Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie

Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie

Volgende vergadering: Zondag 10 oktober 2004 jubileumvergadering 25 jaar ‘Contactgroep’. In dit Bulletin: Routebeschrijving 2 Opbrengst veiling 22 febr.2004 2 Kavel 68 is vergeten 2 Agenda A.L.V. 16 mei 2004 3 Van de voorzitter.... 3 Oproep van de secretaris 3 Fout van de Lay Out 3 Jaarstukken 2003 4/5 Biedverloop veiling 4 Filatelistische evenementen 6 Filisofie-magazine 6 Olympische Spelen 6/7 Prinses Amalia, een Koningskind 8/9 Prinses Juliana 10/12 Bloemenkunst op de zomerzegels 2004: bloem en kunst 13/15 Zomerzegels 2004 en de kinderzegels 1925, 1926 en 1927 16/17 Februari-staking 17 Geboorteaankondiging 18 Wel en wee van de huidige postzegelen muntenhandelaren 19 Veiling 16 mei te Utrecht 20/21 Notulen A.L.V. 22 febr. 2004 22/23 De Friese tak 23 Vernieuwde lay out 23 Koninklijke Huizen II 24/27 Pro Juventute 27/28 Expansie Europa 29 Kinderpostzegelactie 1949 29 Update handboek ‘Voor het Kind’ 30 Beoordeling door de jury 31 Voor u geknipt 32

Uitnodiging Van harte nodigen wij u uit voor onze algemene ledenvergadering op zondag 16 mei 2004 om 10.00 uur in het Cultureel Centrum ‘Oog in Al’ aan de Händelstraat 3 te Utrecht De agenda vindt u op pagina 3. Routebeschrijving op pagina 2. De digitale ‘full color’ versie van onze tijdschriften kunt u downloaden op onze internetsites: http://maximafilie.zipzap.to http://kinderpostzegels.zipzap.to Secretariaat: Oranjepoldererf 6 2807 NE GOUDA 78e Editie, mei 2004 ISSN 1380-0000

Routebeschrijving Cultureel Centrum ‘Oog in Al’ Vanaf Amsterdam A2 1. Afrit 8, Centrum / Jaarbeurs / Kanaleneiland / De Meern, Zie verder 2 t/m 4 2. Volg richting Centrum Jaarbeurs 3. Bij de eerste rotonde linksaf (3/4) 4. 2e straat rechts = Händelstraat Vanaf Breda, Den Bosch A2 Ring Utrecht / R’dam / Den Haag / Amersfoort / Arnhem Ring Utrecht (west) / Centrum Afrit 8, Centrum / Jaarbeurs / De Meern Zie verder 2 t/m 4 Vanaf Hilversum A27 Ring Utrecht / Jaarbeurs / Den Haag / Arnhem / Breda Ring Utrecht / Jaarbeurs / Rotterdam / Den Haag / Arnhem Ring Utrecht / Jaarbeurs / Rotterdam / Den Haag Ring Utrecht / Jaarbeurs / N’ gein Ring Utrecht / Jaarbeurs / Centrum / N’ gein / Den Haag Ring Utrecht / N’ gein / Den haag Ring Utrecht / A’dam / Den Bosch / Rotterdam / Den Haag Ring Utrecht / A’dam Afrit 8, Centrum / Jaarbeurs / De Meern Zie verder 2 tlm 4

Vanaf R’dam,Den Haag A12 Ring Utrecht (west) Afrit 8, Centrum / Jaarbeurs / De Meern Zie verder 2 tlm 4 Vanaf Arnhem A l2 Ring Utrecht / Hilversum / Den Bosch / Breda / N’ gein Ring Utrecht (zuid) Jaarbeurs / Centrum / Den BoschBreda / Nieuwegein Ring Utrecht /Jaarbeurs / Centrum / N’gein / Den Haag Ring Utrecht / N’gein / Den Haag Ring Utrecht / A’dam / Den Bosch / R’dam / Den Haag Ring Utrecht / A’dam Afrit 8, Centrum / Jaarbeurs / De Meern Zie verder 2 t/m 4

Openbaar vervoer vanaf Utrecht C.S. Oog in Al buslijn 5 Cultureel Centrum ‘Oog in Al’ Händelstraat 3 3533, GG UTRECHT, Tel. 030 2934965

Opbrengst veiling 22 februari 2004 Kavel 01 02 05 07 12 13 22 23 25 26 27 32 33 36

opbrengst 5,00 3,00 2,00 5,00 12,00 15,00 5,50 4,50 5,50 5,50 5,00 2,00 2,00 2,50

Kavel 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 53 54 55 56

opbrengst 5,00 10,00 3,50 2,50 2,50 1,50 2,50 5,00 1,50 1,50 2,50 5,00 7,00 2,00

Kavel 57 59 66 67 68 69 70 71 73 74 75 83 84 85

opbrengst 1,00 1,50 3,00 3,00 1,00 2,00 2,50 1,00 2,00 2,00 2,50 11,00 4,00 4,00

Kavel 86 87 88 91 98 101 102 103 104 105 106 107 109 110

opbrengst 3,00 12,00 1,50 10,00 75,00 40,00 8,00 8,00 10,00 6,00 2,00 3,00 3,00 1,50

Kavel 111 112 113 114 116 117 118 119 120 121 123 124 125 131

opbrengst 2,00 2,00 2,00 3,00 3,00 2,50 2,50 2,50 2,00 1,50 1,50 1,50 2,50 3,00

Kavel opbrengst 133 32,50 134 32,50 135 30,00 136 20,00 137 32,50 138 20,00 139 7,00 140 7,00 141 15,00 142 3,50 143 2,00 144 3,00 147 2,00 148 15,00

Kavel nr. 68; wel betaald, niet meegenomen! Op de veiling van 22 februari werd door een lid met de biedkaart nr. 3 kavel no 68 wel voldaan doch niet meegenomen. Wil de betreffende koper contact opnemen met de veilingmeester: Theo van den Dool, IJsselkade 67, 7412 BN DEVENTER (Tel. 0570-617867)

2

Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, mei 2004

Agenda Algemene Leden-vergadering dd. 16 mei 2004 Cultureel Centrum ‘Oog in Al’, Händelstraat 3 te Utrecht. 1) 2) 3) 4) 5)

6) 7) 8) 9) 10) 11) 12)

Opening om 10:45 hr. Ingekomen berichten en mededelingen. Notulen algemene ledenvergadering dd. 22 februari 2004 Informatie over de werkgroep handboek Activiteiten in 2004 A) Jubileumbijeenkomst in oktober; B) Voordracht 2 nieuwe ereleden. Jaarstukken 2003, begroting 2004, verslag kascommissie. Voorstel aanpassing contributie naar Euro 15,00 Donatie-veiling: met opbrengst voor de kas van onze vereniging. Pauze Rondvraag Veiling Sluiting om ca. 14:00 hr.

Van de (nieuwe) voorzitter: Waarde leden, Voor u ligt weer een bijzonder fraai geïllustreerd Bulletin met een waaier van verschillende artikelen vanuit de vaste redactieleden. Zo haalt Wim Roffelsen op innemende wijze herinneringen op aan Koningin Juliana en Bate bespreekt op zijn eigen wijze de Zomerzegels van dit jaar. Ik vraag uw aandacht voor bovenstaande agenda waarin de eerste aanloop genomen wordt naar de Jubileumvergadering van 10 oktober dit jaar. Hierin zullen we stilstaan dat 25 jaar geleden de Contactgroep Voor het Kind voor het eerst bij elkaar kwam ten huize van de Familie Van Dijk. Er is nog een tweede jubileum te vieren: de erkenning 30 jaar geleden dor de FIP van de maximafilie met de vaststelling van de Reglementen in 1974. Twee gebeurtenissen waarbij het fundament mede is gelegd voor onze Vereniging. Reden voor een feestelijke vergadering in oktober, waarbij we terugblikken en vooruitkijken op onze wereld van K&M. Ik wijs nog in het bijzonder op de voordracht vanuit het bestuur om twee leden tot erelid te benoemen in de Jubileumvergadering op grond van hun lange staat van dienst voor onze Vereniging. Ik hoop velen van U te zien op de vergadering op 16 mei a.s. in Oog in Al. <Edward Froon>

Oproep van de secretaris De speciale uitgave van ons bulletin, het ‘Oranjenummer’ is in de maand februari van dit jaar verstuurd voor de bijeenkomst van 22 februari in Utrecht. Enkele adres-stickers hebben zich helaas niet goed aan de voorkant van het blad gehecht. Deze zijn dus door TPGPost weer op het secretariaat teruggebracht. De leden die dit nummer niet hebben ontvangen worden verzocht zich te melden zodat dit nummer alsnog kan worden toegezonden. <Wil Verbeek, 0182-531449>

Fout van de Lay Out Soms heb je op een bladzijde nog wat onbenutte ruimte! Daar zoek je dan -en vaak op het allerlaatste moment- nog een zinvolle vulling voor. Dit was ook het geval bij de februari-uitgave van ons bulletin. Ik meende deze ruimte te kunnen gebruiken om te laten zien op welke wijze het bieden verloopt. Het bulletin moest gedrukt en verzonden worden, er was haast. Dus geen tijd om nog overleg te plegen met onze veilingmeester. Hier ben ik dus in de fout gegaan. Op pagina 4 in deze uitgave ziet u de juiste weergave! Mijn excuses! Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, mei 2004

3

Jaarstukken 2003 toelichting van de penningmeester De werkelijkheid van 2003 was ongunstiger dan voorzien in de begroting. De voornaamste verschillen worden hieronder toegelicht. LASTEN : De productiekosten van het Bulletin waren fors hoger dan was begroot; dat kwam voornamelijk door de uitvoering in A4formaat, maar ook als gevolg van nagekomen rekeningen. Ook de verzendkosten vielen tegen. De post Kantoorbehoeften is eenmalig verhoogd omdat de penningmeester een boekhoudpakket moest aanschaffen. De overige kosten van het bestuur bleven dit jaar binnen de perken. In september werd een advertentie in Filatelie geplaatst tegen hogere kosten dan begroot. De hernieuwde afdracht aan de NBFV bleef binnen de begroting. BATEN : De post donaties in 2003 betrof € 250 van Shell, met dank aan de heer Roffelsen. Verdere donaties bleven dit jaar achterwege. De van de NBFV ontvangen paginasubsidie was wat hoger dan geraamd. CONTRIBUTIES: Begroot was een betalend ledenaantal van 138; het werden er 140. Als gevolg van een en ander kwam het resultaat uit op een tekort van € 867,78 tegenover € 510 begroot. Begroting 2004. LASTEN : De begroting gaat uit van opnieuw vier Bulletins en tenminste drie bijeenkomsten. Het bestuur heeft opnieuw een advertentie geplaatst in Filatelie naast de rubriek Maximafilie, die inmiddels bestaansrecht heeft verworven. CONTRIBUTIES : Het aantal leden is geraamd op 140. AFDRACHT NBFV: Afgeleid van het ledenaantal. OVERIGE INKOMSTEN : De begroting sluit nu met een nadelig saldo ad € 804, maar het bestuur stelt voor de contributie voor 2004 desondanks ongewijzigd te handhaven en, voor zover nodig, opnieuw het vermogen aan te spreken. Daarbij is het vooral van belang of we de kosten van het Bulletin, in het huidige formaat en met het huidige aantal pagina’s, kunnen handhaven op een acceptabel niveau. Voor het jaar 2005 zal een verhoging van de contributie evenwel onvermijdelijk blijken. Over de grootte van een verhoging heeft het bestuur in februari met de leden overlegd, waarbij is gesproken over een verhoging met € 2,50 tot € 15,00. Daarbij speelt voor het bestuur mee dat over de afgelopen jaren de opbrengsten van de nieuwtjesdienst niet zijn meegeteld in het resultaat. Zodra dat wel gebeurt, zal het beeld minder somber blijken – zie het volgende punt. NIEUWTJESDIENST MAXIMUMKAARTEN : Uw penningmeester heeft nog steeds geen tijd gehad de administratie van de heer Van der Leeden in de boekhouding van de vereniging te verwerken. De bedoeling is nog steeds dat een overzicht van de jaren 2000/2001/2002 zo spoedig mogelijk zal worden opgenomen in het Bulletin. Daarom is er opnieuw van afgezien in de jaarstukken een post “opbrengst nieuwtjes” op te nemen. Gebeurt dat wél, dan raamt het bestuur die opbrengst op een € 500 per jaar. Een tijdsprobleem daarbij is dat de administratie van de nieuwtjesdienst pas kan worden afgesloten als de laatste uitlevering van het jaar is afgerekend, in de loop van het daaropvolgende voorjaar. Daarom is besloten voor de nieuwtjesdienst een “gebroken boekjaar” te hanteren, van 1 juli t/m 30 juni.

Heeft u uw contributie nog niet betaald? Helaas moet uw penningmeester een aantal van onze leden herinneren aan het feit dat hij nog geen contributiebetaling voor 2004 heeft ontvangen. De betreffende leden vinden bij dit Bulletin opnieuw een acceptgiro. Wilt u verzekerd zijn van verdere toezending van Bulletins, betaal dan omgaand; want u weet: voor niets gaat alléén de zon op.

Biedverloop veiling Van € 0,00 tot € 10,00 met € 0,50 van € 10,00 tot € 25,00 met € 1,00 van € 25,00 tot € 50,00 met € 2,50 van € 50,00 tot € 100,00 met € 5,00 boven € 100,00 met € 10,00 Op de netto prijs betaalt de koper een toeslag van vijf procent. De inzender ontvangt de toeslagprijs waarop tien procent in mindering wordt gebracht. Het gehele veilingreglement is op aanvraag verkijgbaar bij de veilingmeester.

