Praktische informatie bij het artikel ‘Texel te voet’, viersterren route langs kust en duin, Op Pad 5 - 2012
Texel Wandelen, Nederland
Samenstelling:Jack Wijnands Foto:Jonathan Andrew
Impressie van het gebied De Slufter De tocht Zwaarte/Moeilijkheidsgraad Verhard/onverhard Navigeren Beste tijd Ernaartoe Overnachten Eten, drinken, inkopen doen Uitrusting Cultuur Kaarten en gidsen Sites Dag tot dag routebeschrijving
De Feiten Activiteit Wandelen Land Nederland Gebied Noordzeekust van Texel. Voornamelijk gekenmerkt door strand, duin en heide De tocht Wandeltocht over de lengte van het eiland in twee dagen. Circa 20 kilometer per dag Zwaarte/moeilijkheidsgraad Gemiddeld Navigatie Gedetailleerde wandelkaart; geen bewegwijzerde route. Gps-gebruikers kunnen een complete track downloaden van oppad.nl
Impressie van het gebied Een afwisseling van duin, strand, moerasgebieden, heide en bos. De horsduinen in het begin van de route zijn uniek, omdat deze niet zijn opgespoten zoals elders in Nederland, maar puur natuurlijk zijn ontstaan. Ze zijn ook minder hoog, maar ogen ‘ruiger’. Het geeft de sfeer van een prairielandschap. Nabij de hors ligt ook de zgn ‘kreeftenpolder’ genoemd naar Jaap Kreeft, een opzichter van Rijkswaterstaat. Het is het laatste stukje landaanwinning van Texel. Het was oorspronkelijk een gecreëerde zanddijk waarmee eind jaren ’70 is gestopt. Het is nu een natte duinvallei. In de winter staat het grotendeels onder water. In de zomer maar half. Er zijn veel soorten plantjes te spotten. Ook bijzondere als parnassia, strandduizendguldenkruid, moeraswespen orchis, etc. Mooi gebied voor de plantenliefhebber. Het strand van Texel is bij het Horsgebied extreem breed, maar daarbuiten gelijkwaardig aan andere kustgebieden in Nederland. Wat opvalt is dat het er heel rustig is, ook op zonnige dagen. De kustlijn van Texel bestaat vooral uit een uitgestrekt duingebied, met op vele plekken mooie bloeiende heide. Het bos van Texel is kunstmatig aangelegd in de jaren 30, ten tijde van de crisis. Het was
Pagina 1
Nederland
Praktische informatie bij het artikel ‘Texel te voet’, viersterren route langs kust en duin, Op Pad 5 - 2012
Beste tijd Voor de vogelliefhebbers vooral voor- en najaar. Plantenliefhebbers komen vooral in mei/juni aan hun trekken. Meeste kans om zeehonden te spotten op het wad (bij de vuurtoren) in de winter Overnachten Diverse B&B’s op het eiland. In de zomer zijn de veel goedkopere campings ook een optie Ernaartoe Met de auto of de trein naar Den Helder. Vanaf daar de veerboot naar het eiland. De wandeling start direct vanaf de boot
Pagina 2
oorspronkelijk bedoeld voor houtwinning, maar dat is een beetje een mislukking geworden. Inmiddels is het echter van toeristische waarde, want het is een aantrekkelijk wandel-, fiets- en mountainbikegebied. Er groeien ook diverse paddenstoelsoorten. En er zijn regelmatig roofvogels te zien (vooral de buizerd). De Slufter Één van de hoogtepunten van Texel is de Slufter. De Slufter is ontstaan door een natuurlijke dijkdoorbraak bij een zware storm; daardoor is er een binnenzee ontstaan. Het water in de Slufter gaat ook mee met de eb- en vloed stroming Met springtij (als vloed extreem hoog komt) staat het volledige gebied onder water. Men houdt dit in stand, omdat het van grote waarde is voor de natuur. Het zorgt namelijk voor veel slikranden waar vogels kunnen foerageren. De vogels kunnen bij hoog water niet op het wad terecht, maar wel in de Slufter. Qua planten vind je er vooral lamsoor en engels gras; planten die enkel groeien bij zoutwatergrond. En aangezien velden met zout water in Nederland nauwelijks voorkomen, is de aanwezigheid van deze plantjes iets wat de Slufter uniek maakt. Maar meest bijzonder aan de Slufter blijft toch de diversiteit aan vogels. In het voorjaar zie je veel eidereenden baltsen. Dit is ook een typische waddenvogel. In het najaar (vanaf augustus) zijn vooral de groenpootruiters, zwarte ruiters en tureluurs veel te zien. Ook veel steltlopers rond deze tijd, die dan op weg zijn naar het zuiden. De steltlopers zijn trouwens hele geëmancipeerde vogels, omdat de mannetjes de jongen opvoeden. De Slufter is ook een perfecte plek om roofvogels te spotten; door open landschap kunnen ze prima jagen. Denk vooral aan de buizerd, de slechtvalk en de kiekendief. Zelfs de blauwe kiekendief, die samen met de velduil zeldzaam is in Nederland. Reden dat je ze beiden wel vindt in de Slufter is de dichtheid aan voedsel en de rust. Maar ook de aanwezigheid van de Noorse woelmuis in het duingebied is een belangrijke oorzaak. Vlak voor het meest noordelijke punt van Texel ligt ook nog ‘de tuintjes’. Die heten zo naar de volkstuintjes die de eerste vuurtorenwachters er ooit had laten aanleggen. Die bestaan niet meer, maar de vruchtbare grond met vele bessenstruiken is er nog steeds, en trekt vele trekvogels aan. En bij nevel blijk je er zelfs de zeldzame velduil te kunnen zien.
