Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie Speciaal Oranjenummer
In dit Bulletin: Routebeschrijving Feestje bouwen Berichten van het bestuur: Van de penningmeester Even voorstellen, E. Froon Agenda alg. ledenvergadering Veiling zondag 22 febr. 2004 Biedverloop veiling Filatelistische evenementen 2e Wereldoorlog in kaart gebracht Zakelijke postzegels Provinciezegels Meesterschap/Ossip Zadkine Fotografe Eva Besnyö Een van de tien mooiste Liefdesbrieven op schilderijen De kleding van Rembrandt Een beroep op weldadigheid Leren exposeren Jury-adviesgesprekken Koninklijke familie 2004 Uitwisseling Nieuwtjes Kinderbedankkaarten F.D. Update i.v.m. Handboek ‘Kind’ Opschoonactie ledenbestand Ons Koningshuis Oproep materiaal Handboek Kind Utrechtse Domkerk ‘herbouwd’ Koninklijke Huizen I Nieuws van de Nieuwtjesdienst Kinderzegels nader bekeken Herman Heijermans Christchurch Collectief abonn. FILATELIE Colofon/advertenties
2 2 3 3 4 4/5 5 6 6 7 8 9 10/12 12 13 14 15 15 15 16/18 19/20 21/22 22/23 24 25/37 37 38 39/43 43/44 45 46 47 47 48
Uitnodiging Van harte nodigen wij u uit voor onze algemene ledenvergadering op zondag 22 februari 2004 om 10.45 uur in het Cultureel Centrum ‘Oog in Al’ aan de Händelstraat 3 te Utrecht De agenda vindt u op pagina 4. Routebeschrijving op pagina 2. De digitale ‘full color’ versie van onze tijdschriften kunt u downloaden op onze internetsites: http://maximafilie.zipzap.to http://kinderpostzegels.zipzap.to Secretariaat: Oranjepoldererf 6 2807 NE GOUDA 77e Editie, Februari 2004 ISSN 1380-0000
Routebeschrijving Cultureel Centrum ‘Oog in Al’ Vanaf Amsterdam A2 1. Afrit 8, Centrum / Jaarbeurs / Kanaleneiland / De Meern 2. Volg richting Centrum Jaarbeurs 3. Bij de eerste rotonde linksaf (3/4) 4. 2e straat rechts = Händelstraat Vanaf Breda, Den Bosch A2 Ring Utrecht / R’dam / Den Haag / Amersfoort / Arnhem Ring Utrecht (west) / Centrum Afrit 8, Centrum / Jaarbeurs / De Meern Zie verder 2 t/m 4 2. Volg richting Centrum Jaarbeurs 3 Bij de eerste rotonde linksaf (3/4) 4. 2e straat rechts = Händelstraat Vanaf Hilversum A27 Ring Utrecht / Jaarbeurs / Den Haag / Arnhem / Breda Ring Utrecht / Jaarbeurs / Rotterdam / Den Haag / Arnhem Ring Utrecht / Jaarbeurs / Rotterdam / Den Haag Ring Utrecht / Jaarbeurs / N’ gein Ring Utrecht / Jaarbeurs / Centrum / N’ gein / Den Haag Ring Utrecht / N’ gein / Den haag Ring Utrecht / A’dam / Den Bosch / Rotterdam / Den Haag Ring Utrecht / A’dam Afrit 8, Centrum / Jaarbeurs / De Meern Zie verder 2 tlm 4 2. Volg richting Centrum Jaarbeurs 3. Bij de eerste rotonde linksaf (3/4) 4 2e straat rechts = Händelstraat
Vanaf R’dam,Den Haag A12 Ring Utrecht (west) Afrit 8, Centrum / Jaarbeurs / De Meern Zie verder 2 tlm 4 2 Volg richting Centrum Jaarbeurs 3 Bij de eerste rotonde linksaf (3/4) 4 2e straat rechts = Händelstraat Vanaf Arnhem A l2 Ring Utrecht / Hilversum / Den Bosch / Breda / N’ gein Ring Utrecht (zuid) Jaarbeurs / Centrum / Den BoschBreda / Nieuwegein Ring Utrecht /Jaarbeurs / Centrum / N’gein / Den Haag Ring Utrecht / N’gein / Den Haag Ring Utrecht / A’dam / Den Bosch / R’dam / Den Haag Ring Utrecht / A’dam Afrit 8, Centrum / Jaarbeurs / De Meern Zie verder 2 t/m 4 2. Volg richting Centrum Jaarbeurs 3 Bij de eerste rotonde linksaf (3/4) 4 2e straat rechts = Händelstraat
Oog in Al buslijn 5 Cultureel Centrum ‘Oog in Al’ Händelstraat 3 3533, GG UTRECHT, Tel. 030 2934965
Feestje bouwen Naar ik begrepen heb stuiven de leden van onze vereniging direct op elke nieuw nummer van het maandblad Filatelie af om te kijken wat Edward Froon ons die maand voorschotelt. Januari was besteed aan de aparte stempels die zo nu en dan ter gelegenheid van een of andere bijzondere gebeurtenis door TPG Post worden uitgebracht. Een van de getoonde maximumkaarten stamde uit het jaar 2000 waar tijden de beurs van Sindelfingen een speciaal stempel met violen het licht zag. Dat fraaie stempel werd toegepast op de zegel van 50 cent uit de Kinderserie van 1984, waar een kind aan zijn leraar vraagt om snel viool te leren spelen omdat hij zijn moeder wil verrassen die de volgende dag jarig is! Wat vele verzamelaars destijds zal zijn ontgaan is het feit dat er voor de ontwerper, Joost Swarte, nog een vreugdevol staartje aan vast zat. In 1985 viel hem de eer te beurt om de prestigieuze Asagioprijs in Italië in ontvangst te mogen nemen als ontwerper van de fraaiste postzegel ter wereld van het jaar 1984! Nu we twintig jaar verder zijn is wat ons betreft de toon gezet voor een aardige filatelistische happening in dit blad. Dat doen we professioneel met een stemvork. En zie daar is de maximumkaart met als basis het bijzondere stempel uit de afgelopen beurs, eveneens uit Sindelfingen (Duitsland) waar TPG Post een vaste stek heeft gevonden. De kinderpostzegel uit 1984 zat nog in het insteekboek en de violist werd snel gevonden. Inderdaad, in de maximafilie zit muziek en kun je al snel een aanleiding vinden om een feestje te bouwen. <Wim Roffelsen> 2
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
Berichten van het bestuur Van de penningmeester Uw cententeller heeft op oudejaarsdag het laatste bankafschrift van 2003 gekregen en intussen de stand opgemaakt. Van de 141 leden hebben 104 hun contributie voldaan en 37 nog niet. Dat is een stuk slechter dan een jaar geleden, want toen hadden er nog maar tien leden niet betaald. Het kan zijn dat de gedachte aan een recessie ook bij sommige van onze leden heeft postgevat; maar u moet al die zwartkijkers niet geloven - het zal allemaal best op z’n pootjes terechtkomen. En u wilt toch allemaal meewerken aan een goedgeslaagd jubileumjaar? Kijk nog eens tussen uw opgespaarde acceptgiro’s en stuur die van onze vereniging meteen even naar de bank. Want het is toch een mooie gedachte dat u daarmee uw penningmeester gelukkig maakt? Gewoon even doen!
Even voorstellen: Edward Froon Graag voldoe ik aan het verzoek wat over mijzelf te vertellen, nu ik voorgedragen ben als Voorzitter. Wel, ik ben geboren in 1951 te Utrecht waar ik de lagere school doorlopen heb, de Mulo, de HBS en vervolgens studeerde ik Wis- en Natuurkunde en Bedrijfskunde. Ik ben blijven wonen in Utrecht. Na mijn diensttijd ben ik in dienst getreden van de Nederlandsche Middenstandsbank waar ik me met kredietverlening aan het bedrijfsleven bezighoudt. Dat doe ik nog steeds, al is de bank sterk gegroeid en heet die nu de ING Bank. Bestuurlijke ervaring heb ik opgedaan in het bestuur van een studentenvereniging, ik was lid van de Adviesraad voor de Binnenstad van de Gemeente Utrecht, enige jaren penningmeester van een aantal buurthuizen en tenslotte voorzitter van de Vereniging van Eigenaren van het appartementencomplex waar ik woon. Filatelie is een van mijn hobby´s, waar ik in mijn jeugd via de Vereniging Jong Utrecht voor het eerst mee kennismaakte. Aanvankelijk uiteraard een kinderverzameling, met als voorlopig hoogtepunt dat ik met de frater en de leider van de postzegelclub mee naar de Amphilex ´67 mocht. Dat maakte indruk. Daarna heb ik langzaam maar zeker een verzameling Nederland opgebouwd die na mijn diensttijd verder uitgewerkt werd. Ik was echter ook snel uitgekeken op louter Nederland en heb mij daarna gespecialiseerd als thematisch filatelist op het thema architectuur en alles wat daarmee samenhangt. Dat leek aanvankelijk beperkt, maar daar heb ik mij in vergist. Het is veel omvattender dan ik ooit gedacht heb. Via handelaren en op veilingen ben ik aanraking gekomen met de maximafilie en al snel vond ik dat maximafilie echt wat toevoegt aan mijn thema. Tot die overtuiging kom ik meer en meer en ga ook regelmatig op jacht naar maximumkaarten in het buitenland. Langzamerhand is maximafilie de hoofdmoot van mijn verzamelwoede gaan vormen. Sedert vele jaren ben ik lid van onze vereniging en ben me na enkele bezoeken gaan inzetten voor het Bulletin. Henk Salet had nl. hulp gevraagd en het leek me wel leuk wat te doen. Ik werk met hem en de andere leden van de redactie regelmatig aan artikelen en span me in om het Bulletin verder te verbeteren. Voor een landelijk opererende gespecialiseerde vereniging is dit een belangrijk orgaan als gezicht van de vereniging naar buiten en met name voor het contact met de leden, die niet allemaal naar de ledenbijeenkomsten in Utrecht kunnen komen. Naast het Bulletin verzorg ik sinds anderhalfjaar de rubriek Maximafilie in het landelijk verschijnende maandblad Filatelie. Hiermee wordt onze hobby bij een groot publiek van bijna 40.000 filatelisten maandelijks onder de aandacht gebracht. In het bestuur ken ik de meeste mensen al langer en verheug me erop met hen samen te werken aan onze hobby, Kinderpostzegels en Maximafilie. Weliswaar ben ik geen verzamelaar van ‘Voor het Kind´, maar met secretaris Wil Verbeek is het span compleet om beide takken goed te besturen. <Edward Froon>
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
3
Agenda Algemene Leden-vergadering dd. 22 februari 2004 Cultureel Centrum ‘Oog in Al’, Händelstraat 3 te Utrecht. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7)
Opening om 11:00 hr. Ingekomen berichten en mededelingen. Notulen algemene ledenvergadering dd. 12/10/2003 (verslag in 76e editie bulletin) Bestuursmutaties : de heer E. Froon wordt voorgedragen voor de functie van voorzitter Werkgroep Handboek Activiteiten-agenda voor 2004 Donatie-veiling: KBK 2003 (gewoon en speciaal) met opbrengst voor de kas van onze vereniging. 8) Korte voordracht door de heer F. Hermse, bestuurslid van de Ned. Bond van Filatelistenverenigingen, over exposeren.met Kinderbedankkaarten en Maximumkaarten. 9) Pauze 10) Rondvraag 11) Veiling 12) Sluiting om ca. 14:00 hr.