4


Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie

BALANS per 31-12

2004 D C begroting €

inventaris voorraad maximumkaarten voorraad catalogi voorraad frankeerzegels saldo Postbank idem kapitaal/giroplus

2003 D C werkelijk €


2002 D C werkelijk €

0,45 99,95 220,90

0,45 99,95 249,15

1660,90 5393,76

1388,12 6682,95


reserves crediteuren leden vooruitbetaald

1109,52 765,26 1391,30

1109,52 758,45 1575,00

vermogen a.p. resultaat lopend jaar totaal vermogen

4977,65 -867,78 4109,87

5086,05 -108,40 4977,65

5086,05 -815,00 4271,05

0,00 8420,62 8420,62

0,00 4271,05

TOTALEN RESULTATENREKENING lasten Bulletins productiekosten Bulletins portokosten

0,00

0,00 7375,96

begroting €

7375,95

werkelijk €

0,00

begroting €

werkelijk €

begroting €

1200,00 850,00

1219,08 825,80

900,00 750,00

713,79 670,60

1000,00 800,00

zaalhuur

150,00

150,00

150,00

139,70

130,00

reiskosten telefoonkosten kantoorbehoeften porti representatie overige bestuurskosten

100,00 50,00 100,00 75,00 50,00 50,00

68,25 44,35 399,41 57,85 47,99 21,20

100,00 150,00 300,00 150,00

60,73 113,62 46,80 102,40 14,00 40,46

350,00 45,00 100,00 140,00 40,00 60,00

overige kosten Kamer van Koophandel afdracht aan NBFV

325,00 41,00 413,00

331,58 33,06 407,10

270,00 30,00 410,00

30,01

30,00 400,00

50,00

kosten nieuwtjes maxkrten maxkrten toevoeging voorr

150,00

kosten catalogi kind kosten catalogi maxkrten reserve jubileumviering

500,00

500,00

baten contributie donaties entreegelden

1750,00 100,00

1750,00 250,00 5,00

1725,00 250,00

1848,74 221,11

1700,00 100,00

provisie veilingen opbrengst donatieveilingen opbrengst verlotingen

150,00 50,00 150,00

144,93

75,00 50,00 100,00

83,56

50,00 60,00 90,00

opbrengst nieuwtjes opbrengst catalogi kind opbrengst catalogi maxkrt

PM

paginasubsidie NBFV rente overige inkomsten

300,00 100,00

batig (nadelig) saldo TOTALEN

-804,00 2600,00

-867,78 2600,00 2737,89

142,00

94,50

700,00

287,30 110,81 47,85

200,00 100,00 250,00

0,00 72,41 3,39

100,00 130,00

-510,00 2737,89 2750,00 2750,00

-108,40 2323,71 2323,71

-815,00 2930,00 2930,00


5

Agenda filatelistische tentoonstellingen c.a. in Nederland 2004: 6 t/m 9 mei

15 t/m 16 mei 29 september t/m 3 oktober 15 t/m 17 oktober

15 t/m 17 oktober

30 t/m 31 oktober

29 t/m 31 oktober

Voorjaarsevenement GSE met tentoonstelling in de categorie 1 tevens viering Dag van de Jeugdfilatelie Autotron Rosmalen voor algemene informatie: [email protected] Fil. ver. De Maasdorpen: categorie 3, thema ‘vlinders’ De Riet, Weltersweide 22(A), Horst inlichtingen: 077-3661282 Fil. ver. IJssel & Lekstreek: propagandatentoonstelling De Trefterp, Dampsterdiep 58, Capelle a/d. IJssel inlichtingen: 010-4512925 Postex 2004 categorie 2 en 3, jeugd en propaganda Americahal, Laan van Erica 50, Apeldoorn inlichtingen: 0182-395103 43e Dag van de Aerofilatelie, luchtposttentoonstelling categorie 2, 3, eenkader, open klasse en propaganda Americahal, Laan van Erica 50, Apeldoorn inlichtingen: 033-2858424 Dag van de Postzegel categorie 2 en 3, eenkader en jeugd Huygens College, Const. Huygenstraat 31, Amsterdam inlichtingen: 020-6734323 Dag van de Postzegel 2004 categorie 2 en 3 plus eenkaderinzendingen Ahoy’ Rotterdam-Zuid inlichtingen: 015-2141701

Uit het Filosofie-magazine van maart 2004 De postsorteerders van een TPG vestiging vinden een brief die met, zo te zien, bevende vingers is geadresseerd ‘Aan Onze Lieve Heer in De Hemel’. Men weet niet goed wat te doen - vernietigen? - en besluit de brief te openen. De inhoud van de brief bevestigt het vermoeden dat het om een oud vrouwtje gaat dat waarschijnlijk het spoor een beetje bijster is. Zij vraagt in de brief om 500 euro aan God omdat haar vaatwasmachientje het heeft begeven. Zelf kan zij met haar stramme vingers de afwas niet meer doen en zonder een nieuwe vaatwasser dreigt het tehuis voor haar. De TPG-ambtenaren schieten vol. Ze besluiten ter plekke voor God te gaan spelen en een inzameling te houden op de vestiging. Het uiteindelijke bedrag van 269,75 euro wordt door de chef aangevuld tot 300 euro en naar het in de brief vermelde adres gestuurd. Een maand later zit er weer een brief voor Onze Lieve Heer in de zak. De ambtenaren besluiten, dit keer met veel minder scrupules, om de brief te openen en ze lezen dit: ‘Lieve God, ik wist dat u aan mijn verzoek gehoor zou geven. Het viel me wel op dat ik 500 had gevraagd en dat het maar 300 euro was. Maar ik heb gehoord dat die rotzakken van postsorteerders wel vaker geld halen uit brieven. Dus naar die 200 euro kunnen we waarschijnlijk fluiten.’

Olympische Spelen 2004: vlam voor de vrede Terug van weg geweest: de zon is hetzelfde, het vuur is hetzelfde en de boodschap is hetzelfde Op donderdag 25 maart 2004 is om één uur in de middag is bij het altaar in de tempel van Hera, die midden in het oudste olympische sportcomplex ter wereld in Athene ligt, de olympische vlam voor de 28e Olympische Spelen ontstoken. Om 12.23 uur werd door een priesteres in beige gewaad (de Griekse actrice Thalia Prokopiou) met een stel begeleidsters via een metalen plaat de zonnestraal opgevangen, die 37 minuten later de eerste olympische toorts voor de Spelen van 2004 in vlam zou zetten. Hier werd in 776 voor Christus voor het eerst door de oude Grieken in een competitievorm sport bedreven. De olympische vlam symboliseerde daarbij de creatie van de wereld, de vernieuwing en het licht. Precies 2780 jaar later is er aan die boodschap weinig veranderd. Ruim vijftienduizend Grieken fungeerden op de heuvels van Kronius rond het oude Olympia als levende bewijzen van hoe de olympische gedachte nog leeft in het land van herkomst. De fakkel werd na de ontsteking in ontvangst genomen door de Griekse speerwerker Kostas Gatsioudis, die 500 meter verder de vlam over zou geven aan de Russische zwemmer Alexander Popov. In totaal zullen 11.300 lopers de olympische vlam over de wereld dragen. De route beslaat 78.000 kilometer. Voor het eerst worden daarbij alle continenten aangedaan. Op vrijdag 13 augustus mag een nog onbekende atleet het olympische vuur uiteindelijk in het Olympische Stadion van Athene ontsteken. (Bron Leeuwarder Courant en Telegraaf van 26 maart 2004). 6


De 28e Olympische Spelen 2004 in Griekenland Citius - Sneller Altius - Hoger Fortius - Sterker Liefst zevenentwintighonderdtachtig jaar geleden werd door de Grieken in Athene voor het eerst sport in competitieverband geïntroduceerd. Als levende bewijzen dat de Olympische gedachte nog steeds heerst in Athene fungeerden dit jaar weer 15.000 trotse Grieken rond de heuvel van het oude Olympia. Het speelt zich allemaal af rond de berg Kronios, vernoemd naar de vader van de Griekse oppergod Zeus. In de tempel van Hera, de vrouw van Zeus, wordt door een Griekse priesteres via een metalen plaat een zonnestraal opgevangen waardoor het vuur ontstoken wordt. De Olympische toorts gaat als fakkel de hele wereld door. Liefst 11.300 lopers vervoeren de Olympische vlam allereerst door alle continenten die door de Olympische vlammen gesymboliseerd worden. Op 23 juli komt de vlam in Amsterdam aan waar kroonprins Willem Alexander een van de lopers is.

De Olympische Spelen zijn gestart in 1896. Een zeer oude prentbriefkaart geeft het stadion weer waar de eerste spelen werden gehouden. Je zou het niet zeggen, maar het stadion dateert niet uit 1896, toen de eerste moderne Olympische Spelen werden gehouden, maar uit de 2e eeuw na Christus.

Sommige mensen zal het wellicht aanspre-ken, maar er werd gestart met een hardloop-wedstrijd waaraan alleen naakte mannen mochten meedoen. Wie gaandeweg zijn warme gevoelens niet kon beheersen werd figuurlijk door het joelende publiek aan de schandpaal genageld en door de jury gediskwalificeerd. De spelen blijven het symbool van de hoop. Immers de uitspraak dat sport geen vrede kan afdwingen, maar er wel toe kan inspireren, geeft ons moed dat de negatieve elementen in onze samenleving het eens zullen afleggen tegen de positieve.Velen hebben hun hoop daarop gevestigd. <Wim Roffelsen>


7

Prinses Amalia, een Koningskind

(2)

(4) (1)

(3)

Het Koninklijk huis, is voor ons maximafilatelisten, een gewild en dankbaar onderwerp. Toen de geboorte van prinses Amalia ook nog de aanleiding was om een speciale postzegel uit te geven, is de nieuwtjesdienst driftig op zoek gegaan naar kaarten die de juiste, eventueel aanvullende, overeenstemming hebben met het zegelbeeld. Zie hiervoor ook het vorige bulletin van onze vereniging in het artikel over het Koninklijk Huis. Duidelijk is dat de beeldovereenkomst 100% is! Verrassend was echter de grote hoeveelheid kaarten die geschikt zijn om maximumkaarten of eventueel themakaarten van te maken. Op kaart 1 ziet u de trotse vader die Prinses Amalia aan de pers toont. Een bijzonder geslaagde maximumkaart, afgestempeld op de eerste dag van uitgifte in de geboorteplaats van de troonopvolgster. Als we in de tijd terug gaan naar het geboortejaar van Prinses Juliana in 1909 zien we dat het feit dat er een troonopvolgster was geboren de aanleiding was voor meerdere producenten van prentbriefkaarten om fraaie kaarten uit te geven. Bij de afbeeldingen 2, 3, 6, 7, 8 en 9 zien we, zowel op de kaart als op het zegel steeds de afbeelding van het Koningskind. Deze kaarten zijn te kwalificeren als maximumkaarten hoewel ook de mening opgang maakt dat deze kaarten beter passen onder de noemer ‘themakaarten’. Wat is uw mening? De kaarten 6 en 9 van het Prinsesje in de koninklijke wieg verdienen extra aandacht omdat dit de wieg is waarin Amalia haar eerste babyperiode zal doorbrengen. Kaart 9 is een tekening van de bekende illustrator Gerstenhauer met zijn kenmerkende tekenstijl. 8


(5) (7)

(6)

(9)

(11)

(10)

(9) De kaarten 4, 5 en 10 zijn pure themakaarten; er is geen sprake van beeldovereenkomst. De charme van deze kaarten wordt veroorzaakt door de verwantschap van de afgebeelde onderwerpen. Al met al twee leuke kaarten die goed passen in een thematische collectie over ons vorstenhuis. Kaart 11 toont een eigentijds prinsesje die, zo te zien, nog niet helemaal zeker is van de kroon, want zij moet hem nog wel een beetje vasthouden. Ook bij deze kaart gaat de voorkeur uit dit als een themakaart te beschouwen.

(8)

U ziet het, als speurend naar de juiste kaarten, is veel te vinden dat leuke thema- of maximumkaarten oplevert. Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, mei (4) 2004

9

Prinses Juliana Er zijn van die hoofdredacteuren die nogal wat noten op hun zang hebben. Die durven wat te vragen. “Bulletin” heeft er zo een. Uitstekende man hoor, daar niet van. Maar dan komt het. Het vorige nummer was een extra dik oranje-nummer, naar aanleiding van de geboorte van Prinses Amalia. “Ik durf het bijna niet te vragen, maar ik zou zo graag nog eens –gezien haar verscheiden- de geliefde Prinses Juliana in ons Bulletin voor het voetlicht willen laten treden. Maar ik heb veel pretenties; wil je daaraan gevolg geven? Dit zou ik uitvoerig belicht willen zien: a) Een filatelistische gebeurtenis met de prinses in de hoofdrol. b) Zo mogelijk een locatie die banden heeft met het Koningshuis. c) Een onderwerp dat de Prinses ter harte gaat. d) Een foto van de overhandiging van de eerste postzegels. e) Geef eens een sfeerbeeld van zo’n fotosessie. f) Een gebeurtenis tijdens de bijeenkomst die de krant niet gehaald heeft. g) Kijk uit naar een emissie waarbij de beide onderdelen van onze vereniging tot hun recht komen, zowel de Kinderpostzegels als de Maximafilie. h) Als het kan, een uniek filatelistisch element. i) Een maximumkaart waarin haar rol als gelukkige moeder tot uitdrukking komt. j) Een zelf gemaakte foto die een goed beeld geeft van de persoonlijkheid van die de Prinses uitstraalt. Met grote verbazing vroeg ik me af of er nu echt niets meer te wensen over viel! a) Zo te weten zijn er niet veel presentaties geweest waarbij de Prinses betrokken was. Maar we vonden er een, te weten de Kinderpostzegels uit 1991. b) Locatie: Slot Zeist, waar vele familieportretten van de Oranjes hangen. Dat slot is in de 17e eeuw tot stand gekomen onder supervisie van een neef van Prins Maurits, die het voor zichzelf liet bouwen. Een betere locatie voor een sfeervolle postzegelpresentatie kan met zich nauwelijks voorstellen. c) Juliana had veel affiniteit met de zwakkeren in onze samenleving. Hulpbehoevende kinderen pasten precies in haar interessesfeer. d) De presentatie en inleiding geschiedde door de heer A.J. Scheepbouwer, toen algemeen directeur PTT Post. Het was niet zo maar een raam met een velletje kinderpostzegels, maar een waarlijk kunstwerk waar Juliana zeer mee ingenomen was. e) Vooraf is het goed te weten dat Juliana een flinke aversie had tegen fotografen. Als zij er zich niet aan kan onttrekken is de R.V.D. (Rijksvoorlichtingsdienst) paraat om de “pijn” zo kort mogelijk te laten duren. Als er een koninklijke gast bij een evenement betrokken is “vecht” iedere fotograaf voor een zo goed mogelijk plekje, want de toegewezen ruimte voor de fotograferende pers is meestal gering. Niet zelden bestaat zo’n groep uit wel 15 fotografen. Vergeet niet dat de roddelbladen dapper meedoen. Ze vallen op vanwege hun uitrusting met meerdere camera’s, lenzen, accu’s en hun laten we zeggen wat onconventionele kledij, vergeleken met de rest van het geïnviteerde gezelschap. Als je denkt een goede plaats veroverd te hebben op de eerste rij komt er op het laatste ogenblik nog iemand toegesneld. Die gaat zogenaamd sportief op z’n hurken voor je zitten. Dat is een truc, want op het momentsuprême komt hij plotseling overeind en weg is je uitzicht. Voor je gemoed zou je een dreun willen uitdelen, maar de prinses is er niet van gediend een gevallen fotograaf aan haar voeten te zien verschijnen. Na luttele seconden gebaart de R.V.D. dat het zo wel genoeg is en verdwijnt het gezelschap achter de coulissen. 10


f)

