Nieuwsbrief nummer 91 (oktober 2011) Infobladen WHC heeft ‘infobladen’ samengesteld waarin een uitgebreide toelichting op veel toegepaste bouwkundige en installatietechnische ‘elementen’ wordt gegeven. De toelichting betreft een nadere omschrijving van het element (conform de NL/SfBcodering) met daarbij de aandachtspunten, voordelen, nadelen, kostenkengetallen (indien bekend), levensduren, onderhoudsvoorschriften, inspectiepunten, eisen m.b.t. wet- en regelgeving, energie c.q. duurzaamheidsaspecten etc. Een voorbeeld van de infobladen is toegevoegd aan deze nieuwsbrief. Deze infobladen worden gebruikt bij cursussen en workshops die WHC geeft (bijvoorbeeld: bouwkunde voor installatietechnici en installatietechniek voor bouwkundigen en de cursus onderhoud- en energiebeheer huismeester). De cursisten krijgen daarbij de juiste informatie per element of verzameling van elementen (Bouwkunde, Elektrotechniek, Klimaattechniek, Transporttechniek) in een compact formaat aangeboden. Op basis van deze ‘kapstok’ wordt snel inzicht verkregen in het element met alle relevante kenmerken. Voor meer informatie over onze workshops en cursussen verwijzen wij u naar ons overzicht op onze website (www.whc-advies.nl), onderdeel Kennisoverdracht. Indien u interesse heeft in een van de cursussen of interesse heeft in de infobladen kunt u contact opnemen met ons secretariaat.
WHC in de Pers Tijdens de zomermaanden heeft WHC contact gehad met enkele vakbladen en zijn er een aantal leuke artikelen verschenen. Deze artikelen hebben betrekking op de werkzaamheden die wij, tezamen met onze opdrachtgevers, uitvoeren. Bijgevoegd zijn een tweetal voorbeelden: 1. Uit het weekblad Facilitair&Gebouwbeheer het artikel 'Ondersteuning bij het ‘Accommodatiebeheer’' van de gemeente Zundert 2. Elektro vakblad Mag1010 publiceerde 'Begin niet met EPC maar met TCO' Wilt u meer informatie, neem dan contact op met ons secretariaat.
1 van 1
5521 1; KOELMACHINE 1. Foto (1 algemene foto)
2. Algemene informatie (kenmerken/materiaaleigenschappen/beknopte werking installaties) • Koelmachines zijn verkrijgbaar in verschillende varianten en afmetingen. De meest gebruikelijke opstelling is een buitenunit, die dan op het dak wordt geplaatst. Deze locatie op het dak is zo gekozen omdat de koelmachine veel geluid produceert. • Er zijn ook binnenopstellingen mogelijk met speciale installaties. • Er zijn ook zogenaamde ‘absorptiekoelmachines’ welke op warmte werken. Deze kun je bijvoorbeeld koppelen aan de WKK. Absorptiekoelmachines maken namelijk gebruik van warmte voor het koelproces. 3. Voordelen • Met een centraal koelsysteem kun je direct in de luchtbehandelingskast de lucht koelen, waardoor het hele gebouw wordt gekoeld, maar ook decentraal via bijvoorbeeld plafond inductie-units. • Je hebt maar één koelinstallatie te onderhouden. 4. Nadelen • Een koelinstallatie is een kostbare investering. • Periodiek onderhoud. • Koelmachine is luidruchtig, deze wordt daarom vaak buiten het gebouw op het dak geplaatst. • Hoog energieverbruik. 5. Inspectiepunten volgens (NEN2767) • bedrijfszekerheid/storingsfrequentie (i.o.m. onderhoudsfirma); • condensor(batterij), lamellen beschadigd; • condensor(batterij), lamellen gecorrodeerd; • condensor(batterij), lamellen schoon/stofvrij/beschadigd; • logboek aanwezig; • mechanische beschadigingen, vervormingen/deuken etc.; • onderhoud uitgevoerd; • ruimte schoon/geen blokkades/vervuiling/opslag van goederen; • STEK-keuring uitgevoerd. 227
6. Aandachtspunten (veel voorkomende problemen en mogelijke oplossingen, praktijkvoorbeelden)
• •
De lamellen van de koel-unit op het dak willen nog wel eens beschadigen. Deze kunnen hersteld worden. Zorg ervoor dat deze lamellen schoon blijven, dit bespaart energie omdat de koelmachine zijn warmte dan gemakkelijker kwijt kan.