Veiling zondag 22 febr. 2004 Nr. Omschrijving Inzet 01 M.K. 306 Ds O.G.Heldring, met licht stempel A'dam, achterzijde briefkaart S.C.Zorg. 5,00 02 M.K. 569 Kasteel 's Heerenberg,MC, l.st. 3,00 03 M.K. 655 Van Nelle geb. MA, mooi stempel 2,00 04 M.K. 659 Hoofdkantoor Shell,MA. m.st. 9,00 05 M.K. 655 Van Nelle geb. MA, mooi stempel 2,00 06 M.K. 671/75 Rembrandt, CZ, R'dam stempels + kaart Philatelic Serv. The Hague 15,00 07 M.K. 692 Nw.A'dam, MA, mooi stempel 5,00 08 M.K. 703+06, MA, krt licht geribbeld 8,00 09 M.K. 707/11, CZ, MA, compl.mooie set 13,00 10 M.K. 722/26, CZ, 1e dag st. Rotterdam 10,00 11 M.K. 738,739,741 en 742 R'dam Floriade embleem, 1ste dag st. aan briefkrt zijde 11,00 12 M.K. 752/56, CZ, MA, mooie vogel kaarten 12,00 13 Kind 1961 759/63, stempels Ned.postzegel ontwerpers/Gemeente museum Arnhem 15,00 14 Kind 1961, 759/63, gelijk aan kavel 13 15,00 15 M.K. 766/770, CZ, MA, nette set 5,00 16 M.K. 786/790, CZ, MA, molens m.stempels 9,00 17 M.K. 802/806, CK, 1ste dag st. Rotterdam 10,00 18 M.K. 812/815, CZ, MA, Dieren, m.stempels 6,00 19 M.K. 842/846, CZ, MA, mooie set 5,00 20 M.K. 859/863, CZ, MA, groot stempel d.p. 4,00 21 M.K. 877/881, CZ, MA, Schev.stempels 5,00 22 M.K. 818/819, MA, A'foort/Utrecht stations 2,50 23 1ste dag krt(1st) met 925/26 R'dam stempel 4,50 24 1ste dag krt(1st) met 971/72 st. Postmus. 5,50 25 1ste dag krt (1st) met 990/91 met stempel Ned. Postz.ontw./Dordrechts museum 5,50 26 1ste dag krt.(1st) met 1007/08 met stempel N.V.P.H. show 5,50 27 1ste dag krt(1st) met 1030/31, 'sGrav. 5,00 28 M.K. 1184, MA, 1ste schouwburg A'dam 2,00 29 1ste dag kaart(1st) 713/14 Sp.st. A'dam 3,50 30 1ste dag krt. 727/28 (1st) 'sGravenhage 5,00 31 M.K. 720, MA Schip en Navo embleem 9,00 32 M.K. 800, MA, Franse krt met A'dam st. 2,00 33 M.K. 1224, MA, oude kaart H. ten B. 2,00 34 M.K. Hotel Torarica Suriname zegel 387 2,25 35 M.K. Ned.Antillen 370 1ste dag stempel + 4
Nr. zet 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71
2 gelijke krt 371 M. de R. met 1ste d.st. Omschrijving Welbedankt, kalenderkaartje 1963 vergeeld Set K.B.K 1963 S;B;C; bijna gaaf getand K.B.Krt 1970 S en B, bijna gaaf getand K.B.Krt 1968 S en B, prima kaarten Verjaaragenda dierenriem, onbeschreven M.K. 1483, CK, Ma, Leiden Mapje met 4 krt en omschrijving 1079/82, uitgifte Comité Kinderzegels K.B.Krt 1958 S (no 12611) K.B.Krt 1963 S (no 8214) K.B.Krt 1964 S (no 9178) K.B.Krt 1967 S (no 20628) K.B.Krt 1968 S (no 847) K.B.Krt 1969 S (no 22124) K.B.Krt 1964 B (no 6782) K.B.Krt 1996 (no 19502) K.B.Krt 1997 (no 3670) K.B.Krt 1968 C (no 3086)omgev.hoektanden Zomerbedankkaart 1996 Zomerbedankkaart 2000 Zomerbedankkaart 2001 Dam enveloppe 1972, 1020/23 Dam enveloppe 1975, 1079/82 Dam enveloppes 1980, 1210/13+1214 Dam enveloppes 1981, 1232/35+1236 Dam enveloppes 1982, 1275/78+1279 2 Hartjeskaarten 1982, 1275/1278, t.w. 270) Delft en 271) Ter Apel 2 Hartjeskaarten 1984, 1316/1319, t.w. 470) Zwolle en 471) 'sHertogenbosch 2 Hartjeskaarten 1981, 1232/1235, t.w. GK 04-01 en GK 04-02 lijmrandzichtbaar 2 Hartjeskaarten 1980, 1210/1213, t.w. GK 03-01 en GK 03-02, lichte lijmrand 2 Hartjeskaarten 1979, 1186/1189, t.w. GK 02-01 en GK 02-02 Blanco bestelenvelop met deurzegels 1981 Blanco bestelenvelop met deurzegels 1986 Blanco bestelenvelop met deurzegels 1994 Enveloppen met rebus jaren 1974 en 1975 Enveloppen met rebus jaren 1976 en 1978 Enveloppen met rebus jaren 1981-82 en 84
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
3,00 In1,50 40,00 3,00 4,00 5,00 1,00 5,00 10,00 2,00 2,00 1,50 1,50 1,50 5,00 1,50 1,50 6,00 2,50 2,50 4,00 2,00 1,00 1,50 1,50 1,50 9,00 9,00 9,00 9,00 9,00 3,00 2,00 1,00 1,00 1,00 1,00
72 73 Nr. zet 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111
Pergamijnzakje met rebus en zegels 1957 Kalenderkaartjes 1968 en 1969 Omschrijving
6,00 1,50 In-
6 Stickers 1975-76-77-80-81 en 82 Stickervel 2002 VHK kaart51-01-2, zgls 582+587 + aant str. Mapje 4010 met 6 kaarten 1984 Anton Pieck zonder zegels VHK kaarten 1969, t.w. 01-2; 01-03 (2x); 01-04; allen blanco en 01-05 gelopen. VHK kaarten 1961, gelopen, no 01-1/4 VHK kaart 1954, gelopen, 02-3, zegel 781 VHK kaarten 1954, 01-1 bl en 01-2 gelopen 2 VHK kaarten 1953, 01-1 bl en 01-2 gelop. VHK kaart 48-02-01 (486) met complete serie 508/512 Autopostkantoorstempel VHK kaart 1940-02-2 A.Pieck gelopen VHK kaart 1940-02-1 A.Pieck blanco krt VHK krt Ons land 1940-01,3 en 4 blanco VHK krt 1938-01,2,3 en 4 A.Pieck. blanco VHK krt 1935-01-03 zegel verwijderd MK 812/815 MC Zomer 1964 MK Amphilex '67 886/888 A'dam MK 1968 MA bruggen 901/05, MK 1968 MA, CZ, bruggen 901/05, MK CZ, MC, 920/924 Persbericht poster 1999 uitg S.K.N. Persbericht poster 1992 uitg S.K.N. 2 fotokaarten voor de pers 1993 uitg S.K.N. 1 fotokaart voor de pers 1992 uitg. S.K.N. K.B.Krt 1950C no 576, mooie kaart! K.B.Krt 1964S no 16452 K.B.Krt 1964B no 2822 Spec.bedankkaart voor genodigden 1985 oplage slechts 700 stuks Gelopen brief met zgl. 750+strafport P94 Gelopen brief met zgl. 782+strafport P94 CD uit 1990 met kinderversjes uitg. S.K.N. FDC 223A, met plaatfout 1320P 2 stickervellen 65e kinderpostzegelactie Pop Up kaart 1986 kerstboom met kaarsjes Pop Up kaart 1988 kerststal Pop Up kaart 1991 kerstboom K.B.Krt 1992 B no 10777 K.B.Krt 1992 C no 11111
2,00 1,00 5,00 5,00 3,00 2,50 2,00 2,50 2,00 11,00 4,00 4,00 3,00 12,00 1,50 6,00 6,00 10,00 6,00 5,00 4,00 4,00 4,50 2,50 45,00 5,00 12,50 15,00 8,00 8,00 9,00 6,00 1,00 3,00 3,00 3,00 1,50 2,00
112 K.B.Krt 1993 B no 8071 2,00 113 K.B.Krt 1993 C no 6275 2,00 114 K.B.Krt 1994 B no 7828 3,00 Nr. Omschrijving Inzet 115 K.B/Krt 1994 C no 6637 2,00 116 K.B.Krt 1995 B no 4762 2,50 117 K.B.Krt 1995 C no 6828 2,50 118 K.B.Krt 1996 B no 21596 2,50 119 K.B.Krt 1997 B no 003006 2,50 120 K.B.Krt 1990 C no 0790 2,00 121 K.B.Krt 1991 B no 002686 1,50 122 K.B.Krt 1991 C no 007630 2,00 123 4 sh leerling bedankkaarten 2000 1,50 124 K.B.Krt 1990 B no 19524 1,50 125 Dam enveloppe met blok 1150 uit 1977 2,50 126 Dam enveloppe met serie 1103/06 uit 1976 2,00 127 Dam enveloppe met blok 1107 uit 1976 2,50 128 Max krt Molen R207/209, geen F.I.P. norm 2,50 129 Max krt Trompet 1161/63, geen F.I.P.norm 1,50 130 Max krt Trompet 1094/97, geen F.I.P.norm 1,50 131 Max krt Jul.1174 en 2 x Loo met 1174 1,50 132 Max krt Suriname 321/22 bevrijdings herd. 8,00 133 K.B.Krt Kerst 1973, 4 talig 25,00 134 K.B.Krt Kerst 1974, 4 talig 22,50 135 K.B.Krt Kerst 1975, 4 talig 20,00 136 Carnet, 1ste dag presentatie 1982, 4 krt. 20,00 137 Carnet,1974, t.g.v. 50-jarig bestaan van de kinderpostzegelactie, incl 4 fotokaarten 25,00 138 PTT Carnet 1975.met serie 1079/82 in blokvan 4, postfris en gestempeld 10,00 139 K.B.Krt 1983, ter gelegenheid 1ste verkoop 3,00 140 PTT presentatie met 11020/23"(blok van 4)+ 1024 voorzien van omschr.zegels en curriculum van de ontwerper "Gerard Wernars". 5,00 141 Vloeiblad WELBEDANKT, "Nillmij". Bod 142 Info folders Kind 1972 t/m 78 met zegels 3,50 143 Dam enveloppe Kind 1972 2,00 144 Dam enveloppe Kind 1973 2,00 145 Dam enveloppe Kind 1974 2,00 146 Dam enveloppe Kind 1975 2,00 147 Ontwerpfolder met serie Zomer 965/69 2,00 148 4 Posters tesamen stripzegels uit 1984 15,00 Informatie en schriftelijke biedingen: Theo van den Dool IJselkade 67
Biedverloop veiling Van van van van van boven
€ 0,00 € 5,00 € 15,00 € 30,00 € 100,00 € 200,00
tot tot tot tot tot
€ € € € €
5,00 15,00 30,00 100,00 200,00
met met met met met met
€ € € € € €
0,25 0,50 1,00 2,00 5,00 10,00
Op de netto prijs betaalt de koper een toeslag van vijf procent. De inzender ontvangt de toeslagprijs waarop vijf procent in mindering wordt gebracht
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004 7412 BN Deventer
5
Filatelistische evenementen in 2004 27-29 februari De Globe, afd. Varsseveld H.G. Breuker, Tel. 0315-242990 Sporthal van Pallandt, Van Pallandtstraat 4, Varsseveld 27-28 maart Postzegelbeurs Nippo Antwerpen 8-10 april Fil.Ver. Goeree-Overflakkee S. Bangma, Tel. 0187-611542 De Staver Olympiaweg 32 Sommelsdijk 13-16 mei Nationale tentoonstelling Leophilex Tentoonstellingscomplex Coronmeuse-kwartier, LUIK Thematisch, open klasse, literatuur en maximafilie 15-16 mei Fil.Ver. Maasdorpen, BlitterswijckG. Driesen, Tel. 077-3661282 Partycenter De Riet Weltersweide 22 Horst
8-9 mei J.F.N. Nederland A. Oomis, Tel. 0032 14375940 Autotron Rosmalen 16-18 oktober POSTEX 2004, GSE+NVPV P. Walraven, Tel. 033-4806816 Americahal Laan van Erica 50 Apeldoorn 18-19 september Fil. Ver. Roden-Leek R.J. Oberink, Valkenierslaan 1 9301 KM Roden RSG De Borgen, Waezenburglaan 51 Leek 29 september - 3 oktober Fil.Ver. IJssel-& Lekstreek P.Th. van Dijk, tel. 010-4512925 Wijkcentrum De Trefterp Capelle a/d/IJssel 30-31 oktober Stichting Dag van de Postzegel Mevr. A.C. Hoogerhuis-v.Schellen Tel. 020-6734323 Huygens college, Const. Huygenstraat 31 Amsterdam
De tweede wereldoorlog in ‘kaart’ gebracht Reeds geruime tijd ben ik drukdoende een tentoonstellingscollectie op te bouwen over de tweede wereldoorlog. Bijgaand twee kaarten uit deze collectie: Het kanaaleiland Guernsey is van 1940 tot 1945 door het Duitse leger bezet. De postzegel (afgestempeld op 7 februari 1984) is gemaakt van een authentieke foto van de overgave van Guernsey aan twee Duitse officieren. De kaart is een opname uit het stuk ‘The Dame of Sark’ gepeeld door het ‘opera House Jersey’. Op de kaart links ziet u president Franklin Roosevelt. Afgebeeld op een zegel uit 1947 van Monaco, hier in alle rust bezig met zijn en onze hobby. Zoals u ziet bevinden wij ons in goed gezelschap!
Alhoewel deze col-
lectie een beeldverhaal is over de tweede wereldoorlog in Nederland wordt ook aandacht gegeven aan de wereldleiders die betrokken waren bij deze afschuwelijke periode.De geschiedenis vertelt ons helaas niet of deze president ook verzamelaar van maximumkaarten is geweest. Toch mag ook de president wat voorzichtiger zijn en dient hij een pincet te gebruiken om postzegels vast te houden!
6
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
Zakelijke postzegels met verwijzingen naar de schilderkunst en typografie De doelgroep (zakelijke markt) bepaalt het gezicht van de postzegels Op 2 maart 2004 verschijnen er speciaal voor de zakelijke klanten van TPG Post nieuwe zakelijke, zelfklevende postzegels van 39 en 78 eurocent in mailers van 100 stuks. De zakelijke markt (bedrijfsleven) verstuurt zakelijk afstandelijk (onpersoonlijk) getinte post. (a) Ontwerper Peter Bilak kijkt vanuit een vliegtuig vanaf grote hoogte neer op een kleurige lappendeken van ons land. Weilanden, akkers en bospercelen zijn dan tot veelkleurige, meer of minder brede rechthoeken vereenvoudigd, waarbij details en bijzonderheden vervallen. De 39 centpostzegel verwijst met de verschillende tonen rood naar de bloembollenvelden. De 78 centzegel toont met de verschillende tinten groen weilanden en bossen. Dit kleurige tapijt van bloembollenvelden, weilanden en bospercelen is op beide zegels teruggebracht naar een gedempte kleurenpracht van roden en groenen. Ook hierbij is dus sprake van een zakelijk afstandelijke (en onnatuurlijke) vereenvoudiging. (b) Deze geabstraheerde, sterk vereenvoudigde weergaven van het Nederlandse cultuurlandschap in vorm en kleur zijn ook gebaseerd op de abstracte en onpersoonlijke schilderijen van Mondriaan met rode, gele, blauwe en witte vlakken in een stramien van zwarte lijnen. (c) Er is overeenstemming tussen de benadering van het bedrijfsleven van de zakelijke markt en de verbeelding van de ontwerper van het Nederlandse landschap. Beide zijn letterlijk en figuurlijk afstandelijk, onpersoonlijk of onnatuurlijk van aard. (d) In de functioneel aangebrachte typografie is een verwijzing naar de ouderwetse boekdrukkunst te ontdekken. Iedere letter van de tekst staat in een ‘passend hokje’, een eigen veld. De breedte van de letter bepaalt de grootte van het veld of het weiland. De ‘l’ van land vereist minder ruimte als de hoofdletter ‘N’ van Nederland en de cijfers.
Uit PostzegelNieuws d.d. 3 februari 2004 Zakelijke postzegels Technische gegevens Zegelformaat 25,3 x 20,8 mm Drukkleuren geel, magenta, cyaan, zwart Tanding slitvorm Papier normaal met fosforopdruk Gomming zelfklevend Land van uitgifteNederland Verkooptijdvak onbepaald Soort product mailer met 100 zakelijke postzegels Artikelnummer 100 x € 0,39 244301 100 x € 0,78 244302 Druktechniek diepdruk Oplage 100 x € 0,39 750.000 mailers 100 x € 0,78 110.000 mailers Drukkerij Walsall Security Printers, Engeland Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
7
Provincie-zegels Bij het lezen van dit onderwerp gaan bij menigeen de haren overeind staan. Het is immers nog niet zo lang geleden dat de verrassingszegels van 2002 een onaangename klank kregen omdat ze alleen in de zogenaamde eigen provincie te koop waren. Dit verhaal gaat echter over andere provinciezegels! In het jaar waarin de Stichting Kinderpostzegels het 80 jarig bestaan viert van de eerste emissie kinderpostzegels, worden hier de series van 1925 t/m 1927 belicht. Te samen laten zij de wapens van de 11 provincies zien. Stuk voor stuk prachtige staaltjes van grafische kunst. Door de ontwerpen alle drie jaren toe te vertrouwen aan Anton Molkenboer (1872-1960) is een schitterende eenheid ontstaan. Molkenboer genoot een grote bekendheid als typograaf, tekenaar en schilder. Hij was, naast een reeks van andere activiteiten, ook docent aan een kunstopleiding. Zijn vader was dat ook. Hij erfde van Pa diens grote belangstelling voor heraldiek. En zo is de cirkel rond waarom hij de aangewezen persoon voor de 3 emissies was. De series samen op èèn envelop zijn in ieder geval zeer zeldzaam. Het behoeft geen nader betoog dat deze brief overgefrankeerd is. Naar onze mening vond de afzender -bijna zeker ook de geadresseerde- het een aardig idee om eens alle provincies bij elkaar te voegen. En het goede doel was prijzenswaardig! De lezer zal zich afvragen waar de 12de provincie blijft. Uiteraard was die er in de twintiger jaren van de vorige eeuw niet. De maximafilie biedt uitkomst, zij het met een maximumkaart uit 2002. Zo is Nederland weer compleet. Helaas kunnen we ons ‘Bulletin’ nog niet in kleur laten drukken. Op het internet kunt u op de sites http://maximafilie.zipzap.to en http://kinderpostzegels.zipzap.to het wel in full color opvragen. Bij de afbeelding rechts: De kleuren van de provincievlag zijn op de postzegel terug te vinden, blauw, geel en groen. Bij de afbeelding onder: Onderstaand voor alle duidelijkheid nog even alle provincievlaggen op een rijtje.
<Wim Roffelsen>
8
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
Meesterschap Voor de meeste Nederlanders is beeldhouwer Ossip Zadkine (18901967)synoniem met het in 1953 onthulde Rotterdamse oorlogsmonument ‘Verwoeste stad’. Want wie kent niet het overweldigende beeld van een gedeformeerd mannenlichaam zonder hart? De sculptuur verbeeldt de vernietiging en ontreddering van het in de mei-dagen van 1940 door de Duitsers gebombardeerde Rotterdam en zijn inwoners. Het beeld is groots in zijn onbarmhartige symbolisering van de menselijke pijn en angst. Wie het eenmaal heeft gezien, zal zich voorgoed de rauwheid ervan herinneren. Dat geldt overigens voor veel meer werken van Zadkine. Hij weet met relatief eenvoudige vormen een grote emotie op te roepen. Onlangs bezocht ik de tentoonstelling Chez Zadkine in het Singer Museum in Laren. Deze grote expositie, was tot en met 11 januari 2004 geopend en toonde werken van Zadkine en zijn Nederlandse leerlingen. Ik heb er echt van genoten. Tal van jonge Nederlandse beeldhouwers waren te gast in Zadkines atelier in Parijs om les te krijgen van de grote meester. Interessant - en ook goed te zien in Singer - is dat Zadkine zijn leerlingen niet zozeer zijn visie en manier van werken oplegde, maar hen door het leveren van kritiek stimuleerde een eigen stijl te ontwikkelen. Een dergelijke aanpak getuigt naar mijn mening van werkelijk meesterschap. Zadkine en zijn leerlingen worden dezer maanden niet alleen geëerd in Laren, ook Close-up heeft aandacht aan de beroemde beeldhouwer besteed. Ruim dertig jaar na zijn dood is Zadkine nog steeds actueel. Terecht, want zijn werk bezit het tijdloze dat alleen de waarlijk grote kunstenaars kenmerkt. Hoofdredacteur Met toestemming overgenomen uit: Studio KRO Magazine dec.2003
Ossip Zadkine Toevoeging van Bate Hylkema Vlak na de oorlog tijdens een bezoek aan Rotterdam werd Zadkine getroffen door de immense verwoestingen van de stad. Hij drukte zijn afschuw uit in een sterk afwijkende verbeelding van een menselijke figuur. De persoon drukt angst en opstandigheid uit, hij strekt de armen naar de hemel uit tijdens een angstschreeuw, voortkomend uit het geteisterde en geschonden lichaam. Het standbeeld van Zadkine wordt door velen als het meest indrukwekkende oorlogsmonument van Europa beschouwd. Bij de totstandkoming van het vijf meter hoge standbeeld en uitgevoerd in weerbarstig ijzer ‘De verwoeste stad’ laat Zadkine zich niet leiden door een verstandelijk, fotografisch oog (hoofd), maar door het emotionele gevoel (hart). Als gevolg daarvan ontstaan sterk persoonsgebonden expressieve afwijkingen van het menselijke lichaam en heftige overdrijvingen van de natuurlijke vormen. Het vorige samenvattend probeert Zadkine door vereenvoudiging, samenvatting, stilering en overdrijving van vorm tot een sterkere uitdrukking van het kunstwerk te geraken. Enkele daarvan zijn [1] Grimmig verwrongen hol- en bolvormige dijen en zwaar gespierde armen opgebouwd uit overzichtelijke hoekige vormen. [2] De gedraaide stand van het lichaam versterkt het hartstochtelijke en ontroostbare oergeluid van afkeer, dat uit de geopende mond wordt geperst. [3] Niet zoals algemeen wordt aangenomen verbeeldt het gat in het lichaam het uit de stad gerukte hart. Integendeel Zadkine suggereert hiermee dat het een levend beeld is, een figuur met een hart. Het gat is er zoals in een viool en gitaar, waaruit de klanken voortkomen. Het gat versterkt het ruimtelijke, driedimensionale karakter van het standbeeld.
