Week les 2. Keizer en Kerst Je ouders kennen het begin van het kerstevangelie misschien nog wel uit het hoofd: “En het geschiedde...”. Dit lijkt heel veel op het woord ‘geschiedenis’ eschiedenis’ . Er is ook een uitdrukking: ‘geschiedenis schrijven’ , wat zoiets wil zeggen als, dat ‘men’ het er later nog over heeft. ‘En het geschiedde’ is een tekst wat nu niet meer wordt gebruikt. Vandaar dat het in de Nieuwe Bijbelvertaling, dus ook in de Jongerenbijbel, niet meer voorkomt. Om nu een idee te krijgen wanneer die tekst wordt gebruikt, hieronder de ‘oude’ en de ‘nieuwe’ tekst naast elkaar; beiden uit het Lucas evangelie. NBG (1951)
NBV / Jongerenbijbel
5.Luc 2,1 En het geschiedde in die dagen, dat er een
In die tijd kondigde keizer Augustus een
bevel uitging vanwege keizer Augustus, dat het gehele rijk moest worden ingeschreven. 6.Luc 2,6 En het geschiedde,, toen zij daar waren, dat de
decreet af dat alle inwoners van het rijk zich moesten laten inschrijven.
dagen vervuld werden, dat zij baren zou, 7.Luc 2,15 En het geschiedde,, toen de engelen van hen
bevalling aan,
Terwijl ze daar waren, brak de dag van haar
Toen de engelen waren teruggegaan naar de
heengevaren waren naar de hemel, dat de herders tot elkander spraken: Laten wij dan
hemel, zeiden de e herders tegen elkaar: ‘Laten we naar Betlehem gaan om met eigen ogen te
naar Betlehem gaan om te zien hetgeen geschied is en ons door de Here is
zien wat er gebeurd is en wat de Heer ons bekend heeft gemaakt.’
bekendgemaakt.
Totaal zegt Lucas 39 keer in de NBG ‘En het geschiedde’ . Er wordt met Kerst geschiedenis geschreven. Lucas doet daar zo goed mogelijk verslag van. Geschiedenis! Lucas neemt zijn vertrekpunt in de geschiedenis die bij wijze van spreken tweeduizend jaar geleden in de kranten stond. Die bepaalde het leven van elke dag. Daarin leek maar weinig van de God van Israël te worden ervaren. Lucas heeft het hier over de keizer in Rome, Augustus (…En het geschiedde in die dagen, dat er een bevel uitging vanwege keizer Augustus, dat het gehele rijk moest worden ingeschreven). ingeschreven
Deze keizer heeft het voor het zeggen in een kolossaal kolossaal rijk. Het omvatte alle landen rondom de Middellandse Zee. Ook een groot gedeelte van het huidige Nederland behoorde ertoe. Augustus schreef geschiedenis (we hebben er zelfs een maand naar vernoemd).
1
Het rijk van Augustus
En waar is de God van Israël ? Van Hem lijkt niets te merken! Lucas laat weten: ‘En het geschiedde…’ Dat is in het Grieks, de taal waarin het Nieuwe Testament oorspronkelijk geschreven was, een bijzonder woord. Lucas wijst er namelijk op dat in de geschiedenis die wij meemaken nog een andere geschiedenis bezig is. God maakt geschiedenis. In het midden van de wereldgeschiedenis is God actief. In de tijd van Augustus. God is actief. Ja, je zou het niet zeggen. Augustus is de grote heerser op aarde. Wat moeten we met een Jezus van wie voor zijn geboorte gezegd is dat Hij een heerser zal zijn en dat Zijn koningschap geen einde neemt? Wat is het allemaal onaanzienlijk: een stal, een kribbe, armoê troef zouden wij zeggen! God lijkt afwezig, maar laat Zich zien aan deze wereld. Hij neemt deel aan de wereldgeschiedenis. Ook de grote Augustus moet eraan geloven. Jezus moet in Bethlehem worden geboren (lees Micha 5: 1 er maar op na), maar z’n moeder woont in Nazareth (plm. 133 km. verderop). Een volkstelling brengt de gewenste beweging op gang: Augustus wil de grootheid van zijn Rijk meten en o.a. op hoeveel belasting hij mag gaan rekenen en laat een volkstelling houden, Jozef ging van de stad Nazaret in Galilea naar Judea, naar de stad van David die Betlehem heet, aangezien hij van David afstamde, om zich te laten inschrijven samen met Maria, zijn aanstaande vrouw, die zwanger was.