7. Energieaspecten/aandachtspunten (energiebesparende maatregelen) • Een koelmachine verbruikt veel energie. • Wanneer er een WKK aanwezig is, kan men een (duurdere) absorptiekoelmachine aanschaffen. Deze kan in de zomer de (overtollige) warmte van de WKK gebruiken om te koelen. 8. Wet- en regelgeving • STEK keuring: Stichting Erkenningsregeling Koudetechniek, richtlijnen voor het omgaan met CFK’s in koel- en airconditioningsinstallaties en apparatuur. o Inhoud koudemiddel 3 tot 30 kg: éénmaal per jaar STEK keuring. o Inhoud koudemiddel 30 tot 300 kg: éénmaal per 6 maanden. o Inhoud koudemiddel meer dan 300 kg: éénmaal per 3 maanden. • Wanneer een koelinstallatie is voorzien van automatische lekdetectieapparatuur bedraagt de minimale frequentie één keer per 12 maanden (31-300 kg), respectievelijk één keer per 6 maanden (meer dan 300 kg). Deze frequenties gelden ook wanneer een koelinstallatie tijdelijk buiten gebruik is gesteld en het koudemiddel is verzameld in een vloeistofvat of een condensor. Het vloeistofvat of de condensor dient verzegeld te worden door een gediplomeerd STEKmonteur. Na het verbreken van de verzegeling dient de koelinstallatie te worden gecontroleerd door een gediplomeerd STEK-monteur. • Vanwege wijzigende Wet- en regelgeving is het op termijn niet meer mogelijk om koelmachines met koudemiddel R22 te onderhouden. Vanaf 1 januari 2010 mag na reparaties alleen nog maar worden bijgevuld met gerecyclede R22 en vanaf 1 januari 2015 moeten alle machines met R22 zijn ontmanteld. Let wel, dat het aanbod van gerecyclede R22 steeds verder gaat afnemen. 9. Preventieve onderhoudswerkzaamheden • Periodiek onderhoud. 10. Kosten/kengetallen (Preventief/Correctief/Vervanging/Exploitatie) • De kosten voor het vervangen van een koelinstallatie zijn afhankelijk van het type en de capaciteit. 11. Levensduur (jaren) • De meest toegepaste luchtgekoelde koelmachine heeft een levensduur van 20 jaar. • Een absorptiekoelmachine heeft eveneens een levensduur van 20 jaar. • Een condensor heeft een technische levensduur van 10 jaar. 12. Overige opmerkingen 13. Praktijkvoorbeelden 228
Onderhoud
Wat doe je als gemeente, wanneer je het overzicht op je gebouwen, accommodaties en de staat daarvan kwijt bent? Dan huur je externe ondersteuning in, die je k a n helpen met het in kaart brengen en het opstel¬ len van een onderhoudsplan. De Westbrabantse gemeente Zundert deed het. Samen met adviesbureau W H C ging men een enorme stapel informatie te lijf. Het resultaat: men weet in Zundert w a a r men de komende jaren a a n toe i s .
w H C helpt gemeente met inventariseren gebouwenbestand én onderhoudsplan
Zundert heeft zaakjes op orde
• Het tennispark in Rijsbergen, gemeente Zundert, onderging de afgelopen tijd een grote renovatie, waarbij ondermeer nieuwe tennisbanen met verlichting werden aangelegd. Jaap Hoekman is beleidsmedewerker ac-
modaties maar daar zat helemaal geen sys-
Zundert slagen te gaan maken. 'We wilden
commodatiebeheer bij de gemeente Zun-
teem in', zo blikt hij terug. 'Alle informatie
onze onderhoudsplanning op orde krijgen
dert. Hij kent daar zowel de organisatie
was er wel, maar die was niet inzichtelijk.'
en duidelijk maken wat voor financiële on¬
als de accommodaties op zijn duimpje.