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
9
Fotografe Eva Besnyö overleden De Hongaars-Nederlandse toonaangevende fotografe Eva Besnyö is overleden. De geëngageerde, maakster van messcherpe foto’s overleed op 93-jarige leeftijd, na een kort ziekbed in het Rosa Spierhuis, een verzorgingstehuis voor kunstenaars. Begin dit jaar zijn haar belangrijkste werken nog te zien geweest in het FOAM, Fotomuseum in Amsterdam, dat ze eerder samen met fotograaf Paul Huf oprichtte. Ze heeft haar hele fotoarchief aan dit museum overgedragen. Besnyö is tot op hoge leeftijd nog actief geweest met haar passie, waar ze op achttienjarige leeftijd mee begon in Berlijn. De van oorsprong Hongaarse vrouw was daar al een eigen stijl aan het ontwikkelen. Haar werk kenmerkte zich door composities met veel diagonalen, opvallende camerastandpunten, met oog voor detail, schaduw en licht. Nederland Toen de nazi’s aan de macht kwamen vluchtte ze naar Nederland. Daar werd Besnyö al snel een gewaardeerde fotografe, en werkte ze onder andere bij een persbureau. Tijdens de Tweede Wereldoorlog dook ze onder, en zat ze in het verzet. Als fotografe vervalste ze vaak identiteitspapieren, ook die van haarzelf. Ze is toch ook bij filatelisten bekend. De jongere verzamelaars onder ons weten waarschijnlijk van het bestaan van een zegel uit de serie ‘Nederland en het water’ van dit jaar, waarop een foto van Besnyö prijkt (NVPH 2157, dijkherstel bij Stavenisse). Wat de oudere filatelisten betreft: die zullen haar naam vooral kennen van de Kinderzegelserie van 1947, die twee verschillende kinderfoto’s toont (zie de afbeeldingen boven en rechts).Uit deze serie is uitsluitend NVPH 496 bekend op maximumkaart. Recent maakte een van onze leden de kaart links van de kinderzegel uit 1992 met het muziekstempel van de tentoonstelling Sindelfingen 2003. De foto van het zigeunerjongetje die een cello op zijn rug meetorst die groter is dan hijzelf is een van haar bekendste foto’s uit haar Hongaarse periode. In de zestiger jaren, en na twee huwelijken, fotografeerde ze de Dolle Mina beweging. In 1999 kreeg Besnyö de Erich Salomon Award: een prestigieuze prijs van de Duitse Vereniging voor Fotografie. De laatste jaren werkte Besnyö aan het op orde brengen van haar archief. Ze heeft dat nog kunnen overdragen aan het FOAM, Fotomuseum in Amsterdam dat ze eerder stichtte samen met fotograaf Paul Huf. In 2003 volgde een overzichtstentoonstelling van haar belangrijkste werken in het FOAM en twee maanden later in het Rosa Spier Huis. Dat was tevens haar laatste expositie. Haar laatste spaargeld stak fotografe Eva Besnyö in afdrukken voor een tentoonstelling van haar beste werk, begin 2002 in het Fotografiemuseum Amsterdam. Verscheidene foto's zaten alleen in negatief in haar archief. Ze waren nooit eerder te zien geweest, Besnyö was heel kritisch over haar werk: het meeste kon niet meer door de beugel. Bij de maximumkaart rechts Bij de zegel van Besnyö was helaas geen kaart van haar hand te vinden.
10
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
De uitstekende beeldovereenkomst (over de dijk stromend water en dijkherstel met zandzakken) en het juiste stempel (Stavenisse) zorgen voor een perfecte maximumkaart! a) Een dag na het bombardement op Rotterdam legde Eva Besnyö de nog rokende puinhopen van de stad vast. Schitterend werk, maar zij schaamde zich ervoor. “Van verwoestingen hoor je geen prachtige foto’s te maken”, was haar mening. De postzegel (nvph 1448, zie kaart rechts) laat de geruïneerde Zuiderkerk zien. Het moet als een triest symbool van de verwoeste stad gezien worden. De suggestieve zegelafbeelding is ontleend aan één van haar foto’s met een viertal Duitse soldaten (temidden van in de lucht hangende kruitdampen) vóór de gehavende Zuiderkerk. b) Om het verzet van Nederland tegen Duitsland snel te beëindigen, voerde het Duitse opperbevel met bommenwerpers een vernietigende aanval op Rotterdam uit. Op dinsdagmiddag 14 mei 1940 om 13.22 uur en 13.25 uur voltrok zich de ramp. Verwoest werden 24.000 huizen, 2500 winkels, 1200 fabrieken, 70 scholen, 4 ziekenhuizen en 21 kerken. 80.000 Rotterdammers verloren nagenoeg al hun bezittingen. Lees ook de aanvulling op de volgende bladzijde. Familierelaties van Eva Besnyö Postzegels die in de loop der jaren door artistiek begaafde familieleden van Eva Besnyö (vet gedrukt) heeft laten ontwerpen. · Jan Toorop (1858–1928, schilder) heeft een dochter Charley Toorop (1891–1955, schilder) · Charley Toorop is getrouwd met Henk Fernhout. · Ze hebben twee zonen: Edgar Fernhout (1912–1974, schilder) en John Fernhout (filmer) · John Fernhout is kort getrouwd geweest met Eva Besnyö (1910–2003, fotograaf) · Eva Besnyö is naderhand getrouwd met Wim Brusse (1910–1978, typograaf), ze kregen 2 kinderen Berthus en Yara.
Medewerkers uit één familie die bij het ontwerpen van postzegels betrokken zijn: 1) 2) 3) 4)
Jan Toorop nvph 134/35, zie de twee zegels midden. Edgar Fernhoutnvph 444/48, zie de kinderzegel links en de zomerzegel rechts. Wim Brusse nvph 444/48, zie wederom de kinderzegel links Eva Besnyö nvph 495/99, zie de twee kinderzegels en de watersnoodzegel op de vorige bladzijde en de zegel van na het Rotterdamse bombardement op de maximumkaart boven.
Bijzonderheden van de kinderpostzegels 1945 (nvph 444/48) (Fijn)schilder en postzegelontwerper Edgar Fernhout schilderde en ontwierp het kinderkopje. Het is gebaseerd op twee schilderijen van hem: de 2-jarige Lousje Droogleever Fortuyn (1942) en de 3-jarige Anton Mijnsen (1940/41). Bijzonderheden van drie kinderpostzegels 1947 (nvph 496/98) 1) Op de 4, 7 ½ en 10 cent kinderzegel staat een foto van de bijna één jaar oude baby en nichtje Arine Brusse. Zij is het dochtertje van haar zwager Maarten Brusse. Wim Brusse verzorgde de typografie van deze serie, bovendien ontwierp hij de bijpassende affiche van de kinderzegelactie 1947. 2) De drie kinderen op beide andere zegels (nvph 495 en 499) fotografeerde Eva Besnyö in het Amsterdamse Vondelpark in 1941. Het oudste kind straalt iets zorgelijks uit. Ze moedert echt over de twee anderen. De identiteit van de kinderen is onbekend. De drie kinderen op de postzegel zijn een spiegelbeeldige weergave geworden van de oorspronkelijke foto. 3) Eén van de twee ontwerpen zou worden gekozen. TPG Post was zo ingenomen met beide voorstellen dat besloten werd ze allebei in de serie op te nemen. Op de zegels is het kind zo natuurgetrouw mogelijk weergegeven. Afleidende bijzaken zijn niet aanwezig. Het ‘verhevene’ van weleer in de typografie is afgeschaft. Deze zegels zijn de eerste waarbij de landsnaam zonder hoofdletter aan het begin wordt uitgevoerd. ---> Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
11
Eva vond dat je van de verwoestingen zoals in Rotterdam geen schitterende foto’s moest maken. De tekst uit het boek ‘Eva Besnyö, monografieën van Nederlandse fotografen’ verduidelijkt Eva’s uitspraak als volgt: “Alles was onbewoonbaar geworden, er liep niemand meer rond. Een gevoel van gêne bekruipt me nu bij het zien van die foto’s, omdat het stomweg mooie foto’s zijn. Ik vind dat ik geen mooie foto’s had moeten maken. Met mijn instelling van nu (1999) zou ik dat nooit meer doen. Niet op die manier.” Bronnen: NOS/ANP/Internet/Bate Hylkema
Salet>
Een van de tien mooiste Met toestemming overgenomen uit; Moto 73 (auteur Jan Boer)
Op een van de zegels uit het velletje ‘De tien mooiste van Nederland’ staat de superstockcoureur Wim Theunissen afgebeeld. Lisette, een zus van deze wegrenner, besloot haar broer voor diens verjaardag te verrassen met een origineel cadeau en bestelde een velletje ‘Persoonlijke Postzegels’ met daarop een actiefoto van hem. Uit alle velletjes die in de eerste tien dagen werden besteld (dat waren er tienduizend!) zijn tien afbeeldingen gekozen die nu op een gezamenlijk velletje zijn uitgebracht. Dat velletje is op het postkantoor te koop voor € 3,90. Bij die tien zit ook de postzegel van Wim Theunissen. Bij de selectie is TPG Post uitgegaan van zoveel mogelijk verschillende onderwerpen, waarbij de afbeeldingen duidelijk moesten overkomen op een klein oppervlak; een postzegels is nu eenmaal een klein stukje papier! Wim Theunissen, gefotografeerd in de Nationale Bocht op het TT-circuit staat beeldvullend op de zegel. Fotograaf Marcel Renders wordt er geen cent beter van want hij heeft bij TPG Post een verklaring moeten ondertekenen dat hij afstand doet van het copyright. Mooie reclame De coureur uit Horssen voelt zich zeer vereerd dat een postzegels met daarop een actiefoto van hem nu landelijk als frankeerzegels kan worden gebruikt. ‘Het is leuk voor mezelf, maar het is zeker ook een mooie reclame voor de Nederlandse motorsport. Daarom vind ik het zo leuk dat er voor een motorsport-postzegel is gekozen. Het betekent wel iets als je uit 10.000 afbeeldingen wordt gekozen.’ Op het strookje naast de zegel mocht iedere uitverkorene een tekst van hooguit vier woorden zetten. Lisette koos voor ‘Onze snelle Wim’. Lisette: ‘dat “onze” klinkt wellicht een beetje bezitterig, maar zo is het taalgebruik bij ons nu eenmaal. En Wim is snel.’ De presentatie van het velletje ‘De tien mooiste van Nederland’ vond plaats in het mooiste theater van Nederland, Theater Carré in Amsterdam en geschiedde door de mooiste van Nederland in 2002, Elise Boulogne. Wim dacht goed aan het belang van zijn belangrijkste sponsor want hij verscheen in een Yamaha-shirt. De coureur, die dit jaar als vijfde is geëindigd in het ONK Superstock, is al met zijn gedachten bij het seizoen 2004; ‘de nieuwe Yamaha R1 is een fiets om voor de titel te gaan!’ Toevoeging redactie ‘Bulletin’ Bij de maximumkaarten: Boven/rechts Pour la jeunesse 2002 Frankrijk, kinderpostzegel Onder/links Wim Theunissen op zijn motor.
12
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
Liefdesbrieven op briefschilderijen Tot en met 2 mei van dit jaar wordt in het Bruce Museum in Greenwich, Connecticut, U.S.A., een tentoonstelling gehouden van Hollandse meesters uit de zeventiende eeuw. Deze expositie is samengesteld door de National Gallery of Ireland, dat een dikke pluim verdient met deze wijze van exposeren. De rode draad bij deze tentoonstelling wordt gevormd door briefschilderijen van diverse Hollandse meesters zoals Johannes Vermeer, Gabriël Metsu, Pieter de Hoogh, Jean-Baptiste van Loo en Gerard Terborch (Ter Borch). Aan het begin van de zeventiende eeuw werd het lezen en schrijven in alle lagen van de Nederlandse bevolking steeds populairder. . De ‘dichtbrief’ werd een literaire vorm die veel erkenning kreeg. Het is bekend dat de schrijver des Vaderlands, P.C. Hooft, een met tranen bespatte liefdesbrief ondertekende met zijn eigen bloed! Gemeenschappelijk bij al deze tentoongestelde briefschilderijen is dat het genrestukken zijn, dus geen portretten en dat de afgebeelde dames (slechts een enkele keer een heer) net zo onbekend zijn als de inhoud van de brief. De nadruk ligt op het schrijven of lezen van de brief. Hierbij is een zekere intimiteit wel gewenst. De toeschouwer van iemand die een brief leest of schrijft schaamt zich en voelt zich ongemakkelijk. Dat toekijken doe je niet, dat hoort immers niet. Bij de maximumkaart links van de ‘brieflezende vrouw in het blauw’ van Johannes Vermeer krijg je de indruk dat de vrouw in verwachting is en dat (een logische gedachte) de brief dus wel van haar vermoedelijke echtgenoot of partner zal zijn. Bij de kaart rechtsonder staat de dienstbode al klaar om zorg te dragen dat de brief snel op de plaats van bestemming komt. Deze schilderijen roepen door de intimiteit een zekere spanning op; de toeschouwer wordt deelgenoot. Briefschilderijen zijn buitengewoon geschikt om als afbeeldingen op postzegels te worden gebruikt. Nederlandse briefschilderijen dragen onze cultuur uit en stimuleren de hoofdactiviteit van TPGPost. Wellicht een idee voor dit jaar: een velletje zegels met als onderwerp ‘post op postzegels’. P.S.; links nog een voorbeeld van een schilderij dat als model voor een zegel zeer geschikt is: ‘Het meisje dat aan het open raam een brief leest’ Joh. Vermeer, van zijn totale oeuvre van 36 stukken zijn er vier met brieven als onderwerp.
