen waardoor de hoofdfunctie van het gebouw wijzigt. Procedure om een stedenbouwkundige vergunning aan te vragen Het bouwdossier moet ingediend worden bij het schepencollege van de gemeente waar men wenst te bouwen. De gemeente zal je zeker inlichten over de te volgen procedure.
45
informatie rond bouwvergunningen via www.mineco.fgov.be Bedrijvengids vademecum van de onderneming formaliteiten 1.3. vestiging van een bedrijf 1.3.2 Bouwvergunning.
of
via www.ondernemen.vlaanderen.be onderneming opzetten keuze van bedrijfslocatie stedenbouwkundige vergunning. Op deze site kan je ook de nodige aanvraagformulieren downloaden.
Geldigheid van de stedenbouwkundige vergunning Een stedenbouwkundige vergunning vervalt: als de eigenlijke bouwwerken niet binnen de twee jaar gestart zijn; als de werken gedurende meer dan twee jaar onderbroken zijn; als het gebouw niet winddicht is binnen drie jaar na aanvang van de werken. 2
Bestemmingsplannen
Wie wil bouwen of uitbreiden moet eerst nagaan of dit in een bepaald gebied wel kan. De bestemming van de grond werd immers vastgelegd in (bijzondere) plannen van aanleg (BPA’s). De overheid werkt bovendien aan ruimtelijke structuurplannen en ruimtelijke uitvoeringsplannen. Hierin wordt vastgelegd wat de functie van een bepaalde zone is (woongebied, industriegebied …). Welke activiteiten in die zones toegelaten zijn, is duidelijk omschreven. Alle informatie hierover is beschikbaar bij het gemeentebestuur. 3
Zonevreemd
En onderneming die gevestigd is in een zone waar ze eigenlijk niet thuishoort omwille van haar bedrijfsactiviteiten wordt beschouwd als zonevreemd. Dergelijke zonevreemde ondernemingen zullen het in de toekomst zeer moeilijk krijgen om bepaalde vergunningen te krijgen. Hun voortbestaan is onzeker. Het is dan ook niet verstandig een dergelijke onderneming over te nemen. 4
Socio-economische machtiging
De wet van 29 juni 1975 betreffende de handelsvestigingen legt een socio-economische machtiging op voor handelsvestigingen met een bepaalde grootte.
46
Er is een socio-economische machtiging vereist voor handelsvestigingen met een brutoverkoopsoppervlakte: in stedelijke zones vanaf 1 500 m²; elders vanaf 600 m². Deze regeling geldt voor nieuwe bouwwerken; uitbreiding van bestaande bouwwerken; een belangrijke wijziging van de handelsbestemming in een bestaande kleinhandelszaak. Procedure Er dient een dossier samengesteld te worden met daarin de sociaal-economische vragenlijst en de marktstudie. Dit dossier moet ingediend worden bij het gemeentebestuur van de vestigingsplaats.
Informatie over en formulieren voor de aanvraag van een socio-economische machtiging via www.mineco.fgov.be Bedrijvengids handel handelsvestigingen.
B Milieu 1
Milieuvergunning Hinderlijke ondernemingen In het VLAREM (Vlaams reglement betreffende de Milieuvergunning I en II) is een lijst opgenomen met alle inrichtingen (fabrieken, werkplaatsen, opslagplaatsen …) die hinderlijk zouden kunnen zijn voor het milieu of de mens. De hinderlijke inrichtingen werden ingedeeld in drie klassen. Ze staan beschreven in VLAREM I. Procedure Een onderneming die als inrichting onder klasse 3 valt, heeft enkel een meldingsplicht bij het College van Burgemeester en Schepenen van de gemeente waarin de uitbating is gepland. Ondernemingen die als inrichting vallen onder klasse 2 moeten een milieuvergunning aanvragen bij het College van Burgemeester en Schepenen. Ondernemingen die als inrichting onder klasse 1 vallen, moeten een milieuvergunning aanvragen bij de Bestendige Deputatie van de provincie waarin de uitbating is gepland.
47
VLAREM I bepaalt de procedures van de melding en de milieuvergunningsaanvraag Als bijlage 1 vind je er ook de lijst van de als hinderlijk te beschouwen inrichtingen.
Koppeling van de milieu- en stedenbouwkundige vergunning Beide vergunningen zijn aan elkaar gekoppeld. Dit wil zeggen dat: een verleende stedenbouwkundige vergunning wordt geschorst, zolang de milieuvergunning niet verleend is of de melding niet is gebeurd; als de milieuvergunning wordt geweigerd, vervalt de verleende stedenbouwkundige vergunning; de verleende milieuvergunning wordt geschorst zolang de stedenbouwkundige vergunning niet is verleend; als de stedenbouwkundige vergunning wordt geweigerd, vervalt de milieuvergunning.
Meer informatie over de milieuvergunning via www.gomantwerpen.be. info voor bedrijven bij ‘milieu’ kunnen o.a. volgende documenten gedownload worden: brochure handleiding milieuvergunningsaanvraag (pdf); milieuchecklist.
2
Milieuvoorwaarden
Aan hinderlijke bedrijven worden milieuvoorwaarden opgelegd. Die staan beschreven in VLAREM II.
Hinderlijke inrichtingen worden onderworpen aan milieuvoorwaarden. In het besluit van de Vlaamse regering houdende algemene en sectorale bepalingen inzake milieuhygiëne (VLAREM II) worden de algemene en de sectorale milieuvoorwaarden opgesomd waaraan de hinderlijke inrichtingen moeten voldoen.
48
Algemene milieuvoorwaarden Zij gelden voor ALLE hinderlijke inrichtingen. Zo worden er o.a. voorwaarden gesteld rond geluid en het lozen van afvalwater. Sectorale milieuvoorwaarden Zij gelden enkel voor bepaalde categorieën van hinderlijke inrichtingen. Bijzondere milieuvoorwaarden Zij gelden voor slechts één bepaalde hinderlijke inrichting.
Inlichtingen via milieuinfo en het uniek loket voor milieuformulieren op www.milieuinfo.be informatie op maat en
milieuloket
Afvalstoffen
3
Het afvalstoffenbeleid De overheid heeft een afvalstoffenbeleid uitgestippeld. Het doel hier van is: de gezondheid van mens en milieu vrijwaren van de schadelijke invloed van afvalstoffen; de verspilling van grondstoffen en energie tegen te gaan. Dit wil men bereiken door: de productie van afval te voorkomen of te verminderen; het schadelijk karakter van afval te beperken; nuttige toepassingen van afval te bevorderen; het verwijderen van restafval te organiseren.
49
Hoofdcategorieën De afvalstoffen worden volgens hun herkomst of aard onderverdeeld in twee hoofdcategorieën: huishoudelijke afvalstoffen; bedrijfsafvalstoffen. Wat moet je aanvangen met afvalstoffen? Huishoudelijke afvalstoffen De gemeente is verantwoordelijk voor het inzamelen en ophalen van huishoudelijk afval. Bedrijfsafvalstoffen Producenten van bedrijfsafvalstoffen moeten deze op hun kosten een nuttige toepassing geven of verwijderen. Verwijderen kan op volgende manieren: - verwerken binnen de eigen onderneming (vergunning/melding noodzakelijk); - verwerken in een andere onderneming in Vlaanderen (die hiervoor een vergunning heeft); - verwerken in een andere onderneming in een ander gewest of land (volgens de daar geldende wetgeving); - als secundaire grondstoffen hergebruiken (volgens afvalstoffendecreet) Het vervoer van bepaalde categorieën afvalstoffen mag enkel door een erkende ophaler. Meldingsplicht Wie bedrijfsafvalstoffen produceert, moet dit jaarlijks melden bij de Openbare Afvalstoffenmaatschappij voor het Vlaamse Gewest (OVAM) vóór 10 februari. Hiervoor bestaan speciale meldingsformulieren.
Meer info over afvalstoffen via www.ovam.be onderneming Hier kan je ook het meldingsformulier downloaden.
50
Terugnameplicht verpakkingsafval
4 Samenwerkingsakkoord
Er werd een samenwerkingsakkoord afgesloten voor gans België rond verpakkingsafval. Het is van toepassing op alle verpakkingsafval van verzend-, verzamel-, en verkoopverpakkingen. Het doel van dit samenwerkingsakkoord is: het voorkomen en het verminderen van de productie of van de schadelijkheid van verpakkingsafval; het promoten van herbruikbare verpakkingen; de hoeveelheid éénmalige verpakkingen stelselmatig doen dalen; het promoten van recyclage; het aanstellen van een verpakkingsverantwoordelijke. De verpakkingsverantwoordelijke Een verpakkingsverantwoordelijke is iemand die: zijn producten heeft verpakt of heeft doen verpakken in België om ze op de Belgische markt te brengen; als invoerder verpakte producten op de Belgische markt brengt; verpakte producten rechtstreeks invoert voor eigen gebruik. Informatieplicht Elke verpakkingsverantwoordelijke moet elk jaar vóór 31 maart een aantal gegevens per verpakkingssoort meedelen aan de Interregionale Verpakkingscommissie. Terugnameplicht Aan een verpakkingsverantwoordelijke wordt een terugnameplicht opgelegd. Hij moet de kosten dragen voor de inzameling en erop toezien dat de afspraken rond recyclage en nuttige toepassingen worden nageleefd. Elke verpakkingsverantwoordelijke kan zelf instaan voor de terugnameplicht. Hij kan echter ook aansluiten bij een erkende organisatie en bijdragen betalen. Hierdoor wordt ook voldaan aan de terugnameplicht. Erkende organisaties Fost Plus
Deze organisatie neemt de wettelijke informatie- en terugnameplicht van de huishoudelijke verpakkingen van haar leden over.
51
Informatie rond verpakkingsafval, terugnameplicht en verpakkingsverantwoordelijke via www.fostplus.be. ondernemingen
Val-I-Pac
Deze organisatie neemt de wettelijke informatie- en terugnameplicht van bedrijfsmatig verpakkingsafval over. Informatie rond verpakkingsafval, terugnameplicht en verpakkingsverantwoordelijke via www.valipac.be
De kleinhandelaars Kleinhandelaars zijn meestal verpakkingsverantwoordelijke voor de draagtasjes, broodzakken, geschenkverpakkingen, pralinedozen, frietzakken, pizzadozen, inpakpapier voor charcuterie, enz. die zij gebruiken in hun verkooplokalen. Zij kunnen zich aansluiten bij Fost Plus om aan alle wettelijke verplichtingen rond verpakkingsafval te voldoen. Toch blijft heel wat administratieve rompslomp bestaan rond de gedetailleerde aangifte van gebruikte verpakkingen. Er moet bovendien een bijdrage betaald te worden in functie van de jaarlijkse hoeveelheid gebruikte verpakkingen. Zij kunnen ook beroep doen op verpakkingsleveranciers als tussenschakel. De verpakkingsleverancier houdt zich dan bezig met de aangiftes van gebruikte verpakkingen rechtstreeks bij Fost Plus. De kleinhandelaar moet enkel nog de ‘groene punt-bijdrage’ betalen aan Fost Plus, maar die wordt door de verpakkingsleverancier aangerekend op de factuur voor de bestelde verpakkingen.
52
Bijkomende informatie rond verpakkingsafval en milieu via www.mina.be www.emis.vito.be (Vlaamse Navigator Milieuwetgeving) www.ivcie.be (Interregionale Verpakkingscommissie – IVC) : hier kan je het samenwerkingsakkoord betreffende de preventie en het beheer van verpakkingsafval downloaden.
Aanvaardingsplicht elektro/Recupel
5
Wettelijke plicht Elke onderneming die een elektrisch of elektronisch apparaat op de Belgische markt brengt, moet instaan voor de inzameling, ontmanteling en verwerking van de afgedankte toestellen. De onderneming kan deze taak zelf uitvoeren of toetreden tot Recupel. Tussenhandelaars en eindverkopers zijn verplicht om, wanneer een consument een nieuw elektrisch/elektronisch toestel aanschaft, het overeenstemmende afgedankt product waarvan de klant zich ontdoet in ontvangst te nemen. Daarnaast moet hij zijn klanten ook informeren over de recyclage van de afgedankte toestellen en over de te betalen bijdrage voor de recyclage. Recupel Producenten en invoerder moeten een toetredingsovereenkomst ondertekenen met Recupel, periodiek een aangfite invullen, en Recupel-bijdragen aanrekenen aan hun klanten. In ruil voor de doorgestorte recyclagebijdragen staat Recupel in voor de ophaling, ontmanteling en recyclage van de toestellen. De elektrohandelaars rekenen de recyclagebijdragen door aan de consument op het ogenblik dat zij een elektrisch of elektronisch toestel kopen.
53
Info via www.recupel.be.
Milieuheffingen
6 Heffing op de waterverontreiniging
Iedereen die water verbruikt van een openbaar waterdistributienet, over een eigen waterwinning beschikt of afvalwater loost, moet deze heffing betalen. De heffing wordt berekend op basis van het aantal vervuilingseenheden (VE)
Meer informatie over de heffing op de waterverontreiniging via www.2vmm.be
Grondwaterheffing Elke natuurlijke of rechtspersoon die een grondwaterwinning van ten minste 500 m³ per jaar gebruikt, is onderworpen aan de grondwaterheffing. Er zijn echter een aantal uitzonderingen. De Vlaamse Milieumaatschappij is belast met het innen van de grondwaterheffing.
54
Bodemattest en bodemonderzoek
7
Vlaanderen wil het probleem van de bodemverontreiniging grondig aanpakken. Bij ernstige bodemverontreiniging is sanering verplicht! Wie aansprakelijk gesteld wordt voor de verontreiniging, draait op voor de kosten van sanering. Bodemattest Wanneer een grond van eigenaar verandert is men verplicht een bodemattest aan te vragen. Ook bij het verhuren van een grond kan deze verplichting in bepaalde gevallen gelden. Bodemonderzoek Waren er op de gronden bodembedreigende activiteiten of inrichtingen, dan volstaat een bodemattest niet. Bij verkoop of verhuur van deze gronden en bij sluiting of stopzetting van de activiteiten is dan een bodemonderzoek verplicht. In het Vlaams Reglement Bodemsanering is een lijst opgenomen met bodembedreigende activiteiten.
Meer info bij de Openbare Afvalstoffenmaatschappij voor het Vlaamse Gewest (OVAM) www.ovam.be.
55
et de onderstaande woorden bij de passende omschrijving. Zoek bij twijfel het juiste antwoord op. Kies uit: stedenbouwkundige vergunning, bestemmingsplan, zonevreemd, socio-economische machtiging, hinderlijke inrichtingen, milieuvoorwaarden, milieuloket, terugnameplicht verpakkingsafval, Recupel, Fost Plus, Val-I-Pac, aanvaardingsplicht elektro, heffing op de waterverontreiniging, bodemattest, bodemonderzoek.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Omschrijving is een organisatie die instaat voor de ophaling, ontmanteling en recyclage van afgedankte elektrische en elektronische toestellen. een onderneming die omwille van haar bedrijfsactiviteiten niet thuishoort in een zone volgens de officiële bestemming, is …. is vereist als je wenst te bouwen of te verbouwen. is het uniek loket dat milieu-informatie en milieuformulieren ter beschikking stelt. is vereist wanneer een grond van eigenaar verandert. zijn storend voor het milieu en zijn bijgevolg onderworpen aan milieuvoorwaarden. is een organisatie die de wettelijke informatie- en terugnameplicht van huishoudelijke verpakkingen van haar leden overneemt. is vereist wanneer er bodembedreigende activiteiten of inrichtingen waren op een grond die verkocht of verhuurd wordt. hierin wordt de functie van een bepaalde zone door de overheid vastgelegd. is een belasting die iedereen die water verbruikt en afvalwater loost, moet betalen is een organisatie die de wettelijke informatie- en terugnameplicht van bedrijfsmatig verpakkingsafval overneemt van haar leden. worden opgelegd aan hinderlijke inrichtingen; ze staan beschreven in VLAREM II. wordt opgelegd aan elke onderneming die een elektrisch of elektronisch apparaat op de Belgische markt brengt. Afgedankte toestellen moeten immers ingezameld, ontmanteld en verwerkt worden. wordt opgelegd aan handelsvestigingen met een bepaalde grootte. wordt opgelegd aan verpakkingsverantwoordelijken. Die moeten de kosten dragen voor de inzameling van verpakkingsafval.
56
voldoen.
Zoek uit aan welke wettelijke verplichtingen inzake milieu het spilbedrijf moet
............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ...............................................................................................................................................
uigi, Mbo en Stefanie willen starten met discotheek Trancepalace. De danstempel die ze willen bouwen, zal 920 m2 groot zijn. Ze hebben reeds een bouwgrond gevonden net buiten de stedelijke zone van Kortrijk. De bouwplannen zijn klaar, een aannemer werd gevonden en de werken kunnen starten. Met welke reglementeringen inzake ruimtelijke ordening dient het drietal rekening te houden? ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ...............................................................................................................................................
57
Dit moet je kennen Ruimtelijke ordening Via een aantal regels wil de overheid het bouwen en verbouwen van woningen en bedrijfsgebouwen geordend laten verlopen. Stedenbouwkundige vergunning (bouwvergunning) Wie wenst te bouwen of te verbouwen moet een stedenbouwkundige vergunning aanvragen bij de gemeentediensten. Bestemmingsplannen Bestemmingsplannen en ruimtelijke structuurplannen leggen de functie van een bepaalde zone vast: woongebied, industriegebied, KMO-zone… Zonevreemd Een bedrijf dat eigenlijk niet thuishoort in een bepaalde zone is zonevreemd. Verbouwen of uitbreiden zal meestal niet toegestaan worden. Socio-economische machtiging Handelsvestigingen met een bepaalde grootte moeten een socio-economische machtiging aanvragen bij het gemeentebestuur. Milieu Milieuvergunning Hinderlijke ondernemingen hebben een milieuvergunning nodig. De lijst van hinderlijke inrichtingen werd opgenomen in VLAREM I. Milieuvoorwaarden Hinderlijke inrichtingen moeten zich houden aan bepaalde milieuvoorwaarden. Deze voorwaarden worden opgesomd in VLAREM II. Afvalstoffen Rond de verwerking van huishoudelijke afvalstoffen en bedrijfsafvalstoffen werden wettelijke regels afgesproken. Wie bedrijfsafvalstoffen produceert, moet dit melden bij OVAM (meldingsplicht). Terugnameplicht verpakkingsafval Wie verantwoordelijk is voor verpakkingsafval draait op voor de kosten van inzameling en moet toezien op de recyclage. Alle gegevens over de gebruikte verpakkingen moeten meegedeeld worden aan de interregionale Verpakkingscommissie (informatieplicht). Om aan deze verplichtingen te voldoen kan je verkiezen om samen te werken met de erkende organisaties Fost Plus en Val-I-Pac. Aanvaardingsplicht elektro Elke onderneming die elektrische of elektronische apparaten op de Belgische markt brengt, staat in voor de inzameling, ontmanteling en verwerking van afgedankte toestellen. Recupel neemt deze taak op zich. Elektrohandelaars rekenen een recyclagebijdage aan de consument aan. Deze bijdrage wordt doorgestort aan Recupel.
58
Milieuheffingen Heffing op de waterverontreiniging: op het verbruik van water. Grondwaterheffing: op grondwaterwinning van ten minste 500 m³. Bodemattest Wanneer een grond van eigenaar verandert, is een bodemattest verplicht. Bodemonderzoek Waren er op een grond ‘bodembedreigende’ activiteiten; dan is bij verkoop van de grond of bij sluiting van het bedrijf een bodemonderzoek verplicht. Milieuloket Informatie over milieu en milieuformulieren zijn te verkrijgen via het milieuloket: www.milieuinfo.be.
1 2 3 4 5
Op welke website kan je alle informatie vinden over de wettelijke verplichtingen rond ruimtelijke ordening waaraan een ondernemer moet voldoen? Op welke website kan je alle informatie vinden over de wettelijke verplichtingen rond milieu waaraan een ondernemer moet voldoen? Verklaar het principe van terugnameplicht van verpakkingsafval. Wat is hierbij de rol van Fost Plus en VAL-I-PAC? Verklaar het principe van aanvaardingsplicht elektro. Wat is hierbij de rol van Recupel? Via welke website kan je het milieuloket raadplegen? Waarvoor kan je het milieuloket raadplegen?
59
7
Steun de starters!
A Steunmaatregelen Als startende ondernemer kan je in bepaalde gevallen genieten van overheidssteun. Zowel de federale als de Vlaamse overheid heeft een aantal steunmaatregelen voor starters uitgewerkt. Daarnaast verlenen ook de provinciale en de gemeentelijke overheden starterssteun. Deze steunmaatregelen evolueren snel. Sommige maatregelen vervallen, andere worden aangepast, nieuwe maatregelen worden getroffen,… Daarom één advies: informeer je grondig. Heel wat websites bieden je deze informatie aan:
Federale Overheid: www.belgium.be
Vlaamse Overheid: www.ondernemen.vlaanderen.be en www.vlaanderen.be Participatiefonds: www.fonds.org
Vizo: www.vizo.be
SD Works: www.sd.be
Brussels Agentschap voor de Onderneming: www.ecosubsibru.be en www.bao.irisnet.be 60
1
Expansiesteun
De Vlaamse overheid verleent via de expansiewetgeving investeringssteun aan ondernemingen. Dit gebeurt op 2 manieren: financiële steun (rentetoelagen, kapitaalpremie, leasingpremie) bij bepaalde investeringen; vrijstelling van onroerende voorheffing. 2
Investeringsaftrek
Bepaalde investeringen komen in aanmerking voor een investeringsaftrek toegekend door de federale overheid. Door de investeringsaftrek wordt de belastbare winst vrijgesteld van belasting tot een bepaald gedeelte van de som geld die een onderneming besteedde aan nieuwe investeringen. 3
Participatiefonds
Het Participatiefonds verleent o.a steun aan starters via verschillende formules: de starterslening: een lening met zeer gunstige voorwaarden toegekend aan bepaalde startende ondernemers; de instaplening: een lening aan starters om hun startersinvesteringen (startkapitaal, ruimten, materiaal …) te helpen financiëren; de overdrachtlening: lening als hulp bij het financieren van investeringen bij de overname van een zaak door een startende ondernemer; de solidaire lening: lening toegekend aan mensen met een laag inkomen die zelfstandige willen worden; de 50+ lening: lening aan 50-plussers die zich als zelfstandige willen vestigen of een onderneming willen opstarten; plan jonge zelfstandigen: ondersteuning voor niet-werkende werkzoekende jonger dan 30 jaar die zich voor de eerste maal als zelfstandige willen vestigen. Business Angel+: starters met financiële begeleiding van een Business Angel kunnen een lening bekomen voor de financiering van hun investering. 4
Waarborgfonds
Het Vlaams Waarborgfonds waarborgt gedeeltelijk beroepskredieten en risicokapitaal toegekend aan kleine ondernemingen en een zelfstandige.
Info via www.ondernemen.vlaanderen.be onderneming opzetten steunmaatregelen, financiering en advies financieringsvormen (meer informatie) Waarborgfonds)
5
Groeipremie
Dit is een financiële tegemoetkoming aan ondernemingen die investeringen zullen realiseren in het Vlaamse Gewest.
61
Adviescheques
6
Via adviescheques subsidiërt de Vlaamse overheid 50 % of 75 % van de advieskosten voor: bedrijfsadvies; haalbaarheidsstudies; uitvoerbaarheidsstudies; begeleiding bij implementatie. 7
Behoud van het recht op werkloosheidsuitkering Een werknemer die zijn betrekking stop zet om zelfstandige te worden. Hij behoudt onder bepaalde voorwaarden zijn rechten i.v.m. de werkloosheidsverzekering mocht hij zijn zelfstandig beroep stopzetten. Een uitkeringsgerechtigde werkloze beëindigt zijn werkloosheidsperiode om een zelfstandig beroep uit te oefenen. Ook hij behoudt onder bepaalde voorwaarden zijn recht op werkloosheidsuitkering mocht hij zijn zelfstandig beroep stopzetten.
Opleidingscheques
8
Dit zijn cheques die gedeeltelijk door de Vlaamse overheid worden gefinancierd. Met deze cheques kan een onderneming opleidingskosten betalen die een erkende opleidingsverstrekker factureert aan een onderneming. Als starter kan je dus voordelig opleidingen gaan volgen die van nut kunnen zijn bij het uitoefenen van je zelfstandig beroep. De onderneming dient deze cheques te bestellen via www.opleidingscheque.be.
DNA-Cheque
9
De Durf Na Advies (DNA) cheques worden gratis aan kandidaat-ondernemers gegeven. Hiermee kunnen starters professioneel advies inwinnen.
Gratis Opstart
10
De Vlaamse regering neemt de opstartkosten voor een onderneming voor haar rekening. Gemiddeld kosten de opstartformaliteiten 300,00 . 11
Provinciale en gemeentelijke steunmaatregelen
Hierover vraag je best inlichtingen bij het betrokken provincie- en gemeentebestuur.
Ga naar www.vlaanderen.be websites gemeenten en provincies.
oek via bovenstaande websites de belangrijkste steunmaatregelen voor startende ondernemers op.
62
Zoek via de elektronische snelweg op welke steunmaatregelen voor starters er specifiek in jouw provincie en jouw gemeente op dit ogenblik van kracht zijn.
.............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ...............................................................................................................................................
B Informatie, advies, ondersteuning Verschillende verenigingen en organisaties verstrekken informatie, verlenen advies of geven ondersteuning aan starters.
Financiële instellingen
1
Voor inlichtingen, brochures en hulp kan je bij de meeste financiële instellingen terecht.
reng een bezoek aan de website van een financiële instelling naar keuze en ga na welke informatie voor en hulp aan starters zij aanbieden. 2
UNIZO
De Unie van Zelfstandige Ondernemers stelt o.a. een startwijzer ter beschikking. Zij bieden ook een ‘startersservice’ aan.
www.unizo.be www.startersservice.be www.startwijzer.be
3
Ondernemingsloketten
Zie hoofdstuk 2. 4
Beroepsverenigingen
Er bestaat een beroepsvereniging voor bijna elk beroep. Die verdedigen de belangen van haar (betalende) leden.