De tocht Een wandeltocht van 2 dagen langs de kustlijn van Texel. Van de veerpont naar het meest Noordelijke deel van het eiland: de vuurtoren. Opgedeeld in 2 etappes: Dag 1: van Pont naar de Koog, ca. 20 km Dag 2: van Koog naar de vuurtoren, ca. 20 km
Zwaarte/Moeilijkheidsgraad De tocht gaat zowel over verharde als onverharde paden, allen met lichte hoogteverschillen. De onverharde paden bestaan uit grasland (de moerasachtige gebieden) zand (strand/duin) en ‘gravel’ (de heide en het bos). De verharde paden zijn de fietspaden, die af en toe als doorsteek genomen moeten worden om van het ene naar het andere gebied te komen. Voor ongeoefende wandelaars is de route best zwaar, niet in het minst vanwege de lengte en de relatief lange stukken met zand als ondergrond. Ook is men nogal overgeleverd aan de weergoden en vooral bij wind is er veel ‘weerstand’. De meer geoefende wandelaar zal echter weinig problemen ondervinden, vanwege de geringe hoogteverschillen en de toegankelijkheid van de meeste wandelpaden.
Verhard/onverhard Circa 80% onverhard en 20% verhard.
Pagina 2
Nederland
Praktische informatie bij het artikel ‘Texel te voet’, viersterren route langs kust en duin, Op Pad 5 - 2012
Pagina 3
Navigeren Een gedetailleerde topografische wandelkaart is onontbeerlijk. Met kaart is navigeren meestal niet moeilijk. In de duinen zijn vaak meerdere paden om uit te kiezen, die allemaal de goede richting op leiden. Door het open landschap kun je goed oriënteren. In het bos is het wat lastiger doordat het zicht vermindert en de dichtheid aan paden er nog groter is. Op het strand is het natuurlijk erg eenvoudig, al moet je soms even goed opletten wanneer de voorste duinenrij moet oversteken om in het duingebied terecht te komen. De route loopt namelijk afwisselend over strand en dan weer door de duinen. Onze gelopen route kunt je volgen met behulp van de globale beschrijving iets verderop in dit document. Gps-gebruiker vinden op oppad.nl ook een complete track van de route.
Beste tijd Hangt er vanaf wat je het liefste wilt zien. Grof gezegd kunnen we stellen dat als je voor de bloemenpracht komt het voorjaar de beste tijd is, en als je vooral veel vogels wil spotten het najaar de beste keuze is. Wil je zeehonden spotten nabij de vuurtoren dan is de winter weer de beste tijd. En wil je de kreeftenpolder en de moerasachtige gebieden grondig verkennen dan is de zomer aan te raden. Dan staat het water daar namelijk lager zodat het bewandelbaar is.