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
13
De kleding van Rembrandt verduidelijkt veel! Eind vorig jaar is mevrouw Marieke de Winkel (36) gepromoveerd aan de universiteit van Amsterdam op een uitvoerige studie naar de kleding op de schilderijen van de Hollandse meesters uit de gouden eeuw en met name die van Rembrandt van Rijn. Haar proefschrift verschijnt in april van dit jaar in boekvorm onder de naam ‘Mode of fantasie’ (Fashion or fancy). Professor Ernst van de Wetering van het Rembrandt Research Project College was haar promotor. Aan de hand van maximumkaarten illustreren we enige aspecten uit deze boeiende dissertatie. Het blijkt dat Rembrandt uitvoerig studie maakte van de kleding en deze slechts aanvulde met gefantaseerde attributen zoals veren, sieraden of een hoofdtooi. In haar werk stelt Marieke de Winkel dat de kleding altijd een symbool van de mensen in die tijd is. Niets staat dichter bij de mens dan zijn of haar kleding, zowel letterlijk als figuurlijk. Bij het belangrijkste stuk van Rembrandt, de Nachtwacht, is de kleding passend bij die tijd en in overeenstemming met de realiteit van toen. Bij veel andere schilderijen gebruikte de meester kleding die soms tientallen jaren achterliep bij het modebeeld van dat moment! De kennis over kleding vervliegt heel snel. Zij gaat vlug verloren. Door fotografie en film blijft het kledingbeeld in deze tijd veel beter bewaard. Uit de vorige eeuwen is het lastig te reconstrueren welke kleding chique was en welke meer behoorde bij de kansarmen van die tijd. De promovenda heeft onderzoek gedaan in reisverslagen, veilingen, beschrijvingen van kleding, gedichten en brieven. Hieruit heeft zij een werkelijkheid kunnen opbouwen die niet in overeenstemming is met de inzichten die op dit moment heersen bij de kunsthistorici. Rembrandt schilderde voornamelijk met donkere kleuren. Hij deed dit met zo’n grote precisie dat, ook in de donkere tinten, ieder detail duidelijk herkenbaar is. Het zakdoekje op een schilderij is niet –zoals vaak wordt aangenomen- een teken van verdriet, maar behoorde bij het modebeeld van dat moment. De witte gezichten duiden er niet op dat de geportretteerde ziek is, maar sluit aan bij het schoonheidsideaal van die periode. Rembrandt is sterk beïnvloed door de oude meesters uit de voorgaande eeuw zoals Albrecht Dürer en Lucas van Leyden. Op veilingen kocht Rembrandt etsen van beide voorgangers en hierdoor raakte hij geïnspïreerd en gebruikte hij de voorbeelden uit die periode en niet van zijn eigen tijd. De gevolgen hiervan zijn te zien in de kleding op een aantal schilderijen. De baret werd in de periode van Dürer veel gedragen. Rembrandt herintroduceerde de baret zoals op de maximumkaart links goed te zien is. Veel van zijn leerlingen namen deze gewoonte over en sindsdien is de baret het symbool van mensen met een (echte of vermeende) artistieke instelling. Rembrandt werd als achtste kind van de molenaar Harmen Gerritsz. Van Rijn geboren in Leiden en bezocht daar de Latijnse school. In 1620 is hij ingeschreven bij de Leidse Universiteit voor een studie oude talen. Deze studie heeft hij niet afgemaakt maar is wel de grondslag geworden voor zijn voorliefde voor klassieke onderwerpen zoals de onderstaande afbeelding van de ets ‘De engel verlaat de familie van Tobias’.
Deze kaart is een typisch voorbeeld van wat de maximafilie beoogt. De postzegel kan slechts een klein beeld-fragment weergeven. De maximumkaart laat u meegenieten van de complete ets. Dat Rembrandt een manipulerende schilder is geweest blijkt ook wel uit zijn stillevens met bloemen. Als bloemist meen ik hierover te kunnen oordelen! In een door hem vereeuwigde vaas zijn bloemen aanwezig uit verschillende seizoenen die onmogelijk (en zeker in die tijd) gelijktijdig gebloeid kunnen hebben! 14
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
Een beroep op weldadigheid Soms komt er onverwacht een envelop ‘langs’ waarover in al zijn simpelheid toch iets te vertellen valt. Zoals wij allen weten zijn in 1924 de eerste kinderpostzegels verschenen. Een tot dan toe onbekend fenomeen met een lange voorgeschiedenis waarover in ‘Bulletin’ al vaak is geschreven. Dat Nederland nog moest wennen aan het kopen van kinderpostzegels was duidelijk. Als je kinderpostzegels kocht dan werd dat destijds beschouwd als het plegen van een vorm van weldadigheid. Voor de goede orde: het woord weldadigheid is de oude vorm van het woord liefdadigheid. De in 1925 verschenen tweede emissie kinderpostzegels moest –zoals ook in het voorgaande jaar het geval was- gepromoot worden. Wat te doen? Radio stond nog in de kinderschoenen en televisie bestond nog niet! Een communicatiemiddel bij uitstek was de post. Voor het verbreiden van de wetenschap dat er postzegels te koop waren voor een goed doel, verscheen een machine-stempel met een wervende tekst. De afbeelding boven laat een dergelijk stempel zien. Herkomst het postkantoor van Rotterdam met als datum 1 januari 1926. Reeds bij de eerste emissie verschenen deze reclamevlaggen in de Fliermachines van Amsterdam, Rotterdam en ’s-Gravenhage. Het jaar daarop voegden Arnhem en Utrecht zich daarbij. <Wim Roffelsen>
Leren exposeren Zoals onder op de foto goed te zien is worden op tentoonstellingen de diverse collecties uitgebreid besproken. Ook de mening van de diverse (internationale) juryleden wordt zeer op prijs gesteld. Inmiddels telt onze vereniging gelukkig toch enkele leden die ervaring hebben opgedaan met exposeren. Hiervan kunt u gebruik maken! Zij staan u graag met raad en daad ter zijde en willen u graag helpen bij het opbouwen van uw eigen tentoonstellingscollectie. In de z.g. ‘Mophil’ klasse (afkorting van moderne philatelie) is met kinderbedankkaarten en aanverwante artikelen reeds geëxposeerd. De ervaringen, die hiermee zijn opgedaan, delen wij graag met u. Exposeren is de juiste methode om de aandacht te trekken voor het verzamelgebied waar u interesse in heeft. Dat hiermee ook onze vereniging groeit is mooi meegenomen!
Jury-adviesgesprekken Veel verenigingen maken nog geen gebruik van de mogelijkheid de NBFV te vragen of er een jurylid tijdens hun propaganda- of clubtentoonstelling aanwezig kan zijn om met hun leden/ inzenders een gesprek te voeren over hun inzending.De ervaring leert dat tijdens deze gesprekken de gedachtenwisselingen, goede raad en nuttige adviezen zeer op prijs worden gesteld door de leden/inzenders. Ook kunnen vragen over de reglementen en richtlijnen voor het beoordelen van inzendingen op wedstrijdtentoonstellingen worden beantwoord. Aanvragen voor jury-adviesgesprekken kunt u richten aan de Commissaris Juryzaken: P. Alderliesten, Van Kijfhoekstraat 63, 3341 BK HENDRIK IDO AMBACHT Telefoon 078-6812576
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
Wij wensen u in dit jaar dozen vol met mooi materiaal voor uw tentoonstellingscollectie!
M ax im um ka ar te n
Kinderbedankkaarten
15
Verrassingspostzegels 2004: de Koninklijke familie De brugfunctie van Koningin Beatrix daarin De geboorte van prinses Catharina-Amalia, het eerste kind (en kroonpretedent) van prins Willem-Alexander en prinses Maxima, is een bijzondere gebeurtenis en aanleiding voor TPG-Post een reeks postzegels uit te geven over de koninklijke familie. Deze serie, de Verrassingspostzegels van 2004, biedt door de familiefoto’s een unieke en historische kijk op de koninklijke familie door de jaren heen. De reeks bestaat uit 21 postzegels (in koninklijk formaat van 38 x 30,56 cm). De zegels (met een frankeerwaarde van 39 eurocent) zijn ontworpen door het samenwerkingsverband ‘Joseph Plateau’ uit Amsterdam. Ze zijn verdeeld over drie series: [1] Velletje van tien verschillende gegomde postzegels gewijd aan het leven van koningin Beatrix en haar gezin. Eerste dag van uitgifte 9 december 2003, gedrukt door De La Rue in Engeland, oplage 825.000 velletjes. [2] Souvenirvelletje met één postzegel (formaat 38 x 29,13 cm) met daarop de eerste officiële foto van prinses Amalia Het fotoportret is gemaakt door Willem-Alexander zelf. Uitgiftedatum 16 december 2003. Drukkerij Joh. Enschedé in Haarlem, oplage 2.550.000 exemplaren. ‘Op vele kleurenfoto’s kijken prins en prinses geposeerd naar de fotograaf’, aldus Wouter van Eyck, ‘en daarom zijn ze niet geschikt voor deze reeks postzegels. [3] Velletje van tien verschillende gegomde zegels met afbeeldingen van het jonge koninklijke gezin van Wllem-Alexander en Maxima. Uitgifte rondom de doop van het prinsesje over enkele maanden. (1) Postzegelvelletje: Koningin Beatrix en haar gezin a) Een fotoreportage door de jaren heen van de koninklijke familie als gewone mensen in hun gewone dagelijkse doen en laten in en rond het huis. In dit ‘stripverhaal’ (zonder uiterlijke opsmuk, pracht en praal) is koningin Beatrix op een zo natuurlijk mogelijke en herkenbare manier als een echte en gewone persoon opgevoerd met dezelfde gevoelens en emoties als ieder ander. De onderlinge wederzijdse betrokkenheid is op veel foto’s duidelijk af te lezen. Niemand poseert en kijkt in de lens van de fotograaf. Ze zijn a.h.w. tijdens hun ‘werkzaamheden’ betrapt. b) Eliane Beyer, de enige dame van het vierkoppige ontwerperscollectief ‘Joseph Plateau’ van dit postzegelvelletje, vertelde me dat ze de vrije hand in de keuze in het fotoarchief van de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) hadden. Koningin Beatrix overziet vanaf de rand van het velletje (2003) de verschillende fasen van haar leven (levensverhaal). Iedereen zal zich in de weinig afstandelijke foto’s kunnen vinden, verplaatsen en herkennen.
1
3
2 2
4
66 2 7 5
8 9
10
16
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
Het Het velletje, anders 7
geordend. Onder het velletje in de oorspronkelijke volgorde.
Vier levensfasen van koningin Beatrix [1] Postzegels 1 t/m 4: de jeugd en prinses Beatrix Baby Bea (‘38): de koningin als baby met haar trotse ouders prinses Juliana (met opgestoken haar) en prins Bernhard Kinderspel (1943): prinsessen Beatrix en Irene op schommels in Canada Hobby (1951): de prinses met paard Beroepsvoorbereiding (1964): de prinses in de bibliotheek De gedateerde zwart-wit foto’s tonen de jeugd van de prinses met algemeen menselijke activiteiten in spel en hobby. De kleurenfoto verbeeldt in eigentijdse kleuren de toekomstige taakvoorbereiding. [2] Postzegels 5 en 6: pril geluk en prinses Beatrix Verloving van prinses Beatrix en prins Claus (1965) De eerste gezinsuitbreiding op 27 april 1967 Op beide foto’s staat intermenselijk kontact centraal, evenals een grote hobby van de prins, namelijk fotograferen. De verlovingsfoto in zwart-wit is vanwege de aandacht voor elkaar door ooglijk kontact tussen beide geliefden gekozen. ‘Op de vele kleurenfoto’s kijken prins en prinses geposeerd naar de fotograaf’, aldus ontwerper Wouter van Eyck. ‘en daardoor zijn ze niet geschikt voor deze reeks postzegels’.
[3] Postzegels 7 t/m 9: gezinsleven en prinses/koningin Beatrix - Het jonge gezin aan de waterkant in een weiland (1975) - Koningin Beatrix en prins Claus te midden van anderen op de dansvloer (1998) Links op de achtergrond zijn prinses Margriet, prinses Juliana en prins Maurits (zoon van Margriet) te herkennen. Een unieke afbeelding van drie generaties van de koninklijke familie op een postzegel. - Koningin Beatrix en prins Claus met hun volwassen zonen (1999) Koningin Beatrix en prins Claus worden links en rechts geflankeerd door hun drie zonen. Prins Willem-Alaxander (27 april 1967), prins Johan Friso (25 september 1968) en prins Constantijn (11 oktober 1969). Ook in het koninklijk gezin staan de kinderen centraal. De hengelende prins Alex illustreert met zijn hobby op jonge leeftijd al zijn aandachtvragende werkzaamheden van later: waterbeheersing. Het koninklijk paar met de volwassen zonen loopt niet alleen de fotograaf, maar ook de toekomst tegemoet. [4] Postzegel 10: Werkzaamlheden en Koningin Beatrix - Koningin Beatrix in het Stedelijk Museum in Amsterdam (december 2000) De koningin als kunstkenner en gastconservator van het Stedelijk Museum vraagt zich af bij de inrichting van háár tentoonstelling ‘De Voorstelling’ (een breed overzicht van de naoorlogse Nederlandse schilderen beeldhouwkunst uit het bezit van het Stedelijk): “Waar zal ik het driedimensionale werk (Zonder titel [1990], 200 x 150 cm, zwarte balletjes van verschillend formaat) van Suzan Drummen uit Heerlen een plaatsje geven?” De kunstwerken, die alle door de koningin zijn geselecteerd, staan nog op de vloer!
Zegels met een meerwaardige uitstraling en gelaagdheid a) In de witte strook onder iedere foto zijn drie rijen onregelmatig gekleurde en gevormde punten aangebracht. Bij nadere beschouwing (door het vergrootglas) zijn het rode, blauwe en zilverkleurige punten in groot en zwarte stippen in klein formaat. Voorts zijn er ook nog ruitvormige figuren en vierpuntige sterren in zilverkleur opgenomen. Al deze onderdelen zijn versierende details van een koningskroon. Door de postzegel van stand te laten veranderen, valt door de reflectie van het licht in de zilverkleurige figuurtjes - geheel verrast - een reeks gestileerd kroontjes te ontdekken! De kleuren rood en blauw verwijzen met de witte ondergrond naar de Nederlandse vlag. De landsnaam in oranje kleur verbeeldt de nauwe band tussen het koninklijk huis en ons land. b) Voor buitenstaanders zal het ogenschijnlijk heel eenvoudig lijken een dergelijk visueel overzicht samen te stellen. Wel het Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
17
ontwerperscollectief heeft heel wat foto’s in het BVD-archief in handen moeten hebben en bekijken. Daarbij zijn verschillende ‘foutieve dwaalwegen’ ingeslagen en bewandeld. Tenslotte is er een logisch aanvaardbaar en inleefbaar levensportret/levensverhaal van de koningin met haar gezin tot stand gekomen. c) In tegenstelling tot de bijzonder postzegels van afgelopen jaren bezit géén van de zegels een jaartal. Reden? De geboorte van de prinses was aanvankelijk gepland in januari 2004, naderhand in december 2003. Ontwerp, druk en distributie van de velletjes vragen veel tijd. Om problemen te voorkomen heeft TPG Post de meest veilige weg bewandeld door op de tien zegels geen jaartal te vermelden. Het op de plank liggende postzegelvelletje kon daardoor zowel in december als in januari uitgegeven worden. d) De afbeeldingen komen op uitgescheurde, losse zegels beter tot hun recht als in het velletje, dat een massaal fotogebeuren over ons uitstort. (2) Souvenirvelletje: prinses Catharina-Amalia a) Maandagochtend 8 december 2003 is de digitale foto van de pasgeboren prinses door Rijksvoorlichtingsdienst verstuurd naar de drukkerij Joh. Enschedé. Na plaatsing van de foto in het gereedliggende ontwerp zijn de persen continu gaan draaien (’s nachts ook!). In de loop van dinsdagochtend was alles gedrukt. Dinsdag 9 december om 10 uur werden de namen van de prinses bekend. Om drie uur ’s middags (in bijzijn van de schrijvende en visuele pers) rolden de eerste proefvellen (met daarop 20 souvenirvelletjes) van de pers met een tekst in zilverkleur voor de postzegel en de velrand onder en boven. Bij de drukcontrole bleek de ‘C’ van Catharine gedeeltelijk op de fosforopdruk terecht zijn gekomen. Tekstverschuiving naar rechts was noodzakelijk. Na hercontrole werd de goedkeuring verleend. De laatste drukgang in zilver kon beginnen. Vanaf woensdag 10 december perforeren en snijden van de velletjes; plastificeren tot setjes van vijf velletjes met een bestelformulier, bundelen van setjes tot eenheden, verpakken en verzendklaar maken. Zaterdag 13 december uitleveren van de velletjes. Maandag 15 december distributie over alle postkantoren. Dinsdag 16 december eerste dag van uitgifte van de Geboortepostzegel. b) De nauwlettende kijker heeft ongetwijfeld al opgemerkt dat het postzegelvelletje op de velrand een ouderwets kroontje bezit en het souvenirvelletje een gestileerde uitvoering ervan. Van het ontwerperscollectief heb ik de reden van het verschil gekregen: “Aanvankelijk was ons verteld dat er geen gestileerd kroontje op het velletje mocht worden afgebeeld. Wij hadden dat wel beter gevonden. Uiteindelijk bleek dat dat naar ons idee wel mee viel. Wij hebben eigenlijk zonder daar expliciet goedkeuring voor te vragen het geboortekroontje toch in gestileerde vorm neergezet. Niet geheel consequent, maar wij vonden het mooier en bij het geboortevelletje beter.”