63
sectoren. Raadpleeg de lijst van de beroepsverenigingen via www.unizo.be Zoek vervolgens de gegevens over de beroepsvereniging die jou aanbelangt op. Bezoek hun website. 5
VIZO
Het Vlaams Instituut voor het Zelfstandig Ondernemen is in Vlaanderen het aanspreekpunt voor al wie ondernemend is. De diensten van het VIZO zijn erop gericht de kwaliteit van het ondernemerschap in Vlaanderen te verbeteren.
Bron : DNG 24/03/2004
64
Dit moet je kennen Steunmaatregelen voor starters De overheid heeft een aantal steunmaatregelen uitgevaardigd voor starters. Alle informatie hierover vind je op volgende websites: www.mineco.fgov.be (bedrijvengids vademecum overheidsmaatregelen ten gunste van ondernemingen). www.ondernemen.vlaanderen.be (onderneming opzetten steunmaatregelen). Informatie, advies, ondersteuning Verschillende organisaties verstrekken informatie of geven ondersteuning aan starters: financiële instellingen, de overheid, werkgeversorganisaties … Informatie hierover via hun websites (o.a. UNIZO en VIZO) www.unizo.be www.vizo.be
1 2
Op welke website kan je terecht voor alle informatie rond overheidssteunmaatregelen voor starters? Waar kan je als starter terecht voor informatie, advies en ondersteuning?
Bron : ING 27/03/2004
65
8
Handelsbeleid
A Marketing 1
Marktonderzoek
Je handelszaak heeft alleen maar kans tot slagen als er een markt is voor je producten of diensten die je aanbiedt. Via een marktonderzoek (marktanalyse) krijg je een goed beeld van de huidige markt en de evolutie ervan.
Om je afzetmarkt te kunnen bepalen, verzamel je informatie over je mogelijke klanten, je concurrenten, je leveranciers … Deze informatie ga je dan analyseren en interpreteren. Zo bekom je een marktanalyse.
Nadat je een marktonderzoek hebt uitgevoerd, moet je een strategie bepalen om die markt te veroveren. Je gaat aan marketing doen.
Onder marketing wordt verstaan: het maken van plannen om de afzetmarkt voor je producten of diensten te veroveren, te behouden of te vergroten. Je stippelt een verkoopstrategie uit.
66
Marketing-mix
2
Bij het opstellen van je marketingplannen kan je gebruik maken van een aantal middelen. Vier belangrijke middelen (de 4 P’s) vormen de marketing-mix: prijs, product, plaats, promotie.
Marketing-mix is het geheel van middelen waarmee geprobeerd wordt klanten te winnen voor een product of dienst: product, prijs, plaats en promotie; afgekort de 4 P’s.
Een mix van deze middelen zorgt voor een goede marketing. Product of dienst Volgende vragen zijn hierbij belangrijk. Beantwoorden je producten of diensten aan de behoeften van je doelgroep? Welk assortiment kan je aanbieden? (breed, diep, lang) Welke kwaliteit ga je aanbieden? ( merkartikelen, verschillende prijs- en kwaliteitscategorieën …) Welke service wil je de klant bieden? (verpakking, garantie, thuislevering, service na verkoop …)
Met assortiment bedoelt men het totaal aantal verschillende producten (of diensten) dat een handelszaak kan aanbieden. Bij een diep assortiment is het aantal producten beperkt, maar ze worden wel in veel verschillende variëteiten aangeboden. Bij een breed assortiment is het aantal verschillende producten dat aangeboden wordt erg groot. Bij een lang assortiment is de voorraad van elke artikelvariëteit groot.
67
Prijs Aan de prijs wordt terecht veel aandacht besteed. De prijs bepaalt: het beeld dat de klant van je zaak en je producten of je diensten heeft (vb. een dure modezaak tegenover een goedkope kledingketen); de winst die je handelszaak zal maken (vb. een hoge prijs kan de omzet doen dalen; een lage prijs dekt amper de kosten); de kwaliteit van je producten of je diensten. De verkoopprijs van een product of dienst wordt beïnvloed door 3 factoren: de kosten: de gemaakte kosten bepalen mee de verkoopprijs; de afnemers: de reactie van je klanten op een bepaalde verkoopprijs; de concurrentie: volg je de prijzen van je concurrenten of juist niet? Je kan verschillende prijsstrategieën toepassen om een bepaald doel te bereiken. Penetratiepolitiek: een belangrijk marktaandeel veroveren door een nieuw product aan een lage prijs aan te bieden; Afroompolitiek: een nieuw ontwikkeld product zal tegen vrij hoge prijs op de markt gebracht worden. Een aantal klanten zal bereid zijn deze hoge prijs te betalen bij de lancering. Na een tijdje zal de prijs een eerste keer verlaagd worden om een tweede groep klanten aan te trekken. Daarna volgen nog prijsdalingen tot de ganse afzetmarkt ‘afgeroomd’ werd (vb DVD-recorders, flatscreen-tv, digitaal fototoestel). Reactiestrategie: je verwacht een reactie van je concurrent. - Lage prijzen met de bedoeling mogelijke concurrenten te ontmoedigen; - lage prijzen met de bedoeling concurrenten aan te zetten om zich terug te trekken uit de markt of de lage prijs te volgen; - eenzelfde prijs als die van de concurrentie vragen, maar op een andere manier klanten proberen te winnen of te behouden.
68
Promotie Promotie heeft drie doelen: - de verkoop bevorderen; - de bekendheid van het product/de onderneming bevorderen; - het imago van de onderneming uitdragen. Promotie kan op verschillende manieren gevoerd worden: - reclame (pers, radio of tv, internet, sponsoring, verpakkingsmateriaal…); - persoonlijke verkoop (persoonlijk contact met mogelijke klanten); - public relations (allerlei contacten tussen de onderneming en ‘de buitenwereld’); - promotionele activiteiten (waardebonnen, gratis staal, prijsacties …).
Plaats De ideale vestigingsplaats kiezen is geen eenvoudige zaak. De plaats moet niet enkel aantrekkelijk zijn voor de klant, ze moet ook efficiënt zijn voor de verkoop. (Zie hoofdstuk 4)
69
Andere marketinginstrumenten
3
Buiten de 4 P’s zijn er nog andere middelen om aan marketing te doen: Personeel Ondernemingen die met personeel werken, hebben een 5de P in hun marketing-mix : personeel. Een goed personeelsbeleid zorgt voor: - tevreden personeel (positieve uitstraling); - tevreden klanten.
De inrichting van de handelszaak De presentatie van de artikelen in de etalage en de verkoopruimte
70
B De verkoopovereenkomst Wanneer koper en verkoper het eens geraken over de verkoopsvoorwaarden, dan wordt een (ver)koopovereenkomst gesloten. Hierdoor ontstaan er rechten en plichten voor zowel verkoper als koper. 1
Het koopcontract
Het koopcontract is een overeenkomst tussen twee partijen: koper en verkoper. Volgens deze overeenkomst verbindt de verkoper zich ertoe om een zaak (een goed, een dienst) te leveren. De koper op zijn beurt verbindt zich ertoe om een afgesproken prijs te betalen. Een volledig ingevulde bestelbon, ondertekend door koper en verkoper kan dus beschouwd worden als koopcontract.
2
Geldigheid van een koop
Een koopcontract moet aan bepaalde vereisten voldoen om geldig te zijn: de vrijwillige toestemming van zowel koper als verkoper; de beide partijen moeten bekwaam* zijn; het voorwerp van het contract (de verkochte zaak) moet: bestaan of kunnen bestaan (vb. iets op plan); in de handel zijn (niet bij wet verboden); eigendom zijn van de verkoper. Is aan één van deze vereisten niet voldaan, dan is de koop ongeldig!
s in onderstaande gevallen het koopcontract geldig? Antwoord met ja of neen. Situatie bij de verkoopovereenkomst De koper gaat niet akkoord met verkoopsvoorwaarden maar de verkoper levert toch de goederen. Iemand verkoopt een vals rijbewijs. Koper en verkoper ondertekenden beiden de bestelbon; bij de levering weigert de koper echter te betalen. De verkoper biedt een luxe villa aan te bouwen op Mars. Patrick (18 jaar) en Rafaela (68 jaar) sluiten een koopcontract af. Rafaela verkoopt haar antieke meubelen; Patrick zal contant betalen bij het afhalen van de goederen.
Geldig ja/neen
Bepaalde personen zijn volgens de wet onbekwaam om juridische handelingen te stellen omdat zij niet in staat zijn om de gevolgen ervan juist in te schatten (zie blz. ).
71
Verplichtingen
3
Zowel koper als verkoper hebben bij een koopcontract verplichtingen. De verkoper moet: de goederen leveren; de kwaliteit waarborgen (o.a. waarborg tegen verborgen gebreken*). De koper moet: de afgesproken prijs betalen op de afgesproken datum en plaats; de goederen in ontvangst nemen. Opgelet: als koper controleer je best de goederen onmiddellijk bij de levering. Indien er onregelmatigheden worden vastgesteld, dan meld je dit op de leveringsbon of via een aangetekende brief. 4
Bewijsmiddelen
Bij betwistingen is het van groot belang dat je het bestaan van een koopcontract kan bewijzen. Het bestaan van een koopcontract kan op verschillende manieren bewezen worden: een schriftelijk bewijs: een geschreven tekst, een bestelbon, een fax, een leveringsbon, een kassaticket; … een getuigenis; een vermoeden; een begin van uitvoering (vb. betalen van een voorschot; het aanvaarden van een gedeeltelijke levering …).
5
Tenietgaan
Als beide partijen alle verbintenissen tot ieders tevredenheid zijn nagekomen, heeft het contract zijn doel bereikt. Het contract houdt op te bestaan en de verbintenissen gaan teniet. Het tenietgaan van de verbintenissen kan het gevolg zijn van o.a.: de betaling na de levering; de kwijtschelding (er wordt overeengekomen dat er niet betaald hoeft te worden); de schuldvergelijking of compensatie (beide partijen hebben schulden aan elkaar, de ene schuld wordt gecompenseerd door de andere schuld). Ook zonder normale afloop kan het koopcontract teniet gaan. En ook hier gaan bijgevolg de verbintenissen teniet. *Een verborgen gebrek is een gebrek aan een goed dat niet onmiddellijk zichtbaar was bij de aankoop (vb. een constructiefout).
72
Het tenietgaan van het contract kan het gevolg zijn van o.a.: de verbreking: koper en verkoper komen samen overeen het contract te verbreken; de ontbinding: één van beide partijen komt zijn verbintenissen niet na (vb. de afgesproken leveringstermijn wordt niet gerespecteerd); de nietigheid: aan één van de geldigheidsvereisten werd niet voldaan (vb. verkoop van gestolen goederen)
aan de verbintenissen van koper en verkoper teniet in volgende situaties? Antwoord met ja of neen. Situatie Jelle is niet te spreken over de kwaliteit van zijn spaghetti in restaurant Toslurp. Restauranthouder Toni aanvaardt de kritiek en verscheurt de rekening. De firma Wargaren levert rode pulls in plaats van de bestelde blauwe aan boetiek M & H. Na de taxirit weigert Magalit de prijs die de taximeter (terecht) aangeeft te betalen aan de chauffeur. Kurt is bereid 30 gram marihuana te leveren aan Kelly. Kelly betaalt alvast een voorschot. Johny en Marina betaalden hun vakantiereis naar Benidorm volledig aan het reisbureau alvorens te vertrekken. De vakantie verliep vlekkeloos. 6
Tenietgaan van de verbintenissen ja/neen
Eigendomsoverdracht
Het is van groot belang te bepalen wanneer de eigendom van de zaak wordt overgedragen van verkoper aan koper. Vanaf dat moment draagt de koper (de nieuwe eigenaar) alle risico’s. Wordt het goed na de eigendomsoverdracht gestolen of beschadigd, dan kan de verkoper niets meer verweten worden. De eigendomsoverdracht hoeft niet noodzakelijk samen te vallen met de levering! (Vb. goederen die onderweg zijn per schip kunnen al van eigenaar veranderen alvorens ze aankomen). 7
De aankoop van onroerende goederen
Voor elke aankoop van een onroerend goed is een notariële akte nodig. De koper kiest vrij een notaris (zie ook blz …). Wanneer je van plan bent een onroerend goed te kopen, laat je je best vooraf inlichten door een notaris. Hij zal je alle mogelijkheden, maar ook alle gevolgen en gevaren uitleggen.
Op de site van de Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat – www.notaris.be – vind je meer informatie over het notariaat.
73
Zowel de notaris als de overheid rekenen een vergoeding aan voor het verlijden (= laten opmaken door een notaris) van een akte.
Ga naar www.notaris.be. Klik bij welkom ‘Bereken zelf’ aan. Bereken zelf de aktekosten bij de aan/verkoop van een onroerend goed.
C Wet op de handelspraktijken Handelsactiviteiten worden door wetten geregeld. Deze wetten verlenen niet alleen rechten aan handelaars en consumenten maar ze leggen hen ook plichten op. Een aantal van die regels vind je terug in de “Wet van 14 juli 1991 betreffende de handelspraktijken en de voorlichting en bescherming van de consument”.
Doel van de wet
1
De vier belangrijkste doelstellingen van de wet op de handelspraktijken zijn: eerlijke concurrentie tussen handelaars waarborgen; goede verstandhouding tussen handelaar en consument bevorderen; de consument correct voorlichten; de consument beschermen.
Voorlichting van de consument
2
Een handelaar moet de consument correcte informatie (kenmerken, verkoopsvoorwaarden) verschaffen over de producten of diensten die hij aanbiedt. Prijsaanduiding De prijs van te koop aangeboden producten moet schriftelijk en ondubbelzinnig, leesbaar en goed zichtbaar aangeduid zijn; het tarief van aangeboden diensten moet schriftelijk, leesbaar, goed zichtbaar en ondubbelzinnig aangeduid zijn; het moet gaan om de totale prijs of het totale tarief. Hierin is begrepen: de BTW en alle overige taksen en kosten die door de consument verplicht moeten bijbetaald worden; de prijzen en tarieven moeten minstens in euro aangeduid worden; het aanduiden van prijs- of tariefverminderingen moet op één van de volgende manieren gebeuren: de nieuwe prijs naast de oude doorgehaalde prijs; de woorden nieuwe prijs en oude prijs naast de overeenstemmende bedragen; het kortingspercentage en de nieuwe prijs naast de oude doorgehaalde prijs; het aanduiden van een kortingpercentage voor een groep van producten of diensten met de vermelding of deze prijsvermindering reeds werd verrekend in de aangeduide prijs of niet.
74
ijn volgende prijsaanduidingen (in de kleinhandel) correct? Zoek het antwoord op en zet een kruisje in de juiste kolom. Prijsaanduiding Prijs per stuk: 3,21 USD – 3,94 CHF – 12,23 PLN Tarief per uur: 18,75 EUR of 17,35 EUR 8,99 EUR nu 6,00 EUR 10 % korting op de nieuwe collectie (wordt verrekend aan de kassa) Van 25,50 EUR voor 10,00 EUR Oude prijs: Nieuwe prijs: 3,12 EUR
Correct
Niet correct
Aanduiden van de hoeveelheid Op de verpakking van producten moet leesbaar, goed zichtbaar en ondubbelzinnig de nominale hoeveelheid vermeld worden in een meeteenheid (l, kg, m …); het is de ‘vuller’ van de verpakking die deze verplichting moet nakomen. Mocht de hoeveelheid toch niet vermeld staan, dan moet de verkoper die de producten aan de consument aanbiedt ingrijpen. Hij kan de hoeveelheidsaanduiding zelf aanbrengen op de verpakking of hij kan een informatiebordje plaatsen dicht bij het product; voor los verkochte producten en voor hoeveelheden van meer dan 10 kg of 10 l gelden speciale regels. Benaming, samenstelling en etikettering van de producten en van de diensten De benaming en de samenstelling van een product en van een dienst moet vermeld worden in de taal van het gebied waar het product verkocht wordt. In Vlaanderen geldt het Nederlands, in Wallonië het Frans en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest de beide talen; het juiste gebruik van de talen geldt ook voor garantiebewijzen en gebruiksaanwijzingen; voor de vorm en de inhoud van de etikettering gelden speciale regels; de vermeldingen van de etikettering moeten goed zichtbaar en leesbaar zijn en duidelijk onderscheiden van de reclame. 3
Benaming van oorsprong
Met ‘benaming van oorsprong’ bedoelt de wet de geografische benaming van een land, een streek of een plaats waar een product vandaan komt. De uitzonderlijke kwaliteit en de specifieke eigenschappen zijn uitsluitend aan dit land, deze streek of plaats toe te schrijven. Benamingen van oorsprong worden op voordracht van de Minister van Middenstand vastgelegd per Koninklijk Besluit. Aan het gebruik van de benaming van oorsprong kunnen bepaalde voorwaarden gekoppeld worden.
75
4
Reclame
Met reclame bedoelt men: ‘elke mededeling die rechtstreeks of onrechtstreeks bedoeld is om de verkoop van producten of diensten te bevorderen’. Bij reclame moet men rekening houden met heel wat voorschriften. De belangrijkste volgen hieronder. Alle misleidende beweringen, gegevens of voorstellingen zijn verboden. Het weglaten van essentiële inlichtingen met de bedoeling te misleiden, is verboden. Het moet duidelijk zijn dat het om een reclameboodschap gaat; zoniet moet de vermelding ‘reclame’ leesbaar, goed zichtbaar en ondubbelzinnig vermeld worden. Er mag geen verwarring ontstaan met een andere verkoper, zijn producten, zijn diensten of zijn activiteit. Van de aangeboden producten moet een toereikende voorraad beschikbaar zijn. De aangeboden diensten moeten binnen een redelijke termijn geleverd kunnen worden. Ook vergelijkende reclame is nu toegestaan. Dit is elke vorm van reclame waarbij een concurrent of door hem aangeboden goederen of diensten uitdrukkelijk worden genoemd. Hierbij moeten wel een aantal regels nageleefd worden. Vergelijkingen in reclame zijn geoorloofd op voorwaarde dat deze: niet misleidend zijn; de producten of diensten dezelfde behoeften vervullen of voor hetzelfde doel zijn bestemd; niet de goede naam schaadt of zich niet kleinerend uitlaat over de concurrent of zijn producten of diensten; niet gaat over imitaties of namaak van producten of diensten die beschermd zijn; duidelijk de begin- en einddatum van deze aanbieding vermelden, wanneer er verwezen wordt naar een speciale aanbieding.
76
erzamel 5 reclameboodschappen uit kranten, tijdschriften, folders … Bestudeer ze aandachtig en controleer of ze beantwoorden aan de wet.
Bepaalde handelspraktijken
5 Verkopen met verlies
Het verkopen van een product of dienst met verlies is verboden. Wanneer de verkoopprijs niet ten minste gelijk is aan de aankoopprijs, dan spreekt men van een verkoop met verlies. Dit verbod geldt niet voor: producten die uitverkocht worden; producten die tijdens een opruiming verkocht worden; producten waarvan de waarde snel kan verminderen en die niet langer bewaard kunnen worden; producten die voor een tijdelijke, voorbijgaande gelegenheid worden verkocht: na deze gelegenheid; verouderde, gebrekkige of beschadigde producten. Aankondigingen van prijsverminderingen en –vergelijkingen Het aankondigen van prijsverminderingen en prijsvergelijkingen kan slechts als men zich houdt aan bepaalde regels. Bij aangekondigde prijsverminderingen moet steeds verwezen worden naar die oude prijs. De aangekondigde prijsvermindering moet echt zijn. De ‘oude prijs’ moet gedurende ten minste één maand (voorafgaand aan de prijsvermindering) doorlopend toegepast zijn. De datum vanaf welke de verminderde prijs wordt toegepast, moet vermeld worden gedurende de ganse verkoopperiode. De periode waarin de prijsvermindering geldt, mag normaal niet korter zijn dan één volle dag en niet langer dan één maand (uitgezonderd uitverkopen). De verkoper kan een prijsvermindering die geldig is gedurende een bepaalde periode, aankondigen buiten de verkoopruimte. Indien in dit geval de voorraad van het product in aanbieding tijdens deze periode uitgeput raakt, dan is de verkoper verplicht een bon te geven aan de koper. Deze bon geeft recht op de aankoop van dat product (tegen de voorwaarden vermeld in de aanbieding). Deze verplichting geldt voor producten vanaf 25,00 EUR. Deze verplichting geldt niet bij opruiming of bij uitverkoop. 77
78
Uitverkopen Met uitverkoop bedoelt men elke verkoop georganiseerd met de bedoeling om een voorraad of een assortiment van producten versneld af te zetten. Dit soort verkoop wordt aangekondigd met ‘Uitverkoop’, ‘Liquidation’, ‘Ausverkauf’ of gelijkwaardige benamingen.
Een uitverkoop is enkel toegestaan in volgende 9 gevallen: de uitverkoop als gevolg van een beslissing van de rechtbank; de erfgenamen van een overleden verkoper wensen zijn voorraad geheel of gedeeltelijk uit te verkopen; bij overname van de handel wenst de nieuwe verkoper de voorraad geheel of gedeeltelijk uit te verkopen; de verkoper stopt ermee. Hij wil zijn gehele voorraad uitverkopen. Dit kan enkel als hij gedurende de 3 voorafgaande jaren geen gelijkaardige producten om dezelfde reden heeft uitverkocht; verbouwingen aan of opknapbeurten van de verkoopruimte. De werken moeten ten minste 20 werkdagen duren en de verkoop tijdens deze periode onmogelijk maken. Dit kan enkel als de verkoper gedurende de 3 voorafgaande jaren geen gelijkaardige producten om dezelfde reden heeft uitverkocht; verhuis van of sluiting van een verkoopruimte. Deze uitverkoop is enkel toegelaten als de verkoopruimte al minstens 3 jaar wordt uitgebaat door dezelfde verkoper vóór de aanvang van de uitverkoop; de gehele voorraad of een belangrijk deel ervan werd ernstig beschadigd door een ramp; de verkoopactiviteit wordt aanzienlijk gehinderd door overmacht; de verkoper/ambachtsman gaat op pensioen. Deze uitverkoop mag enkel georganiseerd worden als de verkoper in de loop van het vorige jaar geen uitverkoop omwille van stopzetting of sluiting van de verkoopruimte heeft gehouden. Verder moeten volgende regels nageleefd worden: elke uitverkoop moet eerst gemeld worden aan het Ministerie van Middenstand per aangetekend schrijven met vermelding van alle noodzakelijke gegevens; de uitverkoop mag slechts starten 10 werkdagen na het verzenden van de aangetekende brief, behalve bij uitverkoop wegens ernstige schade of overmacht; een uitverkoop mag niet langer duren dan 5 maanden; bij pensioen is dat 12 maanden; in elke aankondiging of reclame moet de aanvangsdatum van de uitverkoop vermeld worden; enkel producten die reeds in voorraad waren vóór de aanvang van de uitverkoop mogen uitverkocht worden. Ook de reeds (normaal) bestelde maar nog niet geleverde producten mogen uitverkocht worden; de prijs van de producten in uitverkoop moet echt verminderd zijn ten opzichte van de normale prijs. 79
s een uitverkoop in onderstaande gevallen toegestaan? Zoek het antwoord op en zet een kruisje in de juiste kolom. Situatie Een verkoper wil een uitverkoop organiseren alvorens de zaak tijdelijk te sluiten wegens een aanzienlijke verbouwing die zeker 3 maanden zal duren. Twee jaar geleden hield hij een uitverkoop wegens een opknapbeurt. Fatiha neemt een kledingboetiek over; zij wil de resterende voorraad van de wintercollectie uitverkopen. Door een kleine brand is er nogal wat rookschade aan de voorraad. De verkoper besluit deze uit te verkopen. Na 2 tegenvallende verkoopseizoenen besluit een verkoper zijn zaak stop te zetten. Hij wil eerst nog een uitverkoop houden gedurende 8 maanden. Katia erft de schoenwinkel van haar vader. Zij besluit een deel van de oude voorraad uit te verkopen gedurende 3 maanden. Speelgoedwinkel Mamuse gaat verhuizen naar een ander pand. Er wordt daarom een uitverkoop georganiseerd gedurende 4 maanden. Tijdens de wettelijk toegestane uitverkoop raakt de voorraad plots op. De verkoper beslist snel een nieuwe partij producten aan te kopen om de rekken tijdelijk terug te vullen.
Toegestaan
Niet toegestaan
Opruimingen of solden
Opruimingen of solden zijn versnelde verkopen van producten tegen verminderde prijs wegens seizoenopruiming van het assortiment. De verkoop wordt aangekondigd met ‘Opruiming’, ‘Solden’, ‘Soldes’, ‘Schlussverkauf’ of gelijkwaardige benamingen. De opruiming of solden moeten doorgaan in de verkoopruimte waar de producten gewoonlijk te koop worden aangeboden.
80
Enkel de producten die in voorraad waren bij het begin van de opruiming en die vóór deze datum normaal te koop werden aangeboden komen in aanmerking. De prijs van de producten in opruiming moet echt verminderd zijn in vergelijking met de normale prijs.
In de sectoren kleding, lederartikelen, fijne lederwaren en schoenen mogen de opruimingen of solden slechts plaatsvinden van 3 januari tot en met 31 januari en van 1 juli tot en met 31 juli. Wanneer 3 januari of 1 juli op een zondag valt, mogen de solden een dag eerder beginnen. (Deze regeling is ook van toepassing op andere producten of categorieën van producten tot er eventueel een andere maatregel van kracht wordt)
Vóór de opruimingen of solden geldt een sperperiode. Dit is een periode waarin geen prijsverminderingen mogen aangekondigd of gesuggereerd worden. Ook mogen vóór de sperperiode geen prijsverminderingen aangekondigd worden die pas gelden tijdens de sperperiode. De sperperiode loopt van 15 november tot en met 2 januari en van 15 mei tot en met 30 juni. Valt 3 januari of 1 juli op een zondag, dan eindigt de sperperiode één dag vroeger.