De diversiteit van de portefeuille maakte
derbouwing daarbij komt kijken.'
Doordat een collega gebruik maakte van de
het lastig. 'Je praat zowel over gebouwen,
vut-regeling ontstond een verschuiving van
over binnen- en buitensport accommoda¬
Uitdaging
taken, waardoor het beheer en onderhoud
ties,
Hoekman klopte aan bij Weerdenburg
van alle gemeentelijke accommodaties op
bouwen, schoolgebouwen, groene accom¬
Huisvesting Consultants - kortweg WHC
één plaats kwam te liggen. 'Wij beheren
modaties als over zwembaden', zet hij op
- in Den Bosch. Daarmee had men in Zun-
voor de gemeente een stuk of 50 accom-
een rijtje. Twee jaar geleden besloot men in
dert al ervaring op het gebied van energie-
16
NR 278 - 2011
WEEKBLAD FACILITAIR
monumenten, sociaal-culturele ge¬
monitoring. 'We zijn maar een kleine gemeente (22.000 inwoners) maar hebben verhoudingsgewijs heel veel accommodaties', schetst de accommodatiebeheerder. 'Daardoor krijgen we met gevarieerd onderhoud te maken. Dat loopt van daken van schoolgebouwen tot het renoveren van een kunstgras voetbalveld.'Bij WHC zag bouwkundige Ton van Sleeuwen de klus in Zundert als een uitdaging. 'Wij zijn vaak maar relatief kort bij trajecten betrokken. Hier had ik de kans om uitgebreid mee te kijken en te denken.' Van Sleeuwen was de afgelopen twee jaar zo'n dag of 30 in Zundert. 'De eerste keer dat ik hier was, had Jaap het ar¬
onderhoud is weggewerkt. 'Maar op andere
De verwachting is dat het renovatietraject
chief gelicht. Toen lag alle informatie over
fronten is dat niét gebeurd. Denk daarbij
zo'n drie jaar in beslag gaat nemen. 'Daar¬
de gemeentelijke accommodaties op één
aan de culturele gebouwen en aan sportza¬
bij is alles onderbouwd', stelt Hoekman
hoop. Ik wist niet wat ik zag.'
len. De luchtbehandelingskasten in sport¬
met gepaste trots. 'Van veldverlichting tot
Hoekman bevestigt dat er behoorlijk wat
hallen dateerden bijvoorbeeld uit een pe¬
onderhoud van daken en zwembadinstalla¬
informatie voorhanden was over het Zun-
riode, waarin hele andere normen werden
ties toe. We hebben alles ook keurig binnen
dertse gebouwenbestand. 'Ik gooi niet zo
gehanteerd.' Toen eenmaal zichtbaar was
de gestelde financiële kaders kunnen hou¬
snel iets weg en dat deed mijn voorganger
wat er voor onderhoud gedaan moest wor¬
den.' Naast het meerjaren onderhoudsplan
ook niet.' Van Sleeuwen schetst welke stap¬
den, was het zaak om prioriteiten te stellen.
is ook het traject van het melden van storin¬
pen in de beginfase gemaakt werden. 'We
'Maar het onderhoud moest ook technisch
gen aangepakt en gestroomlijnd. 'Dat doen
zijn gestart met het maken van een gebou¬
uitvoerbaar zijn', merkt Hoekman nog
we via de website van de gemeente. Het is
wenlijstje, een inventarisatie van het totale
op. Een en ander resulteerde uiteindelijk
van belang om klachten goed te registreren
gebouwen- en accommodatiebestand. Daar
in een meerjaren onderhoudsplan, dat de
en terug te koppelen. We gaan structureel
zijn we vervolgens alle gegevens per ge¬
basis vormde voor de meerjarenbegroting
anders onderhouden', legt hij uit. 'Zo zal er
bouw bij gaan verzamelen. Zo ontstonden
voor 2011 en de jaren daarna. Dat werd ook
intensiever contact met huurders en orga¬
gebouwendossiers. Daarmee werd het al
nisaties zijn.'