Vormgeving a) In de uitvoering van de Geboortezegel is zeer bewust gekozen voor een zo wit mogelijke postzegel. Dit benadrukt het prille van het bijzondere moment. Ook deze zegel bezit een bescheiden en terughoudende typografie en vorm in de onderrand. De Nederlandse vlag is op een weinig opvallende manier abstract in het biesje verwerkt. De kroonprinses bezit hierdoor geen van de hoofdzaak afleidende bijzaken. Links en rechts van de postzegel bevindt zich een meer uitgebreide variant van dit biesje, dat aan versierend draadwerk in kleur in de rand van kant van een lakentje doet denken. De zilverkleur geeft aan het souvenirvelletje een waardige koninklijke uitstraling. b) Nadere gegevens van de kroonbaby:[1] Naam: Catharina-Amalia Beatrix Carmen Victoria, [2] Roepnaam: Amalia, [3] Geboren: zondag 7 december 2003 om 17.01 uur, [4] Lengte en gewicht: 52 cm lang en 3310 gram.
Een koninklijk drieluik! a) In dit levendige, ongedwongen en dynamisch tijdsdocument van elf postzegels, dat bepaald geen traditionele, geposeerde en statische portretgalerij is geworden, wordt de doorgaande levenslijn van de koninklijke familie en die van ons koninklijk huis getoond en gesymboliseerd. De derde uitgave, waarin het jonge gezin van Willem-Alxander en Maxima centraal zal staan, maakt het koninklijke drieluik (met maar liefst 21 weinig afstandscheppende postzegelafbeeldingen) tot een aanschouwelijk en compleet geheel. Koningin Beatrix speelt er een brugfunctie in. Zij geeft het leven door van de ene naar de andere generatie. b) Toen het thema ‘De koninklijke familie op de Verrassingspostzegels 2004’ bepaald werd, veronderstelde men dat de geboorte van een koningskind in 2004 plaats zou vinden. Bijstelling in tijd vond plaats. Het thema voor de Verrassingspostzegel 2004 bleef gehandhaafd vanwege de voorbereidingen die al getroffen en uitgevoerd waren. De laatste uitgave rond de doop van de prinses over enkele maanden ‘tilt’ beide vorige ‘zegeledities’ naar 2004, met recht gesteld kan worden “Verrassingspostzegels 2004’ staan in het teken van onze koninklijke familie.
18
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
Uitwisseling Nieuwtjes Bij het bezoek aan de beurs in Parijs hebben we gesproken met de Franse Vereniging voor Maximafilie over uitwisseling van de nieuwtjes naar elkaars leden. Veelal bestaat er bij leden geen belangstelling voor een compleet landenabonnement, maar is men wel geïnteresseerd in bepaalde nieuwtjes, omdat men thematisch geïnteresseerd is of verzamelt. De Fransen wisselen al langer met andere buitenlandse verenigingen hun nieuwtjes uit en zij hebben de ervaring dat er veel belangstelling bestaat voor de volgende thema´s: · Fauna vlinders, vissen, zoogdieren, vogels, honden, katten, paarden, etc. · Flora rozen, orchideeën, cactea, etc, · Beroemde personen koninklijke huizen, politieke figuren, filmsterren, musici · Luchtvaart vliegtuigen, militaire vliegtuigen, · Ruimtevaart satellieten, raketten, ruimtestations · Landschappen bergen, vlaktes, natuurparken, milieu · Monumenten kerken en kathedralen, huizen, bruggen, vuurtorens, molens · Sport voetbal, Olympische spelen, watersporten, · Schilderijen impressionisme, Nederlandse en Vlaamse schilders, Italiaanse school, · Voertuigen auto´s, motoren, treinen, fietsen · Gezondheid Rode Kruis, hulpverlening De Franse Vereniging zal ons de komende tijd hun nieuwtjes toezenden en wij naar hen onze nieuwtjes en dan kunnen we na enige tijd bezien of het werkt. Als dit goed gaat, willen we dit ook gaan starten met de Duitse Vereniging. Men stuurt uit Frankrijk de standaard order- en prijslijst mee, zodat iedereen kan zien wat het kost. Op de ontvangen lijst variëren de meeste prijzen van € 1,60 tot € 2,—, drie keer € 2,80 en nog twee uitschieters naar boven wegens een dure reproductie en een hoge frankeerwaarde. Afgesproken is dat er wordt uitgewisseld via de verenigingen, niet met individuele leden, om collectief voor de bestelling en de betaling te kunnen zorgen en geen buitenlandse wanbetalers te krijgen. Dat incasseert zo moeilijk. De kaarten van de Franse Vereniging zijn uitermate goed verzorgd en zijn filatelistisch interessant door de verschillende stempelingen waarin ze geleverd worden. Gewone stempels zoals wij gewend zijn, komen nauwelijks voor dankzij de Franse Post, die telkens aparte stempels uitgeeft bij nieuwe emissies. Hierdoor zijn het echt goede maximumkaarten, waarbij de stempels de zegelbeelden en kaarten maximaal ondersteunen.
(1)
Enkele kaarten en de prijslijst zullen op de volgende ledenbijeenkomst in de bekende display te zien zijn. Onderstaand zijn een aantal voorbeelden opgenomen waaruit blijkt dat ze aan alle FIP-criteria voldoen.
(2)
Opvallend is dat de Fransen standaard van een zegel ook een aparte kaart of variant levert als de zegel een duidelijk secundair kenmerk heeft. Als voorbeeld kaart 1 en 2 (boven en links) van Nantes, waarbij de ene kaart de toren laat zien en de andere de tram, die beide op de zegel staan. De volgende kaarten (zie de afbeeldingen op de volgende pagina) hebben betrekking op de zegel over Mulhouse, waar het Nationaal Automobiel Museum is gevestigd. Een fraaie Bugatti siert de postzegel met op de achtergrond het fraaie oude bolwerk van de stad Mulhouse. Kaart 3 laat de auto zien, kaart 4 het bolwerk. Er is nog een extra kaart gemaakt (5), waarop een fraai vlagstempel staat. In het Louvre staan enkele beeldhouwwerken van Michelangelo.
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
19
(3)
(4)
(5)
(7)
(6)
(6)
(8)
Twee ervan zijn op postzegel verschenen in de reeks kunstzegels. Op kaart 6 staan beide beelden, zoals dit ook te zien is in het museum. Extra zijn kaarten gemaakt van de individuele beelden. Als laatste voorbeelden kaart 7 met een fraaie Kolibri en kaart 8 met een strippostzegel. In het februarinummer van de Filatelie wordt ook aandacht besteed aan de Franse maximumkaarten. Daar kunt u de kaarten en de zegels in kleur nog beter bekijken. De leden, die belangstelling hebben voor de uitwisseling, of nadere informatie wensen, worden verzocht zich op te geven bij Edward Froon, of bij Ronald van der Leeden. Voor adres en telefoon, zie de colofon. <Edward Froon>
20
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
Kinderbedankkaarten van de Filatelistische Dienst In de jaren 1963 t/m 1978 heeft de Filatelistische Dienst van de PTT de beschikking gekregen over een beperkt aantal kinderbedankkaarten van het Nederlands Comité voor Kinderpostzegels. De FD-kaarten werden door de Filatelistische Dienst verstuurd aan haar relaties als Kerst- en Nieuwjaarswensen. Deze kinderbedankkaarten werden geleverd met zegelafbeelding maar zonder tekst. De kaarten waren in dit stadium nog "ongeperforeerd". In de eigen huisdrukkerij werd er met de degelpers een eerste dag afstempeling gegeven. Daarna werden de kaarten weer aan Senefelder teruggegeven voor perforatie. Er zijn echter een zeer gering aantal ongetande (!) FD-kaarten van 1969 bekend, zowel met als zonder handtekening. In sommige jaren plaatste Senefelder op de achterzijde van de kaart zijn bedrijfsgegevens: Tekst 1: "This card was printed by The Senefelder Printing Co Ltd Amsterdam." Tekst 2: "Printed by The Senefelder Printing Co Ltd Amsterdam." Tekst 3: "The Senefelder Printing Co Ltd Amsterdam " Tekst 4: Blanco. In de tabelweergave vindt u dit terug in de kolom "achterzijde" met een cijfer 1, 2, 3 of 4, hetgeen overeenkomt met de hierboven vermelde tekst. Voor de binnenzijde van de kinderbedankkaart treden daarbij flinke varianten op: in eerste instantie qua tekst: van 1963 t/m 1967 is op de rechter binnenzijde van de FD-kaarten een tekst geplaatst in het Nederlands, Engels, Frans, Duits, Spaans of Italiaans; van 1968 t/m 1978 is op de linkerzijde een tekst geplaatst in vier talen tesamen: Nederlands, Duits, Frans en Engels. in tweede instantie qua logo van de PTT: al dan niet geplaatst; in derde instantie qua handtekeningen van functionarissen bij de Filatelistische Dienst. in vierde instantie met de volgorde van de talen.
Tabelweergave van de Filatelistische Dienstkaarten In onderstaande tabel vindt u een overzicht van FD-kaarten zoals ze bij de Commissie "Handboek voor het Kind" bekend zijn. Achtereenvolgens de taal (en later met de cijfers van hun volgorde), het logo, handtekening en achterzijde.
Jaar Taal Ned. Eng 63 X 64 X 65 X 66 X X 67 X 68 1 4 69 1 4 70 1 3 71 1 2 72 1 3 73 1 3 74 1 3 75 1 3 1 3 76 1 3 1 3 77 1 3 1 3 78 1 3 1 3
Fra
Dui
X X X 2 2 4 3 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
X X 3 3 2 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
Ita
Spa
X X
X X
-
X -
-
-
-
-
-
-
Logo Handtekening AchterJa Nee Kiggen Deerink De Rijter Bakkenende Kruizinga kant X X 1 X X 2 X X 3 X X 4 X X 4 X X 4 X X 4 X X 4 X X 4 X X 4 X X 4 X X 4 X X 4 X X 4 X X 4 X X 4 X X 4 X X 4 X X X 4 X X 4
Tabel 1: Overzicht van de Filatelistische Dienstkaarten
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
21
Mocht u varianten op bovenstaande FD-kaarten kennen of in bezit hebben, houden we ons wederom van harte aanbevolen voor uw informatie. U kunt uw gegevens (en zo mogelijk in dezelfde vorm als in bovenstaande tabel) sturen naar. Wil Verbeek Commissie "Handboek voor het Kind" Email : [email protected] Telefoon : 0182 - 531449.
Update over ontbrekende kaarten voor het "Handboek voor het Kind" Na de oproep in het vorige bulletin hebben we tal van prachtige kinderbedankkaarten mogen inscannen of scans verkregen van de leden. Daarvoor onze erg hartelijke dank. We zijn nog naarstig op zoek naar de volgende kinderbedankkaarten: Afdeling Amsterdam: 1960/1963/1964/1965 FD enkeltalig : Engels : 63/64/65/67. Frans : 63/65. Duits : 63/64/65 Spaans : 66. Italiaans : 66/67. Graag zouden we deze kaarten van de leden willen lenen, om er een digitale scan voor de catalogus van te kunnen maken. Het zij uitdrukkelijk vermeld dat de hoogste zorgvuldigheid bij deze kaarten door de werkgroep wordt betracht. Heeft u zo'n kaart in uw bezit, neemt u even contact op met de bestuursleden die in de werkgroep zitten en dan proberen we een afspraak te maken of stuur een email naar: Wil Verbeek Email: [email protected] Telefoon: 0182 -531449.
Wie maakt de lijst kleiner !!!! Omdat er zo'n mooie kaarten qua scans zijn bijgekomen wil ik u enkele scans, die voor het onderdeel kinderbedankkaarten gemaakt zijn, graag tonen.
Figuur 1:
22
1962 A’dams Comité Achterzijde
Figuur 2:
FD Binnenzijde Spaans
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
Links: Figuur 3 1949 Comitékaart (Persoonlijk ondertekend!)
Onder: Figuur 4 FD-Kaart 1968 Binnenzijde Talen.
Links: Figuur 5 FD-kaart 1972 Binnenzijde
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
23
Opschoonactie ledenbestand Van de secretaris Geachte verzamelaar van Kinderpostzegels en Maximafilie, Een van de doelen van onze vereniging is haar leden in een informele sfeer te stimuleren onderling contacten te leggen en te onderhouden, alsmede nieuwe leden te informeren over ‘de weg binnen de vereniging’. Eerste voorwaarde om je leden goed te kunnen bereiken is een accurate ledenlijst. Omdat met het toenemend gebruik van computers we ook steeds vaker email (electronisch berichtenverkeer) gebruiken, wil de vereniging je vragen om je persoonlijke gegevens zoals naam, adres, woonplaats door te geven aan de secretaris, maar vooral je telefoonnummer (waar je ‘s avonds te bereiken bent) en je email-adres. Zo heb ik op 145 leden slechts 39 telefoonnummers en maar 28 email-adressen. Ik kan u nooit sneller bereiken dan per post en voor wat betreft de contributie krijgt de penningmeester afschriften waarop plaatsnamen zijn doorgehaald, maar waarop niet een gecorrigeerd adres is aangegeven. Dus gelieve uw persoonlijke gegevens nog eens aan mij toe te sturen, door te bellen of te emailen (dit heeft natuurlijk mijn voorkeur, maar niet iedereen heeft een computer of werkt met email-adressen). Ik krijg het dan wel even druk maar dat heb ik graag over voor een goed en betrouwbaar ledenbestand. Hieronder vind je een voorbeeld van dat soort gegevens zoals wij ze als bestuur gebruiken (de penningmeester heeft natuurlijk ook nog een bank- of girorekeningnummer, maar dat is allemaal op orde). Zo willen we ze graag van iedereen blijven bijhouden. Persoonlijke Gegevens: Voornaam (voorletters) Tussenvoegsels Achternaam Adres Woonplaats Telefoonnummer Email-adres
: : : : : : :
Wil of W.G.H. Verbeek Oranjepoldererf 6 2807 NE GOUDA 0182 - 531449 [email protected]
Met vriendelijke groet Wil Verbeek, Uw secretaris Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie.
Bovenstaande strip vindt u In het personeelsblad van TPG Post. De term ‘KNJ’ betekent ‘Kerst en NieuwJaar’ Het is aan te nemen dat bij het bezorgen van ons bulletin de bezorgers en de fietsen het ook zwaar te verduren hebben!