Het verbod op aankondigingen van prijsverminderingen tijdens de sperperiode kan tijdelijk opgeheven worden voor verkopen tijdens occasionele handelsmanifestaties (met een maximum duur van 4 dagen en maximum één maal per jaar) georganiseerd door plaatselijke handelsverenigingen.
81
ijn onderstaande situaties toegestaan volgens de wettelijke bepalingen rond kolom.
opruimingen of solden? Zoek het antwoord op en zet een kruisje in de juiste
Situatie Op 30 december kondigt een winkelier in de etalage van zijn kledingboetiek aan: Koopjes! Nu alles aan - 15 % Op 28, 29 en 30 juni organiseert de winkelvereniging Shoppers een (jaarlijkse) braderij. Tijdens deze manifestatie bieden de aangesloten winkeliers kortingen van 20 tot 30 % aan. Speciaal voor de zomersolden koopt een handelaar op 2 juli nog snel een grote hoeveelheid t-shirts aan. Een bepaald model schoenen kost normaal 59,99 EUR. Tijdens de wettelijke koopjesperiode plaatst de winkelier bij dit artikel een bordje in de etalage met de tekst: NU voor 59,99 EUR. Op het uitstalraam van een meubelzaak lezen we: Op 12 en 13 mei uitzonderlijke lenteverkoop met kortingen tot – 40 %. Een schoenwinkel verkoopt normaal geen handtassen. De winkelier heeft eind december een klein assortiment handtassen op de kop kunnen tikken voor een prikje. Die wil hij tegen een spotprijs verkopen tijdens de komende soldenperiode.
Toegestaan
Niet toegestaan
Gezamenlijk aanbod van producten en diensten Wanneer een product of een dienst samen met een ander product of dienst wordt aangeboden tegen één totale prijs, dan spreken we van een gezamenlijk aanbod. In principe is elk gezamenlijk aanbod aan de consument verboden. Vb. een GSM aanbieden voor 1,00 EUR samen met het afsluiten van een telefooncontract bij een bepaalde operator, is in België verboden. Op deze regel zijn een aantal uitzonderingen vastgelegd. Het gezamenlijk aanbieden tegen een totale prijs mag wel als het gaat om: producten of diensten die een geheel vormen; gelijke producten of diensten op voorwaarde dat: - elk product of dienst ook afzonderlijk verkrijgbaar is tegen zijn gewone prijs; - de consument over deze mogelijkheid wordt ingelicht; - de prijsvermindering die hierbij wordt toegestaan niet meer bedraagt dan één derde van de samengestelde prijs; het gratis aanbieden van een product, bons, punten of wedstrijddeelname samen met een hoofdproduct (onder bepaalde voorwaarden).
82
s volgend gezamenlijk aanbod volgens de wet toegestaan? Zoek het antwoord op en zet een kruisje in de juiste kolom. Gezamenlijk aanbod Salon bestaande uit een tweezit, een driezit en een fauteuil tegen 230,00 EUR. Bij aankoop van 2 broden één wedstrijdformulier. 3 flessen wijn (normaal elk 7,50 EUR) nu voor de prijs van 13,50 EUR. Bij aankoop van een telefoonkaart van 25,00 EUR, nu tijdelijk 4,00 EUR extra belwaarde gratis. 5 liter muurverf en één set verfborstels voor 14,50 EUR.
Toegestaan
Niet toegestaan
Waardebonnen Dit zijn bonnen die door een handelaar, producent of invoerder gratis worden verspreid. Ze geven recht op een korting bij de aankoop van een bepaald product of bepaalde dienst. Op de waardebon moet duidelijk vermeld staan: de geldwaarde van de korting; volgens welke voorwaarden de korting verkregen wordt; waar de bonnen gebruikt kunnen worden, tenzij ze geldig zijn in alle verkooppunten; tot welke datum ze geldig zijn; de identiteit van de uitgever van de bonnen.
83
Als aan alle voorwaarden voldaan is, dan is de verkoper verplicht de waardebonnen aan te nemen; is de uitgever verplicht binnen een redelijke termijn de waardebonnen terug te betalen aan de verkoper.
Verkopen aan de consument buiten de onderneming Onder deze reglementering vallen alle verkopen die plaatsvinden: bij de consument thuis of op zijn werkplaats; tijdens georganiseerde uitstappen; op beurzen, salons en tentoonstellingen.
84
Bij elke verkoop buiten de onderneming heeft de consument een bedenktijd van zeven werkdagen. Binnen deze periode kan de consument de aankoop zonder kosten annuleren door een aangetekende brief te sturen naar de verkoper.
Meer over de reglementering van dit soort verkopen vind je in de wet op de handelspraktijken. Andere handelspraktijken Ook over openbare verkopen, afgedwongen aankopen, overeenkomsten op afstand, onwettige verkooppraktijken en praktijken strijdig met de eerlijke gebruiken zijn er bepaalde regels opgesteld.
Wil je ALLES in detail weten over de wet op de handelspraktijken? Ga naar www.mineco.fgov.be bedrijvengids handel wet op de handelspraktijken
85
Dit moet je kennen
Marketing Als ondernemer wil je de afzetmarkt voor je producten of diensten veroveren, behouden of vergroten. Je maakt hiervoor plannen en je werkt een verkoopstrategie uit. Marktonderzoek Via een marktanalyse krijg je een goed beeld van de huidige markt en de evolutie ervan. Marketing-mix 4 belangrijke middelen kunnen je helpen om klanten te winnen voor je product of dienst: prijs, product/dienst, plaats en promotie. Ze vormen de marketing-mix. Andere marketinginstrumenten personeel; inrichting van je zaak; presentatie van de artikelen in etalage en verkoopruimte. De verkoopovereenkomst Wanneer koper en verkoper het eens zijn over de verkoopsvoorwaarden, dan wordt een verkoopovereenkomst gesloten. Koopcontract De verkoopovereenkomst leidt tot een contract met plichten voor zowel de koper als de verkoper. De verkoper verbindt zich ertoe om een zaak te leveren. De koper verbindt zich ertoe om de afgesproken prijs te betalen. Wet op de handelspraktijken Handelsactiviteiten worden door wetten geregeld. Zowel handelaars als consumenten hebben rechten maar ook plichten. Voorlichting van de consument Er werden regels afgesproken rond: prijsaanduiding; hoeveelheidsaanduiding; benaming, samenstelling en etikettering van producten en diensten. Benaming van oorsprong Het gebruik van de geografische benaming van een land, een streek of een plaats is gebonden aan regels. Reclame Reclame is: ‘elke mededeling die rechtstreeks of onrechtstreeks bedoeld is om de verkoop van producten of diensten te bevorderen’. Het voeren van reclame is gebonden aan regels. Bepaalde handelspraktijken Voor een aantal specifieke handelspraktijken werd duidelijk bepaald wat wel en niet kan. Dit is zo o.a. voor: verkopen met verlies; aankondigingen van prijsverminderingen en –prijsvergelijkingen; uitverkopen; 86
opruimingen of solden; gezamenlijk aanbod van producten en diensten; waardebonnen; verkopen aan de consument buiten de onderneming.
1 2 3 4 5 6 7
Wat bedoelt men met marketing? Welke middelen kan je hiervoor gebruiken? Welke 3 factoren beïnvloeden de verkoopprijs van een product of dienst? Welke verschillende prijsstrategieën kan je toepassen? Som 4 verschillende manieren op om promotie te voeren. Welke verplichtingen hebben koper en verkoper bij een koopcontract? Som 4 manieren op om het bestaan van een koopcontract te bewijzen. Via welke website kan je alle informatie over de wet op de handelspraktijken opzoeken?
87
9
Krediet
A Krediet, een noodzaak Bij krediet worden goederen of geldbedragen ter beschikking gesteld, die pas later moeten worden betaald of terugbetaald. Financiële instellingen maar ook handelaars verlenen krediet. Krediet is in bepaalde gevallen een noodzaak. Dankzij krediet kan: een gezin onverwachte of dure uitgaven financieren; een bedrijf zijn investeringen financieren en grote voorraden handelsgoederen kopen; de overheid infrastructuurwerken laten uitvoeren.
B Kredietverlening door handelaars De handelaar kan op verschillende manieren krediet verlenen aan zijn klanten. 1
Verkoop op termijn
Koper en verkoper zijn akkoord om de betaling van de goederen uit te stellen tot een later tijdstip. De factuur zal dus pas na een vooraf afgesproken termijn betaald moeten worden. De verkoper rekent hiervoor geen extra kosten aan. De koper kan onmiddellijk over de goederen beschikken zonder meteen te moeten betalen. De verkoper kan toch een verkoop realiseren met een klant die niet onmiddellijk kan betalen. 2
Verkoop op afbetaling
Bij deze verkoop betaalt de koper een voorschot van minimum 15 % van de contante verkoopprijs. Het resterende bedrag, dat verhoogd wordt met intresten, moet in tenminste 3 periodieke stortingen terugbetaald worden.
88
De “Wet op het Consumentenkrediet” legt heel wat verplichtingen op bij een verkoop op afbetaling. (Inlichtingen via ...). We sommen de belangrijkste rechten en plichten op: in het contract moet de reële intrestvoet (het jaarlijks kostenpercentage – JKP)* vermeld worden; bij contracten afgesloten buiten de handelsruimte (leurhandel, verkoop op beurzen …) heeft de koper het recht om binnen de 7 werkdagen het contract op te zeggen met een aangetekende brief. De verkoper moet het voorschot dan volledig terugbetalen binnen de 30 dagen; in elke reclame waarbij er sprake is van een verkoop op afbetaling moeten een aantal gegevens vermeld worden: prijs bij contante betaling; totale prijs afbetaling; bedrag van het voorschot; aantal, bedrag en regelmaat van de afbetaling. Opgelet: deze wet is niet van toepassing op een verkoop op afbetaling tussen handelaars onderling.
De verkoop op afbetaling is altijd duurder dan de contante verkoop.
Bron : DNG 26/03/2004
*JKP: de berekening van het jaarlijks kostenpercentage is vrij ingewikkeld. Dit laat je best over aan je boekhouder. 89
oe duur is de verkoop op afbetaling? Bereken het verschil.
JVC breedbeeld LCD-kleurentelevisie "LT23E31B". Met ingebouwde tuner en 58 cm W-XGA LCD-scherm. Het scherm heeft een hoge resolutie van 1 280 x 768 2 pixels, een helderheid van 500 cd/m en een hoog contrastbereik van 400:1 voor scherpe en heldere beelden, die vooral in een minder sterk verlichte kamer goed uitkomen. Kenmerken: kijkhoek: 170°, R/F 1 tuner, Auto Aspect Switching, verschillende breedbeeldstanden, A2/Nicamstereo, totaal uitgangsvermogen: 10 Watt, WST/TOP/FLOF-teletekst met geheugen voor 10 pagina' s, Digital Comb filter, Picture in Picture, 16:9/4:3 omschakelbaar, sleeptimer, kinderslot. Aansluitingen: 2 x Scart, S-in, AV-in, D-sub 15-pins ingang voor PC en hoofdtelefoon. Afm.: B 62 x H 44 x D 9 cm.
Prijs: 1 149,00 EUR Op afbetaling: Voorschot van 229,80 EUR en 12 x 84,74 EUR
Contante prijs: ............................................. EUR Prijs op afbetaling: ......................... EUR per maand x ................ maanden = ............................ EUR Voorschot: + ....................... EUR ______________________________________________________________________ Totaal:
........................ EUR
Verschil tussen verkoop op afbetaling en contante prijs: .......................... EUR - .................... EUR = ................................................. EUR
Meer info over het consumentenkrediet via www.mineco.fgov.be Bescherming consument overmatige schuldenlast consumentenkrediet voorstelling of via www.upc-bvk.be (Beroepsvereniging voor het krediet)
90
C Kredietverlening door financiële instellingen
Financiële instellingen zijn belangrijke kredietverleners. Ze verzamelen op verschillende manieren deposito’s (spaarboekjes, termijnrekeningen …) om die dan weer ter beschikking te stellen van gezinnen, ondernemingen en overheid. Je kan bij een financiële instelling terecht voor zowel kortlopende (minder dan één jaar) als voor langlopende (meer dan één jaar) kredieten. Korte termijn: kaskrediet, kasvoorschot en discontokrediet. Lange termijn: lening op afbetaling, hypothecair krediet, investeringskrediet en leasing.
Krediet op korte termijn
1 Kaskrediet
De financiële instelling biedt de handelaar de mogelijkheid om meer geld van zijn zichtrekening op te nemen dan erop staat (hij gaat ‘onder nul’). Vooraf wordt een maximumbedrag (kredietlijn) afgesproken. Het kaskrediet is: gemakkelijk: je neemt geld op wanneer je wil, hoeveel je en hoe je wil (betaalautomaat, overschrijving, loket …); efficiënt: je betaalt enkel intrest op het effectief opgenomen bedrag; vrij duur: de aangerekende intrest is vrij hoog. Spring er daarom niet kwistig mee om en kies voor een langere termijn, een kredietvorm met gunstigere voorwaarden. Discontokrediet Bij discontokrediet wordt gebruik gemaakt van een wisselbrief.
91
Er zijn 2 soorten discontokrediet: het leveranciersdiscontokrediet het cedentendiscontokrediet. Leveranciersdiscontokrediet: Dit is een kredietvorm waarbij de financiële instelling wisselbrieven disconteert (over koopt) die een leverancier op een koper getrokken heeft. Op deze manier bekomt de koper uitstel van betaling, terwijl de verkoper (leverancier) toch contant betaald wordt. In dit geval kan er dus over een korting voor contant onderhandeld worden. Werking: de koper geeft een wissel uit, waarvan hij betrokkene is. De koper ondertekent de wissel en stuurt hem naar zijn leverancier; de koper brengt zijn financiële instelling op de hoogte van de uitgifte van de wissel en vraagt discontering van de wissel; de leverancier (verkoper) ontvangt de wissel-; ondertekent hem als trekker en zendt hem ter discontering naar de financiële instelling van de koper; na controle betaalt de financiële instelling het volledige bedrag aan de leverancier. De gebruikelijke kosten worden in mindering gebracht op de rekening van de koper; op de vervaldag wordt het nominaal bedrag van de wissel in mindering gebracht op de rekening van de koper. Cedentendiscontokrediet Dit is een kredietvorm waarbij de financiële instelling wisselbrieven disconteert (overkoopt) die door een leverancier worden getrokken op een koper. Op deze manier wordt de leverancier contant betaald voor een handelsverrichting met uitgestelde betaling voor de koper. Werking: de leverancier trekt een wissel op de koper. De koper accepteert de wisselbrief door hem te ondertekenen en geeft hem terug aan de leverancier; de leverancier geeft de wisselbrief ter disconto aan zijn financiële instelling; na controle stort de financiële instelling het nominale bedrag verminderd met de kosten; op de vervaldag betaalt de koper het nominale bedrag aan de financiële instelling. Heb je het verschil tussen beide discontokredieten opgemerkt? Bij een leveranciersdisconto wordt het initiatief genomen door de koper. Hij draait dan ook op voor de kosten. Bij een cedentendisconto wordt het initiatief genomen door de verkoper. Hij draait dan ook op voor de kosten.
92
Krediet op lange termijn
2 Lening op afbetaling
Bij deze kredietovereenkomst stelt de financiële instelling een som geld ter beschikking voor een bepaalde periode. De kredietnemer betaalt het geleende bedrag, verhoogd met intresten, terug via periodieke stortingen (meestal maandelijks). Deze lening is bedoeld voor relatief kleine investeringen. Normaal wordt ze aangewend voor een aankoop van een specifiek voorwerp of een specifieke dienst. Er wordt dan geen voorschot gevraagd. De rentevoet ligt vast voor de hele looptijd van de lening. Financiële instellingen delen de lening op afbetaling vaak op in 4 categorieën: de autolening (aankoop van motorvoertuigen); de woonlening (verbouwingswerken, tuinaanleg); kooplening (aankoop van toestellen, meubelen, materiaal …) privé-lening (aankopen waarvoor geen factuur vereist is). Opgelet: ook hier geldt de “Wet op het Consumentenkrediet”.
Hypothecaire lening Dit is een lening op lange termijn, waarbij een onroerend goed als waarborg (hypotheek) dient voor de terugbetaling. De terugbetaling van de lening gebeurt meestal door maandelijkse stortingen (kapitaal + intrest). Er bestaan verschillende types van hypothecaire leningen. Informeer je daarom bij verschillende financiële instellingen en weeg alle voor- en nadelen duidelijk af.
Investeringskrediet Deze kredietvorm is bedoeld om investeringen in roerende of onroerende goederen voor beroepsdoeleinden te financieren. In principe stemt de looptijd van het krediet overeen met de gebruiksduur van de investering. De terugbetaling gebeurt volgens een terugbetalingsplan. Het geld wordt ter beschikking gesteld naarmate de uitvoering van de 93
investering vordert en tegen voorlegging van facturen en bewijsstukken. Normaal wordt een (persoonlijke en/of zakelijke) waarborg gevraagd. Leasing Leasing is een financieringstechniek waarbij de leasinggever een bepaald investeringsgoed aankoopt op aangeven van een investeerder, de leasingnemer. De leasinggever verhuurt dit goed aan de leasingnemer voor een vooraf overeengekomen periode. De 2 belangrijkste vormen van leasing zijn: financiële leasing: een 100 % financiering via een huurovereenkomst. De huurovereenkomst voorziet periodieke huuraflossingen en een aankoopoptie. De leasingnemer is de economische eigenaar van het goed en kan dus via zijn boekhouding het goed afschrijven. De leasinggever blijft juridische eigenaar; full service lease: een huurcontract waaraan ook een volledig dienstenpakket gekoppeld is. Er is wel geen aankoopoptie voorzien. Wanneer vb. een auto geleasd wordt dan is in de huurprijs het onderhoud, gebruikelijke herstellingen, de verzekering, pechverhelping, vervangwagen inbegrepen.
D Krediet: ja … maar …
Wat kost krediet?
1
Wie geld leent bij een financiële instelling moet daar een vergoeding voor betalen: intrest. De hoogte van de intrest (intrestvoet) wordt bepaald door de economische toestand in een land. Intrestvoeten kunnen dus nogal schommelen. Financiële instellingen geven informatie over de geldende intresten op kredieten via advertenties, folders, websites en hun agentschappen. Opgelet: er kunnen nogal grote verschillen zijn tussen bepaalde financiële instellingen. Ook hier speelt concurrentie een grote rol. Informeer je dus goed alvorens een beslissing te nemen.
oe hoog is de intrestvoet voor volgende kortlopende kredieten? Informeer je bij ten minste 3 verschillende financiële instellingen en vergelijk! Kredietvorm Kaskrediet Autolening
Financiële instelling:
Financiële instelling: % %
Financiële instelling: % %
% % 94
Privé-lening Kooplening Woonlening
% % %
% % %
% % %
De kosten van een hypothecaire lening, investeringskrediet en leasing zijn niet zo gemakkelijk te berekenen. Gelukkig kan je via de website van bepaalde financiële instellingen deze berekeningen door de computer laten uitvoeren.
Ga naar www.ing.be Particulieren bank- en verzekeringsproducten: Bereken nu zelf je hypothecair krediet; Bereken nu zelf je autolening. www.fortisbank.be on line berekenen
lenen
Meer informatie over tarieven? Ga naar: www.kbc.be bankproducten kredieten www.dexia.be onze producten tarieven
2
Gevaren bij krediet
Een krediet opnemen is soms (te) gemakkelijk. Denk echter goed na alvorens je beslist om krediet aan te gaan. Kan je de terugbetalingen wel aan? Is een bepaalde kredietvorm niet te duur? Is je kredietopname echt noodzakelijk? Ook aan krediet verlenen zijn gevaren verbonden. Te veel krediet verlenen kan je eigen gezonde financiële toestand erg in gevaar brengen.
Meer info over het consumentenkrediet via www.mineco.fgov.be Bescherming consument overmatige schuldenlast strijd tegen de overmatige schuldenlast
95
Volgende situaties zorgen beslist voor kredietproblemen. Het opstapelen van kredieten. Wie te veel krediet opneemt kan op een bepaald ogenblik zijn schulden en intresten niet meer betalen. Een fout bedrijfsbeleid. Het slecht opvolgen van je debiteuren- en crediteurenadministratie, een onnauwkeurig financieel plan, een slecht budget zorgen gegarandeerd voor problemen. Foute keuze van kredietvorm. Elke kredietvorm heeft zijn voor- en nadelen en zijn prijs. Het komt erop aan de juiste kredietvorm voor de juiste situatie te bepalen. Foute keuze van kredietverstrekker. Er zijn nogal wat kredietverstrekkers op de markt die niets anders willen dan je als klant binnen te halen. Niet alleen zijn hun intrestvoeten hoog, ook hun voorwaarden zijn alles behalve interessant. Bekijk ‘flashy’ advertenties dan ook zeer kritisch, lees vooral de kleine lettertjes en zoek het ‘addertje onder het gras’. Kredietcentrales. De Nationale Bank van België houdt via haar kredietcentrales gegevens bij over toegestane kredieten en wanbetalers. Wie reeds een aantal kredieten heeft lopen en wie achterloopt met zijn terugbetalingen zal niet gemakkelijk nieuwe kredieten kunnen aangaan.
De Centrale voor Kredieten aan Particulieren (CKP) is een onderdeel van de Kredietcentrales bij de Nationale Bank van België. Zij registreert alle inlichtingen over kredieten afgesloten door natuurlijke personen voor privédoeleinden. Ook gegevens over wanbetalingen voortvloeiend uit die kredietovereenkomsten worden bijgehouden. Kredietverstrekkers zijn verplicht de Centrale te raadplegen alvorens een nieuw krediet toe te kennen. Zo kunnen zij de kredietwaardigheid van de ontlener beter inschatten. Er is ook een Centrale voor Kredieten aan Ondernemingen (CKO). www.nbb.be kredietcentrales
96
E Steunmaatregelen bij specifieke financieringsvormen
Beginnende ondernemers kunnen genieten van bepaalde steunmaatregelen van de Vlaamse overheid bij bepaalde financieringsvormen. (zie ook hoofdstuk 4. Steun de starters blz. …) 1
Rentetoelage
Dit is een gedeeltelijke terugbetaling van de rente (of intrest) van een lening die starters bij een erkende kredietinstelling aangaan voor de financiering van welbepaalde investeringen. Het is de kredietinstelling die de steunaanvraag moet indienen. 2
Kapitaalpremie
Dit is een subsidie toegekend aan startende ondernemers die hun investeringen financieren met eigen middelen (zonder hulp van een kredietinstelling). Het is de starter zelf die de steunaanvraag moet indienen. 3
Leasingpremie
Dit is een gedeeltelijke terugbetaling van de rente (of intrest) aan startende ondernemers die een leasecontract afsluiten bij een erkende leasingmaatschappij voor het financieren van bepaalde investeringen. Het is de leasingmaatschappij die de steunaanvraag moet indienen. 4
Vrijstelling van de onroerende voorheffing*
In bepaalde gevallen kunnen starters een vrijstelling bekomen van onroerende voorheffing op investeringen in gebouwen of onroerend materiaal. De duur van de vrijstelling is 5 jaar. De vrijstelling moet samen met de aanvraag tot rentetoelage en/of kapitaalpremie aangevraagd worden. 5
Participatiefonds en Vlaams waarborgfonds
De steunmaatregelen van deze organisaties werden reeds vroeger besproken. (zie hoofdstuk 7)
*
Onroerende voorheffing is een belasting op het bezit van onroerende goederen zoals gebouwen, huizen, gronden …
97
Dit moet je kennen
Krediet, een noodzaak Dankzij krediet kan: een gezin onverwachte of dure uitgaven financieren; een bedrijf zijn investeringen financieren; een bedrijf grote voorraden handelsgoederen aankopen; de overheid infrastructuurwerken laten uitvoeren. Kredietverlening door handelaars Verkoop op termijn: koper en verkoper zijn akkoord om de betaling van de goederen of diensten uit te stellen tot een later tijdstip. Verkoop op afbetaling: de koper betaalt eerst een voorschot van minimum 15 % van de contante verkoopprijs. Het resterend bedrag (verhoogd met intresten) wordt in ten minste 3 periodieke stortingen terugbetaald. Kredietverlening door financiële instellingen Op korte termijn Kaskrediet: de handelaar mag van zijn financiële instelling meer geld van zijn zichtrekening opnemen, dan erop staat (tot een maximumbedrag = kredietlijn). Discontokrediet: krediet op basis van een wisselbrief. Op lange termijn Lening op afbetaling: de financiële instelling stelt een som geld ter beschikking voor een bepaalde periode. De kredietnemer betaalt het geleende bedrag, verhoogd met intresten terug via periodieke stortingen (meestal maandelijks). Hypothecaire lening: een lening waarbij een onroerend goed als waarborg (hypotheek) dient. De terugbetaling gebeurt door maandelijkse stortingen (kapitaal + intrest). Investeringskrediet: is bedoeld om investeringen (in roerende en onroerende goederen) voor beroepsdoeleinden te financieren. De terugbetaling gebeurt volgens een terugbetalingsplan. Leasing: dit is een financieringstechniek waarbij de leasingmaatschappij (leasinggever) een investeringsgoed aankoopt op aanwijzing van een investeerder (leasingnemer). De leasinggever verhuurt dit goed aan de leasingnemer voor een vooraf overeengekomen periode. Krediet: ja… maar… Wat kost krediet? Voor krediet wordt niet alleen intrest gevraagd, ook worden er kosten aangerekend. Financiële instellingen hanteren verschillende tarieven. Gevaren bij krediet Zowel teveel krediet verlenen als teveel krediet aangaan kan voor problemen zorgen. Steunmaatregelen bij specifieke financieringsvormen Beginnende ondernemers kunnen genieten van bepaalde steunmaatregelen van de Vlaamse Overheid bij bepaalde financieringsvormen.