een stuk overzichtelijker.' Hoekman zag tot zijn genoegen dat het
Contractoptimalisatie
inhuren van de kennis van WHC resultaat
WHC is ook na de totstandkoming van
had: 'Je zag dat er elke maand weer vor¬
het onderhoudsplan actief gebleven. Van
deringen gemaakt werden. Daarbij kwam
Sleeuwen is dit kalenderjaar zeker een dag
ik regelmatig voor verrassingen te staan.'
of tien present in Zundert. Daar is veel tijd
Zo kwamen er complexe dossiers over het
gestoken in contractoptimalisatie. Op di-
zwembad en de molen boven water. Veel
verse gebieden zijn aanbestedingen in gang
documenten werden gescand, waardoor de
gezet of gaande: van brandblusmiddelen
dossiers deels gedigitaliseerd konden wor¬
tot glasschade en van alarminstallaties tot
den.
schilderwerk. In al die trajecten dacht het adviesbureau mee. 'Dat heeft geresulteerd in een fikse reductie van contactpersonen
Onderhoudsconditie Na het inventariseren van het gebouwenbe¬
én in kortere lijnen voor de gemeente', stelt
stand werd het tijd om de onderhoudscon-
Van Sleeuwen. Met behulp van een door WHC beschikbaar gesteld beheersysteem
ditie van die gebouwen in beeld te brengen. 'Dat hebben we gedaan volgens de NEN
• De totaalvisie op het accommodatiebeleid
kan de gemeente Zundert ook in de toe¬
2767 normen', zo vertelt Van Sleeuwen.
van de gemeente Zundert.
komst de vruchten van de gedane arbeid blijven plukken. 'Je moet continuïteit in
'Tijdens het inspectierondje hebben we zo¬
je proces hebben', weet de bouwkundige.
wel de staat van gebouwen als van de instal¬
gepresenteerd aan het management team
laties bekeken. Dat viel al met al niet tegen.'
van de gemeente.
Jaap Hoekman is blij met de structuur die
Hoekman voegt daaraan toe dat er met
Van Sleeuwen: 'Daarbij zijn alle activiteiten
is aangebracht. 'Er is veel gedaan. We zijn
name op het gebied van de sportaccommo¬
in de tijd weggezet. Je kunt nu eenmaal
nu zover dat we kunnen gaan finetunen.' •
daties de laatste jaren al veel achterstallig
niet veertig renovaties tegelijk uitvoeren.'
TON
DE
KORT
WEEKBLAD FACILITAIR NR 278 - 2011
17
Mag1010
Dit zegt de adviseur als ketenregisseur:
‘Begin niet bij de EPC, maar bij de TCO’ Harrie Heemskerk
Onder druk van de heersende recessie in de bouw, verandert binnen de installatieketen niet alleen de rol van de fabrikant en de leverancier, de groothandel, de netbeheerder, de installateur en de inspecteur. De installatieketen als geheel zal daarnaast meer moeten gaan samenwerken met de bouwketen. Dat is een ontwikkeling die al langer gaande is, maar door de teruglopende economie nu in een stroomversnelling is geraakt. Dat is de ervaring van adviesbureau WHC in Den Bosch, dat niet alleen de installatieketen maar ook de hele bouwkolom overziet. Binnen deze bewegende en integrerende sectorketens krijgt ook de ET-adviseur of de engineeringafdeling van het ETinstallatiebedrijf een andere rol. Wat wordt er van hen verwacht? WHC brengt de nieuwe positie van de ET-adviseur in kaart: ‘Begin niet met de laagste offerte of de vereiste EPC, kom met verschillende installatieconcepten en kijk naar de TCO ( Total Cost of Ownership).’
Het is geen traditioneel W-, ET-, ICT- of energie-
gewerkt. En waarin de afzonderlijke adviesbureaus
technisch adviesbureau. Net zo min als een eco-
dan wel installateurs in nauwe samenhang met
nomisch of managementadviesbureau. WHC in ’s
elkaar ‘co-engineeren’.