Uw verslaggever geeft het intussen niet snel op en beraadt zich of er nog niet een leuk plekje te vinden is waar hij zijn fotografische slag kan slaan. Aan de verkoopstand van de Stichting Kinderpostzegels Nederland kon de Prinses onmogelijk voorbij lopen en ja hoor, bingo! Eenmaal aangekomen bij die stand, verluchtigd met het bordje: ‘betaling uitsluitend a contant’ was men benieuwd wat de Prinses zou kopen. Dat deed ze weloverwogen, zie de bijgaande foto’s. Na de uiteindelijke keuze ontstond een penibele situatie. Er moest afgerekend worden en Juliana bezat wel een handtas, maar daar zat geen portemonnaie in; die heeft zij nooit nodig. Hilariteit alom. Een ijverige hofdignitaris schoot te hulp, want ook een Prinses kan in zulke gevallen niet zeggen dat de rekening maar naar paleis Soestdijk moet worden gestuurd!

g) Met de kinderpostzegels 1991 is iets merkwaardigs gebeurd. Ontwerper Gerard Hadders (links op de foto) had wat bijzonders bedacht.Waarom niet eens een keer een velletje gemaakt met de zegels tête bêche? Hoe zoiets er dan uit komt te zien is terug te vinden op de foto van Haaders met zijn ontwerp. De blauwe lucht aan de rand van het velletje liep door tot in de zegel. Daardoor ontstond een eenheid tussen de velletjesrand en de postzegel. Mooi toch? Nee, zei PTT, u zet de zaak heel letterlijk op z’n kop, dat willen wij niet. De oorspronkelijke gedachte van de ontwerper toch maar even gereconstrueerd, zodat er duidelijk inzicht komt van zijn bedoelingen. h) S.K.N. (Stichting Kinderpostzegels Nederland) heeft een maximumkaart laten vervaardigen door de ontwerper van de postzegels. Een uitstekend exemplaar overigens. Deze heeft men laten afstempelen met Leiden, zijnde de ‘zetel’ van S.K.N. Wellicht was het Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, mei 2004

11

bijzondere Damstempel van Amsterdam net iets toepasselijker geweest. Er is èèn exemplaar bekend waar dat stempel opstaat. Op de andere zijde staat het dagtekenstempel Amsterdam van 6 november 1991, zijnde de eerste dag van uitgifte. De Filatelistische Dienst van PTT-Post neemt een proef van zo’n speciaal stempel. Die proefneming geschiedt op een daarvoor extra ontworpen cover. Zeer zelden komt zo’n envelop onder ogen van verzamelaars. i) Het wemelt van opnamen van Juliana als statige vorstin of een foto genomen tijdens een van haar representatieve functies bij de uitoefening van het Koningsschap. Juliana was ook een warme, bezorgde moeder voor haar kinderen. Het geluk straalt van haar af als zij in 1938 haar pas geboren dochter Beatrix mag omarmen. j) Hoe willen wij Juliana in onze gedachten houden? Ze wilde niet zo genoemd worden, maar ons lijkt een typering als Koningin-moeder een prachtige omschrij-ving. Deze laatste, door ondergetekende genomen foto tijdens de presentatie van de Kinderpostzegels uit 1991, behoeft eigenlijk geen nadere toelichting. Zo’n lieve glimlachende moeder wensen we iedereen toe. <Wim Roffelsen>

12


Bloemenkunst op de Zomerzegels 2004: bloem en kunst Op 31 juli 2003 werd beeldend kunstenaar Fons Haagmans uit Maastricht gevraagd de zomerzegels 2004 te ontwerpen. Daartoe maakte hij een iris, lelie, klaproos, tulp, tudorroos en distel op schilderijformaat. In een informatief gesprek heeft beeldend kunstenaar Haagmans (1948) me het een en ander over zijn gedachtegoed verteld wat hij in deze Zomerzegels heeft trachten te leggen. Jan Romme, directeur van het Nationaal Fonds Ouderenhulp, die ieder jaar bij TPG Post nieuwe Zomerzegels met bijslag aanvraagt, heeft me ook interessante informatie over de nieuwe Zomerzegels toevertrouwd. De bloemen Haagmans heeft de afgebeelde bloemen niet natuurgetrouw weergegeven, maar vereenvoudigd/ gestileerd zoals ze voorkomen in de heraldiek op (familie)wapenschilden en gevelstenen. De bloemenkeus hangt samen met de haar toegedichte symboliek/zinnebeelden (emblemata), die in de middeleeuwen, de christelijke iconografie (leer van de voorstellingen op schilderijen) en de heraldiek de bloemen hebben toegeschreven. Haagmans stelt: “Ik was vooral geïnteresseerd in de symboliek van de bloemen, waar ze voor staan en niet of ze helemaal levensecht zijn. Veel mensen weten nu niet meer (in tegenstelling tot een eeuw geleden toen het collectief geheugen nog functioneerde) wat de betekenis is van een symbool. Ik vind het leuk dat te laten zien.” De heraldiek (familiewapenkunde) kent een strenge regelgeving betreffende kleur en vorm. Haagmans daarentegen kent een vrije benadering en interpretatie daarvan. Hij laat zich alleen maar door de heraldiek inspireren. Medio 2003 kwamen enkele leden van TPG Post en de directeur van het Nationaal Fonds Ouderenhulp, de heer Jan Romme, samen ter voorbereiding van de Zomerzegelactie 2004. De nieuwe postzegels zouden deze keer eens zeer dominerend geprofileerd worden. Een gigantisch groot kleurig bloembollenveld op de Keukenhof van het zomerzegelvelletje 2004 zou daarvoor nodig zijn. TPG Post voerde daarvoor beeldend kunstenaar Haagmans op. Hij schilderde weinig gedetailleerde bloemen. Een dergelijke afbeelding zou ook in een bloembollenveld verwerkelijkt kunnen worden. Gepriegel met ingewikkelde details zou met tulpen niet mogelijk zijn. Begin oktober zouden de juiste bollen op de juiste plaats in de grond geplaatst moeten worden teneinde begin april een Zomerzegel-bloementapijt te verkrijgen. Pas toen realiseerde de organisatoren met de directie van de Keukenhof zich het riskante van het initiatief. Een strenge en lange of late winter of een koud voorjaar zouden de bloemen wel eens te laat doen laten uitkomen en bloeien. Het idee werd afgeblazen. Overgebleven zijn de gestileerde bloemen van Haagmans op de postzegels. Onderstaande toelichting is in de volgorde van het bovenstaande velletje. 1) Iris Deze bloem symboliseert Maria. 2) Lelie De blanke, witte lelie komt veel voor op middeleeuwse Mariaschilderijen. De bloem verbeeldt daarop de reinheid van Maria. Vanwege de vorm is de lelie destijds veelvuldig in de Jugendstil opgevoerd. 3) Klaproos De klaproos is vanwege de rode kleur bijzonder aantrekkelijk geweest in de impressionistische schilderkunst. De bloem die na enkele dagen topzwaar op de steel staat, verbeeldt daarmee de vergankelijkheid. 4) Tulp De tulp is door Haagmans (persoonlijk) verheven tot een ‘nationaal symbool’ voor Nederland. 5) Tudorroos (een combinatie/versmelting van een witte en een rode roos) De tudorroos is een niet bestaande bloem. Het is een geconstrueerde roos, die als een embleem, logo van het Huis Tudor in Engeland gezien kan worden. Een dergelijk ‘wapen’ was herkenbaar voor iedereen die niet kon lezen. De Rozenoorlog (1453 en 1478) tussen het Huis Lancaster (voerde in het familiewapen een bloedrode roos) en het Huis York (voerde een smetteloos witte roos in het wapen) betekende het einde van de hoge adel in Engeland. Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, mei 2004

13

Velen lieten het leven op het slagveld en op het schavot. Het koninklijk gezag van de Tudors werd er door versterkt, die de Tudorroos voortaan als familiewapen (victorieteken) voerden. De vijf doorns verwijzen naar de Rozenoorlog, waardoor het koninklijk Huis Tudor nadien meer macht verwierf. 6) Distel Vanwege zijn vorm is deze bloem geschikt om te stileren. In de heraldiek verbeeldt het Schotland . Haagmans, vanouds postzegelverzamelaar en terdege op de hoogte met de vooroorlogse postzegelontwerpprocessen en -druktechnieken, houdt naast de moderne computermogelijkheden bij het ontwerpen van ‘zijn’ postzegels het handwerk hoog in ere, gelijk in zijn vrije werk. In het gesprek liet hij ook duidelijk uitkomen dat hij vervlakking van het vervaardigen van postzegels wilde voorkomen. Daartoe heeft hij o.a. de kinderzegels 1925, 1926 en 1927 betreffende het ambachtelijke en artistieke handwerk nauwkeurig bekeken. Ook deze afbeeldingen bezitten een symboolwerking, stammende uit vroegere eeuwen (zie artikel kinderzegels 1925/27). Haagmans liefde voor en kennis van postzegels blijkt uit de volgende uitspraak van hem: “Ik heb altijd al een postzegel willen ontwerpen. Ik zat al heel lang te hopen dat ze me eens zouden vragen. Juist het formaat van een postzegel trekt me aan. Het is eigenlijk het kleinst mogelijke schilderij dat je kunt maken. Dat is een grote uitdaging. Het principe van monumentaal werken fascineert mij. Daarbij kan ik een onderwerp heel groot, maar ook heel klein gebruiken. In beide ontwerpen komt toch duidelijk over wat de afbeelding voorstelt.” Haagmans is tevreden over het resultaat van deze zes Zomerzegels: “Het was heel wat werk, maar ik hoop dat ik iets bijzonders heb gemaakt. Ik wilde de klassieke werkwijze vermengen met de moderne techniek” Een verschuiving van middel naar doel(stelling) In de loop van de voorbereidingsfase van de Zomerzegelactie 2004 is er bij het Nationaal Fonds Ouderenhulp een accentverschuiving in de actie ingevoerd. Niet het middel (Zomerzegel waarmee bijslaggelden worden verkregen), maar het doel (waarvoor wordt de bijslag gebruikt) zal voortaan in de actieperiode centraal staan.. Met andere woorden het middel, dus de postzegel, draagt ieder jaar andere afbeeldingen. Het doel, liever gezegd de doelstellingen, daarentegen blijft/blijven ieder jaar gelijk, oog hebben voor: [1] eenzaamheid; [2] armoede; [3] zorg; en [4] veiligheid. Veel van deze problemen waarmee ouderen kampen, blijven lang verborgen. Dit jaar staan de Zomerzegels in het teken van het thema ‘Veiligheid en ouderen’. Zelfverdediging voor senioren is een prima middel om het lichaam gericht te trainen, zelfvertrouwen en coördinatie te behouden. Dat draagt bij aan de weerbaarheid en een groot veiligheidsgevoel. Daarnaast is training een manier om met anderen in contact te komen. De zelfverdedigingtrainingen passen daarom perfect bij de doelstellingen van het Nationaal Fonds Ouderenhulp. Het ontwerpproces met een karakteristieke schildersstijl 1 ) Op de niet geheel egaal beschilderde achtergronden, waarop de levendig aangebrachte kwaststreken in de door Haagmans gemaakte en gemengde verfkleuren nog het best zijn te ontdekken, zijn via de sjabloneertechniek de vereenvoudigd en gestileerd gevormde bloemen geplaatst. Voor al de drie kleuren van iedere bloem heeft Haagmans een éénkleurig vormdeel uit karton gesneden en verwijderd. Met een stevige en kortharige tamponneerkwast heeft de kunstenaar door de openingen van het karton (dat de rest van de achtergrond afdekt) in drie fasen de natte verflagen van iedere bloem sluitend tot een passend geheel aangetipt en ingeschilderd. Alleen in de stengels van de ‘reliëf-arme’ (en daardoor bepaald niet levensechte) bloemen is een splitsing van licht en donker/schaduw te vinden, waarmee toch nog enige ruimte en/of diepte wordt gesuggereerd. 2 ) De niet meer geheel in de mode liggende verzadigde kleuren die Haagmans op de postzegels heeft gebruikt, waren voor drukkerij De La Rue in Engeland een probleem. De grote variatie aan tussentinten was voor de Engelse drukkerij vak- en kennistechnisch gezien een ingewikkelde en moeilijke opdracht. Drukkerij Joh. Enschedé in Haarlem, die voortaan al onze zegels weer zal drukken, zou met haar geavanceerde vakmanschap en drukkerij de problemen niet gekend hebben! 3 ) De zelf door Haagmans ontwikkelde handschriftletters zijn met de computer gestandaardiseerd. Daardoor zijn de ‘n’, ‘e’, ‘d’, ‘r’ en ‘d’ in de landsnaam en het woord eurocent gelijk ‘geschreven’. In de ook uit karton uitgesneden en zelf ontworpen cijfers (en door de sjabloontechniek ingekleurd) is het rondje van het cijfer ‘9’ met verf ‘dichtgelopen’. De sjabloneertechniek staat een te sterke detaillering niet toe. Door Haagmans ‘benadering’ is zijn typografie zowel puur persoonlijk als zakelijk-afstandelijk. 14