98
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
Welke vormen van krediet kan een handelaar toestaan? Wat verstaat men onder een verkoop op termijn? Hoe gebeurt een verkoop op afbetaling? Welke kredietvormen op korte termijn kan een financiële instelling toestaan? Welke kredietvormen op lange termijn kan een financiële instelling toestaan? Wat is een kaskrediet? Op welk document steunt een discontokrediet? Hoe werkt een lening op afbetaling? Wat zijn de kenmerken van een hypothecaire lening? Wat verstaat men onder een investeringskrediet? Wat is leasing? Welke gevaren zijn er verbonden aan krediet? Op welke website kan je terecht voor informatie rond steunmaatregelen bij specifieke financieringsvormen?
99
10
Aspecten van bedrijfsbeleid
A Het financieel plan Hoeveel geld heb je nodig om je startersidee te kunnen realiseren? Hoeveel zal je verkopen? Hoe groot zullen de inkomsten zijn? Hoeveel winst zal ik overhouden? Allemaal vragen waarmee je geconfronteerd wordt als startende ondernemer. Het financieel plan geeft je de antwoorden. 1
Nut van het financieel plan
Het financieel plan: verschaft je erg nuttige informatie over de haalbaarheid van je startersidee; kan gebruikt worden om eventuele partners warm te maken voor je idee; dient als basis om mogelijke financiers te overtuigen; is wettelijk verplicht voor vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid. 2
Delen van het financieel plan
Het financieel plan bestaat uit 4 delen: het investeringsplan; het financieringsplan; de break-evenanalyse; het liquiditeitsplan. 3
Het investeringsplan
Het investeringsplan geeft een overzicht van alle investeringen die je zal moeten doen om echt van start te kunnen gaan met je onderneming. Het zijn uitgaven die je zal moeten doen nog vóór je je eerste klant verwelkomt. Structuur Investeringen worden ingedeeld volgens een bepaalde structuur (zie ook module 2 ‘dubbel boekhouden als beleidsinstrument; hoofdstuk 4 ‘Rubrieken van de balans’). Er zijn 2 grote groepen: Vaste activa Dit zijn vaste investeringen. Ze zijn nodig om je bedrijf op lange termijn te laten werken. Je geld zit hierin voor jaren ‘vast’. De vaste activa worden onderverdeeld in 4 rubrieken: • Oprichtingskosten Dit zijn (vaak hoge) kosten voor honoraria van notarissen, registratierechten, startersformaliteiten … • Immateriële vaste activa Dit zijn investeringen die niet echt tastbaar zijn maar daarom niet minder belangrijk. Het gaat meestal om kosten voor overname, brevetten, octrooien, licenties, goodwill … 100
• •
Materiële vaste activa Het zijn ‘tastbare’ activa zoals gebouwen, meubelen, machines … Financiële vaste activa Hieronder vallen allerlei betaalde waarborgsommen, aandelen en obligaties in bezit …
Vlottende activa Dit zijn alle investeringen die op korte termijn (binnen het jaar) in geld omgezet kunnen worden. Hiertoe behoren: • je voorraad aan grondstoffen, hulpstoffen en handelsgoederen • je klanten die je nog geld schuldig zijn (klantenkrediet) • je liquide middelen. Dit zijn je financiële middelen in de kas en op de zichtrekening van de onderneming bij een financiële instelling. Specifieke investeringen Buiten een aantal algemene investeringen die voorkomen op ieder investeringsplan, zullen er ook specifieke investeringen (voor jouw sector, jouw zaak) moeten vermeld worden. Elk investeringsplan is dus in feite uniek. In de bijlagen vind je een checklist die je kan gebruiken als basis voor het opstellen van je financieringsplan. Opgelet! Deze lijst is onvolledig; je zal hem moeten aanvullen met je specifieke investeringen.
Tips bij het opstellen van je investeringsplan Alle investeringsbedragen worden NETTO opgenomen, zonder BTW en zonder andere bijkomende kosten. Investeringsgoederen die eventueel al je eigendom zijn op het ogenblik van het opstarten van je zaak, dien je ook (geheel of gedeeltelijk) in je investeringsplan op te nemen. Onder de financiële vaste activa moet je ook eventuele huurwaarborgen evenals andere waarborgen (voor o.a. toestellen die je voor lange tijd in bruikleen hebt) die je betaalde, opnemen. Bij oprichtingskosten worden enkel de aanloopkosten voor de opstart van je zaak genoteerd die als investeringen mogen beschouwd worden. Zo horen de kosten van een openingsreceptie hier zeker niet thuis! Voorraden: zie later bij voorraadbeheer. Klantenkrediet (handelsvorderingen): in heel wat sectoren is het gebruikelijk dat klanten niet onmiddellijk moeten betalen; je zal dus rekening moeten houden met het toekennen van betalingsuitstel. Raam het bedrag aan openstaande handelsvorderingen voor enkele maanden. Opgelet: aan het toekennen van betalingsuitstel zijn heel wat risico’s verbonden! Zorg dat je zelf niet in de problemen geraakt! Liquide middelen: je moet voldoende beschikbare geldmiddelen voorzien zowel op de zichtrekening van je zaak als in de kassa om op een vlotte manier handel te kunnen drijven. Raam hiervoor een bedrag dat je de eerste maanden zeker nodig zult hebben.
101
Het financieringsplan
4
Als je weet welke investeringen je wil doen, kan de zoektocht naar het nodige geld beginnen. Het financieringsplan geeft weer hoe je je investeringen zal financieren. Het totaal bedrag voorzien in je investeringsplan moet dus gelijk zijn aan het totaal bedrag dat je voorziet in je financieringsplan (actief = passief). (Zie ook module 2 ‘dubbel boekhouden als beleidsinstrument’; hoofdstuk 3 ‘De balans’ en hoofdstuk 4 ‘Rubrieken van de balans’). Mogelijke financieringsbronnen: EIGEN MIDDELEN: middelen die je zelf in je zaak stopt spaargelden; inbreng in natura (vb. gebouw, auto, machine …); VREEMDE MIDDELEN: vreemd vermogen; middelen verstrekt door anderen − − − − − − − − − − −
krediet op lange termijn: hypothecaire lening (lening gewaarborgd door een onroerend goed); investeringskrediet (financiering van investeringen voor beroepsdoeleinden in roerende en onroerende goederen); lening op afbetaling (terugbetaling via maandelijkse afbetalingen); leasing (het investeringsgoed wordt door een leasingmaatschappij voor jou aangekocht en jij betaalt een huurprijs gedurende een vooraf overeengekomen periode); lening van particulieren of familieleden; … krediet op korte termijn: kaskrediet (toelating van je financiële instelling om tijdelijk ‘onder nul’ te gaan op je zichtrekening); leverancierskrediet (uitstel van betaling toegestaan door je leverancier); discontokrediet (krediet op basis van wisselbrieven); steunmaatregelen van de overheid; … Structuur
In de bijlagen vind je een checklist die een handig hulpmiddel is bij het opstellen van je financieringsplan. Een gezond financieringsplan Als je financieringsbedrag gelijk is aan je investeringsbedrag wil dat nog niet zeggen dat je financieringsplan gezond is. Je moet immers ook rekening houden met je liquiditeitsplan (zie hierna).
102
Tips voor een gezond financieel evenwicht De looptijd van een financiering is best niet langer dan de levensduur van het investeringsgoed. Investeringen op lange termijn worden bij voorkeur gefinancierd met permanente middelen (= eigen middelen + vreemde middelen op lange termijn). Investeringen op korte termijn worden gefinancierd met kortlopende kredieten. Zorg voor een positief netto-bedrijfskapitaal: bij een evenwichtige financiële structuur moet het vreemd vermogen op korte termijn volledig kunnen terugbetaald worden met vlottende activa. Zorg voor voldoende eigen middelen. Ze vormen niet alleen een soort reserve of buffer, maar ze zijn het bewijs voor externe geldschieters dat ook jij zelf bereid bent om voldoende te investeren in je zaak. Zorg zeker in de opstartfase voor voldoende eigen middelen. Je zaak zal immers niet onmiddellijk rendabel zijn.
103
5
De break-evenanalyse
Elke ondernemer wil graag weten vanaf welk moment hij net geen winst en net geen verlies maakt. Dat noemt men het break-evenpunt. Slaag je er niet in om deze break-evenomzet te realiseren, dan is je project verlieslatend. Stijgt je omzet boven dat punt dan begin je winst te maken. Om dit break-evenpunt te kunnen berekenen heb je een aantal belangrijke gegevens nodig: omzet, vaste kosten, variabele kosten … Deze elementen komen later in de cursus aan bod.
6
Het liquiditeitsplan
Je inkomsten en uitgaven verlopen niet gelijkmatig. Er zullen piek- en dalmomenten zijn. Om te weten hoeveel geldmiddelen er altijd moeten beschikbaar zijn om al je kosten te kunnen betalen moet je een duidelijk idee hebben van je maandelijkse inkomsten en uitgaven. Het liquiditeitsplan geeft een overzicht van je financiële situatie van maand tot maand. Nadat je je liquiditeitsplan hebt opgesteld, kan je nagaan wanneer er zich liquiditeitstekorten kunnen voordoen. Die tekorten aan geldmiddelen kan je eventueel oplossen door een tijdelijk kaskrediet aan te gaan. Maar kaskredieten zijn duur en teveel krediet aangaan is ongezond. Liquiditeitsproblemen kan je o.a. oplossen door: meer kasgeld te voorzien; uitgaven beter te spreiden; een zuiniger beleid te voeren. In de bijlage vind je een checklist als hulp bij het opstellen van je liquiditeitsplan.
B Het ondernemingsplan Een volledig ondernemingsplan bestaat uit volgende elementen: omschrijving van je project (je startersidee); voorstelling van jezelf; je marktanalyse; je marketingplan; je financieel plan.
104
C Kosten en kostprijsberekening Verkopen is het hoofddoel van elke ondernemer. Om de ideale verkoopprijs van je producten of diensten te kunnen berekenen moet je alle kosten kennen die gemaakt moesten worden om de verkoop mogelijk te maken. Je moet met andere woorden de kostprijs berekenen. 1
Kostprijs
De kostprijs is het totale geldbedrag uitgegeven aan kosten die noodzakelijk zijn om een artikel te produceren of een dienst te verlenen. De kosten worden geteld vanaf de start van het productieproces tot aan de verkoop. 2
Doel van de kostprijsberekening De verkoopprijs van een product of dienst zo nauwkeurig mogelijk bepalen. Het verkoopresultaat (winst of verlies) berekenen. Mogelijkheden om de kosten te beperken, opsporen. Nagaan welke producten of diensten te veel kosten in verhouding tot hun opbrengst.
3
Elementen van de kostprijs
De kostprijs van een product bestaat uit vaste kosten en variabele kosten. Vaste kosten: kosten die je altijd moet maken ongeacht je veel of weinig produceert of verkoopt. Vaste kosten zijn o.a. huur van een winkelruimte, kantoorkosten, verzekeringen … Ook het bruto-ondernemersloon dat je jezelf toekent, is een vaste kost.
Een vaste kost betekent niet dat het bedrag ‘vast’ is. Verwarmingskosten zullen normaal verschillen van maand tot maand (zelfs van jaar tot jaar). Toch worden zij als vaste kost beschouwd omdat het bedrag niet varieert met de productie of de verkoop. De vaste kosten kan je indelen als volgt: bedrijfskosten; vervoerskosten; kantoorkosten; verzekeringen; publiciteitskosten; personeelskosten; afschrijvingen; financiële kosten; bruto-ondernemersloon; extra aanloopkosten eerste jaar; andere
In de bijlagen vind je een checklist als hulp bij het berekenen van je vaste kosten.
105
Variabele kosten: kosten die evenredig evolueren met de grote van je productie of verkoop. Hoe meer je verkoopt of produceert, hoe hoger de variabele kosten zullen zijn. Variabele kosten zijn o.a. aankoop van grondstoffen en hulpstoffen, verkoopkosten, verpakkingskosten … Het onderscheid maken tussen vaste en variabele kosten is niet altijd gemakkelijk. Er zijn bovendien nogal wat verschillen tussen KMO’s. Personeel kan bijvoorbeeld een vaste of een variabele kost vormen. Dikwijls is de loonkost van bedienden en van administratief en leidinggevend personeel een vaste kost, terwijl die van arbeiders een variabele kost kan zijn. Ook wanneer je werkt met interimpersoneel worden deze personeelskosten als variabel beschouwd.
Variabele kosten kunnen uitgedrukt worden als percentage van de omzet. Vb. de variabele kosten bedragen 35 % van de omzet.
106
ereken de totale kostprijs aan de hand van volgende gegevens: Bedrijfskosten: 3 750,00 EUR Vervoerskosten: 4 000,00 EUR Kantoorkosten: 1 250,00 EUR Grondstoffen en hulpstoffen: 2 400,00 EUR Verzekeringen: 1 985,00 EUR Publiciteit: 635,00 EUR Personeelskosten: 14 500,00 EUR Bruto-ondernemersloon: 9 544,00 EUR Allerlei verkoopkosten: 593,00 EUR Andere bedrijfskosten: 3 017,00 EUR
1
2
Vaste kosten
Kosten
Variabele kosten
Totaal:
Totaal :
107
Kostprijsberekening
4
Handelaar In handelszaken waar geen producten vervaardigd worden of waar geen diensten geleverd worden, is het vaak moeilijk een gedetailleerde kostprijsberekening per product uit te voeren. Bovendien worden de verkoopprijzen soms opgelegd door de producent. Toch is het nuttig de kostprijs per product te bepalen. Werkwijze: bereken het totaal van alle kosten die gemaakt werden (met uitzondering van de aankoopprijs van de producten); bereken de totale inkoopprijs van alle aangekochte producten; bepaal het percentage van de kosten ten opzichte van de inkoopprijs aan de hand van volgende formule: kostentotaal x 100 totale inkoopprijs
= kostenpercentage
dit percentage wordt vervolgens toegepast op elk product. Een voorbeeld: Totale inkoopprijs van de aangekochte handelsgoederen: 920 000,00 EUR Totaal van de gemaakte kosten: 135 000,00 EUR Kostenpercentage : 135 000 x 100 920 000
= 14,67 %
Als de inkoopprijs van een paar schoenen kostprijs als volgt:
45,80 EUR bedraagt, dan vind je de
Inkoopprijs: Kosten 14,67 %
45,80 EUR 6,72 EUR
Kostprijs
52,52 EUR
Voor het bepalen van je kosten kan je uitgaan van de cijfers van het vorige jaar. Starters zullen een nauwkeurige schatting van de kosten moeten maken.
108
ereken de kostprijs van een product waarvan de inkoopprijs 162,50 EUR bedraagt. Volgende gegevens zijn bekend: Totale inkoopprijs van alle aangekochte producten: 127 562,50 EUR Totale bedrag van de gemaakte kosten: 509 233,00 EUR ……….…… x ………
= ………%
……………………… Inkoopprijs: Kosten …….. %
……..…….. EUR ……..…….. EUR
Kostprijs
……..…….. EUR
Specifieke opdracht Een klant wil voor een specifieke opdracht graag vooraf de prijs kennen alvorens een beslissing te nemen. Je zal dan een prijsbestek moeten opstellen. Werkwijze: je neemt de omzet van vorig jaar (totaal verkoopbedrag); je berekent de vaste kosten; je berekent het kostenpercentage ten opzichte van je omzet aan de hand van volgende formule: vaste kosten x 100 = kostenpercentage omzet dit kostenpercentage wordt bij elke specifieke opdracht toegepast; je berekent de variabele kosten voor de specifieke opdracht.
109
Een voorbeeld: Omzet: 715 000,00 EUR Vaste kosten: 309 000,00 EUR Kostenpercentage: 309 000,00 x 100 715 000,00
= 43,22 %
De variabele kosten voor de uitvoering van een bepaald project zijn: 692,80 EUR. Kostprijs: Variabele kosten Percentage vaste kosten 692,80 x 43,22 100 Kostprijs
692,80 EUR 299,43 EUR 992,23 EUR
Elke sector heeft zijn eigen specifieke kostprijsberekening. Informeer je hierover bij je beroepsvereniging.
ereken aan de hand van volgende gegevens de kostprijs voor een specifiek project. Variabele kosten: 1 355,70 EUR Omzet (op basis van de cijfers van vorig jaar): 801 788,00 EUR Vaste kosten: 279 695,00 EUR Kostenpercentage: ……………..x 100 …………………..
= ………… %
Kostprijs: Variabele kosten
……………..EUR
Percentage vaste kosten ……………..x ……… ……………. EUR 100 Kostprijs …………… EUR
110
Bereken aan de hand van onderstaande gegevens de kostprijs voor volgende specifieke opdracht. MATEXI vraagt aan Alltigla een prijsofferte (bestek) te maken voor 32 m² dubbel hardgebakken tegels Old British en 24 lm plinten Old British, plaatsing inbegrepen. Als starter moet je je vaste kosten inschatten. Je maakte volgend lijstje van vaste kosten: Vaste kost Lichte vrachtwagen (15 000,00 EUR, afschrijfbaar op 3 jaar) Kantoormeubilair (370,00 EUR, afschrijfbaar op 3 jaar) PC (1 500,00 EUR afschrijfbaar op 3 jaar) Huur kleine opslagplaats en verbruik nutsvoorzieningen Verkeersbelasting en autoverzekering Brandverzekering Gemeente- en provinciale belastingen Publiciteitskosten Materiaal vloerder
Bedrag 5 000,00 EUR 123,33 EUR 500,00 EUR 3 800,00 EUR 743,00 EUR 260,00 EUR 127,00 EUR 1 250,00 EUR 1 500,00 EUR
Totaal vaste kosten: De omzet wordt geschat op 80 000,00 EUR Bereken nu eerst het kostenpercentage voor de vaste kosten: ................................................................................................. De variabele kosten voor deze specifieke opdracht zijn: Variabele kosten Uurlonen: 20 uur x 1 persoon à 12,42 EUR/uur Sociale lasten: 4,10 EUR/uur (startbaanovereenkomst) Telefoonkosten Portkosten Vervoerskosten naar werf Izegem 120 km à 0,30 EUR per km Materiaalkost tegels 28,51 EUR/m² Materiaalkost plinten 5,70 EUR/lm Totaal variabele kosten: Vul de ontbrekende cijfers verder aan.
Bedrag 10,00 EUR 5,00 EUR
Bereken nu de kostprijs: Variabele kosten: Percentage vaste kosten: Kostprijs:
111
D Omzet en verkoopprijsberekening Verkoopprijs
1
De verkoopprijs is de prijs die je als ondernemer aanrekent aan je klant (exclusief BTW).
Elementen van de verkoopprijs
2
De verkoopprijs is samengesteld uit: de kostprijs; het winstpercentage (winstmarge). De grootte van de winst die je wil maken, wordt bepaald door het winstpercentage of de winstmarge. Er zijn verschillende mogelijkheden.
Verkoopprijsberekening
3
Winstpercentage op de kostprijs Dit is de meest gebruikte methode. Deze winstpercentages worden bepaald door de sector. Informeer je dus hierover bij je beroepsvereniging. Voorbeeld: De totale kostprijs voor het plaatsen van vloerbekleding bedraagt 65,37 EUR/m². De ondernemer wil een winstmarge van 25 % realiseren. De verkoopprijs wordt dan: Kostprijs Winst: 65,37 x 25 100 Verkoopprijs
65,37 EUR/m² 16,34 EUR/m² 81,71 EUR/m²
Winstpercentage op de aankoopkostprijs De aankoopkostprijs is de aankoopprijs van de artikelen vermeerderd met de aankoopkosten (vervoer, verpakking, verzekering …). Deze methode wordt vaak toegepast door handelaars (geen be- en verwerking van de producten; enkel doorverkoop). De sector stelt gebruikelijke winstmarges voor. Voorbeeld: De aankoopprijs van een blikje soep bedraagt 0,85 EUR/stuk. De aankoopkosten bedroegen 0,08 EUR/stuk. Het winstpercentage dat men wil realiseren op de aankoopkostprijs bedraagt 15 %. Aankoopkostprijs (0,85 EUR + 0,08 EUR) Winst: 0,93 x 15 100 Verkoopprijs
0,93 EUR/stuk 0,14 EUR/stuk 1,07 EUR/stuk
112
Vastgelegde verkoopprijzen Soms wordt de verkoopprijs vastgelegd door de beroepsvereniging, de producent of de overheid. Dagprijs Soms is de verkoopprijs afhankelijk van de marktprijs. Vis, vlees, groenten, bloemen … worden op veilingen verkocht. De prijs schommelt iedere dag.
4
Omzet
De omzet is het bedrag van de totale verkoop in een zaak gedurende een bepaalde periode.
Omzet = verkoopprijs per stuk x aantal verkochte eenheden
5
Winstcoëfficiënt
De winstcoëfficiënt is de factor waarmee handelaars of ambachtslui de aankoopprijs vermenigvuldigen om de verkoopprijs te bepalen. De winstcoëfficiënt wordt bepaald door de beroepsvereniging. Voorbeeld: Een kledingboetiek kocht een jeans aan voor 28,50 EUR. De winstcoëfficiënt in de kledingsector bedraagt 2,3. De verkoopprijs wordt dan 28,50 EUR x 2,3 = 65,55 EUR
113
Bereken aan de hand van de gegevens uit de oefening blz.111 de verkoopprijs. Je wil een winst realiseren van 35 % op de kostprijs. Kostprijs: Winst: ………….. x ……. 100 Verkoopprijs: Vergelijk nu je verkoopprijs met de verkoopprijzen opgegeven door Bouwunie. Welke conclusie kan je hieruit trekken?
6
Het break-evenpunt berekenen
Alle elementen die je nodig hebt om het doodpunt of break-evenpunt te berekenen, ken je nu. Bij dit punt dekt de omzet juist de kosten.
114
E Winstmargeberekening Brutowinst en nettowinst
1
Via de boekhouding verkrijgt de ondernemer alle gegevens om het resultaat (winst of verlies) van zijn onderneming te berekenen. Bij een vereenvoudigde boekhouding zal de winstberekening minder gedetailleerd zijn dan bij een dubbele boekhouding. De winstberekening gebeurt in dat geval aan de hand van volgend schema: Omzet - variabele kosten ________________ Brutowinst - vaste kosten ________________ Nettowinst Bij de brutowinst houdt men enkel rekening met de variabele kosten Bij de nettowinst houdt men rekening met de totale kosten (vaste + variabele).
ereken aan de hand van volgende gegevens de nettowinst. • • •
Vaste kosten: 1 346,50 EUR Variabele kosten: 493,50 EUR Omzet: 7 388,50 EUR
Omzet: - variabele kosten: Brutowinst: - vaste kosten: Nettowinst:
115
Winstmarges
2
Na verloop van tijd kan de ondernemer nagaan of hij zijn vooropgestelde doel bereikt heeft. Heeft hij de winst behaald die hij voor ogen had? Dit komt hij te weten door de winstmarges te berekenen. Marges zijn procentuele verhoudingsgetallen. De winst wordt uitgedrukt in procenten ten opzichte van de omzet of de kostprijs. Bij elke margeberekening wordt gebruik gemaakt van de regel van drieën. Een voorbeeld: Variabele kosten: 8 309,00 EUR Vaste kosten: 4 025,00 EUR Omzet: 16 109,00 EUR Marge variabele kosten ten opzicht van de omzet Omzet
Variabele kosten
16 109,00 EUR
8 309,00EUR
1
8 309,00 16 109,00
100
Marge
8 309,00 x 100 = 51,58 % 16 109,00
Marge vaste kosten ten opzichte van de omzet Omzet
Vaste kosten
16 109,00 EUR
4 025,00 EUR
1
4 025,00 16 109,00
100
Marge
4 025,00 x 100 = 24,97 % 16 109,00
De winstmarge is gelijk aan: 100 % (omzet)
-
51,58 %
(variabele kosten)
-
24,97 % (vaste kosten
= 23,45 %
winstmarge
116
ereken aan de hand van volgende gegevens de winstmarge. Vaste kosten: 1 983,50 EUR Omzet: 18 005,00 EUR Variabele kosten: 10 722,00 EUR Marge variabele kosten ten opzicht van de omzet Omzet
Variabele kosten
Marge
1 100 Marge vaste kosten ten opzichte van de omzet Omzet
Vaste kosten
Marge
1 100 De winstmarge is gelijk aan: 100 % (omzet)
-
(variabele kosten)
-
(vaste kosten
=
winstmarge
117
Bereken de nettowinst van Alltigla aan de hand van onderstaande gegevens. Omzet: 123 946,00 EUR Variabele kosten: 61 973,00 EUR Vaste kosten (lonen, huisvesting, afschrijvingen …): 52 958,00 EUR Omzet: - variabele kosten: Brutowinst: - vaste kosten: Nettowinst: Bereken daarna achtereenvolgens: • marge variabele kosten ten opzichte van de omzet • marge vaste kosten ten opzichte van de omzet • winstmarge ten opzichte van de omzet
118
F Voorraadbeheer Nauwkeurige berekening
1
Om een exact idee te kunnen vormen over het bedrag aan voorraden dat je nodig hebt bij de start van je onderneming, dien je per artikel de geschatte hoeveelheden te noteren en de overeenstemmende prijzen op te zoeken.
Voorraad kost geld
2
Een grote voorraad kost geld. Zo zijn er de kosten voor opslagruimte, verzekering, voorraadbeheer … Maar er is ook nog het risico op kwaliteitsverlies, veroudering, beschadiging … Een haalbaar voorraadniveau bepalen is dan ook een must. Bovendien kan je bij heel wat leveranciers vaak snel en eenvoudig bijbestellen.