Ernaartoe Auto Utrecht – Den Helder, ca. 100 km. Van Den Helder met de pont naar Texel. Houdt wel rekening met de kosten van een auto op de pont. € 24,50 voor een retour midweeks. € 35,- voor een retour in het weekend. Trein Naar Den Helder, vandaar met de bus naar de pont. Buslijn 33 (ca 10 minuten). Pont kost € 2,50 voor voetgangers en fietsers. Directe links OV informatie: www.texel.net Pont afvaarten De afvaarten van Den Helder naar Texel zijn vanaf 6.30 uur tot 21.30 uur. Dus ieder uur vertrekt de boot steeds op het halve uur. De afvaarten van Texel naar Den Helder zijn vanaf 6.00 uur tot 21.00 uur. De boot gaat dus telkens op het hele uur. Website pont: www.teso.nl Of: www.texel.net
Overnachten Op het eiland bestaat een ruime keuze aan overnachtingsmogelijkheden, van eenvoudige campings tot kleine pensions of B&B’s. Een handige website waar u elk verblijftype op het eiland kunt vinden en boeken is die van de VVV: www.texel.net Wij hebben overnacht bij het volgende B&B Isola Bella Rozendijk 16 1791 PE Den Burg (0641-767232) Dit is een luxe verbouwde boerderij met oa een zeer grote/uitgebreide gezamenlijke keuken. Een ruim buitenterras met uitzicht over de weilanden, en ook (indien gewenst) eten uit de eigen tuin. De sfeer is er familiair en de gastvrouw buitengewoon joviaal. Kamers, inclusief badkamer en toilet vanaf € 75,- per nacht. Website: www.isolabella.nu
Pagina 3
Nederland
Praktische informatie bij het artikel ‘Texel te voet’, viersterren route langs kust en duin, Op Pad 5 - 2012
Pagina 4
Eten, drinken, inkopen doen Langs de route zelf kom je nauwelijks iets tegen. We raden dus ook aan om van tevoren flink in te slaan. Dat kan ook in Den Helder. Bij de pont in Texel zijn wel wat cafetaria, maar er is niet iets als een supermarkt. Bij de afslag vanaf het strand naar de loodsmanduinen(ongeveer 5 km na het startpunt) staan nog een paar strandtenten waar je een consumptie kunt nemen in de zomermaanden. Hierna is er tot het eindpunt van de dagroute (het dorpje ‘De Koog’) niets meer te vinden. Voor dag 2 raden we aan in te slaan in ‘De Koog’. Want verder is er niets meer te vinden qua eet/drink gelegenheden. Alleen nabij de vuurtoren, het eindpunt van deze dagroute zijn er weer cafetaria te vinden.
Uitrusting Omdat Texel vooral een droomeiland is voor vogelliefhebbers is een verrekijker onontbeerlijk. Ook zijn waterdichte schoenen aan te raden als je het leuk vindt van de hoofdpaden af te wijken. Er zijn immers nogal wat drassige moerasgebieden in de nabijheid van de route.
Cultuur Als je er de tijd voor weet te vinden naast het wandelen is een bezoekje aan natuurcentrum Ecomare zeer aan te raden. Je komt er ook langs tijdens de route, vlak voor het eindpunt van de eerste dag (nabij De Koog). Ecomare is het centrum voor Wadden en Noordzee op Texel. Het bevat een bezoekerscentrum, informatiecentrum, museum en een zeehonden-en vogelopvang. Website: www.ecomare.nl. Als je geïnteresseerd bent in vogels en vogelen is een bezoekje aan het vogelinformatiecentrum van Marc Plomp een absolute must. Je vindt deze in De Cocksdorp, nabij het eindpunt van de route op dag 2. Hier kun je ook verrekijkers kopen en huren, en tevens een vogel-excursie boeken. Website: www.vogelinformatiecentrum.nl.