4 ) Op een vrije, onafhankelijke wijze, volgens geheel eigen inzichten heeft Haagmans de bloemen geïnterpreteerd en afgebeeld, waarbij het karakteristieke van iedere bloem werd gerespecteerd. De ontwerper heeft bloemen met een verscheidenheid aan symboolfuncties uit verschillende historische tijdperken opgevoerd. met de nodige vormvereenvoudiging en stilering (in combinatie met bij enkele bloemen afwijkend kleurgebruik). 5 ) De in grootformaat uitgevoerde zes verschillende ‘postzegelschilderijen’ heeft de ontwerper naderhand ingescand en digitaal bewerkt. Uiteindelijk heeft hij ze verkleind tot postzegelformaat. 6 ) Haagmans is bij de veelheid aan aspecten van het ontwerpproces (zelfgemaakte en gemengde verf, getamponneerde bloemenafbeeldingen, zelfontwikkelde typografie van cijfers/letters en digitale bewerkingen) nauw betrokken geweest. Opvallend hierbij is dat de ontwerper in de hierboven aangehaalde werkwijzen het klassiek-handmatige uit de 20e en 30e jaren van de vorige eeuw op een artistiek verantwoorde wijze heeft weten te combineren en te vermengen met eigentijdse methoden uit de computertechniek. Nog enkele open aanmerkingen bij de werkelijke Zomerzegels De afbeeldingen in kleur (bestemd voor de pers) van de nieuwe zegels (op glad papier en in groot en klein formaat) ogen toch even anders dan de werkelijke zegels. Vandaar hierbij alsnog enkele toevoegingen bij de zes geïsoleerde, uit het velletje gescheurde Zomerzegels. De bloemen komen afstandelijk en statisch over. De kijker krijgt geen of een weinig aansprekende relatie met de afbeeldingen, die een gering werkelijkheidsgehalte bezitten. Van de zes bloemen zijn er vier driekleurig, de rest is tweekleurig. Het blijven bloemen afkomstig uit een ‘ver-van-mijn-bed-show’, bloemen uit een ideeënwereld waarin de consument van vandaag niet meer vertoeft en leeft. De weinig pittig gekleurde bloemen (in een verschoten kleurstelling) voor terugwijkende, zoetzacht getinte en levendig gemêleerd geverfde achtergrond (dit laatste is duidelijk zichtbaar op de bijpassende grootformaat prentbriefkaart [18 x 11,5 cm] *) en geheel niet op de grootte van de postzegel!) onderschrijven de (in tijd) afstandelijke symbolische ladingen en betekenissen. De Engelse drukkerij De La Rue heeft de laatste opdracht, die zij voor TPG Post heeft verzorgd, ondermaats drukwerk geleverd: het woord ‘Nationaal’, behorend bij de aanvrager van dit velletje met tien bijslagzegels (Nationaal Fonds Ouderenhulp) op de boven velrand is onleesbaar in te flets grijs raster afgedrukt! Voortaan geeft TPG Post weer postzegels uit van Nederlands fabrikaat, namelijk drukkerij Joh. Enschedé, die wel hoog gekwalificeerd drukwerk weet af te leveren. *) Wil de maximafilie zijn kontact met de wereld van vandaag geloofwaardig behouden, dan zullen we ons moeten aansluiten betreffende de prentbriefkaartformaten bij de nieuwe Europese afmetingen van 12 x 17 cm (= z.g. Europa-formaat) in plaats van vasthouden aan de nu nog gebruikelijke afmetingen van 10 x 15 cm. Gaan we de prentbriefkaarten inkorten dan plaatsen we ons buiten de werkelijkheid. Buitenstaanders zullen maximumkaarten (en dan met recht) met de negatieve term ‘maakwerk’ kwalificeren! Dit moet voorkomen worden. Vandaar aansluiten bij de huidige waarden en normen. Dus instemmen met de algemeen aanvaarde Europese normering voor een prentbriefkaart (en tevens voor een maximumkaart) van 12 x 17 cm. Het opvoeren van de grootte komt voort uit de ons omringende luxe. De wereld verandert, wij maximafilatelisten uiteraard ook! Prentbriefkaarten met de oude afmetingen van 10 x 15 cm kunnen naast het nieuwe formaat uiteraard ook nog steeds gebruikt worden. Afmetingen van prentbriefkaarten vòòr 1960 waren maar 14 x 9 cm. Pas na 1960 (toen er meer geld onder de mensen kwam) kreeg men oog voor een royaler formaat prentbriefkaart. Verkoopcijfers van postzegels, dus ook Zomerzegels, worden in volgorde van belangrijkheid bepaald door: [1] de economische omstandigheden: is er voldoende geld onder brede lagen van de bevolking? [2] het marketingconcept en [3] de postzegelafbeelding. Toevoeging van de redactie: Iedereen is vrij zijn mening te uiten over het formaat van maximumkaarten. Onze vereniging zal er waarschijnlijk toch de voorkeur aan geven de richtlijnen te volgen van de F.I.P. Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, mei 2004

15

Zomerzegels 2004 en kinderzegels 1925, 1926 en 1927 Overeenkomstige benaderingen en ideeën Tussen de nieuwe zomerzegels en de lang geleden uitgegeven kinderpostzegels 1925, 1926 en 1927 bestaat een overeenkomst. Alle bloemenafbeeldingen van deze zegels putten ook uit dezelfde bron: het verleden, de historie. De bloemen bekleden dezelfde functie. Door de symboolfunctie zijn de bloemen eigenschappen met betekenissen toebedacht. ‘Kennis-hebben-van’ de betekenis is uiteraard een vereiste. Bij de nieuwe zomerzegels zijn dat abstracte begrippen, zoals u in het bovenstaande hebt kunnen lezen. Bij onderstaande kinderzegels zijn dat kenmerken van historisch/heraldische en landschappelijke aard van iedere provincie. Kinderpostzegels 1925 2 cent: het provinciewapen van Noord-Brabant wordt omgeven door een lelie die herinnert aan de blanke Genoveva van Brabant uit de tijd van Karel de Grote. 7 ½ cent: het provinciewapen van Gelderland wordt ondersteund door de mispelbloem, die afgeleid is van het zegel van graaf Otto I van Gelre (2e helft 12e eeuw). 10 cent: het provinciewapen van Zuid-Holland krijgt de rode roos, de koning der bloemen en middelpunt van de koninklijke bloementuin, als ondersteuning. Kinderpostzegels 1926 2 cent: het provinciewapen van Utrecht ontvangt de ijssneeuwbloem, die Utrecht doet afleiden van Ultr (Ultrajectum), de oud-Germaanse sneeuwgod. De zilverkleurige ijsbloemen verbeelden er bevroren water, kristallen of koude en grijze mist. De ijskristal bezit geen acht stralen (zoals abusievelijk afgebeeld), maar in werkelijkheid slechts zes, of zeldzamer vier! 5 cent: het provinciewapen van Zeeland wordt omgeven door een blauw golvende zee met witgekuifde golven en in stroom bewegend groen zeewier, die storm op zee symboliseren. 10 cent: het provinciewapen van Noord-Holland wordt ondersteund door oranjeappels, de plant van het Huis van Oranje uit de stadhoudersperiode. 15 cent: het provinciewapen van Friesland krijgt plompebladen uit de Friese vlag als ondersteuning. Dit binnenwatermotief verbeeldt de veel in Friesland voorkomende stilstaande plassen. Kinderpostzegels 1927 2 cent: het provinciewapen van Drenthe wordt ondersteund door heidebloemen als symbool van de Drentse heidegrond. 5 cent: het provinciewapen van Groningen krijgt boterbloemen als ondersteuning. Ze symboliseren de weilanden op de klei, waar landbouw en veeteelt wordt uitgeoefend. 7 ½ cent: het provinciewapen van Limburg ontvangt leeuwebekkelken tegen een zwarte achtergrond, die het zwarte goud (steenkool) of de kolengrond verbeeld. 15 cent: het provinciewapen van Overijssel krijgt ondersteuning van stromend water met wuivend riet. Ze symboliseren de IJssel of het water en de wind. Nadere informatieve aanvulling 1) Ontwerper Molkenboer wilde mooi versierde, decoratieve postzegels ontwerpen. Hij stelde: “Een postzegel op een brief moet zijn als een bloem in het knoopsgat van een colbert.”

2) Aan de in rasterdiepdruk uitgevoerde kinderzegels ging nog wel het nodige ambachtelijke en artistieke handwerk vooraf. Nog duidelijk te herkennen in bijgaande illustraties, ontleend aan de jubileumcatalogus van Rietdijk. Deze voorontwerpen/schetsen van Molkenboer, uitgevoerd in potlood (strak stramien en teksten) en vlot neergepenseelde waterverf in aquareltechniek geven ons nu nog duidelijk zicht op de ontstaansgeschiedenis van deze kinderzegels. Aan de echte postzegels gingen zelfs nog proefdrukken vooraf. Niets werd aan het toeval overgelaten. De evaluerende 16


aantekeningen op een blanco envelop van Joh. Enschedé bij drie er opgeplakte zegels (Noord-Brabant en twee keer Groningen in verschillende uitvoering) onderschrijven het. Zegel A: “A is mooi groen. Dit groen is pittig, ook warmer.” Zegel B: “3e proef 4a. Dit cliché B is beter als van C, waar het groen over alles heenloopt, dit geel.” Zegel C: “Dit groen is te blauw en te slap.” 3) Het tijdgebonden en gedateerde karakter van deze kinderpostzegels blijkt uit de Jugendstilachtige tendensen als [a] aan de natuur ontleende motieven als gestileerde planten, bladeren en bloemen met zwierig slingerende ranken, stelen en lijnen; [b] het totaalontwerp bezit een symmetrische opbouw; [c] felle kleurtegenstellingen die geen diepte willen suggereren [d] rijkelijk voorzien van druk geornamenteerde details en [e] de nadruk ligt op de contour en lijnvoering. In Nederland worden de begrippen Jugendstil en Art Nouveau door elkaar gebruikt. Toepassingen van deze uitbundige stijl (hoogtepunt periode 1895 – 1905) komt ook voor in smeedwerk, meubels, stoffen, geglazuurde tegeltableaus, gietijzeren constructies, glas-in-loodramen en boekdrukkunst. 4) Het provinciewapen is niet (zoals bij de Zwitserse Pro Juventutezegels, die als ‘voorbeeldzegels’ dienden) als hoofdmotief behandeld. Het wapen is naar het tweede plan verhuisd. Het heraldische onderwerp is passend aangevuld met voor iedere provincie kenmerkende symbooldragers als natuurbloemen. Al deze ‘historische planten’ heeft Molkenboer na een verantwoord wetenschappelijk onderzoek gekozen en als passend symbool opgevoerd. 5) De relatie ‘kind-en-postzegel’ is niet zichtbaar door [a] de afwezigheid van de aanduiding ‘Voor het kind’. [b] De bijslag is niet vermeld. [c] De combinatie wapen en bloem heeft niets met de belevingswereld van een kind te maken. De huwelijksdag van prinses Juliana en prins Bernhard Op 7 januari 1937 zijn prins Bernhard en prinses Juliana getrouwd. Dit koninklijke huwelijk werd destijds met veel feestelijke herdenkingsuitgaven begeleid als ingebonden fotoreportages, prentbriefkaarten, penningen en ..... voor velen geheel onbekend ..... Nederlandse postzegels! Dit laatste item verdient echter enige verduidelijking. Naar ik aanneem is toen, geheel op eigen initiatief, op de onder- en boven velranden van (een deel van) de kinderpostzegels van 1927 een oranje kleurige bedrukking onder een kroontje met de tekst “7 januari 1937” aangebracht. Verwonderlijk is dat deze zegels niet meer voor frankering gebruikt konden worden. De frankeergeldigheid was op 31 december 1935 al afgelopen! Er zijn mij op dit moment maar twee verschillende zegels bekend die bovenstaande particuliere bedrukking hebben ontvangen: [a] op de ondervelrand van de Drenthe-zegel (nvph 208) en [b] op de bovenvelrand van de Overijssel-zegel (nvph 211). Jaren geleden is de Drenthe-uitgave al eens op een veiling aangeboden. Naar aanleiding van het bovenstaande vraag ik u het volgende: “Bent u op hoogte van de initiatiefnemer van deze zegels? Kent u meerdere zegels met een dergelijke bedrukking op de kinderzegels 1927 (misschien zelfs ook nog wel op die van 1925 en 1926)? Wie kan mij nader informeren over deze kinderpostzegeluitgave? (info aan: 0512-382138 of batehijlkema @ hetnet.nl).

Februari-staking In een lange stoet zijn ook dit jaar weer enkele duizenden mensen langs het standbeeld “De Dokwerker’ van beeldhouwer Mari Andriessen (zie nvph 837 op de maximumkaart rechts) op het Jonas Daniël Meijerplein in Amsterdam getrokken om de Februari-staking van 25 februari 1941 te herdenken. Toen legden tienduizenden arbeiders in en rond Amsterdam het werk neer uit protest tegen de terreur die Duitse en Nederlandse nazi’s tegen joodse stadgenoten uitoefenden. Een dergelijk historische protestdaad vond nergens anders in bezet Europa plaats. Het beeldhouwwerk verbeeldt de onverzettelijkheid van de arbeidersbevolking van Amsterdam. Het is een robuuste arbeider (met een ruw gebeeldhouwde huid, oppervlak) die het niet langer meer neemt. Een dokwerker die niet langer meer wil bukken. Het geduld is op. Hij gooit het werk (werkkleren, opgestroopte mouwen, gespierde armen) er bij neer. Een actieve wijze van staan verbeeldt het standvastige en onverzettelijke: “Tot hier en niet verder!” Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, mei 2004

17

Geboorteaankondiging: het centraal stellen van de baby Aankondigingteksten van de geboorte van een kind op geboortekaartjes en in advertenties zijn verschillend. Ze zijn of zakelijk (“Geboren . . .”), of persoonlijk, waarbij de nadruk valt op de beleving van de ouders (“Wij zijn ontzettend blij en gelukkig met de geboorte van .…....”). Blijkens bijgaande, zelf ontworpen postzegel met stempel op een geboortekaartje kan het persoonlijke accent ook op de individualiteit van het pasgeboren kind vallen. De persoonlijkheid van de baby wordt er op twee ver uit elkaar liggende tijdstippen verbeeld: [zie 2] nu als baby (door de weinig ontwikkelde, expressieve tekening van het meisje en door de ‘hanepotig’ geschreven tekst) en [zie 3] op een later tijdstip als oudere persoon (door de kleurkeuze en kleurtegen-stellingen van de postzegel). De baby is op de eigengemaakte postzegel excentrisch geplaatst. Geheel in overeenstemming met de

leesrichting komt eerst de naam en daarna (als hoofdzaak en sluit-stuk) de pas geboren wereldburger. Een meisje, Vera genaamd, de handen levendig en zelfbewust omhoog geheven, roept blij verheugd met een opgewekt gezicht: “Hoera, ik ben er!” Het handschrift met de afbeelding van het meisje verbeeldt het prille en hulpbehoevende van de baby. Dimitri Ravensbergen heeft de sprankelend pure en heldere kleuren rood en blauw gebruik. Niet alleen om kenmerkende karaktereigenschappen op latere leeftijd van het pas geboren kind te benadrukken, maar ook om de leesbaarheid van de tekst te verhogen. De blauwe achtergrond verlevendigt het uiterlijk van de postzegel aanmerkelijk door de ‘gefriemelde’ lijnvoering op de restanten van een witte ondergrond. De bezegeling van de geboorte van het kind is afgerond met een afstempeling “eerste dag van uitgifte, Grou, 2 januari 2004”. Naar aanleiding van het fdc-stempel van de Europazegels 1980, waarin het woord Europa in grote letters is uitgevoerd, heeft de jonge vader voor de naam ook dominerende letters gekozen. Aldus krijgt de naam VERA (de ware, de oprechte) alle aandacht. Onder aan het opengevouwen blanco geboortekaartje (15 x 21 cm) staat de tekst “Vera is het zusje van Justus en de dochter van Siska en Dimitri Ravensbergen, Molenstraat 10, 9001 CA Grou”. Aan de realisatie van dit geboortekaartje met de zelf ontworpen postzegel en een individueel stempel zijn enkele oorzaken en redenen voorafgegaan: [a] [b] [c] [d] [e]

Ravensbergen heeft voor zijn beroepsopleiding eens postzegels moeten ontwerpen; de Persoonlijke Postzegel van TPG Post bezat het onjuiste jaartal 2003; een eerstedagafstempeling op 2 januari 2004 kon qua tijd onmogelijk verwerkelijkt worden; de uitgifte van een geboortezegel voor prinses Amalia; Ravenbergens inzichtelijke kennis van het fenomeen postzegel en de impact met de verrassende uitstraling ervan..