24
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
Ons Koningshuis
(1)
In 1848 werd onder Thorbecke de grondwet zodanig gewijzigd dat de macht van de Koning zeer werd beperkt. De Koning maakt deel uit van de regering, maar heeft daar feitelijk weinig te vertellen. De ministers dragen de verantwoording voor het Koningshuis, de minister-president is de hoogstverantwoordelijke. De Koning speelt een actieve rol bij de benoeming van de informateur en de formateur van een nieuw kabinet. De laatste periode van ruim honderd jaar stonden in het teken van drie, en met Koningin Moeder Emma er bij, zelfs vier Koninginnen. Die Koninginnen hadden stuk voor stuk veel in hun mars. Achter de schermen vervulden zij een grote rol en tot op de dag van vandaag is menig minister-president met de spreekwoordelijke knikkende knieën voor het wekelijks overleg naar het paleis vertrokken. Met Majesteit valt niet te spotten, haar geheugen en dossierkennis is formidabel! Overigens, het Koningshuis wordt nog steeds zeer gewaardeerd en Nederland peinst er nog niet over om daar verandering in aan te brengen. De inzet van alle Koninginnen was en is zeer hoog; stuk voor stuk hadden (en heeft) ze een warm hart voor de Nederlandse zaak. Heel duidelijk bleek dit tijdens het verblijf van Koningin Wilhelmina in Londen, van waaruit zij haar landgenoten tijdens de Duitse bezetting moed insprak via Radio Oranje. De herinnering daaraan bezorgt menig oudere Nederlander nog steeds koude rillingen. Het luisteren moest in het geheim gebeuren en de zender werd door de Duitsers gestoord. Het krediet wat het Koningshuis toen heeft opgebouwd is uitgegroeid tot een bindende factor en een spreekwoordelijk saamhorigheidsgevoel tussen volk en Koningshuis. Het afstandelijke van vroeger is afgeschaft. Er is groot respect ontstaan voor de wijze waarop het Koningshuis zich profileert. Het is hartverwarmend te zien hoe Nederland meeleeft met het wel en wee van het koninklijk gezin. De reden van dit (beeld)verhaal is de geboorte van een nieuwe loot aan de stamboom van Oranje, Prinses Amalia. De maximafilie begeleidt ons naar de postzegels die de laatste negentig jaar over het huis van Oranje zijn verschenen en waarvan maximumkaarten beschikbaar zijn. De leidraad die wordt gevolgd is niet de verschijningsdatum van de zegels, naar de historie van het Koningshuis. Maar om te beginnen dient er recht te worden gedaan aan de historie. Op 24 augustus 1404 trouwde Johanna van Polanen in de Grote Kerk van Breda met de Duitse Nassau-graaf Engelbrecht I en werd daarmee officieel Heer van Breda. Met de blijde incomste van het grafelijke paar begon de nu al zes eeuwen oude relatie tussen de Markstad en het latere vorstenhuis. Nog maar enige jaren geleden (1996) ontdekte men in de Nassau-cripte de lijkwade van Cimburga Van Baden, de vrouw van Engelbrecht II van Nassau (1451-1504), een uniek relict van onschatbare waarde. Als stamvader van het Koningshuis geldt Willem, graaf van Nassau (1533-1584), bij ons beter bekend als Willem van Oranje. Wat menigeen niet weet is het feit dat hij enige tijd in het kasteel van Breda (thans de zetel van het K.M.A., de Koninklijke Militaire Academie) heeft gewoond. Niet voor niets noemt Breda zich de Oranjestad van Nederland. Willems eerste vrouw, Anna van(2) Egmond, gravin van Buren en hun eerste dochtertje Maria, zijn begraven in de Prinsenkapel van de Grote Kerk aan de Markt in Breda. In die zelfde kerk ligt ook begraven René van Chalon, een neef van Willem, waarvan hij het prinsdom Orange (Frankrijk) met alle adellijke titels erfde. Hierdoor wordt duidelijk waarom wij nog steeds spreken over het huis van Oranje. De heerser over een groot deel van Europa, Keizer Karel V, gaf toestemming aan Willem de titel Prins van Oranje te (2) mogen voeren. Als Nederlanders het Wilhelmus zingen, komt daarin een regel voor die luidt: ‘Den Koning van Hispanje heb ik altijd geëerd’. Als componist van ons volkslied wordt Marnix van St. Aldegonde genoemd (of het echt waar is staat niet vast). Maar hij laat Willem wel zeggen dat hij respect heeft voor zijn in Spanje vertoevende Koning. Van Koningin Wilhelmina is bekend dat zij van tijd tot tijd, uit eerbied voor haar voorvaderen en in alle stilte, naar Breda toog om de grafkelder van haar voorvaderen te bezoeken. Als gevolg van de bezetting van Breda door de Spanjaarden tijdens de tachtigjarige oorlog moesten de Oranjes bij sterfgevallen uitwijken naar de Nieuwe Kerk in Delft. Na enige tijd is besloten om het tijdelijke definitief te maken. De eerste maximumkaart heeft betrekking op de herdenking van Willems geboorte in 1533. (nr. 1 rechtsboven) In 1584 werd Willem I in Delft door Balthasar Gerards op de trap van zijn eigen huis vermoord. De in 1984 verschenen zegel die daarop betrekking heeft is voorzien van het bijzondere stempel; ‘Tentoonstelling Willem van Oranje Prinsenhof Delft’. (nr. 2 links) Koning Willem III prijkt op de eerste zegels van Nederland –daar zijn uiter(2) aard geen kaarten van- maar wel op de jubileumuitgifte 1913, (nr. 3) en vervolgens op de Amphilexzegels 1967. (nr. 4)
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
25
(5)
(4)
(3)
(6) (7)
(5) (7)
(7)
Emma Koningin Emma, de bezorgde Koningin Moeder, kreeg een fraaie postzegel in 1933. (nr. 5) Op een kaart uit 1909 toont Emma haar kleinkind Juliana (nr.6) Wilhelmina In 1880 werd prinses Wilhelmina geboren. In 1898 werd de achttienjarige als Koningin ingehuldigd in onze hoofdstad Amsterdam (nr.7). De hermelijnen k(r)oningsmantel droeg zij met verve.Een van de zeldzaamste maximumkaarten is zeer overtuigend (kaart 8). De bevolking van Amsterdam schonk haar de gouden koets, die zij overigens pas jaren later in gebruik zou nemen. Gezien de importantie van die gouden koets, die al meer dan honderd jaar functioneel is, dient extra aandacht besteed te worden aan zowel de basis - de bijdrage van de Amsterdamse bevolking - als aan de fraaie vormgeving. Zie de maximumkaarten nr. 9 en 10 op de volgende bladzijde. 26
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
(8)
(9)
(11)
(10)
Wilhelmina ontwikkelde zich als charmante vrouw; zie de kaart die gemaakt is van het schilderij van Willy Martens uit 1898 in de tuin van paleis Soestdijk (zie kaart (8) 11). Prins Hendrik kwam op haar weg en in 1909 werd prinses Juliana geboren. Alvorens hierop in te gaan, trekt een maximumkaart de aandacht waarop drie Koninginnen zichtbaar zijn. De kaart zelf stamt uit 1934 kort voor het tijdstip waarop Koningin Emma en Prins Hendrik ons ontvielen (zie onderstaande kaart nr.12).
(12) (11)
(13)
Een maximumkaart die nog weinig is vertoond, laat Koningin Wilhelmina zien uit de z.g. Veth-serie (links, kaart nr.13). Het veertigjarig regeringsjubileum in 1938 werd verlucht met een serie van drie postzegels die eveneens in de overzeese gebiedsdelen werden uitgegeven In die tijd was het nog toegestaan om meer dan een zegel op een prentbriefkaart, die als maximumkaart ging dienen, te hechten. De hier afgebeelde kaart nr. 14 is dan ook zonder meer een perfecte. Het feit dat de kaarten met de zelfde afbeelding hier worden getoond vinden wij niet hinderlijk, aangezien deze van twee geheel verschillende soorten zegels zijn toegepast. De linkerkaart behoort bovendien tot een van de zeldzaamste van ons land.
(11) Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
(14)
27
Bijna zouden wij nog een buitengewoon mooie kaart over het hoofd zien. Koningin Wilhelmina staat vorstelijk op de z.g. crisis-zegel uit 1934. (kaart 15). In 1948 eindigde na vijftig jaar de regeringsperiode van Koningin Wilhelmina (kaart 16). Een van de gebeurtenissen die bijzondere aandacht trok was de wisseling van de troon van Koningin Wilhelmina naar Juliana, die zich vanaf 4 september in Amsterdam Koningin mocht noemen. Dat moment werd in een opwindende kaart weergegeven (kaart 17).
(16) (16)
(15)
(14)
(17)
(18)
(19)
(20)
Juliana Het vaderland stond op z’n kop toen in 1909 Prinses Juliana werd geboren. De onzekerheid of het Huis van Oranje wel zou kunnen blijven bestaan had immers grote vormen aangenomen. Er ontstond een feestelijke stemming toen er zich een troonopvolger aanmeldde. In de top van de stamboom verscheen een nieuw oranjeappeltje (kaart 18, boven).
Het vereiste zoekwerk om prentbriefkaarten uit die tijd op te sporen, maar ze zijn er. Het feit dat deze kaarten veelal met dezelfde postzegel zijn voorzien moet de lezer helaas een keer voor lief nemen. Alle baby’s zijn mooi, Juliana maakte daarop geen uitzondering (kaart 19, boven links). Als lid van de Koninklijke familie dien je vaardigheid in het lezen te ontwikkelen. Bij vader Prins Hendrik op schoot is het, zo te zien, goed toeven in dit overigens alleraardigst familieportret (kaart 20, boven midden).
28
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
(22) (23)
(21) Juliana was een begeerde vrouw, dat wil niet zeggen dat er in Europa de partners voor het oprapen zouden liggen (kaart 21, boven). De rol van Prins-gemaal is geen sinecure. Constitutioneel sta je op het tweede plan. Prins Bernhard werd de ware liefde voor Juliana. Zij trouwden op 7 januari 1937 in de Sint Jacobskerk te ‘s-Gravenhage (kaart 22, rechts boven). In de tuin van Palies Soestdijk werd op die dag een foto gemaakt van het huwelijkspaar. Het frappante is dat die opname de basis werd voor de postzegel die in 1987 werd uitgegeven ter gelegenheid van hun vijftigjarig huwelijk (kaart 23, rechts).
(25)
(24) (24)
Al spoedig kondigde zich de geboorte aan van hun eerste kind, Prinses Beatrix op 31 januari 1938. Op 3 februari toonde Prins Bernhard vol trots zijn eerste dochter (kaart 24, links). Tijden de tweede wereldoorlog week Juliana via Londen naar Canada uit. In 1943 werd in Toronto de Koninklijke Familie even verenigd. Links op de bank Prinses Irene, die in 1939 was geboren. Prinses Margriet begon haar leven in Canada en voelde zich veilig op moeders schoot (kaart 25, boven).
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
29
(27)
26
(29) (26)
(28)
(31)
(30)
Na de troonswisseling in 1948 brachten Koningin Juliana en Prins Bernhard o.a. een bezoek aan zowel Suriname als de Nederlandse Antillen (kaart 26 en 27). Het 25jarig huwelijk in 1962 was aanleiding voor een prachtige staatsiefoto waar de glamour van afstraalt (kaart 28). Hun gezin –compleet met 4 dochters- zocht met een blijde lach de tuin van paleis Soestdijk op om het feest luister bij te zetten (kaart 29). Op 4 september 1973 was Juliana 25 jaar Koningin hetgeen naast Nederland ook b.v. in Suriname postaal werd gevierd (kaart 30). Ter gelegenheid van haar 70e verjaardag verscheen een bijzondere postzegel in 1979. Met een zwaaiende Juliana komt zo langzamerhand de wisseling van de troon in 1980 in zicht (kaart 31).
30
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
(33)
(32)
(34)
Beatrix (36) Op 31 januari kwam Prinses Beatrix ter (35) wereld en ze keek diepbewust naar de fotograaf Ziegler een bekende hoffotograaf in die tijd (kaart 32). Het nieuwe prinsesje werd door haar trotse moeder, kort na haar aardse komst, aan haar dierbare landgenoten getoond (kaart 33). Wij kunnen het niet nalaten om nog een kaart met drie Koninginnen te laten zien. Beatrix is dan nog maar een paar maanden oud. Behalve Prins Bernhard valt de Koning der Belgen, Leopold, te ontwaren (kaart 34). Eind 1938, al bijna een jaar oud, houdt ze haar hoofd fier omhoog op de postzegel; op de prentbriefkaart verschijnt een parmantige kleuter (kaart 35). Te behoeve van het Algemeen Steuncomité 1939 gaf PTT een prentbriefkaart uit met een door Prins Bernhard gemaakte foto. Daarop toont Beatrix allercharmantst haar goedlachse zusje Irene toe, niet wetende dat vijf verschrikkelijke oorlogsdagen voor de deur stonden (kaart 36). Haar Canadese jaren brengt zijn, ver van het vaderland, zorgeloos door. De postzegel toont Beatrix en Irene, op de prentbriefkaart gaan zij hand in hand met de inmiddels lopende Margriet (kaart 37).
(37)
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
31
(39)
(38) (40) (41)
(42)
Haar vader, Prins Bernhard, zette zich als geallieerd militair actief in tijdens de tweede wereldoorlog. Als opperbevelhebber van de Nederlandse Strijdkrachten was hij populair bij de troepen en wist zich daar als het ware op handen gedragen (kaart 38).
De herinnering aan de oorlogsjaren worden in dit verslag beëindigd met het bezoek dat Winston Churchill en echtgenote brengen aan paleis Soestdijk, waar de beroemde Brit Beatrix jongste zusje Christina in de armen sluit (kaart 39). Beatrix is zeer gesteld op paarden. Reeds vroeg in haar jeugd raakte zij met dit edele dier vertrouwd en als de tijd het even toelaat galoppeert zij graag met haar viervoeter over een stil stukje Schevenings strand. Haar zus Irene deelt dezelfde hobby (kaart 40). Meer en meer treedt Beatrix op de voorgrond als het gaat om representatieve verplichtingen zoals een bezoek aan het Internationaal Cultureel Centrum in Amsterdam in juli 1956, waar zij met haar oma een bezoek brengt (kaart 41). De prins van haar dromen komt in beeld. Prins Claus voelt zich al snel thuis in zijn nieuwe vaderland en verwerft als snel de sympathie bij de bevolking (kaart 42),
32
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
(44)
(43)
De huwelijksfoto vertoont een sprookjespaar. Een prachtige maximumkaart laat ons in de vreugde delen (kaart 43). Claus kan het ook goed met zijn schoonvader vinden. Attentie voor de spreekwoordelijke anjer die zowel op de kleding van de prins als op de postzegel terug te vinden is (kaart 44).
(45)
Het staat buiten kijf dat Beatrix en Claus een uitstekend echtpaar vormden. Ze konden voortreffelijk met elkaar opschieten. Een goede communicatie –de postzegel beeldt dat prima uit- vormt de basis van elk huwelijk (kaart 45).
(47)
De geboorte van Willem-Alexander vormt een hoogtepunt van hun huwelijksleven. De doopplechtigheid vond plaats op 2 september 1967. Hoffotograaf Max Koot maakte een sfeervolle foto. De kroonprins geniet alvast van de belangstelling (kaart 46). Intussen dijde het Koninklijk gezin uit met drie prinsen; in goed Nederlands zouden wij zeggen de ondeugd straalt er van af (kaart 47). Op 30 april 1980 wordt Beatrix ingehuldigd als Koningin in de Nieuwe Kerk in Amsterdam, de plaats bij uitstek waar vele belangrijke gebeurtenissen zich afspelen. Op de postzegel staat die kerk op de achtergrond afgebeeld (kaart 48).
(46)
(48)
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
33
(50)
(49)
De zilveren bruiloft in 1991 is aanleiding voor de uitgifte van twee speciale postzegels. De maximumkaart zet de klok qua beeld nog eens 25 jaar terug (kaart 49). Een bijzondere maximumkaart van onze koningin samen met Prins Claus mag zeker niet ontbreken. Hij wist door te dringen tot in de harten van de bevolking. Hij had aanvankelijk geen idee wat er komt kijken bij het vervullen van het Koningsschap door zijn echtgenote. Het vereist als echtgenoot een groot aanpassingsvermogen om zich te schikken in die rol. Hij deed dat met overtuiging (kaart 50). Op 30 april 1990 werd met de uitgifte van een postzegel het 12,5 jarig regeringsjubileum gevierd. Enerzijds is op de zegel de inhuldiging in 1980 te zien, anderzijds wordt de jaarlijkse viering van de Koninginnedag geaccentueerd. In een bezoek aan Rotterdam in 1992 (kaart 51). De gezondheid van Prins Claus gaat zo langzamerhand zorgen baren. Uit 1998 stamt de opname waarop het Koninklijk Paar de dansvloer opzoekt. De prentbriefkaart deelt onze bange voorgevoelens (kaart 52). Kleine kinderen worden groot, ze zijn op weg naar hun eigen zelfstandigheid. Ze gaan op zoek naar een passende vriendin. Er wordt gewikt en gewogen of de toekomstige bruiden bij de paleissfeer passen. Majesteit speelt daarbij een niet onbelangrijke rol om het maar eens voorzichtig uit te drukken (kaart 53). Moderne kunst valt in het interessegebied van onze Koningin. Zij kan niet onver-
(51)
(52)
(53)
34
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
(54)
(55) (56)
dienstelijk beeldhouwen. Bij culturele manifestaties voelt zij zich bijzonder op haar gemak.Begin 2004 breidde de serie frankeerzegels zich uit (twee zegels). Met een lachende Koningin Beatrix nemen wij afscheid om Prins Willem Alexander op het tapijt te laten verschijnen (kaart 54 en55).