Hertogenbosch verenigt alle genoemde d isciplines die aan de orde komen bij het creëren en in stand
Woningbouw
houden van de gebouwde omgeving. Ook – en
Hierdoor verandert binnen de installatieketen niet
misschien wel juist – in de huidige knellende
alleen de rol van de leverancier, de groothandel,
economische omstandigheden. Want bij integrale
de netbeheerder, de installateur en de inspecteur,
samenwerking kan er over de langere termijn nog
zoals regelmatig in Mag1010 wordt gesignaleerd.
veel bespaard worden. Weerdenburg Huisvesting
Maar ook de adviseur zal moeten meebewegen, zo
Consultants heet het adviesbureau dan ook voluit.
is de ervaring van WHC, dat door haar werkwijze het hele speelveld mooi kan overzien.
Bestaand en nieuw
Investeren in zonne-energie is goed voor de
‘Het nieuwe bouwen’ vereist – om de bouw- en
WHC richt zich met deze activiteiten op het
EPC. Maar wat betekent het voor de ‘total cost of
installatiemarkt weer uit de recessie te trekken
beheer, het onderhoud en de exploitatielasten van
ownership’ van een contingent woningen of een
– op de eerste plaats duurzame relaties tussen
bestaande gebouwen in de utiliteit. Maar ook het
gebouw?
bedrijven in plaats van een felle concurrentiestrijd. Lees meer over een bijzonder vergaand initiatief op
adviesbureau haar ervaring nu in bij nieuwbouw.
36
Want de opdrachtgevers voor wie oprichter Martin
de renovatie gaat kosten, maar vragen zij WHC
dit gebied in de woningbouw in een ander artikel
Weerdenburg een kleine twintig jaar geleden
vooral wat het bespaart gedurende de lange
in deze Mag1010.
begon, zijn nu toe aan renovatie of zelfs nieuw-
gebruiksfase. Daarbij maakt WHC gebruik van
bouw. Ze zijn al jaren gewend te kijken naar de
eigen TCO-berekeningsmethodieken.
Utiliteit
TCO als het gaat om huisvesting. Ze hebben gezien
‘Total cost of ownership’ wordt nu een gevleugeld
In de utiliteit gaat WHC minstens net zo ver. En
dat daarop uiteindelijk veel te besparen is. En dit
begrip in deze bedrijfstak, net als ketenintegratie,
het bureau beweegt natuurlijk zelf ook mee met al
geldt dan uiteraard ook voor nieuwbouw.
kantelende bouwkolommen, en integrale horizon-
deze ontwikkelingen in de keten. Sterker nog, het
Voor er een spa de grond in gaat willen op-
tale bouwteams waarin op gelijkwaardige wijze
heeft een voorsprong op dit gebied.
drachtgevers weten wat het nieuwe gebouw of
door de verschillende vakdisciplines wordt samen-
Samen met technisch personeelsbemiddelaar
Mag1010 / Nummer 8 / 2011
Mag1010
Niet alleen de bouw- en installatiebedrijven, ook de adviesbureaus zullen anders moeten gaan samenwerken. Ontwerp- en bouwprocessen onder één regie kunnen nog veel besparen. HRM@work en adviesbureau Vitamine-i was WHC
nodig om het klimaat te beheersen, om allerlei
woordig echt niet meer te verhuren, dat kost de
een van de medeorganisatoren van een workshop
organisatorische, productie- en andere bedrijfs-
gebruiker veel te veel geld aan energie. Dat moet
om te komen tot innovatie van de werkwijzen, die
processen in stand te houden, om aan het wettelijk
bij renovatie op zijn minst een C-label worden”,
op de eerste plaats in de installatiesector zelf moet
voorgeschreven niveau van veiligheid te voldoen,
zegt Weerdenburg.
beginnen. Ook in de bouwsector zijn soortgelijke
en om tegelijkertijd het verbruik te beperken in
initiatieven immers al gaande. Dit alles op onder-
verband met de voorgeschreven Energie Prestatie
EPC
nemersniveau. De brancheorganisaties trekken
Coëfficiënt (EPC). Deze wordt berekend volgens de
En zo kijkt hij ook naar de EPC, waaraan niet
deze kar al langer op sectorniveau.