18


Het wel en wee van de huidige postzegelen muntenhandelaren (Bron: De Telegraaf van 23 september 2003) 1) Vroeger spaarde vrijwel iedereen postzegels en/of munten. Sommigen legden een verzameling aan als appeltje voor de dorst (in de tachtiger jaren ontstonden de winstgevende topprijzen), de meesten uit pure liefhebberij. De verzamelwoede heeft naderhand een behoorlijke knauw gekregen. Beleggen in aandelen bleek een meer stabiele en winstgevende activiteit te zijn. Andere liefhebberijen als computer werden concurrenten, bovendien werd het verzamelen van Nederlandse zegels velen te duur te worden. De jeugd heeft geringe belangstelling voor de postzegel. Al bij al heeft de afnemende belangstelling en vraag zijn weerslag op de handel, die destijds nog een bredere bestaansbasis trachtte te creëren door ook munten te verkopen Bijna al deze plaatselijke en stoffige postzegelwinkeltjes (handelaren zijn ooit vanuit hun hobby handelaar geworden) zijn verdwenen. Centralisatie in grotere winkels, postorderbedrijven (o.a. TPG Collect Club) en internet zijn ervoor in de plaats gekomen. 2) Postzegel- en muntenkenner Theo Peters, bestuurslid van de Nederlandsche Vereniging van Muntenhandelaren (NVMH) schat het totale aantal actieve postzegelverzamelaars op 300.000 à 400.000. Hij baseert deze schatting op de 240.000 eenheden die jaarlijks van alle nieuwe postzegels worden verkocht. “Niet iedereen spaart de nieuwe uitgaven; het aantal verzamelaars zal wat hoger liggen.” Het aantal actieve muntenverzamelaars schat Peters in op 150.000 à 200.000. Ondanks de kritiek op de euro heeft de nieuwe eenheidsmunt de handel goed in de kaart gespeeld: men stortte zich (na completering van de Nederlandse guldencollecties) ook massaal op de euro. “Vooral jongeren zijn daarmee bezig. De euro doet het nog steeds goed. In mei als de Unie met nog eens tien landen wordt uitgebreid, verwacht ik weer een volgende verzamelgolf”, aldus Peters. “De muntenhausse heeft ook de postzegelhandel goed gedaan. In het kielzog daarvan is het verzamelen van postzegels ook opnieuw in de belangstelling van velen gekomen.” Peters plaats hierbij toch een bedenking: “Mensen laten hun hobby eerder staan dan de boodschappen. We beginnen er iets van te merken (eind september 2003). Door de vergrijzing zijn er weliswaar minder verzamelaars, maar de overgeblevenen zijn wel kapitaalkrachtiger!” 3) De voorzitter van de NVPH, Clemens Kienhorst, wijst erop dat internet en postorderbedrijven de postzegelhandel meer internationaal hebben gemaakt. Het beursgenoteerde Spaanse bedrijf Alfinsa *) uit Madrid, dat zich internationaal bezighoudt met de verkoop van postzegels en munten aan verzamelaars, heeft in 2003 (tot en met september) al voor 1,8 miljoen euro’s uit de Nederlandse handelsvoorraad opgekocht (zie daarvoor o.a. blz. 902, 903, 912, 913, 914, 915 en 939 van het maandblad Filatelie 2003/12). Alfinsa gaat nu proberen de omvangrijke Amerikaanse markt voor de Nederlandse postzegels te interesseren! 4) Tot slot. De in de postzegelcatalogi vermelde prijzen zijn adviesprijzen. Daar gaan de BTW en de marge van de commercieel denkende handelaar nog af! Aan de hand van deze informatie kan men zich onmogelijk rijk rekenen. *)Alfinsa uit Madrid, na 23 jaar uitgegroeid tot een staf van tweeduizend medewerkers (allen professionals met een specialisme) bespeelt nationaal en internationaal de in- en verkoopmarkten van verzamelobjecten als postzegels, juwelen, munten, moderne kunst en manuscripten. In de nieuwe maandelijkse lijsten worden steeds maar weer hogere aankoopprijzen aangekondigd! Meer dan vijftig postadministraties zijn met Alfinsa verbonden. Daarmee vertegenwoordigt ze éénderde van alles wat in de wereld van de


19

Veiling 16 mei, Utrecht No Omschrijving Inzet € 001 Enveloppe Fonds Zomer’ 91zegel 1470 met 1ste dag stempel 1,00 002 M.Krt Franz Schubert, stempel ‘sGrav.1729 1,50 003 Uitnodiging Raad v B. PTT presentatie 1530 1,50 004 Presentatiekaart Fonds Zomerzegels met 1468/70 stempels Grouw Kesteren en Nuth 5,00 005 Presentatiekaart van Stichting Kind, 1ste verkoop Leiden 1658/1660 5,00 006 zie kavel 005, doch 1999 met 1852/1854 5,00 007 PTT geschenk Mahler feest 1995, z 1636 7,50 008 K.B.Krt 1980B met p.fr. serie 1210/1213 1,50 009 5st K.B.Krt C 1987 t/m 1991 5,00 010 3st K.B.Krt C 1988 t/m 1990 3,00 011 4st K.B.Krt B en C 1989 en 1990 4,00 012 2st K.B.Krt 1988B en 1990 B 2,00 013 Gedenkbkje Kind 2001 Leiden no 089/400 5,00 014 Opvouwbare poster Kind 1970 met info 10,00 015 Libelle poster 60 jr kinderpostzegels 2,50 016 Onbeschreven 1ste dag uitg kind ’61 no 49 7,50 017 25 st K.B.Krt B en S allen verschillend uit 1964 t/m 1996, bij 64 en 65 ontbreken enkele tandingen, cat wrd € 55,00. 7,50 018 M.Krt Hist.museum R’dam Erasmus”1412 1,00 019 M.Krt VhK 1825/250 Leiden ’91, 1483 1,00 020 M.Krt Zomer 1980 CZ 1194/97 en 1980 CZ MA 1194/97 MA 1194/97 2,00 021 M.Krt Zomer 1967 CZ MA 877/81 2,50 022 Boekje Voor het Kind 1984 1ste verkoop Grote Kerk Breda met handtekening van Dr. J.Spaander en A.Wamsteeker opl 750st 10,00 023 K.B.Krt 1949 K no 746, lichte roestpuntjes 75,00 voor kavel 023 zie foto in dit blad 024 K.B.Krt 1950 C no 1715 30,00 025 K.B.Krt 1951 K no 406 27,50 026 K.B.Krt 1952 C no 110 22,00 027 K.B.Krt 1953 C no 171 23,00 028 K.B.Krt 1954 C no 1291 30,00 voor kavel 028 zie foto in dit blad 029 K.B.Krt 1955 S no 15702 8,50 030 K.B.Krt 1956 C no 1053 27,50 031 K.B.Krt 1957 C no 1216 25,00 032 K.B.Krt 1958 B no 4309 13,00 033 K.B.Krt 1958 C no 1257 27,50 034 K.B.Krt 1959 C no 1571 22,50 035 K.B.Krt 1959 B no 4755 12,00 036 K.B.Krt 1960 B no 1314 11,00 037 K.B.Krt 1960 C no 0670 22,50 038 K.B.Krt 1961 B no 05628 7,50 039 K.B.Krt 1961 C no 00060 17,50 040 K.B.Krt 1962 C no 0694 14,00 041 K.B.Krt 1962 B no 5273 5,00 042 K.B.Krt 1963 B no 6303 4,50 043 K.B.Krt 1964 B no 5565 4,00 044 K.B.Krt 1964 C no 0971 (1ste oplage) 8,00 045 K.B.Krt 1965 S no 17664 (1ste oplage) 1,00 046 K.B.Krt 1965 B no 5637 3,50 20

No 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073

074

075

076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092

Omschrijving Inzet € K.B.Krt 1965 C no 0815 8,00 K.B.Krt 1966 S, C en B 10,00 K.B.Krt 1967 B en S (S mist 2 tanden) 3,50 K.B.Krt 1968 S en B 3,00 K.B.Krt 1969 S en B 3,00 K.B.Krt 1970 S en B (B mist 1 tand) 2,50 K.B.Krt 1971 S en B 2,50 K.B.Krt 1973 S en B 2,00 K.B.Krt 1974 S, C en B 3,50 K.B.Krt 1975 S,C en B 3,00 K.B.Krt 1976 S,C en B 3,00 K.B.Krt 1977 S,C en B 2,50 K.B.Krt 1978 S,C en B 2,00 K.B.Krt 1979 C en B 1,00 K.B.Krt 1980 C en B 1,00 K.B.Krt 1981 C en B 1,00 K.B.Krt 1982 B 0,50 K.B.Krt 1983 B 0,50 K.B.Krt 1984 C en B 1,00 K.B.Krt 1985 C en B 1,00 K.B.Krt 1986 C 1,00 K.B.Krt 1987 S,C en B 2,00 K.B.Krt 1988 C en B 1,00 K.B.Krt 1989 C en B 1,00 K.B.Krt 1990 C en B 1,00 K.B.Krt 1991 B 0,50 2 Drinkmokken met opschrift “kind en hobby” Kinderpostzegelactie 1990 10,00 (schrift.biedingen welkom maar wordt niet per post verzonden). Speciale aanbieding, nu of nooit uit vorige veiling, koopje!!! : Set KBK 1963 S,B,C (C=2de oplage!) bijna gaaf getand + KBK 1970 S en B bijna gaaf getand + KBK 1968 S en B gaaf getand en Verj. Agenda dierenriem onbeschreven en M.K. 1483 CK MA Leiden, totaal inzetprijs 20,00 Gekartelde Reclamekaart “De Dordtse Kil” vlgs voorbeeld zegel no 844 geen zegel of 10,00 stempel op kaart, wel iets apart. M.Krt 261 Ned.Ant. SE, zeer zeldzaam 20,00 voor kavel 076 zie foto in dit blad (pag.7) M.Krt 569 ‘s Heerenberg kasteel MC 3,50 M.Krt 579 J.v.Riebeeck, spec.stempel van de Riebeeck herdenking MC 15,00 M.Krt 683 Kind 1956, spec.st.Ph.Dienst 7,00 M.Krt 715/719 set Kind 1958 MA 15,00 M.Krt 748 Kind’ 60 Stempel Volendam MA 8,00 M.Krt 802/06 set Kind 1963 MA 12,00 M.Krt 829 Kon. Juliana originele krt MA 6,00 M.Krt 894/98 set Kind 1967 MA 8,00 M.Krt 901/05 set Zomer ’68 MA best. krt. 14,00 M.Krt 1025 Bloemenexport MB 3,50 M.Krt 1064 700 jr A’dam De Dam MA 4,00 M.Krt 1284 Saskia sp.st MA Ver.Rembr. 4,50 M.Krt 1338/39 Bruinv/zeehond de Koog MA 4,00 M.Krt 1715a+b best.krt Suske & Wiske MA 4,50 M.Krt 1715a+b best.krt Suske & Wiske MA 4,50 M.Krt 1783 Rode Kater handt.J.Kruis MA 3,50


No 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106

107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139

Omschrijving Inzet € M.Krt 1261 Schaatszegel spec st Oslo MC 3,50 M.Krt 1840 Kuifje Sp.stempel strip dg. MC 3,00 M.Krt 1840 Kuifje Sp.stempel strip dg. MC 3,00 M.Krt 1888 (2st) Sp.stempel Euro 2000 MA 4,00 M.Krt 1888 (2st) Sp.stempel Euro 2000 MA 4,00 M.Krt 1904 Nachtwacht, oudere kaart MA 2,50 M.Krt 1919/22 4 gelijke krt Sjo & Sji MA 8,00 M.Krt 1955 Verrekijker Speciaal stempel Postex 2002 (Bijzonder!!!) MC 2,00 M.Krt 1967 R’dam 2001, 2 versch. krt. MA 3,50 M.Krt 2046a portret Willem A. 02/02/02 MA 2,00 M.Krt 2139 Zelfportret van v.Gogh, Zundert, (geboorte plaats en dag) MC 2,00 M.Krt 2179 2 versch.krt persoonlijke z. MA 3,00 M.Krt 2170d Zeehond, leuke kaart MA 2,00 M.Krt 1316 Viool,MC, met spec.stempel Sindelfingen 2003 (bijzonder leuke krt) 2,00 Kavels 107 t/m 123 zijn alle verschillend en afwijkend van nieuwtjesdienst lev. Deux CV 2003 2 verschillende krt MA 3,00 Deux CV 2003 2 verschillende krt MA 3,00 2 versch. vlinder krt 2003, st. Velden MA 3,00 2 versch.klederdracht ’03,stempel Goes MA 3,00 2 versch.poezen ’03, stempel Dieren MA 3,00 2 versch.poezen ’03, stempel Dieren MA 3,00 Deux CV 2003 2 versch.krt MA 3,00 Deux CV 2003 2 versch.krt MA 3,00 Motoren 2003 krt 60er jr stempel Assen MA 2,50 Motoren 2003 krt 60er jr st. Assen MA 2,50 Motoren 2003 krt 60er jr st. Assen MA 2,50 Motoren 2003 krt 60er jr st. Assen MA 2,50 2 versch M>Krt Kerst 2003 MA 2,50 2 versch M. Krt Kerst 2003 MA 2,50 2 versch M. Krt Kerst 2003 MA 2,50 M.Krt Beatrix 2003 originele krt 1938 MA 3,50 M.Krt Beatrix 2003 originele krt 1943 MA 3,50 Max krt 720 MA + 745 en 906/07Eur. 3,00 K.B.Krt 1959 S no 2019 4,00 K.B.Krt 1962 C no 0759 15,00 K.B.Krt set 1974 S,C en B 4,00 K.B.Krt set 1972 S,C en B 5,00 K.B.Krt set 1976 S,C en B 4,00 K.B.Krt set 1977 S,C en B 4,00 K.B.Krt uit 1992 C en B 3,50 K.B.Krt uit 1993 C en B 4,00 K.B.Krt uit 1994 C en B 4,00 K.B.Krt uit 1995 C en B 4,00 Kinderbedankkaart 1996 + 1997 4,00 Kinderbedankkaart 1997 + 1998 4,50 Zomerbedankkaart 2001 z 1970/72 4,00 K.B.Krt set 1985 S,C en B 4,00 K.B.Krt uit 1991 C en B 3,50