(57)
(58)
Willem Alexander Na vier Koninginnen kwam er eindelijk een kroonprins als nationale trots naar voren. Terecht krijgt hij aandacht van zijn blijde ouders (kaart 56). Zoals voor elk kind is de schrijfvaardigheid van groot belang in het verdere leven. Ook Willem Alexander beaamt het gezegde: ‘jong geleerd is oud gedaan’ (kaart 57). De dienstopleiding volgt hij bij de Koninklijke Marine en met zijn pink op de
naad van de broek maakt hij deel uit van de viering van prinsjesdag in 1990 (kaart 58). Op zoek naar een levensgezellin kwamen velen voorbij, maar toen Maxima zijn pad kruiste was het hek van de dam. Willem Alexander was verkocht en Nederland raakte onder de indruk bij het zien van zoveel charme (kaart 59).
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
(59)
35
(6) (61)
(60)
(62) (64) (63)
(65)
36
Het verloofde paar was in en in gelukkig en heel het land verkeerde in een juichstemming. Hoe was het mogelijk dat hij zo’n prachtige en vooral lieve partner had kunnen vinden (kaart 60). De kennismakingstour door Nederland was een doorslaand succes. Iedereen wilde het aanstaande echtpaar begroeten. Een opname uit het bezoek aan Noord-Holland vertoont een en al vreugde (kaart 61). Een feestelijke Maxima steelt telkens de show, dat moge o.a. duidelijk zijn uit de snelheid waarmee zij de Nederlandse taal machtig werd, het was verbluffend (kaart 62). Het huwelijksaanzoek vond plaats op de bevroren vijver achter Huis ten Bosch in den Haag. Een zeer ludieke maximumkaart was het gevolg (kaart 63). Een gelukkiger bruidspaar dan op 02-02-’02 was zelden ervoor gezien (kaart 64). Heel Nederland zat ‘gevangen’ voor de buis en het wegpinken van een traan was de gevoelige noot die geen landgenoot, die er getuige van was, ooit zal vergeten (kaart 65). Amalia
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
December 2003 bracht ons Prinses Amalia. Wij als Nederlanders hopen dat zij een gelukkige tijd tegemoet gaat. Uiteraard heeft ze nog geen idee wat haar te wachten staat in haar leven.
(66)
(67)
Eén ding is zeker, Nederland leeft mee (kaart 66). Het verhaal startte met Willem van Oranje en eindigde met Amalia. Begin en einde zijn in een kaart samengesmolten. Een treffend slot (kaart 67). Hartelijk dank aan Diny Hoogerhuis van Schellen en Ronald van der Leeden, die bereid waren een aantal aansprekende maximumkaarten beschikbaar te stellen. <Wim Roffelsen>
Poster 1940
Oproep i.v.m. Handboek Kind De poster die u links ziet is uitgegeven ter gelegenheid van de Kinderpostzegels in 1940. Het redactie-team van het handboek werkt stug verder om alle relevante informatie op een overzichtelijke wijze te verwerken. Toch komt steeds weer nieuwe informatie boven water! Heeft u materiaal of informatie over deze materie, neem dan contact op met: Wil Verbeek Oranjepoldererf 6 2807 NE GOUDA tel. 0182-531449 E-mail: [email protected]
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
37
Middendeel van de Utrechtse Dom wordt ‘herbouwd’ Ter ere van het 750-jarige bestaan van de Utrechtse Domkerk wordt deze zomer het verdwenen middenschip tijdelijk weer aangebracht. Bewoners van Utrecht en andere bezoekers kunnen dan zien hoe enorm groot de gotische kerk van binnen vroeger is geweest. De Utrechtse Domkerk In 1254 is met de bouw van de gotische Domkerk in Utrecht begonnen. De bouw strekte zich uit over een periode van 250 jaar en werd nooit geheel voltooid. Ter ere van het 750-jarige bestaan van de dom is besloten het verdwenen middenschip in contouren met steigerbuizen te herbouwen. De werkzaamheden beginnen op 6 mei 2004. Naar verwachting zal de bouw ongeveer een maand duren. Dan kan men zien hoe enorm groot de vroegere gotische kerk is geweest. Tegenwoordig ligt tussen de losstaande Domtoren en de kerk een plein. Domkerk en wervelstorm Op 1 augustus 1674 werd Utrecht getroffen door een wervelstorm, die enorme schade veroorzaakte. Van de Domkerk stortte het kolossaal grote middenschip in, dat door geldgebrek destijds niet goed geconstrueerd was. De protestanten die sinds 1581 van de kerk gebruik maakten, hadden geen behoefte meer aan zo’n groot kerkgebouw. Dus geen herbouw van het middenschip. Het resterende kerkgedeelte, koor en transept (het achterste kerkgedeelte met het dwarsschip) werd met een blinde muur afgesloten. Utrechtse Dom met Domtoren op postzegels De Utrechtse Domkerk als afbeelding op Nederlandse postzegels bekleedt daarop of een hoofdrol, of een nevenrol. Dit gevarieerde rollen(3) patroon is bepalend voor het zegelbeeld. Het gebouw staat dan overheersend groot op de voorgrond, of ondergeschikt klein op de achtergrond. Als gevolg van de uitgifte-aanleiding van de postzegels verschilt de functie van de afbeelding echter ook: [1] de Domtoren als christelijk beschavingssymbool (nvph 324); [2] de Domtoren als tijdspiegel (nvph 1355) en [3] de Domkerk als herkennings- en oriëntatiepunt (nvph 1834). [1] De Domtoren als beschavingssymbool In 1939 was het 1200 jaar geleden dat Willibrord (658 – 739), de eerste apostel van het christendom in Nederland, is gestorven. Op de Willibrorduspostzegel (nvph 324) is hij als aartsbisschop van Utrecht afgebeeld. De losstaande domtoren op de achtergrond verbeeldt de Noord-Nederlandse christelijke beschaving, die Willibrord als zendeling (met Bonifatius) er gebracht heeft. (Tussen haakjes: dit jaar zal het 1250 jaar geleden zijn dat Bonifatius bij Dokkum werd vermoord; zie Bonifatius-postzegel, nvph 646). [2] De Dom als tijdspiegel Vanwege twee grote restauraties van de Dom in de periode 1921 – 1938 en 1979 – 1988 werd in 1986 al een postzegel (nvph 1355) uitgegeven (de restauratie was toen bijna voltooid) met daarop een interieur van de kerk. De afbeelding is een samenvoeging van twee interieurbeelden. Het onderste gedeelte toont een half uitgerolde, architectuurtekening van het langschip en het koor (uit 1636) van de kerkenschilder Pieter Saenredam (1597 - 1665), die als voorstudie van een schilderij heeft gediend. Het bovenste deel is een kleurenfoto, ook gezien onder dezelfde gezichtshoek als dat van de tekening. De gecombineerde interieurafbeeldingen brengen het abstracte begrip ‘tijd’ tast- (1) baar in beeld. Beide afbeeldingen verschillen maar liefst 350 jaren in tijd. [3] De Domtoren als herkennings- en oriëntatiepunt (2) In 1663 schilderde Pieter Saenredam ‘De Mariakerk en de Mariaplaats’ (nvph 1834) met op de achtergrond een de Domtoren en de Buurkerk. De Domtoren als losstaand gebouw en ranke verschijning vervult voor velen (op grote afstand van de stad al) de rol van opvallend herkennings- en oriëntatiepunt. Dit olieverfpaneel zou beschouwd kunnen worden als een voorloper van topografische prentbriefkaarten, waarop een dorps- of stadsgezichten zijn afgedrukt.
38
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
Koninklijke Huizen I Nu Wim Roffelsen zo´n schitterend artikel heeft geschreven over ons Koninklijk Huis in dit spe(1) ciale Oranjenummer, wil ik u aan de hand van maximumkaarten rondleiden langs de Koninklijke huizen, of liever residenties. Uiteraard weten we dat Koningen wonen in paleizen, maar het ene paleis is het andere niet. Dit eerste deel gaat over het grote paleis van Versailles bij Parijs, dat de trend heeft gezet in de Europese paleisbouwkunst. (Zie afbeelding 1 met de grote maximumkaart van de grootformaatzegel uit 1997.) Dat dit artikel met verschillende zegels geheel gewijd kan worden aan dit ene paleis komt doordat de Franse post in de afgelopen vijftig jaar veel postzegels uitgegeven heeft, die betrekking hebben op dit paleis, de periode en haar kunstwerken. Volgende keer zullen we meer in vogelvlucht langs de verschillende Nederlandse en Europese residenties gaan.
(2)
Versailles vormt het hoogtepunt van de paleisbouwkunst niet alleen door zijn schoonheid en omvang, maar door de totale entourage, de pracht en praal en de grootse staat van het hof zoals die er gevoerd werd door de Franse Koning Lodewijk de 14e. Zie de autoritaire houding die hij uitstraalt (afbeelding 2) op het schilderij van de Koning van de hand van Rigaud. Het is het tijdperk van het absolutisme, met absolute macht voor de monarch. Niet voor niets luidt de bijnaam van deze Lodewijk de Zonnekoning. Alle rituelen aan het hof en de bouw van het complex stonden in het teken van zijn absolute macht en iedereen moest zich naar hem schikken, voor deze zonnegod. De Franse Koningen hadden vanouds als residentie het Louvre (zie afbeelding 3) in de hoofdstad Parijs, maar ook daarbuiten waren er onderkomens als het paleis in Fontainebleau en Chambord aan de Loire. Na ons rampjaar (1672) en na de vrede van Nijmegen (1677/8) waarbij de Franse dominantie in Europa vast kwam te staan, besloot Lodewijk zijn hof te verhuizen uit het roerige Parijs naar het landelijker gelegen Versailles. Het was een schitterend effect als een bezoeker na een lange rit in zijn koets over de hobbelige wegen uit Parijs eindelijk in Versailles aankwam bij dat luisterrijke paleis.
Men werd dan volkomen geïmponeerd als men door de grote poort van het ijzeren hek (zie kaart 4 en in detail op kaart 5) reed naar dat immense complex zoals getoond op afbeelding 6 & 7. Kaart 4 is naar het schilderij van Utrillo en werd verkocht om geld in te zamelen voor de restauratie van Versailles. Deze en kaart 5 zijn gesierd met het gezochte hexogonale stempel van het postkantoor van Versailles. Maar voordat het paleis er stond, moest er nog heel wat werk verzet worden. Als bouwmeester stelde Lodewijk de toen 31-jarige Hardouin-Mansart (afbeelding 8) aan om de (3) verbouwing van dit jachtslot te leiden. Jarenlang werkten er 10.000 tot wel 30.000 man aan het complex, waarbij er dagelijks doden vielen door de belabberde arbeidsomstandigheden. Le Vau (afbeelding 9) is de tweede architect die hierbij assisteerde en ook daarvoor al aan de uitbreiding van Versailles gewerkt had. Versailles was niet zo´n begrip geworden als er ook niet iets anders gebeurd was, namelijk de totale entourage waarin de ‘tuinman´ van Lodewijk, waarschijnlijk de geniaalste tuinarchitect André Le Nôtre (zie afbeelding 10), het paleis wist te plaatsen. Door hem ontwikkelde de Franse tuin tot toonaangevend boven de Italiaanse, die daarvoor zoveel succes oogstte. Hierdoor is de strakke, of liever de formele Franse Baroktuin een begrip geworden, die pas veel later door de vrijere Engelse landschapsstijl Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
39
(5) (4)1)
(6)
(7)
(10)
(8) (9)
werd verdrongen. Zie als schitterend voorbeeld het gezicht van afbeelding 11 vanuit het paleis op de terrassen voor een van de vijvers, die juist extra luister geven aan het paleiscomplex. Deze vijvers gaven een extra dimensie aan het complex door de weidse blik over het water, met het spiegelbeeld van de paleisvleugels in het water. Om het aanzien nog fraaier te maken, werden de promenades en de de vijvers verlevendigd met fonteinen en fraai beeldhouwwerk. De vijver van Apollo (ook een zonnegod, zie afbeelding 12) is het bekendst door het vergulde beeldhouwwerk. Aan de randen van de grote vijvers zijn grote bronzen beeldhouwwerken geplaatst, die o.m. de Franse rivieren de Rhone en de Saône symboliseren. Deze zijn als secundair kenmerk op enkele Franse postzegels verschenen. Zie de afbeeldingen 13 t/m 16 met de zegels van Lodewijk de 14e en de bekende Franse historicus Nolhac als primair kenmerk en het 40
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
(11)
(12)
paleis als secundair kenmerk. In de stempels komt het paleis Versailles terug. Het meest gezocht zijn deze kaarten als ze gestempeld zijn met het vlagstempel van afbeelding 17.
(17)
Lodewijk had de gewoonte een wandeling te maken langs de vijvers en het complex, door de paleistuinen en langs de vrolijk spuitende fonteinen. In die tijd was waterdruk heel moeilijk te regelen en de vijvers werden gevoed vanuit een extra aangelegd kanaal van de kilometers verderop gelegen grote spaarbekkens en vijvers bij Marly uit de Seine. Daartoe waren er verschillende molens gebouwd om het water omhoog te pompen en daarmee voor waterdruk te zorgen. Later zijn deze molens vervangen door een van de eerste stoommachines van Frankrijk, die later op postzegel verschenen is. De maximumkaart hiervan uit 1939, zie afbeelding 18 (volgende bladzijde), is tamelijk zeldzaam. Het tuinpersoneel gaf elkaar met fluitsignalen door waar de Koning was en kon door sluizen te openen of te sluiten de waterdruk daar naar toe verplaatsen waar de Koning zijn wandeling maakte, zodat hij de indruk kreeg dat alles goed functioneerde. ---> Uiteraard waren de vijverbassins luxueus afgewerkt, zoals afbeeldingen 19 en 20 laten zien van beeldhouwwerk in laag reliëf in
(14) (13)
(15)
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
(16)
41
het bassin van Diane. Het beeldhouwerken van Legros en Lehongre. Deze zegels verschenen in 1952 als Rode Kruiszegels en zijn ook weer met het hexogonale Versailles stempel ontwaard. In het paleis zelf veel kunst, waar we nog een afbeelding van Lodewijk laten zien uit de Vredeszaal met zijn gelaat afgebeeld in een groot medaillon door de grote beeldhouwer Puget (kaart 21). Let hierbij op de z.g. ‘griekse neus’, een teken van schoonheid in die tijd. Thans zien we dat heel anders.
(18)
Om de drukte aan het hof te ontvluchten, liet Lodewijk nog een privé paleis bouwen in
(19) (20)
(21)
de tuin ver van het hoofdpaleis en die bekend staat als het Groot Trianon. De afbeeldingen 22 en 23 laten deze creatie van Hardouin-Mansart zien met de fraaie tuin. De façade is uitgevoerd in schitterend roze marmer. Nadien werd nog een Klein Trianon aangelegd onder Lodewijk de 15e en een klein theater. Deze laatste staat afgebeeld op kaart 24 (zie volgende bladzijde) naar een schilderij van de Zweedse schilder Lafrensen van het feest ter gelegenheid van het bezoek van Gustaaf III aan Versailles. De zegel verscheen als tweelinguitgifte met Zweden om 200 jaar culturele betrekkingen te vieren. Versailles speelde verder een grote rol in de binnenlandse politiek, maar het zou te ver gaan om hier verder over te schrijven. In de Internationale politiek is Versailles nog bekend van de uitroeping van het Duitse keizerrijk in de spiegelzaal na de Duitse overwinning in de Frans-Duitse oorlog van 1870. Met het verdrag van Versailles kwam er definitief een eind aan de 1e Wereldoorlog, maar werd helaas ook de grondslag gelegd voor de tweede. Gelukkiger was men daarvoor toen er in de Franse Revolutie een belangrijk manifest werd aangenomen, die nu algemeen bekend staat als de Verklaring van de Rechten van de Mens. Het tableau dat dit gedenkt staat op afbeelding 25. Dit tableau is vaker op postzegels afgebeeld, uiteraard Frankrijk maar ook de V.N. Deze maximumkaart is uit Djibouti. In deze Afrikaanse contereien staan de mensenrechten nu niet bepaald op de eerste plaats.