Energie Prestatie Norm op dit gebied (zie kader).
alleen bij nieuwbouw maar ook bij ingrijpende
Pas als beide ketens zichzelf hebben geïnnoveerd
De EPC wordt door de Nederlandse overheid in
renovatie en herbestemming van een gebouw
– niet alleen in technische en procesmatige zin,
verband met afspraken binnen de Europese Unie
moet worden voldaan: “Veel adviesbureaus gaan
maar vooral op het gebied van modern onder
steeds verder aangescherpt.
dan voorzieningen ontwerpen die meetellen bij de
nemerschap – kunnen ze over en weer gaan
berekening van de EPC, terwijl ze eigenlijk geld
integreren (lees ook hierover meer in de voor-
C-label
kosten. Wij kijken naar verschillende opties, per
gaande editie van Mag1010).
Intussen wordt er door de economische – of beter
optie naar de investeringskosten, en tegelijkertijd
gezegd financiële – crisis nauwelijks meer nieuw
naar de onderhouds-, beheer- en exploitatielasten
Energietechniek
gebouwd in Nederland. Er staan duizenden vier-
over een langere termijn. Ofwel, de TCO. Dan kom
WHC werkt al jaren integraal en horizontaal, met
kante kilometers kantoorruimte leeg. Dat kost te
je meestal tot een heel andere combinatie van
eigen vakspecialisten op zowel technisch als
veel geld. Maar bij renovatie en herbestemming
bouw- en installatietechnische maatregelen om
organisatorisch en financieel gebied, en strekt zich
moeten ze – afhankelijk van de diepgang van de
het energieverbruik terug te dringen en te voldoen
hierbij over beide ketens uit. Dat het hierbij niet
technische ingrepen – voldoen aan de jongste
aan de vereiste EPC tegen lagere lasten”.
alleen gaat om bouw- en installatietechniek maar
energie-eisen. En is dat niet het geval, dan gebeurt
Als voorbeeld noemt hij de keuze voor een lucht/
vooral ook energietechniek zal duidelijk zijn. Want
dat wel onder druk van de markt.
water warmtepomp in plaats van warmte/koudeopslag (wko) in de grond. Hetzelfde geldt voor de
op de eerste plaats is in de gebouwde omgeving heel veel energie met de bijbehorende techniek
Mag1010 / Nummer 8 / 2011
Want: “Een gebouw met een G-label is tegen-
keuze van verlichtingsbronnen, het elektriciteits-
37
Mag1010
Oude bepaling EPC nog even van kracht De nieuwe norm voor de bepaling van de
van de EPC. Hierdoor wordt het meetellen van
energieprestatie van gebouwen, NEN 7120,
verschillende (nieuwe) installatietechnieken
is door NEN gepubliceerd. Hiermee is er nu
realistischer dan voorheen.
één bepalingsmethode voor de energieprestatiecoëfficiënt (EPC) van zowel nieuwe
De voornorm NVN 7125 maakt het mogelijk
en bestaande woningen als utiliteitsge-
om zogeheten gebiedsmaatregelen in de
bouwen en komt er een einde aan de vier
energieprestatie van individuele gebouwen te
afzonderlijke bestaande normen hiervoor.
verwerken. De methode is bedoeld voor de in-
Maar nog niet direct.
tegrale beoordeling van de energieprestatie van een gebouw en de bijdrage van de collectieve
Het ministerie van BZK bepaalt de datum van
maatregelen daaraan, zoals wkk, windmolens
ingang van de NEN 7120 via de Bouwregelge-
of pv-installaties (foto).
ving. Tot die tijd blijven de huidige normen voor
Deze NVN 7125 moet samen met de NEN 7120 worden gebruikt.
de bepaling van de energieprestaties van gebouwen gewoon geldig. Installateurs en andere
de ET- en W-installatietechnische innovatie van
Omdat het een voornorm is volgt over één tot
marktpartijen doen er natuurlijk wel goed aan
de afgelopen jaren, en de huidige specifieke
twee jaar een evaluatie. NEN stelt het daarom
zich alvast te verdiepen in de nieuwe bepaling-
omstandigheden in Nederland. Ook sluit de
op prijs om ervaringen met de NVN 7125 te
smethoden voor de EPC.
nieuwe norm beter aan bij de praktijkervarin-
ontvangen. Na verwerking van deze ervaringen
De nieuwe NEN 7120 houdt meer rekening met
gen van de afgelopen jaren met het bepalen
volgt de definitieve publicatie als norm.