Afbeeldingen bij de kavels Onder en links: Kinderbedankkaart 1949 K (kavel 23)

Onder: kavel 76, Ned.Antillen 261, zeldzaam

Stuur uw schriftelijke biedingen tijdig in naar: Theo van den Dool IJselkade 67 7412 BN Deventer tel.: 0570-617867 Email: [email protected] Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, mei 2004

21

Notulen van de algemene ledenvergadering gehouden op 22 februari 2004 te Utrecht Opening: De penningmeester opent de vergadering om 11:06 u als voorzitter en heet de aanwezige 30 leden van harte welkom. De notulen van de vergadering van 12/10/2003 worden goedgekeurd. Ingekomen berichten en mededelingen: Onze Vereniging heeft in februari een 2e advertentie in de “Filatelie” geplaatst met als resultaat 2 nieuwe leden en een 10-tal aanvragen voor info waaraan een informatiepakket is gestuurd. · Aankondigingen van postzegelevenementen, w.o. Stampkids: de nationale postzegelshow ter ere van 50 jaar jeugdfilatelie in Nederland in het Autotron Rosmalen op 7, 8 en 9 mei 2004. De Vereniging staat weer (gratis) met een stand op de Brievenbeurs 9/10 april 2004 in Gouda. De vereniging probeert nog op de Postex-beurs (oktober/Apeldoorn) te staan. · De voorlopige jaarcijfers indiceren een verlies (zie ook de jaarcijfers elders in het blad). Het bestuur zal aan de ALV voorstellen de contributie per 1/1/2005 te verhogen met € 2,50 tot € 15,= per jaar. Naast inflatiecorrectie over de afgelopen jaren is de reden de gestegen kosten van het bulletin, dat kwalitatief verbeterd is, met meer pagina´s en op A4-formaat. Met andere woorden de leden krijgen ook meer waar voor hun geld. ·

Excuses worden wel aangeboden voor de late versturing van bulletin nr. 77. Er zijn bij dit dikste nummer tot nu toe enkele dingen fout gegaan. Het grote artikel over het koningshuis was vertraagd door ziekte van betrokkenen, dat wel de kwetsbaarheid binnen de redactie heeft aangetoond. Verder kunnen genoemd worden als fouten en verbeterpunten: het laat drukgereed zijn, waardoor late verzending. Dit is met name vervelend voor de schriftelijke bieders. De oranjekaft viel voor het oranjenummer wel erg rood uit. De kaft was te glad waardoor de etiketten in enkele gevallen niet gehecht hebben. Er zijn zes bulletins geretourneerd en deze kunnen uiteraard alsnog verkregen worden. Meldt daarom de non-ontvangst bij de secretaris. Het gewicht was te hoog. In de toekomst is het maximum 36 pagina’s om ca. 100 gram te wegen. Het blad was ook duur uitgevallen (mede door prijsverhogingen bij de drukker) met een prijs van ca. € 3,50. Bij 4 maal per jaar is dit meer dan de contributie! Een alternatieve drukker wordt gezocht. Bij “Biedverloop Veiling” zijn incorrecte getallen genoemd, deze worden gecorrigeerd.

·

Ondanks deze zelfkritiek is men toch bijzonder trots op het prachtige Bulletin en bedankt de ALV de samensteller Henk Salet voor het eindresultaat. Voortaan zal het verenigingsblad pas na de ALV op internet verschijnen. Ondanks het feit dat mensen soms geen lid worden (omdat ze het blad gratis downloaden), blijft het zeer nuttig het blad op internet te plaatsen wegens reclame en goede naamsbekendheid.

Bestuursmutaties: Zoals reeds aangekondigd op de ALV van 12/10/2003 is dhr. Edward Froon bereid gevonden om voorzitter van onze vereniging te worden. Hij heeft zich al voorgesteld in Bulletin nr. 77. De heer Froon wordt bij acclamatie aangesteld en neemt de voorzitterstaak in de ALV over. Werkgroep “Handboek Voor het Kind”: De werkgroep heeft verschillende reacties gekregen op de voortgang in het “Voor het Kind”-handboek. De thema’s kinderbedankkaarten en prentbriefkaarten vorderen gestaag. Voor de twee andere onderwerpen FDC’s van Amsterdams Comite voor Kinderpostzegels en het autopostkantoor zijn ontwerpen klaar. Voor de FDC’s van de Dam zijn nog additionele foto´s en ander materiaal beschikbaar gesteld om de geschiedenis beter te illustreren. Voor het hoofdstuk autopostkantoor moet toestemming verkregen worden van Po & Po, daar dit nauwe samenhang vertoont met een hoofdstuk uit een boek van Po & Po. Bedoeling is om dat boekwerk als bronvermelding en leidraad te noemen. Ronald de Vries is verder opgeschoten met zijn catalogus voor prentbriefkaarten. Echter dit wordt een commerciële catalogus met dito prijs. De vereniging dient nog te bezien of en in hoeverre van de informatie uit die commerciële uitgave gebruik kan worden gemaakt. Op de verslagen en figuren die in het Handboek van het Kind opgenomen zullen worden berust natuurlijk een uitdrukkelijk auteursrecht van de Vereniging van Kinderpostzegels en Maximafilie, vergelijkbaar met eerder uitgegeven catalogi. Er komen heel veel reacties binnen van met de opmerking “heb je dit al?” en “kun je het volgende materiaal gebruiken?”. Tevens worden er al scans van verzamelen vermeldenswaardig materiaal naar het secretariaat gestuurd. Al die figuren worden digitaal opgeslagen. Hierdoor kan er een start gemaakt worden met andere onderdelen als relatiefolders, affiches, FDC’s van de NVPH met oorspronkelijke handtekening van de ontwerpers, vloeibladen en klassebedankbladen. Zie ook pagina 30 voor verdere vragen van de Werkgroep. Activiteiten-agenda voor 2004: Algemene activiteiten op postzegelgebied en speciaal maximafilie: (Zie ook activiteitenagenda) brievenbeurs te Gouda (in “de Mammoet”) op 9 en 10 april; -

50 jaar Jeugdfilatelie Nederland in het Autotron te Rosmalen op 7,8 & 9/5;

-

Nipa beurs te Antwerpen eind maart en aanverwante beurzen in Gent en Luik eind april; 15e dag van de maximafilie te Echternach in Luxemburg (17 & 18/7);

22


-

bijeenkomst Duitse Werkgroep voor Maximafilie (26 & 27/6 in Perl/Saarland); In Parijs de topbeurs met o.m. maximafilie in de Salon du Timbre van 25/6 t/m 4/7 in Parijs.

Feestelijke activiteiten van onze Vereniging: Op 24/11/2004 is het 25 jaar geleden dat ten huize van de familie Van Dijk de contactgroep voor Kinderbedankkaarten voor het eerst bij elkaar kwam. Deze kreeg later de naam Kontaktgroep voor het Kind en Maximafilie, die de informatie en uitwisseling wilde bevorderen op het gebied van (speciale) kinderbedankkaarten, maximafilie en aparte verzamelgebieden mbt. Voor het Kind. De vereniging werd statutair opgericht op 24/2/1983 door de heren Salet en Van Willigenburg. Dit is de officiële oprichtingsdatum van de Vereniging waarmee zij rechtspersoonlijkheid kreeg. De eerste officieuze oprichting zullen we uiteraard niet onopgemerkt voorbij laten gaan dit jaar met een ‘verrassing´ voor zowel de Kind- als de maximafilie-verzamelaars. Het formele jubileum met wellicht een tentoonstelling speelt dan in 2008, waarmee we meer tijd krijgen om dat beter voor te bereiden. Donatie-veiling: Er werden drie items geveild: De kinderbedankkaart 2003 bracht € 12,= op. De speciale kinderbedankkaart 2003 uitgereikt bij de officiële perspresentatie in Carré bracht € 15,= op. Een mooie ingelijste poster Voor het Kind 1948 bracht € 26,= op. Voordracht door de heer Frans Hermse, jurylid mbt. Maximafilie, over de expositie-mogelijkheden van verzamelgebieden van kinderpostzegels en maximafilie: De heer Hermse had een onderhoudende voordracht, die op pag. 31 uitgebreid staat weergegeven en schenkt hierin enkele kaarten aan de Vereniging voor de volgende donatieveiling. Na afloop bedankte de voorzitter hem voor zijn enthousiasme en zijn inzet en geeft hem enkele maximumkaarten als blijk van waardering. Rondvraag: Veilingmeester Theo van den Dool verzoekt nogmaals om veilingkavels niet te klein qua geld en omvang te maken. Dit vertraagt de voortgang in de veiling, terwijl er al een grote voorraad is voor de komende veilingen. De vergadering wordt gesloten en na afloop wordt er nog geanimeerd en druk gehandeld tussen de leden onderling. w.g. de secretaris

De Friese tak Ons Oranjehuis stamt uit de Friese tak van de Nassaus. Koningin Wilhelmina was zich dat uiteraard goed bewust. Op deze, precies 100 jaar oude prentbriefkaart, tont zij zich in een Fries costuum. Zij was toen 24 jaar oud. Vijf jaar later, in 1909, zou zij haar eerste en enige kind, Prinses Juliana, ter wereld brengen. <Wim Roffelsen>

De lay out wordt vernieuwd De aandachtige lezer zal het zijn opgevallen dat vanaf deze twee pagina’s een ander lettertype voor de bodytekst wordt gebruikt. Dat heeft u goed gezien! De koppen blijven in Arial en voor de gewone tekst wordt in Times New Roman gebruikt. Zo als u ziet is dit een letter met een schreef. Ook is het de bedoeling dat de afbeeldingen niet meer kris en kras door de teksten worden geplaatst, maar dat een vast stramien wordt gevolgd. In samenspraak met uw bestuur zullen nog wat kleine veranderingen worden ingevoerd. Natuurlijk is vooral uw mening van belang! En die horen we graag op de volgende vergadering in Utrecht. Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, mei 2004

23

(1)

Volgens Bram van Wees hier tekst.

(2) (3) (2)

Koninklijke Huizen II In deel I werd de pracht en praal van het paleis van Lodewijk de XIVe in Versailles uitgebreid beschreven aan de hand van Franse maximumkaarten. Het is de tijd van de hoogbarok, waarin de hofcultuur zich in al haar luister ontwikkelde. Het was niet alleen Frankrijk, overal in Europa geschiedde het van Madrid tot in Rome bij het Pauselijke hof. Kunstenaars als Velázquez en Bernini dankten er hun talrijke opdrachten aan. De Zuid-Nederlander Anthonie van Dyck werd op het eind van zijn leven naar Londen gehaald door de Engelse Koning Karel I, waar hij bekend werd om zijn portrettenreeksen en grote invloed had op dit genre in Groot Brittannië. In de Republiek konden we niet achterblijven in die tijd van voorspoed, onze Gouden Eeuw, zeker toen Willem III ook nog Koning van Engeland geworden was. We hebben overigens slechts een bescheiden hofcultuur gekend in vergelijking met de andere landen. De vrouw van stadhouder Frederik Hendrik, Amalia van Solms, heeft de meeste sporen nagelaten in Huis ten Bosch, maar ook de regenten in het calvinistische Nederland met het Koninklijk Paleis op de Dam. Op Nederlandse postzegels is er onregelmatig aandacht besteed aan de paleizen; voor het eerst in 1948, vaak in de 80er jaren (1981, 1982, 1986 &1987) en tenslotte indirect in 1997. Paleis Soestdijk is nimmer op postzegel verschenen. We blikken allereerst nog een keer terug met de maximumkaarten 1 & 2 van een soort ‘voorloper´ van dit paleis, nl. met het Kasteel van Vaux-le-Vicomte, gebouwd in opdracht van de Franse minister van Financiën Fouquet. Dit luisterrijke barokpaleis kende als eerste een centrale ligging in een uitgebreide tuin, omgeven door grachten en versierd met beelden en geometrische patronen. Zo´n tuinencomplex werd later bekend als de Franse Baroktuin, dat jaaren de mode bepaalde en pas later met de Engelse Landschapsstijl werd verdrongen. Bij de schitterende opening in 1661 werd niet alleen de begeerte, maar vooral de jaloezie van Lodewijk opgewekt door het perfecte ontwerp en de afwerking door het trio Le Brun als decorateur, Le Nôtre als tuinarchitect en Le Vau als architect. Lodewijk realiseerde zich dat zo´n kostbaar kasteel nooit betaald kon zijn uit de eigen middelen van zijn schatkistbewaarder en dat hij wel een greep in de Franse schatkist gedaan moest hebben. Fouquet werd een week na zijn openingsbal in de Bastille gevangen gezet en heeft dit niet meer levend verlaten. Lodewijk had nu gezien wat hij wilde en gaf hetzelfde trio opdracht het paleis te Versailles te bouwen.

(3)

Een soortgelijk verhaal kan verteld worden over het voormalige stadhuis van Amsterdam, dat tegen de oorspronkelijke bedoeling in een Koninklijk Paleis werd. Lodewijk Napoleon liet zijn oog er op vallen toen hij gezien had hoe rijk en fraai bewerkt het interieur was. Hij verruilde snel zijn half afgebouwde paleis te Utrecht voor het voormalige stadhuis om er in 1808 een grotere hofhouding in de grote stad Amsterdam op na te kunnen houden. Lang heeft hij er niet van genoten nadat hij in 1810 afgezet werd door de Grote Napoleon zelf, die het Koninkrijk Holland inlijfde en er een gewoon Frans departement van maakte.