2
Dit is niet de enige plaats in de Bijbel dat God niet-gelovige personen inschakelt in Zijn plan. Wie kent er nog zo´n geschiedenis ? Lees bijv. Numeri 22,2-24,25 en Lucas 23: 23- 25. Lees de gedeelten en probeer te begrijpen welk doel God voor ogen had en wie Hij daarvoor inschakelt. Augustus. Keizer en Kerst. Augustus en Christus. Om deze twee draait het in het Lucas kerstevangelie. Maar wie is er nu eigenlijk het meest bepalend (denkt hij) voor het leven? We gaan even kennismaken met de keizer. In het jaar 63 voor Christus (zie je wat hier staat: in het jaar 63 voor ……..!!!) geboren met de naam Gaius Octavius. Als hij door de beroemde keizer Julius Ceasar (via een testament na zijn dood) als zoon wordt geadopteerd krijgt hij de naam Gaius Iulius Caesar Octavianus. Na de dood van Julius Caesar komt er een heuse burgeroorlog; die wordt beslecht in het voordeel van Octavianus en hij laat daar een Triomfboog voor oprichten op het beroemde Forum Romanum in Rome.
3
Octavianus dacht bepaald niet klein van zichzelf. Toen stiefvader Julius Ceasar na zijn dood de goddelijke status kreeg, noemde Augustus zichzelf ‘divi filius’ , ‘zoon van (een) god. Op munten werd deze titel vanzelfsprekend geslagen: Links : AVGVSTVS Rechts: DIVI F(ilius)
Uiteraard waren er voldoende mensen die bij hem in het gevlei wilden komen. Wat kon men dan beter doen dan deze hoogverheven rijksgrote vereren met de titel ‘Verhevene’ ; in het Latijn ‘Augustus’? Ongetwijfeld heeft Augustus zeer veel betekend voor de vrede in het Romeinse Rijk. Daarom noemt men zijn regeringstijd ook wel de periode van de ‘pax augusta’, de ‘Augustaanse vrede’. De keizer is daarbij uiteraard de vredevorst (…). Opm.: veel Irakezen roemen ook Sadam Hoessein omdat als dictator heerste en zodoende bevolkingsgroepen de lust ontnam om tegen hem op te staan of tegen een andere bevolkingsgroep.
Ook werden er voor het behoud van de vrede heel wat vrede-offers gebracht op het vredesaltaar, de ‘ara pacis’ , dat nog steeds in Rome staat. In het jaar 14 na Christus stierf Augustus. Hij werd gecremeerd en zijn as werd bijgezet in een imposant mausoleum dat we ook vandaag nog kunnen bezoeken. Christus. Dat was de keizer; en nu Kerst, Christus. Lucas en de andere evangelisten zetten het evangelie de geschiedenis van God, de heilsgeschiedenis, tegenover die van Augustus. Probeer eens met de verzen genoemd in de eerste kolom de verschillen te ontdekken tussen Augustus (zie bovenstaande stukje) en Christus (zie de Bijbel). Christus
Augustus
Lucas 1:33
‘Tot in eeuwigheid zal hij koning zijn over het volk van Jakob, en aan zijn koningschap zal geen einde komen.’
In het jaar 14 na Christus stierf Augustus
Lucas 3:22
´en daalde de heilige Geest in de gedaante van een duif op hem neer, en er klonk een stem uit de hemel: ‘Jij bent mijn geliefde Zoon, in jou vind ik vreugde´
4
Johannes ´Ik laat jullie vrede na; mijn vrede geef ik jullie, zoals de 14:27 wereld die niet geven kan.´
Marcus 16:19
Nadat hij dit tegen hen had gezegd, werd de Heer Jezus in de hemel opgenomen en nam hij plaats aan de rechterhand van God.
=== OO ===
5