Minimale voorraad
3
Een minimale voorraad is noodzakelijk om voldoende service te kunnen bieden aan je klanten. Om het ideale voorraadvolume van een product te bepalen, hou je best rekening met volgende elementen: welke omzet verwacht ik voor dit product? wat is de leveringstermijn? wat is de minimum bestelhoeveelheid? kan het voorraadniveau schommelen in bepaalde perioden of seizoenen? wat is de minimale voorraad om nooit in de problemen te geraken? welke andere elementen kunnen nog een belangrijke rol spelen? (Korting voor grote hoeveelheden, te verwachten prijsstijgingen, transportkosten, trends …)
Voorraadbepaling
4
Een handelaar moet volgens de boekhoudwetgeving minstens één maal per jaar een inventaris opstellen. De voorraad is daar een onderdeel van. Het bepalen van de voorraad is niet altijd een gemakkelijke klus. Er bestaan verschillende methodes van voorraadbepaling. Periodieke telling Via telling wordt de voorraad na een bepaalde periode (maand, trimester, kwartaal) vastgesteld. Aan de hand van de ingewonnen gegevens wordt nagegaan of nieuwe bestellingen moeten geplaatst worden.
119
Permanente inventaris De voorraad wordt constant bijgehouden. Zowel gegevens over de globale voorraad als de voorraad per product zijn op ieder moment beschikbaar. Je kan dus op ieder moment onmiddellijk nagaan wanneer een product moet bijbesteld worden. Aan de kassa worden de verkochte artikelen gescand door middel van de streepjescode. De computer past onmiddellijk de voorraadbestanden aan. Dankzij een goed beheer van je voorraden blijven je investeringen in stock beperkt en voorkom je ook voorraadproblemen.
G Steunmaatregelen bij aanwerving van personeel Het aanwerven van personeel kan nuttig en noodzakelijk zijn voor je onderneming. Toch moet je er rekening mee houden dat personeel in dienst nemen vrij duur is. Zo zijn er de loonkosten (brutolonen van je personeel) en de sociale bijdragen die je moet betalen voor je personeel. Met verschillende banenplannen en andere maatregelen, verleent de overheid steun bij de aanwerving van personeel. Deze maatregelen evolueren snel. Je goed informeren is dus de boodschap. Het Plus-één-plan, Plus-twee-plan en het Plus-drie-plan hebben tot doel de ondernemers aan te moedigen om een eerste, een tweede en een derde werknemer in dienst te nemen. Ze kennen een vermindering van de patronale basisbijdragen voor sociale zekerheid toe bij de aanwerving van respectievelijk een eerste, een tweede of een derde werknemer.
Informatie over steunmaatregelen bij de aanwerving van personeel vind je via: www.ondernemen.vlaanderen.be onderneming opzetten personeel vóór de aanwerving steunmaatregelen bij het aanwerven van personeel www.mineco.fgov.be vademecum van de onderneming steunmaatregelen tegemoetkomingen www.vdab.be werkaanbieden aanwerving tewerkstellingsmaatregelen
120
Dit moet je kennen Het financieel plan Het financieel plan bestaat uit 4 delen: investeringsplan; financieringsplan; break-evenanalyse; liquiditeitsplan. Kostprijs Elementen: vaste kosten en variabele kosten. Vaste kosten: kosten die je altijd moet maken ongeacht je veel of weinig produceert of verkoopt. Variabele kosten: kosten die evenredig evolueren met de grote van je productie of verkoop. Hoe meer je verkoopt of produceert, hoe hoger de variabele kosten zullen zijn. Kostprijsberekening: Kostprijsberekening handelaar Kostenpercentage: kostentotaal x 100 totale inkoopprijs Kostprijs: inkoopprijs + kostenpercentage (berekend op de inkoopprijs) Kostprijsberekening specifieke opdracht (prijsbestek) Kostenpercentage vaste kosten: vaste kosten x 100 omzet Kostprijs: variabele kosten + kostenpercentage vaste kosten Verkoopprijs Elementen: kostprijs en winstpercentage (winstmarge). Verkoopprijsberekening Winstpercentage op de kostprijs Verkoopprijs: kostprijs + winstpercentage (berekend op de kostprijs) Winstpercentage op de aankoopkostprijs Verkoopprijs: aankoopkostprijs (aankoopprijs + aankoopkosten) + winstpercentage (berekend op de aankoopkostprijs) Omzet: het bedrag van de totale verkoop gedurende een bepaalde periode (verkoopprijs per stuk x aantal verkochte eenheden). Winstcoëfficiënt: dit is de factor waarmee handelaars of ambachtslui de aankoopprijs vermenigvuldigen om de verkoopprijs te bepalen. Het break-evenpunt: bij dit punt dekt de omzet juist de kosten. Er is noch winst noch verlies.
121
Winstmargeberekening Brutowinst – nettowinst: Omzet - variabele kosten ________________ Brutowinst - vaste kosten ________________ Nettowinst Winstmarges: zijn procentuele verhoudingsgetallen. Ze worden uitgedrukt in procenten ten opzichte van de omzet of de kostprijs. Voorraadbeheer Minimale voorraad: is de voorraad noodzakelijk om voldoende service te kunnen bieden aan je klanten. Voorraadbepaling: Minimum één maal per jaar moet een inventaris opgesteld worden; hierin wordt de voorraad opgenomen. Periodieke telling Permanente inventaris Steunmaatregelen bij aanwerving van personeel De overheid verleent steun bij de aanwerving van personeel via verschillende banenplannen en andere maatregelen.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
Uit welke delen bestaat het financieel plan? Welke elementen vormen de kostprijs? Wat is het verschil tussen vaste en variabele kosten? Volgens welke methode wordt de kostprijs bij een handelaar berekend? Hoe gebeurt de kostprijsberekening voor een specifieke opdracht? Wat verstaat men onder omzet? Uit welke elementen bestaat de verkoopprijs? Hoe bereken je de verkoopprijs voor een product of dienst? Wat is een winstcoëfficiënt? Wat is het verschil tussen brutowinst en nettowinst? Wat verstaat men onder winstmarge? Wat is een minimale voorraad? Volgens welke twee methodes kan je de voorraad bepalen? Via welke website(s) kan je informatie verkrijgen over steunmaatregelen van de overheid bij aanwerving van personeel?
122
11
Werken als zelfstandige
A De zelfstandige activiteit 1
Hoofdberoep
Als zelfstandige arbeid je belangrijkste (of enige) beroepsactiviteit is, dan ben je zelfstandige in hoofdberoep. Tot deze groep behoren o.a.: de uitbaters van een éénmanszaak; de vrije beroepen (dokters, advocaten …); de zaakvoerder van een bvba. 2
Bijberoep
Als je naast je zelfstandige activiteit gewoonlijk een ander beroep uitoefent, ben je zelfstandige in bijberoep. Je hoofdberoepsactiviteit is dan loon- of weddetrekkende (voor ten minste een halftijdse betrekking). 3
Gelijkstelling met bijberoep
Ben je zelfstandige in hoofdberoep, maar heb je slechts zeer beperkte inkomsten uit die activiteit, dan kan je om gelijkstelling met bijberoep vragen. 4
Zelfstandige helper
Iedere persoon die in België een zelfstandige helpt bij het uitoefenen van zijn beroep of hem vervangt, zonder dat hiervoor een arbeidsovereenkomst werd afgesloten, wordt beschouwd als zelfstandige helper. Normaal gezien is er een familieband of een samenlevingsband tussen helper en zelfstandige. 5
Meewerkende echtgenoot
Meewerkende echtgenoten zijn helpers. Sedert 1 januari 2003 zijn ze verplicht zich aan te sluiten bij een sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen.
123
B Het sociaal statuut van de zelfstandige Als je als zelfstandige aan de slag gaat, dan moet je je aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds en bijdragen betalen. Enkel zo ben je sociaal verzekerd en heb je recht op een aantal vergoedingen.
Sociale vergoedingen
1
De gezinsbijslag: kraamgeld, adoptiepremie, kinderbijslag; de ziekteverzekering: de gezondheidszorg: enkel de ‘grote risico’s’ zijn verzekerd (verblijf en/of operatie in een ziekenhuis, geneesmiddelen verstrekt tijdens deze hospitalisatie, röntgenonderzoek, radio- en radiumtherapie, klinische biologie, revalidatie, sociale ziekten (polio, tbc, kanker …). Voor de kleine risico’s (doktersbezoek, apothekerskosten, kinesitherapiekosten …) kan je een vrije aanvullende verzekering nemen via je ziekenfonds; arbeidsongeschiktheid: gedurende de eerste maand van je arbeidsongeschiktheid ontvang je als zelfstandige niets. Pas vanaf de tweede maand wordt een wettelijke dagvergoeding betaald. Vermits deze vergoeding vrij laag is, neem je best een verzekering gewaarborgd inkomen; de moederschapsvergoeding: de vrouwelijke zelfstandige (en de vrijwillig aangesloten meewerkende echtgenote) ontvangt bij zwangerschapsverlof een eenmalige uitkering; pensioen: doordat je als zelfstandige slechts een lage bijdrage betaalt voor je pensioen, is je ‘wettelijk pensioen’ ook aan de lage kant. Het is daarom raadzaam vrijwillig bijkomende bijdragen te betalen voor een ‘extra-legaal pensioen’; faillissementsverzekering: als je failliet zou gaan, kan je gedurende zes maanden een uitkering krijgen. Bovendien blijf je gedurende een jaar, zonder bijdragen te betalen, in regel met de ziekteverzekering en de kinderbijslag (niet met je pensioensbijdrage).
124
2
Sociale bijdragen
De sociale bijdragen die een zelfstandige moet betalen, worden volgens een ingewikkeld mechanisme berekend. Een sociaal secretariaat kan je overzichtelijke bijdragentabellen bezorgen. In een aantal gevallen hoef je geen sociale bijdragen te betalen. Informeer hiervoor bij een sociale verzekeringsmaatschappij.
Opgelet! De sociale zekerheid voor zelfstandigen is in volle evolutie. Zo gaat er in 2004 een aantal nieuwe maatregelen van kracht. Zorg dus dat je op de hoogte blijft en verzamel voldoende informatie!
Op de website van SVMB (www.svmb.be) vind je alle nodige informatie over de sociale zekerheid van de zelfstandigen. Geïnteresseerd in een interactieve cursus ‘sociale zekerheid voor zelfstandigen’? Ook die vind je op de website van SVMB (sociale zekerheid e-learning)
125
C Het verschil tussen het sociaal statuut van een zelfstandige en het sociaal statuut van een arbeider/bediende Is een zelfstandige slechter sociaal verzekerd dan een werknemer? Het is maar hoe je het bekijkt. Doordat een zelfstandige minder bijdragen betaalt, zijn de uitkeringen waarop hij recht heeft ook lager. Een zelfstandige betaalt ongeveer 20 % van zijn inkomen als sociale bijdrage, voor een werknemer wordt ongeveer 50 % van de loonkost afgedragen aan de sociale zekerheid.
Vergelijking sociaal statuut
Uitkeringen Kraamgeld en adoptiepremie Kinderbijslag
Gezondheidszorg
Arbeidsongeschiktheid
Zwangerschapsverlof
Faillissementsverzekering
Werkloosheidsuitkering
Pensioen
Zelfstandige
Werknemer Geen verschil Lagere maandelijkse premie; Recht op de normale geen leeftijdstoeslag voor één vergoedingen. kind. Enkel de ‘grote risico’s’ zijn Het ziekenfonds komt altijd verzekerd. tussen wanneer er medische kosten worden gemaakt. Er moet enkel een remgeld (meestal 25 %) betaald worden. De eerste maand niets. Eerst een gewaarborgd loon Vanaf de tweede maand van zijn werknemer, daarna wordt een wettelijke een uitkering van het dagvergoeding betaald. Deze ziekenfonds. dag vergoeding is ruim onvoldoende. Een (vrije) verzekering ‘gewaarborgd inkomen’ is aangewezen. Een éénmalige uitkering. Een vergoede zwangerschapsrust van 15 weken (deels voor en deels na de bevalling. (Eerste maand 82 % van de wedde, daarna 75 %). Man of vrouw hebben recht op ouderschapsverlof. Een uitkering gedurende 6 Niet van toepassing. maanden + één jaar in orde met ziekteverzekering en kinderbijslag zonder bijdrage te betalen. In principe geen Werkloosheidsuitkering van werkloosheidsuitkering 60 % (met een max. van ong. (uitzondering voor startende 870,00 EUR). werknemers of werklozen). Een (beperkt) rustpensioen Een rustpensioen in na een volledige loopbaan verhouding tot het (45j). (gemiddelde) loon.
126
D Het fiscaal statuut van de zelfstandige Net zoals iedere meerderjarige Belg moet ook een zelfstandige ondernemer jaarlijks belastingen betalen.
Stelsels
1
Belastingen worden berekend volgens bepaalde regels of stelsels. Welke belastingstelsels worden toegepast? Stelsel van de personenbelasting Is je onderneming een natuurlijke persoon (éénmanszaak), dan is het stelsel van de personenbelasting van toepassing. De winst van je onderneming wordt beschouwd als persoonlijk inkomen. De personenbelasting kan geheven (opgelegd) worden op het werkelijk inkomen; De personenbelasting kan geheven worden op een forfait. Je beroepsorganisatie bepaalt in dit geval de brutowinst in je sector in overleg met de belastingsdiensten. Stelsel van de vennootschapsbelasting Op winsten die vennootschappen maken, wordt de vennootschapsbelasting geheven. Er zijn verschillende tarieven van toepassing. 2
Bruto-inkomen – netto belastbaar inkomen Het bruto-inkomen is het totale inkomen, zonder rekening te houden met beroepskosten. Beroepskosten zijn uitgaven die gemaakt werden bij het uitoefenen van je beroep. Een groot aantal van die kosten mogen geheel of gedeeltelijk afgetrokken worden van het bruto-inkomen. Het netto belastbaar inkomen wordt verkregen nadat je de (aanvaarde) beroepskosten hebt afgetrokken van het bruto-inkomen. De verschuldigde belastingen worden berekend op het netto belastbaar inkomen.
3
Voorafbetalingen
Eénmanszaken en vennootschappen hebben de mogelijkheid om tegen vastgestelde data voorafbetalingen (voorschotten op de verschuldigde belasting) te doen aan de diensten van de directe belastingen. Wanneer er geen voorafbetalingen werden gedaan, worden vermeerderingsintresten aangerekend.
127
Starters zijn vrijgesteld van vermeerderingsintresten gedurende de eerste 3 jaar.
4
Beknopte belastingwoordenschat De fiscus: de staat als belastingheffer; iemand die belastingen oplegt. Directe belastingen: belastingen op het inkomen. Ze worden rechtstreeks aan de belastingsdiensten betaald. Indirecte belastingen: belastingen op aankoop van consumptiegoederen, aankoop van een grond of een huis, belastingen op erfenissen. De bekendste indirecte belasting is de BTW. Belastingsaangifte: één maal per jaar moet je de belastingsdiensten de grootte van je inkomen meedelen (aangeven). Dat doe je met een aangifteformulier. Voortaan is het ook mogelijk je aangifte elektronisch te doen. Inkomstencategorieën: een inkomen kan je op verschillende manieren verwerven. Er zijn 4 verschillende inkomstencategorieën: inkomen van onroerende goederen; inkomen van roerende goederen en kapitalen; beroepsinkomen; divers inkomen. 128
Samen vormen zij het totale inkomen. Voorheffing: belastingen dien je te betalen nadat de belastingsdiensten de verschuldigde belastingen hebben berekend aan de hand van je aangifteformulier. Een aantal belastingen moet je echter vooraf betalen; we spreken van een voorheffing. Het is een soort ‘voorschot’ op het totale bedrag van de verschuldigde belasting. vb. bedrijfsvoorheffing (op lonen); roerende voorheffing (op inkomsten uit geldbeleggingen). Aanslagbiljet: formulier dat de belastingadministratie je toestuurt. Hierop staat nauwkeurig uitgerekend hoeveel belastingen je verschuldigd bent.
laats de belastingsterm bij de passende omschrijving. Kies uit: beroepskosten, directe belastingen, inkomstencategorieën, stelsel, aanslagbiljet, voorheffing, vennootschapsbelasting, indirecte belastingen, voorafbetalingen, aangifteformulier. Belastingsterm
Omschrijving Verzamelnaam voor alle belastingen op inkomsten. Alhoewel het niet verplicht is, doen ondernemers dit best om geen vermeerderingsintresten te moeten betalen. Formulier waarop staat uitgerekend hoeveel belastingen je moet betalen. Belasting op o.a. de aankoop van consumptiegoederen, huizen of gronden en erfenissen. Een soort voorschot op de totaal te betalen belasting. Formulier bestemd voor de belastingadministratie waarop je al je inkomsten vermeldt. Inkomsten worden ingedeeld in 4 groepen. Kosten gemaakt voor het uitoefenen van je beroep. Belastingen op de winst van vennootschappen. Volgens een bepaalde methode of regels.
129
Alle informatie over belastingen vind je via www.mineco.fgov.be bedrijvengids vademecum van de onderneming belastingen
Fiscaal raadgever
5
De fiscale wetgeving is vrij ingewikkeld. Bovendien worden er vaak wijzigingen doorgevoerd. Het is dan ook aangeraden om de hulp van een fiscaal raadgever in te roepen. De belastingconsulent Je kan beroep doen op een belastingconsulent: voor advies bij alle belastingaangelegenheden; voor hulp bij het nakomen van je fiscale verplichtingen; om je te vertegenwoordigen bij de fiscus. De accountant Ook een accountant kan deze diensten verstrekken. Bovendien kan je bij hem terecht voor hulp en advies rond boekhouding en administratie in een onderneming. Meer informatie over accountants en belastingconsulenten via www.iec-iab.be Instituut van de Accountants en de Belastingconsulenten IAB
130
Dit moet je kennen De zelfstandige arbeid Je kan zelfstandige arbeid uitoefenen: in hoofdberoep; in bijberoep; als gelijkstelling met bijberoep; als zelfstandige helper; als meewerkende echtgenoot. Het sociaal statuut van de zelfstandige Als zelfstandige ben je verplicht je aan te sluiten bij een sociaal verzekeringsfonds en bijdragen te betalen. Sociale bijdragen: overzichtelijke bijdragentabellen kan je bekomen via een sociaal secretariaat. Sociale vergoedingen: in ruil voor je sociale bijdragen kan je genieten van volgende sociale vergoedingen: gezinsbijslag; uitkeringen i.v.m. ziekteverzekering; wettelijk pensioen; faillissementsverzekering. Sociaal statuut van de zelfstandige ↔ sociaal statuut van de arbeider/bediende: doordat een zelfstandige minder sociale bijdragen betaalt in vergelijking met een arbeider/bediende, zijn de uitkeringen waarop hij recht heeft ook minder gunstig. Het fiscaal statuut van de zelfstandige Belastingstelsels: ben je een natuurlijke persoon (éénmanszaak), dan val je onder het stelsel van de personenbelasting; is je onderneming een vennootschap, dan valt zij onder het stelsel van de vennootschapsbelasting. Bruto-inkomen ↔ netto belastbaar inkomen: bruto-inkomen: totale inkomen, zonder rekening te houden met beroepskosten; netto belastbaar inkomen: bruto-inkomen – beroepskosten. Belastingwoordenschat: wie wil meepraten over belastingen moet de betekenis van volgende woorden zeker kennen: fiscus, directe en indirecte belastingen, belastingsaangifte, inkomstencategorieën, voorheffing, aanslagbiljet. Fiscaal raadgever: advies en hulp bij alles wat met belastingen te maken heeft, kan je verkrijgen bij een belastingconsulent of een accountant.
131
1 2 3 4 5 6 7 8
Wat is het verschil tussen zelfstandige arbeid in hoofdberoep en in bijberoep? Wie is een zelfstandige helper? Wat is het statuut van de meewerkende echtgenoot van een zelfstandige? Van welke sociale vergoedingen kan een zelfstandige genieten? Is het sociaal statuut van een zelfstandige minder gunstig dan het sociaal statuut van een arbeider/bediende? Waarom? Welke 2 belastingstelsels bestaan er? Wie valt onder welk belastingstelsel? Wat is het verschil tussen het bruto-inkomen en het netto belastbaar inkomen? Wie kan je raad geven over alles wat met belastingen te maken heeft?
132
12
Verzekeringen
Risico’s kan je beperken, maar ze zijn nooit uit te sluiten. Het gevaar om verlies of schade te lijden door onvoorziene gebeurtenissen blijft dan ook altijd bestaan. Je kan je hiertegen verzekeren. Elk risico is verzekerbaar, zolang je maar bereid bent een bepaalde premie te betalen. Je zal voor jezelf moeten uitmaken welke verzekeringen de moeite lonen. Let op: sommige verzekeringen zijn wettelijk verplicht!
A De drie risicogebieden Je kan de risico’s indelen in 3 groepen of risicogebieden. 1
Persoonlijke risico’s
Alle risico’s die slaan op jou persoonlijk: ongeval, ziekte, overlijden … 2
Aansprakelijkheidsrisico
Een zelfstandige kan aansprakelijk gesteld worden voor daden die hij en zijn personeel stellen. Enkele voorbeelden: een ober morst eten op de dure vest van een klant; een klant struikelt in de winkel over losliggende elektrische snoeren; een personeelslid valt van de ladder tijdens het werk.
Art. 1382 van het burgerlijk wetboek zegt: “Elke daad van de mens waardoor aan een ander schade wordt veroorzaakt, verplicht degene door wiens schuld de schade ontstaan is, deze te vergoeden.” 3
Bedrijfsschaderisico’s
Ook met de gebouwen, voertuigen, machines en toestellen van het bedrijf kan heel wat mislopen waardoor schade geleden wordt. Enkele voorbeelden: een brand in het magazijn; een defect aan de koelinstallaties; een ongeval met de bedrijfswagen.
133
B Verplicht of aan te raden? Per risicogebied wordt in een tabel een overzicht gegeven van de belangrijkste risico’s en de verplichte of aangeraden verzekering die deze risico’s dekt. Of een bepaalde verzekering nu wel of niet aangeraden is hangt af van o.a. volgende elementen: je persoonlijke mening; de aard van je bedrijf; de kans dat een bepaald risico zich kan voordoen; de grootte van de te betalen premie. Risico’s Ziektekosten ‘grote risico’s’ Ziektekosten ‘kleine risico’s’ Inkomensverlies door ziekte, ongeval, invaliditeit Pensioen Werkloosheid Faillissement Werkongeval
Persoonlijke risico’s Verplichte verzekering∗ Wettelijke sociale verzekering: ziekteverzekering Wettelijke sociale verzekering: arbeidsongeschiktheid Wettelijke sociale verzekering: pensioen Uitzonderingsmaatregel voor bepaalde starters Wettelijke sociale verzekering: (beperkte) faillissementsverzekering
Beroepsziekte Kinderen
Wettelijke sociale verzekering: gezinsbijslag
Aan te raden verzekering Hospitalisatieverzekering Verzekering kleine risico’s bij het ziekenfonds Verzekering gewaarborgd inkomen Vrij aanvullend pensioen voor zelfstandigen
Verzekering gewaarborgd inkomen Verzekering gewaarborgd inkomen
Korte omschrijving: hospitalisatieverzekering: de ziekenhuiskosten die niet vergoed worden door het ziekenfonds worden terugbetaald (behalve persoonlijke kosten zoals telefoon, televisie …)
∗
Ziek ook hoofdstuk 11: het sociaal statuut van de zelfstandige
134
verzekering gewaarborgd inkomen: zorgt ervoor dat je, wanneer je niet kan gaan werken door ziekte of ongeval, toch een inkomen ontvangt (naast de wettelijke uitkering). De grootte van de uitkering bepaal je in overleg met je verzekeringsmaatschappij; hoe hoger het bedrag, hoe duurder de verzekering. vrij aanvullend pensioen voor zelfstandigen: je kan jaarlijks 1 tot 7 % van je netto bedrijfsinkomsten opzijzetten voor je aanvullend pensioen. Dit ‘gespaarde’ bedrag brengt intrest op. Bovenop deze intrest heb je ook nog recht op een deelname in de winst van het verzekeringsfonds. Op je pensioenleeftijd ontvang je het opzijgezette bedrag samen met de intrest en de winstdeelname. Bijkomend voordeel is dat je de bijdrage van deze verzekering volledig mag aftrekken als bedrijfslast van je inkomen. verzekering kleine risico’s: met deze verzekering worden de kosten van dokter, apotheker, tandarts, enz. terugbetaald.