Stroomverdeling van XS tot XXL.
KASTSYSTEMEN
STROOMVERDELING
KLIMATISERING
sv_400x131_holl.indd 1
38
Mag1010 / Nummer 8 / 2011
Mag1010
verbruik van alle aangesloten eindverbruikers,
lende niveaus. De financieel directeur wil weten
geld voor nodig. Maar er is een financiële crisis,
plus de beheersing en monitoring ervan via
wat het kost, de facility manager wil weten wat
er is geen geld. Verschillende marktpartijen in
gebouwbeheersystemen, de inzet van zonne
voor prestatiecontracten er moeten komen, en de
de bouw- en installatiekolom hebben daarom de
panelen of warmte/krachtkoppeling in combinatie
gebouwgebruiker wil weten hoeveel overlast hij
koppen bij elkaar gestoken. Om de bouwmarkt uit
met een eigen noodstroomvoorziening, en de
gaat krijgen.
het slop te trekken investeren ze in de innovatie
beheersing van de power quality en de elektromag
Steeds vaker wordt de norm NEN 2767 gebruikt als
van zowel materialen, technieken en producten als
netische compatibiliteit (EMC).
objectief uitgangspunt bij de afsluiting van mjop-
processen.
contracten, en als onafhankelijke maatstaf om het Soms is het zo simpel: “Dan adviseren we bijvoor-
nakomen van de wederzijdse verplichtingen aan te
Deze zijn echter alleen op een kosteneffectieve
beeld ’s zomers eerst de zonwering maar eens te
toetsen. Deze norm voor de ‘conditiemeting van
manier in een gebouw te krijgen wanneer ook de
laten zakken in plaats van te investeren in meer
gebouwen’ is de afgelopen jaren sterk uitgebreid
werkprocessen worden geïnnoveerd. En dat kan
koelcapaciteit. En om ’s winters de zonwering
- ook richting de installatietechniek (zie Mag1010
alleen, wanneer de opdrachtgever, de architect,
eerder op te halen in plaats van te investeren in
nr. 6 van dit jaar).
de bouwaannemer en de installatietechnische
uitbreiding van de verlichting en verwarming. Dat
WHC heeft eigen medewerkers die op basis van
aannemers op gelijkwaardig niveau met elkaar
zal een puur installatietechnisch adviesbureau of
deze norm gebouwen inventariseren en inspec
samenwerken in horizontale bouwteams.
een installateur niet zo gauw doen, want dat levert
teren op alle vaktechnische gebieden.
De ET-adviseur
geen werk op.”
Terugverdienen
In de afgelopen edities van Mag1010 werd de
NEN 2767
Investeren in de juiste en weloverwogen duurzame
veranderende rol van de verschillende schakels
Zijn collega Jacques Becht is geen technicus. Hij
techniek verdient zichzelf volgens de berekeningen
in de installatieketen al beschreven. Wat wordt
is bij WHC meer gericht op meerjarenplanningen
van WHC – met toepassing van eigen software –
nu de rol van de ET-adviseur, of van de engi-
voor energie en onderhoud. Daarnaast houdt hij
altijd op zijn minst terug. En doordat de TCO een
neeringsafdeling van het installatiebedrijf? En wie
zich vooral bezig met de communicatie met en
stuk lager is wordt de terugverdientijd korter. Bij
neemt de coördinatie of regie ter hand in zo’n
tussen alle betrokken partijen op alle verschil-
nieuwbouw of renovatie is er echter eerst meer
horizontaal en integraal samenwerkend bouw- en
IT-INFRASTRUCTUUR
SOFTWARE & SERVICE www.rittal.nl
27.07.2011 12:15:54
Mag1010 / Nummer 8 / 2011
39
Mag1010
Twintig losse koelunits is twintig keer onderhoud en inspectie. Eén koelmachine is één keer onderhoud en inspectie. De NEN 2767 speelt bij mjop-prestatiecontracten een steeds belangrijkere rol. Hij strekt zich uit over alle bouw- en installatietechniek. installatieplatform? Ergens zal toch alles op elkaar
negatieve ervaringen met het bestaande gebouw
een hogere TCO betekenen. Dus de EPC: daar
moeten worden afgestemd, zowel technisch,
en de installaties. Die kunnen bij de ontwikkeling
moet je net als alle wet- en regelgeving altijd aan
organisatorisch als logistiek?
van de nieuwe deelconcepten heel goed worden
voldoen, maar maak diverse scenario’s zichtbaar
benut.
met ieder zijn eigen TCO. Dat maakt het kiezen
Geen laagste offerte
voor de opdrachtgever aanmerkelijk eenvoudiger.”