(4)

(5)

De eerste keer dat het Koninklijk Paleis op postzegel verscheen is de zomerzegelserie van 1948, zie kaart 3. Deze serie vormde qua uitwerking een grote breuk met de voorgaande series, die vanaf 1935 telkens uit belangrijke Nederlandse erflaters had bestaan. De afbeeldingen zijn gewijd aan de vier jubilea, die er in 1948 te vieren waren. Dit waren de Vrede van Munster (1648), de Grondwet van 1848, de inhuldiging van Koningin Wilhelmina (1898) en ten slotte het 700-jarig bestaan van ’s-Gravenhage. Het was moeilijk deze vier jubilea in een gezamenlijk ontwerp te combineren en als oplossing kwam de gemeenschappelijke weergave van gebouwen uit de bus. Het tonen van het stadhuis te Munster was echter bezwaarlijk zo net na de Duitse bezetting en daarom werd er voor het stadhuis van Amsterdam gekozen. In het randschrift van de groene postzegel staat de tekst Vrede van Munster wel vermeld. Wat is nu het verband? De voorbereidingen voor de bouw van het nieuwe Amsterdamse stadhuis waren al in 1639 gestart met de aankoop van huizen tussen het oude stadhuis en de Nieuwe Kerk die daarna werden gesloopt. De bouw van het nieuwe stadhuis startte in januari 1648 naar het ontwerp van Jacob van Campen. Deze was toen een gevierd architect doordat hij in het calvinistische Nederland een sobere stijl van Classicisme geïntroduceerd had. Na het tekenen van het vredesverdrag in juni 1648 werd het ontwerp voor het laatst belangrijk vergroot wegens de verwachte grotere bloei van de stad. Daarvoor was ook een groter en krachtiger bestuur

24


nodig. Een voornaam onderkomen was nodig om de standing van Amsterdam als belangrijkste stad van de Republiek tot uiting te laten komen. Dit is er ook gekomen en dit kwam tot uitdrukking in de rijke uitvoering waardoor het meest monumentale burgerlijke bouwwerk van Nederland ontstond. De oude situatie op de Dam, vrijwel direct na de oplevering, ligt prachtig vast op maximumkaart 4 met het schilderij van Gerrit Berckheijde uit het Amsterdams Historisch Museum. Het toont De Dam in 1674 met het toenmalige Stadhuis, de Nieuwe Kerk en De Waag. De postzegel is van de emissie van 1982, waarbij het Paleis op de Dam op twee postzegels verscheen met afbeeldingen van de voorgevel, een dwarsdoorsnede en het paleis van bovenaf gezien met daarvoor het bevrijdingsmonument. Toepasselijke maximumkaarten zijn afbeeldingen 5 en 6. De laatste kaart is afgestempeld met het stempel van de Kinderpostzegelactie van 1985, waarin het paleis weergegeven is. Pas in 1997 was voor het eerst een klein deel van het rijke interieur te zien op de postzegel ter gelegenheid van de het Nederlandse Voorzitterschap van de EU. De afbeelding op de postzegel van het continent Europa is ontleend aan de marmeren kaart op de vloer van de Burgerzaal in het Paleis. Hiervan is maximumkaart 7 gemaakt. De tweede kaart (afb. 8) toont iets meer van het rijke interieur met de kroonluchters. De volgende kaart nr. 9 toont de marmeren kaarten nu ze zijn omgeven door hekjes (zodat de ingelegde marmeren vloer minder snel slijt) met op de achtergrond een rijk gedecoreerde doorgang. De laatste themakaart nr. 10 toont dit deel van de Burgerzaal in al haar glorie met op de achtergrond de beeldengroep met de stedenmaagd en daarboven atlas die de wereld draagt.

(7)

(8)

(6)

(11)

(9)

(10)

(10) (7)

Twee andere zegels van de Zomerzegelserie van 1948 zijn weliswaar geen Koninklijke Paleizen, maar worden toch regelmatig in Koninklijke ceremonies betrokken. De Nieuwe Kerk te Amsterdam spreekt voor zich wegens de inhuldiging van Wilhelmina in 1898. De Ridderzaal ten slotte werd het symbool van het 700 jarige Den Haag en elk jaar vindt daar de ceremonie van Prinsjesdag plaats. Maurits was de eerste Oranje die een Stadhouderlijk Kwartier op het Binnenhof vestigde, het middelpunt van het gezagseiland waar de Staten in Den Haag vergaderden en dat het centrum werd van waaruit de Republiek werd bestuurd tot op de dag van vandaag. De beste maximumkaarten van de Ridderzaal zijn verrijkt met het picturale stempel van de Ronde Tafel Conferentie zoals getoond op afb. 11. Op de rode postzegel van 1948 staat het voormalig Paleis Kneuterdijk, omdat daar de nieuwe grondwet van 1848 door Thorbecke was afgekondigd. Dit paleis was in 1739 gebouwd door Daniël Marot. Dit was een uit Frankrijk gevluchte Hugenoot, die hier o.m. de Lodewijk XIV-stijl introduceerde. Hij was ook betrokken bij de tuinaanleg van Het Loo en Huis Ten Bosch. Het Paleis Kneuterdijk was tot 1937 als paleis in gebruik o.a. door Koning Willem II, Koningin-moeder Emma en Prinses Juliana. Na de 2e Wereldoorlog vonden in dit paleis de processen plaats tegen (Nederlandse) oorlogsmisdadigers. Enkelen van hen hebben de doodstraf tegen zich horen eisen. Het paleis in 2000 en 2001 grondig gerestaureerd. Maximumkaarten als kaart nr. 12 van deze zegel zijn tamelijk zeldzaam.

(9)

(12)

(13)

Het verst verwijderd van ´s-Gravenhage ligt Paleis het Loo, dat indirect in 1986 werd afgebeeld op de Europazegel met als onderwerp bescherming Natuur en Milieu. De zegel van 50 ct toont de plattegrond van de historische tuin van Paleis Het Loo, de bijbehorende Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, mei 2004

25

(14)

(16)

zegel van 70 ct uit die serie een oude boom. De historische kasteeltuin van Paleis Het Loo werd gebruikt voor het Cept-thema, omdat toen de restauratie, of liever de reconstructie gereed gekomen was van de verdwenen luisterrijke tuin. De gebogen rode lijn in de postzegel symboliseert de bescherming tegen het niet ingevulde grijsblauwe vlak, dat het verleden voorstelt waarin veel historische tuinen verdwenen zijn door verwaarlozing, planologische beslissingen of een veranderd modebeeld. De zegel toont niet het paleis zelf, maar de tuin naar de Fontein van Hercules, compleet met colonnade. Op maximumkaart 13 d e historische tuin naar een oude prent. Deze was in opdracht van Prins Willem III vanaf 1684 aangelegd onder leiding van de Fransman Daniël Marot. Kaart nr 14 toont de tuin in zijn huidige toestand in dezelfde kijkrichting. Kaart 15 toont vanuit de tuin uit een andere gezichtslijn het paleis op de achtergrond. Heel toepasselijk hebben de makers van de maximumkaarten van de boomreeks gebruik gemaakt van de briefkaart (zie kaart 16) met de boom midden op het grasveld van de Koninklijke Stallen, zodat ook nog wat van de bijgebouwen getoond kan worden. Het Paleis Het Loo is thans een Rijksmuseum.

(17)

(18)

(19)

(23)

26

(15)

Terug naar Den Haag naar Paleis Noordeinde die in 1987 op postzegel verscheen, toen een grote restauratie na 10 jaar gereed was en Koningin Beatrix het vervolgens als haar werkpaleis betrok. Het paleis is ontstaan uit een groot particulier huis, dat in 1570 al bestond. In 1591 huurden de Staten van Holland het voor Louise de Coligny, de weduwe van Willem van Oranje, die er tot haar dood in 1620 in woonde. In 1640 werd het onder Frederik Henderik grondig verbouwd en uitgebreid. Hierdoor onderscheidde het zich van de andere woonhuizen aan het Noordeinde door de schaal en de monumentale architectuur van de gevels, die rondom een voorplein waren gegroepeerd. Koning Willem I betrok het oude hof, zoals het genoemd werd in 1817 na wederom een forse verbouwing en uitbreiding. De bedoeling was tijdelijk, maar een beloofd groter paleis zou nimmer gebouwd worden. Koning Willem II betrok het Paleis aan de Kneuterdijk als zijn residentie en Koningin Juliana het Paleis Soestdijk. Koningin Wilhelmina en Prins Hendrik betrokken het paleis Noordeinde na hun huwelijk in1901. In 1977 begon een uitgebreide restauratie, die bijna 10 jaar duurde. De twee maximumkaarten tonen het paleis aan de voorkant. Maximumkaarten vauit andere gezichtshoeken zijn mij niet bekend. Die van de oude briefkaart (nr. 17) toont de situatie met het nog vrij toegankelijke voorplein; kaart nr. 18 toont de huidige situatie waarbij het voorplein afgesloten is door een monumentaal hek. Paleis Huis ten Bosch verscheen in 1981 op zegel. In eerste instantie ontwierp Jacob van Campen in de 17e eeuw op last van Frederik Henderik en Amalia van Solms een klein lustslot in het Haagse Bos, dat de naam Oranjezaal kreeg. Het vormt het centrale deel van het huis. Amalia van Solms zorgde ervoor dat het Nederlandse hof zich kon meten op internationaal niveau. Hoewel Frederik Hendrik slechts stadhouder was, kreeg het hof koninklijke allure door o.m. het huwelijk van hun zoon (de latere Willem III) met Mary Stuart, de dochter van de Engelse Koning en dat van de oudste dochter Louise Henriette met de Keurvorst van Brandenburg. Hierdoor werd Oranje en daarmee de Republiek opgestuwd in de vaart der volken. De stadhouder mocht de afbouw van Huis Ten Bosch echter niet meer meemaken. De bouw was onder leiding gekomen van bouwmeester Pieter Post die een nieuw en beter plan had gemaakt met een centrale koepelzaal, die het pand van binnen en van buiten kenmerkt. Amalia maakte er een mausoleum voor haar overleden echtgenoot van door in deze koepelzaal het leven en de werken symbolisch op 40 (!) wandschilderijen te vereeuwigen. Het grootste werk is dat van Jordaens: Frederik Hendrik als Triomfator, dat in 1652 werd voltooid. Later werd het gebouw met enkele vleugels uitgebreid. Het heeft steeds dienst gedaan als huis van de Oranjes met een onderbreking tijdens de Bataafse Republiek. Vanaf 1800 was er een museum in gehuisvest dat de voorloper was van het latere Rijksmuseum. Internationaal bood het vanaf 1899 nog onderdak aan de Vredesconferenties die uiteindelijk zouden leiden tot het Internationaal Hof van Arbitrage,


dat gevestigd is in het Vredespaleis. In 1981 werd het de woning en ontvangstruimte van Koningin Beatrix. Helaas zijn ook hier van het rijke interieur nimmer postzegels verschenen, zodat we slechts maximumkaarten van de buitenkant en de omgeving kunnen laten zien. Kaart 19 toont het vrije zicht op het huis vanuit het toegangshek. Op kaart 20 hetzelfde op een oude prent, waarbij het huis nog net zichtbaar is door de bossages. De Koning gaat juist uit wandelen, gevolgd door twee lakeien en wordt beleefd gegroet door voorbijgangers. Kaart 21 toont het welbekende bordes, waar kabinetten hun eerste opwachting maken voor de pers. Kaart 22 geeft een overzicht van de scitterende vrije ligging van het huis temidden van het groen. De andere Nederlandse Koninklijke Huizen zijn niet op postzegel verschenen, zodat ze niet echt getoond kunnen worden. Ten slotte kan kaart 23 getoond worden van de recente postzegel van de Koninklijke familie in het gras bij Drakenstein. Wat de maximafilie toch toe kan voegen. Volgende maal gaan we nog langs enkele luisterrijke residenties in Spanje, Duitsland en Oostenrijk. <Edward Froon>

Pro Juventute: Zwitserse kinderbedankkaarten Het moge aan de postzegelverzamelaar reeds langer bekend zijn dat Nederland een behoorlijke historie heeft op het gebied van kinderpostzegels. De kinderpostzegels en de aanverwante verzamelgebieden bestaan al sinds 1924. Een Europees land wat nog eerder is begonnen met de uitgifte van postzegels voor het kind is Zwitserland met de Pro Juventute uitgiften. Reeds in 1912 (!!) werden er door Zwitserland reeds voorlopers van kinderpostzegels uitgegeven. Hieronder ziet u die eerste serie, met frankeerwaarden in de Duitse, Italiaanse en Franse taal.

Tevens had ik vernomen dat er waarschijnlijk ook een soort kinderbedankkaart van Pro Juventute - postzegels zou bestaan. Laatst wist ik de hand te leggen op een aantal fraaie exemplaren van de Zwitserse variant van onze ‘kinderbedankkaart’.

Links en rechts ziet u resp. de voor- en achterkanten van deze kaarten. Deze kaarten werden uitgereikt aan de medewerkers bij de Stichting Pro Juventute in Zwitserland. Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, mei 2004

27

Van de oplages heb ik tot dusver de volgende informatie voorhanden. Jaar Oplage Postzegels 1968 2000 Ja 1969 2000 Ja 1971 2000 Ja 1972 2000 Ja 1973 1600 Ja 1993 ? Nee, slechts Voorbeeld

In de volgende figuren zal ik enkele kaarten meer gedetailleerd weergeven.

Kaart Pro Juventute 1968 Voor- en achterzijde. Kaart Pro Juventute 1973 Voor- en achterzijde.

Wederom een leuk verzamelgebied en ik ben erg geïnteresseerd in verdere informatie. U ook? <Wil Verbeek>

28


Expansie van de Europese gedachte in oost, midden en zuid Europa De landsvlag letterlijk, figuurlijk (en doorzichtig) in functie De vlag (het nationaal symbool van ieder land) in transparante uitvoering, dekt de lading, die uit een drietal elementen bestaat: een donker gekleurd landcontour (met daarin de afkorting in het wit EU), een ovale autosticker en een kleurige postzegel. Onder de vlag, juister geformuleerd rondom de vlag, van ieder toetredende lidstaat zijn deze drie elementen, die de nationale identiteit van ieder land verbeelden, meer of minder duidelijk zichtbaar. Hiermee en hierdoor tonen de Amsterdamse ontwerpers Maureen Mooren en Daniël van der Velden ons de oppervlakkige en fragmentarische kennis die de doorsnee Nederlander op dit moment van de nieuwe lidstaten heeft. Een tweetal uiterlijkheden daarvan is de laatste jaren in ons land steeds meer zichtbaar aanwezig: een auto uit een nieuw Euroland bezit aan de achterkant een nationale autosticker en een brief uit zo’n land toont een postzegel met landsnaam in eigen tal en/of karakertekens daar vandaan (waar mogelijk een zegel gewijd aan Europa). De sluitzegel links en rechts van de zegels informeert ons nader over de grootte, het aantal inwoners en het internetadres van ieder land. Het kaartbeeld van de landen is ook nog maar beperkt bekend. De verschillende individuele beeldelementen zijn als het ware in lagen ruimtelijk opeengestapeld. De half doorzichtige vlag met meer en minder intens gekleurde banen (gedeeltelijk geplaatst vòòr de nationale en/of lokale elementen) geeft aan de zegelafbeelding een opvallende dynamiek. Met deze beweeglijkheid wordt de kloof van tien landen overbrugd, die door de Tweede Wereldoorlog, de OostWestconfrontatie en de Koude Oorlog is geslagen. De levensstandaard in de nieuwe landen zal door een inhaalslag zo snel mogelijk op het niveau van de andere EUlanden gebracht worden. Opvallend bij deze tien vlaggen (het merendeel heeft horizontale kleurbanen) is dat details in de vlaggen van Tsjechië, Cyprus en Malta wèl zijn opgevoerd en dat die van Slowakije en Slovenië te rudimentair (een grijs, oningevuld wapenschild) zijn weergegeven!