Risico’s Auto-ongeval Arbeidsongeval personeel Brand en ontploffing
Burgerlijke aansprakelijkheid uitbating (exploitatie) Beroepsaansprakelijkheid Aansprakelijkheid na levering Risico’s tijdens het transport van goederen
Aansprakelijkheidsrisico’s Verplichte verzekering Aan te raden verzekering Burgerlijke Aansprakelijkheid Rechtsbijstandsverzekering, auto pechverhelping Arbeidsongevallenverzekering personeel Burgerlijke aansprakelijkheid brand en ontploffing (verplicht voor een hele reeks ondernemingen die toegankelijk zijn voor het publiek) Beroepsaansprakelijkheidsverzekering (verplicht voor sommige beroepen)
Burgerlijke aansprakelijkheid onderneming/exploitatie
Burgerlijke aansprakelijkheid na levering Transportverzekering
135
Korte omschrijving: burgerlijke aansprakelijkheid auto: deze verzekering dekt de schade die je bij een auto-ongeval veroorzaakt aan ‘een derde’. Schade aan je eigen wagen wordt niet vergoed als je zelf in fout bent, tenzij je een omniumverzekering hebt afgesloten. rechtsbijstand: deze verzekering dekt de kosten die verbonden zijn aan rechtsbijstand (advocaat, gerechtskosten) wanneer een zaak aan een rechter moet voorgelegd worden. pechverhelping: bij autopech en ongeval zal je kunnen rekenen op hulp. Zo kan voorzien worden: gratis slepen, pechverhelping onderweg, vervangwagen … arbeidsongeval personeel: als werkgever ben je aansprakelijk voor alle ongevallen die verband houden met tewerkstelling. Deze verzekering dekt de lichamelijke schade die het gevolg is van een ongeval op het werk en op de weg van of naar het werk. burgerlijke aansprakelijkheid brand en ontploffing (objectieve aansprakelijkheid): een hele reeks ondernemingen die toegankelijk zijn voor het publiek moet deze verzekering afsluiten. Zij dekt zowel lichamelijke als stoffelijke schade tot een bepaalde minimumwaarborg. Een gewone brandverzekering is in dit geval dus niet voldoende. Onder andere volgende bedrijven vallen onder deze regel: kleinhandelszaken met een verkoopoppervlakte en opslagruimte groter dan 1 000 m²; restaurants, frituren en drankgelegenheden met een publieke ruimte van meer dan 50 m²; dancings, discotheken en alle openbare dansgelegenheden; hotels en motels; kantoorgebouwen met publieke ruimten van in totaal meer dan 500 m².
burgerlijke aansprakelijkheid uitbating/exploitatie: deze verzekering vergoedt de schade die een derde oploopt ten gevolge van de uitoefening van de beroepsactiviteit door de zelfstandige of zijn personeel. Een voorbeeld: bij afbraakwerken wordt het aanpalende gebouw beschadigd. Schade door de fout van de aannemer wordt vergoed door zijn BA aansprakelijkheid uitbating. beroepsaansprakelijkheid: deze verzekering dekt de schade die iemand heeft opgelopen als gevolg van professionele of beroepsfouten. burgerlijke aansprakelijkheid na levering: als ondernemer ben je aansprakelijk voor het product of de dienst die je aan je klant leverde. Mocht er NA de levering schade ontstaan die het gevolg is van het geleverde product of de geleverde dienst, dan wordt die vergoed door deze verzekering. Een voorbeeld: een klant werd ernstig ziek na het eten van een ijsje van Crèmerie Bouleglacé. De hospitalisatiekosten worden terugbetaald. 136
transportverzekering: indien je goederen vervoert die niet je eigendom zijn, dan ben je wel aansprakelijk voor eventuele schade tijdens het transport (diefstal, beschadiging). Deze verzekering betaalt de opgelopen schade.
Risico’s Verlies aan inkomsten door bedrijfsschade Gebouw en inboedel bij brand Schade/panne aan machines Schade aan elektronisch materieel
Bedrijfsschaderisico’s Verplichte verzekering
Aan te raden verzekering Verzekering bedrijfsschade Brandverzekering (opgelet: niet hetzelfde als BA brand en ontploffing)
Machinebreuk Verzekering ‘alle risico’s’
Korte omschrijving: verzekering bedrijfsschade: door allerlei onvoorziene gebeurtenissen (brand, blikseminslag, zware regenval, uitzonderlijk defect aan een machine…) kan je werk verstoord worden waardoor je zakencijfer achteruitgaat. Deze verzekering vergoedt in dit geval de netto daling van het zakencijfer tijdens een bepaalde periode. Een voorbeeld: door een blikseminslag gingen een aantal keukenapparaten defect; het restaurant moest hierdoor twee dagen sluiten. brandverzekering: deze verzekering dekt de schade door brand aan zowel het gebouw als de inboedel. Vaak zijn ook storm-, hagel, water- en sneeuwschade opgenomen in de polis.
machinebreuk: zeer dure machines laat je best verzekeren. Bij een defect worden de herstellingskosten aan deze machines terugbetaald door de verzekering.
137
verzekering ‘alle risico’s’: schade aan elektronisch materieel toegebracht door externe omstandigheden (elektriciteitspanne, fout van het personeel …) wordt gedekt door deze verzekering. Niet alleen de herstellingskosten maar ook de kosten voor het wedersamenstellen van bestanden en kosten voor het vervangen van de apparaten zijn verzekerd. Een voorbeeld: een personeelslid veroorzaakte een kortsluiting waardoor de bedrijfscomputers uitvielen en 2 schermen defect gingen. Een deel van de bestanden moest opnieuw samengesteld worden. De verzekering vergoedt alle opgelopen schade.
C Beknopte verzekeringswoordenschat Bij het afsluiten van een verzekering worden specifieke termen gebruikt. Verzekeringspolis: het schriftelijk bewijs van een verzekeringscontract. Premie: periodieke vergoeding die moet betaald worden voor een verzekering. Risico: gevaar voor schade of verlies door een onvoorziene gebeurtenis. Aansprakelijkheid: mogelijkheid om aangesproken te worden om een schade te vergoeden. Verzekeraar: de verzekeringsmaatschappij. Franchise of vrijstelling: een bepaald bedrag dat bij een schadegeval niet wordt terugbetaald door de verzekeringsmaatschappij.
138
elke verzekering dekt volgende schadegevallen? Zoek het antwoord op. Schadegeval Een zelfstandige winkelier is 3 weken ernstig ziek. Zijn zaak is noodgedwongen gesloten. Bij schilderwerken aan een huisgevel werden enkele geparkeerde auto’s beschadigd door verfspatten. In discotheek Extreem liepen twee fuivers lichte brandwonden op bij het ontploffen van een grote spot. Een plastische chirurg voerde een mislukte neuscorrectie uit. Een handelsreiziger stond enkele uren langs de weg met motorpech. Een zware storm beschadigde het dak van een opslagruimte Een klant kocht een vaatwasmachine. De elektrohandelaar maakte echter een fout bij de installatie. De keuken liep hierdoor waterschade op. De chauffeur van een verhuiswagen stopte even op de parking van een autosnelweg. Een deel van de meubelen die hij vervoerde voor een klant werden gestolen. Een defect aan de riolering van een taverne zorgt niet enkel voor ongemakken maar ook voor een ondragelijke stank. De uitbater kan niet anders dan zijn zaak één dag te sluiten. Een zelfstandige moet omwille van een lastige kwaal allerlei dokters en apothekerskosten betalen.
Gedekt door
139
Overloop volgende checklist en duid aan welke verzekeringen verplicht zijn en welke zeker aan te raden zijn voor het gekozen spilbedrijf. Checklist Verzekeringen Ziekteverzekering ‘grote risico’s Ziekteverzekering ‘kleine risico’s Hospitalisatieverzekering Verzekering gewaarborgd inkomen Wettelijk pensioen Vrij aanvullend pensioen Burgerlijke aansprakelijkheid auto Pechverhelping Arbeidsongevallenverzekering personeel Burgerlijke aansprakelijkheid brand en ontploffing Burgerlijke aansprakelijkheid uitbating/exploitatie Rechtsbijstand Beroepsaansprakelijkheid Burgerlijke aansprakelijkheid na levering Transportverzekering Verzekering bedrijfsschade Brandverzekering Machinebreuk Andere -
Verplicht
Zeker aan te raden
…………………………………. ………………………………….
Informatie over verzekeringen nodig? Bezoek http://verzekering.start.be Op deze website vind je alle links rond verzekeringen.
140
D De verzekeringspolis Een verzekeringsovereenkomst (contract) wordt schriftelijk vastgelegd in een verzekeringspolis. Vijf elementen komen zeker in elke polis voor: Algemene voorwaarden wie, wat, waar verzekerd is; omschrijving van de waarborgen; wat niet gedekt is; administratieve bepalingen.
Bijzondere voorwaarden Voorwaarden die enkel gelden voor één specifieke polis: identiteitsgegevens van de verzekeringsnemer; nummer van de polis; omschrijving van het gedekte risico; premie; speciale voorwaarden.
141
Premieberekening te betalen premie voor de verzekerde waarborgen; taksen en bijdragen. Data aanvangsdatum van de polis; vervaldag; einddatum, verlengbaarheid. Datum en handtekeningen van verzekeringsnemer en verzekeraar
142
ekijk aandachtig de verzekeringspolis en beantwoord volgende vragen.
1
Voor welke soort verzekering geldt deze polis?
............................................................................................................................................... 2 Wat is het polisnummer? ............................................................................................................................................... 3 Vanaf welke datum loopt de verzekering? ............................................................................................................................................... 4 Wanneer en hoe vaak moet de premie betaald worden? ............................................................................................................................................... 5 Waar, wanneer en in hoeveel exemplaren werd de polis opgesteld? ............................................................................................................................................... 6 Hoeveel bedraagt de jaarpremie op de vervaldag (zonder taksen en bijdragen)? ............................................................................................................................................... 7 Wat is de naam van de verzekeringsnemer? ............................................................................................................................................... 8 Vóór 2003-12-31 zegt de verzekeringsnemer de polis niet op. Hij vraagt ook geen verlenging aan. Is de polis nog geldig op 2004-02-25? Waarom? ...............................................................................................................................................
143
Dit moet je kennen Verzekeren Je kan verlies of schade lijden door onvoorziene gebeurtenissen (risico’s). Elk risico is verzekerbaar mits het betalen van een premie. Drie risicogebieden Persoonlijke risico’s: risico’s die op jou persoonlijk slaan. Aansprakelijkheidsrisico’s: iedere zelfstandige is aansprakelijk voor zijn daden en die van zijn personeel. Bedrijfsschaderisico’s: eventuele schade aan roerende en onroerende goederen van een onderneming. Verplicht of aan te raden verzekeringen Wettelijk verplichte verzekeringen: wettelijke sociale verzekering; burgerlijke aansprakelijkheid auto; burgerlijke aansprakelijkheid brand en ontploffing (voor bepaalde bedrijven); beroepsaansprakelijkheidsverzekering (voor sommige beroepen); arbeidsongevallenverzekering personeel. Aan te raden verzekeringen Of een bepaalde verzekering aangeraden is of niet hangt af van je persoonlijke mening. Een aantal factoren (de aard van je bedrijf, de grootte van het risico, de grootte van de premie) speelt hierbij een rol. Hospitalisatieverzekering; verzekering kleine risico’s; verzekering gewaarborgd inkomen; vrij aanvullend pensioen; rechtsbijstandsverzekering; pechverhelping; burgerlijke aansprakelijkheid onderneming/exploitatie; burgerlijke aansprakelijkheid na levering; transportverzekering; verzekering bedrijfsschade; brandverzekering; machinebreuk; verzekering ‘alle risico’s’. Verzekeringspolis Een polis is het schriftelijk bewijs van een verzekeringsovereenkomst. In elke polis komen zeker volgende 5 elementen voor: algemene voorwaarden; bijzondere voorwaarden; premieberekening; data; datum en handtekening van de verzekeringsnemer en de verzekeraar.
144
1 2 3 4 5
Wat is het nut van een verzekering? Welke zijn de drie risicogebieden bij verzekeringen? Welke verzekeringen zijn verplicht bij wet? Wat is een verzekeringspolis? Welke 5 elementen tref je altijd aan in een verzekeringspolis?
145
13
Informatica
A Informaticatoepassingen binnen de zeer kleine onderneming De computer kan het administratief werk van een ondernemer aanzienlijk verlichten. Hiervoor kan hij gebruik maken van softwarepakketten.
1
Algemene softwarepakketen
Dit zijn softwarepakketten die door iedereen voor verschillende doeleinden kunnen gebruikt worden. Ze worden meestal bij de aankoop van een computer meegeleverd. Enkele voorbeelden: tekstverwerker; elektronisch rekenblad; database; elektronische postverwerking; presentatiesoftware. 2
Specifieke softwarepakketen
Dit zijn softwarepakketten voor een bepaalde activiteit. Sommige pakketten zijn goedkoop, andere dan weer vrij duur. Dat heeft uiteraard te maken met de ontwikkelingskosten (hoe meer mogelijkheden het pakket biedt hoe duurder). De meest gebruikte pakketten binnen een onderneming zijn: een boekhoudprogramma; een facturatieprogramma; een programma voor e-commerce; een programma voor elektronische financiële transacties; e-business software; …
146
B Elektronische handel E-Commerce
1 Het belang van e-commerce
E-Commerce of het aan- en verkopen via het internet wordt alsmaar belangrijker. Dit komt vooral door: het gemak van het winkelen via het web; de kwaliteit en betrouwbaarheid van de webwinkels; de betrouwbare beveiligingssystemen bij betalingen via het web. De mogelijkheden van e-commerce E-commerce biedt je de mogelijkheid om: je producten of diensten te tonen in een on-linecatalogus; je klanten een product te laten zoeken via bepaalde criteria door middel van een zoekfunctie; je klanten virtueel te laten winkelen en hun inkopen in het winkelkarretje te laten plaatsen; je klanten on line te laten bestellen; je klanten on line veilig te laten betalen.
Software pakketten voor e-commerce Heel wat bedrijven bieden kant-en-klare softwarepaketten voor e-commerce aan. Andere bedrijven ontwikkelen een volledige website met e-commerce mogelijkheden naar jouw wensen.
Zoek via Google of een andere zoekrobot informatie rond e-commerce en webshops op.
147
ouw zelf je internetshop. Probeer nu gratis via www. dexia.be zelfstandige ondernemers
Tools voor
I-solution
Ondersteuning van financiële instellingen Financiële instellingen bieden graag ondersteuning voor veilige betalingen via het web.
148
C E-Business E-Commerce beperkt zich meestal tot het on line aanbieden van producten en diensten m.a.w. het uitbaten van een on-lineshop. E-Business gaat veel verder. Naast het aanbieden van producten of diensten wordt het internet ook gebruikt om: elektronische facturen uit te wisselen en te behandelen; alle bankverrichtingen elektronisch af te handelen (e-Banking); elektronische informatie door te spelen aan de overheid (belastingen, RSZ); via een geautomatiseerd mailing systeem, grote hoeveelheden elektronische berichten te versturen en te ontvangen; alle elektronische business to business (B2B) transacties af te handelen. Ook hiervoor zijn softwarepakketten beschikbaar.
Ga naar www.isabel.be Via de keuzelijst van e-business en e-bankingmogelijkheden kan je volgende demoversies uitproberen: on-linedemo van Isabel Business on-linedemo van Isabel eInvoice (elektronisch factureren)
D E-Government De overheid wil een via een elektronisch overheidsloket interactief communiceren met alle burgers, bedrijven, organisaties, instellingen en verenigingen. Het uitwisselen van informatie, aanvragen van vergunningen en attesten, het vervullen van wettelijke verplichtingen … zal volledig via de elektronische snelweg verlopen. E-Government is nog volop in ontwikkeling. Regelmatig worden nieuwe toepassingen aangeboden. Onder andere volgende functies zijn nu al actief: doorgeven van RSZ-gegevens personeel; belastingsaangifte indienen; milieuloket voor formulieren en vergunningen; opleidings- en adviescheques aanvragen; ondernemersloket; Vlaanderen on line (iedere gemeente zijn website); … Meer info over e-government via www.vlaanderen.be/egovernment
149
E E-Marketing Interactieve marketing, kortweg e-marketing, verloopt meestal via het web of via e-mail. Ook de GSM en binnenkort de digitale televisie komen hiervoor in aanmerking. Webvertising Reclame via het web wordt door het groeiende internetpubliek alsmaar belangrijker. Toch wordt nog maar 0,5 % van de totale advertentie-uitgaven in ons land aan webvertising besteed. Vormen van webvertising Banner: een rechthoek met reclameboodschap waar je als surfer op kan klikken, meestal getoond bovenaan een website; button: een grafische knop op een website waarop je kan klikken. Meestal is dit een logo van een bedrijf met een link naar de bedrijfssite; skyscraper: (een variant op de banner) een staande rechthoek met reclameboodschap (waarop je kan klikken), rechts of links van de tekst; rectangle: idem als een banner, maar dan midden in de tekst; roll-out banner: zij rollen uit tot een groter formaat, wanneer je er met de muis over beweegt; pop-up: een extra browservenstertje dat automatisch geopend wordt als je op een website terecht komt. Je moet het als bezoeker apart sluiten; pop-under: een extra browservenstertje dat pas verschijnt als je de webpagina sluit. Ook dit moet je als bezoeker apart sluiten; over-page ads: advertenties die letterlijk over een webpagina verschijnen, waardoor de surfer de tekst van de website zelf niet goed meer kan lezen; floating ads: advertentiepagina die over de oorspronkelijke webpagina zweeft; microsite of minisite: een banner bestaande uit verschillende webpagina’s die op zichzelf een kleine site vormen; afiliate program of partner program: een link naar jouw website, geplaatst op andere websites; sponsoring van websites of delen van websites; reclameboodschappen in elektronische nieuwsbrieven. Webvertising zelf doen of uitbesteden? Wil je adverteren op de site van iemand, dan kan je zelf rechtstreeks contact opnemen met de eigenaar van de site. Vaak moet je echter aankloppen bij een regie. Die beheren bekende sites en verkopen advertieruimte op die sites. De 3 grootste regies zijn Beweb, H-Media en AdLINK. De prijs van internetreclame wordt meestal bepaald door het aantal keren dat een reclameboodschap gedownload en dus bekeken werd. Dit is het CPM-systeem (cost-perthousand). Als het CPM 50,00 EUR is dan zal je 1 000,00 EUR moeten betalen wanneer je banner 20 000 maal verschenen is.
150
E-mailmarketing Om zelf reclame te versturen via e-mail kan je gebruik maken van gratis te downloaden software of van standaardprogramma’s zoals Outlook. Voor grote volumes van e-mails (vanaf duizend) heb je speciale software nodig (zie e-commerce). Je kan werken via het ASP-model (application service provider). Alles verloopt via een login van een site. Er moet dus niets op jouw computer geinstalleerd worden. Ook het e-mailverkeer verloopt niet via jouw internetinfrastructuur. Je kan echter ook het werk volledig uitbesteden aan een gespecialiseerd bedrijf.
151
Dit moet je kennen Informaticatoepassingen binnen de zeer kleine onderneming Algemene softwarepakketten: tekstverwerker; database; elektronisch rekenblad; elektronische post; … Specifieke softwarepakketten: boekhoudprogramma; facturatieprogramma; e-commerce; e-business; e-banking; … Elektronische handel E-Commerce: aan- en verkopen via het web. Je eigen internetshop uitbaten; e-business: alle handelstransacties met de consument, bedrijven en de overheid elektronisch laten verlopen; e-government: uitwisselen van informatie met de overheid door gebruik te maken van een interactief overheidsloket dat via de elektronische snelweg kan geraadpleegd worden. e-marketing: interactieve marketing via het web, e-mail, GSM en digitale tv. Webvertising; e-mailmarketing.
1 2 3 4 5 6 7 8
Hoe kunnen informaticatoepassingen in een onderneming de taakbelasting verminderen? Som 3 voorbeelden van algemene softwarepakketten op. Som 3 voorbeelden van specifieke softwarepakketten op. Wat is e-commerce en welke mogelijkheden biedt het? Welke mogelijkheden biedt e-business? Wat verstaat men onder e-government? Wat is e-marketing? Som 5 voorbeelden van webvertising op en leg ze kort uit.
152
INHOUD 1
De zelfstandige ondernemer • De handelaar • De ambachtsman 2 Voorafgaande verplichtingen • Attesten of vergunningen • Formaliteiten 3 De rechten van de handelaar • Rechtbank van Koophandel • Verschoning na faillissement • Faillissementsverzekering • Bescherming tegen oneerlijke concurrentie • Gerechtelijk akkoord 4 De vestigingsplaats • Een marktonderzoek • Beperkingen • Kopen, huren of leasen 5 Bijzondere reglementeringen • Openingstijden • De wet op de privacy • Auteursrechten 6 Milieu en ruimtelijke ordening • Ruimtelijke ordening • Milieu 7 Steun de starters! • Steunmaatregelen • Informatie, advies, ondersteuning 8 Handelsbeleid • Marketing • Verkoopovereenkomst • Wet op de handelspraktijken 9 Krediet • Krediet, een noodzaak • Kredietverlening door handelaars • Kredietverlening door financiële instellingen • Krediet: ja… maar… • Steunmaatregelen bij specifieke financieringsvormen 10 Aspecten van bedrijfsbeleid • Financieel plan • Ondernemingsplan • Kosten en kostprijsberekening • Omzet en verkoopprijsberekening • Winstmargeberekening • Voorraadbeheer • Steunmaatregelen bij aanwerving van personeel 11 Werken als zelfstandige • De zelfstandige activiteit • Het sociaal statuut van de zelfstandige • Het verschil tussen het sociaal statuut van de zelfstandige en het sociaal statuut van de arbeider/bediende • Het fiscaal statuut van de zelfstandige
153
12 Verzekeringen • De drie risicogebieden • Verplicht of aan te raden? • Beknopte verzekeringswoordenschat • De verzekeringspolis 13 Informatica • Informaticatoepassingen binnen de zeer kleine onderneming • Elektronische handel Bijlagen • Verkoopovereenkomst • Handelshuurcontract • Leasingcontract • Checklist vaste kosten • Checklist liquiditeitsplan • Checklist financieringsplan • Checklist investeringsplan
154
BIJLAGE 1 VERKOOPOVEREENKOMST (winkelruimte) Tussen de ondergetekenden: 1
.................................................................................................................................... .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... Hierna genoemd “De verkoper”
2
.................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. Hierna genoemd “De koper”
Is het volgende overeengekomen: De verkoper verklaart bij deze te verkopen aan de koper, die aanvaardt: BESCHRIJVING VAN HET EIGENDOM ............................................................................................................................... ............................................................................................................................... ...............................................................................................................................
ALGEMENE VOORWAARDEN 1
Het eigendom wordt verkocht: voor vrij en onbelast van alle schulden, inschrijvingen, voorrechten en rechten van hypotheek hoegenaamd, In de staat waarin het zich thans bevindt en onder meer: zonder waarborg van maat of oppervlakte, al ware de verschillende één/twintigste of meer; met alle zichtbare en verborgen gebreken; met alle erfdienstbaarheden, ook al zijn deze niet bekend; met alle gemeenschappen.
2
De koper is gehouden de verzekeringspolissen betreffende het verkochte eigendom over te nemen en de premies te betalen vanaf de eerstvolgende vervaldag.
3
De koper zal het genot hebben van het eigendom: door het vrij gebruik vanaf ............... ........................................................................................................................................
4
De onroerende voorheffing, alle verhaalbelastingen en taksen alsmede het aandeel in de gemeenschappelijke lasten zullen door de koper betaald worden vanaf ........................ .......................................................................................................................................
5
De authentieke akte van verkoping zal verleden worden uiterlijk op ../../200. en dit op eerste verzoek van de koper door notaris(sen) ...............................................................
De kosten van deze akte, alsook eventueel de belastingen over de toegevoegde waarde, zijn ten laste van de koper.
PRIJS Deze verkoping is gedaan en aangenomen voor de prijs van ............................... euro; welke som de koper zich verplicht te betalen: a ...........................euro op het ogenblik der ondertekening van tegenwoordige verkoopovereenkomst. Waarover kwijting. b het saldo, of .......................................... euro bij het ondertekenen der authentieke akte. Ingeval van vertraging in betaling zal er door de koper een nalatigheidsintrest verschuldigd zijn, op de nog verschuldigde koopprijs van ……. procent ’s jaars. Ingeval van niet-naleving door de koper van de bij deze aangegane verbintenissen, zal deze verkoping van rechtswege ontbonden zijn. In dit geval zal …………………aan de verkoper toekomen ten titel van schadevergoeding. De verkoper behoudt zich nochtans het recht voor de gedwongen uitvoering van deze overeenkomst te vervolgen.
BIJZONDERE VOORWAARDEN
De koper zal zich onderwerpen aan de bedingen van het reglement van mede-eigendom en inwendige orde betreffende het appartementsgebouw alsook aan de beslissingen bevat in het beheersboek van het gebouw. In dubbel opgemaakt te ........................................................ Elke partij erkent één exemplaar ontvangen te hebben. Handtekening van alle betrokken partijen.
...........................................................
.........................................................................
...........................................................
.........................................................................
BIJLAGE 2 HANDELSHUUROVEREENKOMST
________________________________________________________________ TUSSEN A. Verhuurder : ...................................................................................................................... ......................................................................................................................
(Naam, Voornaam, Adres ; Firmanaam, Maatschappelijke zetel)
...................................................................................................................... ......................................................................................................................
(Naam, Voornaam, Adres ; Firmanaam, Maatschappelijke zetel)
die hoofdelijk en ondeelbaar gehouden zijn, hier vertegenwoordigd door ........................................................................................................, handelende als Lasthebber, of Degene die zich sterk maakt
EN B. Huurder :
.................................................................................................................... ....................................................................................................................
(Naam, Voornaam, Adres ; Firmanaam, Maatschappelijke zetel)
.................................................................................................................... ....................................................................................................................