Martin Weerdenburg en Jacques Becht hebben
WHC als regisseur
hierover de nodige ideeën, gebaseerd op de manier
Als WHC de ‘ketenregisseur’ is hoeven de vaktech-
Normen
waarop zijzelf al jaren werken. Samengevat:
nische adviseurs dan wel installateurs niet (alleen)
De NEN 2767 speelt hierbij zoals gezegd als
“De ET-adviseur zal inderdaad ook meer moeten
meer met de laagste offerte te komen, maar met
objectieve maatstaf voor alle betrokken partijen
gaan samenwerken binnen zo’n horizontaal
een aantal verschillende bouw- en installatiecon-
een steeds grotere rol. Alle wet- en regelgeving,
bouwteam. Net als de W- en de B-adviseur. De
cepten. Die worden vervolgens geïntegreerd tot
alle versnipperde inspectieregimes en normen
opdrachtgever en zijn eindgebruikers vormen het
een combinatie waarmee aan het gewenste ge-
daarbij, ook dat neemt een bureau als WHC voor
centrum van het horizontale platform. Zij bepalen
bouwprestatieniveau van de opdrachtgever wordt
zijn rekening. NEN 1010 en NEN 3140 worden
wat er gebeurt, wat er uiteindelijk wordt gebouwd
voldaan, binnen het meest gunstige TCO-beeld.
hierbij gezien als onderdeel van de totale inven
en geïnstalleerd. Maar dat kunnen zij nooit alleen.
Een totaalontwerp dat ook nog eens binnen de
tarisatie en inspectie van de installaties volgens
Hierdoor zie je een nieuw type adviseur ontstaan,
initiële investeringsmogelijkheden van de op-
NEN 2767. Ook dat is integraal werken.
die vanuit de wensen van de opdrachtgever en
drachtgever blijft.
Hun belangrijkste gereedschap bij dit alles is niet
eindgebruiker door en over alle vakdisciplines
Bij de realisatie daarna, en ook in de gebruiksfase,
alleen hun eigen vakkennis op alle disciplines,
heen kan kijken, en tevens het financiële plaatje
blijft de regie in handen van deze brede adviseur
maar ook de eigen software die is ontwikkeld voor
kan bewaken. Dat is de nieuwe ketenregisseur, of
over de verschillende vakspecialisten in beheer,
beheer, onderhoud en inspecties.
de procesmanager.”
onderhoud en inspectie heen.
Tot slot geven zij regelmatig seminars voor
Op basis van de door de opdrachtgever en zijn
opdrachtgevers, adviseurs, installateurs en in-
regisseur gewenste functionaliteit - of die van de
Belangrijkste devies van dit bureau is:
specteurs over integrale samenwerking binnen
eindgebruikers van het gebouw - komen de vak-
“Reken niet eerst naar de EPC toe, maar realiseer
de ketens, zoals de eerder genoemde workshop.
technische adviseurs met verschillende innovatieve
de EPC dan wel het energielabel met de laagste
“Wij zijn zelf immers ook onderdeel van die
en creatieve installatie- en bouwconcepten.
TCO. Als je bij het ontwerp als eerste bij die EPC
snel veranderende samenwerkingsverbanden”, zo
Bij een renovatieproject inventariseert en ana-
begint, dan ga je echt verkeerde beslissingen
besluiten Jacques Becht en Martin Weerdenburg.
lyseert WHC met eigen software naast de ge-
nemen. Dus ga je daar niet op blindstaren. Een
wenste nieuwe functionaliteit ook de positieve en
té lage EPC is natuurlijk heel duurzaam, maar kan
Mag1010 / Nummer 8 / 2011
n
41