Kaarten en gidsen Kaarten Topografische kaart 9B, schaal 1:25.000, prijs € 7,60, uitgeverij Topografische Dienst Kadaster. Scherpe detailkaart van het hele eiland. Staatsbosbeheer blad 1 Texel, schaal 1:25.000, prijs € 6,95, uitgeverij Falk / Staatsbosbeheer. Gedetailleerde kaart van het eiland met daarop wandelroutes, fietspaden, ruiterpaden en mountainbike routes. Falk Fietskaart 2 Waddeneilanden met Noord-Friesland en Lauwersmeer, schaal 1:50.000, prijs € 8,95, uitgeverij Falk. Goede fietskaart van de Waddeneilanden met fietspaden en fietsknooppunten. Gidsen Texelpad, Streekpad 4, uitgever Nivon, € 12,50. Wandelgids met beschrijving van een route rond Texel. Met etappesuggesties, handige adressen en mogelijkheden van openbaar vervoer. Texel...Ander Land, auteurs Jolande de Kruyf en Roelof Tienkamp, uitgever Friese Pers Boekerij, prijs € 15,-. Een leuke reisgids over Texel. Het Waddengevoel, Tineke Zwijgers, Uitgeverij On Track/ Unieboek, € 14,99. Gids met leuke logeeradressen, musea en activiteiten. Incl. wandel-en fietsroutes van ON Track ANWB Extra Waddeneilanden, Susanne Völler en Jaap van der Wal, uitgeverij ANWB Media, € 8,95. Compacte reisgids voor de Waddeneilanden. Waddeneilanden Wat & Hoe Reisgids, Geert-Jan Bron, uitgeverij Kosmos Uitgevers, € 15,95. Algemene reisgids met een aantal wandelingen en informatie over een kort of lang verblijf op een van de Waddeneilanden. Pagina 4
Nederland
Praktische informatie bij het artikel ‘Texel te voet’, viersterren route langs kust en duin, Op Pad 5 - 2012
Pagina 5
De kaarten en gidsen zijn doorgaans verkrijgbaar bij de gespecialiseerde reisboekhandel. Bron: Selexyz donner, Lijnbaan 150, 3012 ER Rotterdam, tel. (010) 413 20 70,
[email protected]; www.selexyz.nl. Zie ook: www.reisboekhandel.nl voor een winkel bij jou in de buurt.
Sites VVV Texel: www.texel.net Campings Texel: www.texelcampings.nl Restaurants Texel: www.youropi.com/nl/texel-11459/restaurants
Dag tot dag routebeschrijving Dag 1: van pont Texel naar De Koog Afstand: ca. 20 km Tijd: 6 uur Relatief vlakke route langs voornamelijk strand, bos en heide. Vanaf de pont gaan we naar links om de wandelroute langs de Mokbaai te volgen. Over de dijk langs de grazende schapen. Bij de eerste afslag gaan we weer naar links, richting de stuitdijk. Voor deze stuitdijk naar rechts, tussen de horsmeertjes door. Dan lopen we het fraaie horsgebied in. Over het strand wandelen we noordwaarts en steken bij strandpaal 10, ter hoogte van de strandtenten, af naar rechts. Stukje over het fietspad naar de loodsmanduinen met de uitgestrekte heidevelden. We lopen hier langs de bosrand richting Ecomare. Voorbij Ecomare gaan we weer het strand op, uitkomende bij strandpaal 18. Vlak voor strandpaal 20 steken we af naar rechts, met als eindpunt het dorpje ‘De Koog’. Dag 2: van De Koog naar de vuurtoren Afstand: ca. 20 km Tijd: 6,5 uur Route met iets meer lichte hoogteverschillen. Voornamelijk strand, moerasachtig gebied en duinen. We starten op het strand nabij paal 21. Vlak na strandpaal 23 slaan we rechtsaf, om het moerasachtige gebied richting de slufterdijk te volgen. Aan het einde van dit wandelpad nemen we een alternatieve route over kleine duinpaadjes, waarbij het struinen wordt. Je kunt ook de ‘hoofdpaden’ blijven volgen om het niet té avontuurlijk te maken. De route komt uit bij de Slufter. Onderaan de trap, die voor de meeste bezoekers de ingang naar de Slufter vormt, lopen we verder onderlangs de zanddijk, tot je niet meer verder kunt. Langs de vogelaarsuitkijkpost gaan we weer de zanddijk op. Van hieruit lopen we naar het noorden, over de duintoppen, tot we uitkomen bij een grote camping. Hier slaan we weer linksaf door de duinen, en tenslotte het strand op. We komen uit bij paal 29 en slaan rechtsaf bij paal 30, om het gebied van ‘de tuintjes’ te verkennen. Het kleine gebied met de vele bessenstruiken is een mooie plek om bijv. roofvogels en rood-en blauwborstjes te spotten. Vanaf hier is het ook niet ver meer naar de vuurtoren, tevens het eindpunt van onze route. Nabij de vuurtoren komen we op krachten in de nabijgelegen cafetaria. En wandelen van daaruit nog een paar kilometer naar De Cocksdorp, waar we de bus naar de pont terug pakken.
Pagina 5
Nederland
Praktische informatie bij het artikel ‘Texel te voet’, viersterren route langs kust en duin, Op Pad 5 - 2012
Pagina 6
Pagina 6