(Naam, Voornaam, Adres ; Firmanaam, Maatschappelijke zetel)
die hoofdelijk en ondeelbaar gehouden zijn, hier vertegenwoordigd door ........................................................................................................, handelende als Lasthebber, of Degene die zich sterk maakt IS HET VOLGENDE OVEREENGEKOMEN : ART. 1 VOORWERP VAN HET CONTRACT De verhuurder verhuurt als handelshuurovereenkomst aan de huurder die aanvaardt: .................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................en gelegen................................................................................................ goed dat bekend is door de huurder die verklaart het volkomen te hebben bezichtigd en de verhuurder ervan vrijstelt een omstandigere beschrijving te geven. Bij het aankomen in het goed door de huurder, wordt een omstandige plaatsbeschrijving voor gezamenlijke rekening tussen partijen/door deskundige opgemaakt ; in het tweede geval wijzen de partijen als deskundige de heer...............................................................................aan. Aan deze deskundige wordt opgedragen ook over te gaan tot de plaatsbeschrijving bij het vertrekken, tenzij de ene of de andere partij de personalia van haar eigen deskundige mededeelt, en dit tenminste 15 dagen vóór de voor het proces-verbaal voorziene datum. Behoudens akkoord der partijen, geschiedt de plaatsbeschrijving ten vroegste op de laatste verhuringsdag die samen moet vallen met de ontruiming van de lokalen. Zowel bij het aankomen als bij het vertrekken zijn de partijen gebonden door de beslissing
van de deskundige(n), behoudens de gevallen van bedrog , feitelijke of stoffelijke vergissing of tegenstrijdigheid. Iedere onenigheid tussen deskundigen of partijen maakt het voorwerp uit van de door deze overeenkomst ingestelde arbitrage. De partijen verbinden zich ertoe aanwezig of regelmatig vertegenwoordigd te zijn bij de expertise zodat zij deze onherroepelijk tegensprekelijk achten. Behoudens akkoord der partijen kan de Huurder op geen enkel ogenblik voorstellen de vastgestelde of becijferde schade in natura te vergoeden. 2. DUUR a) De huurovereenkomst wordt toegestaan voor een termijn van negen opeenvolgende jaren die ingaat op....................................................... om te eindigen op................................................... b) De huurder kan de uitvoering van dit contract verzaken na afloop van elke periode van drie jaar mits een tenminste zes maanden op voorhand bij aangetekend schrijven betekende opzeggingstermijn. c) De verhuurder kan de uitvoering van dit contract verzaken na afloop van elke periode van drie jaar mits een opzeggingstermijn die tenminste één jaar op voorhand bij aangetekend schrijven betekend wordt in de bij de wet van 30 april 1951 op de handelshuurovereenkomsten bepaalde voorwaarden. d) De koper van het goed kan een einde stellen aan de huurovereenkomst mits een opzeggingstermijn van één jaar aan de huurder binnen de drie maanden na de aankoop, met inachtneming van de wettelijke voorwaarden. 3. BESTEMMING De lokalen, die niet de plaats kunnen zijn van enige openbare verkoping, worden verhuurd om als............................................................................................te dienen. Een deel van de gehuurde lokalen is bestemd voor de hoofdwoning van de huurder en zijn gezin. De huurder kan deze bestemming wijzigen, het goed volledig of gedeeltelijk onderverhuren, zijn rechten erop overdragen slechts met schriftelijke toestemming van de verhuurder, tenzij de overdracht of de onderverhuring geschiedt samen met de overdracht of het huren van de handelszaak betreffende al de rechten van de huurder, waarbij de bepalingen van de wet van 30 april 1951 op de handelshuurovereenkomsten in dit geval toepasselijk zijn. Hoe dan ook blijft de huurder hoofdelijk gehouden tot al de uit deze akte voortvloeiende verplichtingen. Art. 4 HUURPRIJS - INDEXERING Basishuurprijs van.................................. betaalbaar elke......................................... van elke...............................................................door doorlopende opdracht en op voorhand op rekening................................................, tot nieuwe instructie. Indexering verschuldigd aan de Verhuurder bij elke verjaardag van de inwerkingtreding van de huurovereenkomst, door toepassing van de volgende formule : basishuurprijs x nieuw indexcijfer -------------------------------basisindexcijfer Het basisindexcijfer is dit van de maand die voorafgaat aan die van het sluiten van de huurovereenkomst. Het nieuwe indexcijfer is dit van de maand die voorafgaat aan die van de verjaardag van de inwerkingtreding van de huurovereenkomst. Basisindexcijfer: maand....................................................................................................
Het betrokken indexcijfer is het overeenkomstig de wetgeving aangewezene en berekende. Het voor de handel bestemde deel van het gebouw bedraagt................ procent, voor toepassing van belastingbepalingen. Art. 5 GEMEENSCHAPPELIJKE LASTEN - PRIVEVERBRUIKEN - VOORSCHOTTEN De door de Huurder verschuldigde gemeenschappelijke lasten omvatten, onder andere, de kosten van water-, gas-, elektriciteitsverbruik, verwarming en onderhoud van het gebouw waarin het gehuurde goed zich zou bevinden, alsmede die betreffende de verlichting, de liften, de technische uitrustingen, de bezoldigingen van de syndicus (of van de rentmeester - privatief beheer - bij gebrek aan syndicus), het loon en de lasten van de gebeurlijke portiers, de geringe kosten en herstellingen aan de gemeenschappelijke delen ten gevolge van strafbare handelingen of vandalisme die toe te schrijven zijn aan personen welke aan het gebouw al dan niet vreemd zijn. Het aandeel van de door de Huurder verschuldigde gemeenschappelijke lasten wordt berekend op basis van de door de Verhuurder, zijn vertegenwoordiger of de syndicus tenminste éénmaal per jaar medegedeelde staten. Met het oog op vooruitzien, anticipatie en aflossing stort de Huurder samen met zijn huur, een voorschot dat bestemd is voor de dekking van deze kosten, tenzij de partijen ‘t ééns worden over een vast bedrag dat betaalbaar is samen met de huur. Bij ontvangst van de voormelde staat geeft de Verhuurder of de Huurder aan de andere partij het verschil tussen de gestorte voorschotten en de werkelijke lasten onmiddellijk terug. Het bedrag van het voorschot wordt jaarlijks herzien in functie van het bedrag der werkelijke uitgaven van het afgelopen boekjaar en de evolutie van de prijzen van bepaalde goederen en diensten of de, voorzienbare, evolutie van de gemeenschappelijke verbruiken. Ieder abonnement en contract betreffende geïndividualiseerde diensten en diensten voor privatieve doeleinden, zoals teledistributie, telefoon, elektriciteit, gas of huren van meters vallen uitsluitend ten laste van de Huurder. Bij gebrek aan doorgangsmeter voor drinkwater, draagt de Huurder bij in de verbruikkosten tot een bedrag van ........................................... Evenzo, in geval van installatie van collectieve verwarming en voorziening van warm water, zonder particuliere meters, draagt de Huurder bij in de verwarmingskosten tot een bedrag van ...........................................en in de kosten van warm watervoorziening tot een bedrag van ................................................. Voorschotten voor gemeenschappelijke lasten: ................................................... Voorschotten voor andere verbruiken ...................................…............................ 6. BIJ DE VERVALDATUM ONBETAALDE BEDRAGEN Bij vertraging in enige verschuldigde betaling is de Huurder, reeds bij de vervaldatum, van rechtswege en zonder voorafgaande ingebrekestelling, een interest van twaalf procent per jaar verschuldigd, waarbij de interest telkens gerekend wordt voor de volledige begonnen maand. Ingeval de verhuurder, na afloop van de huur, binnen de acht dagen na de afsluiting van de rekeningen, aan de huurder het gebeurlijke saldo van de huurwaarborg niet zou terugbetalen, levert het onregelmatig ingehouden bedrag, van rechtswege en zonder ingebrekestelling, ten voordele van de huurder een interest van één procent per maand vanaf de dag van de afsluiting van de rekeningen op, waarbij de interest van elke begonnen maand verschuldigd is voor de volledige maand. 7. BELASTINGEN - REGISTRATIE VAN DE HUUROVEREENKOMST Al de belastingen en taksen over het algemeen betreffende rechtstreeks of onrechtstreeks het gehuurde goed zijn door de Huurder verschuldigd, de onroerende voorheffing inbegrepen (het kadastraal inkomen bedraagt.....................). De zegel- en registratiekosten vallen ten laste van de Huurder die overgaat tot de formaliteit binnen de uit deze overeenkomst voortvloeiende wettelijke termijnen, en een geregistreerd origineel aan de Verhuurder na handeling zendt. Voor de heffing van de registratierechten worden de uit deze huurovereenkomst voortvloeiende niet becijferde
lasten geschat op............procent van de huur. Voorschot voor taksen, te storten samen met de huursom :....................................... 8. VERZEKERINGEN De Huurder is gehouden zich, tijdens de hele duur van de huurovereenkomst, regelmatig te laten verzekeren tegen de huurrisico’s zoals brand, waterschade en glasbraak. Bovendien dient hij zich te verzekeren tegen het burenverhaal. Indien er een collectieve verzekeringspolis bestaat, is de Huurder gehouden zijn aandeel ervan te betalen, onverminderd zijn verplichting om, desnoods, op zijn kosten een gebeurlijke dekking van aanvullende verzekering te laten waarborgen. 9. ONDERHOUD EN HERSTELLINGEN De Verhuurder neemt de aan het gehuurde goed te verrichten grote herstellingen op zich die, onder andere, de herstellingen aan het dak en de ruwbouw, de buitenverf en betimmering omvatten. Indien de uitvoering van dergelijke herstellingen nodig is, dient de Huurder de Verhuurder onverwijld ervan te verwittigen. Hij dient deze werkzaamheden zonder vergoeding te ondergaan, zelfs indien hun duur veertig dagen zou kunnen overschrijden. De Huurder neemt de huurherstellingen en het klein onderhoud op zich. Jaarlijks laat hij de schoorstenen en andere afvoerbuizen onderhouden. Al de installaties, leidingen en toestellen dienen door de Huurder in goede staat van werking te worden gehandhaafd en te worden beschermd tegen vorst en andere risico’s. Indien de lokalen voorzien zijn van een privé lift dient de Huurder een onderhoudscontract te sluiten bij een erkende firma en de bedingen ervan scrupuleus in acht te nemen. De Huurder gaat over tot het onderhoud en de herziening van de sanitaire installaties, met inbegrip van de ketelsteenverwijdering van de individuele verwarmingsketel, de vervanging van kranen, de ontstopping van de leidingen enz. ij is gehouden de putten (septische putten, regenputten, ...) te laten schoonmaken en de afvoerbuizen alsmede de dakgoten te reinigen. Hij vervangt iedere gebroken of gebarsten ruit, ongeacht de oorzaak ervan. Hij onderhoudt in volkomen staat de luiken. Hij draagt de kosten die veroorzaakt worden door strafbare handelingen of vandalisme welke toe te schrijven zijn aan personen die aan het gebouw al dan niet vreemd zijn. Hij onderhoudt in goede staat de gebeurlijke tuin, alsmede de terrassen en de privatieve omtrek. 10. WIJZIGINGEN AAN HET GEHUURDE GOED Al de werkzaamheden, verfraaiingen, verbeteringen, verbouwingen van het gehuurde goed kunnen slechts worden uitgevoerd mits schriftelijke toestemming van de verhuurder. Behoudens andersluidende overeenkomst bij het schriftelijk afleveren van deze toestemming, zijn deze zonder vergoeding aan de verhuurder verworven, die echter de mogelijkheid behoudt te vragen dat de lokalen in hun oorspronkelijke staat hersteld wordt. Evenwel kan de huurder in de gehuurde lokalen iedere voor zijn bedrijf nuttige verbouwing verrichten in de bij de wet op de handelshuurovereenkomsten bepaalde voorwaarden. De verbouwingen van de lokalen die opgelegd worden door de toepassing van door de staatsoverheid uitgevaardigde bestaande of latere reglementen, vallen uitsluitend ten laste van de huurder. In geval van verandering of wijziging van de buitensloten of andere mechanismen op initiatief van de Huurder, zorgt deze ervoor aan de Verhuurder een volledig stel sleutels of inrichtingen over te maken, die ervoor bestemd zijn in zijn afwezigheid de toegang tot de lokalen of hun sluiting toe te laten in geval van dringende nood met de bedoeling de lokalen, hun bijgebouwen, en de naburige, gemeenschappelijke of privatieve gebouwen te beveiligen. Deze bepaling infereert geenszins enige decharge die uitgaat van de Verhuurder of van een orgaan van een medeëigendom, of van een medeëigenaar,
evenmin een te hunnen laste gelegde verplichting. Ze sluit evenmin de gebeurlijke verplichting uit ieder stel of inrichting te leveren krachtens een medeëigendomsbeslissing. 11. HUISHOUDELIJK REGLEMENT - GEMEENSCHAPPELIJKE DELEN Bij deze overeenkomst deelt de Verhuurder aan de Huurder het bestaan van een huishoudelijk reglement (dat dient te worden nagekomen op dezelfde wijze als de verplichtingen van deze akte) en van het register der beslissingen van de algemene vergadering der medeëigenaars mede, welke kunnen worden geraadpleegd op de door de syndicus aangewezen zetel van de vereniging der medeëigenaars. Indien het gehuurde goed deel uitmaakt van een gebouw dat niet onderworpen is aan de wetgeving op de gedwongen medeëigendom van de gebouwen, is de Huurder gehouden het bij deze overeenkomst gevoegd of later opgemaakt en afgeleverd gebeurlijk huishoudelijk reglement in acht te nemen voor zover het, in dit laatste geval, op dezelfde wijze toegepast wordt op de bewoners of binnen de categorieën bewoners en verplichtingen bevat die onder die van een goede huisvader vallen. De verplichting van de Huurder tot genieten van de gehuurde lokalen als een goede huisvader is ook toepasselijk op de gemeenschappelijke of bijkomende delen van het door hem bewoonde gebouw. De gewone huisdieren worden toegelaten met inachtneming van de wetgeving en voor zover zij geen, zelfs sporadische, hinder van welke aard dan ook uitmaken. 12. OPZEGGING TEN NADELE VAN DE HUURDER Bij opzegging van deze overeenkomst door de schuld van de Huurder dient deze al de uit deze opzegging voortvloeiende kosten en uitgaven te dragen en, benevens een wederverhuringsvergoeding die overeenstemt met drie maanden huursom, de herstellingskosten te betalen alsmede het volledige honorarium van de met de plaatsbeschrijving bij het vertrekken belaste deskundige(n), de vervallen huursommen en het honorarium volgens erkend tarief van de makelaar voor zover deze, in dit laatste geval, belast werd met de wederverhuring bij geregistreerd geschrift binnen de acht dagen na afloop van deze overeenkomst en in zijn opdracht slaagde binnen de drie maanden na de registratie. De hierboven vermelde wederverhuringsvergoeding wordt op zes maanden gebracht gesteld dat er zou zijn gebleken dat de Huurder de gehuurde lokalen zonder verwittiging verliet en zijn uit deze overeenkomst voortvloeiende verplichtingen niet meer vervulde. 13. FAILLISSEMENT EN ANDERE SAMENLOPEN Bij faillissement, minnelijk of gerechtelijk akkoord, bankbreuk, vernietiging of invereffeningsstelling van de huurder, eindigt deze huurovereenkomst automatisch. In deze gevallen is de huurder een wederverhuringsvergoeding verschuldigd die overeenstemt met drie maanden op deze datum van kracht zijnde huursom, en dit onverminderd de uit deze overeenkomst voortvloeiende en te zijnen laste gelegde verplichtingen, met uitsluiting van de wederverhuringsvergoeding die bepaald wordt bij het artikel betreffende de opzegging ten nadele van de huurder. 14. HUURWAARBORG De Huurder is gehouden een bedrag van .......................................................als garantie van de naleving van zijn verplichtingen te bezorgen. Deze garantie wordt na afloop van de huurovereenkomst teruggegeven, onder aftrek van de gebeurlijk verschuldigde sommen, na goede en volledige nakoming van al de verplichtingen van de Huurder. Behoudens akkoord van de partijen brengt de teruggave van de garantie geen decharge van de nog verschuldigde gebeurlijke lastensaldi mede, met uitzondering van die welke vereffend worden na afloop van de huurovereenkomst. Intussen kan deze garantie niet worden aangewend voor de betaling
van één of meer huursommen of lasten. Jaarlijks wordt zij aangepast in functie van de evolutie van de huurprijs. a. Garantie in speciën. De huurder stort aan de verhuurder, bij de ondertekening van deze huurovereenkomst, een som van............…………………………………………………. b. Deposito’s van kas- of obligatiebons. De huurder overhandigt de verhuurder kasbons of staatsobligaties waarvan de interest gekapitaliseerd wordt. Op de vervaldatum van deze waarden kan de verhuurder waarden afkopen van dezelfde soort als de door de huurder gedeponeerde tegen de rentevoet van de dag en voor een bedrag dat tenminste overeenstemt met de weer aangepaste waarborg. c. Bewaargeving van waarden bij....................................voor een bedrag van................................benevens lasten. d. Garantie gegeven door..................................................................................... voor een bedrag van .......................................................................................benevens lasten. De garantie dient te worden gesteld in overeenstemming met de duur van de huurovereenkomst en haar opvraging mogelijk te worden gemaakt binnen de stoffelijk of juridisch nodige perioden. Behoudens akkoord van de Verhuurder kan de Huurder niet beschikken over de lokalen zolang de garantie niet gesteld werd, tenzij hij als pand aan de Verhuurder een cheque van een identiek bedrag overhandigt, die vijftien dagen later kan worden verzilverd en teruggegeven reeds bij het stellen van de garantie. 15. BEZICHTIGINGEN VAN DE VERHUURDER - AANPLAKKEN - ONTEIGENING De verhuurder of zijn in de ruimste zin genomen vertegenwoordiger heeft het recht binnen de vijftien maanden die voorafgaan aan het einde van het contract wegens opzegging of vervaldatum van een termijn, het goed door gegadigden, twee dagen per week, op basis van twee opeenvolgende uren, te laten bezichtigen. Behoudens andersluidende overeenkomst zorgt de Verhuurder ervoor dat de affiches (die door de Huurder tijdens diezelfde periode op zichtbare plaatsen van het gehuurde goed dienen te worden geduld) niet van dien aard zijn dat zij een abnormale stoornis, wegens hun plaats, aan de Huurder veroorzaken of dat zij bij hem ontijdige bezichtigingen of contacten medebrengen. Het voorgaande is ook van toepassing in geval van verkoop van het goed. De Huurder zorgt ervoor met de Verhuurder samen te werken in de veronderstelling van werkzaamheden die de Verhuurder op zich moet nemen, op het gebied van de toegankelijkheid tot de lokalen. De Verhuurder mag ook een afspraak maken met de Huurder, teneinde de goede nakoming van de verplichtingen van de Huurder te controleren of het goed te laten bezichtigen door een professional in onroerend goed, handelaar, makelaar, aannemer, architect, enz. Deze mogelijkheid dient rekening te houden met het privé leven van de Huurder, te goeder trouw en met de grootste gematigdheid te worden uitgeoefend. Bij onteigening verwittigt de Verhuurder de Huurder die aanspraak kan maken op geen enkele vergoeding. Hij laat zijn rechten slechts tegen de onteigende instantie gelden zonder rechtstreeks of onrechtstreeks inbreuk te maken op de vergoedingen die aan de Verhuurder verschuldigd zijn.