(23)
(22)
42
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
(24)
(26)
(25)
Met afbeelding 26 met de oudste Franse postzegel van het Paleis van Versailles uit 1938 nemen we afscheid van dit paleis en kunnen we volgende keer o.m. stilstaan bij Het Loo, het Nederlandse Versailles. <Edward Froon>
(24)
Nieuws van de nieuwtjesdienst In het vorige bulletin hebben we u al een aantal kaarten getoond die de leden met een nieuwtjes-abonnement binnenkort zullen ontvangen. Deze kaarten en bovendien de kaarten die hierbij staan afgebeeld zullen in de maand mei worden verstuurd.
(1)
(2)
Uit (2)het velletje van de december-zegels ziet u de kerstbal (1), de champagneglazen (2), de hand met het klavertje vier (3) en de man en vrouw die naar elkaar kijken (zie afbeelding 4 op de volgende bladzijde).
(3)
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
43
(5) (4)
In aansluiting hierop de persoonlijke kerstzegel met de voorstelling van de gele ster (5). Uit het velletje ‘de mooiste persoonlijke postzegels uit 2003’ ziet u afgebeeld de twee kussende kinderen (6) en de koolzaadvelden (afb. 7 met het stempel Velden). Over het ingelaste postzegelvelletje van Koningin Beatrix is te melden dat beetje bij beetje de echt toepasselijke kaarten gevonden worden. Voor het afstempelen zal gebruik worden gemaakt van de stempels ‘s-Gravenhage en Baarn. Dit omdat de gemeente Soestdijk geen eigen poststempel meer heeft en deze gemeente onder Baarn valt. Voor het nieuwe prinsesje Catharina Amalia is een geschikte kaart gevonden uit de collectie van de firma Royal Press uit Groningen. Voor de priority-zegelsvan 2 januari 2004 zijn de kaarten gevonden in het Rijksmu(6) seum Amsterdam (Vermeer) zie kaart 8 (nu nog ongestempeld) en voor de zegel van Metsu een fraaie kaart van het museum ‘National Gallery’ uit Dublin. De zegel van Vermeer wordt gestempeld met Amsterdam en die van Metsu met Leiden (waar hij is geboren). Inmiddels is ook de zegel die is uitgegeven ter gelegenheid van het 150 jarig bestaan van het K.N.M.I. verschenen. Bij deze maximumkaart zal uiteraard het stempel ‘De Bilt’ worden gebruikt.
(8)
(7)
44
Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
Kinderzegels nader bekeken De kinderzegels van 2003 worden alom geprezen om hun mooie vormgeving en de verscheidenheid van onderwerpen die er p zijn afgebeeld. In het vorige bulletin hebben we u de maximumkaarten getoond die u in de komende zending van de ‘nieuwtjesdienst’ kunt verwachten. Er zijn natuurlijk verzamelaars die ook van de overige (secundaire) onderwerpen op de zegel maximumkaarten willen maken. De eerste zegel uit het kindblokje laat naast een paar balletschoenen ook een transistorradio zien (kaart 1). Op de tweede zegel staat bij de maskers een opengeslagen boek afgebeeld (kaart 2). De derde zegel heeft als nevenonderwerp de notenbalk (kaart 3). Op de vierde kaart is een voetbal afgebeeld naast de viool. Bij de vijfde postzegel is duidelijk een traditioneel televisietoestel te zien (kaart 5) en op de laatste zegel ontwaren we, naast de trompet, ook een koptelefoon (kaart 6). Zo is een geheel andere set kaarten ontstaan naast de serie maximumkaarten van kinderpostzegels zoals beschreven in het vorige bulletin. Dat is dus een duidelijk voorbeeld van de kracht en de veelzijdigheid van de maximafilie. Op deze wijze wordt de schijnwerper scherp gericht op de kinderpostzegels en krijgt ieder onderdeel de aandacht die het verdient.
(2)
(1)
1 4
2 5
(2)
3 6
(4) (3)
(6) (5) Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie, februari 2004
45
Postzegels zijn aantrekkelijk om onderwerp, uitgifte-aanleiding òf ontwerp Inhoudsvolle en levendige invulling van deze drie aspecten 1) Het Theater Instituut Nederland in Amsterdam (TIN) heeft zijn hele verzameling van bijna 10.000 brieven van legendarische Nederlandse podiumkunstenaars digitaal beschreven, ontsloten en geconserveerd. Het gaat om epistels van en aan bekende acteurs, cabaretiers, schrijvers, dramaturgen en regisseurs als Annie M. G. Schmidt, Louis Bouwmeester, Ko van Dijk, Mary Dresselhuys, Fie Carelsen, Wim Sonneveld en Jean-Louis Pisuisse. Het grootste deel dateert uit de periode 1850 – 1950. Een van de 9779 brieven gaat over een standje dat toneelspeelster Esther de Boer- Van Rijk ontving, die op een Zomerzegel uit 1974 (nvph 1049) in de rol van Kniertje is afgebeeld. 2) De schrijver Herman Heijermans gaf in 1915 een reprimande aan de legendarische actrice Esther de Boer – Van Rijk. De vertolkster van vissersvrouw Kniertje in zijn toneelstuk ‘Op hoop van zegen’ was niet op een repetitie komen opdagen. Het standje dat ze hiervoor kreeg, is te vinden in de nu gedigitaliseerde brievencollectie van TIN. Hermans, destijds ook directeur van de Tooneelvereniging was verbolgen, omdat De Boer – Van Rijk, die Kniertje toen al jaar in, jaar uit had gespeeld, zomaar had gespijbeld. “Ik begrijp volkomen, dat het repeteeren in dit stuk voor u geen aangename taak is, maar dat is het voor niemand die in dit stuk reeds zooveel keer is opgetreden. Ik mag, met hoeveel hoogachting en sympathie tegenover u staande, moeilijk de anarchie toelaten, die het gevolg is van een dergelijk optreden”, aldus de schrijver. (Bron: Leeuwarder Courant 8 januari 2004). 3) Naar aanleiding van de vijftigste sterfdag van de meest bekende toneelschrijver Herman Heijermans (1864 – 1924) zijn in de jaarlijkse reeks Zomerzegels in 1974 twee zegels aan hem gewijd. De eerste zegel is een herdenkingszegel met een portret van Heijermans. In 1908 verkleedde hij zich als clochard om een reportage (in de functie van journalist) over daklozen in Berlijn te kunnen maken. Op de postzegel is een opdracht geschreven “Voor mijn beste vriend, 15-2-08” en opgedragen aan zijn vriend en letterkundige Frans Mijnssen met de handtekening van Heijermans. Op de tweede zegel staat een scène met Kniertje uit het toneelstuk ‘Op hoop van zegen’. Van dit toneelstuk werden meer dan 2000 voorstellingen gegeven, in meer dan 1200 ervan vertolkte mevrouw Esther de Boer de rol van Kniertje. 4) Met beide opnamen waarop een statisch frontaal poserende persoon staat afgebeeld, worden in een pseudo-fotolijst (rood kader) een toneelschrijver en een toneelspeelster van weleer in onze herinnering gebracht. De bruinrode en roodpaarse kleurkeuze van de foto’s ademt de historische sfeer en toon van de fotografie van rond 1900. 5) Heijermans’ werk had een sterk sociaal bewogen inslag en was gericht tegen de sociale misstanden in de samenleving van zijn tijd. Zijn stukken behoren tot het z.g. volkstoneel, die dienden maatschappelijke vraagstukken van de eigen tijd te behandelen voor “minder ontwikkelde lagen van de bevolking”. De gewone man kon zich in zijn werk herkennen. 6) De niet meer zeewaardige logger ‘Op hoop van zegen’ wordt eigenlijk om de verzekeringssom door de gewetenloze reder Bos toch uitgestuurd. De zoon van de oude vissersweduwe Kniertje zit als ketelbinkie op het schip dat in een storm vergaat. Haar zoon heeft een invloedrijk contact met de dochter van reder Bos. Zij wijst haar vader op zijn onverantwoordelijke gedrag en het veroorzaken door hem van het ellendige bestaan van vissers. Een gevleugelde uitspraak uit dit toneelstuk “De vis wordt duur betaald.” Dit succesrijke toneelstuk was een felle aanklacht tegen het kapitalistische systeem van uitbuiting van de arme vissersbevolking.
Christchurch Tot voor kort niet erg bekend bij onze generatie, maar sedert de Postex 2003 is deze plaats in Nieuw Zeeland bij ons algemeen bekend van de Christchurch-race van 50 jaar daarvoor. Hiervan is een uitstekende maximumkaart gemaakt van het stempel van afbeelding 1 met de kaart van het KLMvliegtuig, dat meedeed aan deze race. Zie hiertoe afbeelding 2 van het vliegtuig met startnummer 21 en de complete bemanning, die elkaar op deze lange afstand kon af(2) wisselen.
(1)
Op deze Postex werd ook herdacht dat de Gebr. Wright 100 jaar geleden de eerste geslaagde vlucht hebben gemaakt met een motorisch aangedreven vliegtuig. Weliswaar primitief, maar toch een van de eerste stappen in de ontwikkeling van de luchtvaart zoals wij die nu kennen. Ter gelegenheid van het 50-jarig jubileum bracht de Amerikaanse post in 1953 een zegel uit met de Gebr. Wright en hun vliegtuig, de Kitty Hawk, die op afbeelding 3 staat. Leuk is dat wij onlangs een brief kregen uit Christchurch van onze voormalige landgenoot Henk Smits, die nu al meer dan 50 jaar in Nieuw Zeeland woont en wel in Christchurch. Hij zoekt contact met Nederlandse verzamelaars van maximumkaarten op het gebied van schaken en het onderwerp ‘Nederland en het Water´. Hij is niet de eerste de beste, want hij is o.m. President geweest van de N.Z. Federation of Stamp Collectors. Zijn brief was vergezeld met de fraaie maximumkaart uit Nieuw Zeeland van afbeelding 4, met een vliegtuig van Richard Pearse. Deze man moet gezien worden als de ‘Henri Fokker´ van Nieuw Zeeland, die meerdere vliegtuigen ontwierp en construeerde. (3) Op de postzegel is een door hem geconstrueerd vliegtuig het secundaire kenmerk. In het stempel is zijn naam en een vliegtuig afgebeeld. De afbeelding op de kaart is zijn derde machine, een tweezitter, die tussen 1925 en 1947 gemaakt is en bedoeld was voor de korte afstand. Dit vliegtuig heeft nooit gevlogen en staat nu in het Museum van Transport en Techno-
(4) logie in Western Springs in Auckland. Henk Smits is geïnteresseerd in het ruilen of kopen van Nederlandse MK´s tegen Nieuw Zeelands materiaal. Uiteraard kaarten met het onderwerp ‘schaken´ en ‘Nederland en het Water´. Zijn volledige naam en adres is: H.C. Smits, 58A Sturrocks Road, Christchurch 5, New Zeeland. <Edward Froon>
Collectief abonnement op maandblad Filatelie Tijdens de bijeenkomst in oktober hadden enkele leden belangstelling voor een abonnement op Filatelie via onze vereniging. Uw penningmeester nam op zich dat te onderzoeken. Het heeft even geduurd, maar ik kan nu melden dat het mogelijk is. Belangstellenden kunnen zich aanmelden bij de penningmeester. Het abonnement voor heel 2004 kost op die manier 17 euro. Nu is 2004 al begonnen; als u al op andere wijze een abonnement heeft genomen, moeten we tot 2005 wachten, maar het zou prettig zijn als u zich dan toch alvast aanmeldt. Heeft u nog geen abonnement, dan kunnen we toch nu al zaken doen: u betaalt die 17 euro op de bekende manier [zie achterzijde van het Bulletin] met vermelding “abonnement Filatelie 2004” en u wordt aangemeld bij Filatelie; de al verschenen nummers van januari en februari krijgt u alsnog nageleverd. Heeft u vragen? Bel de penningmeester.
Colofon Bestuursleden
Voorzitter:
functie wordst op 22 februari 2004 ingevuld.
Secretaris: Wil Verbeek Oranjepoldererf 6 2807 NE GOUDA tel.: 0182-531449 E-mail: [email protected]
Nieuwtjesdienst: Ronald van der Leeden Laan van Meerdervoort 870 2564 AS DEN HAAG tel.: 070-3680506 Postbank 665305 o.v.v. Nieuwtjesd. E-mail: [email protected]
Pers & Publiciteit: Dr. Frans H.A. Rummens Raperbeek 82 3772 RW BARNEVELD tel.: 0342-400689 Email: [email protected]
Veilingmeester: Theo van den Dool IJselkade 67 7412 BN Deventer tel.: 0570-617867 Email: [email protected]
Penningmeester: H.L.J. van den Brink Beethovenstraat 186-2 1077 JX AMSTERDAM tel.: 020-6764098 Bank: Postbank 387512 t.n.v. Kontaktgroep voor het Kind en Maximafilie E-mail: [email protected]
Redactie ‘Bulletin’: Bate Hylkema; Ronald v.d Leeden; Edward Froon;
0512-382138 070-3680506 030-2315346
E-mail [email protected] Wim Roffelsen;
076-5219410
Lay out/advertenties: Henk Salet Zuster Spinhovenlaan 25 3981 CR BUNNIK tel.: 030-6561965 E-mail: [email protected]
Voor U Te koop en gevraagd Te koop: * Kinder- en zomerbedankkaarten * Maximumkaarten * Kindblokken op grote envelop * Kindblokken los / met rebus en envelop * Combinaties kinblokken * FDC’s Nederland en overzee Maximumkrt. Nederland vanaf 1954 Te koop of ruil gevraagd: KBK Comité 49-65 Scholen 49-54 Bijdrage 2000-2003 Fil. Dienst 1963-1978 Zomerbedankkaarten voor 1976 J. Laman Trip - Son Tel. 0499-474163 Leden van onze vereniging kunnen gratis gebruik maken van deze advertentie-pagina Opgave aan: H.C. Salet Zr. Spinhovenlaan 25 3981 CR Bunnik tel.030-6561965 Te Koop: KBK periode ‘58-’98 (meeste S. en C.) Zomerbed. krtn. ‘88-’96-’98-’2000-2001 Max. krtn. Kind - Zomer - R. Kruis Perg. zakje met rebus en zegels 1957 Kalendertjes 1970 Raambiljet 1976 Env. met rebuskaart periode ‘74-’96 Dia’s voor scholen, div. jaren Bedank - stickervellen Bestelenveloppen ‘95-’97-’98 Deurzegels 1993 1e dag blok VHK Suriname 1965 K. Voordendag - Zwijndrecht tel. 078 - 6 12 77 45
ge
knip t
Te koop gevraagd Maximumkaarten die betrekking hebben op de tweede wereldoorlog. H.C. Salet Zr. Spinhovenlaan 25 3981 CR BUNNIK tel.: 030-6561965 Email [email protected]
Te koop gevraagd: Deurzegels van 1949; 1952; 1953 en 1963. Kinderbedankkaarten van: 1958 ‘C’ en 1963 ‘C’ 2e oplage Frank Renckens Korte Slagenstraat 9 4205 BT GORINCHEM tel. 0183-622748 Ruilen of te koop gevraagd: Gevraagd, ruilen of kopen: K.B. 1980 B met 4 zegels Ruilen voor: K.B. 1981, 1982 of 1983 met zegels K.B. 2001 Gevraagd, ruilen of kopen: K.B. 2002 met tweede zegel (2 kinderen) Ruilen voor: K.B. 2002 met 1e en 5e zegel H. Hoogeveen Agaatlaan 6 9646 BE VEENDAM tel. 0598-630993
ruilcontact gezocht Voor kinderbedankkaarten van Nederland. Mijn nummer is 06-51056530. U zult mij er een plezier mee doen. G.A.J Tutein Gevraagd wie heeft er valse postzegels van Nederland? Ook hiermee zult u mij een plezier doen. Reageren op nummer: 06-51056530. G.A.J Tutein.
De Vereniging voor Kinderpostzegels en Maximafilie is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel te Utrecht onder nr. 40479721 Sluitingsdatum voor het inzenden van kopij of gratis advertenties voor het volgende bulletin: 15 mei 2004. De contributie voor de leden bedraagt € 12,50 voor nieuwe leden komt hierbij nog € 1,20 inschrijfgeld