Kinderpostzegelactie 1949 Particulieren uit het bedrijfsleven, die veel post ontvangen, bezitten heel vaak een postbus in het postkantoor. Na aankomst en sortering van elke postzending hebben zij het recht voor hen bestemde post af te (laten) halen uit hun postbus. Voor deze postbus wordt Busrecht betaald. Postbusbezitters vonden in 1949 een schrijven (met een geperforeerde invulstrook en met de 2 en 10 cent zegel als illustratie) met de volgende tekst in hun postbus. Vernieuwing Busrecht Van 14 November tot en met 31 December 1949 zijn er weer Kinderpostzegels verkrijgbaar. Uit de opbrengst dezer zegels worden ongeveer 400 inrichtingen van alle gezindten gesteund in hun werk voor de verzorging van zieke, zwakke en hulpbehoevende kinderen. Door bij de voldoening van Uw busrecht de verantwoording met Kinderpostzegels te laten geschieden, kunt U de verzorging van één kind gedurende één verpleegdag verzekeren. Indien U hiertoe bereid is (moet ‘bent’ zijn, red.), ontvangt U tegen betaling van f 4,55 zeven volledige series gestempelde Kinderpostzegels. Deze zegels behouden hun verzamelwaarde, die gewoonlijk gelijk isaan het bedrag van de toeslag. Mogen wij U verzoeken onderstaand biljet ingevuld af te geven aan het Postkantoor? Duizenden Nederlandse kinderen zullen U er dankbaar voor zijn. Nederlands Comité voor Kinderpostzegels Onder het mom van ‘vernieuwing’ werd met bovenstaande tekst in 1949 een beroep op het ‘sociaal-gevoel-voor-anderen’ van postbushouders gedaan. Na afgifte van de invulstrook en betaling van f 4,55 aan het loket van het postkantoor werden er van iedere kinderzegel stroken van zeven zegels onder elkaar op een stuk papier geplakt. Naderhand werd het met 35 zegels (zeven series) beplakte vel gestempeld en afgegeven. Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, mei 2004

29

Update van de Werkgroep voor het Handboek voor het Kind Geachte leden, De laatste tijd zijn er aanvullingen binnengekomen op het gebied van boventalligheden.

Zo is er bijvoorbeeld de 1965 S -kaart met een 1ste oplage van 22000 en een buitengewoon nummer 23321 (ik laat hier een voorbeeld zien met nummer 23258); daarna is er een 2e oplage uitgegeven met nummers 22.001 t/m 23.000!!

Vraag 1 aan de leden: Vraag 2 aan de leden:

wie scoort de 1965 S - kaart met zowel in de eerste oplage als de tweede oplage hetzelfde nummer? wie scoort de kaart van 1962 C met hetzelfde nummer in zowel het Erasmus Mediaval Cursief als het Columbia Cursief? Verwachting is dat dat nummer zo ergens rond de 1000 ligt. Vraag 3 aan de leden: er zijn nog weinig scans/figuren van de persoonlijk ondertekende kaarten uit de beginjaren. De commissie houdt zich aanbevolen om daar ook een kopie van te mogen maken om altijd een voorbeeld te hebben van hoe die persoonlijke handtekening eruit ziet. Vraag 4 aan de leden: voor wat betreft kinderbedankkaarten is de vereniging op zoek naar de volgende kinderbedankkaarten: Afdeling Amsterdam: 1960/1963/1964/1965 FD enkeltalig: Engels: 63/64/67 Frans: 63/65 Duits: 63/64/65 Spaans: 66. Italiaans: 66/67. Graag zouden we deze kaarten van de leden willen lenen, om er een digitale scan voor de catalogus van te kunnen maken. Het zij uitdrukkelijk vermeld dat de hoogste zorgvuldigheid bij deze kaarten door de werkgroep wordt betracht. Heeft u zo’n kaart in uw bezit, neemt u even contact op met de bestuursleden die in de werkgroep zitten en dan proberen we een afspraak te maken. Verder zijn er scans binnengekomen van de Kinderbedankkaart 1961 ter gelegenheid van de presentatie van de nieuwe kinderzegels. Hieronder twee scans van die kaart uit 1961 (zie als referentie “De kinderpostzegelacties vanaf 1924 door de verzamelaar voor de verzamelaar”van Bate Hylkema, onderaan pagina 19!!). Tevens zou de commissie (in aanvulling op het artikel van de Filatelistische Dienst – kinderbedankkaarten) graag willen weten wie de functionarissen waren binnen de Filatelistische Dienst en hun functie: volgende mensen zijn bekend: Kiggen, Kruizinga, De Rijter, Van Steenselen, Deerink en Bakkenende, maar wat waren ze precies?

Tot slot nog een vloeiblad van 1962, waarvan de werkgroep toch een blijmoedig gevoel van krijgt in het werk aan het Handboek. De werkgroep, Arnold van Balgooy, Frans Rummens, Ronald de Vries, Wil Verbeek. 30


Collecties Maximumkaarten en Kinderbedankkaarten worden beoordeeld Verslag van de voordracht door de heer Frans Hermse, jurylid, o.m. belast met het beoordelen van Maximafilie, over de expositiemogelijkheden van verzamelgebieden van kinderpostzegels en maximafilie: De heer Hermse is Nederlands afgevaardigde in de FIP-commissie voor maximafilatelie, fiscale zegels en literatuur. Hij is ooit begonnen als traditionele verzamelaar, later werd hij verzamelaar van postgeschiedenis. Tegenwoordig heeft hij ook een thematische collectie van brievenbussen. Hij verzamelt wel maximumkaarten, maar heeft (nog) niet tentoongesteld. Hij is –in tegenstelling tot de aankondiging geen lid van het bondsbestuur. Voor een verzamelaar geldt op de eerste plaats de hoofdregel dat men moet verzamelen wat men leuk vindt. Een beginnende exposant moet zich echter beperkingen opleggen, daar men bij een expositie zich laat jureren in competitie verband en daarvoor zijn heldere spelregels nodig. Dit zijn Internationale regels waarbinnen aan deelnemers punten worden toegekend. Na een start in klasse 3 kan men met voldoende punten promoveren naar de hogere klassen 1 en 2. Er is onlangs een aparte Open Klasse 3 in het leven geroepen om de drempel te verlagen tot het tentoonstellen. Het is nu mogelijk om met de collectie te showen met bladen uit voordrukalbums, waarna men de smaak te pakken krijgt, zo hopen we. Voor de verzamelaars van ‘Voor het Kind´ is deze open klasse een aantrekkelijke instapmogelijkheid. Voor maximafilie gelden er de bekende internationale regels en men exposeert in een aparte klasse. Voor kinderpostzegelmateriaal in de open klasse geldt dat op ten minste 10% en ten hoogste 50% van het oppervlak niet-filatelistisch materiaal wordt getoond (reglement 101.21). Voor maximafilie dient men kennis van de reglementen op te doen. Getoond worden de toegestane formaten van de kaarten: 90/140 mm, 105/148 mm en nu is ook officieus 120/170 mm toegestaan. Het laatste grote formaat geeft problemen, daar er kaarten elkaar gaan overlappen op A4-formaat. Zorg er daarom voor dat de overlap niet op het filatelistische stuk met de postzegel en het stempel geschiedt. Kaarten mogen niet afgeknipt worden. Toegelicht wordt nog wat er op een maximumkaart afgebeeld mag/moet worden: Het beeld mag geen vergrotingen van de postzegel zijn. Deze in Engeland populaire ‘enlargements’ zijn geen maximumkaarten; - De kaart moet voor tenminste 75% gebruikt worden als afbeelding, zodat grote witte stukken niet toegestaan zijn. - Voor oude kaarten van voor 1940 is de tolerantie overigens groter. - Paartjes van postzegels mogen thans alleen indien ze samen een panorama vormen, vóór 1974 is meer dan 1 postzegel toegestaan. - Voorkeur bestaat er voor de zgn. picturale stempel. Helaas zijn die niet zo ruim aanwezig in Nederland, waardoor we in het nadeel zijn t.o.v. andere landen. - De overeenstemming tussen kaart en de postzegel moet duidelijk zijn, die met het stempel kan wat moeilijker te begrijpen zijn. Doe dit dan vooral in de toelichting op de kaart. Juryleden kunnen per slot van rekening niet alles weten (Bijvoorbeeld geboorteplaats van een persoon). Er ontstaat een leuke discussie naar aanleiding van vragen uit de zaal met betrekking tot postzegels met tab, zoals bij de gepersonaliseerde postzegel. De opinie is dat bij een maximumkaart het in principe gaat om de postzegel en indien het tab dit niet laat ondersneeuwen zou het erbij geplakt mogen worden. Er zou dus doorredenerend geen zelfstandige maximumkaart te maken zijn van de tab zelf. Tevens worden de nummers en het kenmerk (molentje) aan de voorkant op de kaarten van Zaanstad / Molenreeks besproken. Deze kaarten worden in het algemeen niet zo hoog ingeschat omdat ze door een commerciële instelling zijn gemaakt, naar aanleiding van een postzegeluitgifte met het doel er geld aan te verdienen. De kwaliteit is verschillend en vooral de laatste tijd neemt die zichtbaar af. Binnen de vereniging zijn ze wel in de Catalogus Maximumkaarten opgenomen vanwege het streven naar volledigheid, maar ze worden door de verenigingsleden niet meer als echte maximumkaart gezien. Kaarten dienen in feite al te bestaan als er een postzegel uitkomt. In de open klasse zijn bestelenveloppen, stickervellen e.d., die betrekking hebben op de kinderpostzegelactie, toegestaan indien ze passen binnen het kader van het gekozen thema. Er moet echter ook minimaal 50% filatelistisch materiaal worden getoond. Concluderend kan men zeggen dat er voldoende mogelijkheden zijn om kinderzegelmateriaal tentoon te stellen.

Bij de afbeelding rechts: Dààààg, de Zomer komt er aan, de redactie wenst u een fijne vacantie!


31

Colofon Bestuursleden Voorzitter: Edward Froon Visschersplein 9 3511 LX UTRECHT tel.: 030-2315346 E-mail [email protected]

Secretaris: Wil Verbeek Oranjepoldererf 6 2807 NE GOUDA tel.: 0182-531449 E-mail: [email protected]

Nieuwtjesdienst: Ronald van der Leeden Laan van Meerdervoort 870 2564 AS DEN HAAG tel.: 070-3680506 Postbank 665305 o.v.v. Nieuwtjesd. E-mail:[email protected]

Pers & Publiciteit: Dr. Frans H.A. Rummens Raperbeek 82 3772 RW BARNEVELD tel.: 0342-400689 Email: [email protected]

Veilingmeester: Theo van den Dool IJselkade 67 7412 BN Deventer tel.: 0570-617867 Email: [email protected]

Penningmeester: H.L.J. van den Brink Beethovenstraat 186-2 1077 JX AMSTERDAM tel.: 020-6764098 Bank: Postbank 387512 t.n.v. Kontaktgr. Kind & Maxima E-mail: [email protected]

Redactie ‘Bulletin’: Bate Hylkema; 0512-382138 Wim Roffelsen; 076-5219410 Edward Froon 030-2315346 E-mail: [email protected]

Lay out/advertenties: Henk Salet Zuster Spinhovenlaan 25 3981 CR BUNNIK tel.: 030-6561965 E-mail: [email protected]

Voor U Te koop en gevraagd Te koop: * Kinder- en zomerbedankkaarten * Maximumkaarten * Kindblokken op grote envelop * Kindblokken los / met rebus en envelop * Combinaties kinblokken * FDC’s Nederland en overzee Maximumkrt. Nederland vanaf 1954 Te koop of ruil gevraagd: KBK Comité 49-65 Scholen 49-54 Bijdrage 2000-2003 Fil. Dienst 1963-1978 Zomerbedankkaarten voor 1976 J. Laman Trip - Son Tel. 0499-474163 Leden van onze vereniging kunnen gratis gebruik maken van deze advertentie-pagina Opgave aan: H.C. Salet Zr. Spinhovenlaan 25 3981 CR Bunnik tel.030-6561965 Te Koop: KBK periode ‘58-’98 (meeste S. en C.) Zomerbed. krtn. ‘88-’96-’98-’2000-2001 Max. krtn. Kind - Zomer - R. Kruis Perg. zakje met rebus en zegels 1957 Kalendertjes 1970 Raambiljet 1976 Env. met rebuskaart periode ‘74-’96 Dia’s voor scholen, div. jaren Bedank - stickervellen Bestelenveloppen ‘95-’97-’98 Deurzegels 1993 1e dag blok VHK Suriname 1965 K. Voordendag - Zwijndrecht tel. 078 - 6 12 77 45

ge

knip t

Te koop gevraagd Maximumkaarten die betrekking hebben op de tweede wereldoorlog. H.C. Salet Zr. Spinhovenlaan 25 3981 CR BUNNIK tel.: 030-6561965 Email [email protected]

Te koop gevraagd: Deurzegels van 1949; 1952; 1953 en 1963. Kinderbedankkaarten van: 1958 ‘C’ en 1963 ‘C’ 2e oplage Frank Renckens Korte Slagenstraat 9 4205 BT GORINCHEM tel. 0183-622748 Ruilen of te koop gevraagd: Gevraagd, ruilen of kopen: K.B. 1980 B met 4 zegels Ruilen voor: K.B. 1981, 1982 of 1983 met zegels K.B. 2001 Gevraagd, ruilen of kopen: K.B. 2002 met tweede zegel (2 kinderen) Ruilen voor: K.B. 2002 met 1e en 5e zegel H. Hoogeveen Agaatlaan 6 9646 BE VEENDAM tel. 0598-630993

De Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel te Utrecht onder nr. 40479721 Sluitingsdatum voor het inzenden van kopij of gratis advertenties voor het volgende bulletin: 15 juli 2004. De contributie voor de leden in 2004 bedraagt € 12,50 voor nieuwe leden komt hierbij nog € 1,25 inschrijfgeld

Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie

Recommend Documents