16. DOMICILIERING Voor al hetgeen de huurovereenkomst betreft, haar ontstaan, uitvoering en gevolgen kiest de Huurder woonplaats in de gehuurde lokalen. 17. STEDENBOUWKUNDIGE VERPLICHTINGEN Ten opzichte van de voor het goed ontworpen of aangegeven bestemming verklaart de huurder iedere nodige stap te hebben ondernomen en iedere inlichting te hebben ingewonnen over de naleving van de stedenbouwkundige wetgeving betreffende, onder andere, het gebruik van het gebied waarin het gebouw staat, en de stedenbouwkundige voorschriften inzake toekenning van stedenbouwvergunning, enz. Dientengevolge heeft de Verhuurder geen waarborgverplichting aangaande de door de Huurder ontworpen of aangegeven bestemming van het goed, behoudens gemotiveerd stilzwijgen of bedrog. Al de bij toepassing van de wetgeving verschuldigde rechten of boeten worden uitsluitend door de huurder gedragen, waarbij de verhuurder slechts gehouden is binnen de bij vorig lid aangeroerde grenzen 18. ARBITRAGE Ieder geschil betreffende deze overeenkomst wordt uitsluitend gebracht vóór de Voorzitter van de Kamer van Arbitrage en Bemiddeling v.z.w., lic. rechten (tel.: 02.511.39.90 – fax: 02.513.63.29 – e mail:
[email protected] - website: www.arbitrage-mediation.be), of, bij verhindering, vóór de Ondervoorzitter, of iedere andere door hen onder de andere leden van de Kamer aangewezen arbiter. De partijen verwijzen onherroepelijk naar de wet en het reglement van de Kamer wat de procedure betreft, alsmede de kosten en uitgaven. 19. BIJZONDERE BEDINGEN Gedaan te.........……………………………………………………..................................., op.................................................................................. in vier originele exemplaren, waarbij de Verhuurder één bewaart en de Huurder drie originele exemplaren ontvangt. Deze zorgt ervoor de verhuurder een aan de registratieformaliteit vooraf onderworpen origineel exemplaar te overhandigen. De Verhuurder*
De Huurder*
* : Naam, Voornaam, handtekening, gebeurlijk hoedanigheid, dit alles voorafgegaan door de melding " Gelezen en Goedgekeurd "
BIJLAGE 3
Tussen
FORTIS LEASE CT N.V., Gentsesteenweg 1440, 1082 Brussel, HRB 357.757, BTW BE 401.108.064 Tel. 02/506.02.11, Telefax 02/511.99.60, FORTIS Bank rekeningnummer 210-0068051-09, C.D.V. 22.057,
hierna de leasinggever genoemd,
Leasingcontract Nr :
en, Naam : Adres : Btw nummer : Handelsregisternr : Telefoonnummer : Bankrekeningnr :
Fax :
hierna de leasingnemer genoemd, worden de hiernavolgende algemene (deel 2) en bijzondere voorwaarden (deel 1) overeengekomen:
Deel 1: Bijzondere voorwaarden Artikel 1 : Materieel, investeringsbedragen en leverancier Omschrijving materiaal MERCEDES C 220 2.2 CDI Classic M6 136 PK Berline
Leverancier
A : Prijs van het materieel, BTW niet inbegrepen : B : Belasting op de inverkeerstelling (B.I.V.) C : Fiscale zegel, BTW niet inbegrepen : TOTAAL INVESTERINGSBEDRAG, BTW niet inbegrepen :
Bedrag
EUR EUR EUR EUR
Artikel 2 : Duurtijd, periodiciteit en inschrijvingsregime A : Duurtijd van het contract in maanden Vanaf (vermoedelijke leveringsdatum) B : Periodiciteit
maandelijks
Vooraf of achteraf betaalbaar C : De inschrijving gebeurt op naam van de leasingnemer
vooraf
Artikel 3 : Huurprijs : TOTALE HUURPRIJS A : financieel gedeelte op het totale investeringsbedrag B : verkeersbelasting C : radiotaks (niet onderworpen aan BTW) bij D : verzekering bonus malus graad 14 E : onderhoud F : management fee
EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR
Betaalbaar: maandelijks, exclusief B.T.W. Vertragingsrente : 1,5 % maandelijks met een forfaitaire vergoeding van EUR 12,50 Artikel 4 : Leveringsplaats van het materieel : N.V. GHISTELINCK INVEST, FRANKLIN ROOSEVELTLAAN 165, B-8790 WAREGEM Artikel 5 : Aankoopoptie (exclusief B.T.W.) : EUR Deel 2: Algemene voorwaarden Artikel 1 : Aankoop en keuze materieel De leasinggever geeft in huur aan de leasingnemer, die aanvaardt, het materieel beschreven in artikel 1 van de Bijzondere Voorwaarden. Dit materieel werd specifiek met het oog op de verhuring aangekocht door de leasinggever en dit volgens de aanduidingen van de leasingnemer en is uitsluitend bestemd voor beroepsdoeleinden. De leasinggever laat het aan de leasingnemer over het materieel dat het voorwerp uitmaakt van het leasingcontract vrij te kiezen en tevens de verkoper van het materieel aan te duiden. Derhalve kan de leasinggever noch de verantwoordelijkheid opnemen betreffende de gevolgen van de keuze van het materieel, noch waarborgen dat de verkoper al zijn verplichtingen zal nakomen. Artikel 2 : Inwerkingtreding De duur van de huurperiode, de periodiciteit van de huurprijzen en de voorziene datum van inwerkingtreding van de huurperiode zijn bepaald bij artikel 2 van de Bijzondere Voorwaarden. Ingeval de verkoper van het materieel dit niet geleverd heeft op de voorziene datum, zal de huurperiode in werking treden op de datum van de werkelijke levering, zonder dat de leasingnemer enig verhaal tegen de leasinggever kan uitoefenen. Indien de effectieve levering van het materieel meer dan drie maanden na de de voorziene leveringsdatum plaatsvindt, zullen de huurprijzen bij de inwerkingtreding aangepast worden in functie van de evolutie van de Prime Rate voor identieke looptijden als deze van het contract, indien deze gestegen is. De Prime Rate is de rentevoet zoals deze dagelijks gepubliceerd wordt in de Belgische financiële pers of Reuters. Bij gebreke aan publicatie van de Prime Rate, zullen de op dat ogenblik geldende marktvoorwaarden toegepast worden. Artikel 3 : Huurprijs – belastingen en taksen De totale huurprijs en zijn samenstelling zijn vastgesteld bij artikel 3 van de Bijzondere Voorwaarden. Indien de som van al de uitgaven zou verschillen van het totaal investeringsbedrag voorzien bij artikel 1 van de Bijzondere Voorwaarden, dan zal het huurprijzenprogramma in functie van dit verschil worden aangepast. De huurprijs is ondeelbaar en betaalbaar op de bankrekening van de leasinggever . Voor iedere huurprijs niet op zijn vervaldag betaald, zal de leasingnemer van rechtswege en zonder aanmaning, een interest verschuldigd zijn berekend pro rata temporis tegen een rentevoet van 1,5% per maand, bovendien verhoogd met een forfaitaire vergoeding van EUR 12,40. Geen enkele klacht of geschil, van welke aard ook, schort de verplichting tot betaling op. Alle huidige en toekomstige belastingen en taksen, onverschillig welke, die het materieel rechtstreeks of onrechtstreeks belasten of verschuldigd zijn wegens onderhavig contract vallen ten laste van de leasingnemer. Artikel 4 : Levering materieel - voorschotten De leasingnemer moet op zijn kosten het gehuurde materieel in ontvangst nemen op de plaats beschreven in artikel 4 van de Bijzondere Voorwaarden. Bij de levering zal er een verslag opgemaakt worden, getekend door de leasingnemer en de verkoper en waarin vastgesteld wordt dat het materieel in perfecte staat verkeert, vrij is van zichtbare gebreken en dat het overeenstemt met hetgeen de leasingnemer gespecifieerd heeft. Indien de leasinggever voor het uitvoeren van de bestelling voorschotten heeft betaald aan de leverancier, dan verbindt de leasingnemer zich onvoorwaardelijk tot het terugbetalen van deze voorschotten aan de leasinggever wanneer de bestelling of levering niet of niet volledig wordt uitgevoerd om welke reden dan ook. Artikel 5 : Wettelijke en reglementaire voorschriften
De leasingnemer is ertoe gehouden, zolang hij het gehuurde materieel onder zich houdt, zich in regel te stellen - op eigen kosten en onder zijn eigen verantwoordelijkheid - met de wettelijke en reglementaire voorschriften inzake vervoer, verzekering, wegverkeer, technische controle , belastingen en taksen, met betrekking tot het materieel, voorwerp van dit contract. De leasingnemer zal volledig de schadelijke gevolgen dragen die zouden kunnen voortspruiten voor de leasinggever, wegens het niet naleven van deze wetgevingen. De leasingnemer zal het nodige doen opdat het gehuurde materieel zou beantwoorden aan de technische voorwaarden opgelegd door de wetgeving voor het type van materieel, voorwerp van dit contract. De door de leasinggever krachtens de wet verschuldigde radiotaks is inbegrepen in de totale huurprijs en is vermeld in Art 3c van de Bijzondere Voorwaarden. De eventuele wijzigingen in de radiotaks worden ten allen tijde doorgerekend in de totale huurprijs. Artikel 6 : Bijzondere voorwaarden voor voertuigen Voorziet artikel 2c van de bijzondere voorwaarden in de inschrijving van het voertuig op naam van de leasinggever en de eventuele Belasting op Inverkeerstelling ( B.I.V.) wordt vermeld in art. 1b van die voorwaarden, dan wordt de B.I.V. mee opgenomen in de huurprijs onder artikel 3a van de Bijzondere Voorwaarden. Indien de B.I.V. niet is opgenomen in Art. 1b van de Bijzondere Voorwaarden, zal zij éénmalig worden doorgefactureerd.De verkeersbelasting is inbegrepen in de totale huurprijs en wordt vermeld in Art. 3b van de Bijzondere Voorwaarden. De eventuele wijzigingen in de verkeersbelasting worden ten allen tijde doorgerekend in de totale huurprijs. Voor andere voertuigen dan personenwagens, voertuigen voor dubbel gebruik, lichte bedrijfswagens en minibussen, wordt de verkeersbelasting rechtstreeks betaald door de leasingnemer aan de belastingsdienst. De leasinggever kan aan de leasingnemer het bewijs van die betaling vragen. Indien deze belasting door de leasinggever betaald werd, zal de leasinggever deze aan de leasingnemer doorfactureren. Voorziet artikel 2C van de Bijzondere Voorwaarden in de inschrijving van het voertuig op naam van de leasingnemer, dan doet de deze zelf het nodige voor de inschrijving van het voertuig en de betaling van de verschuldigde taksen. De leasinggever kan aan de leasingnemer het bewijs van die betaling vragen. De leasingnemer verbindt er zich toe binnen de veertien dagen na inschrijving van het voertuig, een kopie van het inschrijvingsbewijs D.I.V aan de leasinggever te bezorgen. De leasingnemer is verplicht het gehuurde materieel ingeschreven te houden op zijn naam gedurende de gehele duurtijd van het contract. Artikel 7 : Inspectie materieel Het is de leasingnemer verboden zich van het gehuurde materieel te ontdoen zonder voorafgaand en schriftelijk akkoord van de leasinggever. De leasinggever of de door haar aangestelde persoon mag ten alle tijde het gehuurde materieel inspecteren, waar het zich ook bevindt. Artikel 8: Notificatie Indien de leasingnemer niet de eigenaar is van het onroerend goed waar het gehuurde materieel zich bevindt, of indien hij ophoudt er eigenaar van te zijn tijdens de duur van het leasingcontract, dan verbindt hij er zich toe aan de eigenaar van het onroerend goed kennis te geven dat het gehuurde materieel hem niet toebehoort en het dus niet mag begrepen worden in het voorrecht vermeld in artikel 20, 1° van de wet van 16 december 1851. Artikel 9 : Onderhuur – afstand van recht De leasingnemer mag noch onderverhuren noch zijn rechten en verplichtingen tegenover de leasinggever afstaan. Deze laatste mag haar rechten tegenover de leasingnemer aan een derde afstaan. Artikel 10 : Gebruik en onderhoud van het materieel De leasingnemer verbindt er zich toe het gehuurde materieel volgens zijn bestemming, conform de richtlijnen van de constructeur van het materieel en als een goed huisvader te gebruiken. Hij moet, op zijn kosten, alle onderhoudswerken en alle herstellingen uitvoeren, welke ook de oorzaak ervan weze ( zoals onder meer normaal gebruik , overmacht, verborgen gebreken). Artikel 11 : Verborgen gebreken De leasinggever waarborgt de verborgen gebreken niet. Geen enkel verhaal kan dus tegen haar uit dien hoofde uitgeoefend worden . Nochtans staat zij aan de leasingnemer alle rechten af die zij tegenover de verkoper van het gehuurde materieel zou kunnen hebben uit hoofde van verborgen gebreken. De verantwoordelijkheid tegenover derden wegens het gebruik van het gehuurde materieel berust uitsluitend bij de leasingnemer zelfs indien de schade veroorzaakt wordt door gebreken van het materieel . Artikel 12 : Toevoeging van bestanddelen De leasingnemer mag aan het gehuurde materieel bestanddelen toevoegen voor zover zij de waarde van het materieel niet verminderen en zij het gebruik van het materieel volgens de oorspronkelijke bestemming niet beletten. In dit geval worden deze bestanddelen automatisch vanaf de toevoeging de eigendom van de leasinggever en maken zij voortaan deel uit van het gehuurde materieel zonder vergoeding aan de leasingnemer. Artikel 13 : Meldingsplicht De leasingnemer is ertoe gehouden onmiddellijk de leasinggever per aangetekende brief te verwittigen ingeval : a) een derde beslag zou leggen op het geheel of een gedeelte van het gehuurde materieel of op het goed waar het materiaal wordt gebruikt of maatregelen van bewaring zou nemen betreffende dit materieel ; in dergelijk geval moet de leasingnemer aan de beslagleggende partij betekenen dat het materieel aan de leasinggever toebehoort ; b) het geheel of een gedeelte van het materieel zou betrokken zijn bij een ongeval dat lichamelijke of stoffelijke schade veroorzaakt ; c) het geheel of een gedeelte van het materieel zou opgeëist, gestolen of beschadigd worden. d) de nummerplaat en/of het inschrijvingsbewijs zou gestolen worden, of hij ze om welke reden dan ook niet meer in zijn bezit zou hebben; ongeacht of het voertuig op de naam van de leasinggever of op de naam van de leasingnemer is ingeschreven. e) hij het voorwerp uitmaakt van een aanvraag tot gerechtelijk akkoord of een infaling verklaring. f) er een wijziging optreedt met betrekking tot de verzekering van het materieel. De leasingnemer zal alle nadelige gevolgen dragen die zouden kunnen voortvloeien voor de leasinggever wegens het niet of laattijdig naleven van bovenvermelde meldingsplicht. Artikel 14 : Technische controle De leasingnemer dient het voertuig op de technische controle aan te bieden op de tijdstippen voorzien door de van kracht zijnde wetgeving. Zo de leasingnemer nalaat het gehuurde materieel op het vastgelegde tijdstip aan de technische controle aan te bieden, dan mag de leasinggever zelf of een door haar aangeduide persoon dit doen op kosten van de leasingnemer. Artikel 15 : Verzekering Gedurende de gehele looptijd van dit contract zal de leasingnemer zijn burgerlijke aansprakelijkheid uit hoofde van het gebruik en het bewaren van het gehuurde materieel doen verzekeren en dit in overeenstemming met de bepalingen van de wetgeving betreffende de verzekering der autovoertuigen. De leasingnemer zal eveneens, gedurende de gehele looptijd van dit contract het gehuurde materieel verzekeren tegen de risico's brand, diefstal en beschadigingen of vernielingen, voor een verzekerde waarde die op elk ogenblik voldoende moet zijn om het totaal verlies van het gehuurde materieel te dekken.
Dit verzekeringscontract zal bedingen dat de leasinggever de begunstigde is van de bij een schadegeval uitgekeerde vergoeding en dat de verzekeringsmaatschappij zich ertoe verbindt de leasinggever van iedere oorzaak van ophouding of schorsing van verzekering in te lichten. Het verzekeringscontract dient vóór de levering van het materieel met een door de leasinggever erkende maatschappij te worden afgesloten. Op aanvraag van de leasinggever, zal de leasingnemer het bestaan van het verzekeringscontract en de betaling van de premies dienen te bewijzen. Artikel 16 : Eigendomsplaatje De leasingnemer verbindt er zich toe op duidelijk zichtbare en bestendige wijze op het gehuurde materieel de aanduiding aan te brengen dat het eigendom is van de leasinggever. Artikel 17 : Opzegging De leasinggever kan zonder aanmaning en zonder voorafgaandelijke tussenkomst van de rechter een einde maken aan het leasingcontract of het schorsen door een kennisgeving per aangetekende brief aan de leasingnemer : a) ingeval de leasingnemer één van zijn verplichtingen niet nakomt die hem krachtens onderhavig contract opgelegd zijn of krachtens enig ander contract afgesloten tussen de leasinggever of een met haar verbonden vennootschap en de leasingnemer of een met deze verbonden vennootschap ; b) ingeval van vereffening van de leasingnemer, alsook ingeval van overlijden of onbekwaamheid, indien de leasingnemer een natuurlijk persoon is ; c) ingeval de leasingnemer zijn betalingen staakt, of ingeval van aanvraag tot uitstel van betaling of tot minnelijke schikking, ingeval van faillissement of indien een wissel, orderbrief of cheque die zijn handtekening draagt zou geprotesteerd worden, of indien een beslag te zijnen laste zou plaatsvinden ; d) indien de leasingnemer zijn beroepsactiviteit staakt. Artikel 18 : Opzeggingsvergoeding Ingeval het contract beëindigd wordt bij toepassing van voorgaand artikel, zal de leasingnemer aan de leasinggever, naast alle openstaande en vervallen schulden, een schadevergoeding moeten betalen die forfaitair en onherroepelijk vastgesteld is op het bedrag van de op de dag van de beëindiging nog te vervallen huurprijzen geactualiseerd aan de rentevoet van het contract verminderd met 2 %, verhoogd met het bedrag van de aankoopoptie zoals vermeld in de Bijzondere Voorwaarden. Nochtans zal deze schadevergoeding verminderd worden, binnen de grenzen van haar bedrag : - met de verkoopprijs, zonder taksen, indien het materieel verkocht is , - met het investeringsbedrag, zonder taksen, indien het materieel het voorwerp uitmaakt van een nieuw leasingcontract, - met de opbrengst, zonder taksen, van de verhuring van het materieel na de beëindiging, indien het materieel verhuurd is. Van deze vermindering worden alle kosten van herstelling, herplaatsing, vervoer, bewaring, commissies en alle andere kosten afgetrokken die de leasinggever als goede huisvader aan derden heeft moeten betalen. De leasinggever kent aan de leasingnemer of de door hem aangeduide derde het recht toe om binnen een termijn van veertien kalenderdagen te rekenen vanaf de datum van de beëindiging hem een onherroepelijk bod per aangetekend schrijven te laten geworden voor de aankoop van het materieel mits contante betaling binnen dezelfde termijn. Het staat de leasinggever vrij dit bod al dan niet te aanvaarden. Na deze termijn zal de leasingnemer geen bezwaren meer mogen opwerpen tegen de bekomen prijs, de modaliteiten van de verkoop en de blootgestelde kosten. Vanaf het ogenblik van het versturen van de eindafrekening van de schadevergoeding tot op de datum van volledige en effectieve betaling ervan zal een verwijlinterest verschuldigd zijn van 1,5 % per maand. Artikel 19 : Teruggave materieel Binnen de twee kalenderdagen die volgen op het einde van het leasingcontract, wat ook de oorzaak van dit einde weze, zal de leasingnemer op zijn kosten het gehuurde materieel aan de leasinggever moeten teruggeven, samen met de reglementaire documenten en stukken die betrekking hebben op het materieel. Voor elke dag vertraging zal een vergoeding verschuldigd zijn gelijk aan het pro rata gedeelte van de contractueel voorziene huurprijs. De teruggave zal plaatsvinden op eender welke plaats in België door de leasinggever aangeduid . Het materieel moet onbeschadigd zijn en in perfecte staat van werking verkeren. De leasinggever heeft het recht een verslag op te maken en het ter kennis te brengen van de leasingnemer die het recht zal hebben zijn opmerkingen te laten geworden binnen de 48 uur. Elke schade die de normale slijtage te boven gaat, zal door de leasingnemer gedragen worden. Artikel 20 : Terugname materieel Ingeval het materieel niet wordt teruggegeven binnen de termijnen en onder de voorwaarden zoals in vorig artikel voorzien, zal de leasinggever het recht hebben zonder verwittiging en op kosten van de leasingnemer over te gaan tot het weghalen van dit materieel, waar het zich ook moge bevinden, zonder dat de leasingnemer het recht heeft zich hiertegen te verzetten en onverminderd haar andere rechten. Artikel 21 : Aankoopoptie - verderhuuroptie Op het einde van de huurperiode zal de leasingnemer het gehuurde materieel overeenkomstig artikel 19 teruggeven of, voor zover hij alle huurverplichtingen heeft nagekomen, de keuze hebben tussen : - het materieel te kopen voor de prijs vastgesteld in Art. 5 van de Bijzondere Voorwaarden, alle taksen ten laste van de koper. De koopprijs stemt overeen met de vermoedelijke residuele waarde van het materieel op het einde van de huurperiode. De eigendom van het materieel zal slechts overgedragen worden na de volledige betaling van voormelde koopprijs. het materieel verder te huren voor een periode van één jaar, jaarlijks hernieuwbaar en mits voorafbetaling van een jaarlijkse huurprijs. Deze bedraagt het eerste jaar 70 % van de aankoopoptie zoals bepaald in Art. 5 van de Bijzondere Voorwaarden en 40 % het tweede jaar. De daarop volgende jaren is de jaarlijkse voorafbetaalbare huurprijs gelijk aan EUR 200,00. In dit geval van verderhuur zullen alle artikelen van de Algemene Voorwaarden en artikel 6 van de Bijzondere Voorwaarden (indien van toepassing) van het contract van kracht blijven. Gedurende de periode van verderhuur kan de leasingnemer het materieel kopen aan 40 % van de aankoopoptie zoals bepaald in Art. 5 van de Bijzondere Voorwaarden, gedurende het eerste jaar en aan EUR 200,00 voor elk van de daaropvolgende jaren, alle taksen ten laste van de koper. Gedurende de periode van verderhuur, voor zover het voertuig ingeschreven is op de naam van de leasinggever, zullen de jaarlijks verschuldigde verkeersbelasting en radiotaks éénmalig worden doorgefactureerd zoals bepaald in Art. 5 en 6 van de Algemene Voorwaarden. Voor zover het voertuig ingeschreven is op naam van de leasingnemer, zal de radiotaks éénmalig worden doorgefactureerd zoals bepaald in datzelfde artikel 5. De leasingnemer zal zijn keuze kenbaar maken ten laatste binnen de acht dagen vóór het einde van de huurperiode, bij middel van een aan de leasinggever gericht aangetekend schrijven. Artikel 22 : Einde van de huurperiode In geval van stilzwijgen van de leasingnemer op het einde van de huurperiode, zal de leasinggever het recht hebben : - hetzij de leasingnemer te verzoeken het gehuurde materieel terug te geven op de door de leasinggever aangeduide plaats; - hetzij aan de leasingnemer een factuur op te sturen voor de verderhuur of verkoop van het materieel volgens de modaliteiten bepaald in het vorige artikel. In dit laatste geval betekent het stilzwijgen van de leasingnemer na acht kalenderdagen volgend op de factuurdatum de aanvaarding van de verderhuur of verkoop en de eruit voortvloeiende voorwaarden zoals in vorig artikel bepaald. Artikel 23 : Verdwijning of vernietiging van het materieel
Het contract neemt van rechtswege een einde op de datum van verdwijning of vernieling van het gehuurde materieel, welke ook de oorzaak ervan moge wezen. In dergelijk geval, zal de leasingnemer, ongeacht de door zijn verzekeraar voorziene schaderegeling, aan de leasinggever binnen de zestig dagen na de beëindiging van het contract, naast alle openstaande vervallen schulden, een schadevergoeding betalen gelijk aan de totaliteit van de nog te vervallen huurprijzen vermeld onder Art. 3a van de Bijzondere Voorwaarden geactualiseerd aan de rentevoet van het contract verminderd met 2 %, verhoogd met de bij Art. 5 van de Bijzondere Voorwaarden vastgelegde aankoopoptie. Op elk bedrag dat op vermeld tijdstip onbetaald is, zal een verwijlinterest verschuldigd zijn van 1,5 % per maand. Deze schadevergoeding zal verrekend worden in meer of in min met de desgevallend door de verzekeraar aan de leasinggever uitgekeerde vergoedingen. De leasinggever zal, indien daartoe reden is, aan de leasingnemer de netto ontvangen verkoopprijs van het wrak terugstorten. Artikel 24 : Wet op de bescherming van de privacy Teneinde de financiële toestand en de solvabiliteit van de leasingnemer te beoordelen, verzamelt de leasinggever alle inlichtingen die ze noodzakelijk acht. Deze gegevens worden verwerkt in een bestand waarvan de leasinggever de houder is. Ze mogen meegedeeld worden o.a. aan de Centrale voor Uitwisseling van Gegevens over het Risiko van de Koninklijke Beroepsvereniging van het Krediet, Blijde Inkomstlaan 12, 1040 Brussel. De gegevens worden bewaard door de leasinggever in de mate dat het noodzakelijk is om het beheer te verzekeren van het contract en met het oog op commerciële promoties. De leasingnemer erkent dat hij door de leasinggever in kennis werd gesteld van de inzameling van deze gegevens en van het gebruik dat ervan gemaakt kan worden. De leasingnemer heeft het recht om kosteloos kennis te krijgen van de hem betreffende gegevens en om onjuiste gegevens te verbeteren mits een aanvraag per aangetekend schrijven aan de leasinggever. Bijkomende inlichtingen kunnen worden bekomen bij de Commissie van de Bescherming van de Persoonlijke levenssfeer, Regentschapstraat 61, 1000 Brussel. De leasingnemer wordt eveneens in kennis gesteld dat de tekortkomingen van betaling geregistreerd kunnen worden bij de centrale databank van de Nationale Bank van België. Artikel 25 : Ontbinding van de koopovereenkomst Bij ontbinding van de koopovereenkomst na de aanvang van de huurperiode blijven de gefactureerde huurtermijnen behouden voor de leasinggever en zal de leasingnemer een schadevergoeding zoals berekend in artikel 23 verschuldigd zijn. De effectief door de verkoper aan de leasinggever terugbetaalde sommen zullen met deze schadevergoeding verrekend worden. Een eventueel batig saldo zal aan de leasingnemer worden gestort. Bovenvermelde regeling zal eveneens van toepassing zijn ingeval de ontbinding van de koopovereenkomst zou leiden tot de ontbinding van de leasingovereenkomst. Artikel 26 : Zekerheden Alle schulden die de leasingnemer heeft ten opzichte van de leasinggever of de met haar verbonden vennootschappen, worden als één en ondeelbaar beschouwd, zelfs indien deze voortvloeien uit verschillende contracten. Alle zekerheden die de leasinggever of een met haar verbonden onderneming onder zich houdt krachtens andere leasingcontracten afgesloten met de leasingnemer, strekken tevens tot de zekerheid van de verbintenissen uit onderhavig contract en de realisatiewaarde van deze zekerheden kan aangerekend worden op de vordering die uit onderhavig contract voortvloeit. Artikel 27 : Nietigheid Indien een artikel of een gedeelte van een artikel van deze overeenkomst nietig zou worden bevonden of in strijd met het Belgisch recht, heeft dit niet de nietigheid van de ganse overeenkomst of van enig ander artikel of gedeelte van een artikel tot gevolg. Artikel 28 : Woonplaatskeuze De leasingnemer kiest woonplaats op het in de Bijzondere Voorwaarden vermelde adres, waar alle briefwisseling, akten en exploten geldig zullen betekend worden ; nochtans behoudt de leasinggever zich het recht voor deze betekeningen te doen aan het laatste door de leasingnemer aan haar opgegeven adres. De leasingnemer is gehouden de leasinggever onmiddellijk te informeren van elke adreswijziging. De leasinggever kiest woonplaats op het adres van haar maatschappelijke zetel. Artikel 29 : Rechtbankkeuze Alle betwistingen betreffende de uitvoering en de interpretatie van onderhavig contract zullen aan de rechtbanken van BRUSSEL worden voorgelegd en enkel deze zullen bevoegd zijn om erover te oordelen. Onderhavig contract is onderworpen aan de Belgische Wetgeving.
De leasingnemer verklaart bij het aangaan van dit contract, nummer I/83.586/1, een domiciliëring van de facturen te ondertekenen. Indien de domiciliëring wordt herroepen of geweigerd, zal de huurprijs automatisch worden verhoogd met 2,5 EUR. De leasingnemer verklaart kennis genomen te hebben van de algemene en bijzondere voorwaarden en ze zonder reserve te aanvaarden. Opgemaakt in drie exemplaren te Brussel op
De Leasingnemer(s) Vertegenwoordigd door : Naam, hoedanigheid en handtekening(en)
Gelieve ALLE exemplaren van het contract te ondertekenen.
De Leasinggever Vertegenwoordigd door :
BIJLAGE 4 Je vaste kosten: checklist Vaste kosten 1 Bedrijfskosten: • huur • onroerende voorheffing • elektriciteit • water • gas • onderhoud en herstellingen • andere Totaal: 2 Vervoerskosten: • brandstof (dit kan ook een variabele kostenpost zijn) • verkeersbelasting • verzekering • onderhoud en herstellingen • parkeerkosten • reiskosten • andere Totaal: 3 Kantoorkosten: • telefoon, fax, internet • postzegels • drukwerk • documentatie • lidmaatschapsgelden • boekhouding • honoraria • andere Totaal: 4 Verzekeringen: • brand • bedrijfsschade • machinebreuk • alle risico’s • motorvoertuigen • burgerlijke aansprakelijkheid uitbating • burgerlijke aansprakelijkheid na levering • transport • beroepsaansprakelijkheid • arbeidsongevallen • rechtsbijstand • andere Totaal:
5 Publiciteitskosten: • reclame • pr • geschenken • etalage • andere Totaal: 6 Personeelskosten: • brutolonen • sociale lasten • dubbel vakantiegeld • sociaal secretariaat • verzekeringen • andere Totaal: 7 Afschrijvingen: Totaal: 8 Andere bedrijfskosten: • provincie- en gemeentebelastingen • milieubelastingen • accijnzen • andere Totaal: 9 Financiële kosten: • interest • andere Totaal: 10 Bruto-ondernemersloon: Totaal: 11 Extra aanloopkosten eerste jaar: • openingsreclame • andere Totaal: Algemeen totaal:
BIJLAGE 5 Je liquiditeitsplan: checklist Vul de gegevens maand per maand in. Liquiditeitsplan voor de maand …………………………………………….. Openingssaldo (eigen geldinbreng) 1. Maandinkomsten ontvangsten uit verkopen kredietopnames Totale maandinkomsten: 2. Maanduitgaven variabele kosten vaste kosten (zonder afschrijvingen en intresten) investeringsuitgaven (met voorraadevolutie) intresten aflossingen Totale maanduitgaven: Saldo van deze maand: EINDSALDO: Dit eindsaldo is het beginsaldo voor de volgende maand. Liquiditeitsplan voor de maand …………………………………………….. Openingssaldo (eindsaldo vorige maand) 1 Maandinkomsten ontvangsten uit verkopen kredietopnames Totale maandinkomsten: 2 Maanduitgaven variabele kosten vaste kosten (zonder afschrijvingen en intresten) investeringsuitgaven (met voorraadevolutie) intresten aflossingen Totale maanduitgaven: Saldo van deze maand: EINDSALDO:
BIJLAGE 6 Je financieringsplan: checklist Eigen middelen: • •
inbreng in geld inbreng in natura Totaal eigen middelen:
Vreemde middelen: •
krediet op lange termijn: hypothecaire lening investeringskrediet lening op afbetaling leasing lening van familieleden of particulieren andere
•
krediet op korte termijn: gemiddeld discontokrediet gemiddeld leverancierskrediet gemiddeld opgenomen kaskrediet steunmaatregelen van de overheid andere Totaal vreemde middelen: Totaal financieringsmiddelen:
BIJLAGE 7 Je investeringsplan: checklist Vaste activa •
Oprichtingskosten notariskosten kosten oprichting vennootschap andere Totaal:
•
Immateriële vaste activa brevetten en octrooien andere Totaal:
•
Materiële vaste activa grond aankoop gebouwen inrichting machines, toestellen (bedrijfs)wagens gereedschap, klein materiaal computermateriaal kantoorbenodigdheden andere Totaal:
•
Financiële vaste activa waarborgen aandelen obligaties andere Totaal: Totaal vaste activa:
Vlottende activa •
Voorraden
•
voorraad grondstoffen, hulpstoffen … voorraad handelsgoederen Totaal: Vorderingen gemiddeld klantenkrediet andere
Totaal: •
Liquide middelen kasgeld bankrekening postcheque Totaal: Totaal vlottende activa: Totaal activa:
